장음표시 사용
31쪽
in eum pro salute aeterna totius Israelis, de generis humani, commendabatur , expetebam : Sed non extat: An fuisset necessarius; eventus docuit, ut alseritis, nostram infidelitatem
Addit Clarissimus Dominus, quod Dei. is Vetere Te mento , non plane ct aperte Messia ossirium revelavit. Certe fatis clare & aperte Dominus Mulliae officia per suos Prophetas revelavit, adeo ut neque in dubium revocari possent. Praedici rur ut Rex, qui regnabἰt, is sedebit in throno Daυidis PatνIs sui Ut Judex, qui judicabit populos in aquitate, qui judicabis pauperes , o egenos . Ut Pasor, qui pascet populum suum Israὐ- iam , qui habitabit cum eis, neque eos deferet: Ut bonus Pisorrqui praedicabIt annum placabilem Domino, quἱ iderabit totum Israἡlem , domum Budar-domum Iacob ex manu perseque tiam : ad quem consuet totus Urael ex omnMus locis, is region bus , quarens Adonar, Davidem Regem suum, quem sufeia rabit ei: Aliaque plurima officia adeo perspictia . ut in dubium revocari non possent. Sed haec ossicia sic ad literam intellecta in vestra sententia respectu eorum , quae nunc Messiae attribuuntur, certe minima sunt, quasi nihil sunt. Verum alia in Veteri Testamento non elare extant, ut Clarissimus Dominus fatetur, de non nisi mystice inde deduci possunt. O quam bene , quam pie, quam misericorditer Deus Dominus noster se gessisset cum dilecto populo supposita vestri dogmatis veritate s saltem semel in toto saero volumine, clare & literaliter Metasiae, quem revelavit, ossicium Israeli praedixisseti Contra vero miserum seret, quod omnia ossicia , quae clare & perspicuo revelata fuere, ut jacent in litera, temporalia sint, carnalia sint, Israeli inutilia, Deo revelante indigna, ideoque ut a
Deo promittuntur, nullatenus expetenda , contemnenda potius . ut spiritualibus nociva , adeo ut in ipsa literae perspicilitate, ob inscitiam nostram, absque malitia, perpetua Israelis damnatio, de ruina consistat: tandem quod electo populo mortiseram .llim literam tradiderit, gentibus vero spiritum, qui vivificat. Sed dimellius est demonstrare, quid de divina gloria maiestate detraheret, seu minueret, si fidem in Messam, non qualem qualem, sed ut a vobis depingitur. & extollitur, Israeli commendasset, aut revelaverit: cum praesciverit ob isti us fidei deiectum totum Israelem in aeternam damnationem ab- liturum . praeter paucos e Et plurima legalia , quae ad breve ltempus inservitura erant, paulo post mortifera, mille enco-miis extulerit, mandaverit, intimaveriti An summa veritas
hoc modo nos decipere volebati Absit. Sed Deus noluit a-iuiu.ὶ At non est credibile Deum noluisse, eum suinme bonas sit, qui omnia ad salutem revelavit Israeli ea claritate,
32쪽
quam susscere praescivit, ut effectus sequeretur, nisi hominis malitia oblitterit. Proseqilitiir Clarissimus Dominus , quod totum id reservavis Deus prasituto tempori adventus Messia. Id vero certi imest, quod omnia , qtiae Prophetae praedixerunt de futuro Me
sia, reservavit Deus praestituto tempore eius adventus exequenda : non vero , quod vera di propria officia Messiae nunquam antea revelata reservaverit ad ejus adventum, cum ex iis, quae anica revelata fuerunt, eius adventus esset dignoscendus: quae
si ita obscura suissent, ut non intelligerentur, essent potius Israeli ut fatemini ) erroris causa suum Messiam minime cognoscenti: quia nec expectare , neque credere debebant Messam . nisi se accommodando promissionibus ut ait Clarissimus Dominus J quae cum nullatenus proportionatae sint eis , quae nunc de eo praedicantur, nisi fere omnes mystice intelligantiir, ab Israele recipi hae non possent, qui debet se accommodare di vianis promissionibus , ut in sacro textu clare & perspicue eXtant, non ut postea mystice interpretarentur, adventus Messiae tempori reservata . .
Concludit Clarissimus Dominus ad primum quaesitum , quod non extat locus in Veteri Testamento, in quo Deus talem s-dem in Messiam commendaverit, aut dixerit esse necessariam ad fallitem Israelis, & totius humani generis: Sed addit: quod nonfula necessaria talis commendatio,insusscsebat Messiam promittere, qu postea Dei voluntatem hominibus indicaret. Fateor lioc suffecisse gentibus, non aliter a Deo per divinam te gem & Prophetas edoctis : non vero Ista eli, quem Deus de talibus mysteriis nunquam praevenit, de contrariis coloribus Mes.sam depinxerat. Futurus erat Rex, Judex, Pastor: Israel vero neque Regem vidit, neque Judicem, neque Pastorem. De Regno spirituali in coelo, de Judice in coelo praeter Deum, de Pastore in coelo , nunquam a Deo admonitus: Q si antea revelasset, quis non crediderit Ideo petebatur textus, si torte in Veteri Testamento posset assignari, in quo Dominus haec& similia praenuntiavit. Sed non extat. Ad tertium quaesitum, eodem modo resimandet Clat sit mire Dominus, quod, scilicet, textus non extat in toto Veteri Te- samento, in quo Deus infidelitatem in Messiam , futuram esIenostrae calamitatis & condemnationis ea uiam , praedixerit, admonuerit , aut comminatus fuerit: Hoc pro responsione sufficiebat, quia nil aliud exigebat nostrum quaesitum. Sed Clarii limus Dominus eis, quae nobis in pectore restabant, & tacitis consequentiis ex sua categorica responsione a nobis educendis, pie latis facere conatur. Addit igitur, quod non erat ne illarium Deum haec nos praemonuisse, quia Promittendo Messiana
33쪽
Messam certo consequebatur Deum velle, ut eum Israel admἱ teret, ipsumque audiret, & obedientiam praestaret, ut Regi,& divino Doctori, neque oportebat dicere: Recipite eum , alias iram meam experiemini. Fateor quidem, quod, Domino Messiam promittente, non necesse erat dicere, vel imponere praeceptum de eo recipiendo et quia ut Rex a Deo missus ipse se faceret recipere, de obedire . si talis erat voluntas Dei: ut secit cum Saule, Davide, & Sal mone. Et ut Propheta, iam erat praeceptum in lege expressiim
de audiendo Propheta: Et qui Prophetae iam probato non audiaret , peccaret, sicuti in quodlibet aliud eontra legis praeceptum. Non erat quaesitum de hae fide ut notavi in calce mei scripti sed de ista fide in Messiam Mediatorem, in qua consisteret i ta salus aeterna Isiaelis , & generis humani, respectu cuius omnia quae antea Deus in lege praeceperat . quasi nihil erant,
absque qua, neque vere, neque verum Deum credere possent rsed si quam fidem haberent in Deum Creatorem, futura erat quasi in non Deum, quasi in idolum. Quare Deus de hoc Ιst elem non admomiisset, ne adeo infandum erimen idololatria deterius, in siti ultimam corporalem spiritualem perditionem committeret ' Qtrare pro aliis minoribus peccatis tot praeventiones, tot comminationes pro hoc capitali, de omnium deterrimo, nee verbum ullum ' O re dixit: Sela, quoia fluentibus seeulli, vos adulterabitis , Mornieab Ini eum Dias gentium, Dandescet ira mea, abjkiam vos a facis merela natisribus : Hoc pessimum erat: sed infinite pejus Deum humanatum occidere, dc eum loquentem facie ad faciem despiacere, &in patibulo suspendere, posteaque in suis generationibus semper abnegare, respuere. re de idololatria tot comminationes, & de Messita abnegatione punienda perpetuum silentium in tota lege ' Prosecto ideo Deus nullam serit de Messia recipiendo admonitionem, quia praesciebat non esse necessarium c ut recte ait Clarissimus Dominus) ut Israel suum Regem reciperet, id commendare : Siquidem id quod in summam utilitatem cedit ei, qui promittitur , non eget aliqua suasione, ut recipiat. Messias vero in summam felicitatem Ista-eli promittebatur , ut ex tota Sacra Scriptura satis liquet: quare Deus iuberet, ut admitteret ' Caetera vero, quae supra captum hominis sunt, quae nunquam Israel excogitaverat, in quibusu ice tota salus consistebat, quare non admonuisset dilectit m populum e Praesertim cum Messias adventurus esset omnino
absconditus, formam servi accipiens. Certe sicuti dixit: Ego scio quod fluenti tempore declinabitis ad falsos Deos: rationabile erat dixisse: Ego scio quod me humana tum non recipietis . Potius enecabitis, inde vestra totalis damnatio. Sed sciebat
34쪽
Deus, hoc taliter non futurum esse, neque Israelem remedium a Deo praescriptum pro libertate ex gentibus obtinenda recusaturum, neque Unctum Domini occisurum: Ideo neque ejus receptionem Praecepit, neque tale facinus comminatur , neque de illa in Messiam eo modo Mediatorem &Salvatorem fide aliquando loquutus. Dixi quod verba Mosis Deuter. XVIII, non satisfaciebant, quia de Josua, di ejus successbribus Prophetis evidenter intelliguntur. Idem sentiunt plurimi Doctores Christiani, sicuti& Joannes Calvinus, qui aliter opinantes se ridiculos meriato facere Fudias aperte dicit, dum textus litera evidenter reclamet. Queritur Clarissimus Dominus quod caetera Calvi ni verba omiserim. Fateor, non malitiose, quia angustae chartae margo non plura capiebat, & quae ibi scripsi ita constricta, ut vix essent legibilia. Praeterquam ad id, quod intendebam nil prorsus intererat, quod Calvinus dixisset: Non male, nec e tra propositum talia verba Petrum Messia accommendasse, ut PropBeta, is praecipuo Propheta: Esto , quod etiam conveniant Messiae in ordine Prophetarum I non
satisfacit quaesito de fide illa peculiari, in qua constitit, de consistit totius humani generis salus. Neque ibi major Pr pheta significatur quam Moses ut intendit Clarissimus Dominus in eo quod nustus ex pracedentibus similis fueris Mosi,
ut legitur in sacro textu: Et miror quomodo haec cohaerere
velit: quia si nullus ex praecedentibus Christum suit similis Mosi, quomodo admittit, quod haec verba intelliguntur de omnibus Prophetis, dicente Deo: Suscitabo Prophetam stamilem tUἱ: de si fuerunt similes, quare additur quod inter V. Testamenti Prophetas nemo fuit similis Moste Certum quidem est, quod non surrexit sicut Moses Propheta, qui
loquutus fuerit Dominum facie ad faciem: Fuerunt tamen omnes similes Mosi in officio prophetico ; quamvis non gradu revelationis, qui Mosi fuit omnibus excellentior. Haec tamen verba multi secere Christiani Doctores, quia non alia invenerunt, ex quibus talem, quam expetimus fidem, possent ex V. Testamento deducere. Ad alterum quaesitum eodem modo res,ondit, scilicet, quod non revelavit Dominus ti aeli, quod unicum medium, ut reducatur in divinam gratiam, & a captivitate liberetur, est fides in Messam Mediatorem , Deum & Hominem. Hoc unum quaerebatur, ex cuius responsione poterit Judaeus sitas consequentias iuxta divinam legem deducere, certus, quod omnia quae Deus praeviderat simpliciter de absolute necessaria ad sui populi salutem clarissime revelavit, ne temporum
successione, & gentium suasione, falleretur. Hoc ad divinam
35쪽
nam providentiam , & amorem, quem semper cum Israelo exercuit, non pertinaciter, sed constantissime credimus pertinere: alias, legibus umbraticis, carnalibus, nihil proficientibus, exiguo tempore duraturis, nos decepisset: quod de eius bonitate minime credendum.
Levit. QEod sine poenitentia nulla nobis salutis spes in hae, &Deut. praecedentibus captivitatibus, fatemur: Sed qualis debeat ei-ie haec poenitentia, divina revelatione sumus praeventi: quia, ut adnotavi in margine istius quaesiti, Deus ipse modum i poenitentiae nobis praescripsit, videlicet, quod a peccatis ve- re resipiscamus , observando leges, praecepta, judicia, acceremonias, scripta ea die in eo libro legis. Quae obse vantia, cum incompatibilis sit cum medio ad notiram salutem a Christianismo proposito, tale medium, seu poenitentiam admittere, oblut divinum praeceptum, seu decretum in lege praescriptum.. Sed Clarissimus Dominus hanc poenitentiam nobis a Deo praefixam ad praesentem captivitatem extendi , vel non admittit, vel in dubium vertit. Profecto immerito, quia ex sapientioribus Christianis doctoribus nemo sere dubitat: Et qui non admittunt, ut Judaeorum argumentum elidere possint, inextricabilem labyrintum contexunt, ut Babylonicae captivitati circumstantias, di verborum Sacri textus seriem queant applicare. Certum quidem eis, quod omnibus praecedentibus Israelis afflictionibus de captivitatibus applicari possunt, quia in quavis afflictione, quae universo Israeli accideret , peccata sua fuisse in causa, fateri tenebatur, & Dei comminationes in lege scriptas, tunc periclitari, credere debebat, ad Deumque per legis observantiam resipiscere. Ideo Nehemias verba Dei populo comminantia, apte sui temporis captivitati applicuit: Non quod omnia in ea captivitate exequuta fuisse crediderit, id erat impossibile: sed quia etiam, iuxta ea Verba, propter legis praevaricationem iram Dei merito sustinebant. Ergo de hac captivitate ea verba non intelligenda φ Negatur consequentia : quia non ni si in hae captivitate omnia a Deo ibi clarisssime praenuntiata, nos, & patres nostri , ad literam periclitati sumus. Praesertim cum nunquam adimpletum fuerit, quod Deus Iuraeli post captivitatem, & dispersionem per totum orbem terrarum in lege promisit, dicens: Etsi ad eard nes coeli fue- Hs dispatus, exlade te retrahet Domἱnus Deus tuus, ct re- Dcut dueet te In terram q-m dedit PatrIus tuis . o multiplisabis te plus quam Patres tuos, eis mclaei cor tuum, Θsemlais tuἰ, ut ames Domlium Deum tuum toto corde tuo,
O tota anima tua,'vivas. verba non nisi de hae 1 captivitate
36쪽
raptivitate intelligi possunt, cum huc usque nihil ex praediactis Israeli evenerit, neque talem corporalem, de spiritu lem redemptionem expertus sit i sed omnino opposita nobis contingunt. Promisit nobis Deus tempore redemptionis suis turum se esse nobis in Deum. Sed, ut asseritis, a tem re redemptionis iam Deus nos dereliquit, abieciti Messiam inter nos habitaturum, nostrum futurum Regem, & Past rem , tamen nos eum de medio tulimus, ne habitaret in is nobis. Promisit se nos pur eaturum omnibus seortis , ἰmmundissis, Onceath; nos tamen sui creditisὶ immundati fuimus in sanguine Messiae quando venit, eum infide litate, de abominabili pertinacia. promisit se nos eongrega eurum ex omiabus reglinum nostra Tyyersionis ad terram , quaan dedis Patνibus nostrἰs, ta qua habisaverunt patres Masrἰ: Nos tamen tune temporis abjecti sumus a.terra nostra per totum orbem terrarum : Promisit se positurum tabema culum suum is medis nosia; fuit tamen ablatum tabernaculum situm ex medio nostri: promisit, quod selint, fatebuntur gentes, Domlaum nobheum esse, quod nobis e- habhat is attemum; sciunt tamen hodie gentes, S co stanter credunt, quasi sitae fidei mysterium, a nobis reces.sst e, neque amplius nobiscum esse. Haec omnia elare depersipieue revelavit Deus Israeli eum in lege, tum in omnibus Prophetis, ut neque in dubium vocare possemust iiixtR 'hanc revelationem. dc claras promissiones debuit semper es se expectatio nostra, N iuxta hanc expectationem fides ut Clarissimi Domini verbis uiar quae cum in aliis redemptionibus praecedentibus non advenissent, post praesentem e ptivitatem futura esse, merito eredimus, ut verbum Dei
in sito populo adimpleatur, in desectibile eum sit. Alias da
hac praesenti captivitate nunquam Deus Israelem praevenis set, neque verbum loquutus fuisset, maximh de praecedentibus brevissimo tempore duraturis quod omnino inerediabile est, si modus, quo semper Israelem tractavit, recte, &cum sinceritate consideretur, dc ad sensus mysticos, textus , clara litera despecta, ad libitum non recurramus. Tandem quaerebatur: Ex quo loco veteris Testamenti constaret: Legem Mosis esse umbraticam: esse sguram e rum quae tempore Messiae debebunt contingere t Etiam respondet Clarissimus Dominus, quod non extat talis locus in toto Veteri Testamento, quod hoe omnino latebat . in adventu Messiae detegendum ae divinitus per eum revelanis m r Et quamvis talis textus non adsit, ex ipsamet lege
sufficiens ratio deducitur, qua probari potest se fieri debere r quia, scilicet, Deo nunquam placuit eultus ille externus
37쪽
absque morali, seu interno cultu ; unde patet maioris pretii di perfectionis esse hunc quam illum, qui in solis externis consistebat, quae indifferentia sunt, nec suapte natura bona, sed in quantum a Deo praecipiuntur. Certe ex hac conjectura non recte in serri videtur divinam legem esse futur rum umbram, & figuram, praeter quam Deus omnia moralia , quae ad summam hominis persectionem conducebant, in lege edocuit, quibus aliquid persectius addi posse, non licet nobis credere et quod ex ipsis Dei nostri verbis prob re, non esset difficile. Nee videntur persectiora, quae nobis ratio nostra natura. liter dictar, quam ea, quae a Domino supernaturaliter revelantur, & observanda praecipiantur; quamvis nostram miseram rationem lateat illius praeceptionis motivum, bonum tamen, sanctum, & honestum debemus credere, quidquid ex illa infiaita scientia, Ses bonitate proficiscitur. Nonne perfectius, & rationabilius est facere, quae Deus praecepit, quam quae nobis ratio naturalis bona esse suadet e Ideo contra plurima moralia commissum non adeo severe punit rectissimus iudex , quam , quae contra aliqua ceremonialia committerentur. est falso nomen Dei iuraret, non imp
ne iturum, dicit Deus in decalogo; sed qui Sabbatum non servaret, quod morie plecteretur: Qui furtum fecerit, quintuplum resticitat, Ec sacrificium offerat; sed qui eomederit fermentatum tempore Paschatis abscissa anima eius: Qui mentitus fuerit, qui falsum testimonium dixerit, qui concupiverit bona proximi sui, suum peccatum seret , nulla poena his peccatis a Deo indicta, quamvis ab eo puniendi. nis resipiscant: Sed sanguine, vel sepo vetitus, dc in die expiationis non contristatus, non circumcisius: Si immundus templum intraverit: Si pulverem suffumigii in alios usus divertat: Si ei speetem aliquam vel addiderit, vel subtraxerit, & in aliis plurimis, quae omnino ceremonialia sunt: abscissa anima ejus i deleta anima eius de populo suo.
iam poenam non omnium ceremonialium praevaricationi Dominus decrevit,' neque moralibus praeter pauca, ut idololatriae, blasphemiae, homicidio, Sc incestibus, Ideo non erat lex naturalis; sed divina: & cum moralia pentes minime laterent lumine rationis odoctas, voluit infinita sapientia etiam moralia divinae legi inserere, ne Israel crederet
lo externo cultu Deum esse contentum, vel quod ex naturali ratione honeste viveret, di moralia obstruaret, cum
plurimi ex gentibus hoe etiam fecissent; sed quod in iis agendis Deo praecipienti obedientiam praestaret, ut se etiam pem secta essent moralia sub lege contenta ; aliter naturalis lex
38쪽
, sed non divina, quamvis ex lumine rationis, a Deq ho minibus indito, profluxerit. Totam legem Deus aeque Istaeli commendavit absque aliqua . distinctione inter moralia , Ac ceremonialia , in quovis defice rei aeque peccabat. Sed haee distinctio noviter introducta , da
qua Deus neque verbum loquutus; conqueritur tamen per Prophetas de unius ,- vel alterius praevaricatione: quandoque da homicidio, de rapina, de desectu charitatis in pauperes, iam per de idololatria , de violentia , & similibus moralibus. Etiam de ceremonialibus , ut de Sabathi non recta observantia , ide impuris, 3c non rite administratis saerificiis,. de servis He- 'braeis ultra septennium detentis, de terra non quiescente septumo anno, quod crimen Dominus longa captivitate se punit rum minatur. Filii Aaron, divino Dei Judicio propter suffumigium male administratum, intra Sanctuarium a Deo occisi. Pater eorum Aaron, quod sacrificii ceremoniam erraverit a Mose acriter reprehensius, de ex illius diei iusto dolore se excusavit. Itaque neque cultus internus, absque externo, nequa
hie absque altero Deo placebat: Ideo David saltabat lino indutus coram arca Domini, & tanta eum maiestate eam conduci
voluit , quia sciebat cultum eum externum Deo esse gratissimum : neque David quasi puerulus erat, ad maiora, dc perfectiora ineptus, qui uxori reprehendenti dixit: se ea die honorabilem esse coram Deo. Sed Romani , & Graeei Gentiles ad perfectiora, & magis spiritualia a Deo suerunt aptiores inventi, Davide, omnibus Sanctis, di Prophetis, totoque populo a Deo ex omnibus gentibus electo, & ab ineunabulis edocto, ob sui ruditatem elementis puerilibus carnalibusque &externisceremoniis, absque spiritualitate eontentis : quasi deeem praecepta decalogi totam spiritualem persectionem non contineant, vel alia persectiora fuerint revelata. sed ciura divinae maiestati externus cultus absque interno placere non posset, reprehendit sepe Hebraeos, qui externo cultui, utpote faciliori, intenti, ab aliis vitiis & peecatis non abstinerent: neque hine inferre li- ieet, aliquando Deum, quem l cratissimum externum cultum Israeli praecepit, odio habiturum, ut carnalem, vanum, de inanem: praeter quem in lege omnia quae ad sui, de proximi amorem conducebant, abunde praecepit: dc nulla major spiritualitas & persectio excogitari potest, quam Deo praeeipienti' 'obedire.
ino templo eareamus signum non est eessationis legis Mosa Liae: caruimus etiam , quamvis breviori tempore, in eaptivitate Babuloniea, petieverante tota divina lege. Ilane oppos tionem iam diu Dominus selvit per Prophetam Oseam, quod
39쪽
at; , laterim non marito alteri addim, id est, non alleui alteri Iegi subjecti, quod futurἰ eramus per haae longa tempora, sinae
Raege , sne altari, fine Sacrificio, se sine idolo: & postea quassur; erimus Adona; Deum nosrum o Messam Regem: Nunc vero quaecumque extra templum fieri licet, opere exequimur, in non sacrificando divinae legis praeceptum observamus, quod extra templum fieri prohibuit. Qistit insuper Clarissimus Dominus, an ego cognoscam , quod ii, qui ex Israele oriundi, quorum ascendentes iam olim in Christum crediderant, & eorum vestigiis insistentes adhue credunt, sitae progeniet ex Abrahamo penitus obliti, si quando venerit Messas, quem hodierni Judaei expectant, ipsum non reteperint, neque eius imperio subiici velint, ob hoc peccatum , a beneficiis a Messa conserendis excludendi sint ρ Quod si tune textum ex Vetere Testamento petiverint, in quo talis fides in Messam eommendetur ; cum ostendere minime possim: quare nunc Christianum urgeo ut talem textum mihi designet: cum sicut illi tunc peccarent contra Messiam , quamvis textus nullus extet hane fidem praeeipiens, sic peccarunt Iudaei Meiasam non recipientes.
Respondeo : Qi md quando Deus Israelem redimere dignetur , omnes impii ex gentibus, qui voluntati Dei suum popuIum redimentis obstiterint, qui persecutiones praeteritis addiderint . qui eius fortissimam manum agnoscere renuant, omniis
no deperdentur, ut Prophetae mille in locis nobis praedixere: in quibus etiam erunt ii, qui ex Abrahamo oriundi gentibus fuerunt immixti, suam progeniem , & legem obliti, qui iam cum Israεle nil prorsus habent. Sed omnes isti, non quia non obedient Messae, peribunt. sed ut Deo omnipotenti inobedientes, S infideles , ut eius imperio resistentes, ut multa facinora contra Deum Creatorem , contra rationis lumen, contra innocentem populum, antea, & in eo tempore, patrantes. Verum pii ex gentibus, sive ex Israele oriundi, sive non, qui verum Deum coluerint, qui Israelis mirabilem redemptionem adiuverint, Deo, di PoIηilo inservientes , Dei amore, di timore alliciti, redemptionis beneficiorum erunt participes rEorum eorda, ut Israelis, circumcidentur, ut ament Domitium Deum suum toto corde suo, & tota anima sua, ut vivant,
divina gratia omnes affuentes : ibuntque de Sabbatho in Sabb thum, de anno in annum in Ilirusalaim , Deum Jacob sortem adoratum, & sacrificia offerentin in festo tabernaculorum : quis non venerint, punientur, ut Dominus per Prophetas clare comminaturi non quod non crediderint ;n Messam mediatorem , Deum & hominem, sed qui Deo ipsi non obediverint imperanti. Profecto redemptionis beneficia non a Messa conis
40쪽
sECUNDUM SCRIPTUM IUDAEI. 'ret
serentur; sed a Deo omnipotenti: Ego diapersi, ego reflavam'
An ne Messas totas orbis terras percurret, ut Israelitas ex captivitate liberet, & secum addducat ' Non certe: sed a Deo miraculose admonitus veniet populus ex omnibus locis suae dispersionis ad quaerendum Dominum , & Davidem Regem suum. Ideo Dominus in omnibus locis, & pro uno, vel ait m Israel ita , prodigia efficiet, quae AEgypti miracula excedant, ut inde liberetur, di erit pro fama, honore in terra captivitatis suae, dc cantabunt gentes Domino canticum novum , quia fecit veritatem, quam promiserat filiis Israel. Messas erit. utpote Rex sanctissimus , omnium redemptorum caput, in quo etiam sensu Redemptoris munus exercebit: quia populum venientem , ut bonus Pastor recipiet, gubernabit, rectissime
iudicabit, Sc sua doctrina , dc exemplo ad sanctissimam vitam provocabit: Sedebit in trono Davidis patris sui, ex gentibus ,& ex Israele iniquos disperdet. Cui omnes reges, dc populi amantissime parebunt: non quod mundanum imperium exerceat, ut Alexander, vel Julius Caesar; sed quod divina virtute a Deo ipsi concessa, omnes gentes in Dei amore, & filiali tumore, continebit: Ita ut non ultra bellum, sed pax perpetua
usque ad fines terrae, non aemulatio, non contentio, non sectarum diversitas: quia talis est Dei voluntas in eius manu prosperabitur, & erit Adonat unus , & nomen eius unum : &totus Israel iam sanctificatus . Regnum Sacerdotum omnibus populis : Tune Deus Israelis solus regnabit in suo mundo. quem creavit, δc generis humani hoc modo miserebitur, ne
amplius sit diabolo in praedam : Non quod vim libero hominum arbitrio sit illaturus ; sed quod ex assiuentia gratiae in
bonum fere semper dirigetur, ut iam peccato finis imponatur. Haec sunt beneficia, quae Israelis miram redemptionem comitabuntur de insequentur, a solo Deo Jaeob manu forti, suo tempore efficienda , quorum omnes pii, vel ex gentibus, vel Issaeie . erunt participes , ipse erit nobis , & omnibus in Deum, de servus suus David Pastor in medio nostri, eui si alia quis obedire nolit, si insanus non fuerit, erimen laesae maiest iis committet , ut qui tempore Davidis et ibiici noluerit. Sed quid hoe eum fide in mediatorem , in qua generis humani salus consistat e Haec omnia pro maiore parte mystice expIicantur a Doctoribus Christianis. Fateor quidem . quod ex Sacri textus litera plurima possit intellectus ligimanus, utpote cogitati um s
rax . elicere, quae ad perse,stionem, δc exactiorem moralita- tem, hominem inducant ; dummodo in iis, quae rationi non repugnant, indemnis semper sit, dc rata maneat sacri textus
litera, alias ad hominum libitum legenda dc intelligenda, quod