장음표시 사용
41쪽
G quinto metaph. eap. de priori. ali-ἔua,inquit,secundum naturam,&ubstantiam sunt priora quacunq; gontingunt esse sine aliis,& illa non sine illis,&in fine capi .ad istum modum reduci t omnes modos prioris,
quit substantiae est primum omniu, di hoc probat. alioru m enim nulluest separabile a substantia, id est potens esse sine substantia. haec autem
substantia potest esse sine aliis quantum est de se. eon ludit ergo fio philosophum separabilitas i sta priorita
tem secundum naturam:anima auΜ tem non solum fm substatiam & essentiam,sed Mexistentiam,& ut terminus creationis diuinae potest essesne materia.ergo potest re sine hoer uniatur materi nullo aute mo-o potest ee in materia, nec aliquomodo qualitercuq;,nis ipsa sit hce, propria sinsularitate.sequitur ergo ista propositio prima, quae fuit hieprobanda,ubi patet φ utitur illa propositione prioris ει naturam quoad posse separaria posteriori m requantum est merito sui. Sed si ita intelligat, sequitur retra ipsum , Ua ipse tenet φ propria pastio est eadeI realiter cum subiecto, sed cum subiectum possit esse quantum est merito sui sine propria passione, cum . sit natura prius illa:ergo no est iderealiter illi per regulam posita, per
ipsum metin. 3. q. quolibetorum arti. 3.ubi habet,vir enim i conuenit alicui, sic φ omnimoda contradI-
o sit illud esse sine hoc,hoc est iderealiterilli,& per oppositum, ubi noestomnimoda con tradictio non oportet idem esse omnino. Anur. Et mirum etiam de Ioan.de bae.
aquolibetis,quoli. prima quetitione qua quaerit utrum Aristot. &Corn.
rationabiliter negauerunt creati nem, bI tenet contra Scotum, erse,& non esse sunt extrema ordine naturae,&non solum dependens.&independens ex malo intel ruisisspropositionis,unde in aeternis nota
pol intelligi aliqd signu in quo prisuatio, aut non esse positi competere possit.Vide. I. ii in com. II S. in calce com . contra Plato. Nec va- Euam
let si pro Scoto dicatur u subiectu Dad propria passionem dupliciter co- , parari potest. vno modo finessentia , inquantum videlicet non dependet Labalia.alio modo inquantin est canecessaria respectu illius. primo qui dem modo subiectum quantum est
merito sui,psit esse sine propria pacsione sed non secundo ni odo, & est responsio eius. . meta.q. I. Nam d in ista responsione adhuc argumentum stat in suo vigore, quia non est omnimoda contradictio subiectum
posseesse sine propria passione, sed
solum ex parte qua est causa. Prae Impuma. terea. Retorqueo argumentsi quo uocad istam rationem quia et subie stafm,qa est causa necessaria passionis, est natura prius ipsa passione, ted prius secundum naturam sub ratio Mne,qua est prius, potest esse sine posteriori .ergo subiectum & fm s uam essentiam ab lute consideratum,&etiam sub ratione qua ca pol esse si ne Ppria passione, & ita sequitur demonstratio no est simpliciter ne cessariorum,& impossibilium sim pliciter aliter se habere contra Arb. sto.& veritatem. Sed illud qd decepit ipsum si fas est ita loqui de tanto Viro,suit,quia non distinxit deseratione secundum esse qua vi
tur ea Plato, de de separatione tacundum
42쪽
ra prius d piis,quia substantia anima Dia sensibilis pol subintelligi, esto q=non sit rationale,nec irrationale. Ecce quomodo illa prioritas naturae est quoad intellectum. Aduerte in φ in primo sensu,etiam qfiq; utitur 'ea Arist.&Comen. videlicet. quoad .. separationem fm esse. ut patet 1. de anima. tex .co me. II. de sensiu tactiis respectu aliorum sensuum,& de virtute motiva respectu aliarum Viri ..tum,ut patet ibi, sed dico hoc no
Poserius non potest abstrahiasis superioris
A en idum intellectum, qua utebarurea Arist. Nec auctoritas Arist. mouet,quam allesat ex T. meta. tex cΟ. . ubi probat substantiam esse priorem ratione, cosnitione, tempore,&natura. Nam secundum expolitionem diui Τ homae probatio illa, nulis lum. n. aliorum quae praedicantur seti parabile est, sola aute substantia separabilis. adducitur ad probandam prioritatem temporis, & non prioritatem naturae. &- expositionem
Nulld a Averr. alia probatio coiter deseruit est semper uniuersaliter verum. exium ad quamlibet primitatem, & Arist. secundum ipsum intellexit nullum tia quo in accidentium esse separabile a substatelligitur . tia,quia uniuersalia accidentium dis B finiuntur peresse in subiecto,&ista- meton expositio Arist. I. phIsi. tex.c5. I .&ita ista separatio est quan-tsi ad intellectum, du dicitur in dissinitione prioris, φ potest separari ab alio,& aliud non ab ipso. Et confirmatur quia Comen. . physi. co. 97. . comta Galen. inquit quia tempus Ia priora resipectu illorum, quia viis non imaginatur sine motu, &mo- delicet, includuntalla quiditati αδε tus poteli imaginari extra tepus, si- Sed non opus est ubi prius non fumi gnificat hoc motus praecedit tem' rit de quidditate posterioris, quod pus naturan,& ο te pus accidat mo- posterius non possit intelligi sine il- tui, licet sint phtia se com plete,& di- lo. Nam certum est Aristo. o, C cit expresse φ ista fuit opinio Arist. mathematicae disciplinae abstrahunt α&non sicut intellexit Gal.&mamse a substantia,excepta astrologia quae qne patet ex illo laco,q, prioritas na- - -- tu de motu respectu teporis probatur. quia potest abstrahi p prima
operatione intellectus, cu in dissone motus non ponatur tys, sed in diffinitione temporis ponitui motus. n5 autem intellexit Comen. motu pon
Amosa est propositio & deduc, Uriast in
I tu rex eadem auctoritate Phil, F it
sopbi iam allegata, quia posteriora 'non possunt este sine aliis, quae sunt natura priora illis. Intelligitur de posterioribus quae comparantur ad vesola inter mathematicas disciplinas de substantia theotiam iacit geometria. n. lam magnitudinem conte-platur,& arithmetica numerum . Rcolligitur de mente etiam Aristo de Comen. .primae philosephiae. text. . I. ubi habet q1 scientia diuina spe se imaginari esse sine tempore, nam culatur ens inquan tumens, I 2. lneta. c5. 29.expresse hellipolle huic insunt: aliae autem sciet uiae pueest imaginari motum sine repore. ticulares abscindentes aliquam par- Amplius Porphyrius incommu- tem entis, circa hanc si cui an turi p. nitatibus ostendit i genus est natu sum accidens velut emtiarum -
43쪽
is his verbis,inquit. Manifestum est P tinui in infinitum cocordanti ciuia, is non est alicuius scientsi scieriarum ut inqui diuisio in infinitu conii
H Exxi Dira con deratio de enN- tinuo,ta prout est in materiari Tum i on rebus physici intermina
D sideratio deaceidentibus,quq acci- tionis,&infinitudinis, qua etia ut en j ip ripa tim ei iri , arii abstractu a ma. ubi expresse Com.
is piendo illam paria quasi distinctari abenae,si tactu nescienti mathe,, malic , quς accipiunt numeros, &is magnitudiaes distinctas ab ente, &is considerant de eis,& suis accidenti is bus essentialibus. ubi clarissime pa- is tet list stientie abstrahunt i sub vult, i geometer abstrahit magnis tudinem a ma. & non cosiderat ip- sam nisi fim intellis,& imaginatio ne,quo ad sui nam. Et inde collime maniseste de intelioneCOm. ima intellig1bilis a qua no abstrahit ma
H-numeros separa gnus,qui volucrut Quam corporea M tos ab ente,qua separatos a substan subiecta quantitati,esse subiectum, sciarum mathematicarum. Immo materia intelligibilis subiecta .m thematicis disciplinis, est ipsa quatalitas, prout fin ratione. abstrahit χ
x, wSabente,qua separatos a substantia λ Na diuina scientia est quς consderat de entea de substantia in eo quod'ens,& ineo qd substan tia,ipla .n.est verum ens simpliciter, & pris. las
continuum est augmentabile an m- tiaquς corpus est,constituit x ma 'Mhq nnitu. Nam Vt i quit,propositiones teria, deserma corporeitatis tali a ''
ε gination , modo cotInuum in VIa diametrorum. Et in hac sorma.nul- r. auSmenti Pm ImagInationem au - tum corpus differt ab alio corpore Mgeri potin Irenuum,imaginatio.n. nec E. maius unu corpus qua aliud Opi' AIb
aemanum no habet nec in si sum, Et ex hoe patet φ mensura dimen- ' in deorsum.m eca ad Lucii. sonum ac alium fmquseompa 'RM Celadecia insit nalia finita sunt,qrantur adinvicem fm maius & LU, Puemur, nus,& uale est mensura, & quan- ubi desinat nonhnt.Sed gairenase tuas Psicepta ab huiusmodi lii Ba
ca teri nation α tinu duris,oium tamet substantialis est iu ea. ioitur .n. na constantiu determinatus est quantitas quq mensura est,inest conumerus agnitudinis&anginta. posito, & non materit simplici,ad-2.dema tex.co. 62.Ideo natis discre huc hoc habitum est supra, quod
pat in hac repone a geometra, sed sera corporeitatis substantiu non , relinquit
44쪽
A relinquit hquam materiam, & estis in ipsa ante omnem motum & mu- ,, latione, non dependes ni si ex prinis cipiis sit hae simplicibus. Istae aut di
is mesiones ει ' uas corpus coparatur, ad corp'fm maius,& minus&aequa, te uno corpore manente sm suhamis insunt,& non insunt,sicut patet in ce
,. tracta & dilatata,&generaliter ic5- is densatis& rarefactis. Igitur ista in- D sunt exprima ratione, & non sicut
,, quaeda pars cum consequuntur essem composivi. Et ex secunda ratione in in
sunt,& non insunt eidem saluato se-B cundu se esse subiecti. Oportetigit' se ιν ista sint accidetia, &esie ipsdrum is est esse accutis,hoc in Plato no dicitis nec plures stoico . Attede igrq, Iais quantitatu mensurae non insunt suis biecto determinato is aliquam speis cialem forma, sed fm ipsam formari corporei ratis prima. io in dissiniti uais rone quantitatu disciplinabiliu nosi intrat subiectu sesibilis materiae,nec se eoncipiunt illud is subiectu intellese malis, siue itelligibilis materiae tua. si Nec est dicendu concipiunt materi riam imaginabile. ipsae. n. disciplina C les quantitates sunt imaginata quaeri dam,subiectum autem quod in sua. ratione diffinitiva concipiunt, nonis est imaginatum, sed in intellectu coceptu per prima principia sudae eoris poreae solum, & hoc est valde nota is dum in tota ista philosophia. Ex is hoc autem φ subiectum nullam hetis ditam ex imaginatis circa ipsum&ri sensibus contingit, dimesiones diis sciplinales omnes unius sunt ratiori hisin oi materia, quod esse nequagis posset si subiectu imaginatu, vel senis suum concipit, quia per imaginata ,, &sensata disterunt corpora. Etsi
sub talibus dii is caderent,in diffini- ntionibus disciplinabilin m oporteret ipsa aequi uocari,qii vn umes Iet no- is men,& rosuvae diuersa,ibicctu. n. is per se,&fm ipsum cadit in pastionis is diffini tione. liaee illae formali ter . Ex ,, quib' verbis lare colligitur, pq uia ,, ipse posuit corporeitatis sormam de
praedicamento substantiae insepara- ebile a materia, imitatus in hoc Aui- ςcen.in I. suae sufficientiae,&in. 2. Qq metaph.quq erat forma gnatis, perficies primitus materia. Et erat mate- riae primae coaeterna,& in tali c5po- sito fundabantur dimensioaes inter minatae, quae sunt corpus de praedi- Rcamento quantitatis, ta qua in subie μcto. vii ut inquit Averr. in I. cap. de Qva orbis. Avice.existimauit Q ea dem esset dispo accntium termina- etorum,& interminatorum, no quia
opinatus fuerit Q queadmodum accidentia terminata sundantur in coposito ex materia, & sorma speciali, sie interminata sentantur in composito ex prima ma & forma corporeitatis,quae ει Auic. erat ista specialis sicut pessime imposuit Avice. Ioa. de Iandu . & sequaces p p verba ista Auer. male intellecta. Na Auic. nullibi dixit huc errorem. imo op- Fpositum, ut alias declaraui.& Alber. imitatus ad unguem in hoc oppositum dicit,sed pro tanto dixit Auerta illa uerba, quia sicut accidetia terminata sundatur in composito:ita vo- luit et Avice. accntia interminata
fundarentur in c5posito. pphoc ige vult Alber. φ dimensiones istae cum sint sicut pastio in subiecto I tali corpore quod est copositum ex prima materia, & sorma ista substantialix corporeitatis quae est prima forma generalis, quod tale subiectum poἀTheore. t B nitur
45쪽
nitnt In dissinitionibus talium entium mathematicorum. Et hoc fundamentum et Auic.& Alber. imitate Scoan 6. suae metaphysicaeqone prima inquiens. Restat ergo substatia corporea cui absolute consideratae in est primo quantitas continua,&fm aliquos disicreta. Et mediate qualitate Oia quae quantitate consequiitur,ut relationis fundatae in quantitate,& qualitates quartae speciei . Et
istae passiones sunt de ipse cognostibiles ex principiis notis uia sensus. Ergo ipsa potest esse, &est scientiae speculatiuae subiectum possibilis nobis alterius a metaphysica,&haec vocatur mathematica, quae licet dicatur de quanto, vel quantitate, quia
non multum mathematica comparat quantitatem ad substantiam corpoream : in subiectum primum virtute continens omnia est substantia corporea. haec ille. Sed mirabile est de istis viris qui erant in talibus stietiis exercitati,& ifi non est aliquam dissinitione inuenire in geometria. nee in arithmetica in qua appareat
tale subiectu quod est substatia corporea . Nec valet si dicac viqnq; Alber. dicere c5sueuit,&sequaces istorum quod apparet confuse .lCotra,
hoc state no pol quia artifex specialis debet distinctam cognitione habere de suo subiecto sub ratione speciali qua est subiectum. Na ut dicit
Aristo. in I. posterio. Unaquaeq; sciaest unius generis subiecti partes,&passiones ipsius demonstrans atque cons derans&circa duo versa quae
Iibet scia, videlicet in coguoscendoquiditatem ipsius subiecti per dissinitionem , & in cognoscendis propriis passionibus eius per demostratione. no igi mathematica scia esse
perfecta scia in sto ase, si fusi subie
ctu in propria rone non cognoscit. Pr terea. Quo piit isti saluare auctoritate Philosophi in m. met. tex .c5. 4 . ubi habet, φ mathemari caru nuIlade substati a theoria facit exceptae
altrologia Si dicant quia ipsa distincte pertractat de substantia. Contra. quia distincta cognitio de substatia inquantu substantia no pertinet ad astronomu, sed ad diuinu. Forte dices,astronomia iacit sola theoria desuBasensibili, quia meminit de cor pore cclesii: sed mathematicet factu emetione desiusa intelligibili. sed si sic dicat,ondat ipsi aliqua ex dissonibus libri elatoru Euclidis,uel aliqua. dissonem arithmeticae, in qua appa reat corp' de pdicam cto iliae, Eut dicit forma gnatem. Forte dices gageometrae v tunc dem ponibus senta tisin puluere, & descriptis in tabula&ppiisdem fonesill s uppon sit corpus de pdica meto su hae . Sed hoc nihil mouet,quia si hoc aliquid cocludit, sequerest subiectu cav eet cor
ius sensibile no intelligibilet, manies tu est. n. per sev qn Geometret descedunt ad actum deduce do aliquaciem ponem sicut coiter cotingit qup doctrina,&disciplina acquirunt w tunc utunt corpore aliquo sensibili, in talia exupla non sunt neces Iariapp sciam in se,nec de illis veri ficatur ... passiones demo stratae, sed de illisper illas intelligunt scripsit. n. nore ctam geometer rectam assumens in . puluere. ut dicit Arist. in I. poste. Ii Tex. x 'aliud est considerare scias mathema . ticas in puritate sue est entiaeμ' aliud taest conliderare illas, ut respiciu et pocsibilitatem ,& facilitatem intellectusnri debetis illas adip isti, queadmo du dii pdoctrina acquirit eas. Vnde credo
46쪽
a tredo et, sesae mathematicae purae, Ut est geometria, & arithmetica solum
rimantur quiditates magnitudinii, di numerorum,&accidetia propria
ipserum, nullam prorsus considerationem hiates delubstantia, nee in genere, e in specie, nec cosuse, nec aestinete: sed solum considerant magnitudinem,& numerum tanquam quasdam essentias pse de nulla alia priori essentia considerantes. Nam si intellectus antiquoru potuit hoc intelligere,quare nos hoc non possumus vn videtur mihi φ ista suetit mens Arist. in principio quarti pri-Σ mae philosophiae. tex. m. I. qui Voluit unam dari sciam xsem,quae constaret ens inquatu ens, & accntia qenti insunt inquantum ens, aliae aut sciae quς sunt particulares abscindut uandam partem entis, circa quam speculantur ipsum accias. unde ut dicit Comen. ibi in c5. geometer accipit magnitudine,&de magnitudine considerat,&demostrat ac tia propria. de sicari thmetica abscindit numeru, mani sellum est aut in si istiesciet haberent pro subiecto substan-
. . tiam corpoream,t hoc non esset abscindere partem entis ab ente. quia C istae consideraret de accidente,&de Wxurru vero ente,quod est substantia. Vnde ut mihi sine pr iudicio melioris,&sanioris sententiae φ arithmetica
sumit numerum,non curando an sit suBa, aut accias,nec vir u sit in substat tia corporea, aut i corporea ed soluessentiam numeri per intellectu rimatur, inquantum numerus est,&. fm imaginationem rimatur,oia propria quae fluunt,a numero aliter co. siderato,& ita iacit geometer de mannitudine. Et cofirma quia considerare de numero ausit substautia,
aut a n non pertInet ad arithmeti Dcu inquatum arithmeticus est, quia substantia, & accias sunt de driis entis inquantum ens.ut dicit Come. 2.phy.co. .&. T. meta. in prologo suo,
deest Ia Arist. s.& s. meta. ubi diuidit ens in substantia de arefis. Et ista fuIt mens Auer. & antiquoru Peripateticoru sine dubio. ut colligitur ex co. 6o. tertii physi. praecipue quia ipse non ponit formam corporei tatis substantialecoaeterna primae materiae, ut posuit Auic. Bene ve est istiesciaeqn perdoctrina traduntur, Ca. 14.la tune squia ut inquit Philosophus in medi αI. prioru exemplis utimur, no ut ita Σsint,sed ut audiat qui addiscuut
hoc utuntur ipsa suba corporea sen- fata describentes figura in puluere. vel in tabula. De videas tibi mirum hoc,quia multa non sunt necesiaria in ina,in natura suae puritatis consi derata, si in expediunt & simi utilia addistenti, & cupieti adipisci sciam. sicut. n. inquit. Auer. in principio sui Colf Diuisiones no sunt necessariae
in scia,sed adducunc Pp debilitatem virtutis discretiuae scholariu ,&sie ede exeptis,& multa alia siunt in sicia qno sui de suba ei us, sed ad bene esse. Quod fecit istos sublimes viros in Thoc deuenire, fuerunt tria meo i udicio Primu,quia posuerut prima sol Nin QR main prima materia primitus existente, esse forma eorporis de pilica meto QM. Sccim vero, quia credideriit φ illi tates cosideratae in scia mathematica, cosidera ncv t fiunt Pprietates talis Qvae. Tertiusuit,quia videruthmo i scias uti plerunque ipsa substati a corporeadu tradun fp doctri na.Sed primum no est Arist. dictum,nec Αuer. vialibi demostratu taest pernos. Secudum et salsum est,r . '
47쪽
c quia mathematiens non habet con-sderare quantitate ut est passio substan tiae . sed hoe eertinet ad artifices
desubitati a considerantes, nam Visun t passiones substatiae inquantum
suda,pertinent ad diuinum: ut aut
sunt passiones sudae sensibilis transimulabatis,pertinet ad Philosophum naturalem,sub rone illa Mali,ut sui
substatiae mobilis in speciali aut sui in substantia sensibili determinata,
puta in coelo ad utrunq; ad natura- Iem,& ad astronomum, & alio in &alio modo.ut patet in 1. phy.tex. . 17.& I 8. sed sciae mathematicae pu-H rae, ut geometria& arithmetica noconsiderat de istis, nisi ut sunt essentiae quaedam particulares de quibustanet de subiectis multa dem rant.
Amplius ad principale propositu
nostru , posterius p intellectu poGst circuscribi a priori quod non est de quidditate eius,ostendice Arist.
in praedicamentis. q ut docens moduassignandi correlati ua propria inuicem dat arte,cireu scribedo oes rationes ad uetitias reservado Pprias rones relati uorum, si eis remanentib' circusi riptis Oibus aliis rationibus qaccidunt illis inquantu relativa sui,
I s talia inuice reserant si illis ablatisaliis positis tollac relatio, illa sunt uera relativa,&ita ciresseribit a domino, & seruo ronem hois, & p piis rone qualibet q accidit dno, Vidns
resatiue di ad seruum. manifestu est aut et funa accidit drio inquantur ertur ad serusi. Ecce igr q, in casu intellas pol circu scribet a iis a sub- statia,sicut vides, quia pol diuideress sunt coniuncti in esse. Praeterea, hoc et liet concedere Sco. in doctrina sua. Nam certum est Q prima entitas in diuinis est essentia diuina, α est simpliciter prima &in ipse circa Icscribit per intellectum entitatem relationis, quae est posterior aratione essentietin.q.S .quolibetorum.art. I. sco. in. s
in fine. ubi quaerit quo sit intelligeia 22L '
dus titulus qonis, dum quaeritur an relatio originis in diuinis sit formaliter infinita. Inquitin. hoc non est qu rere si relatio est eadem realiter alicui infinito,de quo non est dubiu iter loquendo, quia realiter est e dem essentia. Nec et est quaerere, si relatio sit per identitatem illud infinitum:sed est quaerere si relatio sor- maliter, hoc estis suamentitatem propriam quae est ealitas ad alter u sit entitas infinita in tensium infinitate illius entitatis hoc est si entitati Pprie huius paternitatis, ut est enti tas propria huius paternitatis sit infinitas intensiva modus intrinsecus per se:Ita per se in trinsecus quod no rωnetna alicuius alterius φ sit realiter illi entitati idem: Sed non includendo aliquam entitatem,nisi ista, imo
circiiscribedo quodlibet praeter iita ad alterum, adhuc esset entitas illa ciest ad alterum intensiue infinita in seipsi. Amplius scire debes, P postst seundi lirius non pol abstrahi a priori inco miratio. gnitione distincta, fallit aut in cogni Milone consula. colligit' hoc expresse ex mente Pilosophi in I .physicae auscultatio nis tex. commen. s. Vbi habet si, dissinitum est prius notu quoad nos quam partes diffinientes. Et lucidissimus Themistius i. posterio ThemLrum,in cap. 2. inquit. Neq; enim ullum tam stupidum mancipium est, modo eadem nobiscum lingua sit , ,,u, audies hominem rogari, equum is adducat,aut circulu posti, caligam is asserat.quid in res illae sint, &quod
illis esse , non nisi exercitatissimi facile
48쪽
A Deile traditu depromptuq; est. Sicani in dissinitione eius: sed aecidentia DSJma to' igitur posteri' a priori, quod est de constituuntur per substantiam ,π- iubis: qui ditate eius, S dum distincte co- go debent dissiniri per ipsam. substa' ' gnoscitur per intellectu absolui no tia autem non constituitur per accis potest intellectu completo quietan- dentia.&est ratio Commen. inco. te animum, quod dico propter acci 4. Accidentia. n.Vt scribit Comme.' dentia, quae dum considerantur, ut A. metaph. constituuntur per sub stu' passiones substati , disticte cognosti tiam, saltem in genere eausae mat & diiuniri neque ut sine propcijs i rialis icut etiam nos superius des biectis, licet ut essentiae quaedam in
proprijs generibus dialectica dissinitione diiuniri possunt, ut tenuit emgregius Aristotel. In .primo topico.
i, Oxo PosITI Q IX. subsantia es prior ratione. nat ra,cognitione ,er tempore. I Vlgata satis auctoritasest in.7.
V primae philosophiae. texi co. . dca paucis bene intellecta, sed intel-IM' verus, ni fallor est. vi scri bi t Comen. intelligendo ipsiam de quid itate substantiae uris gnabilis& corru- rauimus. Substantia etiam praecedi cognitione accidentia: nam substantia demonstrata qui est verissimumens,&manifestum, & concesium ab olbus,ut inquit Comenta. co L. 3.&. . melius notificatur per praedicata
quiditativa substanti Huam per pret Edicata uniuersalia degeirere accide- IIum. Et regula est, o in his quae sui citra primum in aliquo genere, Drs do eorum atteditur penes accessum maiorem, vel minorem ad primu quia igitur in hac diuisione qua dis uiditur hie ens in substantiam,&accidens simpliciter primum sit pii ptibilis. Na ut scribit ipse in prolo- ma substantia, volo. n. contra vulga-go super .7. mei. cu substatia alia est res deus,& intelligentiae sunt prici abstracta &separabilis,alia inseparabilis,perscrutatur in hoc tractatu, dei insequenti de substantiis inseparabilibus, id est in. 7.&.8. meta. Vnde ab C Arist.in '. met.tex.c6. I. isti duo libri appellantur tractatus de substan' tia, & de ente . Et per hoc, Vt Viv' des,cessant argumenta Scoti & Antcipium,&causa talis entis extra ani in mam diuisi in substantiam ,& acci. dens, & non sunt partes subiectium ut alias infra ostendam, & ut inquit
mani sestum est per se, si, indiuiduupraedicameli substantiae piaecedit indiuidua aliorum praedicamentorsi. Andreae de accidentibus ipsius coeli quia igitur quidditates de praedicam dc uniuerialiter de aeternis su bitan- mento substanti et sunt magis intimet 'lijs , quia de talibus non est sermo. substatia igῖ talis est prior ratione, id est dissinitione respectu accidentium,quia in dissinitione accidentidi debet poni proprium subiectum. vi
docet Aristote.in tex. commen. I
de. II Et ratio est, 'uia illud quod primet substantiae, quam sint quidi tates accidentium , ideo subsutia si e est cognitione prior . Nec obstat si dicatur contra i stam expositionem Commen . quia non vi ad mentem Philosophi,quia coclusio ista a Philosopo in tex.proponit Q siulia sim est constitu iuum alicuius debet po Pliciter est primu ne,cognitione,
49쪽
cc tempore,& natura, & non in ordine ad substantiam prima. & hoc sorte
Philosbphus isto m5 deducat illa adhue sensum, o cognitio subde via persectionisest prior Na cognitio ipsi' quodquidest, est persectillima.
t dr In tex. quod ergo maxime het
quodquidest est maxime cognostibile,sed substantia het persectissime 'uod qui dest. ergo est persectissime cognoscibilis. Maior patet,quia etiaina iis quς non hiit simpli quodquid
est,ut sunt accidentia persectissima,
H est eou cognitio qn cognoscit quid
coas eo mo quo habent quid. Tn mimoradhuc a Philosopho no est probata, nee est euidens de sem ista deductionem,quia no est adhuc decla- Ialum,an quid substantiae sit simpliciter,& aliorum sit Paddita metum,
Sed quicquid sit de hoc, expositio
Comen. saluari psit, o uia ex hoc Psubstantia est cognitione prior accidente in ordine ad primam substantiam,sequitur simpliciter,& absolute sit prior. Nee eu fallacia ad finquid ad simpst,quia in his quae sunt
I citra primum,ordo eorsi, inal ligne simpli est ex rone primi in tali ordine. Substantia etiam talis, ut tradit Comen. si comparatur ad accidentia separabilia, clarum est ista pretcedit tempore talia accidentia cu nosemper perm aneat in illa, si uero fiterint inseparabilia, saltem sunt poste
Tiora tpe materia, quae est parsint
gratis substantis dem latae. Nam licet ignis no est prior tepore sua caliditate,quae est acciis inseparabile ab ipso,est in materia ignis prior, & irrYσ5.sedi 1a se ma ignis,& sua caliditate. Nee
7. me.q. 1 oportat e3ponere pristitatem tyis, prout exposuit Seo. in. 7. suae meta. t q. 2.inquit. n. tempus hic non acci,
picut diffinit .ph. quia primitas te is
poris est substantiae inquantum sub is stantia est,sed limoi no est esse In te- ,, pore, quia Us non est mensura, ni si ,, motus,&quietis,&eorum quae sunt is in motu,& in quiete. substantia asti fm se non est tale. nee accipit' qua iscunq; duratione extensa successiua is alia abessentia rei, quia de illa esset isqo,quia tunc substantia posset praU- cedere illud eum sit acciis ei, D prae cederet illud duratione.&quaero de is
illa,&sic in in finitum,tuuc de prius isese esse quod pol separati m esse sine Latio & aliud non sine illo, quia sic di sici t Philosophus in litem, isto modo ,, ois substatia est prior or acciate Uno is modo, alio modo no est. ergo prius istri est posse hie ex filia in actualem is priorem alio, siue sine alio quatum is est ex se: ita. squod sibi norpusnat, in quia in nullo ab illo alio dependet. Et hoc satis psit dici prius natura, ni' is hil. n.est sic prius natura, quod non is sit sic prius,& ipe. Quod a sit sic ponsit praecedere onditur dupilavi quia is non dependet ab illo, vel quia no est Minusa necessaria respectu illius.& q, hoc sit verum,patet ex oppositis eo- Prum,quia si non potest separari,hoc est vel quia depedet ab illo uel quia ' non est causa necessaria respectu il- 'lius. Dico substantia tespectu acci 'detiu separabilium est prior utroq; ''m5co parata,respectu passionis est se 'parabilis,& prior uno mo,quia non ' dependet. sed non inquantum cau- sa, quia habet necessariam cam hu- iusmodi intra essentiam suam. ideo non est separabilis illo m6. canq uan i diu fistu m est causa accidentis. haec illae- tio. 'Sed ista exp5,alua reuerella,non',, vide-
50쪽
a vides psit de mente Philo phi ibi.
,, tune quia Aristo. intex. rememoratis multiplicem acceptionem prioris,dcis non nisi illa,qua posuit in . S. meta. is in cap.de priori. inquit. n.quare pri-M mum ens,& non aliquod en sedens
se simplicitet substantia utiq; erit. Mulτα- 26. tipliciter quidem igitur dicitur pri-M mu, sed substantia omnium primum ratione,notitia,& tpe,di natura. Ma- ,, ni festum est autem l in. s. meta. in is distinctione prioris,prioritas ipis no is sumitur pro prioritate naturae: imo ,, est modus ille distinctus. Na ibi in- ,, qui alia sunt priora fim ips. hoc qui-B dem . n. eo φ remotiora nunc, ut in ,, salix priora naq; troica medis, quias, remotiora nu hocau t eo P propins, quius nunc ut in futuris . priores n.
a propterea ludi Ioui ludis Apollinis esse disr,quia propinqui' nuc. oportetige Φeode modo utatur istis modis, sicut v sius fuit I distinctione qua
rememorat. Amplius esset nugatio,& superfluitas i n sermoe philosephi,quia drq, substantia est prior te
Pore,& natura,ergo si per prioritate epis intellexit illam taliter descriptaq uae eade est cu prioritate natura ut ipsemet satet, superstu us ergo est serC mo eius. Confirmat quia nota syn nyma non usitantur in doctrina demostrativa,ut dicit Comen. I. physi. Nola imo inc5. i.&. I.coeli. co. I Forte dices Pnovsitaliae Ysitantur ad exponendum. ut dicit in doctria Comen. .pny.cOm. I. Sed contra,ria dem6 - hoc stare non potest, quia licet ubicina tu . nomina synonyma ita selint QVnusit notius altero,notius potest adduci post ignotius,ut sermo sit clarior, In in textu graeco,& nostro adducitur Imediate, post pri' ipe, prius, natura, patet aut i prius natura,no est
Motius prim tepore. Ampliusno esteonsuetudo Padosophi in sei itinuti locutionibus metaphoricis, & abusi uis, in hoc. n. ipse plerunque damnauit Platone,& in. x. posterio .docuit non esse definiendum,neq, disputandum in metaphori unde CO- c. 22 men. I cςli,&mudi m. Ios. & Ioς. inquit φ Arist. increpat Platone &sequaces,quia aut male sentiunt, aut male doceant accipere igitur prioritatem temporis pro prioritate naturae est abusive loqui, quod non licet in sciapraesertim alti stima qualis est scia diuina. via lucidissimus Themii ThemiliLI. de aia. p. 2 . inquit. sane dubita-Itri non pol Plat. ex his dialogis quos discriptos reliquit, alam esse corpus pii setasse. Alioquin nec Arist. contra Platonem inuehitur,sed contra Timqu, qui siue corpus circulu crediderit, siue quo corpus esse no crediderit crederet, ita tamen ei appellare eolli-buerit, certe reddere rationem de
best,aut cur ita sentiret, aut cur no mine abuteretur,praesertim cum nositaequum in altissimis philosophiae quaestionibus aliud dicere, aliud sentire. Cum.n semper res digna homine est, ne a mente Verba distentiat ,tsi id maxime I uerbis obscuris,&ere lperis maxime obseruadu m, quo ea aquae suopte ingenio remota & cona x dita vident verbis illustribus&qu1 maxime pol declarantibus venaicε tura tenebris . haec Themist. An plius si Arist. sumeret prioritate te poris pro prioritate natu rae, incide, rei in foveam quam fecit, quia ipsα increpat Plato. de gnatione mundi qui dixit in partes mundi inordina te praecesserunt gnationem mundi quia non distinxit Plato inter priaritatem naturae, & prioritate ipis, si cui dicit expresse G. 3.coeli. .as