장음표시 사용
191쪽
aquosis locis prouenit. Ouidius lib.X II I.Metamorph cum de Aci in fluuium mutato fabulam recenset, quem Poli phemui, grandi quodam sano proiecto,cotriuerat,ita de eo Galatheatu narrantem induxit; Gutraque res subito media tentu ex titit aluo Incinctauu iuuenis flexit noua cornua caunis. I ui ni quod micr,quod toto cammiud ore est,
Romae etiamnum in Vaticano Tiberis statua visitur, qui peccornua
192쪽
cornua, nec serta arundinea habet; sed est corona,ex variis sio ribus ac fructibus co eX a redimitus quod, secundum meam quidem senten iam, eo refertur,ut fertilitatem, atque annonae eopiam significet, quam is fluuius incolis affert. Sed tame non omninoeest poeticis ornamentis spoliatus; nam S arundinem manu gestat. Cum Achelous apud Ovidium lib. I IX. Meta. imorph Theseo narrat comerionem, quam cum Hercule pro Deianira suscepit, brachio innititur, caput habet arundine cinctum, viridi amictu induitur, neque tame ambobus cornibus, sicut caeteri fluuij,est insignitus, nam alterum ei ab Hercule est
diffractum quod postea floribus, ac fructibus variis refertum, AEtolis est donatu, qui id Cornucopiae appellarunt. Quod est ideo ab antiquis fictum, ut Diodoro videtur; quod Hercules
scilicet maximo cum labore alterum huius fluuij ramum a pristino cursu in aliam partem diuerterit; quae cum foecundis illis aquis irrigaretur,maxime fructifera euasit Itaque varie flumina a poetis describuntur . nam ij, vel aquarum qualitatem, vel illorum cursum,vel regionis naturam, per quam transeunt, considerantes,stuuios diuersiis descriptionibus designat Quare Pausanias in Arcadicis refert, in quodam Arcadiae templo nobilium quorundam amnium e candido marmore signa videri ; sed unius Nili simulacrum e nigro lapide: cuius quidem rei hanc caussam affert; quod scilicet per nigros AEthiopes Nilus in mare delabitur Lucianus scribit, AEgyptios Nili essi.giem stupra Crocodilum, aut equum fluviatilem collocasse:
equus autem fluviatilis est, ut Herodotus eum describit, quadrupes, magnitudine taurum aequans, bo uino capite, depresssiis naribus, caprarii instar,iubis dorso,ac hinnitu equino, dentibus aprorum aduncis, renidenti cauda, pelle ita crassa atque dura,vt,cum est exsiccata, siit iaculis conficiendis apta. Haec bellua a Graecis est dicta innam rasi . Circum Nili simulacrum pueros aliquot ludentes effingebant; ut etiam apud Plinium lib. x X X V .legitur, ubi de marmore, quod Basaltem vocabat, loquitur; scribit enim,ex hoc marmore statuam Romae in templo Pacis ab Imperatore Vespasiano Augusto dicatam, argu mento Nili, X v i. liberis circa ludentibus, per quos totidem cubiti summi incrementi augentis se amnis eius intelligeren-
193쪽
tur De quada Vertunt statua , in foro Romano possita legitur, quae Tiberim olim illac transeuntem repraesentabat: haec floribus atque fructibus erat ornata,vt fertilitatem agrorii ostenderet, iuxta quos Tiberis praeterfluit. Vertumnus etiam Deus, humanis cogitationibus praepositus credebatur, qui diuersa formas indueret , sicut 3c homines subinde consilia mutast, Aliqui eum anni Deum putauerunt, qui iuxta tempora ruma id sumit figuras; atque ideo eius natura cunctis figuris est oppox tuna, ut Propertius de eo lib. I v. dicit; cuius descriptionem op*
194쪽
. ne pretium fore sum ratus,hic apponere,cum sit longe elegantissima ea vero sic habet; ii mirare meas tot in uno corpore formas' Accipe Vertumn gna paterna Dei. ficu o,et usitas ortor,nec paenitet inter Praelia Volsicinos deseruissescos. Nec me turba iuuat,nec templo delector eburno; Romanumsatis est,posse videre forum. Hac quondam Tiberinus iter faciebano aiunt Remorum auditos per vada pulsa sono . At postquam ille suis tantum concessit alumniae,
Vertumnus verso dicor ab amne Deus. Seu,quia vertenti fluctum percepi ue anni, Vertumni rursus credidit esse sacrum Prima mihi variat liuentibin uua racemis, s Et coma lactentiola, sive tumet. Hic dulces cerasos vic autumnalia pruna Cerniae,s aestiuo mora rubere die Insitor hic soluitpomosa vota corona, Cum nrm inuito stipite mala tulit Mendax fama noces alius mihi nominis index: De se narrant tu modo crede Deo. portuna mea ere cunctis natura guris:
si quamcumque voles,verte decorus ero.
Indue me Cois, fam non dura puella. ueque virum,sumpta quis neget esse tores Da falcem,S torto ontem mihi comprimeseno:
Iurabis,nosa gramin ecta manu.
Arma tuli quondam; S,memini, udabar in illis: His di imposito pondere,messor eram. Sobrius ad lites:at cum Fimpolia corona, Clamabo,capiti vinasubisse meo. Cinge caput mitra; seciem furabor Iacchi: Fursior Phaelii,s modo plectra data . Cassibu3 impositis,uenorisidarundis urit Fauninpluminosium Deus aucupio. Est etiam aurigae Pecies Vertumnus,ct eius, - 'ai cit
195쪽
Traiicit alterno qui leue pondus equo.
Suppetat; hocpifices calamo praedabones iis
Mundus, emisiis institor in tunicis. Pas orem ad baculum possum curare, vel idem Sirpiculis medio puluere ferre rosam. Num quid ego ad clam, e quo mihi maximasma est,
mrtorum in manibus dona probata meis' Caera etis cucumis,tumidoqite cucurbita ventret ne nota est iunco brassica vincta leui. Nec plos ullus hiat pratis,quin ille decenter Imposito ponti langueat ante meae. mihi,quod formas unus vertebar in omnes, Nomen ab euentu patria lingua dedit.
Lic Er in ditionis diuisione, alij Saturni filiorum caeli regnum obtigerit,alis aquaru , alij inferorum, prout fabulis ferturi, quod, sit rei veritatem spectare velimus, innuit, Ioui sorte Orientis partes,Plutoni Occidentis, Neptuno vero maris insulas obuenisse Sed tamen eorum quemlibet passim suum imperium exerrere,interdum videmus nam Neptunus apud Virgilium lib.1. AEneid.ventis minatur,quod sine eius permissu,cae lum, terrasque turbare ausi fuissent Iupiter nonnumquam in ferorum res ad ininistrat: necnon & Pluto in caelum suum ius extendit. Itaque Iouem dicunt fulmen triplici cuspide praedi tum,Neptunum tridentem,Plutonem canem tricipitem habere.Quamobrem cumPlutonis imaginem describemus,mirum
videri nemini debebit, si eum interdum parem Soli potestato statuemus, re aliquando terrae. Sed tamen tunc etiam infero rum Deus est intelligendus,utpote qui praecipuam ibi potest, rem exerceat, imperiumque in animas corporeis vinculis es solutas habeat. Hic, ut quilibet iuxta promerita iustas pinsolaut praemia consequatur, tres aequissimos iudices habere iiii gitur,qui inferorum iudicio praesint, quorum unus dicitur cito AEacus,alter Minos,tertius Rhadamanthus de quibus , anx quam ad Plutonem veniam,aliquid ex Platone dicam nam
196쪽
eum in primis cognitu iucundum videtur, ac multum facere ad intelligendum, quo pacto eorum imagines sint exprimedae; tum hinc discamus licebit, quales iudicum debeant esse mores Ita igitur Plato habet Salu riai tempore lex erat,quae etiamnum apud Deos viget, viguitque semper, ut scilicet ij,qui vitam cum iustitia transegissent, post mortem ad beatorum insulas proficiscerenturi contraque qui nequam, ac flagitiose vixissent,morientes eo abducerentur, ubi poenas suorum scelerum luerent. Sed Saturno regnante, re in primordiis regni Iouis adhuc uiui,postremo videlicet vitae die homines etiam a vivis iudicibus iudicabantur: quo fiebat, ut multi non pro vitae meritis iudicium ferrent. Quod ubi Iupiter ex Plutone resciuissset,ex eisque qui beatorum insulis praesiderent; multos scilicet illuc destinari,qui eum locum nullis promeritis sibi comparassent,se huic ordinis perturbationi obuiam iturum inquir, cuius caustam in id referebat, quod homines ante mortem iUdi- carentur, dum mortali adhuc corpore circundaren cur, multique eos circumstarent, qui bene,maleve de ipsis sentirent.Itaque plurimos animos sceleribus coopertos se coram iudicibus sistere audere, tamquam si essent summa innocentia praediti, suam enim peruersitatem corporis pulcritudine, familiae nobilitate, diuitiarumque copia tegere nec testibui destitui, qui as seran t, se vitam,omni culpa carentem duxisse. Itaque iudices, corpore impeditos, quod veluti velum est animo obiectum, quominus verum cernere possint, tot rebus deceptos ac tantam bonitatem admirantes, non posse eos non omnibus bonis
dignissimos iudicare. Quare illud in primis facto opus esse, ne
homines, quando ex hac vita sint migraturi, praesentiant cuius rei Prometheo fuit demandata prouincia. Deinde, ut cunctis rebus corporeis exsuli iudicibus se sistant, qui & corpore careant , ita ut animis tantum animos nudos tu apertos cernant,
atque ita facile iustum iudicium futurum. Quamobrem de Lausi deciata Creui,inquit, ut ex meis filiis duo Asia oriundi, Minos scilicet, tum de an & Rhadamanthus,unusque Europa, AEacus vocatus, Cum eX misi id c
hac vita migrarint, ad quoddam pratum proficiscantur (quod Veritatis ager appellabatur ibique ubi duae viae se diuidum, altera ad beatorum insulas,altera ad inferorum loca tendens,
197쪽
animorum,qui e corporibus recesserint,iudicia exerceat Asia
ticis iudicandis praeerit Rhadamanthus, AEacus iis,qui ex Eu ropa aduenerint; sique quid dubi j inciderit, Minos cognoscet; ut sine ulla fraude quisque ad eum locum destinetur, qui meri
tis conueniat.Hoc fuit Iouis decretum, ut hominum animi tu ste iudicarentur Itaque Rhadamanthus, a que AEacus, cum iudicant, virgam manu tenent, Minos seorsim sedet, singulo.
rum caussas secum dispicit,auratum sceptrum ipse quoque gestans; ita enim Vlysstes apud Homerum refert, se eum vidiste, cu mortuis ius dicit.Iudicadi animi omni u affectu u signa, qui.bus tenentur, prae se feruli itemque quidquid umquam gesserint,dum adhuc corpore coercerentur, facile in ei S argumenta deprehenduntur. Quare cum se coram iudicibus statuunt, nequaquam interrogatur, quinam olim fuerint iudices enim, iis tantum copertis, quae dii adhuc inter mortales versarentur, perpetrarint,eos ad commerita loca ablegant. Hic Plato expli. cat, quinam animi ad inferorum carceres destinentur, dc qui ad beatorum sedes mittantur. Sed nos contenti trium horum
iudicum effigiem designasse,ad alia transibimus Dantes Algerius Minoi videtur formam belluae tribuisse ; ita enim in Poe.
male de Inferno dicit , . Cernere eratremo assem Minoasidentem, Morribili rictu latrantem,ac torva tuentem.
u torsaeuus vita que,ac crimina disicit Atque alias aliis poenas decernit umbras Passentes audit,lenta subigitquesteri, mae quis apud superos commisit crimina quorum
Pro meritis poena taxat,numerumque, cum que,
Tot caudae corpus spiris immane reuincens, Poenarumgradibus quot vult torquerier ipsas. Mibus quid Aliqui in ea sunt sententia, ut putent, Minoem scelerum cos signific f. scientiam significare, qua assidue, qui sibi facinorum est cos scius, se ipsum vexat, accusat, supplicium ob oculos statuit, totquet,exagitat. Sed nunc ad Plutonem reuertamur, qui etiam diuitiarum Deus est habitus,n ber enim Graece diuitias sis ix ficat.Per eum aute terra intelligitur unde tot opes haurius V
Itaque Latini eum Ditem ad diuitias innuendas, appellaq*φ
198쪽
duxerunt. Hunc manium Deum putarunt, quod is scilicet fu nebres pompas inuenerit, ac iusta, quae mortuis persoluimus. Sed laec missa faciamus, re eius effigie, a poetis adumbratam, describamus. Apud inferos is tamquam rex in solio sedet , ita enim eum Claudianus Lib. i de Raptu Proserp. designat, cum refert, eum Mercurium ad Iouem, uxorem stibi petitum misisse.
Ipse rudisulto solio,nigraque Verendus Maiectate sedet qualent immania foedo
Sceptrasitu. Martianus Capella regiam coronam ei tribuit, cum eum una cum Neptuno fratre describit,ita dicen S,Pluto luci ruga issum' Plutonis cobratione pallescens , in Capite coronam ex heben O , tartareae lor. noctis obscuritate uesces.Sceptrum, quod manu gerit,eum Corma,Sceregem monstrat id est paruum nam inferioris huius orbis re- ptrum
gau repraesentatuta Porphyrius hoc explicat,quemadmodum Eusebius refert;subque Plutonis nomine Solem intelligit , qui ideo inferorum Deus dicitur,quod hieme parsi se nobis ostendat,sed maximam temporis partem degat inini Antipodibus, quos in inferiori orbe habitare dicimus aeum tamen illi se nobis superiores arbitrentur,ut Seruius ex Tiberiano refert, qui ait, olim a vento ab Antipodibus litteras ad nos allatas, cuius id erat initium ; Nos superi vos inferos salutamus. Aristoteles
etiam rationibus conatur ostendere, nos reuera inferos esse.
Sed hoc non multum ad rem , illud hinc intelligamus, Plutonem, si pro Sole capiatur; sub terris degere credit Um, Cum DO-strum hunc orbem non collustrat.ls idcirco Proserpinam a se P 'Cp 'id Plato pro
raptam retinere dicitur, quae seminis vim exprimit; quia hiemis tempore, cum Sol a nobis longius reCessit, semen intra terrae viscera conclusum latitat. Galeam Pluto gestat, ut Homerus,plato,atque Hyginus dicunt. Solis enim verticem nequimus intueri Itaque secundum fabulas,quicumque galeam sibi Plutonis aut Orci induisset(utroque enim nomine idem apri Pellatu mortalium oculis cerni non poterat, cum tamen ipse alio, Cernereti quam Perseum ges asse fabulantur,cum Medusae caput abscidit,hocque praesidio fretum,ab eius sororum impetu sese sartum,tectum praestitisse. Hanc Mineruae beneficio
199쪽
obtinuisse ferunt, quae etiam apud Homerum huiusmodi dii leam sibi aptasse singitur, ne a Marte contra Troianos pugnas deprehendi posset. Cerberus ei ad pedes iacet, quemadmo.
dum Fulgentius scribit,qui Plutonem terrae praesidem, ac custodem appellat, eumdemque obscuris tenebris circuitatum, sceptrumque manu tenentem describit, haec eo reseruntur, ut intelligamus,tria semini opus e fle,ut ad fructus peruenialipti. mum scilicet, ut humi spargaturideinde ut terra tegatu r postremo, ut sub ea latitans germinet Pindarus Plutonem facit, manu virgam tenentem, hacque animas ad inferos eum dicit perducere. Nonnulli ei clauem in manus tradunt, qua sui re, gni fores claudat,ne videlicet animae ibi conclusae, aliquando elabantur. Quare apud Pausaniam legitur, in quodam Iunonis templo,quod alicubi in Graecia erat, ebulam quadam eX- in stitisse,in qua inter alia multa,incisus erat Pluto cum Proserpina, duabusque Nymphis,quarum una manu pilam, altera clauem continebat , huius rei hanc rationem affert, quod clauis scilicet sit Plutonis insigne;cum is inferna loca ita Conclusa teneat, ut nemo indu possit elabi. Ex quo locus fabulae est datus, Cerberum ad inferni portas excubare, ut eos perterrefaciat, qui fugam moliantur quem ita seneca in Hercule furente discribit;
m euus umbras territat Stygius cano, qui terna vasto capita concutiens sono, . di Regnum tuetura, sordidum tabo caput
Lambunt colubrimiperis horrent iubae; Longusique torta sibilat sauda draco. Ita etiam eum Apollodorus lib. t i. Bibliothecae describit, nisi quod addit eum in dorso serpentum omnium capita habuis It Dantes quoque in libro de Inferno sic eius imaginem de
et mimiatque,voratque animas,manditque ,rapitque.Hesiodus ei centum capita tribuit; eunaque Philonis ostia' .
Cerberus umbrarum latratu regna trifauci Personari,dique animas multa formidine re Truces ileti oculi;barba est implexa colubris,
200쪽
xium appellauit,eisque blandiri, qui infera loca ingrederetur, sed qui egredi studerent, continuo ab illo corripi, atque deuorari dinit:quod quidem eius nomini congruit; nam Cerbe-ru quasi et, hoc est, Carnem vorans dicitur. Atque ideo aliqui per eum terram significari dixerunt, qUse Cada uera vorat,atque conficit. Huic similis erat quidam Eurynomus, de quo ex Delphicis interpretibus Pausanias libro postremo scribit,ipsum inferorum fuisse damnonem,qui mortuorum Carnes ebsumeret,ita,ut ossa selum modo relinquerentur: colore erat