장음표시 사용
481쪽
G simi tantnm, & idem hule, quidem utinali de nouo genitus non est ide d
mixtum si non acute quis videt, lyn numero cum corrupto, Iicet mat ceci autem non mixtum videbhur, ria sit eadem ,&agens sit idem, nee sed quia mixtio est miscibilium al- est eadem numero flamma in luce teratorum , unio in tali mixtione na ardente licet videatur, sed conti ex alteratione miscibilium resultat nue alia,& alia numeroquς est eadε an materia quςdam serma super- per aequi ualentiam generatur,&c,oddita elementis, & est apsa sor- tinue corrumpitur a continente. unma substantialis mixti, quae in eius de nec Aricin. g. met.dixit. illud sedi corruptione corrumpitur, licet ele- bn dixit φ v bi materia fuit altera, δο menta ex quibus mixtum compone agens alterum,& quod factum est abbatur tana ex materia proxima re- terum, sed non dixit affirmativa opmaneant in actu. & ideo dicit Co. i n positam,quod si agens sit ide, & ma-2. degeneratione & corrupi. tex. co. teria sit eade, quodeflectus est ide .
'' g. fimixtioni opponit di lutio, ista. n.propositio sic praecise intelle-- α generationi cor ruptio. unde disto dia vera non est. vi. d. expresse Co. Cilla data in I. degener.&corrup. vi- in com. Viti. 2.de generatione & cor delicet generatio est tra simulatio to- ruptione. ut supra allegaui, sed licettius in totu, nullo sensibili remanete illa propositione utatur Aricin. Ix-
ut subiecto, praecipue veritatem ha- meta.in te. co m. II. contra Anax. aabet de simplicibus corporibus. unde hominem arguendo, in in se si vera Iiber ille appellatur ab Arist. plersiq; esse debet,oportet φ suppleatur,ut ea de elementis,ut patet in 2. de anima. limitat ibi Com. videlicet si ages est
in tex.co. III. in qua unum genera- idem,& materia eadem &eadem potu rex uno, sed non habet locum in tentia,tunc effectus erit idem . quaere generatione in qua Vnu generatur re igitur causam quare corruptum
ex pluribus. Si igitur forma mixti idem numero naturaliter redire noremaneret in actu poli mixti disso- . potest, est querere quare ad praeteri- Iutionem,sicut remanent elementa, tum non est potetia ,& propter hoc I utiq; mixtum idem numero repara Aristo. cito se expedivit de hoc in. 2.ri posset. unde Aristo. in. I.de anima degene.&corrup. in his quorum Min tex. co I. ubi arguit contra anti- substantia eade remanet,possunt re- quos,qui diccbat aiam esse P sei psa uerti eadem numero, quia motus se seipsam mouent P si anima posset quitur motum. ut idem sol numero egredi a corpore, tunc parisorm iter est qui occidit nobis, & qui oritur, posset naturaliter remigrare ad cor- sed quorum substantia non rema-pus,& ita contingeret resurgeremor net,non reuertuntur eadem num
tua animalium, quae ratio praecipue ro, sed eadem specie,quaret quia cor. uim habet contra Democritum , & ruptum est corruptum, ideo non po: contra omnes,qui asserebant anima test non fuisse corruptum , &ideo esse aquam aut ignem,& esse in cor- non potest reuerti idem numero-:pore tau in vase, & sicut locatum in non enim est potetia praeteritorum
sorbia a loco,ut dicit ibi Themist. in QP, II. & hoc est st multoslatigauit.
482쪽
Iuulgata nimis est propositio,&stribitur in '. primς philosophiae tex, co. II. ubi dicit tex. F st aut nihil potentia sempiternu . ratio vexo haec omnis potentia simul contradictionis est,&vt videtur in eodem
tex .co m. dicere Arist. habet veritate
de potetia passiua,quae est in generabilibus & corruptibilibus. nam in illv semper agit sol, &astra,&totum. caelum . non est aut timedum, ne qn B stent, quod timent si de natura, neq; laborant haec agentia, no n. inest potentia contradictionis ipfs ut corruptibilibus motus. nam substatia materia di potentia non actuens causa hut Pro quo animaduerte quod ut scribit Co . in lib. de substantia orbis. cap. vlt. potentia habet gradus,& materia habet gradus. impsectissimus modus potentiae est ille qui reperitu r in prima materia,quae est potentia ad esse. in substati a. n. primae materiae non est permixtus actus omnino, ut dicit Com. in s. phy. . 8. Vn
j..de ista est illa,quq e stad utrumlibet. c nam materia prima est per qua res potest esse,& no esse uniformiter, &
aequaliter,Vt patet. T. metitex .c5. 22.
dc Com. in . 2. phy.co. 48. Pinpotentiis activis naturaliter agentibus noesh contingens aequale, qm natura eius est natura materiae, non natura
formae,qssi prima materia sicut dicit est parata ad recipienda duo contraria aequaliter, & ideo receptio utriusque contrariorum est ei naturalis.&ibidem dicit, q, cum dicimus P potentia primae materi et est aequalis potentiae ad non esse, in tedimus i duo contraria inueniuntur in ea in tem - nporibus aequalibus oppositis, Ut piu uiam esse, & non esse aequaliter, sed hoc in hyeme , &hoc in aestate,&causarum agentium alternatio haec duo contingentia aequaliter est necesse in temporibus aequalibus, quia udinquit Aristo. in . 2. degenerationeq& coruptione in tex. . 6 6. motus schiis in obliquo circulo, est causa genen rationis, & corruptio.& tempus gennerationis&corruptio. naturam
aequale est, sed actio talium agenti uin catis est in maiori parte ,&sunt corpora coelestia, & ideo sunt causae eorum quae sunt,&non sunt quali- Tter,& in calce illi usco. 8. epilogado dicit. Apparet igitur ex hoc constingens aequaliter non inuenituriqpotentiis agentibus per se, sed in potentiis passi uis, & earum in eis quarum praeparatio ad receptione duorum contrariorum est aequalis, siue sit anima, siue non anima, in potentilis autem passi uis quae dignius recipiunt alterum contrariorum si reliquum, non est contingentia aequaliter,& tamen cotingens aequaliter reperitur in passione non in actione. PQ palsi,
Ex quo loco dat' ista distinctio M FPeripateticosi potetiae passiuae sut uae dupli duplices,quςdam recipiunt duo cotitraria aequaliter. quςda vero dignius
recipiunt alterum contrariorum. αvidetur suis te sententia Aristotel. in praedicamentis. in cap. de substatia ubi dicit, ' proprium maxime sub
stantiae esse videtur, P cum unum,& idem sit numero contrariorum susceptibile esse cum permutatione,
quod ut glossat Boethius ibi intelligitur,nisi alterum cotrariorum a natura insit, ut igni calor, & n tui candor.&est sentetitia eiusdem Aristo ibidem
483쪽
c ibidem in sermone de oppositas. ubi
dicit, quorum vero aliquid est medium nunquam necessitas est omni sumptibili in esse alterum,neque. n. necesse esse omni susceptibili eandrdum, vel nigrum esse, neq; frigidsi, neq; calidum,horumm. medium aliquid nihil prohibet esse, horum. n. erat aliquid medium, quorum non erat necessarium alterum in esse susceptibili praeter illa subiecta quibus
naturaliter unum inest,ut igni calidum esse susceptibili, & niui candidum. Propolitio igitur assumpta quae dicit q, omnis potentia passiua H simul contradictionas est, locum habet in generabilibus, & corruptibilisbus praecipue de potentia passiva primae materiae,& de illis potentiis pal- suis, quaη praeparatio est aequaliter ad recipiendum duo contraria, siue sint in anima, siue non . ut dicit Co. in com . praeallegato secundi physie. Glossat istam propositionem ad id quod mo dixi animaduertens Auer. in . 2. p. de substantia orbis, in principio.ubi proponit Q corpus coeleste honest compositum ex materia, &forma,sicut generabilia,& corrupti- I bilia componuntur.nulla. n. est potentia in eo omnino. omne enim in quo est potentia non est potentia nisi ad duo contradictoria, sicilicet potentia quae est in substantia. vult igitur poten iam passivam quae est ad substantia siue modo loquendi eius in aliislocis potentiam illa quae est ad esse, illam esse ad duo contradictoria ad excludendam potentiam quae est ad ubi nam coelum est in potentia ad ubi, & illa potentia non est potentia passiua,quae recipiat duo cotraria aequaliter, quia non eli time- dum coelum quiescere. Sed si propter hoe fuit illud enuntiatum per x
Auer.tunc insurgit maxima distis ul.
expresse scribit,i quonia corpus coeleste ex se mouetur, Sc omne quod ex se mouetur possibile est,ut quiescat ex se,ex quibus verbis clari sti me patet v potetia ad ubi quae est in coepore coelesti videtur esse potentia cotradictionis.& ibidem expresse dicit in coelo nulla alia est possibilitas nisi ut quiescat, immo sequaces doctrinae Scoticae uniuersaliter volunt istam propositionem veram esse,
omnis potetia passiua,sive sit ad sub L
stantiam, siue sit ad acidentia, quod si potentia cotradictionis,& propter hoc Scotus coactus suit ponere subiectum respectu proptiae passionis no
tu concurrere in genere causae materialis, verum et quoquo modo in
genere causae efficientis,quia dicit Ppropria passio pultu at a principiis subiecti; alias propria passio contingemer, & non necessario inesset ipsi iubiecto. Sed tamen illud non est
necessarium, quia ex. 2.physi.tex,c . . o. materia. & efficiens non coincidunt in idem,quia est primo diuersa ab aliis causiis. nunc autem subiectum respectu propriae passionis cω
currit ut materia, Vt patet. 4. prima:
stilosophiae per Auer. come. Σ. ubi abet q, substantia respectu accidentium,n5 est causa nec lecundu ages, neque secundum sinem ,sed quia est
materia eorum,&constituuntur per
illam,nec propter hoc sequitur φ ipsum subiectum respectu propriet passionis sit in potentia contradictionis. Et ratio est, quia in tali ibi e-cto sunt inductae dispositiones ab γ In te quibus praepalatum subiectae necellitate ita limitatur, & coarctatur,
484쪽
Ain stet sub illa,m nullo mo stare potest sine illa, & hoc est quod dixit. 3. coeli & mundi. commen. 28.
agens quantum dat de forma, tantum dat de accidentibus cocomitantibus sormam mediate in forma. vn
est cotingentia ad utrumlibet, quia Dradix eius est materia,ut dicit Arist.
Aut dic. vois poteria passiua in- AIluantum passiua in cotradictionis,ed poteria passiua,quς est an prima de etiam videmus, i in generatione ma est contradictionis respectu esse simplicium in qua unum generatur simpli: potentia aut passiua in orbe ex uno,& fit transmutatio totius in est co tradictionis sin esse, fm quid,
-- totum nullo sensibili remanente, ut subiecto, licet materia de se corru
pia serma sit indisteres ad qualibet
serma,tamen limitatur propter praesentiam agentis disiponetis ipsam ad receptione sermae M ita recipit hae B ser ma,quod non alis,ut scribit Co. in fine primi libri phy. com. 8 I. Vbi dicit, appetatus naturalis est in materia ad recipiendum oes sermas, recipit igie eas alternatim quando sersolutioad ma agens est prcsens. Ad dissiculta dissicut ' tem istut motam memini me alias stluisle illam contradictione in eo- cordatiis Auer.& distula dixi de hoe
in comentarijs meis super. I 2. met. in expositione com . I. Pro nuc igitur paucis me abistuo, φ orbis coelestis inquantum consideratur in natura propria,ut est corpus q uoddam simplex, non compositum ex ma ScC serma,sic est indisterens tam ad mo' tum,u etiam ad quiete. unde motus coeli dependet in suo re ab ipQ m tore,&ideo ex natura propria, &pintrinsecam,&sermale sui ronem eens pose,quia habet cotrari ii ipsam quietem.nam motui inquantu motus est contrariatur quies,sed perpopula ad ubi,& licet Arist. '. met. IT. videatur diceicit ibi non est potentia contradictionis. respondet: q, loqui te pditionale,ut patet, quia dicit, ut incorruptibilibus,quiano est ibima, ς est ca laborisquqe ma,quq est funa non actu, sed potentia. Et Eutraq; potetia in se,ut no est ppar inest contradictionis, sed fallit vir biq; , ubi potentia est praeparata, ut de igne,& iubiecto.& de orbe,ut stat seb serma siua.
Omne copositum ex duobus extre
sine altero, etii alterum erit sine altero. FLiciturista propositio ex. g. physicae auscul t. in tex.c. 3 T.& repe ric in. I x.prim philosephiae.in tex.co. F. Vbi Arisdem rasit datur mo Fuens no motum, quia motor medi' siue instralis pponitur ex mouente,& moto,tanqua ex duobus extremis
oppositis,sed unu extremu quod est
motu reperitur in rerum natura s
paratum ab altero,quia datur aliud quod ita e motu quod nihil mouet. tuatur ab ipQ motore, di py hoc coe ergo dabitur aliquis motor, qui itarit,ut stat sub motore notest in pote- mouet,quod nullo in5 mouebitur. tia contradictionis admoueri,&no Glossatur aisit&limitatur per Auer. moueri,quia motor eius non est de presens propo in pr alle.com.de ex virtutibus qui possunt agere,&non tremis, quorum utrunq; existit pse.
485쪽
G aliquὶd fuerit copositum ex duobus
oppositis, quoru utrunq; existit per se,&alterum eoru fuerit separatum a reliquo, necesse est, ut reliquum sit separatum. V.g. si terra, & aqua sint coi uncta in mixto, & utraq; earum existit per se. scpneutrum est necesisaraum in re alterius, & aqua fuerit abstracta a terra in aliquo loco, ne cesse e,ut terra sit abstiacta ab aqua in aliquo loco. sunt. n.duo extrema, de medium .cum igitur alterum extremu fuerit,necesse est,ut aliud sit. de sin est de I motore cum mediis,& postremo moto & I x. primae phiH losephiae. m. 3 s. inquit. D sta rotas arguit eande Armam de nam. vi K
dicit Com in. I. coeli .com. 1'.Haditi finitionu diuersitas arguit iras diuer
sas: tame aia in alati corruptibili noes distincta smesse a corpore, quia est sorma inhς rens corpori. primus aut motor in corpore coelesti debeteste utroq; mo separatus a corpore,& fm distinitionem,& etiam fm esise,quia habet suam actuale existentiam per se,& separatam ab orbe, ganon inhaeret orbi. Et confirmatur Aiaduerte quia paru infra in eode com . Auer. ς x
occurrit tacitae obiectioni,q dari pos set,& inquit. Et non sufficit in hac eet Φpti declaratione Q primus motor sit se- L quae fuit adducta in ustimo physest paratus in esse,qm potest aliquis di- mus m fundata super duas pro ne quaru cere, licet sit separatus in este, ut est hvm est,t omne copositum ex duo- m Ixtus cum eo quod movet tali m1 ita in deextione, non pol euadere,qui mo esse,nec reueatur cu motu moti, sicut si aliquis et piat est dixerit,q, elementa nunquam inueni uritur nisi mixta. cum igitur suerit positum propriu postremi,&est
ipsum este separatum a motore: tuc
verificabitur proprium primi principi j fm cp est motor,& principium.L Et adde νBrmam Armaliter dantem este per i non mouetur, unde licet primus il*ς PN actualem inhaerentiam suo orbi, de motor sit forma,no iii est sorma in ita dicunt etia deprimo motore. na haerens refert n. multum dicere ser queri potiiste locus in. 8. physi. tex.c5. 3 . Ma- mam perficere, de dicere sermam in Mnifeste est contra istam opinio.quia hqrere, sicut diis est Dima serui per- tenet.n.in Auer. in com .habet i proprium pri ficius ipsium exetrinsece, sed non est i xς ligura
Sic igitur omne c5positum ex duo' ipsa persabus extremis oppositis, si unum eo- nt separarum potest esse i ne reliquo, contin- η git alterum esse sine altero. ubi tale compositum non fuerit ex substantia & accidente quia licet sit bstantia possit elle sine accidente,accidens tamen non potest per se naturaliter es
se sine substantia. & ista est glossa
bus,quoru alterum poree per se, possibile erit et alterum esse per se, nisi copositio sit substantiae & accidetis. Mg. hydromet, quia componitur ex aqua & melle, bc mel inuenitur per se,necesse ut aqua inueniatur per se.
tenentesqualibet inteli etiam esse
mi motoris emut non solum sit pri' eo quod est post secundu dissinitionem, veru etiam fm esse cottario disponi in motore,per quem mouetur mota ex se. s. generabilia Se corruptibilia,na animal corruptibile,licet sit motu ex scitia anima quς est primus motor i illo distinguitur a moto fm disianem,quia alia est essentia alae, alia corporis,sicut alia,& alia e viriusq; dino. nam sicut distonis identi
486쪽
praedicamentis et nuualde oppositae. Ropositio ista satis allegata,&
Aduerte, cp ut refert Co. in .7. prim Tre entis philosephi in prooemio. Tres sunt divis diuisiones entis primae, quaru diui sione diuiditur tota prima philosophia,&sunt diuisiones entis extra aiam .nam Arist. ubi in. s. meta. tex. B co. I 3. Sc I . diuisit ens in ara, de extra Mam,de in ens per se, de in ens paccidens in. 6.exclusit a cosiderati ne sciet diuinet ens per accns,quia nohabet cas terminatas per quas contingit posse haberi stiam de teipso,
dc abiecta sua consideratione ens in
nuncupantur modi. unde aduerte, D sunt primo diuersae. sicut materia est primo diuersa a forma, potentia. II. Vt dicit Com. I x. primet philosis-phiet com. 16. reducitur ad materia,& actus ad forma & contingunt Oibus proicamelis, quia sunt princ, pia orum predicamentorum & sunt diuersa in diuersis pr dicam etiS. vnde. I 2.metaph. Arist. postquam perscrutatus fuit,virum eade dican esi se principia oIum praedicamento tu, vel diuersa: tande concludit, v licet principia remota sint eadem, quia
principia substantic sunt principiaorum. materia. n. subiectacu forma Eta est eorum,quq hunt, sicut mater, ut patet. I .phy sicae auscult. te .com.
8o. in principia propria, dc proxima sunt diuersia in diuersis prςdicamentis. potvita. n.&actus que sunt principia prςdicamenti substantici intaya quia est ens diminutu,& ideo di substantiae,&qsunt principia quanuidit illud in substantia dc accidens, titatis sunt quantitates, dc quae sunt ac per potentia de actum, dc per unsi principia qualitatis sunt qualitates,
de multa. diuisio aut entis per poten dc sic de singulis. hoc dicit C6m.extiam&actum est prima inter diui- presse& Arist. tex .co m. 22. dc 26. Scsiones ciuis quae dantur per relatio- sic principia olum presicamentorunes,seu per relative opposi ta, dc sunt sunt eade analogia,& non sunt eadediuisiones entis realis ita omne ens simpir&oibus modis Et ex hoc asresquς in prςdicamento posunt quandoq; in potentia, 'C extra Mam,aut est sutia,aut accides, aut est potetia aut actu,aut est unu, aut multa. & hoc etia est de intentione Arist.in. 9. primae philosophi in principio.vbi ciuidit ens diuisum in decem praedicamenta p potetiam
dc actum. Inquit. n. qm vero drens,
hoc quide eo quod q uid aut quantitas,aut qualitas: aliud fm potentiati actu, dc fm opus. Vbi aiaduertet potentia & actus dii r driae analogae,
sicut ens plerunq;. Ab Auer. nunc u uerte P inuntur s& qnq; in actu. na si ens diuisum indece pr dicamenta diuidie in principio. '. met. per potentia dc actum, sequitur φ res sempiternae, quς nunquam fuerut in potentia ante actu,q uia in eis non differt posse ab esse, ut patet. 3.physic. 33.dc nono meta. tex.com. II. non sunt isi tui inpiae dicamento,deest doctrina antiquorum,& Com. in . 1 .ctai dc mundi. in patur genus analogum dictum sin com. 9. &super Porphyrio in cap. prius&posterius .a formalciatibus de specie.& .met. rex. co. 17. dc est
487쪽
C in eap.de pt te, bi d ,horum. n. dbctorsi terminoru esse dicimus, &qdptate est dicibile,&'dactu. i. unus visq; terminus ex his, quae signantece praedicameta aliquid Messe inpotentia,& aliquid dξ esse in actu,&est clara et seia Philosbphi de Com.
tentia, & actus valde oppositae ditae inter ea quae relati ue opponu tur. naactus,& potentia relative opponum
Aduerte igitur, cum potentia,&actus dividant ens extra alam, talis
potentia 'uet est dria entis no est poH tentia Ioglea,a qua aliquid denominatur possibile,quq potetia causatur ex habitudine terminorsi inquantsi illi termini inuice non repugnat, &fm hoc aliquid di posse esse verum, vel non posse esse verum. De tali. n. possibili logico tractat Philosephus In lib. priorum. sed talis potetia dicit aliquid ex natura rei quod dicit ordinem ad actu. & tale pose physice, vel realiter sumptum denotative dξa potetia activa,quq est principium transmutadi aliud inquantu aliud, vel a potentia passiua q uet est principium transmniandi ab alio inqua- I tum aliud: Et aduerte etiam φ apud Pine a sapientes arabes potentia differt ab .R. aptitudine,quia potetia respicit duo Σ' - contraria aequaliter,sed aptitudo es
rerum tantum. Praest Avice. m. s.
naturalium sectione. 4 cap. s. & in Iib.de vitibus cordis. cap. i. unde tinquit, quilibet homo potest tristari gaudere,sed non quilibet habet aptitudinem ad gaudium, nec quilibet habet aptitudinem ad tristitia. dira mo Quod autem moderni dixerunt in με. primo de anima.i expositione com. 6.l actus, & rotentia 2stituunt ora pr dicamenta,&non diuidunt ens. τ& quod non inconuenit d fiam eonstituere aliquid & nihil diuidere est figmentum vix fictum. nam Arist.
in principio. . primi philosephic diuidit ens diuisum in decem pr dic meta, per potetiam Ractum,&Co. ita exorditur in principio comen. I. Quia ens fm φ ens diuidi cessenti liter in potentia & actum, & ista ars habet considerare de ente simpli, de degeneribus,&ditis inquas diuidie essentialiter rincepit hie loqui de speciebus potentiae &actus,ut declaret substantias eoru m,& contradicat dicentibus potentiam non esse in en- Ltibus,&in prooemio siuper. 7.primae philosophi et inquit. Ista scia si uiditur in tres partes. prima est de diuissione entis in substantiam,&accis. secunda de diuisione entis in potentiam Ractum. tertia est de diuisi
let ratio sita qua dicit, v o s diuisio perdtias , siue modos fit ab aliquo
uno unam nam importante, modo ens no dicit una nam, ut dicit Com. IO. metaph. c5.8. nam aequi uocatio
decepit ipsum. Gen'. n.& dtia apud Peripa teticos,& in via Aueri praesertim, bifariam sumuntur,qnq;. n. su' M muntur progenere, & drijs univoce
dictis,&quandoq; sumuntur se hisquet dicuntur fim prius, & posterius.
unde super verbis Arist. in. s. meta. rex. m. dicetis. Nam cui dila i est,& genus sequitur,sed cui genus, non ot no dfia.omnium aut coe est elementum esse cuiuslibet. primo inest cuiq;. inquit Com.&causa in hoc igna generalissima sunt magis elementa,q alia genera,est, quia Iunt simpliciora. alia. n. lifit ditam,
di quod habet disteretiam habet ge
488쪽
A niri,&n5 omne quod habet genus habet etiam,&hoc in redebat dum dixit,& omne quod habet genus no habet driam . genera. n. gnatissima non habet genus nisi genus dictum multipliciter de similis distinctio elicitur ex. .primae philosephi . .
crista est una inter alias ditas inter geniis analogum & genus uniuo , ' uia genus univocum dicit,aut una natura coem suis speciebus, sm pinnentes sermas esse multiplicatas ad multiplicatione pr dicatota quid dilatauorum, ital quot sunt praedi-B cata quidditativa tot sunt Ermae:
aut dicit unum conceptum realem obiecti uu coem, &distinctium a cin ceptibus suarum specierum,& vni-
uoce dictu deillis,& tale prius pr intelligitur esse diuisium per drias orpositas condi itidentes ipsium, quam intelligatur esse in suis speciebus,sed non ita est de genere analogo quod dicitur fim prius &posterius, immoens sine medio diuiditur in suliam,
di accidens,ut dicit Com. IO. meta.
eom. 8.ubi habet Uessenti Π& quid-ditates proicamentoru sunt diuerinsae,&no est in eis aliquid coe, ita P C Vnsi & ens sint tanquam genus,quasi ita esse tune hoc nomen unu no
s aret illud quod significat, in pret
dicamento sibstantiae, aut qualita-us,aut qualitatis prima signatione, di sine medio,sed significaret queadmodum hoc nome genus significat species mediante aliquo coi, ita etiaens immediate diuiditur per actu,& poteriam,& per unu,& multa, ita φut alias declaraui sunt plures diuisiones entis primae,&quaelibet est prima in suo ordine,quia no sunt eiusdem generis, nec eiusdem rationII. sicut. n. inquit Porphyri' q, sunt do Dcem genera generalissima tanquam decem rerum prima principia,quodlibet. n. est primu in tuo ordine. Ora ut, ut stupra dictu est actus,& potentia ditae valde oppositoquia sunt primo diuersa, quia potentia est extra actum,& actus extra potentiam. Non aut sunt valde oppositae sim ADDI.plicite quia oppositio maxima est pira dictio in qua non est mediu,sed inter potentiam,&actu datur actus medius permixtus ex extremis, ut pa
Perfectum est quod tale alterum, Iquale ipsum es ere
ra eis propositio,vbi alterum sise factibile est qd additur py Deum,cumno possit facere alid Deum,quia noest factibilis alter. Fallit et propositio fim aliquos,ubi productu requirit cam uiuocam.vnde φ angelus no possit gnare altu anylsi,ut at ut, hoc est persectionis. Fallit et inves- uocis,ctia est aliquid in potentia passiva tm,unde lapis durus quantum, Fcunq;yrisectus non pol alium similem gnare, quia solummodo habet potentiam passiua ad resistendum, durii. n.est φ resistit diuidenti. Mihi πισα. aut ur propositio illa in via Peripateticov prscipue his veritatem in alalibus,& plantis quae sunt hic. Nam Aristo.ibi loquitur de seminibus,ut
patet intueta verba tex. & iuxta hoc Arist. dixit in. 2.Maia. tex. m. Naturalissimum opus vi uctium est quaecunque Perfecta,& non orbata, aut Gnationem spontaneam habea
489쪽
G tia secere tale alterum,quale ipsum, animal quidem animal,planta vero planta. unde proprae in habentibus Virtutem gnatiuam veritate habet.
Finis en causa eausa . EX secundo phy. 3 I.Vbi dicitur
P autem est cuius in potissimuesit,&finis aliorum voluit esse. Dixi supra multifariam sumi fitiem, hie ero sumitur proprie pro fine principali, quia ille est, qui movet ipsum agens. intelligitur tii propositio respectu Ermae,& ipsius esse. Fallit auH tem respectu priuationis. Nam priuatio de non esse ipsius Hectiis magis dependet ab agete,aut a desectuagentis qua a fine. Vnde monstra, qsunt priuationes dispositionum n turaliumn vli corruptiones no possunt fieri sine agente, & corrumpente,& tamen sunt praeter finem. unde Arist 2. physi. rex. m. 23. dicit poditam deii rie apposuisse dicere huc sinem,cuius quide causa tactus eli. Ad esse isitur positiuu praecipua cause est ratio finis, quia illa necessitatagens,& agens serma, Ac serma materiam. unde respectu corruptionis
I non est aliquis finis in se. sed ut inde
aliud generetur,& tamen illa corruptio non fit sine corrumpente.
AVermis est propositio in. 9 pri
mae philosephiae com. IT .placuit mihi speculari de hoc,qa multi
grauiter errant in via Auer. Ideo al-suvata. tius exordiendum est Scias-subplex. stantia est duplex, transcendeus,& limitata. unde ista distinctio necessa- 'Tria es apud Peripateticos, qui volutgenus generum praedicamenti su stantiae esse corpus compositum ex materia & Hrma, ut tenuit Com. Ω-
per Porphyrio in cap.de specie, & in
.coeli. com. 4'. Et theologi nostri etiam tenentes Deum no esle in praedicamento substanti , habent concedere limoi diuisionem.Talis autesubstantia analoga dicitur de materia,Εrma,& de composito ex mat
ita & Bima. Et fm doctrina Auer. 7. primi philosephiae, prius dicitur de serma,deinde de coposito, postremo vero .e materia, licet aliq ut v 4Llint prius dicatur de pposito, sicut supra diximus. Aduerte tamen Ma multivnuquodq; istorum trium analog Pἰς torum subdiuiditur. Nam ma alia est in rebus sensibilibus,& alia est in rebus spiritalibus, seu intellectualisbus. Materia intellectualiu substantiarum est intellectus malis, qui possibilis est vocatus. ita cribit ad iram Com .in. 3.de anima inco. s. in Qt 3 . q. sicut aliud est esse sensibile,& aliud est esse intelluale.&esse sensibila diuiditur in duo. s. in mam & nia, sic esse intellectuale in duo consimilia diuiditur. Materia aut, quae Mest in sensibilibus,& corpotaliae substantijs gradus habet sicut potentia qua substantiatur ipse materia habet gradus. nam infimus & impe sectissimus gradus in talibus est materia prima,cu sit substantia cui non est admixtus actus Oino. . physico.c m. 8. Vnde Auer. in. I.cap. de su stantia orbis loquens de prima ma
490쪽
A & ista dicitur esse in potetia ad esse,
quia recipit forma substantialem aqua profluit esse rei per transmutatione substantialem. supremus aut de persectissimus gradus materra: In talibus est orbis,qui seclusia intelligentia no est Brma,nec est com p
1itum ex materia,& forma. Sed dicitur materia. in actu,quia est in potentia ad ubi. inter aut ista duo extrema sunt multa media quae redu- cutur ad genus causae maletialis. sic enim Mementa se ut materia mixto Ilim,& humores sunt in a teria respectu membrorum,&membra consi-B milia sunt matςria organicOIum .su- Et scias φ dfia e apud Peripateticos dis inter materiam & subiectum. Nam materia dr respectu alicuiusqd nodum eli, sed G pol & fieri pol. unde Auer. 7. primae philosophiae . co. 37. inquit. Forma est.quq cum fuerit erit res, materia aut cum fuerit noli
erit res. vii aes ex quo pol fieri Mercurius drma Mercuri j. Subiectum autem dr respectu formae iam induvnde aes in quo impressa est sedima Mercuri j dr subiectum respectu eius de hoc longe ante Auer. edocuit lucidissimus Themist. in . I. physicae C auscult. in aurea digressione de pintentia,& priuatione materi . inquit enim, utrunq; tii nomen .s materiae di subiecti ex iis vocibus est quae referuntur ad aliud. na & materia dralicuius materia,&subiectu alicui' subiectu, sed cu materia alicuius capit tunc cupotetia priuationeq;. r.
Di. n. materia earum rerum G quae
factae aut ortae nondum sunt. Cum vero accipitur pro subiecto, tunc cupriuatione non est. Nihil. n. prohibet materiam alicui sermet subiectu esse,illud aute qui pol esse materia.
Cuius cotinendi ptatem amisit. qua D propter aes eatenus dum sine forma vlla est, recte dixeris mam statu : postea vero quam iam e formatu iam in Apolline, aut in Mercurio factu fusum'; , non materiam amplius recte, sed subiectum appellaueris. huius rei signo est,illud quod ide hoe est subiectu de permanens,alias alia
ratio Ieru materia efficitur. Queas modum. n. Boe. inquit. Materia qualitatibus in Drmata no amplius materia remanet. nam fm se informis
est & speciebus Oibus caret, sed adhibitis qualitatibus materia abit in sibiectis. Debes praeterea scire,* sor- Ema etiam duplex est,qu dam est se Forma da parata a materia,& quςdam est ma Pi teriali ut scribit Com. in. i. physeo. vlt. Forma materialis nuncupae ab Auer. stituta in esse per subiectu . quia est educta de potetia materiae,& e coli rens materiς fm ipsum median tibus dimesionibus interminatis,& recipit totum,& partem ad diuisionem materiae. Queadmodum dicit Arist.de albedine in ydica meutis,l quanta suerit superncles, tantam albedinem sere dices. l Ormae vero abstractς a materia non cohaγrent materiς mediantibus di melim Fnab', ut dicit Com. in. 2. eli de in uudi. com. 3. dc in. I. cap. de substantia orbis.& istae dicuntur constituentes
sua subiecta in esse,ut patet. I. Phyc mei . 63. Similiter compositum Copositi uod est substatia est duplex.quod- duel Mam quod coponi tur ex materia prima dc serma materiali. quoddam vero ex materia in actu,& serma abstracta, de sic coelum pro aggrega siumptum dr esse quaedam iubstantia posita ex duabus naturis,sicus generabilia α corruptibilia corpoIa