Theoremata. Marci Antonii Zimarae sancti Petrinatis, philosophi solertissimi, seu memorabilium propositionum limitationes cum additionibus ab ipso auctore post primam impressionem factis. Mendis quaàmplurimis repurgata, & ad normam prioris ac fidelio

발행: 1563년

분량: 557페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

71쪽

Theoremata.

m premi ordinis locaretur in loco in-simi ordinis, & angelus infimi in ordine supremo ad nuc angelusi sic siesursum locatus esset di statior in persectione. Et beatus Grego. inquit. Pidiabolusubicunq; fuerit,sem p in inferno est. via licet Comen. I 2.lmeta. m. contra Ptolemaeu ponat ordis intelligentiis, & orbibus uni γrniter attendi in nob1Iitate, & ignobilitate. ista in non est prima ratio, sed est a signo non per causam. non enim igni ν est terra nobilior, quia locus ignis est nobilio loco terrae, sed quia ignis est terra nobilior.ideo H natura tribuit ignem esse in nobilio I ri loco,quandoquidem natura rerunobilioru maiorem gerit solicitudinem.Non etiam eadem rone pers

.r a etio reru principaliter ex operationibus potest venari quia operationes sui signa operatium usaru. Nec ex na ultitudine, aut paucitate actionii simpli , dc absolute vis ens alio persectius iudicaripsit, licet. n. in caducis,dc mortalibus,m pses actiones

het persectius sit, de quod pauciores est imperfectius. Vnde testatur hoc elementa q sunt impetiectissima omniu,&lint pauciores actionesu mira neralia,& mineralia pauciora veg tantibus, & vegetantia pauciora brutis,&bruta hoibus bIn aeterni siti fin

in tex .c5.63. oppositu cotingit, hoc in in istis est signit non caula, scimintuenti patet. Dicamus igitur u prirro P mamentura entium: in entitate, dc pM' persectione inquantum cntia sum, ν l dc inquantum persecta sitiit, est mal O. mum i enutate, & persectione quod

est Deus gloriosus. qui est prima

Vnu quodq; est maxime tale pirq ET aliis inest uni uocatio ia& ideo penes accessum,dc recessum ad primum rerum persectiones,a priori venantur. Vnde. . primae philosiophiae tex. Ri 8. illud e verius quod est primo ve

a primo quidem principio coicatu ε

esse,& vivere Oibus, iis quidem cliis ista usi ijs vero obscurius &.2.c est,u is

per id melius quod est optimo pro ,, pinquius.S Comet. in Q. 6 linquit is distantiae entium sunt valde diuersς in hoc.&whoc facit authoritas eiusdem. ΙΣ. meta. tex. co. 4. Amplius

in praedicamentis docui t substantias L secundas quae sunt species, magis di. ei substati asper appropinquare prirmiS magis,quae sunt maxime substa

quodq; optima est operatio optime disponti,ad potenti sumueoru,quae sunt siub ipsa,hoc est, circa optim uni biectu talis operatiois. Amplius. I, posterio docuit pcoparationem adfrima principia, quae sunt prima in . certitudine, dc eognitione venari Dstantia demion u in sciet iis.na ' procedunt ex proximioribus tramis piaci piis sunt maioris certitudinis, denohilitatis in I. phy .auscul. to .co. . Mppcmit O Olaem antiquota qui pa--iuerunt pro principio materiali albquod medium, opinionibus illo tu

tis:& opinionem eoru qua posuerat aere Donit opinioni eorti qui postierunt aquam . dc ca, ut inquit ibi Comen ion est nisi quia tales comparationes fiunt ad verum subiecti quod est prima materia, quae Oinoisitet p p ea esse ens in potentia. nam qualitates, Sc contrarietates sunt minus sensibiles in medijs, diu extrinmis.

72쪽

Theoremata.

. A misi& qualitates aerissunt min' sensibiles qualitatibus ipsius aq uae. Ampliusin 6.ethi. cap. I . hoc praecipit. inquit. n..inoibus dictis habitibusquε admodu&in aliis est quoddam si-V gnum ad quod insipiciens rationem ' Eabensintendit,& remittat. D D I. Amplius pro hoe facit authoritas Philosephi ,& Auero. physti QT. co. 17 de pulchritudine & Hltitudine. - Amplius attestantur veritati pro positae propo sitionis oes medici, qui

ponunt corpus teperatu esse metru, de mesura respectu olum alioru . vfi Gale. in . t. paruae artis asserit, P est

sicut statua Polycleti. Aduerte in PB boe intelligitur in bonis quod p ac

cessum, ad silmmu det fieri coparatio. Fallit autem in malis, quia non datur silmmu malit, sicut quida opinati sunt,qui possierunt unum Deuboni,& altu mali. non . n. datur ma smpli, ut probat Arifin . . meta.

Hildi m PiQRy in lib.de diuinas noibus inpliciter. ςRe4 sed in talibus magis, & minus atted utur penes distantiam a bono sim pila, ut illud magis malu dicatur,

a summo bono magis remoues..HAduertem O coparatio enti si in persectiori& entitate dupli fieri po-c test.Vno mo subronibus trascende Compara tibus, Videlicet inquatum entia sui, tio emtu i & inquantum substanti siunt,&isto&hri ita n 040 percoparatione,ad primuid duplici simp r, quod est primu in gneter fieri po entium inquantum entia,&tale est

deus sublimis qui est prima forma, ct primus finis entium inquantum, entia,& hoc est φ largitur nobis prima philosophia, & iste est finis vitimusque promittit nobis illa scia, ut asserit Comen.& Alex. in pleri'; lo

. suo prologo sup illa lib.& in 7. met.

inco. s.&9. Alio moeoparationes Dentium possunt attedi fin speciales eo siderationes, & tunc fiunt P copa ratione ad primum in taligne sicco sideratorς, & istς co siderationes sp clant ad scias speciales, dcad artifices speetales, & sic veritatem habet propositu Theorema,quod i Oigne est unum primum quod est metrum,&mensura OIum in illo genere exilietium. Et ex hoc pateremt,quantum Cotra so- deuiauerint a veritate sophistae,&calculatores volentes intesionem, &remissione in formis attedi penes recessum a non gradu, ct multa alia qloge intelleistum impediunt,& a ve- Εritate diuertunt. Sed hic est una dis Dissieul ficultas py qua quida conati sunt ne tas. gare proponta veritate. nainqui ut,

cu Deus gloriosus Minfiniti vigoris,oesigr creaturae aequali distabuldistantia ab ipse,quia finiti ad infinitum nulla est proportio, sicut habet Aricin 3.phyac. I .coeli. ubi de infinito pertractat,& istud us esse unude potissimis fundamentis asserentium persectione in entibus non at tendi penes accessum ad summum, sed penes recessum a non gradu. Sed hoc argumentu nullius est roboris

apud PhiloΕphos antiquiores. nam k ut scribit.C5me. in plerisq; locis, finitas vigoris fm philosophos cotingit formis inquantum sosae, licet finitas

durationis copetat sormis inquan-tsi sunt in materia, ut patet. 2. coeli inc5. 38.&inco. o.& in. 3. cap. desubstantia orbis, in ne videamur eorum captiones euitare,&subterfuges,Gresso sicut est rei veritas) q, de gloriosus sit infiniti vigoris, no pp hoc

tollisquI ee possit metru, & mesuraesumentiu subrone assignata. Nalicet perfectio Dei in se considerata sit

73쪽

Theoremata.

G si Armati infinita,in ut est imitata- priori,ordo est respectia primi post 'cilis,&participabilis a creaturis no est ii, aut intellecti. undecsi essina rei insinita sub tali ratione, quia nulla habentis causas no potest haberi nisi creatura potest participare persectio cognitis causis,&proprietatibus conem infinitam sub ratione qua in fi gnoscendis per illas causas,cu unius, nita est. sic autem est mensura crea- & eiusdem rei contingat plures cauturarum, ut imitabilis est a creatu- fas esse,quarum quaeda sint vLiores, dici Aug. ris, unde inquat beatus Augu. alia quaedam minus vias. quaedam vero . ratione conditus est homo,&alia ra lunt particulares,& proxime,lia etiatione conditus est equus,&ideo ut contingit accidentia quaeda essect- sic potest habere rationem mensuret munia,& vnruersalia pluribus, quin omnia mensurantis penes accessum, dam uero appropriata quibusdam a di recessum ad ipsum,quia non om- Merito igitur inter ista insurgit dinnia inaequali graduentitatis,& per- ficultas in incipiendum sit in scien-fectionis participant,&imitantur di tia inquisitione causerum remo uinam persectionem sicut supra di- tarum, & maxime usum in tali ρο- Li Fictum est. nere spectantium, an a cognitione, di inquisitione causarum particula-PROP ITIv xi 3I. tium .& penes hoc attenditur Ordo. UT I a . . . . doctrinae scientificus,&eodem mo-Vniuersata ord ne domin prWt est ei rea demonstranda acciden aunt particulario. tia de ipsis rebus, sieut in philoso Amstotelis est propositio,in. I. phia naturali pulchre dat exempla

physicae auscultationis. n rex. Auer.in suo prologo super lib. phy- eo. & passim allegatur ab omnibus si auscultationis.& Arist. vult in Ordo doctrinae non est aliquod ge' proposim Theoremate,' ab v Lbus nus demonstrationis, aut aliqua dis ad particularia sit procedendum,m-sciplinae maneries, sicut quidam su- ius tres causas adduxit Averr. in suo

spicantur. tunc. n. via doctrinae non prologo,&etiam I. phy. tex.cO. ST. disterret a doctrinae ordine, contra tum quia una sunt notiora nobis': omnes antiquos expositores,&con- tum etiam ne coringat rei teratio in MI tra Themistium, Alexan & Auerri scia, tum videmiones procedant ex qui posuerut inter illa 8. capita quae primis,&Imedlatis, quas etiam ca in Nincipiis lybrorum apponi leti fas hine mdecolligit ex mente Atigaliud esse viam doctinae in scientiis, hic,&ia I .de partibus anim.&inpoaliud autem doctrinae ordine. i sterioribus analiticis. Et p p hoedo Q ad sit Via. n.'doctrinae est triplex genus de ctrina ordinata, ut inquit ipse i .ph. Dia doctri monstrationis, videlicet demon stra co. I. innata est incipere a cognitior tio signi, demonstratio causa: tin, de ne causarum primarum rei cogno-δ. ωι dem ro caui Nesse. Sed ordo doctri stendae persecte. deinde intendere in ' nae est dispositio illa, quae est inter cognitionem aliarum causarum restibilia scientia m prius, &posteri', motarum secundum ordinem, d quae in considerandis attenai tur, na nec deueniamus ad causas propin Vt InquH Auer. in I. meta.in cap. de quas existentes in re.Vbipatet quatum

74쪽

. iti . . 'xia ci*R - rao Senensis in I. cipia uniuersialium rerum sensibili siti Vmhε tec ni, α sequaces eorum Volentes & coia accntia oIbus, sicu i tepus. mos nesim, Auer. per hoc Voluisse scientias Or- tus, & locus, deinde in sequentibus Ze lac de dinarias pro dere per demonstra- libris desicendi i naturalis, secudum

roributo. tionem propter quid quae sit incipio ordinem ad causas magis particula- Coareta. demonstrado per causes remo res. Proposita autem propositio ue- tio px otiores,&demum per causas propin- ritatem habet in , libus per univo si quas, non aiaduertentes demonstra- cationem dictis, fallita sit in coibustionem per causas remotas non esse coi tale analogiae, quia in talibus or- de numero demonstrationum pro- do doctrinae incipit a priori analo-

. pter quid: immo sunt denumero si- gato sub illo, in quo sim pse, &abQ-gnorum & demonstration si quia, lute saluatur natura eius: in alio au- A, ut notat expresse Arist. in I. poster, tem fm quid, & secundum respectu.

d. 1 v. quod 'QR duζrtitisse bonus Iacob. Quo argumento est processus Aric' de Fortiuio, dum asserit de mente in scientia diuina,vbi posita diuisio- ὀs plusquam Comment.demonstratio ne entis in substantiam,& accide in nem propter quid in via resolutiva cipit in septimo metaph. pertractare incepere,& fieri per causas remotas, prius de stubstantia in qua simplici- cum falso sibi illud imponat, ut ma- ter,& absolute,& primo fatuatur nanifestant exempla eius. Nee animad tura entis,& deinde de accidente in uerterut Auer. authoritatem eande quo niuatur secundum quid,&se- esse,cum illa Aristo. in qua iubet ab eundum respectum. Et ita prius oc- tvniuersalibus esse incipiendum, & eurrit in ordine doctrinae cognitio proficiscendum ad particularia. ubi substaliae,qua cognitio entis,aut ac-

m omnes expositores,illud de ordi- cidentis. unde Arist. in . meta. texta

ne doctrinet intelligitur fuisse dictu. m. 1.ubi dixerat, φ ens dicitur de en Manifestum est auto causae primae tibus, sicut san ude sanis, inquiti Pa-entium sensibilium in naturali phi- lam ergo quia & entia unius est sciet. losophia non inuestigantur per de- speculari inquantum entia, ubiq; vemonstrationem propter quid, sed p ro propriae primi est scientia, & ex Fc demostratione signi, sicut est prima quo alia pendet,& pp quod diir. er- is

rauci . . materia,& primus motor Sed quod go si hoc est substantia subaru opor is totis . decepit ipsos fuit, quia non distinxe tet principia,&causis habere Philo isrunt inter ordinem doctrinae, &via sophil. El. . primae philosophi et ubi

doctrinae, unde falsus est sermo eo- dixerat, Quae simpliciter primu ,, rum . Nam doctrinae ordo non est ens ratione,cognitione,ipe & na, re is nisi habitudo.& essentialis depende spectu acciatium, concludit in text. ,, tia in scibilibus sciae, M prius&po- m. s. Quapropter nobis maxime, & ,, serius, ut considerationi subiiciun- primum,&solum ut est dicere de sie istur.& talis est,uta remotioribus,& ente speculandum. Et in principio is niuersialioribus procedamus, quod Ir, meta. hoc idem asseuerat ubilia is in plerisq; locis obseruat Arist. nde bet,q, de substantia theoria est, quia ,,

in lib. phr. prius proponuntur consi substantiaria principia,& caus qu

runtur

75쪽

Theoremata

runtur.&probat ibi p ratione qua- ingenerabile sit incorruptibile , πια

re de substantia dicitur esse conside manifeste salec Aris. Ibrin tex. coni. ratio, ut poteris videre intex. M& 3. Io'. VbI habet ad quos naturari qui: Etiam animaduerte, dcc5sidera di dedec lo dictu est,unter aut de omlioenter ch n5 inuenies in scia diui- nibus speculabilibus erit, &de hoc na quae est de substatia,&ente Aris manifestum. ubi manifeste fatetur prius determinasse de ente, &demo saepius disputassem particulari pira strando proprietates de ipso in pro- Plato. argumeto Hli in particulari,pria forma, & deinde de substantia, quod non est gener. neq; corrupi.3cita * ex entis cognitioe deducat nos deindei uniuersali. ubi plobatur oead coonitionem substantiae, sed po- aeternum a parte ante,esse aeternum,tius econtra, quia natura entis salua a parte post, dceconuerso. . tur in substantia principaliter,& ex Et in 3 .phy. rex. co. S. Vsq; ad te. eius cognitione deducitur intellect' 48. prius.disputat in speciali, contra ad cos nitione entis,&accidentium, ponetes aliquod corpus sensii bile in-H licet tin ratione p assiones illet cope- finitum extra mund & contra po- tant substantiae ratione entis, & ista nentes unum ex elementis esse in li- est opinio ponentium entis analo - nitum. deinde Vero per rationes co-MM.ma, etiam. Et Albertus magnus l5gean- munes Vtriq; opinioni arguit geneis te nos istam limitationem posuit di raliter, ' uniuersialiter nullum cor-D ces. Q, in multipliciter dictis incipie- pus sensibile potest esse infinitum, uis dum est ab eo quod principalius est, cui etiam tellatur Arist.&Com .e ,, quia cognito eo de quo per prius di presse in principio co. 8. ibidem. dii citur,natura illius comunis redditur Et ut scias quid est quod facit di Dis manifesta. ficultatem in hoc est quia ordo do-

:inae 3. m. fm prius&posterius, & in talibus in& I. coeli. cipiendii est a coibus, & veniendum I ad propria, sicut fecit in definitione Arist de motus, 3 loci. dc ad instantiam Alaiae dissim , de ente secundum istam via,

h di eoq, propter eius claritatem de

ctrinae in scientiis prςsertim,quae noprocedunt ex notioribus naturae, Scnobis quales sunt mathematicae qnque atteditur m naturas scibalium, dc qiaque attenditur penes habiliorem tradendi modum, ut talis scien 'dis d. tia a nobis haberi potest. Et io ordo scientiae ex natura scibilium debet a dupla . prioribus,&c5munioribus,& vni-

spicitura scientia, & hoc potest esse, uersalioribus proficisci, sed non Lem

. Vt patet primo poste. pinto , Mihi tamen videtur Φ ista proportia. f sitio famosa, sicut multae aliae istius feneris veritatem habet ut in plurius. Nam quandoq; inuenimus op

se positum Obseruasse Aristo. nam. I. R . .

coeli prius determinat Q coelum no doctrinae no est semper principium est etenerabile neq; corruptibile:d rei, sed unde quis facillime adduces,, inde aut gnaliter inquirit, utrum oe erit aliquando, ubi Commenta. in

per sic procedit,qnlartifex trades illa respicit modum quo faciliori,& expeditiori potest tradi per doctrina

nobis.& hoc ego colligo de intelione Philosophi, & Com. Auer. In. s. meta. tex .co. I . ubi inquit principiu

76쪽

Theoremata.

per Auic. m. s. nalium,&per Aner. ballu aggreditur,&hie decernit ouA V 'in lib. metheororum. Et per latinos velit diti rete intentionem sis, ' . ' η ' ' t

id si uod de Manisestat autem verba erus miod stddς Lo'

' de vegetabilibus ,& plantis debet modum assignare de animalibus & 'U , praeordinari lib.de animalibus. Na platis,& uniuersialiter, & si latim. I

doctrinae praecedunt minus uniuer- animatorum, qύia vnm. co 'salia. anima autem umetatiua com gnoscitur nor stin m Q δbi munior est anima sentitiua,& natura prior in mortalibus. Et cum hoc met fundamento processit Arist. in seclido de anima.I tex. com. 3 ubis, inquit,quare primo de alimento, Sc,, generatione dicendum est. vegetativa. n.Ga&aliis inest pi ima,& maxi

procedunt super proposito funda- Ad rationem asit Albem voletita L. iusti si fm ordinem frientiam de ala praecedere scicima cognitio doctrinae praecedunt animatorum, quia unsiquodq; cim gnoscitur per suam Himam. respo- RQ -bi detur,urium ea priori,sed ordod in i ctrinae non semper est a priori, sin edicide is naturam,sed quandoq i quo ad nos. P Peri& composita quo ad nos fiunt notio rasius causis,primo physi. tex.co. s. aut lim

me communis potentia est animae, drobat, primo accepitabanitasecudumquam inest vivere omni- bus,in quibus,ut dicit e maxime masi sep x lv bra no rcsim. nisestum,&demum a planus i qui- π,, haec verba. Et annuit, v propter J- bus magis latet, ut et latetur Cottiis prietatem, &eius uniueralitatem ibi. & hoc etia iatetur Philosephusis oportet praeponi in consideratione. expresse ibidem,& Themist. i tex niuersale.n.est notius apud nos,u com. 83. Et in principio libri de serimen Arist.de iacto in princ. lib. me- de amma fm seipiam determinata introrum hune ordinem penes hu e prius,&de virtute qualibet ex par iusmodi fundamentum consideran te ipsius, conseques est lacere cosita ψγ praeli cinittit. Nam ut inlli Alex. rationem de Malibus,& vitam lint, Athraisieus an commento illius Ii bus omnibus. Et in sine libri de ea i

bri Arist.in illo loco est tanoua aris sis ira m A in e

Lila. bri Arismin alio loco est tanqua arm sis logitudinis, Sc breuitatis vitae ex- te hie dis quam in mrdi. man phi- presse inquit. Sed de his, in his quae sectum Iosophis conititutus. am cum in deplanus determinabitur,nunc Theore. H

77쪽

Theoremata. '

G de aliis salibus dictae causa de magnitudine vitae,& breuitate vitae.reli' is quum aut nobis considerare de iu- a P D I. uentute,& senectute,& vita,& mor-Vide pro te. his enim determinatis fine utiq; habebit de animalibus methodus.

ah in. L Vbi de facto Ati. vult librum de ara- de reib. libus pr cedere librum de plantis. Mai. cruro Nam hic ordo doctrinae attenditur penes aliam cam, videlicet penes illud 'nde quis facillime potest addiscere. Facilior asit traditu elescia de . . Halibus,quam scientia de vegetabi- Iibus,& plantis,tam quo ad organa, si etiam quo aὸ operationes, & pro- . H pcietates,unde Com. in. 2.de ara inquit.& Arist in tex.com. g. Organaasit&plantarum sunt partes, sed penitus limplices, ut Eliu fructiferi co-

operimentu, ubi C5m. Et cum narrauit,* corpus vivum est organi a m.&hoe sim mani sestu in animatibus, sed latuit in platis: incepit d

monstrare quod organa existant in xx plantis. operationes et & propriet x, tes atalium sunt magis manifestae, Sc sensaina operationes, & propri as tales plantarum,&plures sunt, qua in plantis,quia sorti ta sunt nobili rem serma.& ut inquit Come. in. 2.3 eoeli,& mundi in com 6 3. In rebus mortalibus quanto aliquid nobili est,tanto pluribus actionibus cons 1, quitur finem suum, & siuam perse-M Gionem, secus aut est in rebus sepam ratis a materia. Et sic etiam fecit in 1.desa. ubi de sens bus prius incipit a visu,qui est posterior tactu fm

naturam. Na tactus est primus inter oes,& cois omnibus aialibus, sed risiis non est nisi in persectis tui. v v r. In primo coeli locuturus de partibus mundi incepit a nobiliori. vnde Com. I .coeli,com. , .idem in Nactatu de infinito ibide com . 3 s. Vn- K-de etiam Io. Gra. n. 2. poster.m principio quςrit quare prius determinauit Philo plaus de qonibus compositis,quam simplicibus. Responciet ς, hoc ideo est,quia voluit respicere uad noliram cognitionem, nam quoad nos composita sunt notiora um plicioribus, & in. 1. de anima Arist. Est tamen hic difficultas virum viii r Diuersialia sint priora natura singula- 8 Vribus,& videtur φ non, quia prima: sdlatib'. substantiae sunt priores secundis, vsunt uniuersales. Ex aduersis autem videtur oppositu, quia destiuctis se- cundis primae destruuntur, & no e- L contra. Boethius in praedicamentis ita Eluit, primo quidem,quia I una. prima substantia non tota na simpliciter intinetur,sed in olbus simul iunctis. sed hoc non satisfacit, quia

ut dicit Porphyr.m comunitatibus, genus est natura prius speciebus, na& si s species animalis destruatur, tamen ratio animalis potest remanere, ita a pati dicam, l&si omnes primae substantiae auferantur, tamen ratio speciei potest intelligi.secudailutio eius est,q, primς substantiae sitiat sensibus proximae,ideo sibi prius nome silvae fuit impositu, NI

sed hoc iion soluitvtru dicatur prio ires natura,an posteriores. Ideo all- Sos. ppria ter soluo,&est solutio qu elicis au tilioritate Alexandri,ut recitat Com.

adlintellectum sunt priora natura

singularibus, sed ineste si nautaria

sunt priora,&isto modo Ati loquitur in predicamelis dum dixit, ablatis primis substantiis impossibile est

aliquid alioru remanere.& illo mindo animal uniuersale aut nihil est, , aut posterius est, primo de anima. 84, . Non

78쪽

Theoremati

A Non igitur ordo sela semper a communioribus ad particularia profici scitur,immo variat isti ordo,qfique respiciendo etiam capacitate addiscentis,fm que facillime potest ad

discere. Auic. autem. in . s. naturatu1

noluit respicere hoc,sed ordinem naturet scibilium,& ita prius in epit a tactu,&vltimo deuenit ad visum,na tactus est prior via generationis, &via uritati licet visius sit prior via pes moris sectionis. Et mirum est de viris istis illustribus,quomodo tris vim in illai ' quaestione faciant, fundates suas positiones super .ppositiones, 'uae Uni B uersaliter verisicari non post uni. Vt quod communiora debet esse priora,& simpliciora com positis, & sorma materia.& per vitam mea multoties viri magni decepti sui ex hoc quia credunt famosastpositiones in philosophia, & in scientia diuina semp veras ericum in plures si ne vera: sicut frequenter. Na sicut ea que. a natura sunt,quidam sunt semn&qucdam sunt frequenter: sic Epositiones naturalis,quaedam sunt verae

semp,& quaedam sunt frequeter. nascut res se habet ad esse sic,& ad veritatem,ex eo.n.quod res est, vel noc est,redditur oratio vera, aut falsa. &si bene consideras longe plures sunt propositiones in scietijs de rebus in materia variabili existentibus quaesiunt tales ut plurimum, si illae quaera naedi. sunt semper tales. Cuius argumentum potissimu est,*demsones sim- ἡ si thciter dantescam,&esse in talibus C liatio sunt rarissim ς, & ita est de proposi-olum illa tionabus medicinς, re in consimili- bus sine dubio,& multi ex hoc sunt decepti. Dicamus a tur ad eorum eoncordiam cp si orcio doctrinae at-σndit ur penes scibilia, liber de plantis debet praecedere librum de ani- .Dmalibus,ut respexit Auic. quem Oessere latini sequuntur,& Auer. in lib. metheor. Si vero considereturqu6 ad faciliorem modum traditionis, oppositum contingit, & hoc obseruauit Aristo. ad nosi& omnes graeci expositores.Concludamus igitur, lordo doctrinae non sempera communioribus proficiscitur.& hoc co-

siderans Aule. dixit in principio lib. sexti natural tu, placet autem mihi isponere ipsum sextu in ordine. Et si is voluerit aliter ponere,non prohibeo ipsum.

Materia non Z quid, nec quate , nec abndatam,quibus enses determinatum

P Ropositio ista est Philosophi in

septimo primet philosophiae . inteX.com. 8.& volunt aliqui illa non esse de mente Arist. sed de mente antiquorum,quorum opinionem recitat ibi,volentium solam materiam

esse substantiam.& hoc videtur pri- ma facie persuadere,ex epiloso Philosoplia in illo tex. inquit enim. ET his eigo speculantibus accidit su, F statiam esse materiam sed impose. sco. in. etenim separabile,& hoe aliquid in si m R. esse videt' maxime substantiae,qua propter species, & quod ex ambob' ν ' substantia videtur esse magis, si materia. Sed ista positio stare non pota Tu quia antiqui mira quos arguit Philosophus, no loquebane de pri- , , ma ma,quet vere est in potentia ad isola praedicamenta, quia illa no fuit is cognita usq; ad tempora Platonis'& Arist. ut dicit Com. n. I . physic.im ,, mo solus Arist. potuit vere pertinge Impug re ad veram materic primae notitia.

D ii quia

79쪽

Theoremata.

G quia Plato non distinxit inter mare per se,quorum substansa est in porrenam &priuarume,ut patet. I .physi. P. Vult dicere, natura materiae est lex com. 7'. immo ut recitat Arist.1 una substantia aeterna,&per cons princ. 2. libri de generatione, de cor- quens est ens quoddam absolutum Iuptione. tex.c m. h. & patet etiam in quo fundatur potentia quae e re-

per longum psocessum in erroribus latio.Et breuiter Com. dicit. φ main is primi phy. quod antiqui loquebane teria non est substantia nee accides, de principio materiali,quae erat sub- sed est in potentia ad omnia decem stancia quesam in actu,&erat cor- praedicamenta,ut declaratum est in is pus, licet in illa fuerint diuersifica- physicis, ubi patet ipsum velle illam ti quia nonnulli dixerunt illud esse declarationem esse de mente Arist.

. aquam vinnulli aerem, & sic de a- &ita sequitur etiam Alberi. cogno- ..tiis.1 Amplius tex.dicit. Dico autem mento Magnus,&diuus Tho. Ammate iam quae seeundum se nulla- plius Aristo. I O. meta.ex mente prori

tenus est,neq; quid, neq; quantitas. pria dixit materia negatione cogno u Consuetudo autem Arist.est ubi ha sci,ut patet tex.com. 1 . Alij antem Lbet consimilem modum loquendi qui volunt concordare illos, qui vo- . quod loquitur ex mente propria, si- lunt esse discordes,dicunt,st tua procul notant in simili expositores grς positio est demente Arist.&est elisci in libro priorum. ubi Aris inquit. demente Platonis,& dicunt, P ens terminum autem voco in quem re- sumitui bifariam.Uno modo ut di- soluitur propositio, & super librum stinguitur contra nihil. Alio modo opta. mode interpretatione de nomine, & de pro entel diuidit in dece pdicame- dccis verbo infinito idem notant. Am- ta. Et tune dicunt Arist.du dixit hieis plius Com .inmm.dicit illa descri- mam non esse quid, neq; quantum saptionem esse de mente Philosophi. manifeste negat ipla ee ens isto m5nam epilogando secundum exposi- quo determinat per dece pdicamentionem suam Auer. illas r5nes anti- ta,vn isto msi di non ens, sed sumendo noen quod est ide quod nihil, sic ma dicitui ens,& isto modo diit Platonem et dixisse materia esse noen vidistingui non ens mira ens, m diuidit in dece praedicamenta, sed

quorum Una cum conclusione, quae

sequebatur ex illis. Dicit deinde in I c pit declarare qualis ma est ista,&dicit. Et dico materiam, id est intel-

Iigo materiam illud quod est exiis

. . per se.i .ens absbtutu, iste. n. est mo- non est non ens, ν est idem quod nidus loquendi Auer. in primo cap. de hii,immo isto mo materia est ens.

is substatia orbis.dum loquitur de pri Sed ista positio nullo pacto starest,'

ω ma materia ponedodriam inter adi quia certum est,q=Atis .in. . meta... sam, & suam potentiam. inquit. n. tex. m. .& in princ. septimi diu,

sed posse quo sustetatur hoc subie- ditens extra Ham,in decem pdica- .. ctum dissert etiam a natura subiecti menta proposi. a autem multiplici, . . quod substantiatur per hoc posse in seu quadruplici acceptione substan imputta. hoe,quod posse dicitur respectu ser tiae,sulia in quarta significatione di vo. mae. Hoc autem est subiectum elo uisit in materia,& Hrma, & in sul, mentum unum eteInu existentium statiam compositam ea materia, dc serm

80쪽

Theoremata. 27

a forma. Manifestum est ast et, sub- in anima,aut extra alam, istud ens, Dstantia talis est lubente, quod diu, quod distinguitur contra nihil, sidditur in decem prςdicamenta. ut ar- est, aut est extra animam,aut inani guatur sic. Materia est substantia, Sc ma vel sub aliis verbis,ens reale, vel substantia est ens. ergo materia est ens causatum ab opere anim Si di ens, per regula maxima m inlogica, cas quod e ens reale, tunc sic, ens ex

qsi alterum det altero pr dicatur, M tra alam diuiditur per suum,& ac quid praedicatur de praedicato, prae- cidens, ergo materia isto modo erit diculur,dc de subiecto. unde 'u ren- ensextra alam, & continebitur sub dum est ab istis, an substantia quae ente quod diuiditur in dece praedica est unu de condiuidentibus ens prae menta. Si autem dicas,l tale ens nodicatur de materia,aut non. Si pr di est aliquid reale, sed roni ergo ma-eatur, ergo quicquid praedicatur de teria est ens rationis. Et per psequesp-- praedicato,ut supra deducatur. Si di subiectum transnuitationis substa-cas non praedicatur talis substantia, sialis, & parasubstantiae compositae sed est alia substantia quae est inse- realis est aliquid ens rationis. Pr nxior ad ens, quod distinguitur con- terra. Arist.reprehendit Platonem Mapithil ,& ita oportet etiam dicere in primo physicae auscultationis. iade accidente quod erit unu accidens tex.com. '.quia non distinxit Pla- quod condiuidit ens eu tali substan to inter materiam,&priuationem . tia,quod diuiditur eo tra nihil, & ita Et ipse ostendit talem disterentiam erunt duae diuisiones entis in silbsta m rationem luia priuatio, ut muttiam,&accidens. Et ita Arist. fuisset per se non est ens, sed materiam nadiminutus in prima philosophia. esse secundum accidens. & materia

Amplius hoc est cotra Arist. in prin est prope sebstatiam aliqualiter m. cipio. a.de anima,qui diuidit ens in uatio aut nullatenus.Tunc priuatio ., pr 2 'camenta. & substantia, est per se non ens, materia non est p. deinde diuidit in materiam, serma, se non enti ergo priuatio distinguicct in substantiam copositam ex ma a materiar racione. Tunc arguo sic:

ut 'r' ' ma, Commen.ibi.&lu qn non ens per se dicitur de priuacidissimus Themist fatentur hoc,& tione in quo sensu stamitur aut δε probant,uta serma,q materia sunt eo quod est nihil,aut pro eo quod aisubstanti quia substantiano fit ex uiditur contra decem praedicamera non substantijs. Amplius Arist. . si primu,tunc vera est maior, sed mi

meta. t .com. g. volens probare di- noretit hoc modo falsa, quia mateuertitate materiae ab alijsostedit id ria non estp accidens non en quod . . -- perhoe,qd Omnia alia pr dicamen- distinguic contra nihil.quia est enata accidentium diar de substantia. per se qd diuiditur contra nihil, indSubstantia aut dicis de materia. io do in pr dicatis quae per se dicumntur substantiaque est unum de con vel in ptimo modo, vel in secundo diuadentibus ens prcdicatur de ma. modo dicendi per se de aliquo,quia re ergo Scens tale pr dicatur. Praete- quae per se insunt,necessatio inlunt , rea. Quaerendu est ab istis,cu omne opposita illorum praedicatorum no ocns, ut sit Ieale,aut ut rauovis.aat possum inesse nec pers nec pera

SEARCH

MENU NAVIGATION