장음표시 사용
461쪽
De appetitu in ordine ad Beatiithdinem. r 3
tudinem cum quoad hoc nulli potiatur libereate . Secunda P.Ms Probatur, quia summa inclinario naturae est ad summam perse Inem,nam si sat ra appetit perfectionem, summam Deriecti ii ianime appetit,sicut arguit Philosophus primo Metaph 3 si
m. oes homines natura se ire deside, Iant; ergo maκimam scientiam maxime desiderant;ergo cum beatitudo sit summa Persectio voluntatis , illam summe desiderat. Plaeteream cuiu Potestate non est tendere, in eius pintestate non est remisse tendere; ergo si voluntas ut Natura determinetur necessirio ad appetendam beatitudine; ergo summe appetit. Tertia pars prinbatur, quia ille eli ad perfectionem intrinlecam, qua voluntas perficitur, sed persectio realis non est aliquod v- niuertate quo voluntas perficitur, sed aliquid particulares; gitur vis huius rationis in hoc consistit, quod aPpe litus S inclinatio naturae est ad perfectio. Dein realem intrinsecam , quae non EltviImers lis, ted parii culatis. Praeterea hic appetitus,seu inclinatio ,seu hoc appetere non est actus tequens cognitionem, sed potius omnem coingnitionem aurecurrit;ergo ivm est ad beatitudinem in uniuersali,qus cognitione uitellectus sequitur, sed ad beatitudinem in particulari,quae cognitionem et omne actum intellectus prae
Secunda conclusio. Omnes homines appetunt hoc appetitu naturaeli nec est irin .et summe beatitudinem.
Conclusio haec α praecedenti sequi.
Sed obiicias, tam nati non appetur beatitudinem quia de ea desperant, sunt enim obstinati; ergo non omne homines eam appetunt. R. ondeo γ damnati appetitu naturali Ita appLtunt beatitudinem necessario&Dimis me, sicut abj; de arectitu vero libero
Au appetitu libero omnes necessario volint beatitudinem, et amin uniuersia..PArs affirmativa probatur, quia si-eut se habet principium in spe
culabilibus. ita sinis in operabilib. sed intellectus necessario assentitur principiis primi in speculabilib. ergo Voluntas necessario assentitur vltimo fi ni in operabilibus. Secundo, voluntas necessario vult illud, ius parilaipatione vult illud, o
vult: sed participatione ultimi finis vult quidquid vult, quia nihil aliud
vult,nisi in quatum est bonum quoddam, quod est participatio ultimi fi.n ergo &c.' Tertio,voluntas non potest no velle id, in quo nullus est defectus bini nee Tatio malεἰ sed in fine ultimoin Mniuersali apprehenso nullus est d sectus boni, nec ratio aliqua mali sergo non potest voluntas non vetile finem ultimum sic ostensum in uniuersali. . Quaestionem hanc disputat Scotus in quarto disti, stibiae 49. qmest. Io.& in ptimo distinct. s. quaest. quarta, potestque disputati vel de beatutudine, vel de fine apprehenso O,scure incommuni, vel de fine apprehenso obscure in particulati vel de fine clare&distincte apprehenso, st- cui videtur a beatis ;in qua S.Τhomas dc Scotus discordant, Mans.Thomas in secunda quaest. IO. articulo primo
462쪽
ignet Propter rationes pro Parte affit tum elicere. E.D se volumus beati. Inatiua aciduct s, quod voluntas no- tudinem, ut non post unus velle rinse stra fruitur nec crario fine ultimo ob- Nam, ut ait Augustinus in Enchir .ca. scure,&in uniuersali apprehenso, libere tamen, & contingenter fruitur fine vitiino obscure don particulari ostenis,necessario autem si clare oste- datur: Scotus vero oppositum tenςt circa haec tria dubia, Sc ait,quod rationes , quas S. Thomaε adducit ad pro-i oq. unde si circa beatitudinem volutas elicitura est actum, non potest eliscere actum nolendi, sed necessario det elicere actu voletidi,sicut circa militiam non potest clicere actum volendi, sed si elicitura est actum, eliciet actum uolendie quocircam ordine ad
haneu in , quod nostra voluntas neces beatitudinem, dc misellam nece linsatio fruatur fine ultimo,&apprehen tur voluntas quoad l pecuacationem
so in uniuertati si cocludunt, destruat eius propositum de fi te obscure S in
Particul ut apprehenso, lata magri cocludunt, quod voluntas perfruatur vltimo fine in particulari. licet obscure apprehenso, quam eodem a Psrchenso in generali ila obscure ι unde liPropter illa rationes tenendum et , voluntatem nostr uri necessario tendere in Deum, seu ultimum finem inviti uersalidi obicure apprehensum, multo magis propter eas tenendum videtur, quod etiam n Gessario tendat volutas in finem xl thuuia in Par-t: culari Oc obscure ostentum, sed hoc oncedi non potest, ut.ait Sali a ;ergo neque primum, sed dicendum quod utroque modo ir, itur voluimias vitudo fine libere e contingen
Pro huius quaestionis intelligeotia
notandum, qu0d voluntas nullam actum elicitu liabet illisi lyatenus Potentia libera e st , de cuius ratione est, ut actus eius si liber, Sc minime naturali nec t. tate ad ipsum determinetur : sed in voluntate potest intel
. oc n 3chas, &hos non requi- Titur in voluntate 3 Secunda est, qua voluntas , si debet actum elicere, actus, licet sit libera quoad exercitiur Vnde Scotus in quarto dat h. 4'. quaest. I Q. art.&cudo,sic ait: Dico ergo, quod voluntas sic determinatur ad volendum beatitudinem dc nolendum misteriam, quod si eliciat aliquem actum circa ista oblecta,uecelsario, dc deter minate eliciet actutu volcdi circa beatitudinem, S actum noledi circa miseriam, DO tamc ab olute determina. tur ad unu acti elicie duin , vel aliud. Sed obiicies, voluntas non Potest
resilire ab illo obiecto, in quo nullus est defectus boni, nec initaria; sed beatitudo est talist igitur non potest re si lire ab ea,seu eam odisse. Respondeo quod s per resilire intelligas actum
Dolendissoncedo antecedens led inde non sequitur, Quod nece flatio iiDbeat actum volendi,quia est medium inter velle & nolle. .non velle,seu negatio pura actus,cuius non est suspensio actus: si vero rer non resilire lintelligas actum voluntatis positiuum,
propositio est fali., ut patebit iii stilutione argumentorum.
Si vero dicas, quod si non necess . io voluntas vult beatitudinem, nec necessario odit, quale in ergo actum habe- Respondeo,quod ut m Plu ribus actum volendi, ted non no.
ceu tio debet hunc, ct non opposi celsatio aliquem actuin, led potest
463쪽
De appetitu in ordine ad Beatitudinem.
, Secundo obserua, quod voluntatem velle aliqua virtute, & participatione alicuius potest. bifariam intelligi: Primo virtute eius ut efficientiss-ue colatiractis virtualiter illa: Secundo uirtute cuius)xt obiecti, quod volitum vult alia. Si primo inodo capia
turἀum Toleto dico . quod volunt Praecessatio vult illud participatione cuius vult quidquid vult, est salta hec Propositio, quia illud,cuius uu tute ut efficientis,est aliquid volitum n PDt est esse volitum, sicut illud,quod est causa es sciens alicuius visi non potest esse vitum; non enim oportet quod Primo videam Deum oculo mi PDra-ai,s videam colorem,qui est quςdam participatio Dei vi efficientis cauta. bi vero praefata proposino intelliga-gur fecundo modo de participatione primi obiecti, & voliti, est vera; led' sabiugi turil virtute Dei voliti vota quodcuq;volo,estialsa limptio,
. Uutute Dei volita volo quodcuque volitum, 'ina tunc qukuinque nis voluntatis esset actini las actu ςre ferendo illumiad primu obiectam voluti rat constat voluntate mi non semper cum vult actualiter, reserte irrulinnufinem, ad quem vulnetiam ii bonum sit id quod vulnergo dcc. lPruna Conclufio. Voluntas nostra non necessario fi uirur Deo seu viti mosine obscure dc m uniuersali appreheso. Concluso h c est coutra S.Tnoina i l. secunde q. I O. art. secundo. Et Probatur, voluntas necessario vult vi timum finem, apprehensum' in uniueriali ergo necessatio vult intensissime dius tamen Oppositum e M peri mur. Consequentia probatur, quia omne necessario agens de necessitate
agitiacundum ultimum tuq Pineliae , quia sicut non est in potestati eius adctio,ita nec mentio eius Secundo potentia libera per participationem nomagis necessario tendarii obiectam Persectum, quam in aliud obiectum Iergo nec potentia libera Peressentia. quia non est differentia in tet fi qe v
litum . S alia volita,nisi eκ parte per fectionis obiecti; ergo si illa potentia
libera per Participationem non sidit magis trecellario lil obiectum perpe4tuum quam in quodlibet aliud, similiter se habebit Ptite iura libera peraesentiam. Antecedens probatur,quia
vi ius, qui est potentia libera Per par tici Pationem, quatenus actas eius subest imperio voluntatis, non tendit magasa recessario in pulcherrimum vis bile, quam in minus Pulcrum. Tertio, voluntas potest circa ultimum sinem obscure ost enium etiam in uniuersali suspendere suum actam; ergo non necessirio fruitui eo se ostenso. Consequentia est euidens; Antecedens 'obatur ex ipla experientia, na beatitudineProposita possum non elic re actum volendi ea in ilicet actam nolendi elicere nequeam. lSecunda Conclusis. Circa Liem vitimum in uniuersali ostensum ne .cessitatur nostra uoluntas quDad specificationem actus. Probatur,quia si a ctum elicitura est,necessario debet elicere actum uolendK quia ut ait Augustinus in Enchir. c. I S. Neque enim culpanda est uoluntas, aut uoluntas non est, aut libera dicenda non est, quia beati esse sic uolumus, ut miseri
esse non solum nolim ii , sed nequa. quam prorsus uelle possimus si igitur non possumus uelle miseriam, sequiatur necessario, ut non possimus nolle beatitudine,sed uelle, si actam alique circa ipsam eliciamus. Nec sequitur,
464쪽
i Controuersia Tertiadecima. -
non possum uelle miseriam; ergo n.
cessario nolo miseriam; ergo necessario volo beatitudinem, quoad actus eκercitium, sed bene quoad specificationem actus; non ergo sequitur, non
Possum velle ruiseria ; ergo necessario abeo actu nolendi,quia possu suspe-dere actur est tame uerum , quod hi a
ctum circa miseriam debeo elicere snecessario debet esse actus nolendi.Similiter non sequitur,non pollum velle miseriam; ergo necessario volo beatitudinem. quia possum suspendere actum, sed si eliciturus sum actum circa beatitudinem saltem in uniuertati, Mecelsario erit ach as uolendi. Tertia Concluso. tradictionem videtur implicare, quod voluntas ne cessario uelit beatitudinem seu finem vitimum apprehensum in uniuersa. li,non uero apprehensum in partic lati , stando in rationibus, quibus Primum perluadetur e quarum prima est,quia in fine uniuertali appreheso nulla apparet ratio mali, nec defectus boni, imo in eo est omnis ratio boni,& nulla ratio mali; sed hoc in beatit duae in particulari plenius inuenitur, quam in beatitudineuia uniuersalisergo si beatitudinem in uniuersali Omnes appetunt necessario; ergo multo magis beatitudine in particulantergo contradictio est,quod illam in uniuersali appetunt necessirio, non uero in Particulari Secundo,si intellectus non plus dubitat de fine in particulari,qua
in uniuersali, quare non UPeteret
sed quod idem appetat necelsario,&non appetat necessario est contradictio igitur&c. Terti nullum uniuer sale includit minorem perfectioiaemquam aliquod particulare lauin, imo
maiorem, quia omne particulare addit perfectionem super uniuersales er
io beatitudo in uniuersalἰ no est petis
: ctior quam in phrticulari;ergo si est impossibile non appetere beatitudi nem in uniuersali apJehensum,quia non apparet in ea ratio malisnec defectus boni. multo magis erit hoc de ea ut in particulari apprehensa; ergo cintra dictionem inuoluit, quod in uni. uersali apprehela necessario ametur, non vero in partitulari. Secuda ratio,
qua prima Concluso persuadetur,est secundum argumentum in principio dubii positum, eκ cuius selutione Pa tebit oppositum , aut saltem quod ni
hil concludat;similiter tertium. Quarta Conclusio .Quamuis uoluistas libera velit ut in pluribus beatit dinem apprehensam in uniuersali,
vel in Particulari, quando intellecti. non dubitat in illo particulari esse beatit inem,non tamen necessario vult eam,nec in uniuersali, nec in Partic lari. Ratio est,quia causa superior necessario agens eadem nec ei fitate mouet causas inferiores ad agendum a mnes suae actioni necessarias; ergo cum ad actum uoluntatis necessario
requiratur apprehenso intellectus, sequitur, quod si uoluntas necessario velit beatitudine, quam determinauit intellectus ad semper eosiderandum
de beatitudine, quod est salium: dico
ergo, quod contingenter vult volumias finem tam in uniuersali, quam in Particulari,quamuis ut in pluribus velit utrumque,quando non dubitet intellectus, in quo sit in particulari,sicut
de quolibet fideli, qui credens in stu,
tione Trinitatis esse beatitudinem,uerum est, quod appetit illum finem,licet non uelit media ad illum finem, quia non uulbillum efficaciter. Quinta Concluso. volutas nostra sic determinatur ad uolend0m beati in ludi.
465쪽
De appetitu in ordine ad Beatitudinem. II
tudinem, de nolendum miteriam, quod si eliciat actu volendi cireta beatitudine,& nolendi circa miseriam,tamen necessam determinatur ad unuactum eliciendum, vel aliud, quod est voluntatem necessitam quoad specificationem actus, non autem quoad
AD primum dico, quod similitu.
do tenet sotu quoad hoc , quod sicut in speculabilibus principium mouet intellectum ad producendum
actualem notitiam circa conclusione ab eo illatam,sic & finis mouet voluntatem circa velle media ad finem;dii- ferunt autem intellectus, Sc voluntas, Suia una est potentia naturalis, ideo Principium mouet intellectum naturaliter, voluntas vero libera est, ideo finis libere, & non necissarao mouet
Ad secundum patet responsio in
secundo notab.distinguendo maior .
Ad tertium dico,quod licet volun tas non possit habere indifferentiam nolendi, & volendi beatitudinem, ut in principio quaestionis determinatu fuit,tamen circa beatitudinem potest habere indifferentiam circa velle, dc non velle beatitudinem; potest enim Producere velle,&non producere rationem suae libertatis,dum enim ratione suae libertatis potest esse iiid ilites ad velle, & non velle beatitudinem,& diurna voluntas no determinat ea, remouendo illam indifferentiam ci ca velle beatitudine,potest diuina voluntate ea ad velle bonuino determinate ratione lac libertatis, P duce rein non Producere actum velle circa lita Controu. Pars IHI.
An in hae vita mortali poste homo
ΡArs affirmativa patet, Christus
Dominus in hac vita mortali h buit beatitudinem, sicut comunis ommu Theologorum S S anctora tenet set i,namq; vere erat homo mortalis; ergo nulla est repugnantia,quod quis in hac vita mortali sit beatus. Secundo, August.lib . 8 3.qq.q.vitiam a dicit de raptu Pauli,quod vere viadit Deum, quo modo beati vident in
patria,& tamen erat in corpore moro
tali; & qua uis visio illa fuerit horaria, potui Si Deus illa conseruare&c Otinuare P tota vita Pauli; ergo i hac vita mortali Pot homoc oliti beatitudine. Tertio ,illud, Q potin hac vita imis mediate cognoici, pol immediate diligi, & consequenter ipse diligens poteo frui,&esse beatust sed in hac vita mortali pol Deus i nediate cognosci pactu fidei;ergo de diligi,& pcol eques pol dilige do frui,&i eo e ise beatitudo in stione hanc tractat Scotus interminis In 6.d. 49. l.t i satis subtiliterct elegater, q pol tractari vel de lege Dei ordinaria, vel de potetia Dei absoluta,quae reru naturas in se,& no repugnantia eorum ad esse simul respicit. . Nota secundo, quaestionis huius pol duplex sensus esse: primo, an lao.mo in actib.quos modo experimur in nobis, possit in hac vita beati fi rarit secundo, an in vita mortali alij actib. ab ijy,quos nunc experimur, pol si homo seri beatus: S in hoc secundo sensu Proponitur qu si is,an. stare possit, ψhomo aliquo actu, vel aliquibus filibeatus in corpore corruptibili, de mortali,quale habemus.
466쪽
Tettio obstrin, Q impolabilitas aliquid recipiendi in lubiect 3 prae existete, potest esse eκ duplici capite, vel aliter, i subiectu praeerastens non possit aliquid recipere, poteκ ὸuplici sente emanare. Primo ex parte agetis,quias agem non pol illud producere;secu-do ex parte lubecti &passi, quod bifariam pol contingere; primo, quia sitin. plicitet & absolute repugnat passo,si cui lapidi repugnat sapiente esse ιeκ hoc det impossibile simp'iciter: secumdo,quia repugnat palso si ii quid, icut subiecto eκ istenti sub uno contrario, ut sub nigro repugnat pro tunc esse albu, quae repugnantia pro uno existe- te sub nigredine. repugnat eri contra' rio, quod sibi implicat. . Quarto obserua, non ess repugnatia aliquotu ad esse simul est formalis, qualis e st inter albedine et nigredine, calore & frigus,quae eX propr is nat ris& rationi b. forma lib. inter se repugnant,nec possunt esse simul , sed ali qua est virtualis, ut si aliqua forma nata est facere alique essectu cotrarium effectui alterius formae, sicut effectus ignis,qui est serri sursu, repugnat effectui grauis,qui est serri deorsu. unde ignis& graue virtualiter repugnant, quia sunt ca a contrariotu effectuu, esescct'.n .grauis repugnat effectui ignis. Exquib. collige, duplice oppositione aliquorum, formalem .s& virtualem. into nota, v mortalitati ad beatitudine no est oppositio formalis, quia tuc non potuissent esse simul in Christo,sed est oppositio virtualis,si a beatitudo est ca immortalitatis in anima, q mortalitati repugnat: sed haec repugnantia dupliciter assignatur: primo ,
Ia beatitudo non copatitur secu in appetitu intellectivo,nec in sensitivo aliqua deor iliatiouemec institiam Lirca passione, quia summa delectatio amctuet Oem tristitia,non solum opposita, sed et cotingente, sic vi mortalitas imis peditura suo effectu,q naturaliter est natus consequi,et Per conrequens beatitudo repugnat mortalitati rone rem pugnantiq effectuum naturaliter consequentium, quia ex mortaluare seoquitur passio&tristitia, ac deordinatio,ex beatitudine uero horu ablatis.
Secundo mo assignatur haec repugnalia,qvia ex Augustino ad D Ostorii, licet corpus non hi beat i ilia tale beantudine proprie data,que est in acta intellectus de volutatist λ.quiasiis quid est beatificabile, siue illa beatitudo cor poris sit immediate a Deo, siue a redudantia beatitudinis animae ad ipsum, estq; ibi ordo, quia beatitudo alae non est oino persecta sine illa corporis Icuigitur beatitudo corpori. no possit stare cum vita mortali .repugnat effectui persectae beatitudinis esse in vita na ortali. EX quo colligitur,v sine miraculo non pol esse beatitudo in vita mortali,q, non consistit praecile in hoc. Q habere beatitudine est miraculum,sed et i hoc , cm es naturalis impeditur a tuo effectu naturaliter consequente pera. gens naturale contraria. His politis, sit
Concluto prii .Eκ parte Dra agetis non est impossibile aliquῆ fieri beatam inli ac vita mortali. Probatur,ut Deus dat beatitudine alicui, vel requi ritur dispolitio prςuia,ut lum e glori , aut no requiratura si das h csecundu, ergo agenti Deo ut agens est, no plus repugnat modo dare beat tu duae in hac vita, qua in alia: si das Pr itium,si.
467쪽
De appetitu in ordine ad Beatitudinem. 4 I s
ta dispositione ;eκ parte Dei agentis
itaque nulla est repugnantia. Secunda Conclusio. Eκ parte subiecti Sc palii nulla est repugnantia, ct impol fibilitas simpliciter, ut in hac vita mortali homo si beatus. IVobo, quia si laltem impossibilitas dareturnu quam posset homo beatitudinem etiam post mortem recipere,sicut nec lapis sapientiam; ergo ex parte passi non est impossibilitas limpliciter. Tertia Conclusio. No est repugna tia seu oppositio formalis inter beati tudine, Sc mortalitatem ad esse simul. Probatur,quia alias no suisset in Chri sto beatitudo in hac vita mortali exi stente, quod est omnino falsum;ergo
non est inter mortalitatem & beatitudine talis repugnantia seu oppositio. Quarta Conclusio. Inter mortalitatem ecbeatitudinem est oppositio virtuali , sicut Patet eκ notab. I.
Ramta C LEx parte passi est impossibilitas ad esse beatum secundum quid in hac vita mortali, dum est sub mortalitate, de lege loque do,& absq;
miraculo no' pol et se lub beatitudine, cuius effectus est causare immortalitatem. Haec conclusio satis de se patet. Sed videtur, q, non sufficiat haec repugnantia virtualis,quae est ad oppositu effectum causae, ut de lege non ceci Plat,vel recipere no pol sit homo beatituditie in hac vita mortali, quia sci modo impediretur per suscepta beatitudine naturalis effectus appetitus Sestiui S intellectvii, ita dc in alia vita; ergo non est maior repugnatia, quod in hac vita homo beat ficetur, qua in alia. Respondetur,no esse sit nile, quia i uita mortali te inper: causa naturalis agit effectu suum nisi per tuu contra
rau impediatur, dc si peroppositu suspendatur,est miraculu, i Deus delege ordinaria facere non pot,at in alia
vita non erit talis necessitas causae re
spectu effectus naturalis,ga Deus Pro isto statu disposuit rela coagere, de actiones proprias sinere habere ; at
in statu illo non coaget Deus eis ad corruptione , de multos alios effectus; quocirca n5 erit miraculu, quod tunera naturalis non habeat enectus suos maxime imperfectos, esset in miraculum,P in hac vita actio cause naturalis,liter si per oppositu iuspenderetur.
ε. Ad argumenta in principio A ticula postia.
AD primu, si Christus fuit beatus
in hac vita mortali, sicut reuera fuit,est facta per miraeulii. q, simul usque ad morte beatitudo de mortalitas esset simul, etsi inter ea esset effectuurepugnatia, nos autem dicimus,quod de lege ordinaria & sine miraculo nequeunt elli simul. Ad secundum dico, non est simpliciter repugnantia, nec fuit, qi Pau. lus in raptu esset beatus, ob idq; Deus potuisset illa beatitudinem cotinuare, sed hoc non esset de lege communi.
Ad tertium dico q, Deus pol in hac vita cognosci dc diligi immediate traabstractive,&in absentia: talis aut dilectio est notitia & non vltima hois perfectio,vel beatitudo sibi possibilis,que consistit in cognitione intuitiua clarE& dilectioni correspondente. Eκ his sequitur, P cum anima non po sit esse perfecte beata corpori mortali coniuncta, appetatque persecte beat fiestri , appetet conte queriter dc
coniuncta corpori immortali, quia tunc erit perscche beatas nec tantum corpus erit tunc simpliciter be.itum bektitudine, quae consistit in actu se. D d x cun
468쪽
qro Controiuersia Tertiadecima
eundo,quia corpus Vt ab anima distimchum, nullum habet actum secudum; consistit ergo beatitudo corporis in esse primo,ut est Persectibile ab anima, licet .n. beatitudo corporis sit de persectione extensima beatitudinis, nin t naen est de essentia eius,quia alias anima Petri non esset nunc essentialiter beata, quod est erroneum . Hic adde, quod nec ex solis viribus naturalibus potest consequi beatitudinem,quia alias naturaliter beatificaretur, quod est erroneum Α, nec ex ijsdem ob eandem rationem potest videre in v. nas inpliciter repugnat, quia oculis corporalibus illum videat. Si Paulus futvult Augustitius Epist. I s.c. I 2.& Anselmu raptus est in paradisum,vidit diuinam essentiam, quibus consentit Scotus quot. I A. illud fuit ex priuile Dinnon m lege ordinaria. Idem de Moyse sentiendum.
An possu homo ex uiribus sua natura
Pq re affirmativa probatur,quia cuique passivo coire spolidet suum ProPrium activum, quia aliter vanuesset natura dare alicui tale passuum: sed intellectus, & voluntas humana sunt naturalia principia palsiua actuubeatitudinis; igitur eκ puris naturalibus possunt talem beatitudinem ha
Secundo, sensus potest habere e κpuris naturalibus omnem perfectionem, ad quam ordinatur;igitur multo magis intellechus. Probatur cons quentia ,quia natura magis sollicita
est dare intellectui quicquid necessarium est ad suam propriam Perfe-
ctionem, quam sensui, quia intellectus multo perfectior est sensu. Tertio.Natura nihil ordinat ad alia quam persectionem , quin prouideat illi de his omnibus, cum quibus agere potest, &illam attingere: sed homo naturaliter ordinatur ad beatitudine; ergo dedit illi omne illud. cum quo agere potest, de illam attingere . Maiorem probo, quia inquit i hilosoph. a . Caeli S Mudi, si natura dedisset stellis motum progiessivum, dedisset eis
instrumenta ad motum necessaria.. Quarto. Sicut se habet sensus adisensibilia, ita 1ntellectus ad intelligibilia: sed sensus no est capax eius, quod eius facultatem eXcedit, ergo nec in tellectus: sed si obiectum beatificum cedit eius capacitatem, sequitur qd non sit illius capaκ, quod est falsum ;igitur habet naturalem potentiam attingendi illud. i :- Quaestionem istam disputant Doctores in A. dist. 49. quaest. 9. & Scotus
nec est inter ens diicordia,quoad principalem quaestionem, licet Scoto non placet eoiii rationes,quibus Principarile quaesitum probare intendunt, oste-dens efficaciter, illas non esse sufficientes,nec veras assumere propositiones. Dil cordat adhuc a Diuo Thoma,quia tenet intellectum nostru ex sua propria natura non posse esse susceptiua actus beatisce visionis, in quo princia Paliter per eum cosistit essentialis beatitudo , nisi prius habitu luminis glo.
tiae informatus. Scotus aute no negat,
nostru intellectu tali lumine esse supifusu,riegat aut esse necessaria,ut puludisposuiuu itellectus ad fulcipiesu tale acta beati Mi, asseres esse ex Ppria tua Duiligod by Coral
469쪽
De appetitu In ordine ad Beatisdinem ra
sua natura sufficienter dispositum,
. quantum ad receptionem talis actus. Cur autem de facto si tali lumine ininformatus per eulmpostea dicetur. olli Ad intelligetiam igitur huius quς- stioni, primo obserua , quod inter H tellectum , & obiectum non req uiri
tur proportio geometrica, qua continens excedit contentum aliquo certo gradu,& finito ita quod eκce Tum aliquado replicatu reddit suum eXce- deus; dc isto modo nulla est proportio fiuiti ad infinitum,quia finitu quotiescumqἱ sumplum numquam reddit infinitu: Et hoc modo scut entitavcrevia est improportionata entitati infinitae in entitate, ita etiam in intelligibilitate,quia intelligibilitas unius imultoties sumpta, n umqua in potest reddere intelligibilitatem alterius. Nec etiam requiritur proportio arithmetica,in qua excedens semper eXcedit in aliqua,aut aliquibus unitatibus,ut Proportio quatuor, qui alteraiaut se X,quitertia,& fimiles, quia omnis talis prinportio erit semper finiti excedetis adfinitum excedens, & e conueris. Nec requiritur proportio similitudini siqualis est inter duo alba, aut duos homines si in ilitudinet pecificae uni uocatio .nis Sed inter obiectu,&potentiam requiritur proportio dissimilitudnus proportionatorus ita quod proportionata non debet esse ad inuicem similia, sed magis dissimilia, ut patet de proportione inter actum & potentiam,su, stantiam & accidens,inotitium & mobile,activum & palituum; Materia.D. ct serma sunt ad inuicem valde distas miles, sic etiam substantia & accides,
scintelli entia mouens caelu dccelu
motu,ignis activus S lignu eius passi uum, quia obiectum ad potentiam se habet ut motivum ad mobile, & ut controu. Pari IIII. agens ad patiens per oes, potentiam.
ctu ipsius obiecti. Hoc patet quoque
in a I9ῖ, ens enim ordinatum ad tuum finem proκimum , habet immediat ProPortionem ad illum,dc tamen di. stat in infinitum a fine, nec laine eius infinitas impedit proportionem eius,
quod est ad fi iem. Vnde ad hoc genus proportionis pertinet proportio obiecti ad potentiana, & Proportio Obiecti Sachus. t a li Sed obiWie, probindo, quod inter potetia, & obicctu laecc Istria requiratur proportio si nilitudii iis, de no dissimilitudini sua licet ages facti uu possit
esse dissimile obiecto, Q cst ibi palsii,
tamen operans m cognitiva operati
ne, oportet assimilati obie ,circa qd Operatur, quia non est passum, sed magis est agens & assimilans; omnes .u. antiqui concordant in hoc , quod cor glutio fiat per assiimilationem, ut ait
Aristoteles in z.de Anima,nec ibi Aristoteles in hoc eis contradicit: igitur inter potentiam & oblectam cum proin portione activi ad passuum, requiritur adbuc similitudo. Respondeo, quod aliud est loqui de potetia in sei& de modo essendi suo, e X sua Pro P la ratione; Sc aliud est loqui de ipsam et potentia,ut est insermata actu secundo, vel specie intelligibili, qua est in proκima dispositione ad actu eius secundum, qui actus, & species sunt
aliud ab ipsa potentia & eius natura, Nunc aut quod potentia cognoscens assimiletur obiecto, veru est per acta suum secudum, vel per specie obiecti, quae ambo sunt ipsius obiecti si in ilitudines,sed eκ hoc concludere ipsum intellectum habere naturaliter modum essendi , similem mod essendi obiecti,& e conuerso, est facere fali
470쪽
ri, perdius figuim aes inducta sermae; habet sinitem modum essendi modo essendi oestris. Secundo obserus, quod si in beato ponitur aliquis habitus supranatura lis,hoc est luminis fortari intellecta,&ιharitatis in voliuntate, utprimes ipsus intellaehus,& volutatis actibus seu operati ibu tales habitus non ponsitur, ut per lumen gloriae disponatur intellectus adesse fusceptiuuin actus uisionis,& per charitatem disponatui voluntas ad suscipsendum actum fruiti is,utraq, enim'potentia est in se, es deia, intrinseea rationemin ultima
dispositione ad recipiendum tales a.
ctus; sed ponuntur in beato propter
actionem, ut per lamem gloriae imtellectus smul cum diuina voluntate , supplete vicem obieeti beatifici, eliciat actam beatificae visionis , de υτ voluntas simul cum charitate insula, eliciat cum eadem diuina voluntate actum stultionia in se ipsa Nec potest poni in beato talis forrna supra naturalis in eius intellectu, dc volun . tate, solum ad decorem & pulchritudinem, quae non ordinetur ad actio. nem,ut dictum est.
Tertio obserua,'quod cum nihil
requiratur ad receptionem beatitu
dinis ut dictum est in sequitur,quod
si sunt in beato in eius anima tales sermae suprana turales, de spirituales, priores operationbus, quod illae reis
quiruntur propter operationem eliciendam : Et tunc vlierius aut requiruntur propter obiectum, aut Propter intellectuin, & voluntatem in beato in sua operatione concurrentes t si per haec tria ponuntur Hrmae suprankturales in eo, operatione, pretcedentes, tres formae summatuis,
in cedere ponerentur, una cor eis
spondens obiecto scilicet species in telligibilis inmemoras e secundat tapatrem evictys 'id est, i tamen gloriae, leuia eu parte volim iis, licte
est charitas . Quia uero iniectiun lactatificum est in te prissemantellectui atteausandum actum beatificae visionis. ideo talis species no est pOn en da,q uia
non eli necemia. . Si autem vitello
ctus est mere palsuus, habens inlis loliun rationem redepti re e ctu actus visionis, cummon requiratur propter solam receptionem
parte uitellectus ut dictum est9tile
non requiritur lumen gloriae c3 Si etiam voluntas est potentia inere pissiua respectu fruitio nisi, tam eX Pa te voluntatis non nequimur charitas : Vnde ponentes uoluntatem esse potentiam mere passiuam,respectu fruitionis, tollunt charitatem,quia eX parto voluntatis non requiritur aliqua tarma ad recipiendum fruitio nem , quia ipsa secundum se est summe disposita ad recipiendum eam. Nec lumen gloriae est nicessarium ad visionem ad illuminandam intellectui creato ipsum obiectum beatifi- tum , ipsamque potentiam intellectiauam, ut lumen corporeum est neces, sanum ad oemii nostri visionem. ad illuminandum & ipsum obiectum visibile, atque visivam potentiam vi D.Thomas cum Henric .dicit quanto enim obiectum est in se magis luritanto minus propter ipsum requiri tur de l umine: Unde scut luκ corporalis non requirit, vi oculiis noster sit alio lumine illuminatus,nec ipsum id
me, sic nec Demissuma lux spiritualis,
nec itellecti is noster indiget lumine gloriae pro ipsa actuali visione gloriae.