장음표시 사용
121쪽
calor inductus in aquam eκpellit fri- ea qua unitur materiae vel subiecto ipsi d)tate, non quidem efficienter,quia tum informando: id clare costat in aninihil pνoducit in aqua ,sed formaliter, mae rationalis creatione, quq Prius na. ab igne vero Producente calorem ex- turaliter creatur quam informet, sicq3
pellitur etficienter: corpora qui de ha- creatio ab ipsa in Armatione lepararibent incomi misibilitatem respectu e. potest; Nam sicut coseruatio anime iniusdem ubi, sicut qualitates contrariae tuo esse est alia & distincta a conteruare spectu eiusdem subvehi. ancirca tone unionis, 1 ed quidem destructa
unum corpus eκ pellit aliud a suo loco unione remanet anima in se a corpo formaliter, licet efficienter a mouente re leparata, ita actio, qua anima crea illud eκ pellatur: ita accidit in diui si δε- tur, est alia ab actioni, qua corpori sene ligni per serram vel seciuim, nih:l nitur, eo enim ipso quod sorma noe enim aliud est illa diuisio qua e X pul- ducitur de potentia materiae sed crea-so partium ad ubi, ad quod mouetur tur,prius naturaliter liet esse per crea- securis ab ipso artifice caedendo lignu; tionem qua iii sermet, siue substanti Dcollige ergo, quod instrumenta artiu, lis forma sit nata per se esse, ut anima quae propriam rationem instrumenti rationali siue alia quaevis, quae a Deo
habent, no habent sorinam activam, creatur. Et probatur ratione Scoti,quia nec Proprie active agunt, sed tantum si serma quae creatur, non prius natu- sunt receptiua eiusdem effectus prio- raliter liet esse qua uniatur materi ,3cris ordinati ad effectum ultimum, si ipsam informe ergo no accipiet esse a tamen instrumentum ponatur Pro- causa, nisi illa actione,qua subiectu in-Prie activum ad aliquem terminum, formaturi sed illa informatio est muta necessarium est,quod liabeat aliquam tio proprie dicta; ergo no est creatio, formam activam intrinsecam, vel in &lic sequitur oppolitione antecedenisse quieto ante omnem motione au ti l q, non creatur. EX in insertur,so terius agentiri vel in fieri, qua do tota- mam educta de potentia materiae noliter mouetur a superiori agete,quia si prius natura habere e se, quam in sor- neutro inodo habet forma achraam, metited ipsa informatione accipere es nullo modo proprie active aget, pro- se, quia est ipsa informatio mutatio, Pter rationem superius alii gnatam de qua sorma accipit esse. Insertur ulte- actu tertio ab actu primo ε, dicitur tius Q esse sermς accidentalis natura Cnim instrumentum pars, perquam liter esse no pol sine subiecto, Sc quia totum agit,sic loquitur Philosophus 1. ipsi inhqreat; si tame creatur,prius na de Anima, t. s. vocas organa lensuum tura habebit esse quam informet s dc aliarum potentiarum instrumenta b: ectum,in quo priori a Deo conseruasve Partes, Per quas totum agit; vite tur sine unione ad subiectum, sicutrius di instξm causa activa ad disposi- posset eam conseruare in perpetuum. tionem Praeulam termino principali. Neque eκ hoc sequitur, vi pla serma,
Tertio obteruaere Scoto in A. d. l. q. que creatur, sit eκ natura sua nata esse
.in resPOnsad q. Ndeo,conc. a. Quod in se,& per se absq; unione a subiecto,sorinari ις creatur,Prius ii itura habet quia id eκ vi creationis absolute non esse ab efficiente,qua materiam inses proue ira, sed ex vi & propria natura meti itaq; alia est actio,qua creatur,ab tori ne sic competit ait rationali Per se Disi tiroc by Cooste
122쪽
De Sacramentorum causalitate. 8 et
esse. Se in se et a corpore seium,a Pro Pria. s. natura, rone cuius ex postulat non ut per mutatione, sed per creationem fiat,sed id non het ex eo praecisis,
quia creatur: forma vero materialis si meatur, hetesse per creationem Zc noPer mutatione di informatione materiae, non tamen eri sui natura nata est
esse absq; materia; neq; habet forma
esse per se, vel Q sine subiecto esse possit eκ eo solum, Q per creationem, &non per aliam actione produci possit, quia qualitates cino supernaturalesnliter quam Per creationem haberi &Produci non possunt, licet abiqi subiecto esse naturaliter nequeant; EX eo quide prouenit,v n n nisi per creationem desinant esse.Sed quid si Deus v- Dione gratie ad alam destrueret,num quideN eo ipso sequeretur eius destructioi Rel PGdeo,uin illo casu vel Deus deberet annihilare gratiam, vel eam
supernaturaliter conteruare, quia eX
eo, qd accides est naturaliter sine subiecto, esse nequit, & ideo dicendu ,illam unione destrui posse absq; anni hi latione gratiae,vel conseruatione eius miraculosa: Vnde seruatio illius unionis est co seruatio gratie in suo esse,& eius destructio est eius anni hilatio, vel ad ea nullo miraculo posito sequeretur. Nec hinc colligi pol tanquam in coue mens, Deu aliquid necessario creare, vel anni lulare, quia talis necessitas no
est nisi in quid,& ex suppositione; si
cui si hole in Deus pmducit, necessariuest ipsam aram creare: sc in proposito,s Deus destruit unione in gratiae ad anima, necessario ea debet annihilare, vel miraculose conseruare. Hinc coli, ge,formas reru naturalium,quq de potentia materiae educuntur, non prius esse qua materiam informent,sed per ipsam insormatione, quae vera muta
tio est,ut diximus,accipere esse. Unde unis, vel fieri istarum Armatu,est materiae informatio: quocirca in productione harum formarum non sunt diis stinguendae duae actiones, altera, qua
fiant, altera qua uniantur,cu via naturali fiat,sed eadem actione, qua fiunt.
uniuntur; quia cum non fiant sine ci cursu materialis causae, illam et adhici, qua fiunt, pendet non solum ab agente,sed etiam a subiecto in genere causae materialis; non potest autem Penodere a materia, nisi in ea insit.eiq; vniat ur,quia causalitas materiae no est,nisi per unionem & causationem formae vel actionis, quae ab ea causatur. Quoin circa illamet actio de tendit ad forma.dc unit eam subiecto, quia non facit
illam nisi in subiecto; unde educi de
Potentia materiae, est dependere in fieti dcesse a materia, Sca subiecto, nee secundum sufficit sine priori.
Quarto obserua, gratiam, ut docet Scotus ubi supra, dc ira 3. d. II. q. I. 6.
cui ista opinio non placet,no educi de potentia animae etiam obedientiali, sed creari a Deo immediate eX nihil est enim forma adeo supernaturalis, vi eκ sui natura postulet modum ,quo Angeli & anima creatur,ut ipsa fiat de producatur. Id ipsum sentiunt D. Th.& Authores supra citati, cu aiunt, gratiam non posse a sacrameto attingi,liacet altingant ornatum quenda ipsam Praecedetem. Sed obisies, actum fidei cic charitatis, nec non visionem beat ficam, esse formas ita supernaturales, sicut gratia, cum hoc tame fieri a creatura, La potentijs vitatibus, non solum quoad unionem,sed etiam quoad entitatem; unde non prius creatur a Deo
quam fiant a suis potent ijs; ergo idem eici poterit de gratia. Respodeo,aliud
esse loqui de habitibus horu actuum, F i aliud
123쪽
aliud veto de actibus ipsis r omnes c cedunt actus horum habituum esse a nostris potentijs efficienteticum id ne
oru naturis id nascitur , gratia enim, S lumen gloriae,& fides, cum fuit ex se habitus lupernaturales quoad suasentitates omnino,sintque principia actionum supernaturalium, necessario
a causa solum supernaturali fieri pos. sunt immediate,quia ad ipsum primuess e supernaturale attinet; at habito huiusmodi esse primo supernaturali, Iotentia in eo eleuata potest in actu supernaturales, qui ab ipsa nati sunt, elici, itaque aliud iudiciu in habedum est de charitate,aliud vero de dilectio. ne & actu charitatis; nec talis differentia prouenit ex maiori vel minori perfectione, sed ex n atura ipsarii forma-xum: Nec formam educi de potentia materiae nascitur eX eo praecise , quia
forma accidetalis est.sed eκ propria Sespectat i ratione eius, unde quaeda sormae accidentales nari sunt de potetia materiae Sc subiecti educi, aliquero minime; inter quas est gratia & charitas, quae diuinae naturae est participata similitudo, quae ex rone suae persectio. nis specificae habet, ut no aliter quam Per creatione fieri possit.Et Scotus uniuersaliter asserit, forma supernatura. Iem,quq ratione actus primi habet,nonisi per creatione haberi;Vnde in A.d. I .q. I .ad Princ. in sol .ad sic ait ad illa Probatione de virtutibus.Respondeo, nulla virtus infula potest corrumpi in nobis per aliquem actum nostrii, quasi per natura repugnantiae, sed solum per causam demerito iam; aia .ri. Peccans demeretur, gratia non conseruetur in ea, dc sic in secundo in statinaturae Pp tale demeritum quasi praecedens, Deus no conservat gratiam, &se an nihil alucit de selit de fide & spe, quia argumentum de th oibus procedebat,& in 3 doc.cit.&hoc modo solii Angeli,& aia intellectiva,& gratia,&quaeda huiusmodi,quae de nihilo producutur,a primo efficiente di r creati. Quinto obserua, causalitate esse duplicem; phvsicam una,moralem alte
ram. Pruna est, que Per Propria natura
Sc naturalia principia fit, qua effectus
vere dc realiter attingitur,ut causalitas
ignis respectu caloris, & Solis respectu
suoru effectuum, i quae uis caul alitas agetis naturalis: Causalitas vero mora
lis est,quae praecipiendo,c5sulendo,&persuadendo,& me redo fit; pr ceptio
vero, consiliu, persuasio, Sc meritu noattingunt natura effectus causatir ut si
ego Praecipio subdito, ut in Ecclesiam
proficiscatur, nosv ego causa attinges
motu illii realiter & physice, sed solii
moraliter:Si ,si Petro consulitur homicidiu, dc illud verec5 mittit,causa attingens physice est Petrus, Se non consules, sed im moralis; Item precium emhibitum pro redeptione existentis in vinculis, est causa moralis liberationis
eius a vinculis, naturalis vero qui Vim
cula soluit. His ita constitutis, sit Coclusio prima. Sacra non causant efficienter ornatum illum gratia Praecedentem, ut D.Th. de alii supra citati afferebant, nec huiusmodi modus dicendi difficultatem rei evacuat,sed in eandem difficultatem incidit, quam vitare intedit .Quod sc probatur, Praedictus dicedi modus ornatum illum a sacramentis causari affirmat, ne coc dat habere sacramenta activitate in respectu gratiae,sed non minus incoue niens, imo idem nascitur, si cocedatur illa causalitas sacris respectu illius ornatus de dispositionis; ergo in idem incidit inconueniens; nec soluit dissicaru
124쪽
De sacramentorum causalitate. 8 s
tatem de causalitate sacra mentorum respectu gratiae,quia non eκ eoru causalitate respectu illius praecedentis dispositionis colligitur, quod sint causa attingens gratiam. Minor huius rationis probatur, quia vel illa dispositio, qua sacramenta dicuntur efficere , est naturalis qualitas, vel supernaturalis: Primum dici non potest,tum quia huiusmodi qualitas naturalis gratis & sine fundamento fingeretur, nec expli
cari posset,quq & qualis sit,& quod si
eius munus; tum etiam quia secudum
fide nulla gratia naturalis est, quae sit immediata dispositio ad qua sequatur gratia; est ergo necessarium dicere, dis positioiad illam esse qualitatem super naturalem . Quo admisso sic arguo demente Scoti; quia vel illa qualitas fit
Per creationem,Vel no: si creatur;ergo non magis potest fieri immediate per sacEa quam gratia; ergo oportebit alia
fingere dispositionem qua possit sacramentum attingere, de qua eade redibit quaestio,& argumenta di ratio, atq; ita poterit in infinitu procedi. Si ergo non creatur; ergo nec gratia creab tur,
quia licet dici posset gratiam esse Persectiorem qualitatem quam stilla dispositio, tamen in hoc conueniunt, Putraque est forma supernaturalis, viraq. fit in subiecto ultra capacitatem
naturalem eius, ergo vel utraque creatur, vel neutra . Praeterea,quia haec qualitas leu dispositio supernaturalis gratis fingitur, nam licet certum sit de fide, tria sacramenta imprimere characterem, qui est veluti potentia quaedam, & spi rituale signaculu, quo anima ad aliquod speciale munus obeundum consignatur, proprie tamen, &in rigore loquendo, non potest character dici dispositio , ad qua gratia consequatur, tame quia nec gratia ipsa e XControu. Pars IIII.
se talem dispositione postulat,quia sine huiusmodi charactere est multis temporibus gratia comunicata homi nibus & nunc saepe communicatur,cutamen tauqua iii ἡetur sine propria &connaturali dispositione, qua ipsa gratia secudum se requirit; ergo e X Parte ipsius gratie,& no eX natura elus cha racter non est dispositio ad eam. Neq; ex parte characteris requiritur illa naturalis connexio, ut posito charactere. nece istrio ponatur gratia, quia licet de facto ita si, ut cui datur charactera detur etiam gratia ablato obice, pr pter sacram enti efficacia,tamen quod haec si eκ naturali dispositione ipsarum qualitatum non potest chi landa- meto affirmari, alioquin posset etiam aliquis dicere, amissa gratia amitti et lacharacterem,quia ablata forma aufertur vltima dispositio; ergo si haec sacramenta, quae characterem imprimunt,
nullam possunt habere efficientiam circa gratiam, pr ter eam,qua habent circa characterem, propter illa solum
non possent dici instrumenta pli 3 sica
gratae. Ite in sacris, que non imprimul characterem, nulla necessitas uidetur ponendi dispositione illam,qua ornatum appellant; limo hoc videtur esse contra coem Theologorum sinit m ,
idq; sic ostenditur;qu: a in quibusdam sacris imprimitur disposito ad cff. ctu principale, si propter obicem in susci Plente tunc ino causatur esk ctus primcipalis, cessante obice,lui ficit dispositio illa ad illum enectum principalem , ut apparet in sacramentis imprimetibus chara aere; sed in ficto penitente, cessante fictione, nil ait est quod sufficiat ad effectum ve lae penitetit ei alias .n. non oporteret tale fcte consessum
de iisdem peccatis costeri, quod verae Theologiae aduersatur; ergo in sacro
125쪽
pcenitentiae nulla imprimitur dispos,uo quasi necessitans ad effectum sacrainenti, scilicet ad gratiam. Adde in
sacramentis , quae characterem non
imprimunt, vana e se huiusmodi qualitatem Praea iam ad gratiam,quae dicitur ornatu Κ, fingere,quae est enim qualitas ista, aut in quo est sub ecta 3 aut Propter quem finem Sc effecta ponitur Nihil sane rei ponderi potest pro babiliter; quod sic declaro,quia anima suis actibus Sc h abitibus ornatur; 3c ille ornatus non est habitus operativus, ut etiam praedicti Auctores cocedunt, quia non potat esse aliqua, nisi ex virtutibus infusa;Eκ quo sequitur,liuiusmodi ornatu non esse in potentijs animae, quia in eis tantu sunt hab: tus operativi. Neq; est etiam cur fingatur et se in essentia animς,quia ad nullii finem est necessarius, quia nec ponivir ad cosignandum hominem ad aliquod munus,alioquin effet character,ue ita omnia sacramenta imprimerent characterem, quod est contra Conciliorum
mentem, Sc contra rationem,quia nullum est speciale munus, ad quod consignentur homines per caetera sacramenta.Neq; etiam potest poni huiusmodi ornatus in e sentia atq,tanquam dilpositio ad gratia, quia alias alia lacramenta,quae imprimunt charactere ira,
imprimerent etiam pister charactere huiusmodi ornatu, quod ipsi mei Auctores nee aiat.Ptaeterea curn aia ex se
ut immediate capaκ gratiae, n5 est cur
requirat aliam dispositione physicam Per inodu habitus seu actus primi. Ac deniq; quia tu Ata veram Sc lana doctrinam, ut liqc sacra conserant gratia, non est necessaria eκ parte hois alia dispositio,nisi contritio, vel attritio aut
dilectio, aut alij similes actus;ergo talis dispositio dc ornatus frustra Ponitu Vltimo specialiter id ostenditur in Eucharistia secudum Scotum ubi sup- quia in ea no potest fingi ornatus, qui sit dii positio praeuia,quia dispositio n5po i et fieri in substatia panis,quia haecla In non est, quando efficitur transubstantiatio, fit enim transubstatiatio in institi, ino desinit ese ibi palus,& incipit e .se ibi coryu, Christi; quocirca in instanti, qu , fit transubstantiatio non est iam panis, sicut in uastanti, quo e Naere fit ig iis, non est aer; neq; fieri potest illi di positio in corpore Christi, tu quia per hoc mysterium nulla qualitas additur corpori Christi, sed sola sacramentalis Pr sentia,tum etiam quia corpus Christi non est subiectu, quod praesupponitur tra substantiationi, sed
est primamus terminus eius; ergo non praesupponitur tanquam lubi es 4, in quo recipiatur aliqua praeuia dispositio: nec ladem illa dii positio potest e Lia in accidentibus panis Ec vini, quia illa accidentia nihil de nouo acquirunt, praeter modum essendi sine subiecto. Eκdiαs sequitur primo,charactere in non esse disi sitionem gratiae connaturalem,nec ad eius receptionem per se requiri in anima.Sequitur secundo, illum ornatu aut dit positionem , qua praefati Auctores constituunt, noelia necessariam, nec ponendam in aliis sacramentis, quς characte te non imprimunt, ut ostendimus de poenitentia &Eucharistia, dc idem iudicium est in alijs,3c sic si in iis esset ponenda,e dem
rationes concluderent esse pone da in in sacramentis imprimentibus chara-erem. Sequitur tertio, quod si illa dispositio posset attingi efficienter physice a sacramentis, similiter Sc gratia , Propter eandem rarionem;& si gratia non potest ab eis sic attingi, similitee nec illa dispositio. Sequitur vltimo, P
126쪽
De Sacramentorum causalitate. 8 7
dato etiam,quod sacramenta attingerent effective physice & reali ratione, no proinde attingerent gratiam, quia essent distinctae formae, & actio sacramenti posset sistere in prima;tu etiam quia nulla est inter has formas naturalis conneVio, & ita praefati Auctores non habent, quod Probare nituntur, scilicet phy sicam causalitatem sacramenti respectu gratia . Secunda concluso.Sacra meta non
causant physica & reali actione gratiam, sic quod vere eam eiusq; Productione attingant, sicut ignis productione ignis physica actione attingit. Probatur,quia ut notab. i. late ostedimus,
nihil potest active agere ad alique terminum in nullo ordine, nisi in se habeat actum primum, Sc formam achi-uam,qua in eodem ordine agat, Sc attingat effectum, quia actus secundus dependet essentialiter ab actu primo, illumq; necessario supponit: sed sacra- metum nullam formam activam habet in se ante motionem a Deo,nec in ipsa motione,qua agat ad gratia; ergo
eam non attingit physice.Consequentia est euidens, maior vero probata est notab. i. Minor ostenditur, in primis Persorma naturalem,quam habet,no
potest active agere ad gratia, si illa secundum se cosideretur, tu quia agens corporale no potest sic agere in alam, tum etia quia effectus est omnino supernaturalis,&lola supernaturali virtute producibilis; nec habet formam,
nec virtutem aliqua supernaturalem ante motionem a Deo, nec in ipsa motione e X art. . ergo nullo modo potest
physica actione attingere gratia PrOPrie Sc in rigore loquendo. D ces Sat est a Deo moueri,ut sic agat. Contra quia motus, Sc motio, tuqcumq; illa sit, siae causatione alicuius virtutis in moto no est causa activa, ut omnes Philosophi cocedunt , ergo per solam illa motionem non potachmec5currere ad aliquem term nu, quem
proprie physica a chione attingat.
Secundo.Creatura etiam secudum S.Th. non potest instrumentaliter co- currere ad creationem,ut nos etia late
ostendimus in i . p. Conto 2.Sed gratia haberi no potest, nisi per creationem, eo forma sit eκ natura sua supernais turalis,non educibilis de potentia ait; ergo sacramenta, quae creaturae sunt,
gratiam,quam caulant,non attingunt
physica causalitate dc actione. Tertio, & suppono, Q gratia in in-st anti inducatur, dc similiter illa dispositio dc ornatus, que illi Doctores constituunt in sacris necesse a te ad gratiae positionem in subiecto debite disposi.to.Qd gratia fi .it in instanti,satis patet, uia est forma spiritualis; de illa veroispositione probatur,quia noest sucincelsio in induct ione alicuius formae, nisi penes partes mobiles,vel penes par tes ipsius forme: sed neutru est in Proposito; ergo nihil obstat, quin illa dispositio et in instanti inducatur. Consequentia est nota; maior etia manifesta. Minor probatur,in primis non habet hic locu diuis bilitas subiecti, quia anima est in diuisibilis,nec dicendis est secundit, si illa dispositio haberet partes gradus formae, ad quam disponit,
non posset induci nisi ipsa cotinue maior Sc minor fieret,quia comensuratur ipsi formaei sed hoc non est necessariu; ergo nec qi ipsa successive inducatur. Probo minorem , quia possibile est in aliquo sacro induci maκ ima dispositionem , si ut Sc minima gratiam insun-di,ad qua non est necessaria,nisi miniis ma dispositio, Sc tunc tio erunt gradus
in ea,secundu quos successue induca-F 4 tur;
127쪽
tur; poterit ergo induci in instanti. Ex
Parte etiam Dei producentis ista in dispositione in non est repugnantia aliis qua ad producendum eam in instanti,tum quia infinitam habet potentia, tum propter summam capacitatem suscipientis non habentis contrarium. Habemus ergo,3ratiam non solum in instanti causari,sed etiam illam dispotionem praecedentem, quam illi Auctores ponunt,posse in instanti causari ex probationibus praecedentibus.Et
Praeterea quia ipsi ponunt huiusmodi dispositione necessitatem ad gratia,&simul elia gratia eu ea; sed gratia est, fit i in stati;ergo similiter illa dispositio ijs positis eκ Scoto, predictis probationibus solum contendente quod illa dispositio fiat in instanti,nostra coci sio probatur tertio sic: Gratia cu sit indivisibilis forma, dc penitus spiritualis, inducitur & fit in instanti: sed sacra in instanti agere nequeunt, sed in tempore;ergo ad eius productionem non concurrunt efficienter physice.Consequetia est optima cum maiori vera ScProbata. Minor ostenditur, quia sacramenta constant verbis & actionibus,quq per motum fiunt,quq no possunt habere esse tu instanti, nisi in tempo
re, & consequenter nec agere actione sua naturali,nisi in tempore.
D ces,quod id conceditur de instrumento, quando agit actione propria, Non vero actione excedente suam virtutem. Contra,quia secudum Omnes, quia quando instrumentum habet Dctionem eXcedetem suam virtutem, habet etiam actionem propriam, &quamdiu durat una, durat Sc altera Iergo si una esst in tempore, similiter & altera. Ex quo sequitur,quod si Deus agit mediante instrumeto,dc sacramento physice concurrete ad gratia, ix sacrum no agit nisi in spe,st Deus in t aget succestiue ad gratiet productione. Sed sorte finges,aliquam unam syllabam totius orationis sacrametatis habere esse in instanti, qd ideo fictio est inquit Scotus, in quia formatio illius
debet esse cu motu, qui necessario est in tepore;& priterea non habetur eκ eo Propositum,quia aut illa syllaba es.set prima,aut ultima,aut intermediar sed nulla istarum; ergo dic. Probra minorem, quia quaecumq; ponatur esse, ex quo illa habet actionem ad gratia , vel illam dispositionem praecedetem,& nulla alia,illa lota sufficet e t & haberet inter omnes rationem sacramenti, quia oes aliae praeter illam nec instru mentaliter,nec quocumq; modo pro ducunt active illam dispositione praeuiam , vel gratiam, quod est maκimuinconueniens, quia in oratione sacramentali nulla una syllaba ponitur is crametu na, sed tota oratio cu materia . Finges ulterius,inquit Scotus, ultima
sy llabam esse saccum completiue, dei abere actionem istam, quae sacro tribui tur,no in virtute propria, sed in virtute praecedentium,sicut ultima gutta in virtute omnium prςcedentiu cavat
lapidem: sed hoc, inquit,nihil ad propositum valet, quia numqua in talib. vltimum completiue causat effectum in virtute praecedetium,nisi quia praecedentia dereliquerint aliquam dispositionem praeuiam ad illum terminutat hic syllabae praecedentes nullam diu spositionem dereliquerunt ante vitisma; ergo nullatenus dici potest, quod illa syllaba copletiue in virtute Praece detium dispositione illam ad gratiam causet, nec gratiam ipsam physica saltem actione,de qua nunc est sermo. Quarto probatur, quod in aliquo eciali sacramento. s. in Eucharistia,
128쪽
De Sacramentorum causalitate. 8s
no n sit possibilis similis causalitas, si
uela tmo sit de ipso sacramento Permanenti, sue de ipsa consecratione, quae est via ad sacramentum; nam Primo modo loquendo,species illa panis non videtur esse causa instrumenta lis, attingendo effectum, s. essentiam corporis Christi realem, neque aliqua dii positioiicii ecessitate ni ad ea,vi satis de se patet quae enim vis in ea fingi
Potest, ut tale effectu pol sit causare a Loquendo vero, secundo modo de cosecratione,idem patet, quia verbi illa Prolata non attingunt transubstatiatione, i est terminus principalis coie- crationis . quae no fit nisi in virtute Dei infinita,quod aeq; vel magis veru, est, qua de creatione . Neq; illa verba attingunt aliqua dispositione praeuiam ad traii substantiatione,quia aut illa dispositio et set i pane,vel in Christi cor Pore: Non in Pane, quia cu illa dispositio esset necessitans ad transubstantiatione, ellet in eo de in stanti cu ipsti, in
quo esset & panis quia quae est dispo-stio, est eius iubiectu; dc hoc implicat
contradictione, Q iit transul statiatio Panis simul cu pane,eo in inflati, quo transubstati aliter desinit esse: Neque
Pot poni illa dii positio i corpore Christi, quia id e Iset m eo ante trari substant lationem, vel ea facta et corporea
sub specie b.existente.Tunc est fictio com Ponere , dc sine scandamento aliquo; postea vero ad quid poneretur
Ne celsaria transubstatiationeta facta rNulla ergo causalitas physica Praeter
diuina,respeetu Eucharistie,& consecrationis, repetitur; & consequenter nec in alijsaande eX ar.pcedente gratia causatur in primo noelia ipsius sacramenti ; ergo sacrum non pol esse
cauta physica efficiens illius, quia 'id
non est, non pol ei se causa effectus, qui fit,quo. n.no ens pol dare esse,cum nemo possit dare, quod non habet e Quinto. Si lacrum est causa gratiqphy sica, vel equi uoca, vel univoca; NOVni uoca,quia tunc gratia esset formaliter in sacro: Nec qui uoca,quia ca equivoca physica, quq per forma activam est e fi ctus, proxima caest simpliciter perfect:or suo effectu: at in re sensibili aliquid nobilius vel eminetius gratia esse non pot; ergo sacrum non est Pro Prie causa activa gratiae. Tertia Conci Sacrum non pol esse causa efficiens Physica unionis gratiaecu subiecto. 'rob itur, quia ad illa unione efficiend uia requiritur actio phy sica realis, sed sacrum non potest tunc, in illa viaio fit, aliquam habere acti nς phy sica, quia tunc non est, unitur. n.gratia ipsi a te in instanti, qn iam lacramentu desiit esse, non ens aut nul
lius pol esse causa physicae Pi Uerea uasacramentu in instanti agere no pol, ut sup diximus: at illa vitio in inlianti fit. Eisde fere argumentis Probari Pothec Concl.quib. precedes probata est. Quatta ConclusVt proprie dc actu instrumenta dicantur lacramenta respectu gratie, non est necessariu Ponere in eis vera S realem efficietia respectu gratiae. Probatur multipliciter. Primo,quia instrumeta artis. quae proprie sunt instrumenta, nullam habet activitatem,respectu operu, que arte
fiunt floquendo de activitate physica, & reali) quia, ut supra o studimus,
nihil in eis consideratur, Praeter quantitatem, figuram, Sc motum quae uola sunt activae formae,ut apud omnes est in conseiso; ergo ut sacramenta possint dici causae instrumentales gratiae,
non oportet ut ea active iscet ficienter attingant . Secundo ignis vere dicitur per calorem , tanquam Perii, tam
129쪽
instrumentum producere ignem : at cipit effectum priorem, dicitur instru-Per illum non attingit esse te r- mentum, ita & quodammodo iste eLmam ignis, sed soluin dispostive: ergo fectus instrumentum dici potest,uere
ad rationem instrumenti non requiri enim dici potest, quod per motionem tur activitas Phusica, Screati S,dc conse serrae lignum diuiditur . at in proposiquenter sacramenta possunt vere in- to prior effectus est sacramentum,vel
strumenta dici,respectu gratiae,etsi ve suscepto sacramenti ordinata ad prioram & physicam ei ieciam non ha' rem effectum,qui est gratia. Praetereabeant.Conlequcti a prima est optima meritum est proprie causa instrumencum maiori,ab omnibus concedenda. talis praemii, nam vere per ipsum prae Minor ostenditur,quia sicut calor non mium acquiritur,& propter ipsum da
Potest inellia in materia prima, ita nec tur, cum tamen nullam causalitatem
in ipsam agere ; na sicut supponat ma- physicam activam, & effectivam ha-teriam secundam in essendo, ita & in beat respectu eius; igitur quis gratia saagendo. Praeterea,quia, ut in contro- cramentorum non attingat physica
uersiis de Eucharistia dicemus,non po efficientia gratia poterit re-test accidens lubstantiam attingere es spectu eius esseca instrum etalis.Tanficienter, eamque producere, cum sit dem ultima dispositio ad formam lubquid in ea imperfectius. Sed aduerte, stantialem vere dicitur causa unionis aliud esse quod quid sit proprie instru animae,causa,inquam, strumentalis, mentum, aliud vero, quod sit propriu S tamen physice eam no a tringit &instrumentum activum pliuscum: efficienter;ita sacramentum est velu-Primo modo vere probant rationes ii dispositio necessitans ad fieri ipsius factae qd sacramenta possint dici pro- gratiae, non quidem habens rationem Prie instrumenta gratiae , sed non se- receptiui, sed immediatae dispositio. cundo modo, hoc enim seclido modo nis ad ipsam gratiam; nec oportet ii negat Scotus, ut supra vidimus ali- iusmodi dispostionem esse nn media- quid posse esse proprie, nisi formam te in ipsa anima, in qua recipitur gra- activa habeat,quq in suo ordine vere tia, sed sufficit ut ait Scotus visit in agat: Si hac significatione negat crea eadem persona, cum non sit disposituram posse cocurrere ad creatione, tio e X natura rei disponens ad gratia, concedit tamen instrumenta artis esse nec ratio recipiendi ea in , sed ex diui-Proprie instrumenta, non quia snta- na institutione, quoad genus potius et tua proprie , sunt tamen receptiua causae efficientis, quam materialis re- alicuius effectus prioris ordinati ad ef ducitur. Hoc amplius declaratur afectum vitiarum 3 quo modo, inquit Scoto in Α dist. 3 9. in responsione ad Scotus,sacra metum potest dici instru- quaest. motam, d. i 8. quam ibi soluit, mentum gratiae,licet non habeat vir- ubi ait, quod pamitentiae sacramentututem activam proprie, respectu eius. est instrumentum ad gratiam prima, Si autem ob cias , non esse simile, sicut dispositio praeuia eo modo, quo quia sacramentum non suscipit illii alteratio potest dici instrumentum reeisectum priorem,scut securis recipit spectu generationis subiectivae, quia motionem. Respondeo, hoc non ob- est dispositio praeuia ad ipsam .Et pau- stare, quia scut totum illud, quod re- lo infelius dicat, quod Sacerdos delet
130쪽
De Sacramentorum causalitate. O I
culpam & poenam mortis aeteri s per sacramentum poenitentiae: sed id iisi facit,inquit Scotus,n si instrument aliis
ter, non quidem attingendo illum effectum nec propria virtute, nec alterius, sed attingendo aliquid prius, qd est dispositio necessivans ad i fluin effectum, necessitans, inquam, eκ diurna pactione; Sc genus tale causans dispois sitionem necessariam ad terminum; dicitur agens instrumentale, S est de alterante & generante. Haec Scotus,
ubi vult expresse, qd alteratio est instrumentum ad generationem substantiae, quia est dispositio necessitans a d formam substantiale: simili modo sacramentum dicitur instrumentum gratiae, quia est dispositio necessitans ad productionem eius, licet iro e M rei natura, sed ex pastione diuina,nec instrum etiam physicum proprie loque-do de instrumento per si inititudinem ad instrumenta artis est activum & attingens terminum Principalis agetis, ac proinde licet sacramentum non attingat grat iae productionem, d:ci potest proprie instrumentum seu causa
instrumentalis eius. . Quinta Concluso . Sacramenta sunt cause morales eratiae , Probatur,
quia habent efficaciam suam, ut supra ostendimus, a passione Christi, quia Christus meruit, ut per ipsa sacramenta a se instituta nobis gratia coieratur, ipsa enim ut instituta a Christo vero Deo, habent in se metitum Christi mouens Deum ad gratiam per ea causandam & efficiendam; unde quatenus ipsa Christi merita continent, Sut ipsius gratiae causae instrumentales &morales. Cum hac causalitate morali vere saluantur differentiae, quae de ipsis Iacramentis a Sanctis & Concilijs dicuntur,causa enim moralis vete discitur causa. iactu haec eκ praecedentibus probatur, quia cum sacramenta
non si ni causae instrumentales physicae ipsius grati ,propria activitate physica,& reali ipsam attingentes, suntq;lecundum Sanctos vere causis instrumentales gratiae , sequitur, quod sint causae ipsius morales.
PArs affirmativa probatur primo,
eκ illo Apostoli ad Gal. 3. Quot quot baptizati estis , Christum indui stis; sed nullus induit Christulti, nisi accipiens gratiam, perquam fit Christuβ conformis; igitur quantumuis fictus quis ad Bapti sinum accedat, si illum recipit,gratiam recipit.
Secundo.Si fictus non recipit gratia cum Bapti sinum accipit, non pos fetialuari, aut esset rebaptizandus: sed utrumque est maκimu inconueniens; igitur vere talis fictus gratiam recipit.Consequentia est nota; sequela maioris probatur, quia non potest quis sine gratia ba plisinali saluaris ergo, vel esset iste fictus rebaptizandusas gratiam in Baptismo non recipit,vel praeclusa est illi via lalutis. Tertio. Baptismus eκpellit peccatum, sed non illud, quod prius eκpul sum est, quia iam amplius eκ pelli nopotest; ergo peccatum, quod tunc in- est; ergo nullum peccatum in ficto impedit gratiae collationem per sacramentum Baptismi.