장음표시 사용
141쪽
inuocabant, Iouem scilicet, atque Iunone adultos,Venerem dis , si quoque Suadelam,& Dianam. Proponebant praeterea spo e 'reas 'me aquam atque ignem; aut ut ostenderent, haec per se ac seorsim p Ystd, in saecunda, hunc quidem, cum nihil humiditatis contineat il. lam vero, cum sit frigida; sed ad rerum procreationem, calidi.tatem, atque humiditatem inter se coire debere, eodemque pacto ad prolem conficiendam , viri atque uxoris coniunctio.
ne opus esse aut ut Cam admonerent, ut, quemadmodum ignis
res impuras expurgat, ae quod in re inest faecis excernit; aqua.que sordes cuctas eluit: ita se pudicam, ac puram praestet,nihil umquam in se admittens, quod labe connubiales leges aliqua
respergere valeat. Ferebatur etiam Colus atque fusius itemque in mariti domum per ouis vellus nupta tra si bat alios praeterea ritus veteres in nuptiis adhibebant; quos, ut ad nostrum propositum minus facientes,praetermittimus, nam paucos hos recensuimus,ut os ederemus, quo pacto Iunonis i pons e simula. crum esset essingedum;nam hoc Varro reticuit, cum huiusmodi simulacrum Iunonis in Samo insula exstare testatus est Sedes, obris i. ad id rcucriamur,quod ex Paulania dicebamus, Iunonem sci-
licet sponsam vocatam,rationemque, cur ita vocaretur, ex eo
dem in Boeoticis afferamus; quae est huiusmodi unonem,ut iratam Ioui, incertum qua de caussa, in Euboeam secessissesso uem,cum placare eam non potuisset, ad Cithaeronem, qui tuePlataeensibus imperabat, venisse fuisse vero Cithaeronem ne- mini calliditate secundum. Eius monitu Iupiter simulacrum eligno fabricauit, illudque plaustro vestimentis velatum impo fuit: in vulgus vero prodidit, Plataeam eam esse, A sopi filiam,quq sibi esset despo sata.Id ubi adIunonis aures peruasit,accubrit illico,& ad plaustrum accedens este conscissa, ligneam esse essigiem comperit, quam nouam esse nupta putarat: falsam se itaque laetanti animo ferens, facile in gratiam cum Iouere diit.In eius rei memoriam festos celebrabat dies, Daedala qu*nuncupabantur. Hanc fabulam Eusebius ex Plutarcho ita ip terpreta tur;Iunonis ac Iouis bella,& dissidia nihil aliud,qu/Melementorum intemperiem significant; quae,nysi certis propo
tionibus contemperentur,natura rerum soluta, magnam p*V
uiciem afferunt. Si ergo Iupiter,id est , calida virtus, ac ig*β'
142쪽
nimio in eXcesseri siccitate omnia pereunti sim vero Iuno, humida scilicet, M ventosa natura, Iouem aspernata superauerit, magna vis pluuiae delata diluuio cuncta vastabit: quod illis teporibus factum, Boeotiami maxime regionem probauit, quq multitudine aquarum tecta fuisse dicitur:quia quam primum, tenipestate transacta, terrae apparuerunt, Deorum reconciliatio facta fingitur: prima vero omnium arborum quercus eHO-ruit; quae non modo piis hominibus ( ut Hesiodus ait verum etiam diluuij reliquiis opitulata est . cum glandes rami ferant,
143쪽
Iunone veteres candidis liliis coronabant , quae Iunonii, rosas appellabant,nam cius lacte respersa, ut fabulis fertur,candida euaserunt; fabulantur enim, Iouem ad eius dormienti, ubera Herculem infantem admouisse, ne eum suo lacte nutri tum,tam insecto odio prosequeretur.Sed eum nimis avide Ee exsugentem effecisse ut Dea euigilaret, cognitumque, statiri esse proiectum, ita ut lac per caelum spargeretur , indeque ei tea. caeli pars dealbaretur, quam viam lacteam Astrologi vocati aliquid etiam in terras instillaretur, ex quo lilia can descerent Tertullianus testatur,Argis Iunonis simulacrum fuisse, vitium ramis circumdatum, quod leonis pellem pedibus proculca. bat; perinde atque in Bacchi contumeliam pampinos gesta.ret,leonemque calcaret,ut Herculi iniuriam faceret quos am
bos priuignos maximo odio insectabatur. Lanuvij Iuno sos l.
ta, tamqua Dea tutelaris colebatur, ut Liuius refert; eiusque statua, silc u c Cicero testatur, caprina pelle amiciebatur, hastam, atque parmam gestans. Festus de Iunone Februali ld.
queDS,cur ea ita nuncuparetur,inquit, et Februario mensisacra fieri, eiusque ferias esse Lupercalia, qua die mulieres se, bruabantur a Lupercis amiculo Iunonis,id est, pelle capripa Finxerunt praeterea ipsius Iunonis simulacrum, aeream soli cem praeferens, su mpta translatione (vt Suidas dicit ab inci dente capillos forfice, M puru corpus ostendete: quod munui aeri, cuius Iuno est symbolum, in humanis corporibus eXpus gandis tribuitur. In quodam Neruae numismate matrona est cum radiata corona,in throno sedens,laeua se eptrum, dexte a forficem praeferta Iuno iudicari possiti litterae tamen, quae in coleguntur, hae sunt; FORTUNAE P. R. Non memini,me de alio Iunonis simulacro legisse;nisi qdejaliqui eam rectam estingunt, manibus papauerum capi arum; nentem, ac ad pedes iugum habetem;hoc innuentes quo phcho inter se coniuges coniuncti esse debeant; idemque retex x Ur ad prolem ex eorum coniunctione exsistetem: huius im3 gi Di nullam apud antiquos mentionem inuenio factaimp R C quam quod Iugae Iunonis ara fuit B omae in vico, quei 'I U dictus est,ut Festus alti quod ad hanc aram,vetexi yi q
144쪽
hubentes vinculis iungebantur in omen futurae concordiae Et seruius super illa Virgilij verba I v. Eneid. Ne cui me vinclo vessem sociare iv EIugali, inquit, propter iugum, quod imponebatur matrimonio coniungendis, unde etiam Iuno Iugalis dicitur Et, cum Dido se aeneae matrimonio coniungere statuisset, sacrificasse ibidem legitur,
Iunoni ante omnes,cui vincla iugalia curae. Ex quo non ulli,itemque ex Veneris imagine, quae cu compedibus pingitur, Matrimonium expresserunt, quod collum iu nisi is, go submiserit,& pedes compedibus habeat vinctos. Id alij ex xium Hymenaeo derivarunt,qui nuptiis pCeesse credebatur: in qui, ibus eum olim,quibusdam conceptis precibuS inuocabant, ut V men .is suo numine praesens, matrimonium fortunaret. Sed & aliis quibusdam ritibus antiqui coniugalem concordiam adumbrabant: nam coniugibus fausta quaeque precati,in nuptiis a male ominatis verbis parcebant: quare saepe cornicem nominabant,ut inferius in Concordiae imagine videbimus; Iunoni, que Iugali sacrificantes,set ex victima extrahebant,idque post erat o maltare proiiciebant, ut ostenderent inter coniuges nihil amaroris intercedere, quod est, eos vacare omni dissidio, atque odio debere. Atque ideo veteres in nuptiis celebrandis , Hymenaeum inuocandum sanxerunt; non quod is matrimonium
instituisset, sed quod post multos grauesque labores,atque di
scrimina, ad optatas tandem nuptias marcinia cum felicitate peruenisset. Res autem ita a Luctatio Statij interprete lib. iii Tneb. narratur, Hymenaeus puer Atheniensis fuit: is, cum an si tonos puerilis aetatis excederet, neque adhuc virum posset im plere,ea pulcritudine pr*ditus fuisse dicitur,vis heminam men tiretur. Hic cum unam ex civibus suis virginem nobilem adamasset, ipse mediocribus ortus parentibus, quia nuptias de- per bat,quod poterat tamen , puellam extrema amoris linea iliges,animum solo satiabat aspectu. Cumque nobiles foeminae cum virginibus sacra Cereris Eleusinae celebrarent, subito pira carum aduentu raptae sunt: inter quas etiam Hyme DRUS,
qui illo & amatam fuerat subsequutus, re ipse puella creditus. um igitur per longinqua maria praedam piratae vexissent, ad
145쪽
quandam regionem tandem delati perueniunt bique somno oppressi,ab insequentibus sunt interempti. Hymenaeus,relicti, ibi virginibus, reuersus Athenas, pactus est a ciuibus dilecta nuptias,si eis filias suas restituisset: quas ubi pro voto restituit,
exoptatam accepit uxorem quod coniugium quia felix fue rat , placuit Atheniensibus nomen Hymenaei nuptiis miscere. Ha: c Luctatius Sed Donatus in Adelph.Terent.atque Seruius in primum AEneid. ipsum etiam Hymenaeum tradunt puellas liberasse,cum piratas somno fatigatos interfecisset. Haec Geth. ci de nuptiarum suarum Deo sed Romani ominis caussa Tha lassionem in nuptiis inuocabant. Res ita habet, quemadmodum eam Liuius describit, Romae scilicet in raptu Sabinarum virginem unam, longe ante alias specie& pulcritudine ipsi.
gnem a globo Thalasiij cuius da raptam fuistam ultisque sciscitantibu S, cuinam eam ducerent, identidem, ne quis eam vio
in asses laret,Thalassio ferri,clamitatui . propter quod nuptialem hae in nupti et vocem faciam Aut hic ritus inde originem trahit; quod Ilihmustcu -- lassio,iuxta Varronis sententiam, signum litiam ficij nam Ilia, lassionem vocabant quasillum vas utique lanificiis aptum: Vt hac voce saepius repetita,sponsam admoneret, quodnam eius esset munus futurum: id etiam Plutarchus in Problematibus confirmat,referens quoque, quod superius de colo, atque s so,atque transitu per vellus ouillum diximus: sed & Festus vult sponsam supra id sedere solita im ex eo enim lana sumitur, qua postea colo aptatur; atque haec verba concepta dixisse bi ipCatus,ego Caia quibus verbis designabatur, omnia inter ma ritum atque uxorem comunia esse debere. Atque senseruptati qui, huiusmodi nomen in nuptialibus caeremoniis fuisse adhibitum, in Caiae Caecillae memoriam, quae eadem a JpM quit Tarquinij Prisci uxor fuit, mulier sane sapies,atque sempivirtutum genere praedita , quaeque domum summa cum pyo iudentia administrauit. Quare Plinius ex Varrone reser , pq D T magna cum religione eius susum, atque colum suisiciet Udxum, crepidas aliqui addunt. Hincque factum esse assc Vphyx ip nsa,vbi primum viri domum ingrederetur,secum coi 'Myn cum lana,atque fuso afferret,ut scilicet se ad virtutem Trum
lierib huius imitandam excitaret, quae suis laboribus regi Nvestem
146쪽
vestein Servio Tullo suo genero confecisse ferturi hanc postea id Fortunae templum suspenderunt. Cingulo insuper nuptaeingebatur, quod vir in lecto soluebat. Factum id ex lana ouis sextus Pompeius dicit,n sicut illa in glomis sublata, coitinctii
inter se est; sic vir suus secum vinctiis, colunctusque csset. Cingulum id Herculano nodo vinctum, vir ominis caussa solue
bat ut silc ipse felix in suscipiendis liberis esset, sicut Hercules fuit, qui LX X. liberos reliquit. In quo Deam Virginensem vir inuocabat, quae fasciis virginalibus feliciter soluendis preesse
credebatur. Hanc Deam, ut D.Augustinus lib.v 1. de Civit Dei ex Varrone refert, una cum magna Deorum turba in cubiculum ferebant,ut iis opitulatibus,vir facilius virginalem florem decerperet,neque sponsa id reformidaret, cum tot Deos prae . sentes cerneret, qui eam,ad sese marito permittendam hortabantur, quolibet suum munus exercente, nam distincta erant inter eos munera. Sed Coryphaei Venus atque PriapuS erant. Sed quid referre est opus Deorum numerum, qui ab antiquis nuptiis praeponebantur,cum siti fere innumerabilis 'neque id mirum,nam ut supra diximus apud veteres mos fuit,ut sitn m. lis hominum actionibus singulos Deos praeficerent; qui etsi interdum non erant inter se numine diuersi, cognominibus tamen distinguebatur quod ex Martiano Capella lib. 1 i Philol. patet, ubi eandem Iunonem ob quattuor munera, quibus in matrimonio fungi putabatur, quattuor cognominibus insigia mquae sunt,Interduca,Domiduca,VnXia,atque Cinxia; verba sunt huius odi; Iure te mortales puellae debent in nuptias conuocare, ut earum & itinera protegas, &in optatas domos ducas, S cum postes ungent, faustum nomen affigas, ae cingulum ponentes in thalamis, non relinquas. Sed iam de Diis nuptialibus satis, te quibus nullam eorum imaginem apud an
has u urum 3μφ m*mini reuertamur ad ritus, qui in nuptiis
m in vutii postes Orstare, ac eosdem adipe ungere, noq*d mali medicamenitan ferretur. Mariti nuces spargebant
pueris magno cum strepitu eas colligentibus, ne potita clamor,dum fasciam virginalem sibi solui nollet, a circumstant us audiretur. Aliis placuit', ea id gratia factum, ut se puerili,
147쪽
bus omnibus ludis renunciare, re iuuenilia cuncta ludicra te linquere, maritus eo indicio tistaretur. Varro spargendarum nucum hanc esse rationem putabat, ut Ioui S omine matrimo.nium celebraret Ura, ut nota a n Upta matrona esset, sicut Iuno: nam nuces in tutela erant Iouis. Sed de his hactenus .Pingeba tur Humenaeus coronatus floribus, & amaraco, dextra facem ' sinens ,sinistra flammeum(lutei velaminis id genus quo velo nouae nuptae se tegebant , idque flammeum vocabatur, quo boni ominis causa eas velari solitas Sex. PompeiUS tradit, il
148쪽
circo quod eo assidue Flaminica uteretur; cui diuortium sacere non licebat Sed tamen non incommode id referri potest ad sponsae ruborem atque verecundiam innuendam,quam idem dicamus licet cum Pudore, quem antiqui tamquam Deum venerabantur quare ei Athenis altare erat dicatum Lacedaemone vero simulacrum positum fuit ea de caussa, quam Pausanias in Laconicis narrat Cum Icarius Vlyssi Penelope Muptum dedisset,Viystis animum tentauit, numquid Lacedaemone domicilium habere vellet. Quae spes ubi hominem fefellit, filiam orare coepit, ne se desereret,atque ut secu permaneret. Quinae Ithacam iam proficiscetem in curru prosequutus, multis eam solicitabat precibus .mysses,tandem victus hominis importunitate,puellae optionem dedit, vel se ut sequeretur,si id mallet, vel cum patre Lacedaemonem rediret Ibi illam aiunt, nihil sane respondisse, sed faciem tantum velasse: Icarium, cum sibi probe nosse videretur, quid illa animi haberet, ut cum Vlysse abiret, permisisse. Signum vero Pudoris ea in viae parte dedicasse, quo Penelo pe,cum faciem velauit,peruenerat quod forte facie tecta essictum erat. Quare non temere recens nupta faciem flammeo velabat, quod sinistra Hymenaeus gestabat, qui M in sedibus croceos soccos habebat. Sed eius imago praeclare a Catullo in Epithalamio in Nuptias Iuliae re Manlij adumbratur,liis verbis; Collis o muconis i Cultor, aniae genus, Qui rapis teneram ad virum Virginem O mmenaee mmen
Suave olentis amaraci, Flammeum cape tamethuc Huc veni,niueo gerens
Luteum pede soccum. Excitusque hilari die,
Nuptialia concinens Voce carmina tinnula,
Pege humumpe bin, Pineam quate taedam
149쪽
Seneca vero in Medea sic eumdem effinxit his versibus, Et tu,quiserebin legitimis ades, Noctem discutiens,ausice dextera,
Huc incedegradu marcidus ebrio, Praecingens reseo tempora vinculo.
Claudianus etiam in Epithalamio Palladij & serenae ita degimenaeo Canit, Dulce micant oculi,murus infecerat igni Solque pudorque genas . dubiam lanuginis umbram Caesaries intonsa tegit.
TERRAM existimauere veteres,omnium Deoru primami quam ideo Magnam matrem , atque Deorum matrem dixe- runt, ae pro naturae eius varietate, diuersisque qualitatibus, multa ac varia ei nomina imposuerunt, multiplici cultu ase Cerunt,ac diuersas illi statuas posuerunt Quamobretiri,cum de ea, prout interdum sub Iunonis nomine intelligebatur, supe rius disseruerimus, nunc dicendum restat de aliis imaginibus,
quae aliarum Dearum nomine insignitae, terram nobiS repta: sentant,cui uni rerum naturae partium,iuxta Plinij sententiam Terra cur lib. II. naeuralis historiae, eximia propter merita cognomest mater dicta indidimus maternae venerationis Sic hominum illa, ut Caelum Dei,quae nos nascentes excipit.Itaque solebat veteres editum
infantem statim in terra deponere,iam quam si collocassent ipvlnis omnium rerum matris: quem dc illico leuabant; cui sci Deam dictam Leuanam praeposuertit: sicut M Cunina Deam colebant,quam infantes in cunis tueri, & fascinum submoue re credebant.Erat & Vagitanus Deus, qui infantum vagi ibbi praeesse existimabatur. Pauentia puerorum pauoris D ea dic
batur Edusa & Potina Deae priesides existimatae sunt in niuem eduliis de potionibus. Quare terra nascentes nos ubi statim exceperit,natos alit, semelque editos sustinet semper; novis mc complexa gremio, iam a reliqua natura abdicatos, q*Nin Xime ut mater operit. Neque homines tantum aut bcii; '
sed omnia quae hic sunt, a Terra vitam haurire, ab eaque si
150쪽
ac conseruari videtur. Merito igitur magna mater,& Deorumiptarum ma er appellaturinam Dij, qui a veteribus colebatur, aliquando mortales fuisse perhibentur, ac ex terrae fructibus victitasse constat, instar mortalium caeterorum Haec eadem est atque Ops, Cybele, Vesta, Rhea, Ceres, aliaeque, quae Terram aliquo modo significant,quarum nomina, fabulas, ac alia quae de eis iactantur a nobis hic declarabuntur, Cum earum imagines describemus, si opportune ceciderit nam sicut pictores tabulas omnibus ornamentis conuestiunt, quae intuentium oculos lectare possinti, ita & nos has a nobis adumbratas imagines omni pigmentorum genere distinguere decrevimus, quo legentium animos maiori voluptate perfundant: nam hic interdum nomen aliquod expono, aliquando fabulam interse-ro,quam vel loga interpretatione declaro, vel leuiter praestringo , nec omitto aliquid attingere, quod ad historia pertineat: omnia vero haec ita praestare si udeo , ut loco fiant; qua ex re si non magnam aliquam oblectationem lectoribus creo,at certe
non mihi videor multum molestiae afferre,cum rerum varietas
per se nata sit, fastidium magna ex parte leuare. Magna ergo mater Ops ab antiquis fuit appellata, ab ope scilicet praebeda; quia nihil est,quod mortalibus maiori sit adiumento,ad vitam tolerandam ipsa terra: quam Homerus , hoc est,uitae clargi tricem cognominat, ea namque ubi commode degere possimus, undeque victitemus, affatim suppeditat;plurimisque rationibus, piissimae matris instar nobis prodest. Quare Martianus eam describens, inquit,eam gradaeuam, Corpulentamque esse: quod cum iis consentit, quae Pausanias in Achaicis de quodam Telluris simulacro refert, quam vocabant Eurysternon,id est, latum pectus habentem. Haec quamuis foecun-dd circunfusaque partubus, tamen floridam , discoloramque
venem herbida palla contexuerat , in qua totus gemmarum, metallorumque census, atque omnium prouentus, frugum que,& sationum larga admodum ubertate ferebantur. Ex hac imagine Terram quiuis intellexerit;quam Varro vult,ut D. Auguulnus refert, Ope vocari,quod humana opera melior euadat 3c quo magis colitur,eo uberiores fructus proferat: eam,