장음표시 사용
131쪽
equorum insignia auream ana licet alias eius currus ab auibu, tractus legatur, tunc tamen equis ei opus erat. Virgilius etiam eidem currum, atque arma adscribit, cum de Carthagine istprimo AEneid. loquens,ita dicit;
Quare nemini debet absurdum videri,Iunoni ab antiquis suisse hastam concessam, neque me hoc loco rationem afferre,cut plurimis Deorum simulacris hastae sit ni additae; quae ex Iustino est huiusmodi ; olim scilicet reges pro diademate, aliisque regiis instigni is hastam gestabant; atque in orbis p timordiis homines nullas Deorum statuas habebant, praeterquam hastas, quas religioso cultu prosequebantur. Sed cum humana forma ei iugi Dij sunt coepti, tunc statuas non hastas coluerunt sed
tamen ut antiquae religionis aliqua vestigia exstarent, eorum
simulacris hastas addiderunt. Cum Anchises apud Virgilium lib.v i. AEneid. AEneae progeniem ex ipso orituram ostendit, ab adolescente incipit, qui hastae inhaeret: ubi Seruius adnotati hastam apud veteres praemium eorum iuuenti esse, qui, in et secto aliquo hostium in praelio, tunc primum suae virtutis spe cimen ostendissent: hastamque plurimi ab antiquis factamicaeterisque armis praepositam; ea enim praestantiae, atque im perij erat argumentum quare fortibus viris donabatur; sub hasta quin etiam auctionem fieri solitam; denique Carthagi nienses, cuna bellum Romanis de nunciassent, eis bastam mi sisse.Suidas resert,morem Athenis fuisse, ut cum efferretur ca dauer eius, qui interfectus esset, Laston pompa praeferretur, aut ad sepulcri caput affigeretur, hoc ricti interfectore admo nito,se inultum non abiturum. Quare olim hasta maximi dii cebatur, & pulcerrimum erat insigne. Haec igitur est cautia, cur ea secris imaginibus adpingeretur. De Iunonis curru, ab
Homero descripto dici posset, eum vados colores significa ei qui interdum in aere cernantur. Sed Buccatius lib I X. Genea log.aliter sentit,diceusseum idcirco ita esse splendidum, quo Iuno diuitiarum Dea credebatur . arma quoque ideo ei dato ut intelligeremus, homines inter se sere diuitiarum causta p* gnare. Quare eidem sceptrum in manus tradiderunt , in UVn
132쪽
tes in ipsius esse potestate, diuitias atque regna elargiendi: quemadmodum ea Paridi pollicita sui se fingitur, cum scili.cet vellet, trium Dearum pulcerrimam eius iudicio dece ni Quod quidem magnam habet probabilitatem, si pro ea
Terram intelligamus,cuius sententiae est Fulgentius, qui Iuno,nem capite velo obducto, manu sceptrum gestantem describit;hoc ostendens,qua in parte regna,ac diuitiae consistant; in terra namque reges suam ditionem habet; in terrae etiam visceribus diuitiae latitant,nam inde aurum, argentum, omnia
133쪽
que metallorum genera effodiuntur, i 'didem lapilli preciosi
Pavo Luno. extrahuntur. Huic deae Pavo sacer erat. Sare Pausanias tem.
nisAem plum Iunonis alicubi in Graecia describens,inter caetera, qua inibi esse recenset, extitisse etiam dici pauonem ex auro fa.ctum, atque gemmis maxime splendidis, quem Deae Hadria
nus Imperator obtulerat Ratio autem, cur sub Iunonis tutela
haec auis esset, praeter id quod de Argo refertur, esse potest
quod diuitiae non secus animos nostros demulceant,atque ac uo intuentium oculos oblectet. Buccatius lib. ix de Deorum Genealog pauones atque diuites inter se comparans,multa in eam sen centiam dicit; nam utrique voce maximam superbiaci
atque arrogantiam ostentant, aliis semper se praeserunt; falsa aliorum laude se iactant; aliaque plurima apprime similiade. prehendi in utrisque possunt. Sunt aliae quoque aues, quae Iunoni conseci abantur,inter quas fuit quoddam accipitrum re Rus,item dc vultur,quemadmodu refert AElianus iuxta Aspi ptiorum morem; qui huius auis pennis Isidis simulacrum co-
ronabant; quae apud eos plurima in se numina colligebat, quae a Graecis atque Romanis colebatur. Eisdem pennis domorum ianuas ornabant quod secundum Alexandri Neapolitani sestientiam ad domus nobilitatem, atque antiquitatem ostendest dam referebatur. Anseres quoque Iunoni erant sacri, quorum aliquot Romani in eius templo alebant, quod scilicet anseret
se in Capitolio a Gallis obsessos, patefactis hostium insidiis, a praesenti discrimine liberassent. Itaque in huius beneficij,ab il lis accepti memoria, publicis sumptibus in Capitolio aliquot
semper alebantur;&censores id summo studio curabant, ut optime nutrirentur:item argenteus in Iunonis templo fuit dedicatus. Atque ut se magis gratos erga hanc avem ostende irent, quotannis solemni pompa maxima cum religione splen dido ferculo anserem gestabant: eodemque tempore canem
palo ex sambuco transfigebandit ab ea bellua poenas male cu'stoditae arcis reposcerent. Iris. Fabulantur praeterea poet*,Iridem Iunonis nunciam fuisse, per quam arcus diuersicolorintelligitur, qui in coelo pluuiosse tempore exsistere videtur: eam dixerunt Thaumantis filiam quod admirationem significat,quam intuentibus iniicit, cram
134쪽
cerrima colorum specie oculos serit hoc spectrum ad diui lias resertur, quae primo quidem aspectu insipientium animos
stu oore percellun P, cum tamen non secus atque Iris statim euanescant. Haec apud veteres Dea est habita; quam fingebant habitu muliebri, versicolore veste,nonnumquam re croceo,in obsequium expeditam alas etiam versicolores ei Virgilius tribuit in i v. AEneid. cum eam a Iunone missam fingit ad Didonis crinem incidendu Iuno etiam fertur quattuordecim Nymphas ad sua obsequia habuisse paratas, ut in primo AEneidos fila, si AEolum alloquens, ipsa de se dicit; quarum pulcerrin uxorem pollicetur, si ipse ventos, quorum Deus Credebatui, ad AEneae classem disiicie lam emittat. Hoc aeris turbationem portendit, quem Iuno adumbrat,huiusmodi sunt nubes,venti, pluuiae, nives fulgura, tonitrua, caligines, atque id genus alia.
quae etiam a Martiano Capella lib. primo Philolog. sub Iunonis imagine repraesentantur,quam ita describit, Iuno tecto Capi e , lacteo quodam galumnate praenitebat: cui gemmis insitum diadema preciosis : nam neque Scythidis vireta, nec Cerauniorum vibrans,fulguransque lumen ,nec fructicolor hyacinthi credebatur abesse profunditas Sed totum illud sertum capitis fulgurantis Thaumantias obtulisse reginae caelitum ferebatur Ipsius vero divae vultus assidua perlucens gratia fratrico similis, nisi quod ille immutabili laetitia renidebat: haec commutationum assiduarum nubilo crebrius turbidabatur: nam
vestis eius hyalina, sed peplum fuerat caliginosum: quod tamen si appulsu cuiusdam luminis tangeretur,inter obumbrantes nebulas sudae perspicuitatis gratia praeniteretnaec fulmen dextera,laeua sonorum bombis terretibus sustinertim panum, huius calcei admodum furunquorum sole* atrae noctis nigredine coloratur (sed Hesiodus eas vult esse auratas in cuius sententiam poetae omnes discedunt) eiusdem genua Zona qui dem diuersicolor ambiebat,quae nunc prae fulgido resplende bat orbe,nunc vanescentis gratiae tenuata varietas ita penitus
obliquabat , tamquam nihil habuisset ante discolorum. Haec Martianus quae ita clare aeris qualitates ostendunt , ut nihil sit opus explicatione. Itaque ad aliam Iunonis statuam, de qua Pausanias in Corinthiacis meminit, veniamus:Deae signum in
135쪽
solio sedebat,eximia magnitudine,auro, re ebore fabricatum, Polycleti opus; corona erat capi i impolita ea Gratias & Hota, egregie factas habebat: Dea manu altera punicum malum, at tera sceptrum ten ebai,cui cuculus insidebat quod idcirco se et una dicunt, quod Virginis Iunonis an Oret Captus Iupiter, in eam se auem ver it,quam puella tamquam ludicrum capta.rit.In hoc suam sententiam Pausanias interponit,dices, se haec,& quae his sunt silmilia, de Diis vulgata, etsi vera neutiquam existimet,non putare tamen neglige da perinde atque aliquod
136쪽
escasum sub his fabulam inuolucris latitet quod tamen cum ipse nos pax iacia uaeque ego audeo aliquid comminisci ; s, pius enim sum fassus, me nolic ibi aliquid tum cre asserere, de
Apuleius lib. X. le Asino aureo,cum Iudicium Paridis in scena actum describit,inquit, in scenam mulierem prodiisse, quae Iunoni erat similis, honesta forma, habentem in capite candidum diadema,& sceptrum manta gesta Lem, Castore, Polluce comitatam,qui cassides in capite gestabant, stellarum apicibus insignes: atque ita quoque efficti in antiquis num ma
Hi Dioscuri,id est Iouis filii dicebantur, qui ita charitate se
mutuo complevi feruntur,ut vita inter se diuisa, vicissim viverent,atque moreretur: cuius rei ergo digni sunt habiti, qui in caesum transferrentur, essicerentque signum , quod Geminos vocant Spartiatae ita horum simulacra ei ingebam ; erant duo
ligna parallela duobus reliquis coniugata id quod putabant,
fraterno Deorum amori limulacrum proprium esse. Hor Umunus pugilatu,alter equo plurimum valebat. Quare ambo saepe fuerunt efiicti albis equis insidentes, qui illos forte referebant, quos a Iunone dono acceperat, a Neptuno ipsi traditos; quorum nomen uni Xanthus, alteri Cyllarus erat: equites hi in quodam peruetusto Athenis templo visebantur: atque ea forma Vacleno, cum e protura Reatina Romana veniret, noctu visi sunt,dicentes, Persem Regem illo die captum : quam rem Cicero lib. D i .de Nat.Deor. narrat. Iustinus scribit, in praelio inter Locros, de Crotoniatas, duos adolescetes egregia forma,
statura procera, in equis albis, diuersia ab aliis arma ferentes, purpureis vestimentis ire lutos visos esse,qui in prima acie for-xissime pro Locrensibus,quorum numerus ad quindecim mil- id perueniebat,contra Crotoniatas , qui ad cetum viginti milia erant; sed tamen hos ab illis fractos, ac profligatos fugisse, duorum illorum proculdubio opera; qui eiusmodi victoria parta,m hominum oculis evanuerunt.Hi non iniuria Dioscuriis, rum 'in m cum Locri a Lacedaemoniis suppetias po-itulat sent, iis non impetratis, ad Dioscuroru opem implorandam confugerunt. vi qua forma essent, quaeque insignia geri
137쪽
starent, optime in se duo illi adolestentes Messenii, de qui bus Pausanias in Messeniis , expresserunt. Hi namque in Laconice fines populandi gratia simul excurrere soliti erant: forte Lacedaemon ij per fastos Castoris & Pollucis dies post
solemne epulum in ipsis casstris compotationibus se, is lusibus oblectabant ibi duo illi adolescentes in albis tunicis,&purpii. reis lacernis,equis pulcerrimis inuehentes, hastas manibus te. nentes,de improuiso se Lacedaemoniis ostendere.Illi, Castores esse rati, qui sacris interesse suis voluissent, adorabundi occur.
138쪽
terunt,eorum sibi numen precibus implorantes. At iuuenes, ibi primum in medium recep .i sunt, tumultum, &stragem, modo hos, modo illos hastis ferientes, ediderunt; atqueinde suos imprine, violatis sacris, reuerterunt. Pitcati prae erea Castor atque Pollux fuisse feruntur, ut a Catullo in hoc sca
Nam Laconibus, ex quibus Dioscuri fuerunt oriundi, pileatis pugnare mos fuit,ut Festus scribit Pausanias in quadam Laconiae parte sigilla nonnulla pileata extitisse narrat, quae non certo asseuerat Castorum fuissent,nec ne.
Hic libet aliquid de pileo dicere, quod apud Romanos
olim erat libertatis insigne; nam cum seruum manumitterent, ei caput radebant,ac pileum tradebant: hoc apud Feroniae fic- D piissi, dbat; nam ea manumissis seruis,id est libertinis praeesse putaba, insigne.tur Quare Plautus in Amphit seruum introducit ita optatem, Ut ego hodie raso capite caluus capiam pilium. Interfecto Iulio Caesare Romae passim hastae cum pileo in vertice humi figebantur,quasi populus ad libertatem vocaretur. Cum urbs in magno discrimine versabatur, ut undique milites ad praesens periculum contraherentur, vel cum quis seditionem commouere vellet, serui ad pileum vocabantur; quolibertas eis certa promittebatur. Hinc legimus, Brutos monetam cudisse cum pileo, duobus pugionibus imposito, eo innuentes , se, tyranno interfecto, patriae libertatem restituisse. Nerone mortuo,Romae,& per prouincias, quemadmodu Sue. tonius testatur,passim populus cursitabat cum pileis, eo gestu significantes, se a seruitute in libertatem assertos. Apud Plu- aschum legitur, L. Teretium nobilissimum ciuem Romanum Scipionis triumphantis currum pileatum sequutum esse,quod captiuus cum esset apud Carthaginienses, Scipionis opera liberatus esset. Idem multi quoque ciues Romani in triumpho T. Quincti secerunt,quod ab eo deuicta Macedonia,vindicatiellent in libertatem, quemadmoduPlutarchus, atque Liuius xβferunt. Pileus praeterea virtutis atque scientiae est argumentum, ideoque nostra tempestate ij, qui Doctoris insigni is decorantur, pileo donantur. Pileato seruos vae num ire solitos,
139쪽
quorum nomine venditor nihil praestaret, Agellius lib. vii. ex Caelio Sabino refcri. Sed ad Castores reuertam urinam sub Castoris nomine,pol lux quoque eius frater intelligitur Itaque Bibulus,qui Caesari,
fuit collega in consulatu, cum suam ab eo auctoritatem usura pari cerneret, qui solus amborum nomine cuncta praestarensibi fatebatur id accidisse,quod Polluci am templum,ambo bus Dioscuris dedicatum, Castoris tantiam, aut Castorum noumen praeserebat. Hi,ut AElianus atque Suida S Darrat, in Uenes, procerae staturae, imberbes, inter se similes, militaribus indu mentis, ornati gladios ad femur, hastasque in manibus haben. tes effingebantur ; stellarumque loco , de quibus supra dixi, flammulae eorum capiti ad pingebantur. Nam scribit Diodo. rus Siculus, Orpheum, cum tempestate una cum Caeterii Argonautis agitaretur, Deis Samothracibus vota fecisse pro salute,ac incolumitate,&cxtemplo sedatam tempestatem, cum duo astra supra Castoris , atque Pollucis capita cecidissenti Deorumque prouidentia se seruatos credidere. Vnde facturi Caniorum est, ut qui tempestate deprehensi foetent, Dioscuris vota face, vem crum rent.Itaque Pausanaas quamdam Neptuni statuam, apud co Morum g i et rinthios exsistentem describens, in bali inquit Castores suis
ph H exsculptos,ut qui nauibus, atque nautis salutaria numina cic derentu C. nam maxima aliqua tempestate in mari orta, solestinterdum quidam ignes in sublime micare, qui tranquillitati, paullo post futurae spem praebent; de quibus Seneca,ac Plinius scribunt hi, cum in aere se ostendant, qui pro Iunone capituli non iniuria gemini fratrcs,Castor,atque Pollux Iunoni sunt comites attributi. 'sed iterum ad Iunonem veniendum; quam fabulae fingus in ut Theopompus atque Hellanicus recitant, quondam a Ios' pedibus vinctam catenis aureis, ex quibus etiam grauissim/ferri moles dependebat: itaque ea in sublime pendula vischp tur Hoc eo spectare arbitror, quod ea aeris pars, quae ab sex qxe longissime recedit,in qua,ut omnium densissima, nubra, caeligo, pluuiae,aliaque huiusmodi
atque terra coit,quae elementa,
cum sint grauia,semper siduo quada Boeotiae parte Iuno' β
140쪽
num consecrat x m,in qua ingens simulacrum eiusdem stantis exsistebat eam vero ibi sponsam appellabant. Sed id nominis magis iure ei in insula Samo attribuendum fuisse existimo,
quam olim,vt Lactantiu S ex Varrone refert,Partheniam vocalia iit,ex Iunone, quod adolescentula ac virgo ibi degisse feratur ibidemque Ioui matrimonio coniunctam. Itaque in templo, quod in eo loco habebat,ei stimulacrum erat positu, quod sponsae speciem referret, quae forte flammeo obnubebatur. Flammeus quod velum ita a flammeo colore , qui est ruber, dicebatur, nuptarum quia scilicet recens nuptar ingenuo quodam debeant rubore persundi Itaque Varro scribit, apud antiquos morem fuisse;vt nocte tantum nuper nupta cum marito coiret, perinde atque per noctis tenebras minus erubesceret Eaedem ad mariti aedes noctu lectica vehebantur, quae a mulis,sive bobus gestabatur, quemadmodum Suidas narrat ; ubi sponsa in medio sedebat, eius latera ex una parte marito, ex altera honestissimo aliquo aut amico,aut propinquo claudete Eis quinque pueri totidem Faces orae- faces praeferebant, ut ex Plutarcho in Problematibus nuptia, strebantur libus habeturiquibus cum nocturnae tenebrae dispellebantur, nuptis. tum faustum omen asserebatur, re ut ex illo matrimonio fie-cunda proles orireturigenerare enim nil aliud est, quam in lucem edere. Hae faces quinarium numerum non euedebant; nam opinantur aliqui, mulierem uno partu ad quinctum peruenire posse,ibique iistere. Sed alij, rem subtilius considerantes, vetereS numerum imparem in nuptiis adhibuisse dicunt, ut eo pacem atque concordiam submonerent, is enim in partes aequales diuidi nequit,semper aliquo medio numero remanente, qui ambabus communis, eas iterum inter se coniungere possit. Quamobrem caelestes Deos impari numero gaudere dicunt,qui pacis semper sint auctores,inferis vero parem esse gratum, a quibus semper diseordia proficiscaturi par enim numerus in duas aequas portiones dispesci potest,nihil reliquienustente, per quod rursus partes in unum coeant. Ex impari' bus veteres ad nuptias optimo iure quinarium desumpserunt; is enim primus est numerus, qui ex primis pari atquc impari, inter se coniunctis exsistereo,unitas enim numerus non est,sed numerorum principium. Itemque quinque Deos in nuptiis