Controuersiae theologicae inter S. Thomam, et Scotum; super quatuor sententiarum libros; in quibus discordantes opiniones referuntur, potiores difficultates elucidantur, & responsiones ad argumenta Scoti reijciuntur. Prima quarta pars. Auctore reuren

발행: 1617년

분량: 548페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

451쪽

coniungens obiecto beatisco ; ergo sis, unmo Sob eandem rationem i p. beatitudo nqn est passio , ergo cum se fruitio potest poni in re sine gaudio Dudium sit passio. non erit de essem di delictatione,qu:a est quid prius nava beatitudixus . . Quarto, beatRuda turaliter, de reapsa distinctum a deleo perficit voluptatem ut pst Potentia statione a casu admisso, videret quis operatiua , delactatio vero S Mu- Deum,& non gauderet. li cdium ut est potentia passionum receptiua; ergo palsio non est beatitudo . . . . .

Nostra haec conclusio est euidense κ' et mcnta in prineιrio AmPraecedentibus, ubi ostendimus, beaa uolposita. titudinem esse optimam naturae mintellectualis operationem, quae re ipsit nTD primum dico , quod beatitum a delectatione distinguitur. Quinto, do est quietatiua ivoluntatis delectatio sequitur visonem dc amo, non in se, sed in alio, scilicet in oblorem Dei in beato ι ergo non est, nec cto beatifico , non enim creatura Pertinet ad essentiam beatitudinis. quietatur in se, sed in alio, ut putam Consequentia est nota eκ dictis, quia fille, licui terra quietatur centrorbeatitudo consistit in usione vel M haec autem quieta tio non fit per d mole s Autecedens vero est apud lectationem, sed per operationem . omnes manisest . Praeterea delς ad quem consequitur delectatio, practatio sequitur temper operatione mi; delectatranem enim coniungitur uti ergo non est de essentia eius a igi, umo fini, per quem de quietamurqtur, Jcc. Tandem quia beatitudo sese Ad confirmationem dico, quod simi.

malis consisti tu re, quae propter se les Augustiirus proponens deben ipsam appeti pineus udelect/tio,non intelligi xausaliter, non is malitet, Sapppetitur Propter se, sed promer opst mr essentiam , unde beat do est: rationems erga in ea consisti: 3ζgu i ς sa quietationi & delectinianius

do formalis . niendo desectationem,uel quieta LSecunda conclusio. Visio diuiuae mirum pm operatione quieti essentiae potest esse in intrilectu , ua, sed pro ipsa quiete, seu delech quando fruitiosequatur in voluntate, ii exquae actum. iis πconsedi similiter , qui nil. sequatur gau- quitur . . brisitulino Lbnti si γυ. iadium. Conclusio est Scoti ubi supra, stu8d secunditi lici MnM nyis orn- ct in tertio distis,stloite decimahuis ueFltimum,sed quo test vittinuincita, Sc probatur, quia absque contra' optiuium,est sinis, ut dien set dodicione ens absolutum priu3 natu Physicorum , dc conloqueuter cumrat Ieri,idc re isti, disti ictum a po- beat Iudo sit finis intrinsecus tiatutae steriori, potest se parati in ab eo , Sc in iect salis ε non lotuiti est quid τι absque eo existere : led Luso est timuin sed optimum , tale autementitas ablolutati re ipsa dubiicta a opimioen Scillimum est fila opera stultione de delectatione, Suat'rb- monima i quis uis autem delecta kter prior ipss i ergo absque innua' tio sit posterior generat. Ide ipsi Pe

452쪽

ratione, non tamen est talis quod ope. . ratio ordinetur ad ipsum sicut ad fi

nem,lmmo e comaeris.

, Sed obi jcies, posteriora generatione esse priora persectione, eκ superioribus, ubi ostendimus ,'voluntatis actum esse perfectiorem actu intelleis ctus, quia est posterior generatione;

sed delectatio est posterior generatione quam operatiotergo persectior. Respondeo in eodem genere posteriora generatione sunt prioribus Perfectiora , ut si plures sarmae subsun-tiales lunt in eodem supposito,ulti itia

est persectissima, & si accipiantur in

alio dc alio genere priora & posteriora , non semper posteriora generatione sunt perfectiora, nam post ulti' mam sormam substantialem tequuntur accidentia, quae tamen sunt impersectiora; sic in proposito in operationibus, quae tendunt in obiectum', posterior est semper perfectior, & sic DPeratio voluntatis est Persectior O. Peratione intellectus, licet non sint in eodem genere Proximo , sed φna in genere cognosciti ui , alia in genere appetitiui , in passionibus

autem variatur genus, quia illae non

tela dunt in obiectum, sed sunt ab o

lectra. - Ad:derium patet quid dicendum sit, ex secunda conclusione. . N. . . t . i. Ad quartum concedo maiorem,&minorem , sed mori'inde sequitur,

quod gaudium sit de essentia beatitudinis, ut patet in simili, si lapientia

esset de essentia hominis , esset homo Persectior; ergo est de essetitia hoia minis . co ergo, quod non est pos-sbile, quod gaudium sit de essentia' beatitudi uis, quia est passiorius , est enim de essentia beatitudinis, quod tantingat obiecto beatisco potendtia,quod pastio efficere nequit. /Ad quintum dico , quod in natura intellectuali poena est essentialiter tristitia, sed praerni uin non est essen tialiter gaudiuiti, quies pstemium est

actus voluntatis , gaturium'vem est

passio :'unde illa imatot urgin eriti est falsa, quia poena ad gaudium se habet sicut passio ad potentiam, tria

stitia vero ad praemium sicut pallio ad actum: unde aliter se habet coma palatiopoenae ad gaudium, aliter rei stitiae ad praemium alla enim est com Paratio passionis ad potentiam, harevero est comparatio passionis ad actum;& sic est dispar ratio. lPraeterea, quia poena S tristitia in natura intellectuali sunt idem: alve ro praemium & gaudium sunt te ipla distincta&essentialiter, quia Prae. mium est actus, gaudium vero passio voluntatis ab obiecto dc operatione

causata .

Sed obiicies, miseria est essentiali ter Poena I ergo beatitudo est essen tialiter gaudium. Respondeo, quod miseria simpliciter Sc essentialiter est culpa, non vero poena . quae dimi. nuit miseriam, in quantum ordinat culpam, est enim poena Ordina uaculpae.

Ad argumenta in principio contro.

AD primum , vide solutionem

. eius articul. 4. In respons. ad

tertium a

Ad secundum nego antecedens ;ad probationem dico, quod actus voluntatis, qui est fruitio, est finis initimsecus

453쪽

De Beatitudine.

Deus naturae intellectualis, de euius ratione non est quid ad finem extrinsecum, quod est luminum, non res eatur, immo eo ipso, quod creatura, quod est necessario propter suum num est volendum,sicut 3c omnia aba; sed de ratione eius est. quod ad alium finem intrinsecum non reseratur . sed ipse sit finis intrinsecus vitiis mus, ad quem alia referantur. dc ipse in Deum: nunc autem intellectus ainctus refertur & ordinatur ad actum voluntatis, & non e conuerso, ut satis in superioribus ost endimus. Eκ his sequitur, quod actu oluntatis non est finis extra, sed intra, finis enim vitimus eXtra est Deus benedictus, sinis vero intra actus voluntatis; neque de

ratione actus beatifici est,quod sit primo volitus, sed id ad obiectum beat ficum pertinet, quod 1plo velle beatifico est volitum , actus vero beatificus est volitus alio actu reflexo. Ad probationem secundae partis minoris,nego minorem , ad probationem dico, quod voluntas non assequitur vltimum finem pet actum desiderij, sed

per actum amo in. Cum vero dicis, non fieri assequutionem Per quier tionem in fine , quia quietatio ε sse vietationem finis supponit. Responeo,quod ut iupra diκimus. quieta hobifariam accipituri primo, pro actu quietativo, quo formaliter voluntas coniungitur fini ultimo , & in ipso quiescit; aut pro delectatione conteisquente quietationem formalem. Primo ranodo quietatio est ipsa perfectissima unis ultimi assequutio, & non supponit nisi assequutionem fictam per intellactum, quae via originis est prior, licet ordine persectionis si po- 'sterior. Secundo vero modo su mpta quietatio supponit utramque finis asinsequutionem,per intellectum scilicet& voluntatem ; per intellectum fit Prima assequutio finis prima quidem via generationis;

sterior ordine generationis, sed prior ordine Per.

sectionis.

ii controuersiae Duodecimae.

454쪽

De appetitu in ordine ad Beatitudinem

Vtrum omnes rumines selint necernio Peatit in

re regatiua proba i omnes sp inunt eam. Et consim tur, quod' non de tui, mi a fl1mnat non appetunt ri . necessitate omnes ergo omnmeam appetunt. Comi appetunt beatis- sequentia patet ; Antecedens Proba- dinem ynaere δε tur dupliciter': Primo, quia id, de quod elider uado beati- quis desperat, non appetit vertem L memem;er o non nepellario exm - - ter appe tir, eκ Augustmo decisi odelumus.Consequentia e st optima,quia Tmii . rapitulo primo, Sed chilinoi secundum Augustinum delibera ar- -des fini do beatividine, quia sunt bitrio, nulluq meretui in eo , quod vi- obstinati; igitur Sc. Secundo probatare non potest; Antecedens probo, tur idem antecedens, 'aia appetitus quia volendo ea, quae sinu ad finem, voluntatri non est ad impini et sed meremur;ergo multo magis volendo a damni apprehenditur beatitudo finem , quia propter quod unum- ut i inpossibilis; ergo non appetunt quodque tale, & illud magis, eκ I. eam. iς-ὸ ι N'o:. h2. D

Secundo probatur, quod non om- sic. Primo inquiram, an natura hunes summe velint beatitudinem,quia mana sit natura infima capaX bea illa potentia non vult summe obiectu titudinis. Secundo de quaesto prin' aliquod, quae compatitur secum actu cipali. Totio, an ἰri vita mortali Pos aliquem circa aliud obiectunt, quia sit homo consequi beatitudindistractio ad diuersa facit remissionem in actu r sed beatitudo in v luntate compatitur secum actum, qui est uti; ergo non summe vult beatitudinem. Tertio probo, quod absolute non velint omnes beatusdine, quia igno tum appeti non potest: sed ultimus finis, qui est nostra beatitudo, non est notus, quia non omnes sciunt dcc gnascunt beatitudinem a ergo non

tudinem consequi. Ultimo ad rationes in prilicipio Controuer sae positas.

455쪽

De appetitu in ordinoad Beatitudinem. o p

An natura Fumana sit infima natura

Ρεx negativa probatur, anima humana ea beatitudinis capa κ: sed ipsa est homine inserior, ergo natura humana non est natur a infima capri

Secundo, homo non attingit im- .mediate fiuem ultimum,sed median. te Angelo ,et homo non est immediate capaκ beatitudinis. Consequen. tia est bonai: Antecedens probo, quia

. illa,in quibus est ordoessentialis, sic se habent,quod illud quod est immediatius ultimo, attingit immediat iustini sum, S alia mediante illo: sed Anxe-lus immediatius se habet ad finem quam homo ἱ ergo homo mediante Angelo attingit finem; ergo non est immediate beatificabilis., Tertio, causa prima uniuersalissi. ma est finis ultimus uniuersalis r sed Deus e st causa prim a efficiens omnis ergo est finis uniuersalis omnium &immediatus; ergo alii naturs homine inferiores vltimate quietamur, alias enim violenter is nerentur,& violentia serpetua daretui: sed non possunt iti male quietari, nis in vi imo fine; ergo sunt in eo beatificabiles. De hac quaestione disputat Dinores in A.d. 4 9. & Scotus cum eis ibideq. s. Pro culus intelligentia aduerte, Qpotest esse sensus quaestionis vel debeatituduae in generali, vel in specia-li;illaq;e lt vera beatitudo,quae in seu Pone diuinae essetitiae vitae consistit,

Potest cilia quaestio , an soluui fide teneatur, quod nostra tritura sit. vel beatitudinis capa X, an vero naturali ratione probari osit . . Secundo obserua . quod aliqua na, tura potest dici beatific:ibilis bis marptimo simpliciter, & est illa, quae per. Propriam operationem potest immedate coniungi optimo simpliciter,ut-Puta Deo. Secudo potest diei beatificabilis aliqua natura secundum quid, e stq; illa,quae potest suo fini immediate eoiungi,&sc tuo optimo obiectct, non tamen ostlimo simplicitet,& meliori se absolute. atq; omnibus alijsi sic serdus cum coniunguur suo optimo obiecto, dicitur bear ficari secundum quid, risi tamen simpliciter, quia nori potest per suam operatione coniungi optimo simpluiteticuiusmodi est solus Deus. Εκ hoc notab li sequitur, villa, quae non habent potentia operativam, quae folius operationis immanentis est pritiei Pium, ion sunt beati . ficabilia simpliciter, nec is diu quid, i non enim habent opemtionem coniungentem cum suci optimo, in qua coiis stit Mantudo, tales sunt omnes formae sensibilium irria mores . non enim habent DPerationes camm,

nentes . . o

, bi vero obiicias. quod graue moest

se ad centrum,dc quietatur in eo. Respondeo cuna Scoto,quod est verbura metapliori cu dicere, quod apis quietatur In centro, quia lotum habeta, ctionem, qua mouetur in centrum, non tamen circa centrum habet operationem , dc ideo 'non coniungit se

centro; sed supposito quod sic non est. lbi, nisi causatio alicuius bi naturalis, non vero alicuius serinae absolutaein conlequenter non potest dici beatitu-do, quia beatitudo cii inst operatio Cc 4 lm-Disiti ed by Coosla

456쪽

8 Controuersia Tertiadecima l

im manens , est forma aesoluta. His lappositis,sit , Concluso prima. N itura humana est beatificabilis beatitudine vera Scsimpliciter. Conclusio haee est de fide

tenenda, quae eκprcsse colligitur ex Scriptura, nam prima ad Corinth. I 3. ait Paulus: Videmus nunc per eculum inae sigmate, tune autem facie ad faciem. Et Apocal. 22. videbimus faciem eius. Et Matth. 21. de bonis ac iustis in resurrectione daeitur: Et erunt

scut Angeli Dei. Et Christus: Si vis ad vitam ingredi, serua mandata. Et

in Symbolo , credimus vitam aeterinnami haec autem vita non est nisi beata Iergo nostra natura est beatificabiistis . Et Augustinus I 6.de Trinita ca--Pitulo decutiooctauor Eo ipsoamma

imago Dei est, quo ipsius capaX Potest esse, de eκ hoc probat, hominem Posse beatificari. Praeterea illa nat ra est beatificabilis simpliciter, quae habet operationem immanentem , Per quam potest coniungi optimo simpliciter: sed natura humana huiusmodi operationem habet, intellectionem solicet dc volitionem, quibus potest coniungi optimo simpliciter, scilicet Deo; ergo est simpliciter

beatificabilis vera beatitudine,quae in tali coniuncto ne immediata cos stit. Secunda conclusioSublata impe . iactione huius status, per rationem naturalem probari potest, quod natura humana est capaκ verae beatitia.dinis quae in fruitione de visione diuinae et sentiae consistit. Conclusio hae est Scoti ubi supra, Scead.d.q. 2. vide

omnis potentia habens obiectuin primam adaequa tu, potest per se in quo.

libet colento sub illo obiectos sed Prumum obiectu intellectus humani estenssergo dc quodlibet,in quo saluatur ratio entis,e st obiectum per se eius:sed impossibile est, quod talis potentia quietatur, nisi in eo, in quo est perfectissi ita ratio ac se inma oblecti, sicut nec visus quietatur nisi in pulcherrimo visibis ergo intellectus huis manus quietari non potest , nisi in summo ente, quod est Deus: sed hoe non potest esse in cognitione eius in uniuersali, quia cognitio uniuersalis non est cognitio illius, ut in se s ergo in cognitione eius in particulari qui latur. quae non est nisi cognitio distincta Dei in se, nam si intellectus naturaliter tendit in ensac in quodlibet sub eo colentum, naturaliter quiescit in cui uicumque entis cognitione, sed non vltimate,nisi in cognitione persecta perfectissimi eratis , quia potentia non quietatur Dis in eo, n quo est sini obiectu perfectissime, de in summo, quando .n.Potentia inclinatur ad inuita obiecta,per se non quietatur in ali quo uno perfecte, nisi illud includat omnia per se oblecta, quantu est posis bile in aliquo vitonuiud οῦ sed poteritia volitiva de intellectiva inclinatur ad omne ens, sicut ad per se obiect

ergo no quae tantur in aliquo Vno ei vite nisi illud includat omnia entra quantum Posunt includi in aliquo urio; possunt autem includi in ente infinitos ergo tantum in summo ente potest quietari. Respondet Philosophus ad minoia rem argum et i,quod ens quantum ad materi ala Sc immateriale, DO est obiecta intellectus nostri, sed i fit e n. qu 'ad materialia.Contrari uia snt bonam Philosophia si quidditas rei materialis stat minu obiectum uitellectus iam Diuili do by Gooste

457쪽

De appetitu in ordine ad Beatitudinem. o o

st K,esset impossibile nostrum intelleinctu in sub rone communiori quIdditate materiali aliquid itelligere, quia re Pugnat potentiς pcipere aliquid sub

Tatione communiori , quod sit ratio

sui pruni obiecti, sed intelligimus aliquid sub uniuersaliori ratione, quod sit quidditas materialis, quia secunis dum Philosophum A. Metaphysi. cap.primo, est quq dam summa entis,m quantum ens,quae nobis est possibia

I S: at en inquantum en non est tantum quidditas rei materialis; igitur,

Dices sorsitan, illum conceptum comuniorem secundum Philosophum, causari a re materiaI1,sed hoc dici non Potest, quia desiluit Philosophia, s quitur. n.quod beatitudo,quam ponit Philosophus, cosistit in aliquo adhu dc

conceptu imperfectiori, quam sit conceptus rei materialis , quia intellectu, agens cum suo obiecto no potest cau- fare conceptu persectionem suo perfecto verbo, quod est coceptus rei materialis; ergo omnis coceptus causatus' a re materiali non potest esse persectior conceptu proprio eluuat soc est

contra Philosophum, qui ponit beatitudinem in cognitione persectissima ilIius primae substantiae, quae est Deus igitur Sc.

Sed dices, tonem hane concludere solii de cognitione abstractiva Dei,novero illa quς fit per visione Scintuitione obiech. Respondeo,de utraq; Procedere argvine tu, quia intellectas est capaκ cuiuscuq; cog itionis piatas Sccuiuscuq; obiecti sub Proprio, Sc Pr -- eius obiecto contenti: sed id nunc amplius probatur, Ssmul confirma tur ratio Praecedens,quia quod est persectius simpliciter in aliquo genere, si commut nisenon in illo Seuero, competit etiam superio ir sed cognitio in.

tuitiua competit sensui respectu sui obiecti;ergo multo magis intellinuuergo intellectui non repugnat cognitio intuitiua entis; et go nec persectissimi entis; ergo est capax eius.Prqterea de facto habemus notitia intuitiuam de aliquo ente, alioquin nesciremus

de actibus nostris interioribus, an sicut

cognitio intuitiua unius entis non repugnat intellectui, ta nec alterius; &sicut ponitur unum eris cognoscibile intuitiue,ita dc quodcumque. Nec ad cognoscendam nostram naturam e sisse visionis Dei capacem est necessirium, Deum sub propria dc quidditatiua ratione cognoscere, sed solum intelligere rationem cognitionis intuistiuae entis intellectualis, de rationem dc naturam nostri intellectus, ut eκ eo notitia huius Sc illius intelligiatur,nullam esse repugnantiam ad aciceptionem eius in intellectus decu Piuntur ergo, qui arbitrantur, ad id necesse et se cognoscere Deum sub ratione Deitatis, sat enim est, ut dixi. mus, nullius entis cognitionem ii tuitiuam intellectui humano repugnare, quod intellectias humanus huius status imperfectione seclusa, potuit intelligere per rationem naturalem. Et exemplo res declaratur, ut cognoscamus, relationem creaturae

ad Deum terminari, non est necessa. rium Deum sub ratione Deitatis per fecte cognoscere , nec id necessarium est, ut intelligamus ipsum sub ratione absoluta initatis eam termina. re 3 item nos cognoscimus habitum charitatis ad Deum sub ratione Dei. talis Propria vel summi boni terminari, cum tamen Deum subratione Deitatis aut sumi boni minime persecte caPiamin: cognoscimus etiam viasionem Dissili od by Corale

458쪽

4roe .s Controuei Tertiadecima. r: sc

sicinem brassicam creaturae te ina- Mat,saec ferri possit in obiectuti imman ad Deum sub rauarie sua quiddi te tiari igitur nulla talis natura est simnua Monta verrio da ratione 39lam Plicites Mificolatis . , ... a attingimus, sic irati em quiddilati ti Q rta concluso. Aliqua natura inuam attingamus, alii di. est imgri serior humana est beatificabitu se ascere hoc a Deo sub ratione quinclita- dum qu d.Probarimqula in innatu tiua terminari, alluc vero Deiuri sub ra,quae potest tuo fili, innredi itecorseratione quidditatiua cogunicere;siee- iungi in sic suo optuno, luce nonopi,

etiam aliud est cognoscere animaei in mo simpliciteneli beatificabilis secun- repugnare cognitionem Dei quidctita dum qu dued omnia iubeneia operaritia in , aliud vero Deum sub racione tiones Proprias dc imma noes, ut.se :quid ditatiua cognosci, vel eius ratio- sus,poliant comungi suo optimo,sObnem quidditatiuam intelligi r Unde cet obiecto perfecto in limenere;gr- ad cognoscendum inclinationem na- M sc pol Iunt beatificari secunduin turae humanae ad claram Dervisone, quid, non simplicueri' d ultra ratio- Non oportet cognoscere Devin sub ra nem alia ratione sic osten do, quod iistione quidditativa Dei, sic quod ea in- coniungitur nastiori se, non potest beatelligamus, sed solum natura visonis. tificari,nec beat fidatur simplicitet sed 1 D ces, ad id oportere cocipere Dau nulla natura Hasemor homine coniun. sub ratione clare vis. Responde aci- gitur suo optimo tanquam meliori se; Ium et se necessar.um cognoscere Deu ergo no potest beatificati simpliciter. Ulicitie intuitiua esse visibilem, quod Consequentia tenet; maior est nota, quidem ratione entis imelligibilis de- quia beatitudo persecta consstit incoduci potest, & si Deussub ratione suae uinctione creaturae cum suo. optimo quidditatis minime concipiatur, quia meliori se, alias enim in se beatificari qua ratione unum ens spicituale est vi posset,si optimum,cui coniungitur,no sibile ussione intuitiua ,seu cognitione deberet esse melius M. Minor proba uitiua cognoscibile. eadem ratione tur uia potentia quecunq; operaima.& quodlibet.Praeterea aliud est cogno est anumti ut se. obiecta vero natiarasci naturaliter elle ultimum finem, a- lia,ut sunt qualitates sensibiles,que senliud vero eognoscere distincte in se,& tuum sunt obiecta, non sunt perfe- fecundum propriam rationem: unde, chlores animato vi sc. immo e contra; licet naturali ratione cognosci no pos- ergo ipiae potentiae tulit obiectis per se set Deus sub secunda ratione, bene ta- chiores. men sub prima. Tertia conclusio.Nulla natura infe Ad argumenta in priseipio Arrior natura humana est simpliciterbea . tιcuti posta. tis abilis.Probitur, quia nulla natura

est beati sipabilis smpliciter nisi illa,q Λ D primum dico , licet anima potest immediate per suam operatio- I , sit imperfectior toto lio ne, pnem attingere obiectuin immateriale satame est immediate sulceptiua beasupremum ac simpliciter optimum : titudinis,& tota natura ipsa anima me sed nulla natura inferior humana id diante estque anima aliquid hominis;

Potest,cum intellectu & voluntate ca & ideo non Pro ditici sis , sed pro uno

459쪽

De appetisti in ordine ad Beatitudinem. 61 i

reputantur in ratione natum beatifi- nalem omnium , noli ero finem, inhabilis. quo resbeatificetur. Tertio fui nitur fiAd secundum dico,quod licet ani Dis pro optimo.Et quarto pro vitimo, vix & Angelus ordinentur iecudum ut sic Deus est optimum &vltimuit perfectum dc magis per sectum indi- quid, in quod omnia ordinantur, licet

uersis eciebus,non ta uel I ordinan- non ab omnibusPer operationem ato

turm ratione attingendi suis operatio tingatur. Ad confirmationem dico. vibus, quia quaelibet natura inteIle- quod quietantur non quiete beatifi-ctualis immediate ordinatur ad attin ca. quia non quieicunt in optimo sim gendum Deum , ita quod licet una sit pliciter. Perfectior aha,non ta men est alterius ordinis,quo Deum attingat,omnes e. A R T I C V L. V S II. mim instilectus habet pro obiecto tO. . t . tum ens,& sic non quietantur in qua- An omnes velint de necessitate ct μαxumque substantia vellente, sed tolli me beatitudιnem. in ente optimo,sicut patet de vi tu,qui . . ' .non quietatur nisi in pulcherrimo via Uaestionem hanc tractat Sco- sibili. f. t tus iv 4.d. q. lo. O.qua de du-' Ad tertium notat Scotus, quod fi- plici appetitu quaeri & disputari ponis lumitur quatuor modis : Ptiimo testa.de appetitu naturali, Sid e appepto causa finali, sc sic Deus est causa fi titulibero. Rursus ergo disputari Fotnalis omnium rerum, propter quem debeatitudine in uniuersali,s.an om omnes amatq sunt innia eui in Deus nes necessario S summe appetat beapropter semetipsum operatus estiest- tos esse,non descendEdo ad id, in quo. que Deus immediatus finis omnium, vera beatitudo consistat,vel de beativi propter te, Sase, dc non ad te, ut tudine in particulari fluet vera beatituad finem immedia tu a creaturis per do est: Ut ergo ista clare diffinia- suas oderationes attingendum, sce- mus, primo disputandum est de ap-itim solum ideritura intellectuali Po petitu naturali einde de libero. Protest attingi, ipsaque sola simpliciter primi ergo intelligentia aduertenda beatificari in Deo Lanquam in sumpli- essi appetitum in voluntate duplicem

citer optinio non vero aliae naturae in esse, unum naturalem, alterum veto

ferinies; licet igitur Deus sit ca finalis liberum;naturalis non est aliquid su- omnium, non tamen est finis omniu per idditum voluntati, sed est ipsa poimmediate per operatranem attinge- tentia voluntatis absoluta: hic appedum, nisi totius naturae intellectu ilis. litus rursus non est aliquis actus a vo- Secundo sum ut finis pro perfecti luntate elicitus, sed tantum inclinarie ultima,ad quam res ordinatur, litae lici quaedam dc Propensio voluntatis est beatitudo Armalis ; in qua signifi- in suam perfectionein, nam sicut quecatione Deus non est creaturae finis,ll- libet natura habet inclinationem adcet fit optimum & vltimum ,in quod suxin perfectionem, sic etiam natura ipsa beatitudo ordinatur, &ad quod intellectaalis,l.uoluntas, habet natu- vltimat terminxtur; argumentum ratem inclinationem ad sua in perse

ergo concludit, Deum esse causam fi- ctionem; Patet ergo quod talis appe

litus

460쪽

4I 2 Contro uersa Tenladecima

litus non stactae elicitus a voluntate, sed latum inclinatio quaedam, quia sicut se habet appetitus naturalis ad actia in suum, sic appetitus voluntatis ad suum actum: sed appetitus naturalis intellectus non est actus elicitus aberiergo idem erit de voluntate . Secado, non eκperimur talem actum e se in nobis; ergo non est. Antecedens est notu; Coniequentia probatar,si inconuenies est nobilissimos habitus esse in nobis, S latere nos, quod etiaverum est de operationibus.Tertio, si talis actus elicitus esset in nob sequeretur,quod duo actus oppositi esset simul ut eodem,quia appetitu naturali refugimus mortem,quia nolumus expoliati, sed supervestiti, secundit Apostolum,& actu libero elicito eligimus mortem, sicut fecerunt Martyres; ergo appetitus naturalis non est nisi inclinatio quedam ad perfectione sua, nec est magis actus elicitus in volun taleqqim in lapide; est ergo iste ap-pesitus inclinatio ad propriam perfructionem voluntatis sicut in alijς non habentibus appetitum liberunRSc deli ac loquitur Imilosophus i. Physi cuait, quod materia appetit formam,&uniuersaliter imperfectu suam perfectionem. Alter est appetitus liber, qui

sequitur cognitionem intellectivam, estque actus elicitus voluntatis, Ruo

in obiectum sibi ostensum tendit. est autem dfferen a inter hos appetitus, quod cum voluntas illo Primo a DPetitu appetit obiectum, tendit in illud necessario, & quantum potest,

quia cum id ante omnem actum elicitum, Prout quidam natura est sibi conuenies, non potest notendere dc appetere quantum Potest,ut cuin a Petitu libero sertur,cum lle sit in eiu,

Potestate, nec fertur necessario, quia hoe Iibertati repugnat I nee summe. quia in libertate eius est in tensiue vesi emisse tendere. Secund o obserua. quod beatitudo potest bifariam considerarit primo in uniuersali, secundo in paniculari r in

generalico risideratur,cum conc Ut

quod beatitudo est bonum sufflatens, quia descendamus ad cons deradum, in quo bonum consistat, vel in pee

nia, delect itione,vel honoret in pauiculari vero cum concipitur quod con sistat in tali vel tali bono, ut in hono re,vel visione Des. 1Τertio obserua, in hac quaestione duplicem esse sententiam, quidam nim aiunt, quod in generali omnes appetunt beatitudinem, etiam appetitu libero, non vero in particulari, na

si quaeras ab auaro,utrum appetat beatitudinem veram, S velit eam, libere respondebit quod se; si vero rursus inquiras,an velit paradisum, an denarium,respondebit,quod denarium. Schuius ratio est, quia in denario putat esse boni sufficientiam, non in paradiso: His eonstitutis sit Conclusio prima.Sisermo sit de appetitu naturali primo modo,voluntas necessatio, ct summe fertur in beatiis tudinem in Particulari. Haec Cones sio tres habet partes: prima est, quod voluntas illo appetitu necessario appetit beatitudine Secunda.quod same appetat. Tertia, quod appetat beatitudinem in particulari . Prima probatur, quia natura non potest reis manere natura , quin inclinetur ad

suam perfectionem, quia si tollas illa

inclinationem ad perfectione ollis naturami sed ille appetitus naturalis non est nisi inclinatio talis; ergo lem. Per dum est necessario appetit Mamtudia Dissilired by Coosla

SEARCH

MENU NAVIGATION