장음표시 사용
381쪽
An accidentia in Euch. possint habere actionem,&c. 3 3 7
ct quod; ideo omnes aliae formae sin ligibdes, dc charitas eκ natura sua, nogulares,praeter illam supremam diui- Possunt agere nisi actione immanenianam formam, dum sunt actu in tuis te ; ideo impossibile est agere a suis subiectis,non possunt sse senui quo, propriss subiects separatas: Nec sunt
ecquod, rei pectu suarum actorium, toti ha principia productonis actus ut diuina essentia; & in creaturis non intelligendi, Sc diligendi, sed solum potest idem sim urisse quod, di quo: partialia, dc eorum propria subiecta Et sic concedimus, ut actioii bus qua- sunt alia partialia Principia cum eis litatum Eucharist ae,aliud est quod de concurrentia ; ideo est impossibile ab aliud quo,ut latra dictu est. A d eNem- eis separatas agere, in quibus, & cum Pium de anima ration illic edimus, quibus necessario agunt . Nec species quod dum ipsa est principium quo, est principium operandi,nec charitas, constitutivum hominis, non potest ted intellectus, Sc voluntas sunt prinis esse homo, quia omne coi stitutum cipia operativa, solum sunt Noducti. tam per se, quam per accidens distin- ua actus intelligendi species, dc actus guttura suis constituentibus,dce con- diligendi charitas: intellectus vero uerso: sed hoc exemplum non est ad ctu suo operatur, sic Sc voluntas. Um Propositum , quia aequivocatur de de comparatio accidentium Euchari
quod, dc quo actionis, ad quod, dc stiae ad speciem intelligibilem, dc cha
quo constitutioius. ritatem, respectu suarum actionum,
Ad secundum dico, quod est ma- tripliciter deficit, Sc ideo non licet aris gna differentia inter accidentia lepa- guere a specie,&charitate a suis subierata Eucharistiae respectu suarum ope ctis separatis, ad accidentia Euchaturationum, dc species intelligibiles, de stiae a suis propriis subie ctis separata. charitatem,eorum subiectis separatis, Ad tertium,distinguo de Hahaere respectu suarum operationum , quia tia accidentis; una est habitud malis, accidentia Eucharistiae sunt principia alia vero actualis. Minor est vera de totalia, Sc quandoq; partialia suarum habitudinali inhaerentia, non autem actionum,quorum actiones non sunt actuali,quae semper remanet,separa- immanentes, sed ad aliud subiectum tis actu a subrecto, licet illa actualis ab eis separatum transeuntes: unde non remaneat. Idem ad coit fumatio dum in aliud subiectum agunt, dum nem dicendum est, quod illa actualis est eis debite approximatuin, agunt destruitur separatis accidentibus ain illud, siue ut agetia totalia,sue par- subiecto, non autem ilia habitualis , tialia, quoad sentationes, Sc actus in- seu aptitudinalis telligedi,dc volenduspecies vero intel
382쪽
Vtrum beatitudo per se eo at is operatione intellectus ,
Uod in operatione intellectus consistat probatur multipliciter Primo,qula
tione probat,substantiarum abstractarum se licitatem in i pecuIatione consistere, eκ quo concludit, etiam in n his felicitatem nostram in speculati ne sitam esse, quia magis similes illis Propter hoc efficimur : Cui sententiae fauet August. 2.de Trinit. c.penuit.vbi ait, visionem Dei esse totam nostram mercedem; ergo eκ Aristotele dc Augustino beatitudo nostra ut intellige-tiarum,in actu intellectus cosistit, speculatio. n.&visio ad intellectum spe-chant. Et confirmatur, quia Chi istus Dominus Ioan. 17. dicit; Haec est vita
aeterna, ut cognoscant te. Et Ioan. I .
Domine, ostede nobis Patrem, & su ficit nobis: cognoscere vero δc osten de re ad intellectum pertinent. Secundo. Beatitudo non consistit in actu voluntatis ; ergo consistit in actu intellectus. Conlequentia tenet, quia non est in homine alia operatio, cui ratio beatificae operationis competat ue Antecedens probo, quia beatitudo vel est finis ultimus extra, qui est beatitudo obiectiva, quam res beatificabilis Der operationem suam attingit; aut finis ultimus intra, qui beatitudo formalis dicitur,estq; illa operatio, quae fini ultimo extra primo coniungit: sed achus voluntatis neutro modo est finis ultimus; ergo nec beatitudo obiectiva,vel sormalis,consistit in voluntate, vel est actus eius.Consequentia est manifesta; maior vero inde PDtet , quia beatitudo est ultimus finis creaturae intellectualis, nec alius finis Priter illos duos eκcogitari potest, qui beatitudo sit. Minor autem sic ostenis ditur quoad primam partem, quae aseserit, quod actus voluntatis non sit E. nis ultimus eκtra; tum quia finis vitimus eritra, no est ordinabilis ad alium finem: at omne velle voluntatis cre
tae est ordinabile ad finem, ordinatur enim ad obiectum , quod est finis v luntatis; tum etiam quia finis ultimus e X tra, est summum obiectum propter se volendum, actus velo volu tatis non est suminum bonum; de tandem quia finis extra, est primum volitum, ratione cuius, & propter quod caetera sunt volibilia r at omne velle voluntatis no pote st esse primum v litum , quia necessario supponit aliud a se esse primum volitum, scilicet ob
tectum ipsius velle, quod ipso velle
est volitum, uniuersaliter enim in i tellectu , de voluntate actus reflexus praesupponit actum rectum, termi natum ad obiectum actu recta voli
tum, actus enim,quo intelligo me in-Diuitigod by Corale
383쪽
De Beatitudine. 33 stelligere hominem . praesupponit a
ctum intelligendi . quo homo intelligitur . Secunda pars huius minoris Probatur, quia finis qui, seu beatitudo formalis, seu operatio per se contum gens fini eκteriori, est illa, per quam primo fit assequutio finis ultimi exterioris: sed actus voluntatis non est huiusmodi; igitur actus voluntatis non est operatio per se coniungens finie Xteriori, & consequenter non est beatitudo formalis leu finis ultimus intra. Probatur minor, quia in voluntate suo actus considerari possunt ;Ptimus est actus desiderij, quo finis desideratur, qui necessario antecedit assecutionem finis, desiderium eminest respectu rei non hab:tae & posses-1ae, cum sit quidam motus ad rem non habitam: alius actus voluntatis est quaedam eius quietatio in fine 'sed Per nullum istorum actuum assequitur voluntas finem; ergo nullus actus voluntatis est operatio per se coniungens fini, & per consequens nec beatitudo formalis. Probo minorem, in Primis peractum desiderii non fit fi Dis assecutio, quia cum homo illui nactum habet,caret fine,si quidem do siderium est rei non habitae de possessae ; nec fit assequutio per quietati nem , quia haec assequutionem finis subsequitur; ergo per illam finis non obtinetur, sed per aliquod Prius, quo habito voluntas quiescit e, Per illud ergo, quod facit voluntatem sc se habere ad finem , ut in illo quietetur, fit finis ultima assequutior led talis est visionis actus, quia per illam fit quasi quidam contactu; Dei ad intellectum , cum cognitum si in cognosuente ; ergo visio est vitima finis assecutio , ac consequenter in actu intellectus consistit beatitudo formalis intellectualis creaturae. In hac Controuersia sic procedam. Primo inquiram, an beatitudo per se
consistat in operatione. Secundo,an intellectus sit nobilior potentia quam voluntas. Tertio, an beatitudo consistat in pluribus operationibus simul. Quarto, de quae suo principali. Q nnio, an beatitudo simpliciter consistat in actu,qui est fruitio. Sexto, an beati ludo sit eκ se ipsa forma: iter perpetua dc necelsaria.Septimo, in securitas sit de essentia beatit udinis. Oct 1uo, an
gaudium de obiecto beatifico sit deessentia, vel pertineat ad essentiam beatitudinis. vltimo ad argumenta in principio Controuersiae posita.
ARTICULUS I. An beatitudo per se consistat in
PArs negativa probatur primo ,
quia beatitudo est finis creaturae Intellectualis; eigo non consistit in Peratione. Antecedens est notum ;Consequentia probatur,quia finis est nobilior ijs, quae sunt ad finem rled Peratio non e st nobilior substantia intellectuali, cuius est, cum haec si su
stantia, illa vero accidens:accideti, vero non est nobilior lubstantia , sed Econtra; ergo operatio non potest esse creaturae intellectualis finis , & per
consequens nec beatὲtudo eius. Secundo . Beatitudo creaturae consistit sotin aliter ἰn contulictione eius vlti mala dc persecta ad summum bonum: sed talis coniurastio non est operatio, sed relatio; ergo non consistit
beati tu do creaturae in operatione, sed in relatione . Et coo firmatur, quia si in OPeratione con . steret, di non ita
384쪽
illa relatione ad obiectum , quae in
ipsa operatione fundatur ,sequeretur, quod cum ipsa operatio sit prior illa relatione ad obiectum beatificum , posset sine ea remanere,& esse beatifiea sine tali relatione, qd tame videtur cotradrctionem inuoluere, esset enim beatitudo, & no in obiecto beatifico. Tertio. Nullum agens est per se ctius eo,quod per actionem suam alia quid producit: operans autem est aliis quo modo causa suae operationis productiva Argo non est simpliciter Perfectior per operationem: sed beatus est simpliciter perfectus per beatitudinem; ergo beatitudo non consistit in operatione. Probatur maior huius rationis, quia effectus non est simpliciter perfectio ipsius agentis ; Et confirmatur, quia beatus non est causa suae beatitudinis effectiua , quia nunc beatificaret se, sed est causa effectiva suae operationis; ergo beatitudo creaturae non consistit in operatione. Quarto. Beatitudo est nobilissima creaturae rationalis perfectior sed habitus est perfectio simpliciter actu nobilior ; ergo potius in habitu quam in actu consistit beatitudo . Consequentia est nota cum maiori; minor ostenditur, tum quia secundum Aristotelem 3. Ethic. c. I. bonum diuturinnius est melius: habitus est bonum diutulnius seu permanentius quam actus, quia habitus est de difficili mo. bilis, actus vero statim transit; tum quia habitus est aliqua causa actu . alioquin nec facilius, nec perfectius ageret habens habitum quam nori habens: sed non est causa tantum effecti uain no vni ca; ergo equi uocas ct per cosequens nobilior suo effectu. Quaestionem istam disputant m ctores in A. d. 9.&Scotus cum eis,D Thomas etiam ibidem, & etiam iri
I 2. q. 3. art. I. nec est inter eos aliqua
discordia, excepto Henrico, quot. I 3. q. I 2. asserente, beatitudinem immediatius perficere essentiam naturae
intellectualis, quam potentiam; quia inquit beatitudo consistit in illapsu Dei ad creaturam: sed prius Deus ill bitur effentie rei quam potenti js eius; ergo beatitudo potius & principalius perficit essentiam quam Potentiam. Consequentia tenet; Minor proba tur, quia illud primo beatificatur &immediate, cui primo de immediate Deus,qui est obiectum beatificum, iulabitur,in illapsu enim Dei ad creaturam beatitudo consistit: sed illabitur primo Sc immediatius effentiae quam potentiae, quia est illa prior & princia Pallor; ergo ipsa Pris no Per beatitudinem perficitur.
Secudo,gratia Sc gloria, quς est beatitudo, idem persect bile prunum tria mediate respiciunt, quia gratia est dis spositio ad gloriam, vel gloria non est nisi gratia consummata: sed gratia primo respicit essentiam , & eam perficit, quia prius est esse gratum quam
opera gratiosa operari; ergo beatit do in essentia animae consistit.
Tertio,s gloria primo dc immedia
te perficeret potentiam, sequeretur, quod creatura per accidens beatificaretur, mediante. s. potentia,quq est accidens ; & si ponatur potentia re ipsa disiuncta a natura , posset dici potentiam ab ea separati, de eta per se, Setunc posset beatificari, quod videtur
Quarto, liud,quod immediatius Se primo exit a Deo per creationem, deest nobilius alio, immediatius reducitur ad ipsum dc perficitur perfectione nobilissima, quae est ipsa beatitudor
385쪽
sed essentia est huiusmodi,& non P
tutia,ut patet;igitur immediatius peris ficitur per beatitudinem qua potetia. Quinto, beatitudo est per illapsum obieehibeati fiet in natura beatificab Iem: sed i ste illapsus potius est in essentia, quam in potentia, quia eκ illapsu in essentia re dudat & derivatur in potentias, non e conueris; igitur in illo consistit beatitudo. Vel aliter, & redit in idem; in essentia principalius habe.tur Deus, qui est beatitudo per essentiam qua in potenti js, quia essentiam quodammodo per scit per sua essentiam , s. per illapsum, potentias vero
nonisi per operationes terminatas ad
ipsam essentia sub ratione veri & b ni ; perficit autem principalius quod per se perficit sub propria r5ne,quam d perficitur sub ratione attributali. His rationibus & alijs probat Henricus, beatitudine immediatius perficere essentia quam potetiam, in quo
dissentit ab alijs Do storibus, qui oes
affirmant, alitudinem formale, que in operatione sta est, immediatius perficere potetiam quam essentiam, neq; consistere beatitudinem in illapsu Dei in essentiam creaturae beati ficabilis,sed in operatione, quia immea
diate creatura ei coniungitur.
Pro huius quaestionis intelligentia, in qua duo discutienda sunt, alterum an beatitudo consistat in operatione;
alterum vero an immediatius perfi. ciat essentiam quam pote aliam. Priamo nota dum est, quid nomine beati. tudinis importetur, ne noli ignorantia hallucinari contingat. Apud Philosophos sinquit Scotus vbvlup.in solui. questioni; Pt i me art. 2.ὶ loquentes debeatitudine, hoc supponitur laqua innotum, Q beatitudo est bonum lus fiacieno eXcludens impersectionem seu controu. Pars IIII. diminutionem, est bonum ultima tu excludens tendentiam Scordinatio. nem ad aliud completius bonum, est
bonum, quo hab to & possesso, bene
est habenti,vel omnia coniungendo. est bonum sufficiens,perfectu,Sc vltimatum, quo habito coplete, bene est habenti. Et aduerte, qi licet sufficientia,persectio, copletio Sc bonitas possint pertinere ad entitatem prima rei, vel secudam,possintq; includere pertinentia ad utramq; entitatem, cetierum agis ex vi suae significationis dicunt Pertinentia ad entitatem secundam, quam ad primam;qd sigillatim ostenditur,sufficies enim,eo quod alicui est sufficiens, videtur supponere rem, cui sufficit: completio etia complet illud,
quod praecedit, qd sine eo esset quasi
Vacuum,seu non Plenum: perlanum
et excludit a se supposita, defectu in . qui est carentia eius , quod natum est inesse rei, quae perficitur: bene etiam esse non competit nisi rei iam existenti, quod competit per aliud ei superadditum. Quocirca omnia Praedicta magis pertinent ad persectionem secundam rei quam ad prima, quod ex eo
confirmatur,quia ultimate non perficitur res, nisi per coniunctionem sui cum persectivo eκtrinseco vltimato, quando sic nata est res perfici: at ista coniunctio fit per persectione secundam rei, per operationem; ergo illa praed ista ad beatitudinem pertinetia,
magis Persectionem secundam rei respiciunt qua prima, quae est rei et lentia de substantia.Ex ijs colligitur,quod beatitudo est persectio secunda beati,immediate coniungens ipsu in obieextrinseco persectivo ac nobilis
mo, quod est ultimus finis eius, in
386쪽
ratione sua dicit finem, est enim finis, Quocirca finis quo,non est ultimus fi . dc vltimum bonum ipsius beati, finis nis si impliciter,siquidem in alium fine
autem non tantum dicit ultimum,led ordinatur, L in finem gratia cuius. Ex
quod illud ultimum sit bonum,eκ Α- ijs collige, quod sicut duplex est finis, nstotele secundo Phyc Eκ quo infer- ita duplex est beatitudo, quae rationetur, quod finis dicit aliquid appetibi- finis obtinet: Una est extrinseca dcle bonum, quia bonum est, quod om- obiectiva, quae est finis cuius simplici. nia appetunt, sed non dicit quodcum ter ultimus, dc optimus in toto genereque appetibile, sed propter se appeti- entis,circa quem versari debet creatu, bile,& propter quod alia appetuntur, ra intellectualis,quantum ad suas po ut media ad ipsum, sunt enim appetu tentias superiores dc optimas, in quibilia proptet finem, ac consequentet bus ab inferioribus creaturis distin .no propter se, finis vero propter se est gintur; Sc haec beatitudo est Deus ipse appetendus;s autem est ultimus finis super omnia benedictus, qui est obie- simpliciter est illud bonum, quod ex ctum beatificans creaturam. Alius est natura sua est summe appete dum, dc finis creaturae formalis, Scintrinsece Per consequens no propter aliud,quia sibi inhaerens,dc formaliter perficiens iam no esset ultimus finis, sed propter ipsam, quo ultunate, dc complete, se ipsum. Jc omnia alia propter eum. modo sibi possibili attingit obiectum Dixi, e X natura sua, quia eX defectu beatificum,quod est Deus, Sc finis vl- vel abusu potentiae appetentis potest timus gratia cuius, ad quem finis ille
contingere, P talis finis no summe de intrinlecus ,ut diximus, ordinatur de
per se appetatur, i md magis aliquid tendit , dc per ipsum creatura intelle- aliud,ad quod potentia in ordinate ap ctualis ultimate quiescit in fine vitia
petens ipsum ordinat, sicut patet de mo extrinseco qui est obiectum bea voluntatibus peccatorum, utentium tiscum. Duendis,3c fruentium utendis. Εκ im Tertio obserua in eode Scoto ubi
Perfectione etiam potetiae prouenire supra, quod mentibus est aliqua peris Potest, ut non omnia appetantur pro- fectio prima, dc aliqua secunda, vel
pter i plum,ut patet de appetitu sensi- quasi secunda: Prima est, qua do nihil livo,qui appetit bonum sensibile,non descit ad primum esse rei pertinens, referendo in aliud bonum, sed stando seu adesse essentiale: Secunda vero, in ipso, quia non potest in aliud bonii quando nihil deficit ad esse secunda. illud referre,hoc.D.solum potenti im Haec autem perfectio secunda est in materiali couenit: sed finis duplex est, duplici differentia: quaedam est intrine κ 2. Phys. s. finis cuius gratia aliquid seca, quae tamen non coniungit rem sit, Sc finis quo; finis cuius est finis eX- cum persectivo extrinsecor quaedam trinsecus, qui propter se appetitur ra- vero ita est intrinseca, Uin hoc perfitione bonitatis in ipso existentis; finis cit, quia coniungit rem,cuius est,cum vero quo, est finis intrinsecus,estq; ali- perfectivo urinseco nec miti quod qua perfectio rei appetentis fine gra- aliquid perficiatur in aliquo extrini
ua cuius, quo ei coniungitur immedia co, quia attingendo eκtrinsecum ac
te potetia,Sc hic finis quo, est propter praecipue si est perfectius ie,habet vl- finem cuius, quia ad ,ssum ordinatur: teriorem perfectionem quam posset habergDiuili od by Coos le
387쪽
habere In se, Sc ad se,quo pacto igno- pr sentialitatem absolute,sic illabitur
hiliota perfici utur iαnobilioribus, vel cunctis creaturis,dado eis esse, quibus ex coniunctione ad ea, non quide eL est intim epraesens per suam substan-sendo illa realiter, nec habendo illa tuam Sessentia;& hic illapsus dicitur
formaliter inherentia, sed attingendo generalis,quia ad omnem creatura se illa modo sibi possibili. Ex quo infer- extendit. Secundo illabitur creaturaetur, Q ea res, cuius appetitus est ad ali- per gratiam,conferendo illi gratiar de quid ignobilius se, non perficitur sim' sic iustis illabitur . Tertio illabitur per Pliciter in extrinseco, nisi secundum gloriam, eam creature comunicando; quid; si vero appetitus rei sit ad aliquid quo modo solis beatis illabitur ut obietobilius, Sc praecipue ad nobilissmu ctum beatificans eos per sui visione Scens, tunc percolunctionem ad ipsum dilectionem,quas ipsi circa Deum ellia maxime perficitur, cum vero in per se citit,halatibus supra naturalibus adiu-ctibilibus ac perfectionibus non sit in ii. arto illabitur Deus creaturae Perinfinitum progredic dum, necesse est vivone hypostatica, qua tone est viii- deuenire ad aliquam natura suprema tus soli humanitati assumpte cuna aut
perfectibilem, Sc ad aliquid supremii nostra beatitudo ob e ctiva sit Deus ipPerficiens: talis natura perfectibiisssu te,dc principalior qua serinalis nostra Prema in hoc est natura quaelibet beatitudo,inquit Henricus,cosis it in il creata intellectualis,quae perfectibilis lapsu Dei immediato in essentia ita, est per attingentia supremi perfecti- S non in potentiam nisi mediate. ui, quod quide attingit per Propriam Sed liaec stila Herici,qua asserit beaoperationem intellectus & volutatii, titudine immediatius perficere essen- in quo consstit eius persectio ultima tiam, quam potentiam, pol habere dusecunda: led qua uis in substant ijs per- plicem senium seu intellectu: l 'timus sectio prima sit simpliciter nobilior est, supposto q, Per beatitudine alia
quacumq; persectione secunda initio sit perfectio elsetitiae, alia vero poteri inseca, tamenno est ultimata perfectio, tiae; quaeram, tu nam illaru sit princi- quia ea habita, adhuc expectatyr& Palior beatitudo Scin hoc sensu vide- appetitur ulterior perfectio, quae est tur Hericus sentiret Q illla psus ille Dei, secunda, quae quatenus coniungit im qui est in essentiani ut essentia est, qui mediatius perfectiori ac nobiliori , est quod i modo est prior operatione, quequo da modo appetibilior periectione est perfectio potentie, sit principat ter
Prima, praesertim in natura intelle- beatitudo. Secundus lenius est Q p ctuali,cuius Uoluntas amat al: quid no nendo beatitudia et se eandem persebilius se, & plus quam Daturam illius, ctionem Sc unica cssent:X S Potcr: q. cuius est, ac proinde conlutigit appe- quaeratia,an illa virica per fi ctio inuictibili oti&m se, Ic sibi, quam sit natu- diatius perficiat esciat iam qua poterira eius,curus est; volvi das enim dilig:t tram in primo intellectu si coparatio Deum dilectione ordinata plui aurari duarum persectionsi pei scientiu cinia ipsa ira, qua ultima tecum Deo con- se l. mi Sc potentia e qua ritur,quae iungitur. ill . r sua st Principalios, ut iii ea consi Qu uto obserua, Deu quatitor mo- stat beatitudo 3 in secundo fit colu pa- dis illabi creatu te. Pruno pet intimam ratio eiusdem Perfectionis ad duo su-
388쪽
sceptiua; & qimitur , quod illorum principalius perficiatur illa persecti
ne &cum seclusa potetia essentia nulla ratione possit recipere beatitudine, bene tamen e contra, ideo principalius recipit potetia beatitudinem qua essentia uno immediatum ac propria susceptiuum ac praecisum beatitudiis nis set malis est sola potentia. His ita constitutis, sit Conclusio prima. Inter omnia appetibilia a natura intellectuali e si aliquid essentialiter simpliciter supremum, quod vere est infinitum bonu. Prima hui us conclusionis pars probatur, quia vel est ordo essentialis inter appetibilia,vel accidentalis r sed quouis modo sit,necessario est deueniendum ad aliquod supremum volitate
simpliciteri ergo inter omnia appetibilia a natura intellectuali creata datur
aliquid essentialitet simpliciter supremum. Probo antecedens, nam si est ordo essentialis, scut in causis efficiem tibus, Propter ordinem essentiale deueniendum est ad primum efficiens, ita in appetibilibus propter eundem ordinem necesse est deuenire ad Gi- quod simpliciter id premum , aut erit Processus in infinitum, quod tota natura abhorret.Si veto est ordo accidentalis,idem concluditur, tum quia quodlibet volibile dc appetibile s gnatu estset essentialiter supremu, quia e X na tura tua non esset ad aliud resetibile, quia nihil essentialiter est eo superius,nec perfectius,quia si haberet aliquod persectius te, esset iam inter ea ordo essentialis; tum etiam quia im-Pol sibile est, Q sit ordo aps tibilium,
vel di quorum accidentaliter subordinatorum, nisi omnia ista dependeant ab uno supremo, a quo ordo i ste accidentalis dependeat, omne enim Peraecidens reducitur ad siquid , quoa per se est tale ; sicut dato, Q in causis
non sit ordo dc essentialis,adhuc portet esse unam supremam causam, aqua omnes aliae dependeant, ut docet Scotus in I .distinct. a. quae L 2. ergo si appetibilia sunt per accidens ordina ta, quod tamen estialsum, adhue dari debet unum supremum appetibule,quod persede essentialiter sit tale,
a quo omnia alia per accidens ordinota dependeant. Secunda pars cones sonis,scilicet Q tale supremum appetibile sit infit ulum,nam cuicunq; non
repugnat infinitas,illud non est supremum msi si infinitu lat maliter , quia quocunque dato finito, infinitum est luperius: sed appetibili & volitati s
cundum se non repugnat infinitas;eringo non est simpliciter lupremum, ni
si sit infinitum. Probo minorem, quia appetibilo vel volibile secundum se, vel est perfectio simpliciter; vel concomitatur conuertibiliter aliquam perfectionem simpliciter, quam importat,quia conuenit toti enti, sicut dc r
tio boni,de quodcumquetale est peris ctio simpliciter; led perfectioni tam pliciter non repugnet infinitas, nam si repugnet infinitas in aliquo, Puta inente infinito, esset simpliciter melior
modo ipsa qua ipsa, dc sic melior esset
Deo non e ne saPentem quam sapientem,Sc non appetibilem quam appetibilem,quod est contra ratione perlactionis simpliciter; ergo appetibili vel voli bili no repugnat infinitas; ergo supremum voli bile est infinitum, quia in nullo alio infinitas haec reperiri P test; si autem non repugnat cm in Gnitum; ergo est, quia in aeternis idem
est posse dc esse. Vel aliter si aliquid appetibile vel volibile potest esse insultum, dc infinitum non potest
389쪽
excedi; ergo aliquid potest esse voli- ta,quia natura intellectualis nata est
bile supremum simpliciter: si autem ultimate Sc maxime perfici in illo δε- pote st esse; ergo est, quia si no esset,& lo obiecto,quod est sibi propter se vo. posset esse, non posset esse, nisi ab alio tendum: led tale obiectum est supte in essentia Sc natura,& ita no esset sim mum voli bile &appetibile, eκ praece pliciter perfectum S supremum m denti conclusione; ergo non potest claliqua perfectione simpliciter,sed tu timate & complete perfici, nisi in su- ludia quo esset ,rationem supremi ha- premo appetibili habito & poliata, beret. modo, quo est possibile ab eo hab
Secunda concluso.Supremum aP- ri, quia eo non habito, manet natura
petibile vel volibile est illud solum, volitiua&im persecta, Soinquieta,&ruod a qualibet natura intellectuali minime satiata. Et confirmatur,qui ampliciter propter te est volendu; ib in habentibus appetitum, sue an una
Iud aut dicitur Ppse volendum au. cX lem,sue etiam naturalem, non trabeis Propria natura repugnat esse volenda tur vltimata perfectio, nisi habito eo,
fio pter aliud,& ordinari ad aliud. Pro quod tali appetitu appetitur propteratur conclusio, supreinum volibite te; unde Lraue imperfectione in ali est obiectum voli bile a quacunq; na- quam habe t eκtra centrum, Sc appetitura intellectuali, & hoc per volunta- tus iensitiuus carenS summo conue-tem ι ergo illud debet esse propter niente, manet etiam inquiete huius se. Probatur consequentia, quia in- modi appetitus,non obtento obiecto,
ter volibilia aliquid est Reter se volen quod sumine appetitur; & qua uis res dum, ne sit processus in infinitummul appetentes primam perfectionem halumq; erit supremum,si quodlibet est bent,qus ad eoruin esse essentiale per propter aliud volendum; ergo si ali- tinet,absq; coniunctione cuin appetiis quid est simplicitet supreinum volen bili eXtrinseco, quod propter se appedum , illud est simpliciter propter se tunt, carent tamen secunda,quam h volendum ergo solum supremum vo bent ex coniunctione ad primam, delibile est Propter se volendum a qua- qua notab.secunda diκimus: piscipue
libet voluntate cuius est obiectum, dc autem hoc cernitur in naturis inteli
caetera propter ipsum, si ordinate ve- ctualibus,quae supremo appetibili apulit: hoc autem supreinu volibile Iuli petunt coniungi, quarum coniunctio quaelibet natura intellectualis sibi, fit per intellectum Sc voluntatem, inis eκ coniunctione ad ipsum perficitur, telligendo & amando bonum appetilicet &la,Scipiam persectione,quam bileq; supremum, quibus operationia recipit ex tali coniunctione, ordinate bus illud possident modo possibili ab volendo velit propter ipsum volibile eis haberi Sc possideri, in quo ultima-Propter se appetendum, quod est su- te 8ccoplete quiescunt, Sc satiantur.
Premum voli bile et supremum bonu. Quarta conclusio. Beatitudo forma Tertia conclusio. Nulla natura in- lis naturae intellectualis cosistit in opetellectualis ultimate pei scitur, nisi ha ratione dc actu secado, quocirca obie .
bendo supremum appetibile,& hoc ctu beati ficu,quod est luptem uappe- persecte secundum modum sibi polsi tibile, ac summu bonu operatur.Probilem habendi illud. Probatur coci batur,ga nulla psectio intrinseca beati est i
390쪽
ti est beatitudo, nisi pro quato immediate coniugit pereectivo eXtrinseco, vel quasi extrinseco, quod est supeemum appetibile propter te voledum, S obiectum beati ficu imsed immediatissimum coniungens naturam mi el. lectualem cum obiecto eXtrinseco,
vel quasi extrinseco,est operatio; igitur operatio est beatitudo intrinseca ct formalis beati,ac vltima eius persectio, cumqua summe sibi bene est, quando per eam summe persecti uoconiungitur. Consequentia est bona I maior Probatur, quia non potest alicui ultimate &coplete bene esse,
nisi habendo illud, quod est summe volendum, quod est persectivum e κtrinsecum, vel quasi extrinsecum , ut puta obiectum beatificum. Dixi,quasi eκt in secum, pro Deo,in quo obiectum beatificum est idem cum ipso beato,scilicet Deo. Minor argumenti ostenditur, quia nec et sentia, nec potentia illi extrinseco perfectivo coniungitur, nisi per operationem, quae est talis perfectio intrinseca, que tedit per se in obiectum immediate, etiam excludendo quamcumque formam absolutam mediam. Conclusio haec intelligitur de beatitudine formali, quae est finis intrinsecus creaturae intellectualis, seu finis quo, & gloria,
qua intrinsece perficitur,nam beatitudo obiectiva; quς est finis eκtrinsecus, S gratia cuius,& i quo ultimate quiescit natura intellectualis tanquam in appetibili supremo propter se volendo,est ipse Deus benedictus,qui est biectum beatificum, beatificans om-Nes ut obiectum. Haec nostra Conesu. so probatur eX Aristotele primo E. thico.c. 8.& 9. 'bi ait, quod beatitudo seu felicitas est operatio optima. Eta o .Et hic. c. I o .lPecificans in qua operatione beatitudo consistat, ait, Deos omnes felicissimos esse arb irati sunt , quia semper vivunt, &non dormiunergo operantur ; quare inquit, Dei peratio a beatitudine differens spec
latiua nunqua in erit. Et II. Metaph.
cap. s. loquens de intelligere diuino,
s non intelligat, inquit quid unqua
e tit insgne ei& venerabile 3 Sed se
habet quemadmodu ut sit dormiens. Et '. Metaph. cap. 7. concludit, felicitatem in operatione consistere. D.
etiam Augiistinus i. de Doctrina Christiana, cap 6. ait, summa merces est, ut ipso fruamur,scilicet Deus: summa autem merces est beatitudo, ipsuvero perfrui est operatio; igitur,&cae. Et sane ita est, quia beatitudo formalis consistit in illo, per quod ultimate& actualiter attingitur optimum creaturet intellectualis, quod est obiectum beatificum: sed hoc fit per actum s
cundum,Soperationem;ergo beatitudo formalis naturae intellectualis in operatione consistit. Et confirmatur, quia beatitudo formalis naturet intellectualis creatae , vel est substatia eius,
vel poa, vel habitus, vel operatio, vel Palso conseques operatione, q est delectatio : Sed non est substantia, tum quia soli Deo competit esse beatum
pes suam essentiam , tum etiam quia semper a principio sui esse esset beata, quia habet sua essentiam enec posset esse misera, durante suo esse . Nec est potentia ipsa, quia manente Potetia,maneret beatitudo, nec ipsa potentia manente potest esse misera creatura,quia Vel Potentia est eadem tu substantia, vel f non est eadem, non tamen potest esse misera sine ea . Nec consstit in habitu beatitudo, nec in specie, tum quia per liqc non attingitur immediate, nec ultimate obiectu beati-