장음표시 사용
421쪽
des detium vel amor in Deu no habitum, non est tamen passio; tum quia palsionibus non meremur, vel laudamur, nec vituperamur, eκ secundo Etlucor. iii sanctis autem desideris cosistit maior pars meriti, & laudabili, talis iustorum in via; tum etiam quia obiecto eodem repraesentato, aliquando voluntas elicit desidetiuin inten sui, quandoque re nullius, secundum quod ex maiori vel minori conatu eo licit ἔ S rationabile est, quod si voluntas desiderando elicit actum, V tenet B. Augustinus ubi supra, Sc Amselmus de concepta Uirgua. ca P.quar to, quod etiam circa finem praesentem eliciat actum, quia si cognoscendo mouet, si ita non habitum,rationabile est etiam quod cognoscedo quietet se in illo praesente, idest, si ad obiectum cognitum, non tamen habitum mouet se voluntas per desiderium,rationabile est, ut etiam in oblectum cognitum dc habitu feratur, dc illo prae-1ente se quiete t. Secundo obterua, quod quietatio bifariam accipi poteti: Primo, Pro delectatione proprie dicta, quae est Persectio supereminens operationi, sicut pulcritudo iuueni ; dc quietatiose sumpta ad voluntatem relata, sequitur assequutionem finis ultimi,no solum primam generatione, quae, ut
dicemus, fit ἰper actum intellectus, sed etiam prima perfectione, quia sequitur actum amandi vel stuendi is
De viso, qui est vere actus elicitus vo. luntatis. Secudo modo accipitur quietatio pro actu elicito a voluntate tintrus naturae intellectualis quietatiuo, qui eam : immediate immediatione etiam perfectionis vlt. fini coniungit. Cum aute dicitur coiter, Q beatitudo cofistit in ultima potentis oper ationc est distinguendum, nam si sumatur 'quietatio pro actu operativo pote tiae immediate attingente obiectum beatificum viroq; immediationis modo, est vera; si vero sumatur pro quieta tione primo modo seu pro delectatione,est omnino falsa, quia potentia nobeatificatur i delectatione, sed in operatione optima, ut manet in superi
ribus declaratum.Similiter est distinguendum, cum dicitur, qd quietati naturae intellectualis supponit finis assequutionem,nam si quietatio assa Inatur primo modo,est vera Propositio, ut paulo ante dicebamus ; si vero su i natur pro actu quietatiuo pol cile, quo finem attingit est falla,si de alsequutione perfecta finis sit sermo,imo pec ipsum a ct tin quierativum pot: iitiae assequi tui obiectam, ut nota b. tequenti dicemus. Tertio obserua,quod Doctores co 'ueniunt in hoc, quod beatitudo con sitit ii persecta finis vltimi assequutione,&ὸ est differentia inter eos,an talis assequutio fiat pe actum intellectus, an etiam voluntatis. D.Thomas, Scelus discipuli affirmant,huiusmodi assequutionem solum fieri per actum intellectus, Scotus vero asserit etiam,&persectius fieri peractum voluntatis , & assequutionem finis per acta intellectus appellat primam via generationis,illam vero,quae per actum voluntatis fit, primam ordine persectionis vocat, etsi ordine generationis posteriorem esse affirmet. Ad cuius intρlligentiam nota,quod tam cognitio intustiua obiecti, quam dei ctatio sequens, tendunt in obiectum habens este cognitum, vel repraesentatum,non quod cognitio abstractiva feratur in obiectum ut cognitum,&Iub hac ratione, quia tale esse cognitum
422쪽
gnitum obiecti sequitur cognition ε;
S cum silens rationis, sub tali ratione non fertur cognitio abstractiva
in ipsum, sed sub actione reali, quae
in obiecto habente esse in specie rein Praesentatur: nec voluntas sertur per dilectionem sequentem talem cognitionem in obiectum sub ratione, qua cognitum est, licet id sit conditio sine qua non, sed fertur in rem cognitam,s est actus desidet ij, pro ut futura est rs vero est actus solius complacenitae, etiam sine ordine ad eκ istentiam a.
matura voluntate,sicut diuina voluntas repraesentatis rebus sibi ab intel.
lectu diurno in esse possibili, complacuit sibi, quod tali esse gauderet. Εκ ijs sequitur, quod tam intellectas qua
voluntas fertur in rem in se, & in intellectum per speciem eκistentem,&in hoc non est disset etia inter intelle- voluntate,l alte quoad intuitiua cognitione, & amorem rei per ipsam cognitae: si autem aliqua differentia esse potest inter voluntatem dc intelle ctum, est quoad cognitionem abstram
ct mam ,&dilectionem illam seque . tem, si voluntas ut desiderativa rei cognitae consideretur , nam si voluntati repraesentatur sanatas, illam non desiderat praecise prout habet esse cognitum, videlicet prout ab intellectu demotistratur abstrahendo ab existentia ,sed ut suturam in se; caeterum i
quendo de voluntate ut amatiua,ella
actu completiue sicut cognitio abstractiva sertur in rem in intellectu, ita
voluntas: & pro tunc quando res desis deratur, non habet aliud esse quam cognitum. Ex his colligitur, falsum
esse illud commune dictu lia,quod intellectio est motus rei in animam,di
lectio vero voluntatis, in re salte in si intelligitur de intellectione, ut etiam
intuit tuam complectitur: at similiter
loquendo de amore in comuni, Pro ut sequitur etiam cognationem ab
stractivam , & tendit in rem in animma : Si autem huiusmodi sententia ab Aristotele habetur,secudum quod iple communiter locutus est de cognitione abstractiva, & de voluntate vides derativa, quae fertur in rem futuram ἱVnde aliqui veritatem illius dicti cons derantes, dicunt esse parabo licum & inale intellectum,quia in co
gnitione intuitiua potius videtur esse motus intellectus in rem quam rei ad animam, in abstractiva vero non a in Paret etiam, quo modo non sit motus in rem,sed rei ad animam, nisi pro tato dicatur, quod in abstractiva cognitione prius est res in anima quam intellectus in illam feratur, sem Perta men ipsa cognitio est tendentia in o biectum, sicut dilectio in rem amatas cuius cognitionem supponit etiam voluntas in intellectu,ut in amorem eius
rapiatur; lum ergo illud dictum potest haberi verum quoad hoc, quod magis sufficit intellectui ad eius acrii
res in anima quam voluta tali, quia intellectus eam intelligit multoties , veab eκ istentia abstrahit, voluntas vero alterius eam prosequitur in re, ut in effectu. Hoc bene nota.dc intelliges praecisam differentiam inter intelle
ctu, dc uoluntatem quoad ferri in biectum. H abemus ergo, quod non solum dilectio rei praetentis, sed etiam
cognitio inmitiua rei est tendentia in obiectum in se ipso:cognitio etiam abstractiva est tendentia in re ni obiecta, sed ut abstrahit ab evistentia, dilectio vero desiderativa volutatis consequentis cognitione abstr: ctiva, est in rc cognita, prosequendo eam ut futuram in se, semper tamen quilibet istorum
423쪽
rum actuum est tendentia, &quasi
motus in rem siue sit actus uoluntatis, sue intellectus. Ex iis collige, absque controuersia saltem loquendo de coe.gnitione intuitvia, & dilectione eam consequente, quia non eam magis vita est assequutiva obiecti quam alia
quam potest, quia utraque est quas
motus & tendentia in rem ipsam in D;ergo non magis una est apprehensiva obiecti,quam alia. Cur vero intuitiuam intellectionem obiecti magis apprehensivam vocabimus quam dilectionem gum illa non abstrahat magis rem ad se qua ista 3 vel ergo utraq;
erit oblecti consequutiva, vel neutra: sed omnes primam consequutionem
obiecti vocant;ergo dc secundam eandem vim habere fateri tenentur: Itaque intellectus assequitur finem suo actu intelligendi,&similiter voluntas per suam operationem circa ipsam,&ipsum finem obtineri a potenti sit tellectivis est ferri in i plum ut praesentem Sc existentem in se. Si autem obiicias,habitionem obiecti praecedere dilectionem fiuitiuam, quae est quietatici voluntatis , non autem quietatur voluntas, nisi in fine dilecto & obtento. Respondeo,quod
si sermo sit de dilectione finis realis
per unionem cum Potentia, non Peroperationem praeclis,led antecedenter ad ipsam, quod hoc modo habitio ultimi finis, seu assequutio per modii
actus primi, nec fit per intellectio. nem,nec per volitionem; sed utrisque
suppositis: prius enim Deus Optimus
Maκimus intellectui creato unitur.
quam ipse actum aliquem circa ipsuhabeat, & idem de voluntate dicendum. Caeterum si beatitudinem ap. pella hanc finis consequutionem,ac.
cedis sane ad opinionem Henrici a serentis, beatitudinem principalius inessentia esse, quam in operatione Perillapsu in diuinae esseutiae in animam, quam supra falsam esse ostendimus; nullam ergo rationem assignare poteris, quare magis finis assequutio Peractum inteIlectus fiat quam volumulis: si vero illam obiecti habitionem
Praecedentem actum intellectus, finis assequutionem appelles,iam vel be titudinem in operatione consistere, vel esse finis cosequutionem negabis. Ne igitur in huc errorem deuentam, assero, beatitudine in in filiis coi equutione ultimi & perfecti consistere, illumque fieri per actum Scoperati
nem intellectus,& voluntatis, quibus utraque potentia in obiectum beatificum , cui ratio finis ultimi competiti fertur; potentiam naque beatificabilem suum finem assequi, nihil aliud est,quam circa ipsum ut in se existentem,serri & tedere,ita quod si cognoscitiua est potentia, ipsam cognitione intuitiua attingit ; si vero appetitiua, ut voluntas, qua ipsum diligat dile
chione huius notitiam consequente. Sed aduerte,quod licet utraque Potentia , intellectus,l.dc voluntatis,finem ultimum suis operationibus immediate attingat immediatione ex cludente medium eiusdem rationis, quia neutra per suum actum est alteri ratio attingendi illud,nec inedia altera illum attingat , non tamen vir
ue illud attinetit immediate imine iatione perfectionis, quae excludit
ab alio attingi perfectiori modo, vel aeque perfecto, sed soluin habet hoc actus voluntatis, qui est persectior actu intellectus, ut ex secundo art. Patet, I in hoc latius demonstrabimus. Unde duplex est assequutio finis ultimi. una Prima via generationis, ait
424쪽
ra prima via,& ordine persectionis; illa, quae fit per actum intellectus, est
prima ordine eiacti is, quae quia fit per actum intellectus est ob id imperfectior;illa vero, quae fit per actum voluntatis, est prima ordine P Larticina, & ob id & alias rationes infra assignandus, est persectior & purior ordine perfectionis: cosequutio finis, quae fit per actum voluntatis,praesu Ponit eam, quae fit per actum intellectus ordine generationis.
Cum vero fit obiectio, quod actus via untatis, S quietationis eius, luminpta etiam pro actu quietativo, praesupponit nitis&obiecti beatifici cosequutione; distinguendu est,uel de assequutione priori, & vltima ordine perfectionis; de prima procedit obiectio,& conceditur,sed de secunda negatur, imo ipsemet operatio volunta tis est prima & vltima finis consequutio ordine persectionis . His posi
Concluso Prima. Intellectus & vol untas luis operationibuS, quibus circa ultimum finem praesentem o Peratur,
intrinsece aclbeatifice quietatur, si quietatio operationem dicat. Proba tur,quia utraque potentia sua beatitudine formali & sibi intrinseca quieta turr sed talis beatitudo formalis & in trinseca non est eκ superioribus, nisi operatio potentiae attingentis immediate finem ultima &extrinsecum ;ergo intellectus & voluntas suis operationibus beatifice quietantur circa ultimum finem praesentem elicitis. Secunda Conclusio. Actus voluntatis circa ultimum fine clare vitum, est optima & perfectissima operatio, de inter omnia ad finem ultimum ordinata maxime volenda. Conclusio
haec est Scoti in quarto d.49. quaest.4. quam sic probat, finis extra, qui est
Deus Opt.Maximus,est simpliciter ptimum & summe volendum, quia est infinitum ac supremum bouum; ergo inter ea,quae sui ad ipsum,nuod est magis sibi iminediatum,est magis volendum: sed velle est sibi immedia trus , quia immediate tendit in ipsum ut in fine ultimum,cum finis ultimus. ut huiusmodi, sit proprium obiectum ipsius velle; ergo i psum velle iter omnia ordinata ad finem ultimum est
maxime volendum. Prima consequetia probatur, quia illud est magis v
lendum voluntate libera,quod appetitu naturali naturaliter est magis apis
petendum: sed huiusmodi est quod propinquius est ultimo fini,quod simpliciter magis appetitur naturaliter; ergo,&c.
Sed dices, non solum ipsum velle
tendere immediate in finem ultimu , sed etiam ipsam visione su Dei, nam ex supradictis, sicut voluntas immemdiate attingit finem ultimum sua operatione, ita S intellectus per suum actum. Respondeo,quod proprie t
dere in finem sub ratione finis,& vitia mi ac optimi,est solius potentiae appetitiuae; unde intellectus et scin suu in obiectum feratur, non tamen dicitur in ipsum tanquam in finem tendere,& sub ratione finis,sed sub ratione entis; si autem velle est operatio maXi me volenda, esit persectissinna ope.
Secundo, voluntas pote st velle sua operationem scut intellectus suam, aut igitur vult suum velle propter intelligere, aut intelligere propter velinie , aut neutrum Propter alterum, Seest sermo de velle recto & ordinato; non Primu,quia secundum Atilii mali b.lecudo, Cur Deus homo, c. PriminOrdo Diuili od by Cooste
425쪽
ordo peruersus esset velle amare ut esse ultimi & optimi, quia cum sint
intelligeres; ergo ordo rectus est intel alterius speciei, dc species sint sicut liut e re ut amemus; ergo intelligere meri, necessirin est, unum ab alio eκ-eM sua natura ordinatur ad actu in vo cedi in persectione; ergo non erunt luntatis: hic autem ordo est per se & aeque optimi illi duo fines intrinseci, naturaliter, quod ubicumque inter in nec aeque ultimi, sed unus necessario telligere& velle seruandus est,c teris ordinabitur ad alium sicut impet&Paribus, quocirca scut in uia actus in chum ad magis perfectum. telligendi Deum per se ordinatur tan Tertio, si beatitudo extra est simpliquam ad finem, lub fine ad actum vo citer & maxime volenda; ergo illud luntatis, ita Scin patria; & sicut hic maxime est beatitudo intra,quod in esset peruertiis ordo, amare Deum ter intrinseca est summe volendum: ut ipsum intelligeremus, ita&in pa- sed huiusmodi est aliquid velle, &ttia erit peruersus ordo, diligere Deli, non aliquid intelligere; ergo beatitu- ut ipse in intelligamus & videamus, do intra in aliquo actu voluntatis conquia hic ordo naturalis & per se , non sistit. Probatur minor,quia voluntas
variatur ibi, sed perficitur; ergo si plus appetit persectivum sui in viti- velle & intelligere in se habent,quod mo finequam persectionem intelle-
inter se ordinantur, sic quod unum ctus, dc hoc loquendo de appetitu li- ordinetur ad aliud, rectus ordo eκ- bero ac recto, sicut naturaliter plus postulat, ut intelligere sit per velle, appetit appetitu naturali perfectio- idque videtur naturam intendisse nem Propriam quam perfectionem cum voluntati in intellectum, tan- intellectus, licet Sc haec aliquo mo
quam in causam sibi subsequentem, do si sua ; caeterum illa est per se
contulerit, primamque ordine gene- eius, haec autem per se illius, & parti rationis voluerit esse . Nec dici potest, cipative voluntatis. tertium, scilicet, quod neutrum sit Quarto, beatitudo int inseca con- vole udum propter alterum,tum quia sistit in Operatione ; ergo in opera- in ordinatis per se ad eundem finem tione maxime volita, quia beatus est,
est aliquis ordo inter ea tanquam ad qui habet quidquid vult, sed volu finem sub fine : sed intelligere & vel- tas magis vult operationem sua g o te ordinatitur per se ad ultimuin fi- perationem intellectus, quia est ope irem extra, s Deum; ergo inter ipsa ratio propria, & unumquodque est necessarius aliquis ordo, & hoc magis appetit persech one inpropria vult Anselmus ubi supra; tum et quia quam illam,quae est per se alterius il i-
sicut datur unus finis extra Sc extrinse cet aliquo modo sit sua; ergo beatitu-cus simpliciter ultimus, dota nec est docotis stit magis in operatione vo- sarium est dari unicum finem intra & luntatis quam intellectus, quia beati- intrinsecum ultimum in ratione finis tudo consistit in perfecti sun a naturae intrinieci; vel igitur esset eiusdem ra intellectualiS operatione, tuae est illa, tionis, vel alterius;si primum, alterum quae maxime est volenda &aPPetenvideretur esse frustra, quia pelviai- daa natura intellectuali interea, qt qcum haberetur sui fidicter intentum; extra finem ultimuin eXt in secum
si vero datur secundum, non possunt a PItit. Tertia Diuiligoo by Corale
426쪽
Tertia Conclusio. Beatitudo in itinseca naturae intellcctualis consstst m peratione voluntatis: Probatur e κpraecedenti conclusione, operatio voluntatis est psc sectissima operatio, &inter omnes maκ me volenda; ergo in ea cos stri beatitudo, eX dictis praecedentis arr.est operatio naturae intellectualis optima Sc persectissima. Et con firmatur, quia beatitudo consstit in operatione; ergo in operatione mamiliae volita maxime consistit: sed operatio voluntatis est magis volita, quam operatio intellectus vel alte-' rius potentiae, quia unumquodque
magis appetit perscctione ni Propria quam illam , quae est perte alterius. Secundo, beatitudo eκ precedentibus consistit in operatione, Perquam Natura intellectu dis immediatius o lecto beatifico naturae beatificabilis coniungitur; ergo in ea consitit beatitudo. Cosequetia cst nota; Minor probatur. quia natura intellectualis soluconiungitur immediate ultimo fini&obiecto beatifico per intellecti Dem & volitionem: led per voliti
ne in coniungitur immediatione Per
scctionis, quia nulla alia coniunctio est persectior, neque aeque persecta, cum illa, quae sit per in te illictum, ordinetur ad illam,quR fit per volunta tem, scut intelligere ordinatur ad velle; igitur beatitudo consistit in operatione voluntatis. Tertio, beatitudo consistit in persecta ultimi finis cosequutione: sed voluntatis opetratio est perfectis si ina ac vltima finis assequutio; ergo ipsa est perfectissima
naturae intellectualis operatio. M IOrest nota, cum consequentia: Minor Probatur, in primis, quod se finis assequutio e X praedictis Patet; quod vero sit ultima, e X eo constat, quia voluntas est ultima hominIs poteris,
nec aliqua operatio est in natura in- te luctuali, ad quam ordinetur. im omnis alia ordinatur ad ea n , ut e κPraecedentibus patet; ergo est vitima operatio ; quod vero se persectis sma, e X lupra notatis constat, quia ipssa est immediata immediatione virtutis ipsi filii extrinseco. Ultimo beatitudo cos stit in actu potentiae nobiliorum natura intellectuali: sed voluntas est nobilior potentia intellectu , Scia ulla alia est nobilior ea;ergo in acta voluntatis consistit beatitudo : Vel
aliter,beatitudo consistit in actu nobili simae potetitiae inter eas, quM in natura intellectuali tepetiuntur,talis est voluntas ex art.praecedenti; igitur in actu eius consistit beatitudo r Et tandem quia eκ Augustino de Doctrina Claristiana cap. texto, sum namerces est ut ipso perfruamur: at frui est actus voluntatis, quia est amorc merere; ergo in actu uoluntatis consistit lumina hominis merces: sed summa merces est beatitudo; ergo beat, ludo in actu voluntatis consistit. Ex ijs sequitur, quod solq actu u luntatis natura beatificabilis est essentialiter beata, quia e X eo solo consistit beatitudo essentialis eius. Sequi-.tur secundo, quod sola visione existente in intellectu, non erat natu ra essentialiter beata absolute&s inpliciter . Probatur, quia beatitudo consistit essentialiter Iolum in actu voluntar. Praeterea, quia aliud est lovi de beatitudine potetit,aliud veroe beatitudine natu rei beatitudo inistellectus consistit quidem in actum-tellectus, quia per eum est sibi persecte bene, caeterum non est beatitudo ipsius naturae absolute, quia non est
427쪽
De Beatitudine. 38rfecte bene ipsi naturae, sed peractum
nobiliorem eo, qui est actus volunta. tis, & unica naturae intellectualis operatio perfectissima . Tertio infertur, beatus non distinguitur essent aliter a non beato, nisi pcramim voluntatis,
quia ipse lotus est pei fecta Sc essentialis hominis beatitudo, distinctio enim essentialis fit per ea, quae rei per se primo modo inlunt, sic autem beato solum competit actus & operatio voluntatis,in quo essentialiter consistit beatitudo.
Ad argumenta in principio Articuli posita. AD priinum concessa maiori, minorem nego ; S ad probatione
eius concedo,quod per actum intellectus habetur & possidetur obiectum beatificum primo primitate generationis, sed non persectionis: urniliter attingitur per eam immediate praedictum obiectum, non quidem immediatisne persectionis, quia hoc fit peractum voluntatis, ut ex superioribus patet. Cum vero probatur,quod peractum voluntatis non apprehenditur obiectum dico, quod illud non attingitur & assequitur per actum desideri j , sed per actu ra amoris,
quem voluntatem habere a delecta tione distinctum supra ostendimus; unde actus desideri, cessat in patria obiecto praesente,sed non cessat quilibet actus voIuntatis, quia incip:r praesentis obiecti amor,sicut bene cessat a ctus crede dran paἰma, quo intellectus in via tendebat in obiectu in , ted incipit actus visonit: nec assequitur voluntas obiectum per delectat One inera, quia delectatio supponit ob ecti assequutione in faciam peractum intelletius de operationem voluntatis; quietatur autem voluntas in obiecto beatifico ultimate & persecte per actum amoris, qui est eκ sua natura quietati. uus voluntatis, ad quem sequ: turdelectatio voluntatis, quia delectatio sequitur operationem. Ad sinite postum in confirmatione dico, qd auaruῖ non assequitur pecuniam magis per actum intellectus quam voluntatis, sed permanum,& aliud simile,& pecunia habita non solum in ea habet delectationem,sed etiam actum amotis, ex quo ipsa delectatio sequitur, nam s eam
non amaret, minime in ea delectaretur , amando vero eam attingit modo persectiori,quo potest. Ad applica tionem vero de obiecto intelligibili dico,quod delectatio voluntati in eo pretsupponit duplicem assequutionem eius: unam per intellectum, aliam vero per voluntatem. Prima assequutio obiecti per operationem facta fit peractum intellectus: secunda vero Peractum voluntatis, ad quem sequitur delectatio. Ex ijs supponitur senio intellectus cum obiecto, quae p.
test dici praehabitio obiecti beatifici, sistunio Dei cum intellectum ratione obiecti ; sed illa non est beatifica, nec beatitudo, quae necessario est optima naturae intellectualis operatio. Ad secundum transeat maior, sed nego minorem, quia recte desideratibus in via, non solum desideratur a. ctus videndi Deum , sed actus se uendi
Deo,tanquam summa mercede. Ad confirmationem dico, quod intellectus non beatificatur Per unionem cuDeo praecedentem operationem eius,
nisi beatitudinem allelas consiste rein illapsu Dei ad animam,quod in praecedentibus manet impugnatum; Unde in illa unione non consistit beatitudo intel
428쪽
intellectus. 8rcosequenter tunc no intelligitur beatus in illo priori antece. dente operationem intellectus. Praeterea dico quid inatus, cquod etsi intellectus videret diuinam essentiam slicet iple beatus diceretur, non tamen
natura ipsa intes lectualis .quae soluitinata est beatiscari in perfectissima o- Peratione voluntatis,quae est eius beatitudo simpliciter. Ad auctoritates, ad primam dico, quod dilectIo e st maius bonu, & magis sufficiens quam intellectio, quia ea habita habens minus egete nec ibist sermo de visione beatifica, ac si illa sus ficeret sine stultione , ted loquitur
Philippus de ostensione fidei; postulauit .nchristu Philippus, ut instrueret eos de Patre, sicut erant instructi de
Filio, ut haberent plenam ct sufficientem fidem de Ti initate, quod patet per Christi responsionem ad Phili in pum : Qui videt me, supple,pei fide,
videt S Patrem meum non enim intellexit ibi, nec loquebatur de visione beatifica, quia tali visione non viderant Apostoli Christum, sed de visi ne per fide, quod patet eκ voce Claristi,qvi subito subiunxit: Nonne credis , quia ego in Patre, & Pater in me est, Ad secundam auctoritatem dico primo, quod no loquitur ibi Christus de visone beati fica ,sed de cognitione per fide, quae pro tanto dicitur vita aeternia,quia ducit ad vita aeterna, dc sic non est ad pro pessitum auctoritas. Secundo dico , quod etsi loquatur de vita beata, Sc cognitione beatifica, notii excludit fruitione a vita beata, ted loquitur de cognitione tan si de manifestiori. Tettio dico,quod sicut cognitio Dei e st vita, quia est actus vitalis, ita & amor eius erit similiter vita, dc si cognitio est aeterna , dicitur vlia te na: si addas ibi, beata, dicendo, quod cognitio Dei est vita aeterna beata, Ad non est in Evangelio, ita dico tibi de amore,vel fruitione Dei, licet non sit in Evangelio, nec plus repugnat Vnu addere quam aliud. Ad tertiam d co, quod visio est torta merces, vel summa merces, dico,
id verum esse quoad intellectum,
non tamen quoad totam naturam,ita
quod ibi est tota merces intellectus non tamen totius hominis, vel natur :intellectualis,quia hoc consstit in perfectissima eius operatione, aliter enim contradiceret sibi Augustinus dicendo alibi, quod summa merces est, ut Deo perfruamur.
Ad vltimam est Aristotele dico. quod ipse Comment. non distinxit
intellectum a voluntate in ratione
principij operativi, siue in operaistione ad extra; unde principium distinctum contra naturam nunc Vocatactum vel intellectum,nunc propositum:similiter nec distinκit in operatione ad intra respectu finis; unde iaspeculationem sapientis non disti guit a dilectione,sed magis speculatio illa includit dilectionem.
An beatιtudo simpliciter consistat iis actu , quis fruitio. PAri negativa probatur, quia in iulo actu consistit beatitudo, qui distinguit beatum a non beato; sed fruitio non est huiusmodi;ergo in ea nota consistit beatitudo. Consequentia est bona,& maior est nota; Minor vero Probatur, quia fruitio etiam competit viatori , est enim si ui amore alicui inhaerergDisiti od by Cooste
429쪽
. haerere propter se ipsum,viator vero diligens Deum super ola,amore inhaeret ipsi Deo propter i pluminet Deu .
Dices forsitan, viatorem tantum habere actum desiderι respectu Dei,qd
est respectu non habeti . Contra, quia non minus viator vult Deo bonum, quod sibi meli quam comprehensol; ergo non minus habet amorem a inicitiae respectu boni habui abainato quam comprehensor; at i tui est actus amicitiae, Sc non concupiscentiae. Secundo omnia inferiora natura intellectuali beatificavi ur suo modo in complectione actus concupiscendi; ergo voluntas in simili actu, licet perisAiori beatificabitur: sed frui nonon est actus concupiscendi ,sed amicitiae; ig tur beatitudo voluntatis non consistit in actu voluntatis,qui e stliuitio. Et confirmatur, quia beatitudo consistit in tentione obiecti beatifici, quae succedit spei, sed tentio non est fruitio; gitur&c. Tertio, si aliquis absque charitate videret diuinam essenti am, Posset ea frui, sed tunc non esset beatus, quia charitas sola diuidit inter filios regni& perditionis; igitur beatitudo non consistit in fruitione. Quaestionem hanc tractat Scotus in A.d. 69.q. 3 ad cuius intelligentiam Primo obseruandum est, quod actus voluntatis in genere est dupleκ,ut puta velle, i nolle: velle autem est du. Ple N in genere, aut ProPter bonum voliti, aut propter bonum voluntatis. Primu viole dicitur amoris amicitiae. Secudii vero amoris concupiscentis :Primum velle solum est frui,quod est amore inhaerere alicui propter se, vel Propteri plumaniatum: Secundum vero velle est actus concupiscendi, quo quis sibi aliquid concupiscit . D. s.' controu. PMI IIII. ferunt autem ma XImς hi duo actus se ii amores inter se, quia neuter po . test fieri alius . cum ex oblectis distin.
Sed contra ol, jcies ex Aligustino
9. deTrin.caP. Vlt. dicente, quod appem tus inhiantis fit amor fruentis: .it a P petitus inhiantis ad amorem concupiscentiae pertinet. Respondeo, quod viator velle concupistentiae vult sibi bonum, velle aut amicitis vult Deo bene e sse. Primus appetitus respectu b ni habendi fit amor conplacentiae boni habiti sibi, Sc ita fit amor Luctis, non quidem ille,quo fruitur formaliter,sed eius, Quod fruituri sensui est, Pamor ille, qui primo erat amor inhiantis & desiderantis, quo sibi bona praeoptabat & desiderabat, fit postea amor seueritis, quia inhians si frueus, no tamen ille amor inhalis fit amor, quo fruens formaliter fruituri si inite est in contrito Scattrito, attritione Sccontritione attritu , fit contritus; attri- tritio tamen non fu contritio, si sermost de attritione, Acotritione prout eta obrectis distinguuntur ε, ita inhians fit silens, licet amor inhiantis Sc concupiscenti aeno fi it amor, qui est fruitio.
Secundo Oblerua ordine inter nolinle de velle , dc inter velle anticitiae &velle concupiscentiae; nolle no potest esse primus actus voluntatis, quia oenolle P e 'upponit alicid velle, a nullo .n .refugimus per act uia nolendi nisi quia non pol stare cu at quo Q accipitur tanqua conuenio qu fi , ut actus, quo illud volo S accepto, p upponat actui, quo nolo, dc reli, g od Caliquo discoueniente. Picterea quia nolle cuta: t Anselmus de casu D .iboli in noli et nisi in virtute al: cuius ueste, nullus erum deserit iustitiam nis volendo ali.
q. , quod non st i cum iustitia; ergo
430쪽
actus voluntatis in genere est actus volendi, velle etiam amiciti et est prius
velle alicuius contu piscentiae, quia oevelle concupiscentiae habetur in virtute alicuius velle amicitiae, ideo enim concupisco huic bonum , quia amo hunc, cui concupiscobonviri ι ergo actus concupiscendi praesupponit
Tettio obterua, in voluntate duplicem affectionen considerari,altera dicitur affectio commosi,altera iustinerassectio commodi est, secundum qua voluntas tendit isc appetit proprium commodum: affectio vem iustitiae est illa , secundum quam voluntas est moderativa & regulatiua sui ipsius, quatenus in proprium commodu tendit, ut illud appetat secundum rati nem , & sicut , vel prout ratio ipsa diactauerit secundum affectionem iusti. tiae rectam semper voluntas recte ap- Petit: actus concupiscentiae inest v
luntati, secundum e habet affectione
iusti liae,qus est propria voluntati,quatenus libera est Quarto obserua, quod stultio Dei in via, & fruitio Dei in patria dis ut specie, est autem fruitio amor, quo imhaeremus Deo propter se ipsum, nams esset inter eandem specie, tunc V ator esset essentialiter beatus ia vera Dei haberet fruitionem. Dicas forsitan, quod amor Dei in viatore est actas desiderij,&uon amoris.Responde cffalsum esse, nam et-s Deus non sit habitus ab amatore viatore,& ideo possit desiderari ut habendus,tamen non destitatur ab ipso aliquod bonum habendum a Deo, quod non habetaed tantum compi cet sibi in finita bonitas, cui vult acceptando & complacendo inesse omne bonum, quod sibi me st, itam actas desideri jest respectu Dei viribendi.
a me; actus vero amoris dc fruitionis
est respectu Dei in esse complacendo in hoc, quod . omne bonum inest in
hoc,quod sit Deus immortalis,M habet ergo viator amans Deum veram fruitionem eius, quae ut est eiusdem rationis cum fruitione beatifica, erit viator essentialiter beatus, sic in lanis tum poterit eius fruitio crescere in via
quod fruitioni aequetur, &scent viator dc comprehensor simul , quod tamen dici haud potest; ideo videnda
est, quomodcustae fruitiones non fuit eiusdem speciei, sed alterius. Pro cuius rei decisione aduerte, quod liceteR distictione obiectorum formalutet, specifica possit inserti tecte di
stinctio specifica actuum, tamen ex unitate specifica obiectorum non liacet inserte unitatem actuum specificam, quod patet in multis. Deinde quod notitia abstractiua, S intuiti uadiisetunt specie, cum habere possint idem obiectum formale & specificu,
ut notitia abstractiva hominis & eius intestiua eognitio. Praeterea duo m tus , ut circulatis isc rectus, potant habere terminos eiusdem speciei, ut duo ubi eiusdem rationis, cum tamenii si motus differant specie. Item Potentia vi sua hominis & aquilae sunt alterius speciei, & tamen obiectum earum est idem sub sadem ratione ser mali, eκ quo modo eκ unitate specifica obiecti non licet inferre unitatem specificam actus vel potentiae; ergo eκ eo quod fruitio Hatoris Seco inprehensoris ad idem obiectum sub ratione sor mali terminetur, Non licet inserte, quod sitit eiusdem speciei. Sed inquires, unde capiemus horum inaum distincti Quem,si eκ obiecto