De veris sonis literarum & syllabarum

71쪽

LIBERI. 3 timur: de anon item. quoniam. ipsius c se ecies quaedam sit ad alique usum selecta. Constet tamen hic figuras quidem tres esse,C, QI: sed revera unam literam. od vero q ante liquidamu tantum adhibeatur, Quintiliani praeceptum

est: Duras sali libro duodecimo) & illas syllabas facit, quae ad conjungedas demit sibi subjectas vocales est utilis,alias supervacua: ut equos ac equum scribimus.Idem Terentianus:

Namque q praemissi siemper u, simul mugit sibi,

Dilabam non editura,ni comes sit tertia Q melibet vocalis.illis hoc exemplis proba: Naq; equos 'vel aequor,quaestus aut aqua siribimus,

Et queo σ querela , quercus quater q praedita est. Ide Priscianus. ero salt) propter nihil aliud scribenda idetur esse, nisi ut ostendat sequensu ante vocalem in eadem syllaba posita perdere vim literae in medio: denique sui Velius Longinus ait) quidam in hac litera sol etiam uiti-telligi putant. Itaque scribunt qu, qid, qgro, Quod & Terentianus admonuit: in pe q,non constat aliter quam duabus o et u : Sic Diomedes ait q. esse compositam ex c & u. Ergo haec de tribus figuris unius literete.G autem verut c levigata est.id enim Terentianus diserte ait cum de c dixisset: porro retrorsum coit, senum prioris

obtusius i prope suffcit palato.

Nomen vero litus literae ex ultimis syllabis scintelligitur, ut antea nomen ipsius c. dic enim

72쪽

πPPO,atque s detraher audies senum verum qui ante omnes vocales esse debeat.Et illud est nimirum Quintiliani de literarum successione jam ante repetitum, rundam literarum vel exilitate va pinguitudine nimia laboramus: quasdam velut acriores parum essicimus , dc aliis non dissimilibus, sed quasi hebetioribus p ermutamus.Quippe ρ,qua Demosthenes quoque laboravit, A. succedit: quarumvis est apud nos quoque, & cu c ac similiter i no valuerunt,

in g ac d molli itur. Ergo g nihil aliud est quam

c lene ac molle, & Diomedes libro secundo novam ideo consonam vocat. Hinc copnationis comutationes gubernator, μως ρs gobLus , egi actum, quadringenta, tingenta, pro quadrinceta septincenta. Sed assinitas ex Qui tiliano multo notior illa est. Quid c ait lisro

primo) quae scribuntur aliter quam enuntia turὶ Nam Gajus c litera notatur: nec Cneus ea literam in praenominis nota accipit, quam sonat. Quam eandem cognationem Terentianus

exposuit his versibus:quibus & caussa illa sup

rior habetur: Seribimus praenomen unus C quidepraeponimi :G tamen illic,quando Cneum enuntio.

Asterum quia vox Anorem leviore interpolat: Vel priorest Latini nondum ab apice finxerunt. jus praenomen proinde e notatur,psonat. Sic amuarca,quae etustes e per e ,cribitur, Esse per g proferendum crediderunt plurimi: Q ο μμ es graeca est,γά- origopraeferat.

73쪽

L I B E R I. 3s Ergo videmus veterum tantum studiu in unius literae commutato sono, ut g pro c proferatur, id est muta pro muta cognata. an tacituros fuisse putamus de tanta illa commutatione mutarum t & cῖid profecto non est credibile.Ergo εproxima cognatione c & g, etiam intelligimus linguae nostrae vitium idem esse in sono g ante e& i,quod in c:cum sonus idem ante omnes Vocales esse debeat. itaque rege regu pronuntiare tanquam rejer6is scriberetur, barbarismus est. qualis est in quibusdam Germanis ante a, Ο, u, Dc enim pronutiant Gallasgobiussuti,tanquam , scriberetur , jobius ,juti. X umili vitio atque in literas venit. est enim compendium duarum literarum c s vel g s, non autem una litera, cujus potestatem indicat Terentianus cu

de phi dixisset:

Mixtura hecundae geminum parat senorem r

Qμia e simulo quae prior est jugando nisum,

Retrosus adactam folidant premuntque vocem. Ix vero potestatem habere c s, g s, ex Varrone audiamus. Quid similius videtur, quam in his est extrema syllaba,crux,fruxi quas qui audit Voces,auribus discernerepotest nemo, cit easdem non esse similes ex aliis verbis intelligamus: quod cum snt cruces & fruges , dc de his extremis syllabis exemptum sit c,ex altero g: ut ex c& s crux,ex g & s frux.quod item apparet,cum est ademptum s, nam si unum cruci, alterum

frui.Priscianus idem libro primo repetiuit, X

etia salt) duplicem loco chs vel g s postea

74쪽

P. RAMI

a Graecis totam assumpsimus, ut dux ducis, rex regis. Atque in his exemplis animaduertimus x reclire in simplices c s,g s. Sed tamen hanc lit

ram & Quintilianus & Cicero improbarunt. Nostrarum literarii ultima x ait Quintilianus

qua tamen carere potuimus,si no quaesissemus. Cicero in Oratore,Quinetiam verba tape contrahuntdr,no usus caussa,sed aurium. omo

do enim vester Axilla ala factus 'est, nisi fugaliterae vastiorisὶ quam literam etiam ε maxillis, e taxillis, vexillo & paxillo,consuetudo elegas latini sermonis evellit.Sic igitur Tullius, unde intelligimus hac litera non tantum Romanos carere potuisse, ut Quintilianus sentit, sed voluisse, chim de industria sic ejus vastitatem fugerint. Et quidem si justa caussa fugiendam prosodiam literae hujus veteres illi principes put Verint,multo justiore ejus orthographia fugi dam putavissem,cum c s & g s distinctius sonos

suos exprimant. Cum enim nex δc grex scribitur, ambigua lectio est ex hac nota, utrum Πτgreta, annecsgregs legendum striaeque hic litera est nota ad rem intelligendum,sed res ipsa ante cognita,emechionis argumetum. Deinde ba barisinus ille qui fuit in se m ,huc etiam redit,ut una veluti litera duarum syllabarum literas c5 plectare:ut in expiro. nam ec prima syllaba est:

iecuda st . & tamen res in primam syllabam viatio ingeniosi hujus compendii includitur. It que duplex ista litera bardarisinum quoque duplic uit. Quare ut duplex est conjunctio cs M

75쪽

L I B E R I 37ς , ita hic duplici charactere opus fuit. Qirare antea Simonides inventione longaru .& ω, item i,sic Palamedes inventiones duplicis nutilum Grammaticae alumentum attulit. Atque haec de mutis apertis, clausae sequuntur Be &Pe.cujus utriusque literae definitio apud Tere itianum propter assinitatem conjuncta est: B litera ,elp quasi ollabae 'videntur, JunguntqueFonos de gemina sede profectos. Nam muta jubet portio comprimi labella:

Vocalis at intus locus exitum ministrat.

compresso porro est in utraque dissonora: Nam prima per oras etiam labella sibi.

Velut intus agaturμn-rastaltera contra,

pellit βnitum de mediis foras labellis. Graeci ut ante proposuimus,in sex cosonis assinitate docuerunt p simplicis,b in ediae,phi aspiratae. b igitur plenioris est soni & durioris, qua p. quod ostendit ipsa definitio . nam b oris labiorum compressis intus mutit:p foras erumpite mediis labellis. are praeponimus b ut plenius & asperius, cui emolliendo succedat p. Bautem idem est quod A: & similiter utrumque sonare debet,ut Cratini locus ille,ex ovium b

latus λη, demonstrat.Graeci vero recentiores

vitiose pronuntiant ut digama 2Eolicum. atqui jam antea ex Quintiliano de asperitate b literardictum est, ut ius na illi videatur,& argumeto Quintiliani resp5dimu Quintilianus etia cognatione b literae cu in lib.I. proponit,loco jam

ante proposito.Sed b γψque in locu aliam de-

76쪽

aliquado.unde Burrus,Bruges,Belenamec non

eade fecit ex duello bellu: unde duellios quida dicere Bellios ausi.Hic pro p, ph, h, positum bQuintilianus ait.dicimus enim Pyrrhus, Phryges, Helena.Quae demonstrant b latinis veteri-Dus gratius fuisse,posteaque mollitu in p.sed Milla comigratio hic est d in b:sic in thematis vexboru cu sit b, pr teritis ferε mutatur in p, quod ait Priscianus libro decimo, Mutatur b in p sequetes:ut scribo scripsi,nubo nupsi. nunquam enim ait)b ante s in principio syllabς potest imveniri,ut pseudolus, se.Et rursum ibide,N ulla aute ait caussa alia est mutandae b in p ante s in principio syllabar positet,nisi euphonia:cujus ratio apud Graecos quoque obseruantissimos eius seruata est in supradici aru consonantiu scriptu-

mutationis caussam hic attulit euphonia,speciale autem & propria ex assinitate literaru verius attulisset,sicuti primo libro proposuit.Haec V scribendo praepositiones sonum quem junistae efficiunt,an que separatae,obseruare conveniata ut cum dico obtinuit.secundam enim b literam ratio poscit:aures magis audiunt p.Graeci habet

hic duplicem literam, , pro ps, quam latiui r ro affinitas b & p efficit ut etiam non scriptae interae p sonus, pro b scriptae sono pronuntietur. inueri solet est Quintilianus libro primo) in

77쪽

LI B E R r. ' 33pudiarunt, nisi mod Claudius antisigia dicitur a quibusdam scripsisse.si ita est,caussa multo justior hic fitit.Fuerat & hoc compendiu praecis pue probandum,cum in eandem syllabam duae

illae consonantes incidant. superest Ha literane an aspiratio tantum, magna quaestio est.Sed i men ha dicenda,non ah, ut ex Prisciano patet, qui libro quinto scribit tria latinarum literarunomina in a desinere,a,ha,Κa. Sed quaestio major est de ha, literanest, nec ne. Quintilianus modo dubitat literane sit, modo videtur e n mero literarum tollere,cu ita loquitur de literis capite quarto libri primi, An rursus aliae redundet praeter illam aspirationis notam, quae si necessaria est, etiam c5trariam ίbi poscit. At hoe argumeto nihil concluditur . sic enim omnium literarum contrariae literae quaerendae essent, &contraria illa lenioris spiritus nota possit interuligi ubicumque nulla sit spiritus asperi nota, sicuti revera intelligitur.Priscianus non dubitat, sed omnino literam non esse disputat, nec aliud habere literae quam figuram: neque Vocalem, neque ε consonis semivocalem aut mutam esse.

se hac de re loquitur: H vero aspirationis est nota,& nihil habet aliud literae quam figuram, quod in versu scribitur inter alias literas .Quodu sussceret ut elementum putaretur, nihilominus quorundam etiam numerorum figurae,quia

in verse inter alias literas scribuntur, quamuis eis dissimiles sint, elementa sunt habenda. sed

minime hoc est adhibendummee aliud aliquid

78쪽

ex accidEtibus proprietatem ostendit uniuscujusque elementi,quam potestas, qua caret aspiratio,neque enim vocalis nec cosonans esse potest. Vocalis non est li,quia a se vocem non facit:nec semivocalis, cu nulla syllaba Latina vel Graeca per integras dictiones in ea desinat: nec muta, cum in eadem syllaba cum duabus mutis ponatur Pthins, Erit,honius . nulla enim syllaba plus duabus mutis potest habere iuxta sepositis,nec plus tribus consonantibus cotinuare. Authoritas quoque tam Varronis qua Macri , teste Censorino,neque k neque q neque hin numero adhibet literarum. Haec Priscianus, quibus admodum nihil essicit. Nam ah & valiin ii desinunt: quamvis argumenti hujus gratia Priscianus fingat contractas voces esse pro alia& vaha.Et Diomedes docet in his tantum vocibus h finalem esse. Sed tamen quid aliud g minationis argumentum esticitὶ quasi alieniussi in eadem syllaba cum duabus mutis ha, qua vocale geminari. Deinde quid ad rem attinet, contraciae voces an plenae sint satis enim est argumeti quod haec clausula auribus probata sit. Qirare Priscianum nihil haec aluvant.Sed argumεtum Terentiani praecipuu hic videtur, quod ha sine tempore sit:.

soti nec Ocalu Mum,nec tuetur consonae,

o Τempus aut mini ibat ullum brevibus usiqua figabis. At huic etiam argumento re oderi potest, Vocale u liquescere aliquando,sic s,r, i, m, n: nec propterealiteras non esse.Ergo his tam multis argu-

79쪽

LIBERI. 3'argumenris non excluditur ha de genere literarum. Age vero Priscianum pro contrario dis serentem audiamus. Hanc enim caussam disputat εις - ρεν docuitque ha vim habere consonantis v. Sciedum tamen salt) quod hoc ipsum AE oles quidem ubique loco aspirationis pon

bant, effugientes spiritus asperitatem mos autein multis quidem, non tamen in omnibus illos sequimur, ut cum dicimus vespera, Vis, Vestis. ante Priscianum Terentianus quoque docuerat, hesperum Vesperum,Henetos Venetos, ες ιαν Vestam, ε ητα vestem,& similia facta esse. Sed Priscianus docet etiam h vim s habere: Saepe s ait de s ) pro aspiratione ponitur in his dictionibus , quas a Graecis sumpsimus, ut.semis, sex,s tem,se, sal:Nam linis, ἱ, tria, ,ἀλς, apud iulos aspirationem habent in principio. Adeo autem cognatio est huic literae, id est s,cu aspiratione, quod pro ea in quibusdam dictionibus solebant Beotii,id est,pro s,h scribere,ut multa pro musa dicentes. Docet author idem b isterae vim in ii esse: unde pro Helena veteres Romani Belena dicebat. H igitur habet vim consonantium S, B,V: imo vero affirmat,ut jam citavi,si h vocali,cui cohaerere debeat, detrahatur, vitiuvideri, quamvis intellectus maneatrisin aute c5-

sonanti detracta sit,vim significationis prorsus minui. quo etiam spectat illud Quintiliani de barbarismo praecipientis. Illa vero salt) no nisi aure exiguntur quae fiunt per sonos: quanquam per aspirationem, sive adiicitur vitiose sive de

80쪽

trahitur,apud nos potest quaeriψn in scripto sit vitium,si h litera eu,non nota.Sed illud crii tiliani libri duodecimi capite decimo illustrius est. Prudenter ait in qui cum interrogasset rusticum testem an Amphiona nosset, negate eo, detraxit aspirationem, breviavitque secundam ejus nominis syllabam: ille eum sic optime norat. His igitur argumentis contra illa Prisci ni argumenta uberius respoderi possit: Prisci

nique multo acutius judicium dej dc v cosonis, pro syllogismi propositione huc appellari. Potestas salt) maximum est in distinguendis elementis.sicut enim quavis in varia figura de vario nomine sint k & q dcc, tamen quia unam vim habeant tam metro quam in sono, pro unalitera accipi debet: sic t dc u,quamvis unum nomen & unam habet figuram tam vocales quam cosonantes, tamen quia diversum sonum de diversam vim habent in metris & in pronuntiatione syllabarum,non sunt in iisdem meo sudiscio elementis accipiendae. Haec Priscianus rectius costantiusque Philosophatur. Potestas eadem quamvis diverta nomina & diversae figurae sint,tamen eandem literam esse ostendit:dive si potestas diversam denique literam facit. At, inquam,h vim &potestatem cosonantis habet, valetque hanc ipsta consonam v,de qua asserit Priscianus:valet s:valet b : imo vero asperitate spiritus sui per se potest. are h litera est, e que c5sona. Non autem videtur muta,quia spiaritus ipse non mutit:ergo semivocalis.Sed alias