장음표시 사용
241쪽
G quod potest sarere extra medic' in- tur usq; ad immediata respiciendo Reipit.vnde ad istum motum consi- ad ea quae mediant intersit biectum Iiatiuum sequitur, motus secundus quaesiti,& praedicatum. eodem mois realis,&executivus, qui appellatur do processus re lutivus, qui est in fictio,&iste motus secundus habet motu primo,qui dicitur motus in
pro initio illud qd suit finis, & ter , telligentiae ut loquitur in scia diui-
minus in primo motu metaphori na, velescosultatio, ut loquitur incoqui fuit motus cons liativus,& ethicis,incipit a fine noto,&peror
iste secundus motus procedit retro . dinem ascedit a posteriori, ad prius grado modo, & terminatur ad sani posteriori,quo adesse extra, doneetatem inesse reati,quq in primo mo deueniat ad ultimum, qa potest fi-iu fuit principiu,& sic sanitas, quae cere,vel a quo mi operari, quia ter
est finis motu qui est factio produ minus cosilii e factionis principi u. eitur a forma sanitatis,quae fuit pri- Et isti duo motus cocurrui in agibi H eipium in motu intelligentiae. Et libus,&sactibilibus vli. Et istud e L . in hoc est disseretia inter istos duos illud in quo omnes expositores halmotus, quia motus intelligentiae. lucinatur in principio microthemiseu consultationis,ut loquitur Aris Gale.de tribus doctrinis,&sunt di in ethicis fit per viam dissolutionis, uersae siniae extra mente Auct. Qui Digressio ciuia ille processus est resolutivus in dam enim ut plusquaco. volunt doeipiendo a posteriori ascendendo H ctrinam resolutivam esse demostra ino, GH, ordinem ad prius, quia id quod est tionem propter quid, compositiva sitores in postremu, in opere est primu prin- vero esse dei nonstrationem quia. m CPthercipium in cognitione. Secundus Conciliator autem δέ Iacobus,& se sis', dia
autem motus qui e executiuus . seu re omnes alii volunt oppositum vi nitinctiuus in compositione consistit; delicet φ doctrina compositiva sit quia ut inquit Auerii com .istam os dem ro p pquid,& resolutiva sit de-tus incipit ab ultimo in dissolutio. mro quia. Et ista per vita ineam I ne,& est composito,quia in tali se sunt magis remota a mete Gai.qua eundo motu sanitas quae erat in ala sit c tu a terra. N a Gai in illo poeordinatur ad esse secundae sanitatis, mio testas nultuante ipsum tradi- Mqu est extra animam: unde dicitω disse illa doctrina,4 incipit ex no- intendebat, messe ianitatis quae est tione finis ex qua oes artes cli sistunt in anima est incompositione ad re fin rone. Manifestum est asit Ufm sanitatis, quae est extra animam. nullam illarum exponem koc po- Et hoc est illud quod dicitur φ prin test accomodari. nam& Hippotadecipium operationis est finis cogni- Archigenes & Democritus, & mul. tionis,&principium cognitionis est ii alii mediet rationales usi sunt Zefinis operationis. unde Aristo. licit demonstratione quia.&demonstra primσm processiam resolutivum es tione Epter quid in scia medicinae. se adinstar illius,quire luit diagra non, n . opinandum est Gal. ista adinma,nam quemadmodum diagram uenisse. Amplius Gale. insta dicit mata,& theoremata in mathemat i co parado doctrina distinitiva d eis dasciplinis per ordinem resoluu ctrinae resolutivae, P situ relinquie
242쪽
gnitate,& ratione, tantum abundas est ad comprehensionem totius artis,& memoriam eorum quae secundum partem. Manifestum est autes, si per doctrinam dissinitivam ipse intelligit artem diffiniendi φ di Dfinitio ipsa quς docetur per talem artem excedit doctrinam resolutiva,
quae docet demonstrationem quia aut propter quid,quia scientia habita per dissinitionem est nobilior sci. entia quacunque habita per demonstrationem, siue quia, siue propter B quid quia talis est intellectus,&m tel lectus est nobilior habitus usi etia,
quae acquiritur per demoli ratione, ut testatur Aristo. in . 2. poster. circa finem,& T. nieta. tex. co. . expresse
dicit,tuc. n. scire singula maxime putamus quado quid est homo cognoscimus,aut ignis magis, si cum qua te, aut quantum, aut ubi. Si autemper doctrinam dissinitivam ipsi intelligant artem dissoluendi dissi nitionem in sua principia, tunc non Declaia' erit verum dictu Gal.l talis ars ma-Cal n pro memoriam eorum qremio mi in medicina traduntur,si via resolueroteehni liva. si ει plusquam com . talis do C ctrina est demostratio propter quid. nam diagrammata mathematicalia sint bene,&facile memorabilia, ut dicit Aristo.in lib. de memoria,& reminiscentia,& in scientiae mathemae licae non utuntur nisi demonstratione simpliciter,& maxime tali resolutione utuntur, ut ipsemet Plusquam com . fatetur. Opinio igitur vera Gal. suit ista φ tres sunt doctrinae, quibus tota ars medici nae sub com Ttri sunt pendio tradi potest. Vna est quae doctrinae. procedit ex notione finis artis medicinae,& ista est secundum dissolutio
nem,quia incipit a posterioli in esse Dper ordinem dissoluendo ad ultima
in cognitione,&principium in op re. Nam cum medeeinast ars facti-ua,non enim scientia nisi communiter dici potest, quia scien tia ut distici guttur contra alios habitus intellectus ab Aristo. ut declarat ibi Auerta in com. stat prospeculativa. Vnde
Avicen. in principio suae logice posita diuisione scientiae in speculativa,& activa a nquit.speculativa dignior est comparari scientiae. Factio auae secundum Philosophum praesupponit intelligentiam seu ex cogitatio. Inem,&consilium intellectus. Nam 2 sicut dicit, quid enim est aliud medicinalis, aut domificatiua nisi species domus, & sanitatis in anima artisi. eis V nde cum med cina habeat finε ipsam sanitatem, & corpus hv mansi habeat pro subiecto, sicu t patet ex copleta dissinitione medicinae data per Principem in principio primi cano nis, quae utrunq; complectitur, dum dixit, medicina est scientia qua hu- umani corporis di sipositiones noscun .
tu rex parte qua sanatur, aut ab ea remouetur,ut habita sanitas conseruetur,&amisia recuperetur. vidit Gal. in & excogitauit primus tradere sum umacie totam artem medicinae p via doctrinae resolutivae,non intelligen' tes do aliquod genus demonstrationis, Iutiuam a
nec quia, nec propter quid, licet sit aliqua similitudo, sed est apprehenso nne medicinae quae est sanitas co- Λnita ratione sanitatis,ex illa per o inem deducendo oportet cogno scere subiecta & in strii men ta,& me dia generaliter. unde Aueriin I. sui Colliget.astipulatur huic sententim inquit. n cap. I. Artes practicae inquantum sunt artes continent tria.
243쪽
T Primum est scireseca subiectorum s suorum. Secundum est scire finem intentum ad inducendum illum in Iocis subiecti. Tertium est scire instrumenta cum quibus valemus ducere sinem illum in locis sui subiecti. In tali autem doctrina per viam
resolutivam continente totam arte.
Primum istorum trium est notio sinis artis medicinae videlicet φ est sarnitas conseruanda ,& recuperanda ubi suerit amissa.Et ex hae cognitione distincta fani ratis in quacunque natura cosistente,vel in complexio H ne,vel in compositione, vel in unita' te,proximum quod occurrit sunt subiecta,& loca subiector u,& sunt corpora quae sunt in triplici dii a , fana io gra, & neutra, & tertium sunt infra quibus paratur,& Su t potio, diaeta,& chirurgia.& altum modu tradidit in speciali libello Gal. qui inscribitur de constitutione artis medicinae ex notione finis ad Pamphilum. seri mo Secundus modus tradendi generalidus doctri ter totam artem est doctrina compona. sitiua,& illa procedit sicut dixit, ex compone ει resolutionem inuentorum. ista enim doctrina incipit ab M Y eomest ultimum in doctrina reso-- I lutiva & tendit per ordinem ad fide, . i in esse reali componendo sanitatem . . in anima medici ordinando eam,ut
debet esse finis factionis, sicut dicit
Si instetur per Alex.in I. priorum APPI dicetem ycompositio, & resolutio opponuntur, quia compositio est a principiis ad ea quae exIrincipiis, re. solutio vero est uerse modo quia est a fine adpricipia,&.d. cpisto modo geometrae resoluere dicuntur qn conclusionem secundum ordinem reducunt in ostesionem eius in principia, Ripsum problema reducunt hResipondetur quod cuilibet com po- si tioni propria resolutio corresponet det, unde sicut est duplex processus rationis compositivus, unus proptea quid.alius quia: sic duplex et estolutio, una quando conclusio resol 'uitur in causas in essendo. &in inserendo, & ista est resolutio quae corin respondet demoustrationi propterqvid,& hac utuntur geometrς. Alia est resolutio quae correspondet demonstrationi quia. Et illa resoluit conclusionem in praemisias quae sutea uia solii in inserendo,¬a be- . ne hoc, & si dicatur φ scientiae main L thematicaemon procedunt a poster. dic consi uenter,quod hoc est veru in processu compositivo, sed in resolutivo procedunt, quia resolutio esta conclusione ad principia,vt.LThemist & Alex. Et hoc latini non viderunt in primo techni, &sic suppleas dicta mea hic. Tertia doctrina est illa qua prose' s. doctri. quutus est libro illo ubi sub il a dis finitione, Medicina est scientia fano rum,aegrorum,& neutrorum, P via dissolutionis diffinitionis in genus isuum,& insuasdrias sub generalico M
penditi tota ars continetur . . Et istae
sunt tres doctrinae quae ordine habetur in hoc, quas perpauci intellexerunt , sicut latius diximus superiori anno Salerni, ubi publice illulibruinterpretati fuimus. Causa autem Caenotis erroris fuit similitudo. Nam vidicit Aristo 3.ethl.cap. 6. quI consul tat,& deliberat videtur quaerere, &resbluere praedicto modo,quemadmodum diagramma. nam tales artes q uς versantur circa agibilia, & factibilia quae magnam varietate reci , piunt G conditionem materiae si
244쪽
A biecte ori utuntur deliberatione, &. consilio qui modus ordinate procedit aposteriori ad prius, sicut ordinate medit resolutio in scietiis speculati uis in ista resolutio non est illa, licet assimiletur illi ex hoc quod ἡubita ' fundatur in ordine. Pro quo debes scire φ resolutio duplex est,na quς-dam est a natura, quaedam est a ratione:Resolutio quae est a natura fit semper a posterioli ad prius,& a co- positis ad simplicia. v fi natura soluit
mixtum in quatuor elata &ressoluit lementu, aut partem elementi in materiam,& formam. in tali. n. resoB lutione serma elementi corrupitur,& materia induit aliam serma. Re-Mutio.aut quae fit a ratione est duplex.Quaedam fit in scientiis speculari uis quae tesse Avice. in sua meta.&rn principio suae logice sunt de reb' quae non nostra opera. Quaedarii ieiiij autetit inicientiis practicis quaesiitii aptiori de rebus operatis a nobis siue sint activae, siue sint factivae. Tunc dico
resolutio in scietiis speculati uis sit
3rimis ad posteriora,quia scire re- lutealiquid,& simpliciter est rem per eausam cognoscere, propter qua res est,& quoniam illius est causa, &C quod impossibile est aliter se habere. unde Themist. I. posterioru cap. inquit. re luere appello vera coclusione posita,causas ex quibus co-fecta est conclusio exquirere. Vnde in hoc longe rectius sensi i meo i udicio Plusquam commen . qui tenuit doctrinam scientifica resolutiva es se demonstrationem propter quid, si senserit Conciliator in dria octaua,& alii quod iit demostratio ga. nam scientiae mathematicae sunt maxime resolutoriae sciae &tia illet non ututur demione quia, sed demione
simpliciter . sed si loquamur de re- D solutione rationis quae fit in agibili Resola labus, & in factibilibus, ista resolutio incipit ab eo q, est posterius m esse, quia in agibilibus finis in opere est postetisti
principium in cognitione. unde m dicus in primo motu qui est motus intelligentiae incipit ex notione finis .c ex sanitate, &ex illa procedit ad aequalitatem, &ab illa ad calefactionem,&ex calefactione ad potionem calidam. &istud est ultim viri in quo terminatur iste motus. A. quo incipit alius motus, qui dicitur iactio qui motus, ut dicit Averr. 7. meta. com. 23. Consistit in composi Stione quadam. In speculati uis auteresolutione non utimur incipiendo a posteriori secundum rem, immo talis incipit a priori fm rem, quod est causa posterioris in essendo, &inserendo. Et isto modo volo φ sup Retracta pleantur di sta mea in concordan
mentator videtur dicere di Glutionem fieri a prioribus ad posteriora. T. autem metaphy.co m. 2 3. inquit oppositum. Solebam dicere dum essem iunior vin 1. metaphy. loquebatur Commentator de resolutione quae fit secundum rationem. Sed in F .loquitur de resolutione q sit a natura, & hoc fuit inaccurate dictum,&maledictum, ideo nunc ab ipse ri
tandem veritate coactus, me retra
cto. Nam viseribit Aristo. primo . - - ethicorum. capit. 7. pro detensione veritatis etiam propria impugnare oportere, praesertim Philosophos magis sorsen existimandum est, nacum ambo sint amici, pium est veritatem in honore praeserre. Nunc autem dicol utrobiq; loquitur de
resolutione quae sit .a ratione , sed
245쪽
quia declarat Arist. intext. quo sanitas in copore fit a spe sanitatis in ala Medici,&quo domus hiis mam fit a domo carete ma.&isto mo et procedit modus cosultationis, &deliberationis q versatur in agibilibus. de quo loqui cArist. in 3.ethi cap. 6. Et ista est, ni fallor, ultima ac distincta sola in lata ardua difficultate , i qua multi an nos n5 potuerut ptingere.
Motus coeli componitur ex duob fmoIorIbus,quorum dinus es' 'in x .met loquifde resolutione quae Achilles. Na Arist. 8. physi. dem at nsita rone in speculabilibus, quia illa primu motore non esse corpus, nee Achillα a priori procedit ad posterius, sed in virtute incorpore. se nulla viri' finiet. prime philosephi . loquicderessi ta mouet per ipsin finitu,sed Oecor uiolla. lutione q fit in factibilibus a nobis, pus vel virtus in corpe.est finita. ige
nullsi corpus, vel virtus incorpe mouet per ips in fini tu . tunc vltra, nullucorpus, vel virtus in corpore mouet p ipsin finitu: sed primus motor mouet p ips infinitu: ergo no est corp', nec virtus in corpore. Tucqu tui de
qua fini late loquas Arist. in illa pila propone primi stiti, vel vigoris,uel
durationis. si de finitate durationis, vera est maior,sed minor tue erit falsa,quia no Oe corpus, vel vire in cor Lpore est finitu in duratione,ila instritia est i oroptu de e lo, ω - sniam Arist. eu ςternu.Si loqui de finitatera motionis,et est alia ex ira ι est: Vigoris,habeo Intelum. na eu prim' Cr alter est infinitae motionis,m motor moueat scpiterno ipe igρ nos potetia,quae no es in m*te lis in Ρ q. quolibeto: :. Dico ο stiva Impor , I Sta propositio fuit lapsus sapien- reuerentia taliter opinantiu ista notum,&scribitur per Auer. in. I a. fuisse mente Auer. sicut sibi sponunt isti, nec suit opto Arist. φ Deus Im diate no moueat. via licet hoc amplα probauerim in qua da specialiqone, qua seci i adolescetia mea de triplici calitate iteligetiae, in ultra illas aucto Mritates solui unicarone hoc volo dem rare in via ipsoru ,& pcipue in uiata . Na i pse vult primu principia
mo si prim motorimediatensi mouetutes ficies iri natis no demrat primu motore cile. Dices dem fati p- dec psu esse viam ot' inquantum uel t hi outatu finis. Sed hoc iter si minime stare pl. niediate quia notio primi motoris in rone fi mouet Ectoritate Deum esse vigoris infiniti . nis no ptinet ad nate,sed pertinet ad indi φς Adducunt et rationem, q reputatur diuinu. na fm Alex.& Auer. m. met. I.Sc
Sta propositio fuit lapsus sapien
tum,&scribitur per Auer. in . . meta. c5. I. Quida. n. voluerunt P tu habeat duos motores. Vnus est
Giunae,& ille est ala coeli,& ab isto coetu movet' essective. Alitis aut est I motor separatus. &istae mouet c luin gnecaae finalis &istae est De' gloxiosius, a quo c tu movet' solii I rone amati, &desiderati,&pc6seques inrone finis.Et i sta suit opinio Doctoris subtilis a. 7. q. quolibeto ru.&fuit
spati qone de hoc ita, coelua prioprincipio no moueci mediate igne cauis essicietis. gatuc ille motus Glin instati, sed mouet ab eo in rone finis. Ita P multi et alij tenuerunt demete Arist.& Co. Pp praesentem au
246쪽
, An A -αε G Zximus motor, pila sera, tio, cii proportio est solius magnitu
derantur anali, ut pediximus ex sibi ipsi manifestissime cotradicit. na R 'mete Αuer. & ita accideret primum insesone prim qonis ibide moti q- principiu,via qua mouet, ut finis de rebatur,vtru Ois corporis sit poa finianostrari esset metaphysica, Sc no in ta, an in hac propone contineat 'collnali philosophia & p vita meam ro pus coeleste. s. n. ita elici, tuc corpus ista solui no pol sustinedo principia ccleste esset corruptibile, dicit poetΑuer. Amplius quo numerus intelli motivae dupli dici piit infinitae, aut etiaru Inotuisset Aristi si no q libet mactio earu nuquacessat,&hoc est: sepata iuva effective mouet alique infinitu induratione:aut sta motio orbe' De eo aut in quo diat Auer. te- ea η est tat velocitatisqa no inuenie B nuisse Deum esse infiniti visori in magis,&hoc est φdrinfinitu in vi- ω, hoc Auer. ut patet ex sermonibus ei' gore, & dicit in fim istu sitam modu Iogo ipe fuit ambiguus, &qnq; co- no inuenis in uni tu,quia tuc motus, nat' e fuger ista di incultate, dixit. n. proueniret in non ipe,&dicit moin 8.phy.G.79.rndend' adsecunda tores ta materiales, st non males smqonem ibi mota. pp quid est,si si po hune modii coueni ut, 21 motio eo letia corporealiet actionei finita,se- est finita,&q, corpora cietlestia exce-quic ipsam mouere in instanti,&n5 dunt sein uice in velocitate,quamuis sequitae virtute in corpore quae hel motores eoruno sint Imateria. Vbi actione infinita. ut moueatin no ipe manifeste vr dicere,q, alibet motorioluedorndet. Ad secunda aut qone ta corporeus si incorpore' est finitiqua quaeri virus si posuerimus a- vigoris,&itavi si esset veru qd dicitetione infinita in corpore, sequi cu iniselutione secundaeqonis sese pri- motus sit in non ipe,& non sequie si met rueret mani seste: Amplius alit anni. postuerim' actione infinita esse poae, tradicit veritati in se,quia licet in Adde ari. C no in corpore, sic In dentes dicimus, sudiis incorporeis non sit finitu, aut Fq,si possierimus actione propria esse infinitu, nec magis, nec minus insi, auctarit corporis, sequi co insit ei poa infini quentia quatitatem molis, seu quati si aut posueri mus alicuius n5 cor tate proprie dicta, in in illis naturis ' a poris,tunc poa illius n5pot dici fini est magis,&minus perfectione, dil patinita,nec infinita. Fini tu . n.&isini ru na spes entium sunt sicut numeri no Qua i pa Iu de corporibus dici piat. Et paru .i. enim intelligetiatu persectio cosistit fψ' indici sit maius, & minus soli' est qua in puncto sicut ipsemet testat in lib. sitatis. vn si dixerimus potetias elle destr.destruct. In disp s. insolane. ad alia. I corporib',tuc actio earu erit,ppor I 8.dubii.&in. in . meta. c5. . Et i5 Solis ipsi' rionalis .c P proportio poae motiuae ab ipsa tande veritate coactus alia io Vsi ad Nam motiva est sicut proportio lutione dedit in lib. de suba orbis in velocitatis mot' ad velocitate, existe 3. cap.ubi nulli bi ita resolutesci ipsit, tibus aut no i corpore usi est propor & aperte. inquit. n. Ad quaestione si
247쪽
G eundam ibi motam qua quaereba'-tur an virtutes activae in corporibus
coelestibus sint sinitae, sicut sequi videtur ex verbis Aristo t. in . a. coeli &mundi ubi dixit. φ cum corpora cin Iestia sunt finitae quantitatis, virtutes eorum videntur esse finitae,&
si stellae quae sunt in orbe stellarum
fixaru essent plures', aut malores no possent eas mouere uniuersaliter, &caetera soluendo dicit. Et ad hoc dicamus breuiter φ infinitum dicitur duobus modis. quoru unus est: vi tus infinitae actionis, S passionis in tempore,& est finita in se. s. in velo-H citate,& visore. Secundus est. virtus infinita actionis,& passionis in se intelligit in vigore,& potentia. Et tu cponit duas conclusiones, quod virtus infinita iactione sua, aut in passione non existit in corpore, siue suerit coeleste, siue generabile, corruptibile,hoe n. no accidit corpori nisim quod est corpus infinitum, &io
Orbes mouent,& mouentur in tem
pore. Et ista est prima conclusio demete eius v nter teneda, qt nulla virtus existens in corpore, siue aeterno, . . . sue corruptibili est infinita in se . i.
infiniti vigoris, & ratio illius con-I clusionis est quia infinitas vigoris si daretur, insequitur corpus infinitu, in eo quod infinitum,sed non datur
corpus infinitum naturaliter loquedo. Vt patet. 3. phy &. I .coeli & mun. Dubium . in tractatu de infinito. Sed dices, quomodo infinitas vigoris insequitur corpus infinitu in eo quod insi- suu - nitunt Respondetur, quia Averr. vult virtutes corporeas esse diuisibiles. & volunt Philosophi Q in tali in maiori quanto caeteris paribus est maior virtus, & ideo virtus ista si augetur in infinitum , hoc est, quia corpus augetur in infinitum.&hoe Test quod dicit Commenta. in illo loco dicens. infinitum igitur in vigore cuius causa est corpus inquatum corpus, impossibile est sit tam ine testibus corporibus,quam in aliis,&in 8. phy.co.79. dicit Nos autem dicimus t ex. 6. verborum Aristota in hac demo stratione apparet Q potentia eius palliua .s susceptiua motionis est finita, sicuti n. actio infini ta non est sormae in corpore,sic passio infinita no est sota in corpore. ccoposito ex materia,&lafa,nis. n. forma est potetia sinita, siue sit activa, siue sit passiua, cu sit diuisibilis p di- Luisibilitate corporis, & oe corpus sit fini tu & si posset esse qd potentia i ncorpore coposito ex materia,& sora susciperet motione in infinitu, tunc infinitu esset mai' infinito, id m. n. corpus sensibile,quato maius fuerisitato ipsin quo suscipit:motionem a suo motore erit maius. s ergo ali
quid corpus posuerimus limsii . nq, suscipiat motione infinita , tunc Pmaius est det suscipere motione lonii ori tpe,& sic infinitu superabit in nitu, quod est impote . Ex quibus auctoritatibus larissime collitie dinfinitas potetiae in vigore insequit' Mnatura corporis c5positi ex materia,& sora, inquatit infinitu eli,na talespoae, siue actitiae,siue passiuς fuerint. sunt ex te is ad exiesione materiae, de susti. ut declarauit Auer. in libro desuva orbis.quia n5 cohaeret materiae
limoi sorae nisi mediatibus dimesion ibus interminatis,sunt. n. recipietes totu, & parte ει subiecti diuitione,& io in maiori quato est maior vi tusn in minori minor caeteris pari bus. Et io si subiectu augere in infinitu,sic vigor sorae extest augeretur inlinitum,
248쪽
A in sint tu, ge quia no datur corpus infi C nitum in actu ideo benedixit Co . loe corpus, siue sit c teste, siue sit gnabile,&corruptibile est finitae motionis in velocitate, quia qlibet fosa, siue sit in materia, siue sit abstracta arinitas ul- materia,est finiti uigoris, nct finitas stili 'gQris insequit na rasofae inquama inqua tu forma est, sed infinitas vigoris inui minia sequit' corpus infinitu inqua tu infi-e,infimias nitumo declarato. Vii Auer in 2.R.
pus inqua eoru essent infinitae in vigore mouc, tu infini. di, non erat proportio inter motore Um. &remota,&si hoc est, noesset dilainter eo , neque esset illic multitudo V oino p. gr.quia motor orbis Saturni, & motor orbis toti' moueret tpe infinito,igr no dis erut in hoc. Et siueadmodu nodisserui in hoc, non isseru i in poa motionis, dii a nulla esset inter motores, nedit ut quodlibet eoaς habeat potetia mouendi in
infinitu,& si ita esses inuenires mot' in instati,&osi hoc est impose. Et i5 opinadu esti potetigmoueti si separator u a materia sui finitae uno mo,& infinitet alio mo,& hoc apparet ex
hoc qd dicet post Arist. qui si caetera
orbes habuissent ex multitudine stellaru qd hetorbis stellat tu emotor C eoru no pollet mouere eos in velocitate,qua molint,& sil resset si orbis esset maior ῆ sit. Et ibi de parsi. id. de ista sinitate vigoris,quod est coissormis i sunt in materia,& formisqno sunt in materia. Et inco. 3'. eius-de. 1. de cςlo insit, soluedo obiectionssibi mota,quia Arist. I litera inductive Ebal q, quilibet motus lisit te-pus termina tu,quia aliquis contradicere posset illi inductioni , dice do hoc no h et veritate nisi in potet iis nnitis materialibus, no alit de potetia motoris c li,si est IsinitI,mmate Ia d .lis. Soluendo dicit. qm nos nran intendimus pinfinitum nisi infinitatem motionis . i. t motio eoru nota
cessat, infinitas a sit intesionis, ut illic non sit proportio inter potetia motoris,& moti, impolle est in seris inquantulant formae. Ecce igrcpola forma quatenus forma, est ratio finitudinis vigoris, &persectionis.
Sed tunc est obiectio quia opposita obiectis. lint fieri circa idem , esi igi finitu,&infinitu in vigore sint φ posita, sicut finit si in vigore est a sosa, si e&infinitu, cui' opposit si scribit Auer. voles' infinitu est a corpore inquatuest infinitum, sed finitu copetit re Einquantu forma. Nisi esset in pro' solutio. positio famosa locum habet de op. Propo dApostis positi uis.& talia hiat fieri cir- uulgata
caidem tanquam circa subiectu sed 'g' d ino oporteti sint ab eodem tanqua ei rea iP. a causa efficiete, quia contrariorum vera est dosunt contrariae causae. nune autem si opposixis
nitum,& infinitum in vigore oppo PQ μνε nuntur, sicut plenum, & vacuum, de sicut non sequitur, plenum cst,ergo vacuum est, ni si solum quo ad imaginationem, sic etiam non scquitur. finitum in vigore est. ergo infinituin vigore est. dico q, non sequitur nisi quo ad imaginationem, nam si imaginaremur corpus infimisi posi 'samus imaginari virtutem illius infinitam , ut deduxi de mente Aueriunde dicimus in simili φ agere. αm Quere sunt formae, moueri autem,& pati sunt a materia. ut scribit Arici n. 2. de generatione, & corruptionet X. com. 6 3. sic finitas est a forma, infinitas autem est a materia sectin, opso Io .
dum Philosophum in. 3 physi. text. dς Bae . . com: co. & 6 1. Et per hoc patet se-lutio ad obiectiones Ioan. de Bac- r.ehone,
249쪽
o ehonerint in. I. sente tiarum. distin.
4s .q. I .arti. I .inquit illud non videtur verum mihi Φ Commenta. V
luit defendere,& non potuit.Nitebatur e m defendere, q, si sit virtus infinita in magnitudine moueret in
no tempore di si non, non . nam co.
79. nquit.dicet aliquis Aris ut quid consequens est,si potentia in corpore habet actionem infinitam ipsam
agere in non tempore:&non est sequens, si actio infinita sit potetiae noin corpore, Q agat in non tempore. in fine com. respondet. si potentia infinita ponitur in corpore,tunc salua ' tur m sit infinita. io aequitur P mouet in non tempore.Si autem ponatur non in corpore no erit finita,nec infinita.finitum enim. & infinitum
solu m de corporibus dici pnt,&ideo
mouet eandem quaestionem, & aliter soluit dicens. φ corpus coeleste mouetur a duplici motore. sab anima existente in eo, & illa est finita,&a motore qui non est virtus ex iasin eo,& ille est infinitet motionis. migitur P mouetur a potentia finita, mouetur in tempore.Sed inquit ipsem neutra istarum duarum riasio-ὲ num valet.Non prima,quia non habet ut difficultas de infinitate quae se' qui tui quantitatem mobilis de qua velificatur illud quod finitum.& infinitum selum competunt corpori-hus, sed de infin ita te persectionis, &virtutis. Nec secunda, quia cu potentia illa extra magnitudinem existensaeque ponatur infinita in vigore existens separata sicut in corpore esistens,non plus poterit sibi resistere coelum cum anima sua coniuncia quae est finita,si sine ipsia posset. eigo poterit tunc mouere ipsu nisicut si non coniungeretur ininstIti: TDici mus nos, quicquid sit de prima Desulsa, solutione Averr. quia ut supra dixi, L RQ ipsemet auctor Haduertit illam noesse solutionem, Rd euasione quandam, in secunda sol o qua dat in . I 2.
TI. &in 3. cap. de substantia orbis, diffuse est vera. Vnde negandum est assumptum Ioannis dum dicit, et, aeque bene illa virtus separata a magnitudine est infiniti vigoris, sicut si esset in corpore ratio diuersitatis est qua si pra allegaui,sia si daretur aliqua virtus materialis corpo- Lrea quae duraret qterno tempore, vel in actione, vel in passione, illa esset infinitae potentiae,& vigoris in agendo & patiendo, nam enet virtus h ns contrarium,& ita sua virtus esset infinita in vigore,cum oporteret ea tepore resistere causae corrumpenti,Mideo oporteret ipsum corpus in quo existit esse infinitum, unae infinitas
vigoris si esset in sora oporteret ea derivari in ipsa a corpore infinito inquantum infinitum , sed si ponatur forma separata a corpore, quia videlicet non sit constituta inesse psubiectu,tunc illa ex hoc quod aeter Muo tempore agit, no sequitur ipsam esse infiniti vigoris, quia illa non sequitur dispositione tui subiecti, sed
potius econtra . na Ut dicit Averr. iaI . physicae auscul. in co. , s. quia corpus coeleste caret potentia ad aliqua dispositionem nisi potentia ad ubi, ideo caret potetiis, & quia caret hoc subiecto .s materia,ideo caret forma quae sustentatur p hoc subiectum,& suit necesse, ut sorma ei us esse Iiberata ab hoc subiecto,&ut non haberet constitutionem Per corpus teste,
250쪽
λleste,sed eorpus coeleste constituitur per illa, ut sties alibi. sin lib. de silva Orbis, in quo fuit ostensum Ontelligentia est 'uae constituit coelum in suis dispositionibus necessarijs sicut est in corpore hominis in ueto propter sinem. Vnde magna est disi
retitia Reuerende Pater in via Peripateticorum,& Auer. pi cipue interser mami materia, & inter sermam abstractam a materia, quia sermamaterialis est constituta in esse per subiectu,& est ex tesa ad eius exten sione,&sequitur dispossitioncs materiae inquantum dependet a mate-B na,sed serma abstracta a materia e
constituens situm subiectum in , de in suis dispositionibus necessariis,
si ista est ratio vera, quare si larma
in materia existes infinita moueret in non tempore, no autem si sermast separata a materiatia serma materialis si infinito teporeduraret esset infiniti vigoris Ppter causam assignatam, sed n5 sequitur de serma abstracta a materia,* sit infinita in igore,quia Erma inquantum ser-ma habet vigorem,& persectionem finitam, quia ratio sermat cosistit in puncto,quia species entium sunt s- cui numeri. sicut igitur ro sermalis cuiuslibet sermae est limitata, quia
illimitatio fm Philosophos est a materia,sic etiam est de ratione peris tionis cuiuslibet sermae. unde lucI- dissim us Themist. i n. 1 . physica: au sculta. expositione tex. 28. ubi Aristot. krmam ipsam appellat exemplar inquit.serma apua Aris dicitur
do quo hi,qui ideas separatas posuere species quasda nullo materiae iminexu subsistetes, sed propterea quia desinita petetscriptaq; est eorum omnium serma Ianatura proueniunt. DSed dices hoc no saluat Auer. Nam Replica. in dicta solutione dicit,l coetu mo uetur a duplici motore. Quorum unus est finitae motionis,&e anima eius,& est motor coniunctus. Alius autem est infinitae motionis, & est Virtus separata a matella,& est insi-nitae motionis. Manisestum est aqtm isti motores habent oppostasia spositiones penes finitum & infinitum,non est autem dicendum motorem coniunctum coeli este finitae motionis in duratione, quaa nullus
est motor ibi qui moueat per finitsi
tempus induratione,quia omnes eς Εli motores iterno tempore mouent. igitur motor coniunctus est finitae motionis in vigore,& motot separatus eli infinitae motionis in vigore. Et confirmatur, quia Auer. in. 3. m.
de substatia orbis. illum modum loquendi intelligit in simili pro infini ..
to in vigore. inquit. n. v infinitum dupliciter dicitur. Quoru unus m
dus est virtus infinit actionisac pac 'sionis in tempore,sed est finita in se, stilicet in velocitate,& vigore. Se cundus est virtui infinitae actionis,& passionis i segbi patet,qr per hoc intelligit infinitum in vigore.Et ista Fsunt quae multos tempore meo dece ζperunt. Dicimus nos iuxta μαν solut nam Auer.in. 2.cςli & mundi. in eo. Az..α TI. I 2. metaph. com. 4. &iu 2. cap.de substantia orbis. Scelarius
in lib.destruct. in disput. 3. in soluti
hoc est concessum ab omnibus Philosephis,* corpus coeleste est simile
uni animali,&suus motus diurnus, qui est cois omnibus coelis, similis est uniuersali motui locali eiusdem animalis,& motus particulares cs Theore. P lorum