장음표시 사용
91쪽
te, quae praeparasti expectantibus te ;quod Paulus de praemio gloriae expli
cat, I .ad Corint. 2. dc de eodem Eccles. x7. iusti autem in perpetuu viuent, Scapud Dominum est merces eoru . Nec
obstat illud Pauli ad Hebr.dicentis, nouum testamentum melioribus repromissionibus esse sancitum; quia hoc potest sic intelligi scilicet quod loquatur, non de promissione generali intrinseca ordini gratiae, Sc omni legi diuinae communi, sed de peculiaribus & proprijs alicuius legis seu status promissionibus; promissio eni in primae gratiς homini conserendς suia scienter disposito per contritionem, promisso gloriae homini conserendae grato, Sc promissio augmeti gratiae &gloriae dandae iustis in praemiii bon
rum operu, quodammodo sunt intrinsecae ordini gratiae, ut est sub perfecta S suaui prouidentia Dei supernaturali: dc ita suae promissiones, ut diximus,
fuerunt tam in lege naturae, qua scripta, nec nobis constat, in lege scripta fui iIe maiores aut potiores quam in lege naturet fuerint, quamuis fuerint clariores,magis'; ab hominibus cognit ;at vero Propriae promissiones, quae inveteri Testamento additae sunt, videntur esse tantum temporales,ut ex toto
illius legis discursu patet, probatq; it Iud Aug.toto lib.de spiritu & litera,
lib. I9.contra Faustum,c. 3 I .quibus in locis ait, in antiqua lege, propter eius imperfectionem,ut quia regnum cc lorum longe distabat, factas esse promissiones temporales, non in omnino praetermissas esse spirituales, quae interdum in ipsis temporalibus figurabantur, interdum vero eκ pressius fiebant; At in nouo Τestamento eκpreusius facti est generalis pronailsio gratiae, dc gloriae, adeo quod in initio eius sub nomine regni t loru sue in t pro posita, quod antea nusqua fustum legimus. Praeterea additae sunt promissiones spirituales abudantiores gratiae propriae huius status, cum dei eporalibus promissionibus quasi nulla fuit mentio, sed veluti supponuntur haec temporalia bona iustis ad icienda, si ,1
Iis aut necessatia, aut utilia fuerint, propter qua causa in merito diκit Paulus, nouum testamentum melioribus reprom; Isionibus esse sancitu. H κ st bilito probatur ia coclusio. in illis OP ribus concurrebant oia necessuia ad meritu gloriae,& augmentum gratiae, ergo per illa merebant Iudae. Conte quentia est euidens; Antecedes probatur, quia e X parte opem erat vera sanctitas Sc iustitia apud Deli, siquide lupponimus ea orta esse a gratia,Sc rursus
iupponimus promissione Dei de danis da gratia seu augmento eius, Sc gloria pro operibus ex gratia & charitate supernaturali factis; ergo vere erant meritoria gratiae Sc gloriae. Deinde illa opera ex obiecta erant bona Sc grata Deo, quandoquido erant ab ipso prPcepta pertinentia ad eius cultum dc religionem , & operantes supponimus esse gratos ipi ergo eX Parte operantium de operum nihil deerat, ut essent de condigno meritoria augmenti gratiae de gloriae. Aderat etiam de Dei promissio de reddenda pro illis gloria,ut paulo ante dicebamus: nihil edigo ad meritum deficiebat. Vnde Scotus ubi supra sic ait: Concedo ergo, ut non causabant gratiam supple, sacra illa vetera dc sacrificia , circumcisione excepta) tanqua signa efficacia respecta gratiae, sed tamen millis conferebatur gratia per modum metiti; nimis enim durum videtur, quod aliquis eκ charitate de obedientia sit seruans Dei
92쪽
De Sacramentorum essicacia. s et
praeceptum & non mereatura Uideis tur etiam irrationabiliter dici, quod Deus alicui dederit Praeceptum , DO.lens obseruantem Praeceptum mere ri, quantumcumque eX charitate Scobedientia obseruarete at de huius nodi purgationibus, caere inonis s. & oblationibus erant in.illa lege data Pracepta;ergo obseruantes illa in charitate, Sc e X charitate, dc obedientia, promissione Dei de praemio reddendo supposita, vere merebantur gratiae augmentum, dc gloriae. Conclusio tertia. Asserere uniuersaliter,nulli holum in lege veteri collatam esse gratiam, vel re nussum Peccatum, nisi per propriam ipsius hominis fidem, ac dispositionem iuificien
te in ad obtinendam gratiam, S e X- Pellendum peccatum, est temera-Nu, nam eX eo sequetur, tam in lege naturae , quam veteri, quia utriusque
eadem erit ratio, omnes infantes relictos esse sine remedio originalis peccati, ob id cli omnes huiusmodi infantes ante viam rationis decedentes damnatos esse,quod impium est sentire desu inma Dei misericordia, dc suaui eius
prouidentia, dc contra commune traditionem, S senium Ecclesiae &oium
Patrulla:Quocirca non solum illud anserere temerarium iudico , sed etiam erroneum. Qui vero affirmat, ante
Clitasti aduentum nullum suisse sensibile signum institutum , in quo dare
tur gratia, remitteret urq; peccatum ., Praeter meritum operantis, vel sus ficietem dispostionem, sed remedium originalis peccati surge positu eo tempore inlota interiori fide, vel ipsius-m et hominis, cui Pecc-tum remittebatur, si erat capa X eius, vel alterius,
sub cuius erat cura, si erat paruulus; si id intelligat de tem pore legis naturae, controu. para IIII.
minus probabiliter loquitur; si vero id
de tempore circumcisionis asserat, temerarie loquitur, Sc contra comm
Dein Patrum sanctorum sensum, asserentium , ut postea videbimus, per circumcisionem peccatum originale fuisse deletum,quae tame signuin erat sensibile. Si vero quis asserat, exteranum signum legis natur , vel circumcisionis, non fuisse necessarium ad applicandum paruulis remedium originalis peccati, non tamen negat, qui Π,
s simul cum fide interna hoc signum
exhiberetur, daretur statim gratia, de remitteretur Originale Peccatusquamquam e conuerto solum externum signum sine illa interna fide non sus ficeret ad dictum effectum;falsum qui
dem diceret, sed non ita temerarie loqueretur. Tandem s aliquis assereret, in circumcisione Sc sacramento legis naturae datam esse gratiam, & peccatum remissum esse, de ad hunc eis ctum consequendum suisse necessarium signum e Xternum, no tamen sine fide interna Ecclesiae, vel ministri; neque e contra fidem internam sunfecisse sine tali signo externo, Sc esse ctum gratiae tribuendum suis se interiori fidei, ut propriae causae, e X te num vero signum tantum fuisse conditionem sine qua non; nihil diceret censura dignum, sed probabiliter loqueretur, secudum multos Auctores, sed meo iudicio falsum diceret. Concluso quarta . Loquendo de Potentia abloluta Dei, peccatum oriaginale deleri potest absque gratiae in- usione , per solam originalis iustitiae
restitutionem, quae inagis formaliter, dc eX natura rei repugnat peccato ,
quam gratia. Conclusio haec est satis
93쪽
Concluso quinta. De potentia Dei absoluta potest homo de tui mico fieri
amicus absque gratiae,vel alicuius sedimae collatione, manente etiami in eo Peccato cum sua prauitate. Haec conclusio etiam a nolas probata est ubi iupra conclusione A. id iplum se utiendum de oblio atione ad poenan saeter nam , quod Deus potest eam tollerect remittere, quia Peccatorem in sua gratiam recipiatricaeterum perdicta re nussione,qua ulterius homo Dei amicus,& potens meritorie operari constituitur, line gratiae insusone peccatum remitti haud potest, ut idem conclusione 3. ostendanus; lege totam illam Controuersiam. Conclusio se κta. De potetia Dei ordinaria non potest remitti peccatum,
quin gratiae fiat initisio. Conclusio est Sco. bi lupra art. 2.ubi sic ait: Quo ad hoc teneo , quod non est possibile de
Potent a Dei ordinata culpam originalem, nec aliquam aliam mortalem
di in illi sine gratis infusione,quia licet absolute sine contradictione possit esse medium in specie humanaeinter filium regni, de filium perditionisGlicet homo in puris naturalibi tamen secundum legem sapientiae Diumae post lapsum nullum est medium inister gratum, qui est filius regni, Si peccati irem,qui est filius carceris, nec μή test loquendo de potentia ordinatat, id est, coistini legibus a sapierata aut voluntate diuina ordinatis ; do ideo nullum liberat nec liberare potest a culpa.nisi cui dat gratia.Conclusio h est olum Doctorum consentu apprinbata 'per haec refelluntur opiniones 3. notabili relatet,quae asserebam percita cumcisionem remitti quidem precatu originale, non tamen dari gratia,quia si de potentia ordinata Dei no remit.
O mi Glitur peccatum, nisi per gratiae infusionem, quomodo reuum poterat origi Dale per circium cisionem, nisi gratia
Conelasia p. in circumcisione Primcipaliter intendebatur a Deo eratia Sccolast quenter peceat r misiM.Cocluso est Sco. ubi l .conr. in. 3. notata recta talIi c probatut sic a Scoto,quia agens fecundum rectam ratione principalius m tedit perfectionem, qua In
persectionis carentia ΠΤ, quIano intendit carentiam. dc impe iactione amo.
uere, nas propter Periectnonis introductioFienir scut generans. non intendit corruptionem, nis propter generationem; ergo cum Deus instituendo clx-cumcisionem fuerat agens secundum recta rationem, Principalius intende bat perfectionem Posiduaria,Puta gratiam, qua catentiam imperfectionis , id est peccati origii alis'. et
Coclusio octaua. Probabilius est ipsunt circumcisionis signuin externufuisse sufficiens, ut illo applicato paruulis daretur gratia, etiam fi sine fide
parentis, aut ministri,seu hominis co4 ferentis sacramentum applicaretur.
Coclusio haec est Scoti ubi lupra,& eorum quos supra citauimus, ςqui Parantes in hoc circumcisionem Baptismo cum Aug. lib. D contra Cresconium, cap. I 3 .ad iplum comparantes In hoc,
quod data a ministro infideli no m gis ebat Postea iteranda, qu1 nunc sit gerandus Baptis Mus datus ab Haereti- eerno sicut nunc Baptismus sine fideministri,ac merito eius cum sola intentione faciendi, quod Christus voluit,
est remediumi sufficiens contra Peccatum origit at ua& nune circumcisi
absque mento di fide ministri appliacata paruulis peccatu originale dei bat. Et co firmatur quia Patres smpli-
94쪽
De Sacramentorum efficacia. sy
Eter affirmant, ircumcisionem simpliciter fuisse institutam in remediu originalis peccari,cui successit Bapti l mus; ergo quod sufficie b. t, ut esset verum 1acramentum, sufficiebat, ut esset remedium peccati originalis, sicut nunc de Rapti sino constit: sed ad id solum sufficiebat vera ratio circumcisionis cum intentione ministit, etiam abf-que fide; ergo dcc. Et co firmatur,nam ad veritatem illius sacramini, Sc ut et set impletum praeceptum illis verbis c&entum Genet. II. dc Leuit. I 2. Anima cuius Praeputii caro circumcisa nofuerit Jcc. tio erat necessaria fides, nec
meritum ministra; ergo nec erat nece Tatia , ut in illo sacrameli to daretur gratia , non e Xistente ob:ce in reci-Piente. Praeterea vel illa ministri fideserat necessaria , ut daretur gratia Paruulo ProPter meritum de condigno,
vel de congruo ipsius ministri: sed Propter hoc non erat necessaria, ergo sne ea circumcisio erat sufficiens rea medium pro paruulo. Probo miniore, tum quia nullus praeter Christum mereretur alteri primam gratiam habitualem immediate , & sine ulla dispositione recipienti); tum etiam quia alias non qnecunque fides,sed viva &charitate sormata esset ad huiusmodi riti ctum necessata. quod satis absurde concedctur, lumn maXimo peri culo paruulorum salus suisset constituta, quod de sua in Dei dispositione concedi non debet.T idem quia cum circuimcisio instituta est in signo sens bili & externo, trulli promi si a ficta est de danda gratia fidei mini lici sed ipsi signo externo, ut verbis suae institutimi conit it;ergo Scc. Sed contra dicta oli lates , nam multe gentes circumcisione utcbatur,
quae tamen erant impiae & infi&les, ut late refert Epiphanius haeresi
trigesima, dc Orig. lib. 2. in epist. ad Rom. Quibus tri circumcisio gratiam non conferebat, solum quia sne fide signo iIlo exterori utebantur . Re spondeo, quod sicut in nostris lacramentis d. stinguitur fi les ab intenti ne faciendi lacramentam a Deo institutum,ita in circumcisioite: Sc sicut fides latinistri non est necelsaria ad veritatem sacr. imetiti nostri, sed inten
tio , ita in circumcisone non erat ne
cessaria ministri fides; sed intentio, quia eadem est in loc re ratio de cim cum cisio ite, ac de nostris sacramentis: Quocirca huiusmodi intentio saciendi,quod Deus instituit,erat necessaria, ut sub illa caeremonia daretur gratia, quae non dabatur in illa nisi quatenus r tionem sacramenti habebat, quare de illis getibus que circumcisalie utebantur ,dicendum,quo i si illa utebintur, dc applicabant paruulis suis sibilia intentione etiam si alias cssent i fideles, paruuli iustificari poterant peream, sicut es modo si huiusmodi paruulis Bapti Cinus sub interitone faciendi sacramentum a Deo itast: tu tum applicaretur, tuli ficaretur sale. Conciti si , nona. Circumciso conis tui: t gratiam Sc pueris Sc adultis, qui determinatum gradum gratiae per ipsum non habebant e M opere operato,&eκ vi solum circumcisonis Paetet
meritum etiam operantis tam mini.
stri, quam eius, qui circumcidebatur. Ad huius conclusionis intelligentiam nota, in iustificatione Peccatoris per
sacramenta multa concurrere ἱ e X
Parte Dei voluntatem ut elidi illa retensibili, ut instrumento a se ordina to ad causanduin gratiam; eX Parta Christi passionem,a qua diXla. ustari quam a causa meritoria habere ess-D 4 caciam
95쪽
caciam sacramenta ; eκ parte ministri Potestatem, voluntatem, Sc Probitatem ; e X Parte suscipientis voluntatem, si dem, poenitentiam; e X Parte
tandem sacramenti ipsam actionem CXternam, quae coniurgit ex debita applicatione serinae&inateriae. Caeterum eΚ ijs omnibus id, quod active ct proxime, idque instrumentaliter efficit gratiam iusti Mationis sacranaentalem, est sola actio illa eκterna, quae sacramentum dicitur; & haec vocatur opus operatum, ita vi idem sit, sacramentum conserre gratiam e X o Pere operato, quod conserre gratiam eκ vi ipsus actionis sacramentalis, a Deo ad hoc institutae,dc non e X merito agentis, nec suscipientis; quod S. August.lib. . de Bapt. capitulo vigesimoquarto, expressit illis verbis, ipsum per seipsum sacramentum mul
tum valere, nam voluntas Dei, quae sacramento utitur, concurrit quidem
active,ut causa principalis; passoChristi concurrit ut causa meritoria, mora
ii modo, dc non physco, quia non est actu, sed praeteriit, licet maneat obiective in mente Dei; potestas Scvoluntas ministri concurrunt , sed
sunt causae remotae, requiruntur e nimad efficiendain ipsam actionem sacramentalem, quae postea immediate opera tui; probitas ministri requiritur , ut ipse non peccet administrando sacramenta, non tamen ipsa est causa gratiae in suscipiente, nec per modum sacramenti iuuat suscipientem, sed per modum impetrationis, non ad gratiam conserendam, quae
determinate sacramento correspondet, quia haec sine probitate ministri
causatur ; voluntas vero, fides, & poenitentia in suscipiente adulto necessario requiruntur, ut dispositiones ex parte subiecti,non ut causae activae sacramentalis gratiae, non enim fi les Se Poenitentia efficiunt sacra metiralem gratiam, neque dant et Laciam sacramento , sed solum tollunt obstacula . quae impedirent,ue lacramenta suam
efficaciam exercerent , A ne suum haberent effectum: Unde in pueris, ubi nulla requiritur dispositio, sine in rebus fit iustificatio. Doctrinali aec in re naturali explicari fusius potest: Si ad ligna comburenda Primo lignae Xiccarentur, deinde excuteretur ignis eκ silice , & tunc applicaretur ignis ligno, S sic tandem fieret coru-
bustio, nemo diceret causam conabu stionis immediatam esse siccitatem .
aut ignis excussionem ex si lice, aut applicationem ignis ad lignum, sed solum ignem, ut causam prima iam , dc solum calorem seu calefactionem, ut causam iustrumentariam.Sinuliter in proposito, Deum causam primamriam gratiae sacramentalis constitui
mus, ipsum vero sacramentum causain immediatam instrumentalem, cettera vero ut prae requisita constituumus; in opere operato eXcludimus Sdem ministri, d spositione ad gratiam in sulcipiente, tanquam causas gratiae sacramentalis, no autem in sulcipiente eas excludimus, taquam dii positio nes ad gratiae receptione: Squamuis huiusmodi dispositio, si eri gratia Procedat, possit esse meritoria augmenti grati , tamen alia est gratia, quae datur ob dispositionem,alia vero quae datur e X vi sacramenti; opus ergo operatum,de quo loquimur,non soluexclud:t dignitatem &sanctitate ministri, sed etiam fidem Sc motum internum suscipientis, si efficientia gratiae se
cramentalis: nam etiamsi ipsa requirantur m adultis, tamen non lunt
96쪽
De Sacramentorum essicacia. Ip
ista q 3ς gratia causat sed ipsum sacramentum, ut iii strumentu in Dei; non enim virtute illorum, vel ob fidem,&sanctitatem ministr i, nec ob poenitentiam, S dispositionem suscipientis datur alicui Fratia sacramentalis, sed vi& virtute lacramenti, quod gratiam confert non Ponenti obicem line meritis illius, , nullo hab: to respectu administri, vel suscipientis sanctit tem licet in suscipiente requirat quod
non ponat obicem gratiae conterendae . His constitutis in hoc sensu tam stra conclusio intellecti proba da est, ct primo sanctorii auctoritatibus. A u gust.ad Valerium lib.secundo, de nu- Ptij3, 3c concupisc. capit. I I. sic ait: EX quo instituta est circumcisio in populo Dei, quae erat tunc signaculum iustitiae fidei ad purgationem valebat magnis, e& Paruulis originalis veteririsque peccati; sicut Bapti l. e Κ illo v lere coepit ad umouationem linis ex quo institutus est .Hse August. lnquibus uerbis eandem virtutem ad Peccatum originale delendum tribuit circumc: sioni, quam tribuit Ba Ptismo, nec magis fidem,& meritum operantis ad eam, quam ad baptismae κposcit. Praeterea opponitur auctoritas August. iis, qui solum paruulis ex opere operato dedisse gratiam ipsam circumcisionem affirmant, non Vero adultis,qui eadem,& sub eadem
ratione vicisque valuisset, & magnis, scilicet, Sc paruulis; non ergo facienda est distinctio, dc differentia circumcisionis in ordine ad paruulos, dc adultos, ted utrisque eodem modo fuisse proficuam asserendum est, praeterea Beda super Lucam,super illa verba: Et Postqua impleti sunt, Scc. ait ide salutilere curationis auxilium circumciso in lege cotta originalis Peccati uulnus ageb.it,quod Baptismus agere reuelate gratiae tempore consueuit,eπ-cepto,quod celestisregni ianua in ii dum intrare Poterant, tamen in sinu Abrahae post mortem requie beata consolari supernae Pacis ingressu, qua felici spe eκpectabant. His apte traditis, inquit Magister dist. I 4. Per circumcisionem, eκ quo instituta fuit, tenaissionem peccati originalis, &actualis paruulis, Sc maioribus a Deo praeditam, sicut nunc per Bapti l mudatur;Et supra notab. 1 .ostedimus rationem , ob quam Magister circumcisonem ab illis vetetib. quo ad collationem gratiae,eXceperit, & smiliter ex
D. Bona uentura causam reddimus, ob quam oportuit circumcisionem caeteris veterib. sacra metis esse efficaciore.
Conclusione hanc tenent Doctores in Principio quae stionis citatae, Sc eisdeargumentis Penitus , qui b. Piaecedens roboratur.Prqterea circucisio erat vere
dc propriissime sacramentu cotra Peccatu originale institutum ergo erat signum veru,& efficax, ac Prius naturaliter suo signato, eiusq; causa; ergo Vere gratia coserebat, fide ministri,&merito suscipientis exclusis, id.n .non a tali metito dc fide, sed a diuina institutione pendebat.Ite Per circumcisi nem non solum delebatur & remittebatur adultis peccatum originale, sed et actualia,ut docet D.Tho. 3. Par.q. q.
elu. a. ergo conferebat circumciso gratiam prima adultis, per qua solam peccata dimittuntur,no quide eX naurito dc virtute operatis, quia cu gratia Pr, a sulcipiebat,nultu i eo merit id alicde condigno, prae lupponeba tur, quia Prima gratia non cadIt sub meritu, le
97쪽
condigno ipsius recipictis; et go illam
conserebat circumcisio ex vi Proseria. Si vero dicas, liui tu Per unam visione
datam ei se prima gratiam adultis; e go nunqua remisit in eis peccatu origi Hale, nec ach ualia, iam si gratia prima praelupponebitur in suscipiente, ergo supponebat Peccata remissi,odpr dictis auctoribus, k coi consensu Docto ru, k Sanctoria ur aduersari. Ex quo sequit tir, respectu adultom 1acra meri. tum legis naturae e circumcisionem non ei se instituta in remediu originalis peccati, quia de ione huius i cra- meti est, ut per illud possit remitti peccatu, nam si temper supponendum ei
set peccatum renaissam mullius utilitatis vel momenti esset tale remedium: dc ulterius infertur, circumcisionem, vel sacramentum legis naturae respectu adultorum non stabulisse rationem sacramenti, sed solum eiusdem professio ius fidei,vel rei gicis ceremoniae meritoriae, eAio Perde DPeraritis,
quia non aliter erant signa gratiae. Praeterea, quia sicut paruuli ante Christi aduent uin dicebantur iustificari 1 nfide parentum: ita etiam nunc in lege gratiae, ut loquitur Iustius Martyr q. s6. ad orthodoxos, & Augus. lib. i .de Peccatorum meritis, cap. 2. e lib. sevcr. k falsa P nitentia, cap. 1.ergo sicut hoc posterius est intelligendum de fide, ut ita dicam,obiectiva,cum arctiori eius professione, non de Propria in interna fide ipsius ministra seu Parentis; ita etiam S illud prius est intelligendum sed hoc non tollit a Baptismo, quod conterat gratiam CX Pere Operato, ac eta vi Propria nullo
habito respectu ad fidem, ut actum internum ministri, nullus enim pee hoc asTrere audebit, quod Baptii mus non conserat gratiam ex operae operato;ergo nec illud hoc a circumis
Decima Conclusio.Omnia noue legis sacram cta conserui gratia eX OPere Operato, ac eX vi propria sacram erati. A d cuius coctus,nis probationem aduertendum duplicia esse signa, alia quae non ad alium finem instituta sutquam ad significandu qu Theorica daci possunt: alia vero sunt imposita ad lignificanduin, ek efficiendum alis quid, quet ob id prachica dici possit escet ficacia respectu significati. Disserui aut haec signa inter se, qd priora nihili ne diate ex vi propria operantur,sed solii ligni ficat, repissentat obiectu, etsi forte aliqua do sequitur aliqs effectus, non eκ vi illius signi est, ted alii det Posteriora vero signa immediate operantur sua quadam virtute,ac proinde non solum practica, sed ed et ficacia vocantur.' talia signa sunt sacram
ta,ut eκ diffinitone sacramenti pr ceduli Cotto uel si a posita patct. Ex quo deducitur, quod cum sacra meta legis nouae si ut vere, & proprie sacram cta, fuit vera, propria causa gratie. Prae.
terea omnes rationes praecedentibus
conclusionibus posite, quibus ostendi
sonis gratia contulisse, multo magis de sacratinentis nouae legis concludui, de quibus Conc. Florent .ait,quod non solum significant, sed etiam gratiam ei ficiunt: item sacramenta nouae legis sunt ipsius gratiae causa, ergo aliquid
gratiae conserunt eta opere1 Perato, Praeter meritum ipsius operantis consequentia est nota, quia aliter non et
sent causa ipsius gratia, antecedens Vero est de fide,quia sub eisdem fere verbis diffinitur in Conc. Trident. Iess7. can. 6.I.S δ. Sc m lcis. 6. cap.7. di Verat, Baptismum esse istrumat alc cauis
98쪽
De Sacramentorum est cacia. so.
iu ficationis. Praeterea in Symia Niceno di Coiateor unu Baptisma i rem iusionem conferri, dc conlequenter gratiam Item Augu .li. I9. contra Faustudicit, Baptismum facere nouos homine,, dc omnia peccata delere.Optatus etiam lib. 3.contra Parmen. dicit, Ramtisma Clit: stianorum Trinitati conse crata consecte gratiam. Preterea Paul.
ad Eph. s. Mundas eam lauacro aquae in verbo vitae. Sc ad Titu 3 .Salvos nos secit per lauacru regenerationis.Q ure locutiones rationem vere causae significant,in hoc vero quod est causam esse gratiae, omni sacramento conueni ut, que a Christo instituta sunt. Praeterea infra ostendemus, ministri probitatem aut malitiam nillil conserre
aut auferre a sacramentorum veritate,nam siue malus siue bonus sit minister,sacramentum collatum suum sortitur effectum, nec ob bonitatem ininistri augetur, nec ob malitiam eius diminuitur:couenk ergo omnibus nouae legis sacramentis gratiam ex vi sacramenti conserri, Praeter meritum
. Vndecima Coclusio. Omnia sacra omenta nouae legis conserunt gratiam habitualem omnibus no ponentibus
obicem,praecipue loquendo & abstrahe oa prima, Sc a Iecuda gratia. Coclusio videtur de fide,quia Conc. Tri.& Florent. dissiluunt sacramenta nouae legis conferre gratiam, qua continent. Ita hac c5clusione omnes Theo. ueniunt, ex quo primum i equitur, omnia haec lacra meta nouq legis pos se augmentum gratiae conferre, si suscipientem inueniant iam in gratia constitutum .Probatur, quia haec sacramenta semper gratiam conseriit. EX
hac Christiana coclusione & diffinitio nec iiij costat Ses.7 .c.7. ubi sic habeturas quis diκ erit non dari grati peth uiuimodi sacrameta semper &omnibus. quantum est e X Parte Dei , ted aliqua sodc aliquibus no et si rite ea suscipiant,anathemisit: sed qui accedit ingratia ad suscipienduna Bapti se
ma non ponit obicem, ery eam recipit; ergo recipit augmentum gratiae, quia qui est in gratia,no est capa V noeuae gratiae prime, scd solius augmenti,
unde cum in gratia eri istens non ponat obicem sacramento, se in per cum sacramentum recipit, augmentu gratiae accipit.Sed nota, non omnia sacramenta nouae legis esse per se, & eia Propria ratione , & specifica instituta ad dandam prim Mn gratiam, nec secunda ad conserendum gratiae augmentum, sed queda esse instituta per se ad dandam primam gratiam, alia
vero minime, sed augmentum gratiae conserendum; Baptismus quidem Spoenitetia instituta sunt ad delendu, dc remittendum peccatum originale, vel actuale mortale, quod non nisi per gratiam tollitur, & con sequenter haec per se instituta sunt a d. primam
gratiam conseredam; e cotrario vero
Confirmatio instituta est ad dandum Spiritus sanisti robur, Sc augmentum, ob id q. non addit primam gratiam, sed ad eius augmentum conterenda instituta est, lecundam propriam, Scspecialem rationem, ad nutriendam icharitate instituta est. De alij. vero tribu&sacramentis constat,non per te instituta esse ad peccatum originale, vel actuale, Sc cosequenter ex vi proprietde specialis in stitutionis non hasere vim ad primam gratiam conserenda. Sed de aliis dubir,quae hic oriri Pinerant, dc de dii positione ad sacram ei
ta suscipienda art .sequenti dicetur. 3
Duodecima Conciuno. Quae se pii
99쪽
tur manifeste ex praecedentibus. Sacramenta nouae legis non iustificant excitando fidem, ut haeretici nostri temporis affirmant,sed eκ vi propria, de opere operato, nam sicut diximus, sunt gratiae causae ,& omni conserenistis S recipientis merito eXcepto, eam conferunt,ergo, ut signa excitantia fidem . Probatur Conclusio peculiari bus rationibus: verba & signa sacramementalia pendent ex diuina institu. tione, nec ab hominibus propria a ctoritate potuerunt institur ergo non
sunt mere sgna & verba rationis &excitantia fidem,sed signa practica,&eXcitantia, vim habetia aliquid supernaturale efficiendi. Antecedens conceditur ab aduerta ijs; consequentia probatur, quia si vel ba Ac signa sacramentalia essent signa, nude ad eκcita-dam mentem instituta, potuissent ab hominibus facillime institui,&eandem vim habuissent, non enim refert
ad nudam significationem, quam liq-
retici sacramentis tribuunt,quis ea instituerat, modo idem obiectum repraesentent. Secundo,sacramenta instituta sunt a Deo, & pendent a Deo,non solum ut institutore,& principali agete,sed etiam a passione Christi,& morte, tanquam Scausa meritoria, visu Pra docuimus; ergo non operantur solum repraesentando obiectum, dc eκ-
citando fidem more communioreaedetiam aliquid efficiendo. Ad argumenta , in principio art. Iosita. Ad primum,quod auctoritati isus fulcitur, dico, cd ori debent intelligi de sacramentis, quae praecise erant in lege veteri instituta, sub quibus circumciso 6c lacramentum leg s naturae contra originale institutum,tisico
tinetur, quia ante legem Mosaicameram instituta Per multo annos; vim de circumciso,dicit Paulus,non est in lege, sed ex Patribus;ergo bene poten& lecure dici,circumcisionem no fui Gis,1 altem praecisse, legis veteris lacramentum, squidem Paulus absolutae Proseri, ipsam non fuisse re lege, eaeκ Patribus. Cum videtur in Abraha illa solum signaculum iustitiae, i telligenduin est secundum modum Scoti, quem secundo notabili polusemus,scilicet,quod ipsa circumculo forinte ex Deo erat determinata, sic addaisdam gratiam in certo grada, sic ut cuin sulcipienti ipsam in uetuebat, nihil ei praestabat, nec erat signum tunc gratiae in fieri, sed gratiae inerastentu, Se sic accidit in Abraham.
Ad secundum dico, quod ut supra
docuimus, circumciso principaliter instituta fuit ad perfectionem coni rendam scilicet, gratia,&conseqneriter ad deletionem peccati Origiua lis.
ier se distinguantur; ct qua diis
IN art.praecedenti satis ostendimus,
omnia sacramenta nolle legis gratia gratum faciente conferre, nunc inquirimus,an in hoc effectu comonid Erant In hac re omnes Theol. conueniunt,lingula sacramenta singulas ac proprias sacramentales gratias habere, ratione quarum in essectibus distinguantur,ita Scor. in A. dist. I. in .s. in solui. ad vit. via sic ait: Dico ergo ad inatorem,quod sacramentu in magis fgmfiat illum effectu mamma, ad Disitigod by Corale
100쪽
ad quam consertur gratia in sacramento, quam sgii isti et ipsam gratia;
unde gratia eκ stente una in anima, sacramenta tamen diuersa distinguu-tur penes diuersa signis ata propita, quae sunt diuersi eis ct is eiusdem gra
Pro intelligentia huius quaestionis
obserua primo,commune esse omni b. sacramentis, gratiam habitualem coferre, cum enim non ad eundem fine pro Ni mum ordinentur,diuersa sint inter se necesse est,ut distinctos habeant effectu . nam si omnia omnino eundem effictum haberent, non differrent forinaliter in ratione sacramenti, sed naturaliter in ritu seu ceremonia
ad fgnificandu . Praeterea si eundem effectum haberent, fieret quidem noesse quaedam sacramenta magis necessaria ad salutem, quam alia, nec pose set ratio reddi,cur quaedam iterari possent, & quaedam non e nec tandem Posset optima ratio reddi, cur tot sacramenta essent multiplicata. Quocirca necessuin est fateri,effectus gratiae per diuersa sacramenta significa. tos,esse inter se diuersos ; eκ quo in sertur quod sacra metales gratie diuersorum sacramentorum aliquo modo differunt a communi gratia donorum& virtutum,quia non possent gratiae sacramentales inter se differre,ilis aliquo modo a communi gratiae e flectu cistinguereCtur, vel aliquid propriu&speciale supra ipsum adderent. Secudo nota ,secundu Cal. 3.P. t 6 2. ar. 2. dupliciter po semiclligi, gratia sacratem addere supra gratia donoruSpiritu. Sancti, di virtutu , q est gratia gratu facies,a qu i dona & virtutes o. Nuntur,iuxta sola in D Th. Primo, ut addat donu aliquod habituale: Secundo, ut gratia sacratia et ah saddat supra gratia donorii non habituale aliquod donu, sed actuale diuinii auκiliu,ad effectu propriu sacra ineti ordinatu, secudum quod gratia sacramentalis spe distinguitur a gratia virtutu S donotu , iaciti sicut habitus ad habitu, sed sicut gruuitu diuinu in auri Fliu a gratuito habituali dono. EX quo infertur, esse spem gratiae commuter dicte,gratu trifacientis, Sc diuidi in plures spes iuxta specificam pluralitate effectuit. Unde
tia in Baptisino, & in Confirmatione collatam habere aliquod commune,& aliquod proprium, quia in ratione gratiae gratum sacie iatis conueniunt, disturguuntur tamen secundum specificas rationes, ob idque peculiares &differentes effectus habent, ut eκ Scoto supra notauimus. inocirca ipsam et gratia coriani unis sub illa ratione, qua per Bapti linum datur ad peculiate finem ea sacramentali. gratia, cuius proprius effectus est regenerare homine in vita diuina participata sp, rituali. Tertio nota, quod ut dicit D.Bona
tinere gratia,ita Q in ipss fit secuduni sua propria Sc essentiale ionem, sicut aqua in vase,quia gratia est media in ter natura Sc gloria; ergo nihil est ca-pata gratis, quod non sit capax glorie, praesertim cum ipsa sit ad gloriam dispositio,& dii postio, & forma sint in
eodem subiecto , sed lacramentu non est capa X gloriae,ergo neq; gratiae. Pr rere a quia cu accides ii 5 migret de suόiecto in subiectu, si ipsa eci in sc o sin