Theoremata. Marci Antonii Zimarae sancti Petrinatis, philosophi solertissimi, seu memorabilium propositionum limitationes cum additionibus ab ipso auctore post primam impressionem factis. Mendis quaàmplurimis repurgata, & ad normam prioris ac fidelio

발행: 1563년

분량: 557페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

461쪽

Theoremara

T q, vetitatem habet propositio in diuisione secundum sie, fallit autem in diuisione secundum accidens,& praecipue quando accides diuiditur per acciden a. ut dicit B .in lisro ciuiri cordia. sionu.Dicimus nos,quod partes inte, IA I s k qu dam sunt alteri ' rationis,

p. linei ut materia,& forma, ut dixim', & tales naturaliter ita se habet 0, una naturaliter non pol esse sine alia. Alia aut sunt partes integrales, quae ideo dicuntur et u sdem lationis, no quia totum integrale praedicetur in recto de ipsis,sed pro quanto tales participantes natura quantit uis,sunt eius H dem rationis quatum ad soc,q, una

non potest este sine alia, & sic intelligit via comunis, nec hoc Scotus negare potest,illud autem dictu est notabile,quod licet in eodem rir accidens coniungantur diuisio in partes subiecti uas,&in partes inteῖrales, una tamen est distincta ab alia. Asuerte etiam ut scribit Auer. in. 3. li,& mundi. . . quod utetia supra aluit per nos diuisibilitas qualitatius,& formis competit per accidens, sed de his, quae sunt per accidens nulla selen tia cosiderat. Tune igitur est quaestio quomodo scientia natura- I lis se intromittit in hoc,dum loquitur de diuisione qualitatum, & formarum. Ad hoc autem soluit Auer. dicens, dicamus respondendo, quod accidentia de quibus artifex considerat quaedam sunt, quae existunt in suo subiecto essentialiter, & primo, ut par,&impar in numero,&quaedam existunt sub similitudine adaecidentia existentia in subiccto alterius scientiae naturaliter, ut arithmeticus considerat de numeris supersicialibus,& sblidis, S: considerat seometer de superficiebus, S. lineis,&coiporibus communicantibus,& plus de hoc est scietiae inferioris consideratio tantu in accidentibus contingentibus suo subiecto propter sabiectum alterius scientiae, ut praedioctum est,&cum tu inspexeris considerationem naturalis in diuisione continui, inuenies ipsam esse in considetatione demonstraram his duobus modis quos dixim', scilicet niodo per assimilationem, & modo per causam cum diuiso qualitatis sit sis milis diuisioni quantitatis,&cau sa diuisionis earum sit diuisio quantitatis, in eo quod est quantitas. Vi*t dicere in hac solui. quae vide- Ltur obscura sententia Arist. in primo Dicit eui posteriorum analyticorum, in illo

cap. Non est ex alio genere tiasten O acetiadentem demostrare, & est tex. com. Ua no ab

12. ubi dicitur no est arithmeticam stracta ademsistrationem accommodare in ' smagnitudinibus nisi magnitudines vi ipsum

numeri sint. unde accidctia demon- nomaeo

strabilia sunt in duplici diffcrentia, q)quςdam quae existunt primo, &es a'

sentialiter illi sicut par, & impar est ea est crepassio primo competes numero,in- pus tmilcquantum numerus est, &quaedam , 'tu'sunt accidentia secundum similitudinem ad accidentia existentia in su Mbiecto alterius scientiae,sicut linep&-ime, magnitudines, ut sunt numerabiles ii ii sita

erat numeri inquantum numerus, na& ita per oppositum numcrus,ut in veritatem duit aliquam rationem magnitudi- sunt, inis, habet propria illius. unae consi- x Πλderat arithmeticus de numeris soli- edi lidis,& superficialibus,cum tame ista mathema per se primo, dc verri & essentialiter viciis,

insequantur magnitudines de qui P δ' :

462쪽

Theoremata: I9 8

A dis demtatur in philosephia, mo-efica quine do pet assimi lationem , & modo perfudi a m eauiam .naqn demonstratur de qua suluie i utare,cui primo,& essentialiter comquantuq- petit, tunc dicitur demonstrari pertit smat, cam. C adaequatam, quia est ei pri- ut sic mR ' ino,& vn competens sed du demoncta, aft stratur de qualitatibus &formis, luctionis.&si demonstratur de illis per assimilatio anali cosi nem . nam qualitates & formae, ut in

Hiis εἴ d RVRxxonem quanti participant dicta doti Lusibilitatem,quae est proprietas qua sideratur, ii in eo q, quantum iuxta illud ArisVs pater se in praedicamentis. Quanta superfi- 'dit cies luerit,tantam albia mem lare dices,& ita vides ex praesenti Auer. auctoritate,quali ter diuisibilitas sit passio primo, & essentialiter fluens aquantitate inquatum quantitas est.

u uis autem resolute, & ample videra naturam quantitatis, 3 interminatae, & terminatae, vide quae scripsi in libro de substatia orbis lati sit me. Iuxta hoc intellisis propositione

notabilem,quae dicitquὀd totum sequitu r partes in magnitudine,&paruitate,intelligi tur .n. de partibus mquantitatem,&non sin qualitatem,

dc quia partes sm quantitatem sunt duplices, videlicet inpotentia, &in C actu,propositio locum habet de partibus in actu, & sunt quae actu sunt in toton in quas totum potest diuidi in actu, ita Φ ut dicit Themist. I.

Intellectus abstrahit a materia . intellect' - Ε sit Confuso in hoc,scire de-- ό, d. IN bes. intellectus apud Peripa-αitur. teticos sumi tur multis modis, & fm

scribit Com. in . I. de anima com. D2o. sumitur quatuor modis. Primo

namque modo dicitae intellectu materiali. i. deitellectu possibili, de quo Aristo. locutus est in principio 3. de ara.in tex .co. s. & dirit quod est OIa fieri, & q, nullam habet natura nisimpossibilis est vocatus animae intes lectus, pro tanto autem dy materialis siue hylealis, quia cum sit quoddamens,& non est serma materialis, nec compositum ex materia , & forma nec etia est prima materia,quia alia est receptio primet materi ,&alia est receptio intellectus possibilis. nam ut scribit Com. in 3. de animam. s. Ein principio. Dissinitio intellectus materialis est illud, quod est in potentia omnes intentiones formarum materialium uniuersalium, & non

est in actu aliquod entium anteg intelligat illud,&cum istasii dissinitio intellectus materialis, manifestum est φ dissert apud ipsu a prima materia in hoc, quod ille est in potentia

omnes intentiones sermarum uniuersalium imaterialium, prima a tem materia est in potentia omnes istae Armet sensibiles non eognosces, neq; comprehendens, &causa pro- Fpter qua ista natura est distinguens & eognoscens, prima aute materia, neq; si stinguens, neq; cognoscens est, 'u' a prima materia recipit se mas diuersas.f. indini duales,& isto idest maliter signatas ppinstatia de sensibus, intellioctus au t recipit sormas uses. unde non est opinandu, ut

inquit ipse in eodem. 3 co. 28. materia sit causa receptionis simpli sed

est .ca receptionis transimulabilis. Freceptionis huius indiuidualis. unde necesse est, ut illud quod non recipit

receptione indiuiduali,non sit male ullo

463쪽

Theoremata.

situ t. tertiae .q.co. s. Intellectus iste possibilis est quartum gen' entium. nam queadmodum esse sensibile dividitur in materiam,& serma,sic esse intellisibile diuiditur in duo. cinaliquod similae sermae,& in aliquod simile materiae,& ideo iste intellect'

dicitur materialis,eta est materia intelligibilium uniuersaliter, & abstracte recipiens. Secundo modo sumitur intellectus pro intellectu agente,

sicut intellectus possibilis est omnia fieri,&est omnia modo similitudi-H nis,& receptionisA.fit omnia recipiedo similitudines omnium. I hoc. n.

discrepat Aristab Impedocle, &

quacibus,qui ponebant Ham realiter ex omnibus esse composita, quia omnia cognoscit, & cognitio apud eos erat per assimilationem cognoscentis ad cognitum. unde eum Empedocles principia materialia omnium quatuor elementa posuerit,Gne dubio voluit ex eisdem animam

esse repositam, dum metrice sie de anima scripsit.

Terrea, is terras,vis humida pera et cipit undas,

s Aether ab therea sentitur, ab ignibus isnis.

Sed&hi, qui ex uno duntaxat et mento alam fabricantur, eius quinque qualitatem selum tribuunt animae, Heraclitus caliditate, quae igni conueniat. Hippon humiditatem,quetaquae sit propria, ut patet inerratis primi de anima tex. m. 3 . de 36. Arist. autem voluit animam nullam realiter habere naturam existis se is quas recipit , sed esse inpotentia ad omnes. unde intellectus est laquam tabula rasia in qua nihil est depictum. 3.desa. to.Q. I & ς' voluit siritudines rersi recipi in aIa. unde tex. co. 3 8. lapis non est in Ha, sed species lapidis . ita sic oportuit

intellectum agentem este omnia facere. unde ossicium eius est transferre res de ordine in ordinem, & fac re de potentia intellectis actu in tellecta. nam cum phantasmata, seu modo loquendi Auer. intentiones imaginatς cu sint potentia intellectς,aa non possunt mouere intellectsi possibilem,qui imaterialis est nisi fiant . actu intellectae ideo opus suit pon

re intellectum agentem . nam . . de anima.com. I 8.in calce commen. si Ldaretur vΠa extra alam sicut posuit Plato,tunc n5 opus esset ponere in tellectum agentem,quia talia essene actu intellecta,& abltiacta a materia,& conditionibus materiae, & per consequens de se sine aliquo extri seco motore possent mouere intelle ..ctum possibilem ad intellectionem. Tertio mo sumitur intellectus apud in Peripateticos pro intellectu inhabitu.i. pro Itellectu speculativo, & iste . intellis secundum Theophrastum,&Themistium costat ex intellectu

agente, & possibili, ut imponit sibi

AueI.inc m. s. in. 3. de anima, sed Mfm Averro. concurrunt ultra intellectum agente,& possibilem intenti nes imaginat ,& ideo fim Auer.Itellectus speculatiuus ex parte qua d pedet a phalasmatibus,quoquo mo do est generabilis,&corruptibilis,&quoquo modo est aetemus. nam secundum individuum est generabuelis. corruptibilis, sed secundu spe- , ciem est aeternus. Quarto & vltimomo sumitur intellectus pro virtute ima nativa, siue cogi tativa, & de hoc loquutuse Ari. I. 3.de aia. rex C.

464쪽

Theoremata. I

. A Lo. dum dixit 'intellectus passivus corrumpitur.&sine hoc nihil intel-Mamulit ligit anima. Ulterius scire debes Pylio G dς materia apud Philosophos multifaria sumitur . nam ut stribit Auer. in sine libri de substantia orbis. Materia het gradus,& potentia het grad'. nam in)imus gradus materiae in rebus corporalibus est prima materia, . quae de se est substantia quaedam, &natura quae non est forma, nec sormam habens,nec utem, nec particularem, nec priuationem aliquam sibi propria sed est in potentia ad oessormas substantiales,& accidentales, B &haee dicitur prima materia,& primum hyle,&est substantia simplex.

Alia autem est materia composita, di ista no est natura sed naturatum,

aut habens naturam. Vnde Come. I.

physi. ubi Aristo. ponit diffinitione

primae materiae dicens. Dico autem materiam primu subiectu unicuiq; ex quo fit aliquid cum insit, non secundum acriclens, ponderans ly primum, subiectum dixit, hocn.secundum subiectium, & primum conue . niunt in hoc quod generatum inuenitur ex eis per se,& disterunt in hoe quod primum est in potentia, &Ω-C cundum in actu, aut mo medio inter potentiam,& actum, sicut est dispositio in illo quod gnatur ex pluribus uno subiecto,unde tale appellatur materia secunda. Materia etiam apud Philosophos triplex est, alterationis tm,compositionis tm,alterationis,&componis sirexeptu primi,

lum secundi, ut literae respectu syllaarum,exemplum terti j,ut elementa respectu mixti, sa mixtio est mi- scibili uni alteratorum,&non corru

i, Ptorum unio asta distimato de tripli

ci materia habetur inet: phy. auscu Dtationis in com.&tex. 3I. . Materia

etiam et est in supremo gradu in rebus corporalib' est materia in actu, & ista rectius dicitur subiectum cima,& e orbis coelestis, ita seribit CG. in. 2.ca. de siusa orbis dices, sed quia

natura corporis est alia a natura ani μmae, quia est copositu, & necesse est mouens,& motu esse diuersa, necense est eo siderare de natura illius corporis, & quia declaratu est hoc corus esse ingenerabile,& i ncorrupti-ile, apparet quod est necesse, ut sit corpus simplex non compositum ex materia & forma,&quia est demia, Lium individuum, &ens dem ratum in actu, & habens v nam figuram ita actu,& omnia ista sunt in corpore 2 materiam, dc in materia propter sormam, necesse est, ut hoc corpus Geleste sit materia animaliu coelestiu, quae mouentur circulari ter ex se, &ut sit persectius modis c teris materi non. n. est in eo de potentiis nisim potentia in loco,& ex motu locali nobilissimusotiam .s circularis, i telligo autem orbem seclusa intelligentia esse nobiliorem, & persecti tem inter omnes modos materit in- Fuentae in naturis corporalibus, non

aut simpli, quia ut supra patui intellectus possi bilis ait materia in genere entium intelligibilium. manifeste autem patet φ comparando esse intelligibile ad esse corpore it,est longe praestantius hoc si illud. Materia etiam apud Philosophos alia sen sibilis,alia intelligibilis, ut colligitur ex

gibilis is aliquos est ipsa substan' hἴ is ill

lia,& ab ista non dicuntur abstrare tibili. scientiae mathematicae,quia ut aiunt posterius

465쪽

Theoremata

is poster tu non potest abstrahi aptio

ri,&quia scietiae mathematicae sunt circa magnitudines,&nu meros qui sunt accidentia, quae sunt polleriora substatia, ut patet.7.metaph. tex. mm.4. Ideo dicunt Q a substantia scientiae mathematicae non abstrata προ hut,&se glossant. Sed ista opinio,

ut supra ductum fuit non est de me te Aristo. & Peripateticorum, quia ipse voluit I. I x.primae philoipitiae ex scientiis mathematicis astroline iam solam de substantia theotiam sacere, inquan tum se intromittit de substantia aetern a, quae est corpus cetleste. Et ideo dicimus materiam

H intellis ibi lam esse ipsam quantitatem, siue si continua, iue ut discreta tabstrahit ab omnibus qualitatibus sensibilibus, quae fluunt a natura, quae est principium motus,&quietis. Materia autem sensibilis sunt limoi qualitates, quae fluunt a

natura,quae est principium motus, quia non est credendum, P math maticus nullas qualitates cosideret. nam patet i considerat proprietates ins quentes naturam sui subiecti,ai ithmeticus enim c5siderat par &impar,quae sunt passiones numeri,& geometer considerat rectum, de curuum,& magnum,& paruum, immo etiam locum,& tactum, t pa

. ubi Com. inquit, locus est in se. parabilis a corpotibus mathematicis sine fuerint abstracta ut aliqui di eunt in sermone' in esse, siue suerint abstracta in sermone tantii, cumrpus non sit in loco nisi per suas dimensiones non per accidetia aliorum praedicamentorum. Similitet etiam non dicitur abstrahere a qua

litatibus sensibilibus, quia nullo modo possit loqui & Intromittere sede C

illis, quia viseribit Com. in . 2. physi. auscul. incom. 7 I. dum ens diuiditur is considerationem demostrativam, ingredietur una natura duas

2 ttes. nam certum est, i licet motus

sit qualitassensibilis fluens a natura. uae est principium motus, tamene motu potest considerare mathematicus consideratione sibi Epria, di alio modo quam considerat nataralis,&hoc expresse testatur Auer. in . I . li .co m. 3 2. ubi dicit φ in motibus circularibus, etsi contrarietas

inueniri non possitis physicam Gsiderationem,tamen fm mathema Llicam illud non inconuenit imaginando duos motus circulares super

eosdem polos ad diuersas partes, si

ciu etiam testatur. I 2. meta. comm .

. Similiter etiam rarum dc dentiam fm Auer. 1.physicae auscul. co. '. solum comprehendutur in corporibus sens bilib' naturalibus, sed

magnum & paruum comprehendutur in corporibus naturalibus,& mathematicis,& tamen Auer . . physi ausi ult eom. I. scribi siquod ita est

de subtilitate&spissitudine sicut est de diuisione lineae&superficiet,qiuquemadmodsi linea fin q, linea potest diuidi in infinitu quod est impossibile, εις est linea terrestris. aut ignea: i ta de subtilitate potest intelligi processus in infinitum ex sua natura. Γως est subtilitas simpli citer, non fui φ est subtilitas corporis mobilis,& fm hoc,haec propo posita est falsa possibilis, secundum Psuit posita,& ex salso possibili no sequitur falsum impossibile, & hoe

modo declarationis utitur multo

tire Aristo. & etiam Plato. Vnde

animaduerte s. illud dictum sic det Misael, intelli-

466쪽

Theoremata. 2Οo

A intellissim mathemantus abstrahit

irarma- a qualitatibus sensibilibus , quia vi-

rasiti, dςlicet considerat suum subiectum, tete aqua quod est magnitudo,&numerus se

iratibus cundum rationem abstrahente ab

χαsibi lib. illa ratione,quae est principi u qualitatum sensibilium, quod est uatu-Ia, tamen non inconuenit 'qualitates aliquae sensibiles possint modo intelligibili in scientiis mathematicis coli siderar i. sicut enim naturalisentia intelligibilia scientiarum mathematicarum sensi biliter speculat , sic entia sensibilia naturalia possunt modo intelligibili cosiderari inscietiis mathematicis, saltem in aliqui- qu. bus,hoc non est impossibile ppx medictam causam, quia una metres fit, diuersis r5nibus formalibus potest pertinere ad diuersos artifices. di immorari in hoc est superfluum, sed multos nebulones vidi errare tam pore meo in istis. Aduerte cim materia dupli adhue sumit apud Peripatetico'primo modo pro materia quae est subiectum motui :secucui modo pro materia, quae est sub stans vii,&dfia est inter utranque', ' quia materia primo modo est pars rei,& non praedicatur de re, alia aut C est idem,quod ipsa res. singulum. n. non est aliud a suimet subitantia,&. talis materia est, idein, quod ipsum singulare demonstratum, quod substat v Ii,quod est idem ipsi,& praedicatur de illo. unde sic sumitur mate

dicitur,qui dicit c u m,dicit forma & qui dicit hoc caedum dicit male

quatruor riam. Ulterius stire debes P reperiuntur in nobis quatuor abstractio μφ' nes in virtutibus comprehensi uis, ut bene notauit Auic. in. s. naturalium sectione. I .cap. 2. & dominus Albertus cognomento magnus in . x. de Danima. tract. s. cap. . Primus gradus abstractionis,&infimus est dii abstrahitur & separatur forma a materia, sed non a praesentia materiae, nec ab eius appendiciis, & hoe facit virtus apprehensiva deseris, quae est sensus, nam simulacra Ierum ,&species sinem T recipiuntur in sensibus dicente Arist.in. x de anima. iatex. co m. I 2I. sensum susceptiuueesperum sinem Ξ, ut cera anuli sine ferro,& auro recipit figura, accipit

enim aureum, aut aeneu s3gnu, sed non inquantum auru,aut aes. sit rau

te colorem aut humorem, aut sonapatitur,sed non inquantum unum

quodq; illorum dr. Sed inquantum limbi est,&ω ronem, ubi Com. di

cit, intentio coloris est alia a colore,

& dixit tam est in hae dispositione

&intentione,obseruando se ab intetionibus,quas recipit i ntellectus, illae enim sunt uniuersites,istet autem sunt particulares,& est locus apertus contra negantes species intelligibiles. Secundus gradus. abstractionis est,separetur a materia,& a prbentia materiae, sed non ab appendiciis Psiue conditionibus materiae, de hanc apprehensionem facit imaginatiua potenti a,quae etiam singularibuςu5 Iraesentibus retinet formas sensibi-ium,sed non denudat eas a materiae appendicibus. Dico autem appendioces materiae conditiones, & proprietates quas habet subiectum formae, quod est in tali, vel in tali materia. verbi gratia, talis membrorum situs vel talis color faciei, vel talis aetas, vel talis figura capitis, vel talis locus generationis. haec enim suntquet

tam indiuiduatia forma, si sic sunt

467쪽

Theoremata.

G in uno indiuiduo unius speciei, vnon sunt in alio. Et hac apprehensione sortem non praesentem imaginamur crispum,& album, & senein vel iuuenem,& cum longis digitis, vel breuibus,quorum nullum accidit ei inquantum est homo. Terti' autem gradus abstractionis, quo accipimus,non tantum sensibilia, sed quasdam intentiones,quae non imprimuntur sensibus,sea tamen sine sensibus nunqua nobis innotescunt, scut est esse socialem, & amicum,&delectabilem in conuictu, & astabilem,& his contraria,qui quidem cari sensibus accepi mus. Et tamen eoru nullum sensibus imprimitur,& tale est,m' accipimus hunc esse filiu Cleo. nis,&esse agnum vel hominem. Alium autem esse lupum , vel leone secundum quod substantiales sormae mediantibus sensibilibus,&n5 separatae ab ipsis apprehenduntur.&iste gradus nunquam est sine estimatione,& collatione ,& iste grad' est virtutis aetiimatiuae in brutis,&eogitatiuae in hominibus,suq a philoiophis appellatur intellectus partita cularis,quia parsiculariter discurrit I &quia immediate ministrat intellectui .unde Diu Thom. in. 2.de anima. in lectione. I 3. in expositione tex. 6s ponendo di iam inter aestimatiuam,& cogitatiuam, quod cogitati ua hominis apprehendit indiuiduum,ut existens sub natura coi. quod eontingit ei inquantum v me intellectivae in eodem subiecto. Vnde cognoscit hunc hominem, prout est nie homo,& hoc lignum,prout est hoc lignum : aestimatiua autein bruti, non apprehendit aliquod

individuum fm quod est sub natura communi,sed solu fm , 'uod est terminus, aut principium alicuius Cactionis, vel passionis, scot ouis co- ognoscit agnum hunc non inquantum est hic agnus, sed inquatum est lecti bilis. Et nanc herbam inquantum est eius cibus. Unde alia Indini- -- et dua ad quae non se extendit eius actio aut pallio, nullo modo appre hedit sua aestimatiua naturalis. N turalis autem aestimatiua datur animalibus, ut per eam animalia ordinentur in actiones proprias, vel pansiones prosequendas, vel sugiendas,& hoc etiam est de mente Com.in lib.de sensu & sensia. circa finem, ubi dicit proprietas autem comprehensionis istorum sensuum in animalibus non est eadem in omnibus, homo enim comprehendit disteretio rerum,& Intentiones earum Eprio quae sunt in re sensata, quasi medullam de fructu . In Mali autem bruto comprehendunt ea,quae sunt extra, quae sunt quasi cortices fructuum,&signum eius est,quod bruta n5 mouentur a sensibilibus,sicut ho mouetur,homo enim mouetur apud matum,quod non faciunt bruta. Et si mouetur homo a picturis,& figuris Mmotu quo non mouentur bruta,&sii militer de modis saporis, & odoris. Quartus modus abstractionis.&vltimus est gradus,qui apprehendit qui ditates rerum denudatas ab omnibus appendicibus materit,decaccipit ipsas cum sensibilibus intentionibus,sed potius simplices,&separatas ab eis & ista apprehensio soli est intellectus, sicut est intellect' hominis per hoc,*conuenit oi homini, vel intellectivae substantiae. Viterius sci re debes, i abstranere apud Abstio Philosophos sumitur bifariam. Na te dupata primo modo idem est quod trafferre

468쪽

Theoremata ' ΣΟΙ

A re res de ordine in ordinem, & face- anima i. nos habentes animam, 3IIo ore de potentia intellectis actu intelle intelligimus, vigioliat Thein.&Cocta,& hoc fit absq; comprehensio- men. in principio terti j de anima. ne virtutis abstrahentis,&sic abstra Vlterius scire debesq, abstractio duhere est operatio intellectus agetis, plex est is philosoplios. Vnarin rovirtute cuius,obiectum relucens in nem dissi nimiam,frn quam dicim'. phantasmate causatur in esse obie- φ aliqua abstrahunta materia sensietilio in specie intelligibili, quae est bilimronem tantum, ut matheina essectus intellectus astentis,& phan- tica aliqua,neq; - rsinem, neq; finissimatis. sicut enim sol, & homoge esse, ut physica, aliqua utroq; mo,Vinerant hominem,& unum concur- metaphysica. Alia vero est abstrarit tanquam agens principale,& r. chio vnsa particulari,&ista est cois liquum tanquam causa partesula- omnibus scientiis. His stantibus, Dec. iii-ris,quod aute species illa ust repre- accedamus ad declarationem propo WV

a sentet,habet ab intellectu apete, sed siti theorematis vintellectus parti-

. quod representet naturam hominis cularis. i. virtus cogitativa abstrahit&non leonis,hoc est pro quanto il- a materia,ut clarum est,&patuit, &la spes intelligibilis dependet a pha- a phtia materiae ,&ab appendicibus

tinnate hominis, & non a phantas- materi sed non abstrahit a mate- mateleonis in virtute cogitativa. ria,prout materia idem est quod sis Unde Auer. in . 3. de anima.incom. biectum uri,quia particulariter di- o. Vult propter verba Arist. in tex. scurrit quantuncunq; , ut dictu sui e

bi habet, nequaquam sine phan possit intelligere idiuiduum,inqua-rasmate intelligit anima, quod intel tum stat sub natura communi prolectavLa sunt colligata eum inten- pter eam coniungi in eodem suppotionibus imaginatis,& eorrupta per lato cum intellectu, ut voluit beatus corruptionem earum,&isto modo Thom. intellectus etiam agens de intellectus agens abstrahendo apha abstrahere a materia modo praeditasmatibus non cognostit, sed ista cto,quia transfert obiectum de elle actio prouenit ab eo naturaliter,sia sensibilium,& particularium ad GC vult Com. 3. de anima. m. I9. q, intelligibilium & usum. Intelleae Fintellectus agens,non cognoscit ali- etiam possibilis di abstraherea ma- quid eorum,quae sunt hic, &fuit et teria in intelligendo,non a materia sententia Them.& Arist. in. 3.deant quae est subiectum motui, unenimnia. Alio modo abstrahere est ap- hoe verum non est. Nam quintel- .

prehendere ex his,quae sunt coniun lectus possibilis intelligit hominemcta in esse siquid non apprehenso non potest ipse in sua intellectione reliquo. Et tale est operatio intelle- acarnibus,& ossibus, sicut dicit ex-ctus possibilis qui, ut inquit Com. presse Aristot. in . 7. primae philoso- in. . primae philosephi aptus est phiae. tex. comm. 37.&. 9. VbIdi diuidere adunata in ee, iudicium n. hominis species semper in carnibus Sapprehensio formaliter attributi apparet,& ossibus,& talibus partiae tur nobis per intellectum possibile, ubi Com. inquit com. 37. Impossi-

ille enim est pars per qua intelligit bile est enim hominem intelligere Theore. CC 1ine

469쪽

Theoremata

G sine earne,&ossibus Tormae autem

mathematicae, quae inueniuntur in pluribus una materia iiitelliguntur abstractae a materiis &intendebat, P intellectus comprehendit diuisionem inter sormas,& materias faciletis diximus in illo theoremate, quo et 'declaratur,quomodo diuersificatur intelligere ad diuersitatem rei tutellectae,ideo non repeto. - PROPOSITIO c.

quia ablisahit eas in imaginatione Poteriora generatione sunt prio-

a materia:in naturalibus vero dissi- raperfiatione. cit quia non potest abstrahere eas in imaginatione a materia. Et ex Α Llegari pleruq; λlet ista pr hoc loco patet,l non omnis abstra I positio:&scribitur 3.'. primae. ctio est i n tellectus agentis ,& cpista philosophiae in tex .co m. I . ubi di- . abstractio quae est cum apprehesio- citur. Quae generatione posteriora,

ne est intellectusPolsibilis opus, & specie&subitantia sunt priora, ut nihil aliud est quam in imaginatio vir puero,& homo sipermate. Sci' H ne,idest in apprehensione apprehe- re debes φ prius,&posteri' sunt dis Liare ex his,quq sunt coniuncta in es serentiae contrariae per quas diuidic se unum, non apprehenso reliquo, ordo, ut scribit Com. I physi.co. I.&de tali abstractione verificatur di Ordo enim est respectu primi posi- actum Arist.in. 2.phy tex .com. Ig. di ti,aut intellecti,ut dicit idem. s .mecentis. Abstrahentium non est men ta. co m. I 6. pro tanto iuspicor ditatium . nam loctuimur de abstra- ctum fuisse, quia ordo aut est is re,ctione,quae est simplicium apprehen aut sin rationem semper cum priosio,quae dicitur formatio apud Ara ri,&polteriori est. unde Aristot. ita tbes,& est prima operatio intellectus praedicamentis ista ratione probat in qua non cadit error sormaliter lo quantitates positione carentes habe iquendo.licet igitur intellectus posi re ordinem,quia habent prius &po. Dbilis abstrahat a materia subiecta sterius. Quatum autem spectat ad motui in mathematicis, non tamen declarationem pilus proposi rionis, tuta do' hoc est ulli verum, ut patuit . unde ordo naturae ex duplex. Quidam est plex. Comm .dicit com. 39. septimi me-im viam generationis. Et quida ista. uiditates naturales no possunt viam perscctionis. unde Arist. s. me intelligi sine sensu & motu,sicut pos ta .in cap. de priori, prioritatem gito sunt intelligi quid itates mathema - nis appellat prioritatem ει tempus..ticorum : semper tamen intellectus Tali pautem inquit priora m tem- possibilis dicitur in quacunq; scien- pus est edilr,vel quia sunt remotio-tia abstrahere a materia,idest a sin- ra ab ipso nunc,quod est instas prae. gularibus,quia scientia est uniuer- sens, ut in factis, quemadmodum di salium,&sensus singularium . 1. de cim'Throica bella priora sui si e Me. anima.tex.commen. 6o. Intellectus dis, quia sunt remotiora a praesenti enim possibilis intelligit uniuersale nunc. Alia aut disr priora fim tepus, , per se,& singulare mediante sensu, Ppea Ra sunt propinquiora tali nuc

t dicit Com.in. 3.de anim .com.'. ut in futuris,lic. n. antiquitus Prio

De aliis etiam abstractionibus sa- res dicebantur ludi Ioui ludis Moli

470쪽

Theoremata.' 2 2

A linis. Et se non dicimus prius eε se. deinde degustii, ollatu, auditu & Iastiuitatem natiuitatis Domini, qua postremo de visu, quia voluit obsersit festiuitas Epiphaniae. Tali prio- uare ordinem secundum naturam,ritate generationis materia praece- qui est via generationis. Et debes opin

dit sermam, & sensius tactus prcce- scire pro intellectione Apositi theo 'μμ'

dit sensum Visus unde Comm. in . h. remati P veritate habet de his, quae degene.&corrup. in comm.7. dicit Senerantur, ut quod, non Vt quo,&Ωper verbis Arist.ibi in tex. ubi di- hoc ideo apponunt aliqui propter . citur,quanuis prior visus tactu, qua opinionem. Com. tenentis sermam propter & subiectum etiam prius, esse persectiorem composito, cum ubi vult obiectum visus esse prius tamen compositum sit posterius ge obiecto tactus , sicut visus est prior neratione serma. nam ut inquiunt, tactu,dicit Com.& non debet alias omne compositu est posterius pars dicere contrarietas,quae est in vi- tibus componentibus,&per cons su est prior contrarietate tactus, n5 quens forma est prior generatione enim quaerimus in hoc loco priori composito.&non est imperfectior tatem is finem, fle sermam, sedis composito,quia non generatur, ut sebiectum,&materia,quae est prio- quod, sed ut quo. ad excludendam ritas m naturam, prioritate autem igitur istam obiectionem apposie- persectionis serma est prior mate- runt istam limitationem. Sed ista 1 Lxia,ut patet. 7. meta. teΣt.com.7. Et opinio & glossa stare non potest, visus tactu. unde Aris dicit in proce quia illud quod per accidens gene- .mio meta. q, istum sensum maxi- . tatur dicitur posterius generarI il- , me diligimus,quia plures diras re- lo quod dicitur generari per se . narum nobis demonstrati similiter ex vilicribit Arist. in . h. physicae ausculi

modo suae immutationi qui spiri- ta. incom. 66. Nihil secundum accI-,

talior est modo quo immutatur ta- dens prius est his, quae sunt per se, sicc ctus, de alij,&est longe aliis plectior enim ibi probat, cpca per accidens

ut patet in. 2. de anima. in tex. com . non est prior per se, sed sorma petras.&.D6.Vnde Com. in eodem accidens generatur,&compositum is loco com .77. inquit. φ Arist visus e est quod per se generatur. textus est ordinare considerationem de virtu Aristote. in septimo metaph. tex. . tibus sensus sin nobilitatem non se- men. 26.quemadmodum nec subie,

cundum naturam. Et ideo pramo- ctum ςs inquam ipsum, sic sphaera, stit sermonem de vise aliis sensib', nisi secundum accidens facit, quia dei nde de auditu, & de odoratu. Et aenea sphaera est,& illud sacit. nam,

infra comm. Io I. inquit. cum com hoc aliquod facere ex totair subie-.pleuit sermonem de olfatu, & sen- cto hoc facere est,dico au te, quia aestiis gustus,&illud quod debet conse rotundum sacrre est non rotudum, qui numerum secundum ordinem aut sphaeram facere,sed alterualiud qui incepit a meliori,& procedit ad aut spem haci alia na si facit ex ali. magis necessarium incepit loqui de quo citatio,hoc. n. subiiciebas,ut,

eo. Avicen .autem. in . s. naturalium facere aenea sphqra, hoc alita, sia exiloquens de sensibus incepit a tactu, hoc qd e v, hoc secit qde sphqra,si i

SEARCH

MENU NAVIGATION