장음표시 사용
121쪽
qui vel in versione vel annotationibus sorte irrepserunt, excusare potero ; de quibus eo libentius admoneri me patiar , quo facilius, non obstantibus vel maxime stringentibus argumentis , mihi persuadeo, quotidie errare nos posse, credereque, ea nobis perspecta esse, quae tamen adhuc ignoramus. Adversus eos, inquit August. Epist. 29. qui Mi videntur scire, quod nemunt, hoc tutiores sumus, quod ignoranistiam nosram non ignoramin. De animi tui, Vir Reverende , dotibus & in Ecclesiam meritis verborum hic nihil facto , quia praeterquam quod tua modestia silentio me eas praeterire jubet, tot etiam linguarum , quot tua novit Reverenda dignitas , facultate ad eas digne exprimendas instructus esse debercm. Quare perinmitte modo, ut ea, Auae mihi Vernacula est, me dicamni Reverendi Nominis humillimum cultorem
122쪽
Uandoquidem generalem demonserationum Ma thematicarum ideam Philosophia surio praemittendam esse, constans antiqvreum fuissem tentia, eum scilicet in finem, ut judicium no-srum ad istarum veritatum cognitarum reis iam componere, neque facile erret, assuefacere queamus 3 nemo dubitavis unquam, quin Mechanica cognitio ad
ea, qua P seca seu naturalis frientia vocabulo includi solent, facilius intelligenda necessaria sit habita.
123쪽
Dignum sane erat hoc consilium praeclaris hisce Antiquorum ingeniis , quorum in Scholis hac suprema lex erat ; optandumque esset, ut tam religios e illos imitati essemus, quantam secratores illorum in defendendis ipsorum placitis qua amplexatos se esse, sibi, licet falso, persuadent pertinaciam ct
acerbitatem prae se tulerunt. Haberemin fortassis hodie perfectum Philosophia corpuου, cum jam nihil praeter particulas ct membra nobis suppetat, in quibus tamen ingenia nonnulla sichola jugo animose excusso, satis bene excelluerunt. Nec dubium es , quin Clarissimus Carisius ad propositi sui , perfectum opus Medicina , Mechanica, Doctrinaque Moralis ad quas totus Philosophia , quatenus ad hominem refertur , fruisus redit) nobis exhibendi metam pervenisset, nisi principiis, qua calumnia consueta, studii Mathematici, ut se experientia neglectus, praesertim vero praejudicia corruperant, quibusque adeo instauroris multum temporis su que impendem
dum erat, superfruere debuisset. Hoc fere indicat Epis. 8.Vol. II., qua Homondo Lovaniensi, cum usius P sicam, eo quod Mechanica methodo rerum figuras , parrium magnitudinem , stum, motumque consideraret, tanquam crassiorem re
jecisset , hunc in modum respondet : Quod ego prae reliquis
omnibus laude dignum judico . & in quo me omnibus antepono reliquis , quodque maxime jacto , meam scilicet philosophandi methodum esse talem, quae nullam rationem admittat, nisi Mathematica evidensque fuerit, cujusque con clusiones certissimae experientiae sint superstructae , id , inquam , ille improbat atque damnat. Nec mirari satis posissum , quod non intelligat , Mechanicam istam ad hoc uiaque tempus usitatam , nihil esse aliud quam verae Philosophiae partem, quae postquam a vulgaris Philosophiae culi ribus rejecta est , ad Mathematicos se recepit. Haec vero Philosophiae pars omnium adhuc integerrima minusque corrupta permansiit, &c. Sane etiam hac es, cujus ope totam
124쪽
in universum P sicam ab erroribus repurgavit, in qua v rum istud arcanum, quo tutissimam nobis traderet methodum , e dubio videtur invenisse) viamque nobis ab erroribus, qui
sensius figere saepe flent , se a praejudiciis rationi tenebras undentibus pravit liberam. Mechanica enim , quibus es usus, hujusmodi sunt, qua se eum Mathesi, a qua sua mutuantur principia, se eum P0sica, corporum motuumque naturam explicante, quandam habent conjunctionem. 'uam optime hoc observavit Aristoteles in Problematibus suis Mechanicis. Mechanica, inquit, non ita mere versantur circa res pure naturales & sensuum objecta, ut non etiam ad Mathesin , cujus demonstrationibus fundamenti instar inni
ματικῶν Θως Eeινων καὶ τω φυσικῶν. Praeterea cum Physicis nec omnino idem, nec ab iisdem etiam procul remota sunt,
sed cum Theorematibus Physicis & Mathematicis aliquid commune habent. Hinc Galilaeus ab Hobbso Anglo laudatur eo nomine , quod primus a mutiis retro seculis extiterit, qui de rebus P sicis sine recteque Philosiophari caeperir, quia intellectum suum , duro illo , quod praeceptorum autoritas, falsusque antiquitatis praetextus ipsi imposuerat, jugo liberaverat , ut ita vindicaret ipsi pristinum i in jui , libertatemque , quod verum videretur, amplectendi, quodque secus, rejiciendi, aut saltem , donee magis declaretur , in dubium
vocandi. Idem Galilaeus quoque debitum Mechanicis honorem reddidit. Cumque antea quamplurimi natura motus ad leges ratis rationis, qua ipses nunquam vel sensuum quidem auxilio cog oscere studuerat , exigere solerent , coelorum naturam atque motum, licet nunquam vel e fenesra Observatum, definiare praesumerent, eum denique de maris fluxus, atque refluxus
altitudine, h pocausto licet non egressi, judicare vellent, feri non potuit, quin rot lepidi saepe casus acciderent, qui fabulam
125쪽
sub Philosophia errantis titulo condituro abunde multam suppeditare possint materiam. Licet vero Galilaus naturam rerum in genere methodo, ut quidam volunt, aliquantum rudiori inqui erit, in examine ramen corporum particulanum, de quibus juxta regulas Mechanica locutus es, reprehendi non potes. Ho que usum para es eorum, qua in votis baco semper habuit. Cavendum vero es, ne on VJ Mechanica vocabulo erreis mus , utpote quod non modo designat scientiam istam , qua machinas componere earumque partes nosse docet, verum etiam complectitur omnes diversos modos, quibus corpora se movent, secundum certas natura regulas , qua in diarum vocari nunquam possunt. Sic universum caelum considerari potest tan quam erepus e multis partibus per certos motus , quos sibi im
rus , dispositionis , figura , partiumque situs eonsideratio i tam constituit Mechanicam mentiam , cujus principia que aevel eommunisma demonserationes infallibilia sunt. Eodem quoque modo corpus humanum considerari potes tanquam Auis roma seu Machina , qua per partium , quibus constituitur , conjunctionem eo nobis quotidie conspicuo modo sese moveat. Si vero error committatur vel in partium ineundo numero , vel in figura , vel , ut verbo dicam , si per errorem
eorpori attribu tuin motus tales, quales revera non habet ,
hic error scientia Mechanica non atιribuenias es, sed pervem se inius principiorum anticationi. Iuam ob causam aque ea culpari nequis ac Geometria , qua duobus adversariis , quorum alter Theorema idem defendit , quod impugnat alter, eadem subinde arma, demonstrationesque suas subministrat. Harum proinde disciplinarum fere eadem, qua complurium aliarum rerum in sesaluberrimarum, conitio est, quive quas saepius ita corrumpimus, ut, cum alias per naturam suamsaluberrima sint
remedia, deinde in usu suo , quod dicit Augusinus, in moristiferum crebro degenerent venenum. Diuitigoo by GOoste
126쪽
varas itaque fortassis , qualis ergo frucrus ex hoc tractatu capi possit , eum non nisi ad artificiales machinas e rotis, bi-
lancibus, vectibus, sec. compositas pernoscendas conscriptus esse videatur, nec utilitatem lucemque majorem asserat , quam
praestans aliquod se paulo supra vulgus sapiens ingenium suo marte , ct sine ejus ope assequi potuisset ' c d quod repono , inservire hunc tractatum praeter alia quoque cognoscendis machinis naturalibus, nimirum aeri, igni, aquae, sec. Sicuti veritates Geometricae mere speculativa lumen praebent veritatibus Metaphsicis aliique sensus transcendentibus. Nam prout ha exercent inteluctum, eumque vero a falso discemendo assuefaciunt; ita quoque Mechanica , cujus principia tradimus , cognitio disponit animum, ut , quemadmodum hujus universi partes reciproce agant altera in alteram, facilius comprehendat.
Id quod facili negotio per partes demo rare possem . nis sic
anteverterem meum propositum, Cartesii Physicam per Theoremata er Problemata Mechanica digesam publicam in lucem ali-luando emittendi , utque in hoc opere, quas praegnantes causas habuerit Cartesius, cur non nisi Mathematicam se evidentem rationem admittere voluerit, commonstrandi. Caterum mirari non debemus , quod rotam Mechanicam tam paucis pa ms complecti voluit. Praeterquam enim quod το μεσα. Sc ον ἶσον mγαλω γωμοῦ, magnum Volumen magno simile sit malo, rationem hujus rei ipse reddit Epist. 3 a. Vol. Io. ubi canescere se conqueritur, aitque totum fere tempus suum
Medicinae se impendere ; Sed tamen , addit, iccirco non intermittam , scriptum quod a me efflagitas ad te curare perferendum , cum praesertim tria modo folia desideres. Non enim sine gaudio hoc tibi assirmo , plus quam me ipsum Te posse a me impetrare, &c. Dubitandum vero minimὸ es , quin hoc opus profectis-ris aetatis tempore compositum sit instar fructus maturioris aeumque libri, quas vigesimo secundo aetatis anno fecit , λb x qui-
127쪽
ia N. POISS. PRAEF. IN CART. TR ACT. MECH. quibus es illa de Musica Tracratus , magni facti sint , his
sane Tractatus eandem procul dubio laudem merebitur ι nisi forte , cum usus argumentum ad vulgi captum magis acia commodatum si , tale opus indignum prorsus tanto Viro dicere malis , utpote qui non nisi ad ea , qua aliorum vireser facultatem excedunt , rimanda editus a natura videatur. Sed tamen se subtilem istam methodum qua tam pau- eis verbis Mechanicam doctrinam tradidit, consideremus, non multum mirabimur, Virum Reverendum Mersennum hoe ipso tractatu sua opera exornasse ; quod ipse Cartesius in Epist. Io . Volum. II. mo se resatur.
Sed praeter spem in longiorem sermovem sum delapsus , ut sat prolixa Praefationis spisso cuidam operi praemittenda loea esse possit. Vela itaque ut contrahamus se ad rem ipsem nasaccingamus, tempus admonet.
128쪽
'uorum Ope gravissima quaeque pondera, Earvis viribus levari possunt.
Achinarum harum omnium inventio unico tantum principio innititur, quod nimirum iisdem viribus, quibus pondus v. g. Io 3. librarum in duorum pedum altitudinem attolli potest, iisdem inquam aliud quoque 2 oo. librarum in unius pedis altitudinem possit elevari. Atque hoc principium non potest non admitti, sit modo consideretur, actionem inter & ensectum ab illa producendum semper proportionem quandam intercedere necessario debere: ita quidem, ut si actione eadem, qua roo. librarum pondus in duorum pedum altitudinem attolli potest, aliud in unius modo pedis altitudinem elevandum sit, hoc a oo. librarum esse debeat. Centum enim libras attollere in unius pedis altitudinem, & rursus centum tantundem elevare, idem est, ac 2 Oo. inpedis unius aut Ioo. in duorum pedum tollere altitudinem. . Instrumenta vero, quae inserviunt tali modo applicandae potentiae permagnum interjectum spatium moventi pondus, quod minoris c jusdam ope attollit, sunt Trochlea, Planum Inclinarum, Cuneus, Axis in Perstrochio, Cochlea , Vestis, idque genus alia. Quod si enim ea inter se contendere nolimus, plura invenire possumus , sin vero id faciamus, eorum numerum augere velle supervacaneum Rerit.
129쪽
RΕpraesentet ABC sunem ductarium Trochleae D, cui pondus si annexum sit, circumductum. Duos jam ponamus honunes , quorum quisque aequaliter teneat aut sursum elevet funis hujus extremitatum alteram , hic sane evidens est, quod, si pondus ducentarum fuerit tibiarum, horum hominum quisque ad illud sustinendum aut sublevandum non majores vires insumere debeat, ac ad centum libras sustinendas vel tollendas requiruntur. Unusquisque enim non nisi dimidiam scriejus partem. Ponamus deinde, altera hujus funis extremitatum A c clavo suspensa, alteram C rursus a quodam homine teneri. Patet hic iterum, hominem applicatum in C, ut pondus E sust ineat, non majoribus, atque antea ad
I oo. libras sustinendas requisitis, viribus indigere, cum clavus versus A hoc loco idem prae-ilet , quod homo , quem ibidem antea supinponebamus. Fac denique, hominem istum applicatum in C , ut pondus E elevaret, su-nem ad se trahere ; perspicuum sane est , ipsum, si easdem vires, quae ad pondus IOO. librarum in duorum pedum altitudinem tollendum requiruntur, insumat, pondus E, quod est roo. librarum, in unius pedis altitudinem elevaturum esse. Funis enim ABC, quando, uri hic, duplicatus est, ejus extremitas C ad duorum pedum longitudinem protrahenda est, ut pondus E tantundem elevari possit, quantum alias ascenturum suisset, si a duobus hominibus , quorum alter extremitatem A, dc alter extremitatem C teneret, in unius solummodo pedis longitudinem protractus fuisset. Semper tamen est, quod impedit, quominus hic calculus exactus esse possit , gravitas nimirum Trochleae & lanis circumducendi movendique difficultas, at velo hoc si comparaveris cum eo,
130쪽
quod attollitur, valde exiguum est , nec potest serme aesti
Denique observandum quoque est, vires illas non a Trochlea proficisci, sed tantummodo a fanis motu , illius , qui ponderi est, motus duplo. Si enim adhuc alia Trochlea assigatur in A, cujus orbitae insistat funis A B C H, non minoribus indigebis viribus ad H trahendum versus Κ, simulque hoc pacto tollendum pondus Ε, ac antea requirebantur ad trahendum C versus G. Quod si vero duabus hisce Trochleis adjiciatur insuper alia versus D , cui pondus annectatur, & quam idem complectatur funis, qui complectebatur primam, tum ad levandum pondus Ioo. librarum viribus non majoribus indigebimus , ac ad 3 o. libras sine Trochlea tollendas requiruntur , quia dum funis in A. pedum longitudinem protrahitur, pondus nonnis in unius pedis altitudinem elevabitur : Sic itaque aucto trochlearum numero grandiores sarcinas vel minimis viribus elevare possumus.
Notandum est quoque, plus semper virium requiri ad tollendum , quam sustinendum pondus , quam ob causam de unoquoque separatim hic disseruimus.