장음표시 사용
71쪽
este dispositi ut in adjecto schemate septimo, sed etiam ut in octa uo, vel nono, dc mille aliis modis. Notandum porro, quod hae secundi Nementi particulae singulae separatim a reliquis agitatae , quemadmodum supra diximus iisdem accidere, nunquam ita possint esse dispositae, sicuti globuli inseditimo schemate, 8c tamen hunc unicum esse Casium, in quo proposita dissicultas locum habere possit. Non enim vel minimum inistervallum inter particulas aequaliter a centro ejusdem coeli distantes
supponi potest, quin hoc ipsum lassiciat ad percipiendum , quod
earum conatus recedendi ab hoc centro debeat essicere, ut omnes quae sunt inter lineas ΑF. DG. simul tendant versus spatium E. quando vacuum est 3 quemadmodum in nono sche
decimo , videmus 'gravitatem globul rum 'o. 3 o. &c. essicere ut omnes simul descendant versus spatium a globulo so. occupatum, simul ac inde exire valet.
Perspicue ex hinc intelligi potest , qua ratione globuli iisdem numeris notati sese disponant in spatio , quod angustius est illo,
72쪽
unde venerunt sta videlicet ad inubcem accedendo.
Animadverti tiam potest duos globulos qO. Pau lo celerius debere descendcre , eique proportionaliter propius adinvicem accedere,quam tres ΤΟ. ,& hi tres magis,
Praeterea dici sorte posset, quod, sicuti in decima apparet figura , duo globuli o. o. , ubi tantillulum descenderunt, invicem Contingant, ejusque causa se mutuo impediant, ita ut ulterius descendere nequeant 3 quod simili etiam modo particulae secundi Elementiquae progredi deberent versus E. invicem detinebunt, priusquam totum illud adimpleverint spatium, quod ibidem supposuimus. Verum respondeo, illas non posse vel minimum illuc progredi, quin hoc ipsum fatis sit ad ea quae dixi plene evincenda : videlicet cum omne quod ibidem est spatium corpore aliquo , qualecunque illud fuerit, plenum sit, hae particulae indesinenter corpus illud premunt, & vim ei inserunt, ad illud e loco deturbandum.
Praeterea respondeo, reliquos illorum motus, quos, interim dum Pinti. Progrediuntur, versus S continuant, clim non permittant, ut per Prim. S. momentum eodem plane modo dispositae maneant, mutuum ipsarum contiarum impedire, vel potius emcere, ut , postquam invicem Contigerint, mox denuo separentur, easque propterea non desinere indesinenter progredi versus spatium E. ; donec prorsus repletum suerit. Adeo ut nihil aliud hinc inferri possit, quam quod impetus quo tendunt versus E. sorte tremulus sit, reduplicetur, pluribusqnemiporibus conquassationibus imminuatur , convenienter mulationi situs earundem ; quam puἰem esse proprietatem Lumini maximo
73쪽
Si itaque omnia haec rite percipiantur, supposito spatia E. &S., atque omnia exigua intervalla quae partibus coeli interjacent, quasi vacua esse, melius adhuc intelligi poterunt, si praesupponatur illa primi Elementi materia esse repleta. Particulae enim primi Elementi quae sunt in spatio E. impedire nequeunt secundi Elementi particulas, lineis A F. DG. interceptas, quo minus pergerent ad illud implendum, perinde ac si seret vacuum; cum enim subtilissimae& maxime mobiles sint , semper quoque paratae sunt ad deserenda loca in quibus sunt, simul ac aliua suerit corpus quod illud subire queat. Eadem quoque de causa particulae, occupantes exigua intervalla coeli particulis interjecta, loca sua, minime resistendo , iis Concedunt, quae e spatio E. veniunt & versus S. sese conserunt. Versus S. dico potius, quam versus alium locum ; quia reliqua corpora , quae, cum magis unita, & majora sint, plus habent virium, inde
Observandum quoque ab E. versus S. progredi inter secundi Elementi particulas, quae vergunt ab S. versus R., ita ut impedimento invicem non sint, quemadmodum aer clepsammidio X. Y. Z. inclusiis a L. versus X. adscendit per arenam Y., quae interim non desinit propterea descendere versus L. Tandem primi Elementi particulae quae sunt in spatio A. B. C. D. ubi corpus Solis constituunt, rapidissimc circum punctum S. gyrantes, versus omnem
partem juxta lineam rectum recedere conantur, secundum ea quae exposui, eoque mediante omnes,
quae sunt in linea S D. simul propellunt secundi Et menti particulam quae e st in D. , quaeque sunt in linea S A. propellunt
particulam A. atque ita reliquae. Adeo ut hoc solum susticeret, ad efiiciendum, ut omnes particulae secundi Elementi, quae sunt inter lineas Α F. DG. , sint processurae versus spatium E. etiamsi nullum ad hoc conatum .haberent. Praeterea, ctim ipsae etiam versus spatium E. tcndere debeant, quando uni cc a primi Elementi materia occupatum est, certum est, i plas quoque habere conatum eo vergendi, quamvis alio corpore repletum sit, & consequenter ipsas impetum sacere in corpus illud, ad id quasi e loco deturbandum. Adeo ut, postoli Ominis oculo in E. , revera ille moveretur tam a Sole, quam ab omni materia coelesti quae est inter lineas A F. D G. Scien Diqitigod by Coosl
74쪽
Sciendum quoque , quod novi hujus mundi homines illius erunt naturae, ut, si eorum oculi hac ratione assiciantur, ipsi sint habituri sensum per omnia illi similem, quem nos de lumine habemus, ut postea iusius sum dicturus.
75쪽
De Proprietatibus Luminis. ψ Erum parumper adhue inhaerendum erit expositioni proprieta- tum illius actionis, qua oculi dicto modo affici possunt : illae enim lomnes adeo exacte iis respondent quae in Lumine observamus, Diuitigod by Cooste
76쪽
ut iis perspectis certo mihi persuadeam, mecum concedendum esse, haud opus esse in sideribus, vel coel:s , alias imaginari qualitates, quam actionem Luminis nomine dolatam. Praecipuae ejus proprietates inr. I. Quod in orbem quaquaversum sese diffundat, circum corpora quae dicuntur Lucida. 2. Et ad omnem distantiam. 3. Et intra momentum. 6. Perpetuo secundum lineas rectas, quas pro luminis radiis habere oportet. s . Et quod plures radii , a diversis procedentes punctis, in uno eodemque puncto coire possint. 6. Uel ab uno eodemque venientes in plura abire possint. 7. Quod ve a diversis venientes, & versus diversa procedentes , idem transire queant , absque mutuo impedimento. 8. Quodque interdum etiam invicem impedire possint, cum vid licet ipsorum vires valde sunt inaequales. 9. Tandemque quod do
Cectere queant per reflexionem. Io. Aut refractionem. II. Et vis eorum augeri. I 2. Aut imminui proPter materiae radios recupientis varias dispositiones, aut qualitates. Atque hae sunt praecipuae qualitates, quas observamus in Lumine, quae omnes illi actioni conveniunt, uti jam videbimus. I. Actionem hanc versus omines plagas circa corpus lucidum sese
extendere, ejus ratio evidens est, cum a circulari eorundem cor- Porum motu procedat.
2. Manifestum etiam est, eam sese ad quamcumque distantiam extendere , supposito enim, Ex Gr: , coelestes particulas quae sunt inter A F. ec DG. omnino dispositas esse ad progrediendum versus E., sicuti obtinere diximus, dubitare non licet quin impetus ille , quo Sol eas impellit, quae sunt versus A. B. C. D. , debeat quoque se extendere ad L. usque, quamvis etiam alterum eorum magis distet ab altero, quam remotissimae Frmamenti Stellae a nobis.
. Cum sciamus secundi Elementi particulas, quae sunt inter A F. & D G. , se invicem quantum fieri potest contingere & premere, dubitari nequit quin actio, qua primae impelluntur , ad extremas
usque intra momentum pertingere debeat , eodem ' modo , quo . actio unam baculi extremitatem attingens eodem instanti ad alteram eap. 1. 3 utque transit , vel potius, ne quis dissicultatem moveat, propterea 3 quod hae particulae, sicuri partes baculi, sibi mutuo non cohaereant, eadem prorsus ratione, qua in nono schemat , globulo so. descendente versius 6., eodem momento reliqui Io. notati illuc versus etiam descendunt.
77쪽
q. Lineas quod attinet secundum quas haec actio propagatur, quaeque proprie Luminis sunt radii;notandum est eas contradistingui secundi Eleis menti particulis, quarum ope haec actio communicatur, easque non esse quid materiale
transeunt, sed tantum denotare, quo modo
corpus lucidum agat in id quod illuminat; proindeque eas esse concipiendas exacte rectas,etiamsi secundi Elementi particul transmissioni minis inservientes, nunquam sere ita directe invicem respondeant,ut lineam omnino rectam essiciant. Sicut i facile est concipere, manum A. Propellere corpus E. secundum lineam rectam A E. quamvis illud propellat subsidio incurvi baculi B C Deademque ratione qua globulus I. propellit globulum T. interventu duorum s. non minus recte, quam ope reliquo
s. & 6. Facile etiam percipi potest, quomodo plures radii a diversis punctis procedentes in uno eodemque coire possint, quive ab uno eodemque veniunt, in plura abire queant, absque mutuo impedimento , vel ab altero dependentia 3 quemadmodum in sexto schemate , radii venientes a punctis A. B. C. D. cocunt in puncto E. pluresque a solo puncto D. procedentes sese diffundunt, nonnulli versus R. alii versus K. 8c infinita alia loca. Perinde atque impetus, quo attrahuntur chordae I. 2. 3. q. . omnis colligitur in trochlea is . illiusque trochleae resistentia sese extendit ad omnes manus chordas attrahen
78쪽
. Sed ad η percipiendum quo modo plures radii, ex divei sis punis venientes, & ad diverta tendentes, unum idemque punctum trans is i. s. et sire queant absque mutuo impedi- .abra mento, uti in hac sexta figura, duo radii A N.& D. L. transeunt punctum E., considerandum est, singulas secundi Elementi particulas
aptas existcre plures eodem tempore admittere motus , ita ut illa, quae est in puncto E., actione veniente a
parte Solis D adigi possit verius L.
simulque ei iam versus N. actione quae vcnit a loco A. Quod ipsum melius adhuc percipi potetit, si consideremus aerem eodem tempore propelli posse ab F. versus G. , ab H. versus I., & a K. versus L. per tres tubulos F G. HI. Κ L. ,
quamvis illi tubuli in puncto N.
cum in modum sint uniti,ut omnis aer, qui illos transit singulos , -- cessario etiam transire debeat i termedium reliquorum duorum. 8. Eadem haec comparatio inservire potest ad exponendum, quomodo vividum Luminare es-
sectum debiliorum impediat: si
enim esticacius aetem per F. quam per H. aut per Κ. propellamus, nullo modo verget ille verius I. aut versus L. sed tandum v crsus G. 9.& Io. Quantum ad reflexionem & refraetionem , satis superque alibi haec exposui: nihilominus tamen, cum ibidem exemplo motus pilae usus suerim, vice ejus quod de Radiis Luminis loquerer, quo dissertatio mea eodem mediante melius percipiatur, hic considerandum adhuc restat, actionem sive conatum ad motum, deu- n. corpore in aliud transeuntem , ope plurium corporum invicem Contiguorum , & sine interruptione occurrentium in quovis spatio intermedio, exacte eandem sequi viam, Per quam primum eorundem corporum moveri posset, si reliqua ipsi non forent impedimento , adeo ut nihil inter ea dii criminis sit nisi quod ad corporis mo
79쪽
tum tempus requiratur, cum actio ejus interventu corporum contiguorum in instanti ad quamcumque distantiam se extendere queat;& consequenter, sicuti pila in sphaeristerii parietem impulsa reflactitur, & oblique aquam ingressa vel egressa refractionem patitur , similiter quoque radios Luminis in corpus incidentes , quod ulterio- Diσιν. ri illarum motui impedimento est, debere reflecti; dc oblique me- ερ- - 3 dium ingressos, per quod facilius aut dissicilius lese diffundere possunt, quam per illud e quo venerunt, facta mutatione deflectere, di refractionem pati debere. II.& Iet. Tandem Luminis vis non modo major aut minor singulis in locis est, pro numero radiorum cocuntium, sed etiam au- . D- ἡ. geri vel imminui potest pro varia ' dispositione corporum occur- cap. i. , rentium iis in locis quae transeunt, sicuti celeritas motus pilae, aut . lapidis per acrem projecti, augeri potest vento versus eandem pla-gim spirante, ad quam hic movetur, ejusque opposito imminui.
De Solis Siderumque ratione etendi in oculos nostros.
In Radita itaque natura & proprietate actionis , quam pro Lumi ne habui, necessum est ut etiam explicem qua ratione ipso mediante incolae Planetae , quem Terram esse supposui, coeli suit saciem, planc similem nostri, Cernere queant.
Cernere debeant corpus S. omnino
lucidum, & Soli nostro simile; cum Corpus illud ab omnibus η superficiei suae punctis
radios versus ipsorum oculos mittat: Diuiligod by Coosl
80쪽
tat: & cum multo ipsis propior sit, quis Stellae, multo etiam major ipsis apparere deber. Verum est particulas parvi coeli A. B. C. D. gyrantis circum terram radiis ejus utcunque resistere; sed cum omnes magni coeli particulae, quae sunt ab S. usque ad D., illas intendan non nisi parum admodum eorundem viribus subducere valent illi, qui sunt a D. usque ad T. dum hi illorum respectu pauci sunt numero: quin etiam omnis actio particularum magni coeli F. G. G. F. non sussicit ad impediendum, ne plurimarum Stellarum fixarum radii ad illam usque partem terrae deveniant. uuae non est a Sole illu- Sciendum enim magnos coelos dive vorticer), id est, eos qui Stellam fixam, aut Solem pro centro habent,quamvis sorte magnitudine multum disserant, semper debere
viribus aequales eo Pr M. S. se s adeo ut Omnis materia, quae, EX:
SB. tendat versus S. adeo efficaciter, quam ea quae est
in linea e B. tendit versus S. Si enim haec virium aequalitas in ipsis non obtineret , dubio Procul bre vi tempore invicem destruerent, vel saltem mutarentur , usque dum illam acquisivissent. Quoniam itaque omnis essicacia, Uerb: Gr: , radii S. B. praecise aequalis est essicaciae radii e B., manifestum est vim radii minoris T B. non posse impedire quod vis radii e B. sese ad T. usque extendat 3 similiterque quod stella A. radios suos ad terram T. possit diffunderes quia coelestis materia quae est ab A. ad 2. eos magis promovet , quam