Theoremata. Marci Antonii Zimarae sancti Petrinatis, philosophi solertissimi, seu memorabilium propositionum limitationes cum additionibus ab ipso auctore post primam impressionem factis. Mendis quaàmplurimis repurgata, & ad normam prioris ac fidelio

발행: 1563년

분량: 557페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

251쪽

Theoremata.

E larem simile uni motibus particularibus membrorum ipsius anim

Iis, &est PhiloBphis manitatum

quo in animali una est vire ex quant unu,& ab eade oes virtutes ipsius ergavnsi opus tendunt. Cresime, &conseruatione ipsius corporis,& h virtus colligatur csi virtute a primo principio inquente, unde si hocn cessarium est in uno a1ali. scp unam habeat virtute spiritualem Iomnibus sitis partibus extensam, ex qua virtus,& mebra illius fiunt unum diidem, &oes eius virtutes fiunt una,& eade, & operatio parti u ei' admo : du similis est operationi parti uaΤa-Η Iis ad illud aiat, sequie ergo φ oportet, i sit una hcc virtus spiritalis ex qua colligantur oes virtutes spiritales,& eorporeae,& e viaiξenea, & e tensa in toto uniuers alioquin nullus ordo sequeretur in hoc mundo.

do Ud Pro quo debes scire,* coelum apud se anima Philo Ephos est,& di Hatum, de noma aut Haliam cam, nisi ppappetitum,& ' motu in loco.ut declarat C6met. in lib.de substan. orbis. Vnde totsi angregatum di ais magia si,&ad instar eius Mai corruptibile di Micr

cosmos.i. paruus medus. unde sicut ζ oes virtutes,& motus particulares in

I nobis depedet ab una principali vir

tute quae est in corde: eodem modoces orbes c testes,& sui motores d pendet a motore primo, qui mouet primum orbem motu diurno, unde Auer. II. metaph.c5. . scribit du-hitando circa id quod dictum est dimns. Sed qu et aliquis,quoniam si

motus omnium orbium intendant eandem actionem,&eundem ordixem coem omnibus, necesse est, ut

habeant eadem Erma intellectam extrinsecam a sermis quas intendit

nusquisq; per se.sformis propriis et 'Erit igitur serma quasi finis addita

super serma propriam, erga si mo uetur unusqui' ; orbis alioru orbiti& luedo dici t. dicamus ergo P nulla se a equasi finis & cois, &vris nisi illa ex eis quae habet actionem coem,& hic est dispo sermς mouetis primu coetu motu diurno. dispo

. n.entiu in iuvamento corporsi coe

lestiuadinvice in creado entia quae sunt hic,&conseruando ea, est sicut disipositio regetium bonotu,qui Iuuant se adinvice in regendo bonam ciuitatem,qmoes actiones eo sunt . erga actiones primi principis. pon ut L .n .actiones suas seruientes,&pntes

actione primi principis. queadmodum igic primus princeps in ciuitatibus necesse est , ut habeat actionEpropria, quae est nobilissima acti num,& si no esset otiosus: si actionem intendunt per suam actionem

omnes, si sunt sub primo principe.

queadmodum igitur necesse est in istis principatibus,ut primus princitatus sit,sicut est necesse in actioniaus principum, ut prima actio sit, ocsic accidit in artificiis quae iuuant se adinvicem erga unum artificiale, &sunt illa quorum quaeda sunt prin- Μcipantia alijs,&omnia reducunturaa unu artificium. v g.qsii plura ar tificia seruiunt artiscijsequitanda. sic isic est intelligendu de istisco poribus cu suis Qr mihi quibus mouetur,&de istis sermis adinvicem, multu.n. assimilantur artificiis quae seruiunt sibi adinvicem, & quae intelligunt ad inuicem sunt principia eorum ex quibus accipiunt intel proprium, verbi. g. quia artificium

renificadi accipit sua principia ab artifice artis equitandi, de similitet alia

252쪽

Theoremata. II

λ alia aut cla senilentia huic artifi-

amaona elo. Disserentia aut inter ista.&a viunt, tificialia est, quia Ermae artificiales mouentes artifices sunt in materia, istae autem non. Ex quibus auctoritatibus clarissime elicitur per tria ex epta clara quae licet non usitentur in doctrina cemfatiust, in in rebus quae non intelliguntur nisi in dissi- euitate,&per similitudine ad alteruadduci possisnt ut dicit Averro. 3. de Ia. m. I & in. I. phy. com. 8 I. coelum est unu animal sempiternutonstans ex pluribus orbibus, re ex pluries motoribus, & primus orbist in sicu t cor in animalibus,quod est membra principale a quo offa alia

membra dependent,& primus motor,qui mouit primu orbem est sicut aia cordis, a qua profluunt essvirtutes particulares in reliqua me-bra. sicut igitur ola mebra lant colligantia cum corde, dc mouentur amotu, qui profluit a corde tane a fonte Ois motus,& principali principio, ut tenuit Iblertissimus naturς timator Arist.in. 1.de pati. animalisi.& in lib.de sensu & sensa. sic Oes orbes lint essentialem, & necessariam depcdentiam a primo orbe, &vltrac motu proprium mouent motu diutno ad motu primi mobilis,& sie motores mouetes alios orbes inferiores insequuntur,& intendunt primum motu primi motoris,& dsir abAuer.

in. 8. playsi. m. Fet. motores moti paccidens,no quia mouentur ad motum sui subiecit,sicut sunt motores materiales,qui sunt forma in materia constituta in esse per subiectum, sed pro quanto accidit,l suum mobile mouetur ab alio motore. sa primo motore mouente primum minbile,sed isto modo solus primus mo

tord esse moto per se nullo in o D motus, nec per se,nec pae iis . unde incit,& debet intelligi ex hoc, i mouentiaqsimi hic,sunt illa quae mouentur ex se,&ex alijs per accides. Lex motu sui subiecti. s. primi moti ab eis,&hoc est,quia motor consti tuitur per primum motu ab ipsb.Lquia motor est in eo forma,& motu moeria,& est acceptu in diffiniti ne se ae fm v materiae accipiune in diffinitionibus formarum,& hoc est id quod di moueri per accidens Augustin rei veritate motus asst in corpor,bus cfestibus non constituitur per sibiectu ipsius, Ic ideo no mouetur Eper moisi subiecti moti ab ipse hoe Qsio alta modo accidentali quod asit eorum stelligesiae habet subiectu quod moves ex alio motore a proprio dicit φ ille moto1 mototes proprius mouetur per accidens. sex mota. hoc, o suum subiectu movetur ab alto,quia accidit ei. L motori Pprio

uida modus mouendi, de est quia

ubiectum eius mouetur ab alio, noquia ipse mouetur per motu sui Q biecti,sicut est disposivio in motori bus, qui sunt hie, & ideo dicitur in eis motor per accidens, mutuoce. s. de illo quod mouetur per subiectu acceptum in sua diffinitione, & per rsublectum quod non habet introi tum in sua aiffinitione. Secundum mentem igitur Auer. Qius primus

motor dicitur esse motor per se, de nullo modo dicitur moueri per accidens, nec quia moueatur ad motum

sui mobilis, nec quia suum mobile moueatur ab alio motore, & dicitur esse motor, qui est purus actus in quo nulla prorsus est potentia,& di. citur motor separatus, quia nullus est adeo eleuatus a potetia, nullusqι est independensiumquendo, sicut

253쪽

Theoremata.

G ipse,& quia est respectu omni u alio.

Ium momu, sicut sorma & fini quim uent ora alios motores aliorum Orbium in ratione amata, Sc desidem

rati,&illa finis semper est actu con-runctus eu alijs motoribu ideo sub hac rationeest causa P alii motores sempiterno tepore mouent,quia ibi secus est, u sit in motoribus materia-- libus in sibus finis motus dili inguit' i motore, &est in Potentia,& uleo

suum mouere est nilitum. ut di .it Auer. in lib. de substantia orbis. cap. Quae sit I.&2.&12. metaph. cm. 6. Vult mc Auς igitur Com. in proposito theorema

te motum coeli esse a duobus moto i m,pri: Dbus isto modo, sumendo.Ti.ctium Politum. Pro toto mundo superiori,sic ibi est duos motores c5siderar motores. si coniunctos suis orbibus qui, ut mouent suos orbes sunt finistpotentiae, dc finiti vigoris,& sic habent dete minatasproportiones supra sua mobilia,&excedunt seinuicem in veloritate mouendi, ut testatur expresse

α quia habent finitate vigoris,hinc in q, mouent in tempore, it non in instanti.& quia una est minoris vim soris alia una veloci' mouet, si alia: I iud ' semper moueant est,quia habet finem sempiternu semper actu moventem in ratioue amati, dc desi'derati,& quia istet finis eth communis omnibus alijs motoribus, & est

tanquam forma omnium, non. n. tali ratione respicit selum unum, sed omnes. ideo dicitur iste forma, seu

motor separatus, non autem est intelligendum,l talis motor non essective moueat suum orbe motu diurno,immo mouet, ut sic ipsem,& oes Hios orbes iniuriores motu diurno,

sid dicitur separatus,quia est maxime liberatus ab omni potentia. 3. de Κanima. m. s. in selutione. 3. q. dcxx. metaph.com. i.&alibi inlinicies.. c dicit' separatus in ratioue ista praeseitim quia mouet, ut finis, quia finis est causa causarum, causalitas. n. finis est i causata. dc quia omnes alii motores in ratione qua mouet, ut efficiens,immo ipsemet, v t mouetvi essiciens praesupponit seipsum in ratione finis. unde Auer. 2 pnysi .co.

88. hic est dispossitio entis necessarii simpliciter, ut non sit propter suam actionem, sed actio eius propter imsum,& iste modus necestitatis inu nitur in rebus aeternis,&ista est ne- Lcessitas sim pliciter,& isto modo. iste

motor est infinitet motiona t. vi mouet in ratione finis est causa infinitae durationis in motu coeli. Et hoc

elicitur ex messie eius..I2. metaph

mm. I. ubi auctoritate Themistii inquitiThem. autem in hoc loco dixit quod non restimi est,quod dixit solem,& alias stellas re finitas, & habere potentias infinitas, potentiam. qui est in stellis,quae est infinita noest naturalis in eis, neq; seri P sunt corpor sed aut pendet a prima causa,aut ex anima exilute in eis ab illa potentia quae non est corpus, pri- Mma. n.causa est,quae reuoluit eos tepore infinito, quoniam si haberent illud quod habent in potetia vi corpus & magnitudo habent, & no essent semper in actu, tunc necessar

esset eis laborare & lassari. Et pa lo infra abbreviando istam sententiam Themistij, inquit. Si aliquis

motor mouet propter finem exist rem tu potentia illo adepto,& deducto ad actum cessabit motus, qua propter necesse est motum ternum

este ad aliquid semper in actu. Item

si sinis

254쪽

Theoremata.

A, si finis esset aliquid in corpore, non semper aequaliter distaret, & uni r miter se hret ad motorem,sed nunc esset hic, nunc, ibi. Et per conseques

motor nunc velocitaret,& nunc tardaret motum,& sic motus non essetvni rmis & regulari cu igitur motus coelestis sit viri sermis, & regula, ris ex hoe deducit Auer. φ ille moeest ad aliquid existes semper in actu quod in nulla prorsus existit mat Dubium. ria. Sed est amua difficultas, an isti

duo motores a quibus mouetur coesor. Greg. lum, sunt duo distincti realiter. Ad de Arim. i hane obiectionem respondet Greg. B de Arimino in. h. sen dist. j.q. I. art. sentist . i. in res sione ad rationes,& aucto

- ntates Aureola dicens. Ad tertiam auctoritatem de illis duobus motoribus dicenduri, verba illa non sunt

sumεda stricte fim propriam suam

significationem, quoniam ut inquit Com. manifeste sibiipsi contradie rei in his, quς dixi t in primo cap. de substantia orbis. ubi sic ait. Non esti dicedum quod sormae a quibus mouentur corpora coelestia sunt aliae a formis ad quas mouentur, & quod illa: qu decient esse non in materia omnino,& quae carent situ sunt DC mae ad quas mouentur, cum illa: a quibus mouetur sunt formae in materiis. ecce lex presse dicit non esse ponendos duos tales motores distinctos, unum ad quod mouentur,&alium a quo mouentur, & illum n5 in matella omnino, hunc autem in materia. i. coiunctum,& hoc expresse illis quae sonant verba allegata ad oppositum contradicit. Pr terea,si

ponantur duo tales motores sm intentionem opinionis oppositae, videlicer, i unus moueat active tan- vim, x alter finaliter, expresse con

tradicit ei,&etiam Philosephis, qui D

ponunt expresse,q, quaelibet intelligentia agens motum est sinis mot'. ut patere dicit ex his que adduxit iurobatione secudae coclusionis pro-atae per ipsum. Et ideo inquit.dicendum ergo,nisi velimus conced re ipsum sibi contradicere, sicut aliqui in hoc passu concedunt, ipse Improprie locutus est. nam quilibet motor coelestis mouet,ut ago, dc ut finis,ut dictum est,propter ii une duplicem modum mouendi, seu duplicem rationem,quq in nobis duobus distinctis motoribus conueniunt, ut supra habitum est,per hoc dicit mo Stum illum componi ex duobus motoribus quamuis essentialiter si tantum unus, salte in primo motu, naquo ad alios posset dici,q, sunt plures, unus communis,qui est coniunctus primo orbi, & alter proprius, de communis latum per modum finis moueret inferiores, proprius autem ut agens,& vr finis,luxta modu pNοῦ- missum, Sipse communis Vtroque modo mouet suum orbem. & si de rimo motu velimus intelligere verum Com. intelligedum est improprie iuxta sensium datum. Et n-nrmat hoc dictum suum ex verbis FCom. in eodem com . ubi pam infra

subdit. ergo nihil est in quo disserisorma qua mouec a serma ad qua

mouetur, nisi dispositione, manifestum est autem Q serma a qua mouetur est Arma quae essicit motum, forma autem ad qua mouetur est serma quae est finis motus. Dicim' nos φ ista dicta G regori j pro malo,ri sua parte sunt vera, tamen nos in aliquibus discrepamus ab ipse,nam non est dubium, φ primus motor,

dc prima forma,& primus finis sunt

255쪽

Theoremata

G idem subiecto,& tria in intentione,

6. Nec etiam dubium est, v aliet imtelligentiae mouent, ut finis. &mo. uent, vi essicien sicut expresse dicit. Com.in. I 2. metaph. com. 3 6.& alibi frequenter dicere, in in praesenti auctoritate in qua dicit motum cetii componi ex duob' motoribus,quin Ium unus est finitae motionis, & est coniunctus,&estata existens in eo: alius autem est separatus a materia Oino,& est infinitae motionis. v improprie fuerit locutus, videtur multum detrahere auctoritati Coment.

H v in tam ardua dissicultate introducta p Io.Gram Peripateticis,quq oes expositores fatigauit,&ipsum psertim,qui in variis & diuersis locis ea

sine sorti causa pertractat, unde ipse incideret in Bueam qua secitana. 3. de anima,dum di seu tat de Ttellectupori contra Alex.deridet eum, dum

glossat verba Aristin quib' dicit irsum simplicem, Imixtum, & Incorporeum, P non proprie intellisunc

illa verba. unde etiam lucidis,nus I Them .in. I.de aia. cap. 1o. Non est

aequu in altissimis philosophiaeqonibus aliud senti re,aliud dicercu cu.n. semp res digna hole est ne a mente verba dissentiat, tum id maxime in rebus obscuris, & creperis obsedi vadum,quo ea 'uae suopte ingenio remota, & condita videantur verbis illustribus,&u maxime declarantibus vendicetur a tenebris. Amplius Αti in demonstrativis scientijsiubet non esse disputandum,nec ὀiff-niendum in metaphoris,sed 'prils sermonibus, v t patet in. 2.posterior.&C5m. I.edi com ros.& Ios.eon xtra defendentes Plato. inquit Ari. accusat Platone, vel quia male sen- opi. sit,ues quia male docuit,quia abutebatuI nomine,seu vocabulo generationis. Et ideo post longam, & di

turna cogitatione perueni ad hoc t& dico * i sti motores sunt vere duo& sunt realiter distincti,& no est sermo improprius. ubi Maduerte, P Vt patet exercitatis in via eius I illo. ia. imitatus est pro maiori parte Alex. & expositio illa fere tota est Alexan.

adeo φ ubi deficit sibi ex Alex. videtur esse quasi mutus. Alex. autem ut recitat Com. I 2. metaph. co. 2 S. Lsuper illis vetbis, deinde erunt haec omnia Ha Brsan & corpus, aut intellectus,& appetitus,& corpus,dicit.& ideo dicit Brsan, quia quida existimarui animam esse abstractam, uae anima apud ipsum non est a stracta sed prima forma est abstracta,& intendit per li comesa corpora coelestia. ubi fim Alex corpora cetlesba habent intelligentias animantes illa Brmaliter. & sola prima Brma est abstracta,& hoc est quod plerunq; Com. selet dicere in illo. I L. loquens de primo motore, & prima Brma,& primo fine,quae eade sunt usubiecto, quod in nulla oino est materia,& quod nullo mo est in corpor etenim ara etiam apud Arabes di

dicitur pro quato mediante motu ligatione habet cu corpore, quo mo

uet illud,si aut Rerit iuba separata

Gno vocat intelligentiain Auer.in 8. phy.cΟ. I. Principi u moves de robus motis est sicut aia de reb' vivis. Dico igitur,lfm Auer. motus coeli,

pro toto mundo superiori sumendo sum

256쪽

Theoremata. IIc

A coelum p5t essiderari dupliciter, de

quoad hoc, pille motus est in tri,& fm l motus illi particulares sunt

haben tes determinatas mesuras ad- inuice I velocitate & tarditate, & sic Proueniunt a motore essiciente motu,qui est prima serma,ut mouet, ut essiciens primu orbem,& oes alios, . qui sunt sub eo motu diurno, & oes alii in tores, qui sub eade ronem

uent sua mobilia motibus propriis. C5er re. Vnde falsum est,quod dicit Grego. do Mimi quod primus motor respectu alioruorbium, qui sunt sub orbe stellato

concurrat, ut finis,lmo etiam cocur 2 risivi essiciens,proquato es mouet

motu diurno. Et quia oes intelligentiae sunt finiti vigoris, hinc est, Oes mouent,vi essiciens finito tri in velocitate motionis,& nulla mouet in instanti δε quia oes,ut sic sunt applicatae propriis mobilibus, oes dicuncata resipectu sui orbi vel sa serm liter inti rent priter primu motore, vivi sentire Alex. vel sm P ego puto in via Auer.oes intelligentiae habet propriu orbem,& illa; ut sic Dr at . prima aut intelli setia,licet Imedi te respiciat primu orbe,quia tamen et mediante illo respicit oes alios or

salis,& licet ut mouet pi dici anima coeli, in ut est causa finalis ab omnibus desiderata sic est serma separata, quia ut sic no potius respicit unu, si reliquii,& ut sic est causa infinit tu I duratione, unde est φ motus coeli inliter sumpti, sit infinitus in duratione, hoc principaliter dependet a Irimo sine, & non a particularibusnibus,unde si per impose non esset iste finis cois in actu non esset moeaterno tye si inpist. licet igitur quili

bet intelligentia in se eosderata mora

in finis usi qui est idecu primo motore est,qui primo largitur sempiternitate motus,& non sunt fines particulares,qui sunt sub illo, & ideo ali' est motosiqui largit simpliciter semiternitate,& alij sunt motores a crus producuntur motus proprii in proprijs orbibus,licet ide sit motor,

qui mouet totu coelum motu diurno. Et per hoc patet sblutio ad obie Soffadtωcta Gregorij. Ad primu quidem dr, GLV. non est cotradictio in Auer. quia

in primo cap.de substan.orbis. inuehit contra Aut qui ponebat in cor- Epore celesti in unoquoq; orbe aiam Imaginatiuam,qus erat denumero alarum sensitivarum, quae existunt

in materia,a qua effective producic motus, sed intelli Sentia Qtum m uebat in ratione finis, & si ira esset tunc mouere cςli esset finitum,sicut in istis qui sunt hic,quia inlis ala aqua mouetur cu sit mrma in mat ria moueretur P acciis,& quod mouet qfi mouetur impote est,Vt in illi

ut sit principi u motus aeterni, Vnde paru Infra inquit.& quod dicut incipientes philosophari,q, animae ist Tum corporum coelestiit simi serma Fmate ijs.cquae in materia acquirat aeternitate ex sermis in materialib', nihil est. cotingit. n. pillud qd non

habet nam essendi aeternum acquirat aeternitate ab alio,vbi manifeste inuehit contra Avicen. &sequaces,

sed hoe non sequitur in via eius, ila alit intelligentiae mouentur a prima, taquam a fine uniuersiili,& coi, quem omnes amant & appetunt, deest sinis semper actu moves illas ad sui desiderium,& ipse virtutes appe tentes non sunt se ae in materia

P iiij ex

257쪽

Theoremata.

G is sepossibiles & ab alio acquireres

necessitatem essendi, sicut sequitur contra Aule.&ista est ratio diuersitatis. nam oes intendunt primam,& gunt propter prima, sicut actiones seruorum sunt propter dii m . ut di

Iiter respondet ad istam obiectione motam P iplam ante inregorium. Et per hoc patet selutio ad sequens argumen rum,na licet quilibet intelligentia respeitu sui motus yprii sit mouens, ut finis Eximu & ut ages, ora rn mouent pp primu fine principaliter,que primo appetiit, & a quo H pficiuntur,qui est causa quare cςα-rς sempiterno tri mouet. unde sine dubio coetu est aIatum py appetitu&motu ut dicit Com. in . I. cap. desuBa orb. ubi dicit. & no lait dictuccelli habere sam, nisi pp appetaturantem in eo & motu locale, appetitus alit qui est in hoe corpore, non est nisi, quia corpus coeleste est unup s appetens per se non pp potentia existente in eo diuisibilem ad diui

ruptibile. Pro quo aduerte lubi est appetitu ibi est potentia appetes, Neu obiectu appetibile, tales aut viri tutes sunt intelli sentiet inseriores appropriatae proprijs orbibus,quae mouentur per appetitu ad aliquid nobiIius ipsis,& illud est primum appetibile quod est primum, & summum bonu,&primus finis, & ille est qui

largitur perpetuitatem motus cael ris orbibus, & hoc clare elicitur ex verbis Auer. in penult. cap. libri de substantia orbis,ubi ita stribit ad literam. Et cum considerauit in istis virtutib' declaratum fuit ipsi ipsam esse virtutem appetitiuam de virtutibus animae tantum, dc cum consi, derauit de istis virtutibus appetiti- Euase testibus inuenit eas moueri ad appetibile nobilius ipsis,&cum considerauit in virtutibus appeti liuis cetlestibus inuenit easee finitarum potentiarum,&cum psiderauit in continuatione motus eorum,suit declaratum, P causa continuationis motus earum no est ista virtus qua mouetur,sed illud quod largitur eis coatinuationem esi aliquid appetibile. quia continuatio non prouenit nisia motore non moto, sequis φ illud mouens,neq; est corpus, neq; potentia in corpore, &l est intelligentia abstracta,& q, istud corpus coeleste Lintelligit hanc intelligentiam, intelligere enim transmutat ipsum appetere ad illud. Vbi imaginatur Auerit c luna sumptum pro omnibus orbibus habentibus proprios motores intelligit bonitatem primi motoriKmouentis primum orbem stellarsi fixarum,&ad talem intellectionem in istis virtutibus intelligetibus insurgit appetitus,& desideri u ut perficiantur a primo, & summo bono.

nam ut inquit Comen. Ιχ. metaph. coni. 39. desiderium insequitur eo

gnitionem, sicut umbra insequitur corpus,&quia desiderium in natu- M ra,& in intellectu totaliter separato semper est ad nobilius: hinc est, listae virtutes appetentes mouetur in

ratione finis a prima, quae est nobilissima,&summa omnisi persectio. Et dubitabis hic, quia Com. vult, P Dubium.

prima intelligentia q est prim si adi

petibile est in cotinuationis,& sempiternitatis motus, quia cotinuatio est a motore no moto. sed tunc fm hoc viri, ali intelligetiet sunt motores moti,& hoc est falsum, qa qugibbet serma liberata a, ma, est motor .

258쪽

Theoremata . II 7

Α non motus neq; per se, neq; perac- sormitatis,&sempiternitatis motus Ieidens. ut dicit Com.in.' mei. c5.2. coeli,&propter istas r5nes dῆ motor suiuis. Dicamus in via eius, pomnis intel- separatus, quia in mouedo suum orlioentia citra primam, ut supra alle- bem non dependet ab alio motore gauimus de mente eius. 8. phy.com. dc quia in mouendo non mouetur, 1. dξ motor motus per accns, non ab aliquo intelligibili, & appetibili quia alit intelligentiet moueantur p alio ab ipse,quia se itum intelligit, accides ad motum sui subiecti, sicut ut volunt Peripatetici. I 2. metaphy. est in Armis constitutis in esse per rex. com .s I. Et pro his quae dixi vistbiectu: sed pro quato accidit lor de in fine com . 3 6. in . Ιχ. metaphy. bis motus ab eis moueatur ab alio ubi dicit, & omnia ista dicit ad demotore alio motu,a motu causeto a clarandum corpora coelelita cum proprio motore. nam oes orbes pla habent appetitum propter intelis, netarum mouentur motu diurno a intellectus autem maius bonum ip- primo motore mouente primu -- se appetit, contingit necessario, φB bile. Diar et motores isti moti m corpora coelestia appetui in hoc mo EM' P tu aequi uoco pro quato mouentur a tu aliquid maius bonum ipsis. Et: homo primo intelligibili,& a primo appe- cum illa sunt nobilissima corpora sit motui. tibili,qd est reali nobilius, &perse- sensibilium & meliora, necesse est,etius ipsis.vnde Com. I x. mei. com. illud bonum quod appetunt, sit . contra Auic.scribit in intelligen nobilissimum entium, & maximetiis non est cosecutio, neq; prouen- quod appetit totum coelum in motus, nec actio,sed solii est ca, & cau- tu diurno. Et incom. 37. ponens dissa tu fm φ iustita est ca intelligen- ferentiam inter primam intellige tis. Primus igitur motor,qui mouet tiam N alias, inquit. & intendit pererbe stellarum fixarii,& totv c tum hunc sermone distinguere inter primotu diurno,dξ motor nullo modo mum principium, & alia principia motus,neq; p se, neq; per accides de abstracta, aliam. videntur electa, &nullo mo eorum que sunt mota per desiderata propter alia. f. principia accras,no. n. mouetur ad motu sui su aliorum motuum coelestium pr teris e biecti,quia est serma separata. Nec motum diurnum,quod autem lisie F dici pol moueri per accidens, quia motum facit videtur esse electu per suus orbis primo motus ab eo mo: se, cum Versius ipsum mouet omneueas ab alio motore, Imo non mo- motu velociori, & maiori proprijsuetur nisi ab ipso. Sili non diptiis motibus unicuiq; eorum, est. n. et motor moueri ab aliquo intelligibi- etum per se,&amatu ab omnibus,

Ir,&appetibili quod sit nobili' ipso, tale autem est persectum. s. finis. de Imo in eo simpli ista sent eade oles parum infra ibidem dicit, Q per primodis intelliges,& intel , & intel- mum motum intelligit corsus coelectio,& appetibile,& appetes,&ar teste,&per alia mota alias siphqras, petitus,& io iste motor prim' utroq, quς fiant sub primo corpore,& quae modo cum sit independens ab alio, sunt in generatio &corrupi. prima

dicitur motor nullo modo motus,& . n. coelum mouetur fm desiderium,

ideo,incauta cotinuationis, & vni- ut assimiletur ei fm suam posse, si

259쪽

Theoremata

n euia matri mouetur lassimilessuo

amato, alia aut corpora cclestia mouentur m desiderium ad motu primi corporis,& ideo planetae habent

motum duphce,ex. I 2. meta. G. I.

ubi declaravit,q, motus coeli est pocs bilis ex se.&quia suit declaratum

est timendum coelum quiescere in aliqua hora. insilio hoc necesse est, tui pmpter motorem in quo nulla potentia est oino, neq; essentialiter,neq; accidentaliter,& tale no est in materia,patet autem, hoc non nisi primus moto ut diximus. H Et mirum est de Gregorio Arim. &de tot viris illustribus quo in pr senti auctoritate adeo manifeste defecerint dicentes sermonem Auer. fuisse improprium,cum haec sint verba ius,&dissolutio eius est, iste mintus, ut declaratum est, coponi tu r ex duobus motoribus, quorsi unus est finitae motionis&c. nam debuit ividere, ubi hoc fuerit declaratu, & mani seste pate φ I eodem. I 2. fuit de Haratum ab Arist in tex.com. 3.&

I in coelo sunt duo mo , videlicet motus diurnus,' ut est primi mobilis,&totius coeli,alius est motus planetarum discurrentium super polis m-diaci . & Aristo. vult in pr dictis I

cis P motu S,qui prouenit a motore

coniuncto, & appropriato orbibus planetarum operatur generatione, Scorruptione,per accestum & recessum planetarum in tali obliquo circulo motorum, sed motus diurnus, qui causatura motore separato propter causas dictas,est ille qui operae continuitatem,& aeternitatem, sicut

expresse poteris videre in praedictii K

locis, imo Aueri in calce com. colligens praecipuu fundamentum dein . monstrationis Arist. inquit. & cum ita sit potentiae mouentes quae sint in corporibus sunt duobus modis. aut potetiae ex lates in corporibus generabilibus & corruptibilibus,& hae impote est,ut sempmoueant se propter transmutatione eorum, & pI pter transmutatione sui subiecti,&ideo accidit talibus necessario fetitudo aut potentiet mouentes in corporibus aeternis, hae igitur pote, est ,

ut moueant semper,&ut non moueant semper, possunt. n. non sem2 Lmouere, si posuerim' illud ad quod

mouentur. L primu motorem rece

ptibile transmutationis cui uicunq; modi, piat autem semp mouere quillud ad quod mouentur fuerit non transmutabile &hoc est eu non fiterit corpus omnino, si igitur motum aeternu est, necesse est, ut moueatur per pote uam erritem in eo a mot re,cui nullus modus transimulati

nis accidit, & talem nulla ma exbstit. Manifestu est autem P potentiae mouentes existentes in corporibus aeternis,quς possunt semper mouere,& pnt no semper mouere, sunt Muirtutes intellectuales existentes in orbib' planetarum,quia primus timtelli non est de numero taliu virtu- tu,qui possit sempmouere, aut non

symouere, quia iste intellis primus no est ordinabilis ad alium sinem nobiliorem,aut min' nobilem ipso prima intentione,sicut patuit sit praex disserentia eius ab alijs per verba

iste separatus,a mouet effective to, tum cadum motu diurno,& mouet

ora intelis sub ips ut finis, senip in

260쪽

Theoremata. Og

A actu est causi infinitae morionis induratione,& sie intelligis essen uale ordinem,& dependentia in mundo

illo superioti, qua ppauci intelligere

irror alio potuerunt. Et ex hoc etiam patet error aliorum clarissimorum doctotum volentium ex hac auctoritate Averro tenuisse Deum esse infiniti vigoris,eum ipse seipsu m aper te declaret in eodem com . quo talis motor separatus sit infinitae moti ni referendo hoc ad aeternitate durationis, pro quanto mouetur a po tentia non in materia habente con

tinuitatem,&aeternitatem motus.

i. ' Sed est dubiu,nunquid primus m

i tor pol dici motor coniunctus,cum moueat primu orbem, & tunc Vr, v et smouet efiectivedit dici Hasui orbis,& per piis non debet dici mo- ιαμ tor separatus. Dico φ teste A uenins .phy. principium mouens de rebus mobilibus est sicut anima de rebus vivi anima n.est principium veg

tandi, sentiendi, intelligendi, & rm

cum mouenda,est.n. fons,& origo Ois motus, ut dicit Them.in principio libri de anima,sie Ut dici aia. Sed aduerte, quia dr disserenter ab alij quia prim' motor est sicut aia

C vris dissuta in totu coelum mediate primo mobili mouendo totu motu diurno, sicut aia est virtus, de actus otius corporis, mediante in influxu cordis inquit suas actiones in t tum corpus, nam cor est primu qd participat actiones aIae,quia est primu quod vivit,& est ultimu,qd moritur,sed aliae intelligentiae sotu sunt coni unctae propriis orbibus, & illos

selos mouent,& nulla aliarum intelligetiarum habet actionem uniue salem,& coem in totum animal cce

Iesse visi prima, & ideo appellac Ma

totius coeli modo declarato, de dicic Det motor separatus,& motor in quo nulla prorsus est potentia, & motor qui nullo modo moueri df, neq; esi sentialiter, neq; accidentaliter fim nullsi modorum duorum ex his, drar mota ix acclis sm praeinductum modu,&ista est meus vera Auer. in hoc loco,que nullus ante nos videre potuit,& Deo sit laus illustranti imaellin. Dicamus igitur,cpcu coelum Intellea. sumit tribus modis, ut dicit Arist. in .coeli Sc mundi,in tex. eo. 96. eoelsi sumitur tribus modis. spro Ioto colo, quod mouetur motu diurno, de pro octaua sphqra,& pro toto mun- E do in proposito aut sumitur coelum primo mo proatali magno ex pimmo orbe,&alijs orbibus resultante, talis aut cetii motus catur a duobus motoribus,quia motus planetarum musanca suis propriis intelligeti j quae sunt appropriatae propriis minbilibus,& sunt nnitae motionis in vi gore inter se,&piat adinvicem comparari,& dicunt' motor coniunctus, de ala sui orbi vel fim via Alex. qui

voluit,lerant formae insormanae

vel propter motu,ut vult Com. ali autem motor est separatus,& est pri . . mus motor,qui causat motum diur Enum,& est causa sempiterni tatis, &eontinuitatis in omni motu aliotii motorum,& ideo dicitur esse infinitae motionis in duratione,&no in 'visore, unde et istum modu loquendi liabet Auer. in doctrina sua, ob pinfinita motionem intelligit inlinita in duratione,sicut patet. 2. c li. inco. 39.ri solbnectonis. ubi inquit. qin nos non intelligimus p inlinitunisi infinitatem motionis.I. actio eorum non cessat,&ut supra patuit

ipsemet rarum infra in illo comen.

SEARCH

MENU NAVIGATION