장음표시 사용
171쪽
G similibut in Iorma: ut Aristo: etiam
ibidem in text. Et hoc idem asserit Com. in lib. destruct. in selution. . dub. in dispu. I .inquit enim, . pluralitatis, seu numeralitatis est materia apud philosophos,&caco uenie tiae in multitudine numerali, est sorma,& hoc idem colligitur ex. I.c Pl. rex .cOm. 9o. Tertia vero pars propositionis, veri tatem habet de diuersitate specifica. Ibi enim & materiae sunt specie diuerta,&formae agentes, sunt specie etiam disterentes, sic enim loquitur Aristo.& Com.in. 8.
teliae supi specie differentes , etiam formae sint specie disserentes. Secunda vero pars, proposivi theorematis, ut mihi datur cernere, solum locum habet in rebus artificialibus, si sten do praecipue in via Auer. videlicet. quod stante identitate materiae, potesse multiplicatio, &diuersitas sormarum,ex parte agentis. nam vidicitur in tex. idem artifex ex eodem
ligno potest facere sca nu m,& lectu- Ium: nam alia est forma scanni in anima artificis,& alia est forma lectu limam ut scribitur in. 7. primae phi-I IOEphiae. tex.com. 19. forma dom' in materia,fit univoce a forma domus in anima artificis, unde artifex per plures sormas ideales, quas habet in anima,ex eadem materia potest diuersa specie essicere,ut clarum est. Et quia hoc non habet veritatem in naturalibus,sed solum in artificialibus,praecipue quia in substantiis naturalibus,ipse tenet φ nulla species est a casu,tenuit enim in. 8. physico .com. 6.quod genita ex materia putri,&gemta ex semine, sunt diuersarum specierum, unde vult quod materiae ipsorum sunt speeie disseren- Ttes,& sormae etiam quia dantur materiae propriae, sicut dantur sermς ippriae. Non enim quodlibet ex quolibet indiscriminatim fieri potest . iVerum ista opinio posterioribus opinio non placuit. unde Scotus in . r. sen-
ten dist.2.q.7.& Antonius Andreas Auet. in . T. suae meta. q. s. tenet oppositu, sunt enim in hoc quaesto tres opiniones,duae sunt extremς,dcvna media. Avice. n. ut sibi imponit Co.
in . 2 meta in m. IS. Vniuersaliter
asserebat quod quaecunq; indistere- ter generari possuntex putrefactione,quantuncunq; persecta, quae ex L semine videmus generari, ut homo& equus: unde inquit Aulc. cum IO-ta sua famo sitate in philosophia,dicit hominem possibile esse gener
ri ex terra,sicut murem . Auer.aute
tenuit aliud extremum, P nihil qJgeneratur ex semine, potest idem icundum speciem generari, ex putri
materia. Via autem Latinorum,ut
diui Thomae, Scoti, & Conciliatoris est media. videlicet quod animalia sunt in triplici disserentia, & silmiliter plantae: Rugdam sunt entia multum persecta in suo genere , & talia solum ex semine generari possunt. MQuaedam sunt adeo impersecta, qd
solum ex putri materia generant'. Quaedam vero sunt medium obtinentia gradum inter ista extrema,
si videlicet eadem ex semine, & sitne semine gnari possunt, & ista videefuisse sententia Aristo.sine dubio in
T. meta. intex .com. 23. ubi expresse dicit tex.postquam in fine. text. 22. dixerat.generationes, autem aliet dicuntur factiones. omnes autem sa-ctiones sunt ab arte, aut a potestate, aut a mente: barum autem quaedasiunt
172쪽
A fiunt aeasu,&a fortuna, similiter,&insactis a natura: unde in principio ipx. 23. inquit. continuando sermo. item suum,cum fine text. praecedentis,quaedam enim & illic eadem exspermate fi un i,& sine sper matrilicet Iitera translationis arabicae ista verba non habeat,& sorte hoc fuit in ca quod Auer. ad illam deuenerit opinionem. Contra quem tales ratio-Mes inducunt, tum quia videmus animalia genita ex putri materia generare alia similia his,quae generantur ex semitae,aii cedens dicunt patere in apibus,& i n m uri b',& i aliis h us iusmodi,& hoc aperte inuenitur in plantis, quae genitae ex putri materia,genera n t semen ,ex quo generantur aliae similes his, quae ex semine Senerantur. Amplius ut dicunt Co.dibimet contradicit, quia m. 2. coeli. com 2. & in. 2 cap. de substan. orb. Nulli calor aequi uoce generatur amotu,& potest uni uoce generari a
.cOm. I 8. dicit, P ignis generatura motu, quemadmodum generatur ab igne. Amplius talia assimilatur in figura,in motu progressivo,& ab eisdem conseruantur, &ab eisdem si corrumputur. modo ex Vnitate motus philosophus arguit. I. c li &mudi, unitatem naturae. Et confirmant hoc ex. I. de anima. com. 62. Membra cerui non disserunt a membris Donis, nisi ga an ima differt ab ata. Patet autem,quod mus genitus ex putri materia,&genitus ex semine, nabent eadem membra, & eiusdem speciei,ita generaliter quaecunq; arguere possunt unitatem speciei, reperiuntur in talibus. Amplius contradicit sibi expresse magi ster situs Arist. in tex .co m. 21. dc. 23. ut iam allegatum suit,& sine dubio illa vi-: Ddetur fuisse opinio Arist. in . T. mct.& in suis problematibus. Moderni opinio autem,dicunt φ ista positio falso im Σς ψonitur Auer. ab exteris, & ab omni
us modernis: nam. I L. meta comis
I 8. laudat Themist. qui dixit eademat alia posse generatione,&putrefa ctione fieri, ut apes,& vesipae,&ita di
cunt etiam apparere ex T. meta .co.
3I. Amplius Com. admiratur de Αuic. qui dicit hominem fieri in putrefactione sicut murem. Et sic velle videtur eundem murem sm specie, posse fieri semine,& sine semine, aliter admiratio nulla esset. Praeterea. Ioan . Gandauensis curiosius in do- Eletrina Auer. expresse ait Aristot. &Auer. tenuisse medium, & ita dic ut quod exteri inique se habuerunt cotra Auer. Similiter etia in soluti
ne argumentorum contra Auer. di
cunt falso imponi Auer. hoc fundamentum positionis eius sui sse, quod
unius naturae, est unus modus communicandi,dicit enim se nunquam
legisse hoc verbum in Auer. & si itilud volui legi debet intelligi de ho- imine,& de animalibus pertostis, α
isto modo nititur soluere omnia argumenta. Sed ista positio est purus F
error: nam Auer. I 2. meta. non lau
dat Themistium, in hoc quod dixerit animalia eadem fm speciem fieri ex semine.&sine semine, nam haec sunt verba eius.Themist. autem dicit hunc sermonem esse sufficiente, sed dixit ipsium esse oblitum animalium,quae fiunt ex non similibus,vespae enim videntur fieri ex corporibbus equo tu mortuorum , dcapes ex corporibus vaccarum mortuarum,& ranae ex putrefactione aquae,&anescitiones ex vino corrupto, Natu Theore. K ra
173쪽
C ra enim non sicit i sta ex similibus specie a cosisbus genitis ex Ppaga- C
informa, ubi patet nulli bi legi in tione,sed qd dixerit opinione ArisAuer. laudasse Themi.quod dixerit &CO.esse media penes aliud resere' eadem animalia fim speciem genera illud dictis,ut poteris videre ab ipλri ex semine,& sine se mure,nec in 7. in . q. I .Quod aut dicit,m illa P meta.c m. I. hoc inuenitur, Ut pa- qd unius formae ira specie est unustet intuenti verba illius commenti. per se modus coicandi , non legi in De illo autem φ dicit Auer. admira Auer. falsum est, quia qn infert, qa
Tigndetur quod Com.in. 2. met. G. tunc non esset respectus carti ad caciis .diciti aliqui non recipi sit prin- sata,& sic auferres na necessarii, pa-cipia per se nota,nisi fuerint famose leti limoi deductio apparentiam di si acciderit quod contraria illoru non habet,si illa ippo no esset Vera, principiorum sint famosa, negabut &in co .eius in lib. de diuinatione qea,sicut accidit loquentibus,qui ne- est sm quietem,an illa parte uersus gabant impossibile esse magnitudi- finem,qua quaerit an siciae speculati-H nem ex non magnitudine, ita vi- uae possint acquiri in somno, ita P Ldi, ut inquit, multos homines dan- sine demtone. hocide expresse collites se philosophiae, qui negabant i, ψ f sicut poteris videre. Dicam 'igi insensio
Iam propositionem esse primam. Et no F Auer.quia hodiernis tempo- - ψς 'sili negabant formas specificas esse ribus multu in ualuit secta Averroi-o starum,ppexercitium intelist, dado viam ex fundameliseius,q uo potest dici in via ei' ad rones istor v. Scias
igitur quod ipse aliter loquit in accidentibus,& aliter loqui in substantiis, nam in accidentibus indifferenter aliquid potest generari ab uni-
uoco,&ab aequi uoco, Ut calor generatura motu, t patet. 2. coeli. &. I.
proprias materiis necessario, Adeo Q Auic cum sua famositate in philosophia, dicit holem generari ex ter
mae Jpriae habet mas Pprias,&qd hoc est unum de principiis in philosophia naturali positis& concessis, nam non quodlibet fit ex quolibet, sed determinatum ex determinato,& Auic.dicens holem posse gener I ri ex terra sicut generas mus: uegat hoc principium sicut manifeste sequitur ex opinione eius, quia tunc menstruu mulieris non esset Spria materia hominis. Amplius qd dicunt Ioa. de Ianduno tenuisse hoc
de mente Auer. hoc est purum mendacium enam Ioa.expresse in.7. meta.suae.q. IS. ubi ex intentione quae meteor.& etiam calor generatur a calore,&est glossa eius. I 2. mei. co. t I 3.&. IS.&.7. met.comm. 3 I. &est
via Arist. in hoc sine dubio. In sub stantiis etiam imperfectis sicut sunt elemeravi uae sin ipsa m. 3. cfi & m udi propter sui imperfectione intendunt', & remittunt sicut & quali tates, in tantum quod sin ipsum, durquodammodo mediate inter sub-rit,an aialia genita ex semine, & . stantias,& accidetia, uni sermiter lone semine, sunt elusile speciei, tenet quis sicut de antibus. via expresse dioppositum mani seste de mete Aric cit,m ignis Matura motu, sicut ab& C5.8c tenet cy talia Malia, & sine isne,sed in substantiis plactis, sicut seminemo sunt a casu,& qd disser ut sunt plantae,&animalia, vult cygn
174쪽
A tiones istorum non sunt a casu, sed
habet causas terminatas, & sicut materia putredinalis,& materia seminalis sunt specie disterentes,sic & sormae suae,siunt specie disserentes. Ad rationes igitur eorum, dicendu est per interemptionem, videlicet qd eaedem sunt operationes animallu,& plantarum,ex putri materia,ti ex semine generatorum. Nam si sie eLset,proculdubio essent eiusdem speciei. unde dicit Auer. in lib destrue. indis a.6.in sol u. 6.dub. dc inuenimus veritatem harum denoIationsis quae in indicatis entibus reperi uturab operibus cuiuslibet ipsorum, de eodem modo comprehendersit sormas brutorum, videlicet, ex virtutibus,&actionibus ipsorum proprijs
in eis. unde inquit,quod philosophi possierunt signum lubiecti ex passionibus,sicut signum sermae reperi ut exactionibus, impossibile enim est Φ actio,& passio ab una,&eade na- tura procedant, unde si qua planta videtur nobis ex putri materia ge nita, generare similem plantam insbe plantae genitae ex propagatione, diceret Com. φ ubi hoc contingeret,illa planta non fuit genita ex puc tredine, sed ex semine quod fuit ibi
ab aue, vel ab alia causa proiectum acam,in tali loco,ubi generatur similis planta, & ita diceretur de mure
generante alium murem in naui,
quod ille non fuit genitus ex putri
materia,sed sui e vectus cum aliis rebus in naui,& erat de illis qui ex semine generantur: unde Arist. etiamin. I. de gene. anima. videtur sentire mus genitus ex putri materia, vel non generat, vel si generat,generat aliud quod non est,neq; ma neque
tantina. Nam si alius genitus generaret,ut inquit,in infinitum gene- Diio talium fm speciem protenderetur,&facit ille locus multum pro opinione Auer.&impossibile vr aliter sequela illa posse deduci. nisi stet
via Auer. in hoc quod quotu materiae sunt specie disserentes,& quae ex specie disserentibus procreant , sp eie disterunt, ut patet subtiliter cosideranti,& ita pari formiter diceret de plantis genitis ex materia putri, qd vel non generant, vel si generat, generant aliud quod non est mas, neq; foemina. Et ideo non habent easdem operationes salia genita ex semine,&animalia renita ex pu Etri materia. Vnde solertissimus naturae rimator Arist.in. 2. de anima. vea talibus opus generationis prorsus remouere, inquit enim in tex.c. 3
Naturalissimum opus vivetibus est quaecunq; non orbata,sed persecta, aut generationem spontanea hiit sacere tale alteria quale ipsum animal quidem animal, planta aut plantam
quatenus ipse sem P,& diuino participent, isqd possunt, ubi loquitur
vinde Oibus vivetibiis, siue sint platae,sive aiatia, in quibus apponit i l. las tres codones,ut aliquid generare possit,inter quas una est,ut non sint pspontaneam Mationem habentia si cui ci ex putri ma prodeunt, Ad alia autem de accidentibus vide figura&magni indine,& colore, patet otalia accidentia sunt communia, de multis specie disserentibus contingere possunt, unde videmus plantas specie disserentes i n colore, sapore , figura,& magnitudine assimilis, quae tamen specie disserunt. Nec valet ro ipsorii, P mebra et eandem retinent figura,eande obtinetopatio
ne,famosa e propositio, sed est falsa
175쪽
apud Peripateticos, res.n operatio- esse eadem accidente,&similitudine Tmbus distinguuntur,non figura,na non tamen propter hoc sequiturqd collum matricis in mulieribus,est si sint eadem forma. Et ita defendi pocul virga in viris & in non habet ea test subtiliter via eius sicut vides. dem operationem &-Gal. mam- Et apud me est ratio multum appa- R6 a G. millae in viris non sunt propter lac, rens,in via Philosophi,nam certum sed alterius rei gratia,in mulieribus est,quod a persectioribus causis, &vero siun t gratia lactis. ita notabili- quae non disterunt per magis, & miter scribit Auer. in. I.de genera.ani- nus, sed essentialiter disΚrunt, debet ma.quando soluit rationes Gale. in produci effectus specie di fierentes,.q.illa qua quaeritur,Vtrum mulier manifestum est autem, v persecti re plures causae, concurrunt ad habet verum semen. Ad illud de Unitate motus,quod prouenit ab unitate naturae, dicendum est, Φ sec'
est in simplicibus, secus est in anima H libus,& plantis: quia simplicis corporis est simplex motus, tamen in talibus sunt varij, &diuersi motus, in istis n. quae sunt hie, ut dicit Com
:Quanto aliqua sunt perfectora,tan- to pluribus actiombus, & pluribus motibus iunguntur suo fini:&quato simpliciora,&imperfectiora fue Tint, tanto paucioribus,ut sunt ela- 'ra, quae propter esse propinquissima
natu rae materiae,paucas actiones ha.
bent. Non est igitur in hoc assentifianam alia ex semine,quam ad illa, qsine semine:quomodo igit possunt isti effectus esse aeque persecti essentiali ter,& habere eassem operatio- nes psectas aequaliter natura enim non bundat in superfluis, nee deficit in necessariis, si animal aeque persectum generari potest ex putri materia,sicut ex semine, cum pauciora concurrant ad hanc generationem, quam ad illam. videtur igitur alter modus esse superuacuus in natura, quod est absurdum . nam ordo certusn ratus,quae est omnium natura constantium, ut dicit Arist. in . 8.phy. incom.&te. I S. Revertamur dum, eaede operationes sunt vito igitur eo,Vnde deuenimus,&quaeramnq; licet eadem illa accidentia co muscausam propter quid est, quod munia contingant,talia enim faci sit alteratum solum, ut dicit Porphyr. Ad authoritatem philosophi 7.primae philosophiae,quae re vera in traraatione arabica non est, diceret C5. ac ad omnes consimiles auctorita In rebus artificialibus,una existente materia,ex sola tantum diuersitate agentium formarum potest esse diuersitassipecifica in causatis, in naturalibus autem,&persectis substatiis apud philosophu m hoe mini me Getes,hinc inde adduci consuetas,& ex tingere potest. Nisi esset, quod sor problematibus,quod talia quae ge- mae artificiales, non sunt in poten- tr.
Merantur ex semine,&sine semine, tia materiae, sed sunt ab extrinseco sunt eadem,non specie specialissima motore,Vt tenet Com. iv. 7. meta. inced subalterna,aut genere generalis co. 28.&.2'.&in. 3. deatu co. I 8. fi imo unde videtur esse fallacia con- ma nollet aliqua inclinatione nate, dequentis, sunt eadem. ergo sunt spe ad alia sorma, o introducit' p artecie specialitana, eadem possunt et in subiecto,na vel seliet ad opposita Iraesertim
176쪽
a praesertim cum plures formae artificiales introducuntur p diuisione,&ablationem partium,assibiecto uetattestantur corruptioni i psius subiecti, ipsum subiectum inclinatur ad oppositum, quia Vnumquodq; naturaliter resistit suo corrumpenti. Aut saltem se habet in potentia neutra, ipsum subiectum sicut sunt Armarariis,quae inducuntur sine diminuatione subieeti,sed respectu formarunaturalium, ipsum subiectu habet potentiam, &appetitum naturale, qui ut scribit Com. I. phy inco 8 I.
B Nihil aliud est nisi illud, quod het
de motu materia, ad recipiendu formam. Et ita in artificialibus sicut vides propter allegatam causem nihil operatur ad distinctionem specificam essectuum,ipsa materia sicut in rebus naturalibus, nam licet verum sit quod non quaelibet forma artificialis, ex qualibet materia, aut i qualibet induci possitis rima enim ferret non potest induci in materia cerae, quia aequi uoce diceret serra cerea, quia caderet a suo proprio fine, qui est secare dura, sicut oculus lapide',
. aequi uoce dicereuir oculus, tamen
c ut supradictis mest) una existente. 'materia, possunt fieri I artificialibus specie distincta,lpter solam diuer-
statem formarum agentium, non . se autem in substantiis persecti p-pter assignatam causam.
Motus natus est ignire ligna, la
pides, erram. PRopositio est Aristo. in . h. coeli& mundi. in tex.comm. 2.& in I ee6M I. meteor. Aduerte tamen , ut duae conditiones requiruntur circa hoe, D t motus calefaciat prςcipue. Pri . i es qui
ma,qeod sit velox, ita φ corpus cale lactibile,distrahatur plusquaM E ciat. priam naturam est distrahi bile. Nam rarefactio, est dispositio ad calorem, &sic motus rarefaciendo corpus motum, telacit. & si quaeras quare corpus raresectum, cu n5 sit formaliter calidum, producit calorem die,*qn est aliqua dispositio, quae ultimate disiponit materia ad aliquam formam, illa non educitur de potentia materiar, nisi ea modi an te, & ita est de rarit te respecta calidi tatis ex materiali ordine tali u Iqualitatum, qui ordo insequitur naturas earum. ESecunda autem est, ut motus siein magno mobili, & propinquo , α has duas cauis vrassignare Aristoia
in . I. meteo. inquit. n. Velocem .no
oportet, L non longe oportet esse, vaesidem astroru latio uelox qui em,longe autem, lunae aute deorsum qui aena, tarda autem , Quae aut solis,ambo simul habet sumcieter. . Arist. etiam in. F.particula problemmatum,problemate. videtur discere, P non Ois motus calefacit, veru
quidam instigidat, ut patet in ollis Pseruentibus, quoties eas amamus,
aut vetamus Vnde ibi etiam reddistur ratio propter quid est, o subsorile states magis incalestim usu dum movemur,q uod etia cotingit aquae stanti q calidior est seipsa mota. Sori lutio aut Ari sibi est qd hoc ideo cotingit, uadum stam iis,calor magistim primit, sa corpusnrm alsidue 43poros emittit vaporem calid si, qui proximum aerem calelacit, sicut titio Et ideo nobis quiescentibus, aer circuens ob bducta causam, calidus
177쪽
G redditur: sed eum movemur, satus excitatur,qui nos potest refrigerare. Flatus nanq; quisq; frigidus est. Animaduerte in , t motus coeli in alia. α alia di stantia, est producti uu s e Ioris in alio,& alio gradu. Na Co. inst. coeli,&mundi, in cO. 9 . inquit. Ppinquitas motui coeli largifcaliditate, mobilitate, leuitatem,& raritate, Distantia vero largitur frigiditate, quiete, grau itate,&den sitatem, unde ignis intesiue calidior est aere, nam 2.meta. rex. c5. . Vnuquodq; est maxime tale per quod aliis inest uni uocatio,puta ignis calidissim', etenim H est ca aliis hoc caloris,&.L. de gene.&corru. t. c. . ignis e magis calidis sicci,& ob eancle cam ignis est ra
cipit est dimensio ignis, & minima est dimensio terrae. Sin leuitas ignis p p pdicta cam est leuitas simpli, ut patet. 4 c li & mun. inco.& te 3 8.&in lib. destrindestr. in dispu. I. in Iu. I I. dub. inquit,sed philosophi in
dent, P ibatu est dem ratiue, mudus ex quinq; corporibus constat, videlicet,ex corpore sup coelesti,qd non est graue,neq; leue. Et quatuor
I eorporibus et hiaribus, q uoru quod da est graue ab lutrivi terra, q centrum est olum orbiu. Et quoddale-ue absolutes ut ignis & in grau itatis terrae est,quia es in maxima distantia a motu orbi si, & per contrariam cam, ignis est in summa leuitate. Et quia alia duo elata, sunt interposita inter ignem,& terram, io mixta existunt ae duabus praedictis naturis. Et aduerte unum, q, licet ignis sit primu calido ru, quae sunt hic. Non m p p hoc est primum calefacies. Navi scribit Co. i. ca.de subst. or. sicut in mouentibns, & motis eorporeis, xoportet venire ad unu primu motu
ex se. quod mouetur a motore I mo
bili, sie in alterantibus,&alteratis, portet deuenire ad unu primu alte. rans, qd in alterando non alteras, de hoe est corpus coeleste, Illud. n. calefacit motus is praedictum modum ut declaraui in us de mente Aristo. de calefacit et aliam, posita ab expositoribus, videlicet mediante lumine, lumen. n. inquantu reflectitur, calefacere habet. Et considera bene, eum calor, & frigus sunt contraria, Sc frigus est caloris priuatio , quod aliter Puenit calor a coelo, & Laliter frigus, quia coelum mediante
propinqui tale motus, largitur calore. largitur aut frigus mediante morus distantia, sicut dixit in simili philo phusin. 2.de sene. dccorrup. P motus Elis in obliquo circulo, per sui accessum,est ca generationis,& psui recessiim,est ca corruptionis. idem im manens idem uniformiter, aptum natum est sempidem facere,& per consequens opposita Zc cotraria,aut proueniunt ab oppositis , &contrariis causi aut proueniunt ab eadem causa sub oppositi &contratiis dispositionibus se habente, sic Menim idem erit cotrariorum causa .
absentia enim nautae est causa submersionis nauis, cu i us prcsentia erat caua salutis. ut dicitur in . h. physic.
intex. commen. 3 o. sic Auer. tenuit in . 2. ccxlidc mundi. incom. 42. qa
corpora coelestia per se, non operantur nisi caliditatem, dc non operantur frigiditatem. Huic autem opi Diinioni adueriatur diuus Thomas in ΟΠχ. coeli in loco praeallegato, illud n. vi inquit,videtur esse per accidens,
quod non per se producitur ab age-
178쪽
A te. rpora autem c estia, sunt activa respectu eorum, quae siunt hic. si igitur non per se agerent frigiditatem,& humiditatem ,& alia huiusi modi, sequeretur φ ista essent per
accidens ab agente in uniuerso. Ite eum omnes sormae substantiales,m- seriorum corporum, sunt ex virtute coelestium corporum, conseques est, quod ex eorum virtute sint etiaqualitates conseq uen tes species. seu formas elementorum, quae sunt calidum, frigidum. humidum, &siccu, B & alia liuiusmodi. Et ideo inquit. Io diui dicendum est ergo vomnia corpo-
themati V kςixia r m communem Ivirtute tinti. Iuminis, habentraleticere, sed secundum alias proprias virtutes, singulis corporibus attributas,habent no solum calefacere,& in frigidare, sed et omnes alios effectus corporales, hic Damasee. essici cere in istis inferioribus. Et ista fuit etiam opinio Platonis, inquit enim Damascenus in libro de consolatione medicinarum. dotatu
est unumquodq; s ut inquit Plato )duplici virtute,coelesti,& Elementari. Et istam opinionem insequutur omnes mathematici . ut scribit Co . in . 2. cap. de substantia orbis. inquit enim .considerantes autem actiones stillarum, in antiquo tempore vere dicunt,quod quaedam largiantur caliditatem,& siccitatem, quaedam ca-tiditatem,& humiditatem,quaedam frigiditatem .& h u in idi tate, & q ua:- aram frigiditatem,& siccitatem,& si equatuor qualitates coes corporibus testibus,& quatuor elementis dfiraequi uoce,aut secudum prius,&posterius. Et hanc opinionem maxima pars Latinorum insequitur, corpora ciestia non solum agunt .lumine & motu, verveciam innuentia. Arist. autem via& peripate i- Dcorum hoc non patitur, ut multipli Aris opicenturentia sine necessitate quia natura non abundat in superfluis, vult autem Arist. in principio. g. libri de physico auditu,q uod m otus coeli, sit
tanquam vita omnibus natura subsistentibus & in principio libri mellaeororum dicit. oportet mundum astum superioribus lationibus esse continuum, ut omnis eius virtus inde gubernetur, ita P motus est qui conseruat, maluat, omnia in esse .
principaliter.&ista est cause caloris, ut patuit. Ab expositoribus etiam ponitur alia causa,&est lume quod in quantum reflectitur, est causam. Eloris. Non enim est verum o dicunt mathematici, quod lumen I, Contranae sit in frigidativum. Nam ex. Rit Ono' perimentum sermonum verorum est, ut concordent sensatis , ut dicit
manifestum est aute, quod in aestari te noctes plenilunii sunt calidiores. ut asserit Aristo. in . . de partib.ani
ma. p. s. Videmus etiam tunc temia '
pori animalia exanguia diminutical ris, pinguiora,&conchylia, Scechinos,& id getius animalium ma esis plena essem plenilunio, quam in decremento luminis in luna, qd
non contingit,quia nocturno tem
pore plus cibi astumant ratione lucis,quia talia et contingunt atalibus vi su priuatis: sed est: ila calor eoruvigorata calore cotinetis, qui multiplica cineo rene maioris, &intesioris luminis,qn quide digo natis,a calore nati l ficiscicundeci eadem ratione animalia thesaurizantia tem pore Veris,& aestatis, melius digerunt, quam tempore hyemis, quia
calor naturalis in hyeme a suenuo
179쪽
G Irigido obtunditur, eum debilis sit,
non autem roboratur, sicut in animalibus languine,& calore plus participantibus, sicut optime notauit Gale. in prima particula separato tu sermonum. Nec valet,u quidam asserunt quod omnia corpora coelestia recipiunt lumena sole,& illud ex diuersitate subiectorum recipit diuersas virtutes, &ita aliquod lumen dicitur esse frigesectivum. Inio sed hoc quidem stare non potest,ti Aiberi cet Alber. in . 2. c li, &plusquam co. -οῦ etiam illud dicere videantur, na me
M Iius est existimare quod diuersitas
formarum sit in diuersitatis materierum,quam econtra . ut dicit Co . in . 2. de anima. incom. 6o. nam in hoc Arist. praecipue contradicit antiquis, quia ipsi volebant quod foramae sequantur materiam, unde Plato asserebat,st, formae dabantur is meIita materiae,sed Arist. opinabat' eontrarium, videlicet,quod materi sunt py formas, sicut notabiliter dicit Auer. in Σ. phy. auscul co m. 87. neni et n. Opimo autem,pones qualitates vir fluentiam tuales in coelo, quam sequuntur a I strologi,&Diuus Tho. habet etiam
rationem contra se,quia non oportet ut supra dictum est multiplicare entia sine necessitate. Forte dices quod ponitur influentia praecipue
pro conseruatione elementorum.
Sed contra, omnis qualitas conseruans aliquid aut est disponens materiam,P co seruanda forma,aut est phibens corrupens ipsam sor mam, sed p pneutrum oportet Vltra motu,& lirme,ponere influeti fit conseruandi sellitis in suis locis, na frigidiis,&siccitas, sussicienter V Dr conseruare forma terrae, in ma . Nec cipp fm, quia omnis resistetia est me.
rito contrarietatis. si igit' inquentia Tdr resistere corrumpenti ipsam terram illud igitur corrumpens terra, erat contrarium illi influentiae . si rv. g. illud corrumpens terra ignis, tunc igitur igni contrariabitur illa influentia, & igni etiam contrarias terra,quae debet corrumpi ab igne,& ita uni plura erunt contraria. Sed dices, nisi daretur influentia in Repli medio,quodlibet elatum indisse reuter posset moueri ad quemlibet locum,ita. n. rguit Arist. in lib. . physicae auscul. te. com. 66. in tracta. de vacuo,quia cum vacuum sit uniforme,corpora posita I vacuo possunt Lmoueri ad quamlibet driam positionis. Ria detur dando ronem di solutio.
uersitatis,nam in vacuo esset uni foemitas per totist,tios aute dici mus, o corpora coelestia mediante calore cetlesti, producto mediante lumine,& . i. ta motu ueton eruare, cu tali & tata
distati aeli, iam suis locis natibus, de conuenientibus,& ille calor est in tusior in sphaera ignis, r5ne maiorispinquitatis,&el tremissior in certo mundi, ubi est terra,& in thediis regionibus est medio modii se habes,cu latitudine quada. igitur aufi M&alia mensura, est co seruatiuus alterius,&alterius eliati, in alio & alio situ. m. n. approxiinatione maiore,& minorem causiantur istae diuersae mensurae caloris, ut scribit Coniti in 2.cali. in co.' & ideo bene dixi tifundamentis Arist. φ corpora coelo
sita in rei veritate no agunt frigidi tates,sed calores similes unicuiq; elementorum,& si Auic. d. φ operatur frigiditatem, hoc est Θ coparata ne, iuctuato,videlicet Educ ut qnq; remisiam caliditate, undelicet lilagat mediate lumine,& motu,no sequitur
180쪽
A quitur quodcu semper moueatur,& tussiunt pse caloris productiva, mo- D luceat, quod semper uniformiter ca dis assignatis,dc sic coetu ur esse cau-Iefaciat, quia corpus luminosum no sepositiva caloris,sed respectu frigi-semn qualiter respicit ista inferio- ditatis,est ca priuatiua; pro quanto, ra,aliter. n. se habet in hyeme, & ali- videlicet, P sui distantia, talis motus ter in aestate,quia radii rone appro- operatur remissam caliditatem. Et Repli ximationis supra etenith, capitu no- si dica pira,sa effectus positiuus det strorum perpendiculariter multipli habere causim positivam, modo sticantur in aestate,& ideo magis cale- giditas, licet caloris comparatione faciunt ex modo diuerso suae refle- dici possit quodam odo caloris pri-xionis. Nec iterum sequitur, q=ocs uatio. semper .n. uilius contrario. hyemes,& omnes aestates deberet eo rum est) sicut priuatio respectu per- se aequales in calore,& frigore, quia sectioris, ut drin. Io. meta. intex. G. alii respectus,&coniunctiones stella r s. in in se est ipsa frigiditas, quaedatum sunt iuno anno, de aliae in alio, serma positiva. Dico positiva, . . B δ: ideo videmus quod multiplicatsi est causa particularis, generans, si- 'μ' lumen in uno anno ex coniunctio- eut sunt venti, vel vapores eleuati μnibus planetarum, pluscaloris ope- ab aqua,&a terra,&sicut sunt agen-st soadra ratur, v I alio. Et p hoc patet solutio tia particularia generantia ista ele-zisb. ad rationes Diui Thomς. Ad prima menta frigida.quia fm partem genedico, corpora coelestia sunt causa tari, dccorrumpi piit. 3c sic patet .vIs, & remotaoIum effectum quae lutio adfmmocivum Diui Thomo sunt hic,& ita oesqualitates,quaesut quia qualitates, & formae sunt a coe hic, dependen t a coelo' tanqua a cau' lo modo us, & no oportet φ omnia fauni, non th ad oem essectum, qui uniformiter,&arque primo inde de hic existit, corpora coelestia per ali- pedeant,vndec tum per propinquiquam specialem qualitatem concur talem operatur calorem, per di stan rsit, sicut ad determinatum effect si, tiam operatur nigiditate, quia op determinata cause . Nam videmus ratur remissam caliditatem, Si dista naturas rerum, esse multu distantes tia est veluti ratio privativa, dc pro-c adinvicε in persectione,entia. n. sunt pinquitas est veluti ratio positiva.& ssicut numeri. aialia n. persecta fiunt sic,ni fallor,intelligunt Peripatetici, a coelo,& ab agente particulari, i ux- ', corpora coelestia sunt causa calo ta illud Aristo. in 1. thysicae auscul. ris,&non sunt causa frigiditatis. itex .c6.16. Sol Sc homo generant ho Dubitatur si motus coeli est causa a Dor. minem, secus autem est de an inali- caloris,quo elementa conseruantur, bus senilisex putri materia, nil su D quo calore illo existete, aqua potest ficit ibi calor coelestis, diffusus in ter habere summam frigiditatem Z nisira,& aqua ut dicit Com. I x. meta. in esset,* calor ille est coelestis, & ut siec5. I 8.eodem modo cu calor sit persectior frigiditat frigus. n.est quasi caloris priuatio, principaliori intentione producitur a motu, de lumine,
quam ipsa frigiditas. lume n. dc mo-
habet conseruare secundum diuersas mensuras res, qua um natura est
frigida, sicut frigiditas pr seruat corpora calida a putredine. unde sicut calor naturalis hominis conseruat secundum