장음표시 사용
231쪽
uIsque suis coloribus depictum, omnibus retiam externis ornamentis dotatu, in quo sit animus omni virtute, sapientiaque pra ditus, ct gestus omnes atque sermones ad viuum secundum ipsam persectam venua satem expressi, per speciem suam efficacissimam nos afficit, in quo quidem est a. mor, ct ad se firmissimo quodam amoris vinculo trahit, in quo desiderium, quod sequitur amorem, collocamus. Eo primo cuncta quam optima cupimus illi quem aismamus, eo deinde nos ab eo vicissimamari, pulcrosque iudicari cupimus: eo cupimus nos etiam pulcri quam maxima diutissimaque praesentia frui. Verum desideria potius absentium sunt, amor autem eius quod iam afficit esse videtur. Afficit tamen etiam pulcrum eius quod abest: quatenus licet species eius in animis nostris versatur & ita quoque absentes de mortuos ais more prosequi solemus. Quoniam autem
bonum illud, quod pulcrum appellamus,&illud pulcrum, quod in natura rationali percipimus, ab ipsaque forma interna,qui
animam appellant,in reliquam corporaturam emorescit,atque incorporea quoque, Deumque maxime nos amamus,vel amare
debemus, ct. quoniam omne bonum sui communicatione defectus nostros implex, cum Deus omni genere bonorum sit absois
232쪽
lutus, hine vis diuini amoris facile cognoscetur, qui cum Deo nos, hoc est cum nostra perfectione coniungit,in qua nulla put . eritudinis pars unquam desiderari possit.
In hominum autem amo re mutuo fermEutriusque est defectus, qui bonis utriusque vult suppleri. Defectum hic semper appetalo , qui sit cum aliquo bono coniunctus: nam, ut antea diximus, ipse solus nullas vivires habere potest. Expetit autem quod per defectum plane non est absolutum, & absolutius fieri cupit a simili, quod in eo genere excellit. Quod vero quanto quis me lior est, tanto maiore desiderio rerum bonarum teneatur, miruna non est, nam in bono appetentiam esse diximus, quod quanto maius est, tanto propterea maiores obistinet desiderij vires. Similitudo enim apa petentiam deficientis auger, & eam semper diminuit dissimilitudo .ltaque videmus inater dissimiles nullam amicitiam conflari: Sed quando bonum praetens est,quato deis siderium& pulcrum est maius tanto magis illud abhoc cxpletur, unde prouenat etiam
tanto maior voluptas: & hinc etiam facil8vis amoris diuini cognosci potest. Inter homines igitur merito maxime amamus Deo proximos, hoc est optimos, omnibus co poris & externis ornamentis excellentes: dc tamen etiam inferioris conditionis homi-
233쪽
sies amare debemus, quos pulcriores,prae iri sertim opera nostra, fore speremus. Ita filiis os & discipulos merito amamus, quanquaad optatam pulcritudinem eos nondum perduximus,& Deus suos omnes,quamuis adhuc in vitio post os , summo quodam Prosequitur amore non quod pulcritudine cuiusquam indigeat, sed quod eius iustam propagationem naturae boni consenistaneam esse sciat: eos vero qui pulcri fieri nullo modo possunt, vi cacoda monas, ut homines plane perditos, nos amare non liacet,quos Deus etiam odio summo semper
est prosecutus.Verum cum non tantum Vt
Pulcrum amemus, sed ut illud etiam promveroetu pδgζmus natura propensi simus, hinc no-itas puti Lius & maximus amoris stimilias accedit. cri puti qui si cum prioribus coniungatur, quod- era. da incredibile ductu ex pulcro pulcri proin Plo. l. de pagandi desiderium prouenire solet:a quo Asa. quod plurimi viri, reliquarum omnium rerum viriores, facile deuisti fuerint, mirum non est cum nihil potentius sit in rebus humanis. Natura igitur inter virum & femi-
nam insignem & ne cenariam posuit commmercij caussam cui si forma,morumque de ingeniorum pulcroru similitudo accedat, longe potentissimus fit amoris nexus, que nulla vis humana disrumpat: maxime si rein ciprocus sit amor, qui geminato vinculo
234쪽
- LIBER II rortanto certe potentius hominum animos connρctit. Hinc autem facile cuiuis intelli gere licet, quam optabilis, quamque s lix sit eorum conditio, qui cum mente Verarae pulcritudinis imaginem ipsa ira concesperunt, animumque statim habent ad eius admirationem ab ipsa natura sormatum,in hac uniuersitate, quae tota similitudinem
eius gerit; peculiarem & insignem illius speciem inuenerunt, in qua diuinae pulcritudinis expressa talia vestigia cognoscunt, qualia sibi amatura impressa sentiunt: eorum eertὸ conditionem ego felicissimam esse puto, praesertim, si concessum fuerit ea desiderata pulcritudine per omnem vitam frui: maximeq; si fructus ille pulcritudinis reciprocus sit, uniusque'amatoris bonum semperin alterum plenissime redundet, Scelus propagandi sint iustas ct legitimas ocis casiones adepti: ea profecto vita nihil hic dulcius excogitari pos e videtur. No enim video quid illis,qui diuinitus aman amaria aut acerbum sit, quod non suave protinus reddatur, siue enam uni quippiam accidae mali, siue utrique, praesto semper est amor Vtriusque, quo, tanquam summo quodam humano bono, quae uis calamitates facilὸ compensentur, sin autem uni vel utrique quid accidat boni, hoc amor etiam utriuiaque summum facit. hs cibum & potum
235쪽
dulcissimum, somnos suauissimos, o trine
amoenitatem amoenissimam,& omnes tempestates amor serenas reddit, cum semper habeant praesentem,quo nihil aliud unquain hac vita libetius cernunt: quod semper, praeter istam corporatam, quam oculis no1tris cernimus, an iniis ingerat etiam speciem illius pulcritudinas aeternae, quae summam voluptatem non adferre nequit. Profecto diuinum quiddam amor est, qui in Re p. bene constituta maximi fieri debet. Nam areta quoque per amorem animam coniunctio, quantum ad proborum filio-Tum procreationem conducat,dici non potest: propter consensum illum totius natuarae, quo cunei fiunt β conseruantur, propter concordem filiorum institutionem,&exemptust mandi, quod a parentibus suis sumunt. Sed obis ciet fortasse quispiam, quamliis summa voluptas sit amoris fortunati, paucissimis enim , aut potius nullis hominibus, obtingere: sed infelices potius hic, & malos esse plerosque amores, ut inter homines improbos, & eos qui reciprosca beneuolentia non fruuntur. De imprOηbis autem hoc loco nihil dico, nisi quod ipsi sese vere amare minime post uni. Non enim a malo bonum, nedum optimum alio quid unquam fiat:& omnis verus amor pulcncst, malum autem pulcrum esse nequit;
236쪽
MBER I r. ios sed de amore bonorum,qui tamen reciprocus non est, pauca quaedam dicenda viden tur. Si quis igitur exempli gratia seminam aliquam pulcram, probam ct honestam a mei, necFedam et Ur ipse, maximum quoddam malum hoe esse vulgo iudicatur. Nunquid enim miserrimum quiddam esse merito videatur, quam maximo suo bono que destitui nec unquam eo posse sevit Verili
si ipsa talis est riualem descripsimus, eum
odisse nequit,quem omni beneuolentia ditagnum,ct in eius quam amat utilitatem, etiam vitam ipsam libenter expositurum esse hora ignorat. Si se amari nesciat, ipsa quidem omni culpa carer, sed non tu, qui efficere debebas,ut se amari sciret. Si vero teredamet ipsa, eo ipso, tanquam summo quodam bono,merito certe debes esse contentus: quamuis illa perfecta vitae societas non accedat. Atqui dicet rursus aliquis, in eo tantum esse mali, ut aliud maius nequeat excogitari. Nihil enim tristius esse posse illius abientia, quod praecipuum tuum bonum esse putas. at si illud non vidisses, non amasses, de tamen eo caruisses. Non igitur in eo quod eareas, sed quod carereri senatias, malum fuerit collocatum. Verum si
recte consideres,ea non cares,cum eius beneuolentia fruaris, quam tanti, quantum
illam amas, facere debes. Si vero in ea tanta
237쪽
D-S REP vs. tum bonum esse uidicas, praestat equidem vidisse, amare, & carere, quam nec vidisse, nec amare. c. unde sequitur malum esse hon p9sse vertim. arnorem. Dicet aliquis, unde igitur tot lacrymae, tQt curae, tot suspia ja, gemitus, tam 4 emisera multorum i Dieritus, si in omni amore plus si qni, qui . mali in Legimus enim innumero inqbilis fiam os & follissim0s viros propter amorem acerbissimas mortes subhsse. At si haec ma- la sunt, ini more tamen maius: videtur esse bonum: alioqui epim pro eo nQn suscipe
.lenitur. Nwariem est quisquam qui vera amat, quin ipse malit amari, qu m haec omnia non sustinere. Nec est quod falsarn opiαδionem quis ubi)ciat, loquimur enim de 3 ii pulcri vero affectu, qui a falsa qua plinam persuasibi e proficisci, vel malbus esseMSMit, cum eius causia pulcrum sc licet,
Q pylmum quiddam esse merito censeatur quamuis reliqua desideria non expleantur. Haec tamen cum Esenesta se in per sint, conamtus eorum, qui Vere amant,n0n modo,non
debent impediri , sed in bene constituIa Rep . promoueri, & verus amor ab omniis bus vehementi sime laudari. Is enim borunorum animos in unum maxime comunm
.git: qua coniunctione nihil melius, nihilo potentius esset potest ad rerum tum publio
carum, tum prIuatarum omnium. conter-
238쪽
LIBER II. r Iosre est deuinctus, suam incolumitatem facile proah qmus salute contemnit. Ex duo-i bus enim per amorem 'unum famam est, Uius praecipua pars apparet ea, quae ab al-Jera gm3turi In omni veri compositione, is p ricul urn aliquod imminet, natura po-i ius ill si ad partem ignobisiorem transii ferr conatiui. Ergo quanquam alter a miri. corun halterum iuuare cupiat, & vicissisim Eab M te ro iuuari, & virtutes utriusque desi- .dereiat a m bo; non ut Proprias, sed ut commune o uadiuisas: . magis tamen quasque facit omitia ita gratiam amici, qui nimirumst cuiusque. praecipuum bonum Sic in corrapore nolino , cimis partes omnes tanqualmam OLIS. vinculo sunt inter se coniti iactae, si quid accidat bom, potius ad nobiliorem, malum ad partem distribuitur , quae minnus dignitatis habet. ita mirum non est, liquis pro eo quem amore prosequi ur , p ricula quae uis & morte non dubitet lubire. Ex amore beneuolentia nascitur: halc si re .ciproca sit,amicitia nuncupatur, quae nihil aliud est quam studiorum & voluntatum ututi; consensus. Non igitur se tam late quam amor extendit, sed partem hominis superiorem potius attingit, & semper est
etiam cum virtute coniuncta. Cum autem amicitia tantum inter viros bonos sit, ma
nifestu eit, si plures nobis amici sint, quod P s quanto
Aris .l. 8. Eib. Cice. lib. I. OG. Amiciutia tantii inter bos
239쪽
quantδ melior aliquisest, tantδ magis deis
Am cI, beat amari. Ita, quanquam amicitia similiistia requitudinem & aequabilitatem animorum conrit analo tineat, si diligenter considerauerimus, hiesi/mGe etiam Geometricam quandam analogiam mmetri inueniemus. Nunquam enim duos pares reperire licet' nee verisimile est Pyladem ct Orestem, qui tamen voluntatibus ηsdefuisse dicuntur, aut ullos alios omnibuS ais nimi corporisq; dotibus aequales esse potuisse: & ideo non oportet ut par beneuois lentiae sit mensurased ut magis ametur ille, Λ..Λ qui ia agis excellit,et qui nobiscu magis est ' conluctus.Itaq; natura ratioq; comunis postulat, ut in parentibus, coniugibus, suma
mus quidam sit amor: in filijs non par quia
dem amor, sed tamen debet esse iustus. Inaeter sanguine coniunctos, etiam propter naturalem similitudinem est maior, quam inister alios amor: qui familiaritate continuo crescit de etiam probatur: nam dicere solent, nisi certas falis mensuras simul come- . . . derint, non esse veros amicos. Quanquam autem hic quod in virtutibus omnibus a ' cidit, ut vel rarissimae vel nullae potius sint persectar, & ut vel mediocribus vel etiam inferioribus oporteat nos esse contentos, illud tamen semper obseruandum est, ut in
hominibus superioribus plures & superi res sint virtutes. Isitur in principibus Reip.
240쪽
maximus etiam subditorum sit amor, sine quo fieri nequit, ut ossicio suo recte iungatur.Semper enim in eo qui bene faeir, quam in eo cui bene fit, debet esse magis excelles amor: quoniam ut inquit At istoteles, agendo potius quisque quam aliquid perferendo fruitur rerum natura, & ideo semper ecfecta, quam cauissae, magis amanter. Non tantum autem volumus ut in Re p. nostra ciues omnes voluntatibus arctissime conspirent in unum, sed etiam ut ipsa cum athsbonis Rebusp. per amicitiam sit aretissime, coniuncta: quoniam nihil sine desectu alio quo reperire licet in rebus humanis, qui Similitucertὸ bonis vicinis velit impleri. Cum vero similitudo amicitiae sit effectrix, oportet ut 'Respub. quae amicitiam egregie seruaturae sunt,inter se quam maxime conueniant moribus & institutis: nam dissimiles odio mutuo ea rere non possunt. Quod si igitur in-ter se vicinae Resp. moribus dissideant, pootentior & melior occasione uasta data deteriorem , etiam ob utilitatem hostium redi-
satin suam potestatem, & eam libi quam similimam reddar. Nam utilis est inter homines quam latissima similitudo morum bonorum: & hinc est, quod erincipibus suum imperium propagare sit interdum concessum. Sed hac de repostea pauca quaedame .ia' diuuri sumus.