Controuersiae theologicae inter S. Thomam, et Scotum; super quatuor sententiarum libros; in quibus discordantes opiniones referuntur, potiores difficultates elucidantur, & responsiones ad argumenta Scoti reijciuntur. Prima quarta pars. Auctore reuren

발행: 1617년

분량: 548페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

361쪽

An accidentia in Euch posunt habere actionem&c. 3 17

substantia est prior essentialiter ac cidente , habeat causalitatem effect tuam respectu accidentis.

Dices, alteratio seu principiu eius , attingit aliquid ordinatum ad generationem lubstatique ergo attingit iubsta imam. Concesso antecedente, negatur consequentia ,eκ hoc enim nos equitur, nisi φ dispositive attingat substantiam, quia d: spositionem praeuiam praebuit. Sexto nota,substantiam poste esse principium, & hoc immediate; nam si ex ignobiliori, ut accident i, conceditur ratio efficientis respectu accidentis,cur enti nobiliori,ut substantiae,neganda erit talis causalitas respectu cuiuslibet entis3 Et probatur, quias accidens producitur, per aliqd principium producitur , quod immediate se habet ad illud, secundum negari tes produci a substantia immediate; cum Vero in generabilibus & gen ratis, intra eandem speciem sit ordo accidentalis,necessarium est extra tintam illam speciem dari causam esset tialiter persectiorem , aqua tota illa species esse possit,& producatur;e Orespectu accidentium singularium,in specie caloris est constituenda aliqua causa extrinseca essentialiter ordinata ad totam istam speciem,& tota illla species persectior, a qua produci possit.Da mihi illam causam,vel ergo est substantia, vel accidens: si accidens,arguam eodem modo de indiuiduis erus, quae cum ordinein accidentalem

inter se habeant, oportet eis assignetur aliqua causa tota illa specie per sectior . & essentialiter ordinata ad cam,quia non est procedere in infinitum inordine essentiali; ergo stabitur ad aliquam speciem accidentis, quae

erucata, & non ab alio accidenteae d

immediate a substantia,& per cons quens substatia habebit ronem primcipii activi immediati respectu accidetis.Cofirmatur eκ Arist.7.Metaph. c. pan fine,ibi inquit,q, propriu substatiae eκ his accipere est, quod necessarium est praeexister e aliquam a liam substantiam actu existentem quae faciat ut sit animal, si sit anima sequantum vero & quale, nisi tantum potestate; vult ergo quod ad hoc ut substantia fiat,necessatium est, ut aliua substantia praeexistat quod pto. ucat: sed ad hoc, quod quantum vel qu)le producatur,non potest aliquid quantum vel quale praemistere, iri si

Potentia tantum;ergo aliquid , quod non est actu quantum vel quale, potest esse immediatum principium Productivum quanti aut qualis,quod tame necessarium est substantiae; ergo substantia est principium activum alicuius actionis immediatum. Sybiectum habet aliquam causalitatem respectu passionis: sed illa non est causalitas interiae,quia illa non est inpotentia contradictionis ad tuam passionem; ergo illa est causalitas causae efficientis,quia non est Brmalis, nec finis; ergo lubiectum est principium immediatum activum suae propriae passionis; in sententia contraria assertite propriam 'passionem realiter diastingui a suo subiecto, hoc co firmatureκ dictis eiusdem istae contrariae,nam eius auctores dicunt, potentias fluere ab essentia animae, & quod accidens habeat virtutem instrumentale,quia causatur a principijs essentialib. substantiae,q intelligi nequeunt de subiecto tantum receptiuo, sed de activo. Pr terea si potentiae animς cantur immediate ab anima,non in genere tantum causae receptiuae , sed acti pergo

362쪽

138 Controuersia Vnaecima

ergo iubstantia est immediata causaach ua. Tandem nullus negat, D D oesse aliquam forinam, quae sit Princi- Pium ProNimum agetidi . noti quod sane causis ii ed js, ted quod in suo ordine causandi Per Dahia kliedium ultra forinam suam agat: iti in seroposito quamuis conced imus, accideri, habere quanda iri adisonem ad i ubst uitia posteriorem ad actio em lubstantiae, substantia tamen per suam ProPriam formam erit principium actionis propriae sibi debitae in suo ordine agendi S ad productionem accidentis & subst.intiae.Colligimus ergo,substantiam Pollia esse, imo esse de iacto principiuProNunum producendi accidens , &Producendi substantiam. Septimo nota,quod hF propositio, simpliciter impersectius, secundum speciem vel genus non potest esse totale principium activum respecitu Punctioris, debet esse nota dc mani. festa omni Philosopho,ea enim negata, tio possiemus probare ordinem e n. tium,immo nec quod Deus stens perfectissimum , & proterviando posset quis dicere, totum uniuersum n. Ehum esse a musca,nam si contra eum arguas, quod mulca est imperiectissi.

ma, nil contra eum habes, nam dicere posset ipse, imperfectius potest producere persectus; nec ista proter-uia posset probari, quod prima causa sit perfectit sitne excellens omnia alia,ad hoc addito,quod fit causa qqui

uoca, imo cum hoc posset ita te smProtervia istam, quod esset imperfectissima vel iperfectior causatis. Proinbatur primo uniuersaliter, quod ago totale non potest esse imperfectus Producto, probatur, ga omne tale a gens vel est viailrocum, vel aequivocurespectu e ffectus; si viii cum est;ergo aeque persectum product, si vero

aequivocum perseebus, eo enim ipso quod uni vocum est, non potest esse q. que perfectum, sed necessiario debet esse persectius,vel imperiecti ul: non imperfectius , quia impersectius nossi pol esse ab imperfectiori, tu Propter dicta, tum quod aliqua perfectio esset in effectu, que non esset in causa;

ergo necessario causa aequivoca to

talis est perfectior suo effectu. Est aut sermo de causa aequivoca, a qua Potest effectus proxime & immedia te Produci, nam licet Sol S homo creent & generent hominem, hie

ut causa univoca, hic ut aequivoca, n5

tamen Sol est causa proκima, nec t lis quod possit hominem te sola proinducere . Probatur secundo, quod effeperfectius non possit esse a causa mi nus persecta totali,quia si forma dantis esse effectui se persectiori, daret alicui eta formaliter, non posset dare ei esse perfectius se ipsa ergo similiter si dat esse ei effective,no pol ei dare esse perfectius se ipsa.Co firmatur, quias causatum est simpliciter perfectius sua causa, diuidamus illum secundum illatum in duo,scilicet, in illud, in quo aequatur causae in perfectione, Sin illud ,in quo excedit eam: primum est effectus adaequatus causae suae , quia aequae perfectum sicut causa; ergo se cundum, illud ,in quo exced:t caula, vel erit a se ipio, vel a nullo, qnia causa illa esse nequit, quia ultra effectum adaequatum causae non potest esse simul aliquid excellentiu , se ipsa. Dico ergo,quod propter nullas ut stantias Particulares est neganda ilia proposi.tio naturalis,que nota est eN terminis,

quod totale causans non potest effespersectus causato, loquendo de causa effectiva; dc quod totale causis saequi-Disiti od by

363쪽

An accidentiam Euch .posluat habere actionem,& c. 3 Is

aequivocum, est perfectius causato, quia non est aeque perfectum, cum species se habeant sicut numeri. Et cusit instantia de inductione animae in

viventibus a caelo. Dico, no apsaret, quod aliqua causa creata posset innueniri nobilior anima,quae terminat ge Inerationem, prius effetc5 edendum,

quod ipsa esset immediate a Deo,qua quod ista propositio iam probata ne

garetur.

octauo nota , quod qualitas est

Principium activum, Se causa terminia iterationis, qui peream Produc tur, ut calor ignis calefacientis est principium activum caloris producti per calefactoinem l gui, Ic 'otest in pallam

habens contrarium, ut m aquam, ii reo ducere quem mirique gradum caioris,si sit separatus,quem Poterat coniunctum, quantum est ex parte sui, sed propter subiectivit,in quo est contrarium, quod ad tui conteruationem determinat sibi magis aliquem gradum quam alium, possibile est, quod non possit inducere gradum ea lori corrumpentis illum gradum, que substantia habens qualitatem c5trariamsi determinat ad sui co seruationem, quia substantia potetior est ad conseruandum te, Sc illum gradum qualitatis,quam accidens contrarium ad corrumpendum illum,u. g. ignis per calorem suum potest corrumpere quem cumque gradum frigiditatis in aqua, etiam illum, quem ad sui consistentia naturalem sorina aquae sibi determinat , dc hoc quatum est per se caloris

licet p p sub ectum, in quo est , non P, sit, quia sibi determinat illum gra

dum.

Sed coiitra,quia qualitas, quae potest in omnem gradum a te ratiotiis

Prae uix ad generationem, potest in gradu incompossibili formi substatialis rei corrumpe lae, & ita in corruptione eius .Quod probatur,quias non potest inducere aliquem gradum incompossibilem formae substatiali corrumpendae; ergo cum quocumque gradum diuiduali aequaliter alterate potest stare forma substantialis corrumpe Π-da, Scita per nullam alterationem poterit corrumpi aliquid, quod est con tra sensum. Respondeo, quod nunquam potest alterans inducere grada incompossibilem alterabili. Probatur

e X ratione terminorum,quia mouens

non potest inducere gradum incompostibilem suo mobili. Ratio est,quia mobile manet in toto motu ; ergo subo in m gradu per motum inductor sed nillil manet sub aliquo incompossibili sibi sergo alterans ut sic ,.non potest inducere gradum qualitatis incon possibile in formae substantiali alterain bilis.Et quando infers; ergo numqua 'alterans corrumpet per alterationem

alteratum s Concedo illud, & probatur per aliam rationem a priori distriactam, quia prius naturaliter non corinrumpitur per aliquid posterius naturaliter: at quid,quod est in duorum ab alterante ut alterans est, posterius est naturaliter forma substantiali rei ait rabilis; ergo per nil tale inductu tri ab alterante corrumpitur Hrina alterabilis. Dico ergo, quod nulla substantia corrumpi potest nisi a substantia, sicut nec oppositum subst intiae corrumpedae induci potest nisi a substantia.

Inquires,quomodo aquali contrario corrumpitur substantia; Dico, qd non nisi dii positive, quia ad illa altein rationem sequitur generatio, nisi albquid impediat. Sed contra, quia tunc sequeretur,

quod accidetia ignis, si essem magna,

364쪽

3 2o Controuersia Undeesma

utpote tantae quantitatis, sicut sphaera ignis, & tamen separata a subiecto non posset corrumpere guttam aquae ibi existente. Respondet Scotus,

quod si tota substantia ignis in sphaera sua corrumperetur, dc manerent

accidentia eius, gutta aquae ibi posita numqua destrueretur ab illis,quia ad id esset necessariu substatia generari, quia corruptiovnius est generatio alterius: nec corruptio istius aquae possiet esse nisi in substantia, quia noti est in

ni hil, nec in materia nuda, nec in ac cidentia, maxime virtute agentis naturalis, quia non potest natura aliquid anni hilare,nec in materiam primam resoluere, nec accidentia facere sine subiecto.Sed ne nimis absurduin dicatur hic inquit Scotus 9 & contra sensum, dico, quod si accidentia aliqua activa essent sine subiecto, lubstatia

quanta , & qualis ei approκimata' corrum peretur, sed non ab eis, sed ab agente uniuersali, causato scilicet a caelo, ad quod fuga naturalium, praesertim cu forma hic induceda sit iperfecta,quae totaliter, est in virtute activa caeli, & per consequens nullo par ticulati agente impediete, imo magis disponete,pot forma illa induci a cς losicut inducit quasda formas imperfectas in materia corruptibiliu: d si esset aliqua forma, ad ci producenda,Scinduceda cfu non tui ficeret, oporteret sugere ad prima causam simpliciter, quae induceret illam formam,ad quam agens naturale disponit; neque hoc est fugere ad miraculum,quia r

gulariter impotentiam totius naturae

creatae Deus lupplet,ut patet in alatioce corporis organici liu inani: Deus enim immediate animam producit, quia tota natura ad eius productione non sufficit, ita hic tota natura creata

non sufficeret ad generathnem subis

stantiae,nec ad corruptionem, & ideo natura disponente ad ea ultima dispostione, Deus regulariter supplet im- Potentiam naturae. His postis, sit Conclusio prima. Accidens non Potest esse principium effectiuum genctandi substantiam. Probatur,quia omne agens totale immediatum, vel estvniuocum respectu Producti, vel aequivocum: si uni cum . est aeque

peric ctum producto; si aequi uocu inest perfectius: sed accidens no est perfectius substantia,neque aeque Perila ctum, ut de se patet; ergo nullo modo potest esse principium activum Pr ducendi iubstantiam principaliter. Praeterea causa totalis non pote stesse m perdictior simpliciter causa toe sed accidens est simpliciter impei sectius

substantia; etg nullo modo potest esse causa eius totalis principalis. Probationes istae latis patent eκ notab. 7. Scs militei Conci.

Secunda Conclusio. Accidens separatum nullo modo potest esse principium instrumentale proprie .ctiuum ad producendam substantiam, etia . virtute lubstantiae quam affecerat. Probatur, quia quod non est, nullam rationem causae habet respectu geniti , quando generatur, quia cauta in actu & effectus iii actu limul lunt, &non sunt,eκ 2.Phys & quinto Met ph3 s.c.de causa, quia non ens,qn non est,nihil causat in quocumque ordine causandi,substantia autem, quam hoc

accidens affecit, Sc cuius erat accidens. iam non est; ergo illa nullam ratione

caulae hel propinquae, vel remotae, rei pectu effectus causati ab accideniste , & per consequens non causat alia quid iii virtute eius, tanquam in vinet te causae superioris. Secundo, instrv.

365쪽

M accidentia in Euch. possint habere actioncm,&e. 32 I

mentum secundum appositum teneres,est agens motum , sed accideris in oppositurn non est motu a lubstatia, cum ipsa non sit; ergo non est instru- metitum eius. Tert inquocumq; m do sumatur instrumentum ex supra dicto,eκceptis in causa dispositiva ta- tum dicatur instrumentii non potest effectum producere nisi simul causa, cuius est instrument uicum eo agat Sccauset:sed in actione accidentis a substantia separati,iubstantia, quam affecerat,non agit,nec causat aliquid in ipsum accides, vel effectum influit, quia non est; ergo nullo modo in illa actione est instrumentum eius; ergo nulla ratione dici potest, V in virtute eius, S ut eius instrumentit, substantia producat. Quarto, nil agit eκtra speciem suam ; ergo accidens non potest producere substantiam. Respondent aliqui,dicentes antecedens intelligendu

Propria virtut erat virtute alterius, cu

ius est instrumentum,potest agere vltra suam speciem, sicut serra agit ad formam scamni.

Contra peto, quid intelligas perlaoc, quod dicis in virtute substantiae, siue illud sit ablia utunt, siue respecti. uum, quaero , in quo illud sit,uel quid sit 3 Si est absolutum, quod est sub. stantia, vel aliquod, quod est in sub stantia, cu substantia panis non sit simpliciter, sequitur, quod per nihil absolute, quod est accidens, vel in accidente, illud non est nobilius ipso accidente, & per consequens non potest magis in virtute eius in aliquod persectius quam in virtute pro Ptia ; si vero intelligas habitudinem accidentis ad substantiam , ut ad causam priorem,cum ad nihil non sit alia qua habitudo. & panis non sit aliquod ens, quia omnino est destrinc Drou. Para IIII.

ctus, sequitur, quod per ly in virtute, non ponitur aliquid positivum,& per consequens per nihil , vel vi tute nihili, seu non entis, producit accidens aliquod ens quod tamen implicat.

Sed objcitur illud Aristotelis secundo de Anima,quod calor est, quo ara agit . Respondeo, quod non plus concludit, quam quod calor sit instrumetalis causa dispositiva, quia scilicet diagerii & alterat materiam, ut in te mino illius alterationis possit ex ipsa generari substantia; vnde sum ibi duet actiones, &duo principia agendi, quia respectu alterationis praeuiae principium agendi est calor 3 respectu vero formae carnis introducendae principium est anima. vel f macar nis. Et primum agens dicitur instruis mentum respectu secundi , non proprie subordinatae virtutis in viri te, sed effectus in effectum , unde magis proprie dicitur ages dispositinumquam instrumentale. Ex his insero, quod agetis dispones subiectum per qualitates, licet dispositiones caulet,& eius actio ad larmam accide talem

terminetur, nam tamen ad formam substantialem, nam in illo in stanti,in quo inducitur, iam accidentium actio

cessat, & substantia agit per suam solmam substantialem. Tettia Conclusio. Accidens etiam animatum, non est principium sis stantiae, eam es cctiue attingenti nec etiam est principium corrumpendi eam per actione attingentem eius corruptionem. Prima pars probata mane usi intelligatur de ptincipio agente principaliter, nam sicut probauimus,

accidens separatum non potest esse agens principale ad producendam substatia, ita probatum manet, quod X neque

366쪽

neque coniunctum ad easdem peni-

Ius rationes . Quod vero non sit causa iii strumentali colligitur etiam ex dictis. quia ut instrumentum sit proprie in uum necessimum est,quod vel habeat propriam sormam in esse quan-ro, Propter quam agat, vel quod eam recipiat in actuali motione , qua ab agente principali mouetur: sed accides comunctum non recti it formam aliquam a substantia, per quam agat, ut Patm, Nec Perillam quam praehabet ante motionc potest agere ad productionem lubstantiae immediate, qHia est inpersectius substantia;ergo nullo inodo est principium activum, attingens productionem substatutae. Secuda conclusionis pars etiam ex dictis est clara, quia cum agens naturale noPossit corrumpere substantiam nisi generando aliam,si non potest substauam generare, ergo nec corrumPere

, Ad argumenta in principio Articuli posita.

ε . . . . u

AD primum iam patet,quod ca

lorconcurrit dispositive ad corruptionem alimenti in nutritione substantiae. Similiter ad secundum patetiam eκ d:ctis.

An accidentia in Eucharistia posset

habere acti nem quam poterunt habere insubιecto.

IN hac quaestione non discordant

omnino D.Thoinas, & Scotus, sed conueniunt quantum ad actiones acicidentium intentionales,&reales proprias ipssaccidet tibus,tamen discorda ut quoad actionem geneiadi substantia, ex eo quod Scotus illam ne,

gat accrdentibus, etiam lubiecta cona,unctis, ita q, Mec coniunctis, nec separatis talem actionem concedit S. Thoatias uero sicut accidetibus coniunctis eam tribuit, ita etiam separatis.

Pro intelligentia huius quaestionis nota dum primo, quod simplex actio Potest conuenire accidentibus triplicitet: IV imo respectu substantiae M.

nerandae, quam non conuenire acclindenis bu, artic praecedote ostendi mus, Secundo in lenium,caulando in eum

sentationem, quae dicitur actio intemtionalis.Tertio realis i Passum realiter habens contrarium. Secundo nota, quod ad actionem accidentis duo sunt neces ria . Prima est ipsa sorma accidentaria activa,quq actionis est principium, Secudum est, vi sit illa forma sub modo conuenienti actioni, qui est modus extensivus, Ob ld.n. accidentia, quae habet Chriss iis dum est Iub sacramento, non P test in sensum agere, quia non sunt sub mo do actioni conueniente, scilicet, sub modo extensiuo: at accidentia in Eucharistia manent in tuis Proprus formis & naturitide sub modo actioni conueniente, nam licet substantiae notu sint, insunt tamen in quantitate, iri qua eΚtenduntur, nec aliquid requirunt,ut suarum actionem Principia esse possint.His postis,stb'tima Conclusio. Accidentia separata possunt habere eandem actione in sensum,scilicet, intentionalein, Serealem, in passum habens cotrarium, quam poterant habere coniuncta. Probatur, quia cuiuscumque actionis

aliqua forma est totale principium,illa, si et set per se sub modo conue menti ad agedum, posset ede principium ei uidem actionis led qualitas est prin

367쪽

An accidentia in Euch possint habere actionem &c. 3 2 r

cipium sermale & totale utriusque ctionis predictet; ergo si p se potest esse utriusq; principium,maxime sest sub

modo conueniente ad agendum : led qualitas separata est Principiu tale, &fubmo conuemcte actioni, quia est in quantitate extensa, Si sub modo eratensivo, qui est conueniens praedictae actioni; ergo. dcc. Maior Pbatur,quia

totali principio posito, & sub ratione, sub qua natum est es principium, test principiari illud, cuius est princi- Pium.Minor probatur, quia illa forma est principium actionis,quae est principiu totale assimilandi sibi passum,non

ratum realiter, ut in actione reati,quae est; m cotradiu,sed in actione reati,que

est in sensum: se qualitas est huiusmodi in utran; actione;igitur&c.Hqc minor patet de actione reati,quia termianus formalis est similis formae accidentali, ut calor productust calori prodit. cent i .Patet etiam eadem minor de s eunda actione, quia terminu. eius est

et lain similis qualitati agenti in sensu, licet non in modo essendi , sed in formasicut domus ad intra est similis dormui ad eNtra in forma, non tamen in modo e menda formae. Sed cum accidem, vs.calor, si in visna forma naturaliter ages, di non per

electionem, quo modo potest in lensum agere destincta actione ab illa, qua agit in passum habeng cotrarium. Respondeo,l agens agit in pallam secundum potentiam receptiuam eius, quia actus activorum sunt in subrecto bene disposito, & quia receptiuum caloris, v.g.secundum esse reale non est receptiuum eiu idem isse tecundu e L

semientionale, nec e contra,quia rece

ptiuum soni est etiam ad sonu . Hinc est,quod calor v. g. iiivno lubiecto agit actione reali, in alio intentionali, nec inde sequitur, esse agens secundum αlectionem, quia hoc agens potest di

uel simode agere, non tantum diuer

sitate quadam disparationis.sed etiam

contradictionis,potest enim non tantum agere hoe,do illud , sed hoc agere,& illud non agerer at agens naturale, quod est illimitatu simpliciter, vel aliis qualiter secundu Perfectione activa, potest ad dit parata agere , sed non ad cotrado tria, quia quodlibet illorum agit in materia disposita,& hoc necessario. Exemplum est de Sole, qui licet habeat in determinationem quadam addit parata causanda in diu et sis passis, non tamen est in determinatum contradictione ad agendum, imo necessario agit in quodlibet passu, quidquid potest in illud agere.

Secundo obijcitur contra conclusionem, quia videtur esse contra praecedentia, nam liaccidens separatum potest habere quamcumq; actionem, qua poterat habere coniunctum, ergo potetit alterate substantiam secudum omnem gradum ad corruptionem e ius,& consequentet eam corrum pere, Sc generare aliam. Respondeo,u nullus est gradus in alteratione, ad quem necessario sequatur corruptio sormae substantialis rei alterabilis,ut supra notauimus: nec virtute accidentis separati, potest induci gradus aliquis uicia-po: sibilis formae rei corrumpendae. Sed dices, qualitas contratia potest in passum corrumpere qualitale contrariam sibi secudum aliquos gradus; ergo secundum omnes,et ita cori urit substantiam, quia omnes isti gradus sunt eiusdem speciei. Respondetur vlicet sint isti gradus eiulac torii Suales no tamen in copa ratione ad 'dcumq; ages,quia agens, Ad Pot corrupere substantia,Pin corrupere vltimum gradu

368쪽

3r Controuersia Unaecima

qualitatis consequentis eam,& solum illud agens, sed aliud agens bene pintest corrumpere aliquos gradus quali-lcitis, non illos substantiae,ad eius co

seruationem necessarios, non tamen

ultimum, quia substantia potentiore st ad conseruandum illum,quam a cidens ad corrumpendum. Sed contra, ille gradus qualitatis est posterior generatione suόstantia;

ergo erit prior in corruptione, quod enim est posterius generatione est Prius corruptione; ergo prius natura- Iiter corrumpitur quam substantia,&non nisi ab alterante, vi akerans est; ergo ille gradus qualitatis alteras corrumpitur a contraria qualitate. Respondeoconcedendo antecedens,generatur; enim ille gradus a substa tias auius est; δέ negoconsequentiam. Ad Probationem dico, quod non habet verum, nili de his, quae sunt ordinata in generatione dc corruptione Pert nente alidem genus,cuiusmodi sunt formae ordinatae secundum ponentes plures sermas, ibi enim uniuersalior ut prius aduenit materiae, ita Posterius viscedit; sed de subiecto cic pro pria qualitate consequente illum gradum i falsum est, imo ista qualitas ScPosteriux introducitur, & posterius eorrumpitur. sed nec inducitur ab augerante, vi akerans estnec corrumpiatur ab eo,ides Mec qualitas est princupium introducendi iIlu gradum qu litatis,nee corrumpendi eum, sed i ducitur a substantia genita, & corru pitur a substantia corrumpente su stantia, dc generante aliam. Quae di-Nimus, non latum sunt vera de qualitate separata a substantia,sed etiam de coniuncta, quia ibi substantia ut qualis, non corrumpit substantia nec

inducit gradum incompossibilem substantiae corrumpendae, sed risubstantia Perse corrumpit substantiam, &per accidens quaIitatem eius, vi su stantia generat substantiam, S ultimus gradus propinquus substantiae generandae est ab ipso genito. Vnde manifeste patet falsitas huius propositionis ,omnis substantia ideo corrumpitur, quia inducitur aliquis gradux qualitatis incompossibilis, siue propriet qualitatis, imo numquam gradus incompossibilis est , si ab aliqua substantiata in genita, nec aliquis gradus inductus, vel inducibilis ab alterante, ut alterans Potest corrumper substantiam, quia nullum posterius, secundum genus potest este principium corrum Pendi Prius secundum

genus.

olantes,si accidens, quia imperis

chius lubstantra, non potest ocorrum pere nec generare substantiam; ergo aqua non poterit corrumpere ignem, quia est eo imperfectior. Respondeo, non esse uniuersaliter verum,

quod imperfectrus no possit corrum Pere perfectius, loquendo de specie ad speciem, sed est vera de impers aiori secundum genus, quod non potest corrumpere ens persectius secuta dum genus, quia non potest induceremisi imperfectius secudum genus, quod non potest esse succedens corinruptioni perfectioris secundum genus , verbi gratia, qualitas est imper fectior secundum genus suum lubinstantis, Sc ideo non potest corrumpere substantiam, quia corruptioni suta statiae necessario debet succedere su

stantia, quam accidens inducere non potest, sed tantum accidens, quod

non potest esse proprie succedem substantiae.

369쪽

An accidentia in Euch possint habere actionem,&c. 3 et sARTICULUS III.

An omnis transmutatio, qua potest

causars ab agente creato sn Euchais rama manente, necessario requirat eandem quant catem manere e

PArs affirmatiua probatur , quia tamotus quam mutatio requirit, ScPiae lupponit subiectum, ut satis patet ex dii finitione motus & mutationis; motus emna e st actus mobilis in quantum mobile; mutatio vero est aliter se habere nunc quam prius: sed transmutatio, quae potest causari ab agente creato, vel est motus, vel mutatio; ergo necessario supponit subiectum, dc hoc manen. sub utroque termino; quia hoc est de ratione subiecti, quod nihil manet idem sub utroque termino, nisi quantitas maneat eadem; e go quaelibet transmutatio ab agente

creato causata requirit eandem quantitatem manere. .

Secundo, agens creatu non potest in Eucharistia causare augmutum nec diminutione, quia haec no conueni ut inani malis, quibus S mutat lo conue nit: sed species in Eucharistia non sunt animatae; ergo non Possunt augeri deminuit sed non est aliquis motus ad quantitatem aliam Sc aliam,nisi augmentum Sc diminutio; ergo dcc Pro intelligentia huius quaestionis, nota I .eκ Scoto in solut .adqLaest. Ad

in Eucharistia potest uitelligi quadrupleκ mutatio; Prima secundum 1 bi, tua hostia ab uno loco ad alium de.:rtur . Secunda fecundum qualitatem,qua non concomitatur aliqua variatio secundum qualitatem, ut ab albedme ad nigredinem . Tc rtia secundum qualitatem, quam cocomitatur

quantitas. Quarta secundum quanIinconιrou. Para IIII. talem primo, ita ut quantita. sit in iis

mus terminus illiuS mutat Ioni . et

Secundo nota,praecipua difficultatem in hac qu stione in eo consistere,

cum facile inueniamus multarum

mutationum, que circa Eucharistiam fiunt, subiectum cui insunt, s. quantistatem ipsam a subiecto separata,ipsa. n. per loci mutationem ab uno loco defertur in ah i, dc sub utroq; termino manet, q, est de ratione sublecti,tamenon videmus hic subiectu mutationis ad qualitate novam, quia non est ibi substatia,nec quantitas pol esse nous quatitatis subiectu ad quantitate,sicut nec ipsius quantitatis, quia quantitas non subinitur in quantitate, sicut nec qualitas unius speciei malia, ut albedo in albedinc,quo ergo poterit ibi esse Euchar manente mutatio ad quantitatem a Aliqui, ut habet Gothed.de Fontib. dicunt, ab agente creato Posse induci mutatione sine subiecto, quia de essentia motus aut mutationis non est,q, in subiecto fiat,vel sit alicuius a. liter se habentis, Q dc concedit Scotus in tu. ad primu ; it. n. sic ad primum dico, Q non est de essentia motus, qd

sit taliter vel taliter entis, rec mutat lonis, q, si alicuius aliter se habentis, sicut de essentia Albedini et sit alicuius habentis albedine; sed sicut forma aliqua in esse quieto essentialiter est in se talis, licet nullius sit ut informabilis, ita motus essentialiter est actualitas quaedam potentialis, ut ita dicam, Scmutatio est quaedam aliter se habitio, licet nullius determinati ab hoc, vel ab illa; cum hoc tamen tenet Sc

tus, agens creatum vi agat , necessario praeexigere subiectum, unde licet de pote utia absoluta Dei motus fieri post, ac mutatio ab ipso Deo sine subiecto,,non tam eri ni ed lanin

370쪽

te nente ereato,quia rene poliat face ire agens creatum aecidens sine subiectis di formam sine materia, posse queeriam esse creationis instrumen tuin, quae omnino repugnant: Vnde agens creatum propter duo requirit

passumi Primum propter se, quia passum est sinul cum eo in agendo, ha bet enim virtutemlimitatam, di ideo requirit concautam aliquam, sinate rialem concurrentem in fierLipsius effectus . Semidduin propter e fictum, nis tompostus eX materia,tanquam parte prae existente, de forma, anaquamparte cola ueniente;vnde agens creatum non potest agere sine male. λ;vel in se,uel in aequivalente.

Dices forsan,Deum sopplere posse vicinusubiem in comparatione agentis creari,quia sicut potest supplete vicem subiecti quantum ad ess e quietu, vi in prei dentibus separaris, ita potest supplere vicem respectu agentis creati,quantum ad fieri essectus. Respondeo, quod causalitas subiecti eum agente cieato est receptio formae: at Deus nulla ratione potest rationem receptiui habere. Praeterea si agensereatam requirit passum ut concam

sam, & hoc in ratione recipientis se mam ι ergo non pote st agere sine tali passo absq; miraculo, & cosequenter erit miraculum, quod agat posito aliquo,quod suppleat vice sabaectit sed

in actione mitaculosa agens creatum

non agit totum ex se; ergo oportebit tandem redire in hoc, quod illa actio non sit ab agente creato; stat ergo, quod asens creatum non potest age re sine subiectio, in quod agat. Vnde sequitur,quod si in Eucharistia per rarefactionem noua quantitas induci tur, non erit ab agente creato,quia nohabet subiectum , in quod agat, sed immediate a Deo, quod postea pio,

babimus. Praeterea confirmantur superius dicta, quia agens creatum non

potest causare aecidens fine sublacto in esse quieto;ergo a simili, vel a maiori,non poterit musare accidens in fluxu sine subiecto. Sed dicet Gothedus, quod Deus dat accidenti separato, quod omnii possunt sibi conuenire, quae post an sibi cons enire in subiecto, & pei hoe potest esse lubiectum m Mosit quia in subiecto, non possis , d-- uenire, nis secundu Pesset terminus motus; ergo nullo modo sibi conuenit extra subiectum, quod sit subie

ctum motus aut mutationis.

Tertio meminisse diponet M is ima dicti , quod accidenti per separaiationem a subiecto non tribuit Deus aliquem modum positiuum essendi, sed negatiuum s scilicet , non esse in subiecto , sicut autem dum erat insubiecto, non poterat esse subiectu mutationis, sed tantum terminus;ita nec separatum potest esse te ecba ait rationis subie hia, sed tantum termianus , quia nihil positiuum remanet in accidente separato, quod non fuit ire eo ut coniuncto r sed in coniuncto nofuit aliqua vis, qua de ipso posset in duci aliquis ierminus , sed tantum irsum poterat esse alterius terminus, &poterat produci de potentia subiecti; ergo in ipso separato non est aliquavis, Perquam possit habere respectum alterationis ratione subiecti, sed tantum termini. Eκ his collige, quod quantitas separata nullo modo habet rationem subiecti, de cuius poten tia possit forma substantialis duci , sicut nee poterat educi de ea , quia erat coniuncta . His Postis,

SEARCH

MENU NAVIGATION