장음표시 사용
231쪽
tiam doceret,qua instructi,aliis persuadere possent,ut vitam ei Lingua vilem socialemque degerent. Itaque veteres linguam Mercu-Memur o rio consecrarunt:& mos fuit,ut, cum cubitum irent,vinum li-cqV- - barent,& victimarum linguas ei sacrificarent. Mercurius pri- M, et , a mus/habi di, qui luctandi modos ostederet ideoque mera
catorum erat Deus: hacque ratione factum fuisse, Suidas scri bit, ut crumenam eius simulacro adderent. Fulgentius alatos Mercurij pedes vult ad velocem, atque perennem negotiato, rum discursum referendum, qui suorum negotioru transigendorum caussa, hac illacque cursitant. Quare Caesar in commentariis de bello Gallico, Gallos refert, Mercurio praecipue inter omnes Deos diuinos honores tribuere, cuius apud eos multa simulacra visebantur, nam, praeterquam quod eum omn umfere artium repertorem crederent, putabant etiam multum in lucris, ac in negotiandi arte prodesse posse: in qua quantum p homines vigilantes esse debeant, praeclare sane gallus, eius si pe mulacro appositus innuit 1 licet nonnulli putent, id potivi sio tertiam, atque vigilantiam sapientum hominum designare, quibus turpe est,totam stertere noctem nam Mercurius, cum pro ratione,ac diuino illo lumine capiatur,quod nos ad rerum cognitionem ducit , non diu nos in somno sepultos delitescere permittet,sed, animi ac corporis viribus modico somno re creatis,nos ad consueta opera excitabit,neque tamen omnino insomnes ducere noctes nos volet; nam homines cum in per petua corporis, aut mentis agitatione persistere nequeant,breui quiete,quam somnus affert, indigent. Pausanias in Corinthiacis scribit de quadam ara, ubi Musis, atque Somno simul res sacra fiebat,iam quam maxime inter se consentirent.Vethres enim Somnum Deum habuerunt; cui & statuas ponebant eum Homerus, ac Hesiodus Mortis fratrem appellarunt: quo etiam quaedam imago in Cypselli arca exsculpta respiciebat crat enim mulier quaepia, quae sinistro brachio puerum candi dum dormietem sit stinebat,dextera autem nigrum,qui e j in
dormiebat, atque distortos pedes habebat; hic Mortem, illem Edim Somnum denotabat ; foemina illa Noctem,amboru macriccinsignificabat. Nox vero apud antiquos mulieris speciem habe bat, magnis alis iisque atris praeditae, quae expaniae essent lxa y
232쪽
irum volare velle videretur, iis uniuersam terram complecteba- ut vi Virgilius scripsit. Ouidius papauere tempora eius cinoit unaquc cum ea magnam miteit nigrorum Somnioru multitudinem. Alij et currum rotarum quattuor attribuunt, quae iuxta Buccatij sententiam quattuor noctis partes repraesentat, in quas a milisibus, ac nautis, cum excubias agunt, est distributa. Ea est fulci coloris,sed vestis micat aliquantulum ; quod ad caelum refertur, in quo semper sidera fulgent. Tibullus lib. 1 i Eleg s.ei Comites adiungit stellas, quas eius filias dicit, item Somnum,atque Somnia cum ita dicit; Ludite: iam Nox iungit equos,currumquesequuntur Ouatras septuosidera'lua choro. Postque rinit tacitus fulvis circumdatus alis Somnus,ct incerto Somnia nigra pede. Quibus ex verbis,Somnu etiam alas habere coniicimus quod Somnis in& Statius habet lib.v.Siluarum,ubi Somnum alloquens dicit.
Nec te totas infundere Fennas . Luminissus compello meis hoc turba precatur Laetior,extremo me tange cacumine virgae. i.
Idem de eo Silius lib. .dicit, - uatit indes oras Deuexo capiti peranas,ocuti seque quietem
Irrorat,tangens lethea tempora virga.
Statius loco supradicto eum adolescentem facit; atque placidissimum Deorum vocat; nam nihil mortalibus gratius acci dere potest quiete post labores, eam autem Somnus affert. Itaque de eo Seneca in Hercule furente dixit;
Tuque o domitor Somne malorum, Requies animi, ars humana melior vitae,
Vero misens fisafuturi Ceram,s idem pessimis auctori
Lucis requies,nomique comes, vi par regi, famuloque venis,
Placidissessum, ni quesues Pauidum lethi genus humanum, Ceto longam discere mortem. Ee j
233쪽
Philostratus in Amphiarai imagine , in cuius antro portam Uses Somniorum esse dictitabant nam si quis illic dormisset, quod scire optabat,in somnis disccbao ita Somnum describit;Facie,c inquiens, resoluta videbaturi, candidam vestem habebat supra nigram,quasi diem,& noctem indicarct cornu in manu habebat : quod poetae de eo affirmant, e quo somnia super dor- mientes effundore videaturi quod ideo fictum esse dicut quod
cornu attenuatum pellucidum sit, resque, prout se habent, ostendat,itaque somnia,quae vera sunt,cornea dicuntur. Cum vero
234쪽
vero Somnus vana dc nuntiat, ebur, ae elephantis dentem gestat natu illud tu laminas vel tenuissimas dissocium, nu quam bellucidum redditur. Quare Virgilius lib. V i. geminas portas
finxit per quas ad UOS SOmnia derivent, alteram corneam , alteram eburneanax per hanc falsa, per illam vera in dormientes oectra immittuntur De quo,ex Homero expresso ita Porphyrius disserit,quemadmodum Macrobius lib. i .in Somnium Scipionis refert,latet, inquiens, Omne verum 2 ho C tamen anima, cum ab officiis corporis,somno eius, paullulum libera est, interdum aspicit; nonnumquam tendit aciem , nec tamen peruenit:& cum aspicit,tamen non libero, re perfecto lumine videt,sed interiecto velamine, quod nexus naturae caligantis obducit : hoc velamen cum in quiete ad verum usque aciem introspicientis admittit, te cornu Creditur, cuius ista natura est. ut tenuatum visui peruium sit cum viro a vero hebetat, ac re, pellit obtutum, ebur putatur, cuius corpus ita natura densatum est,ut ad quamuis extremitatem tenuitatis erasum, nullo visu, ad ulteriora tendente penetretur. Idem Virgilius lib. eo,
dem de ulmo Somniorum scribit; In medio ramos, annosaque brachia pandit, Visis opaca,ingens,quamstedem Somnia vulgo Cana tener eruntiosi quesub omnibus haerent. ubi Servius, qui de insomniis, inquit, scripserunt, dicunt, quo tempore folia de arboribus cadunt, vana esse somnia. Alij dicunt, vitavim arborem esse sterilem, ideoque Somniorum vanitatem exprimere, quae a veteribus caeca sunt appellata, ut
Suidas refert; aut quod fallacia sint,aut quod cum eis loquantur, qui oculos habent clausos. Virgam nonnumquam Somnus in manibus habere dicitur, qua homineS tangens, soporem inducit: hac se tangi Statius in poemate paullo ante posito,Prat. Ouidius eius sedes apud Cimmerios vult esse, Homerus in Lemno insula,Statius apud AEthiopes,Ludovicus Ariosius apud Arabes. Ouidius ergo postqua tib X I. Metamorph. Somni regiam descripsisset,liaec subiungit, In medio torus est hebeno sublimis in antro,Plumem,unicoloreuleto velamine tecti ,
duo cubat teste Deo,membris languore solutis.
235쪽
Hunc circa passim varias imitantia forma Somnia vana iacent,totidem quot megis aristas Silua gerit pondes, eiectas littus arenas. At pater e populo natorum mille suorum Excitat artificem simulatoremquefigurat Corphea non isto iussis olertius alter Exprimit incessim,vultumsomnumque loquendi, Ad est y vectes,m consuetissima quaeque Verbased hi los homines imitatumat alter Fit sena sit volucris i longo corpore serperas,
Hunc Icilon superi,mortale Phobetora vulgus Nominatres etiam diuersae tertius artis P hantasos; illi in humum, saxumque,undamque, trabemqu uaeque vacant anima, fallaciter omnia transit. Sed nunc ad Mercuriu quadratui . quem Pausanias in Achaicis refert, alicubi in via exstitisse barbatum, atque pileatum: neque arbitror alibi de Mercurio barbato mentionem fieri,M Uahia, nam semper imberbis describitur quod significat, elegantem cur imber- sermonem numquam senescere. Sed tamen primam lanugib
i Cm ex eo pullulare , ex Martiano supra didicimus, & Lucianus, in libro de sacrificiis idem confirmat. Homerus cruoque . singit, ita vlyssi visum, cum ad eum Molij herbam attulit, qua contra Circes veneficia eum muniuit. Mercurij insuper statui viatores solebant lapidum aceruos accumulare, ut singuli singulos adiicerent; id innuentes,vel ita Deum honorandum, rescilicet ea,quae ad praesens sit in promptu,&obuia vel quod ita viam videbatur repurgare,ne ad lapides caeteri viatores offenderenti, vel quod eo lapidum cumulo statua Dei notior praeter euntibus fieret alij in orationem ipsam referunt, quae ex mini mis particulis consistat. Suidas scribit hos lapidum aceruos intriuiis se isse; ne viatores scilicet erraret. ideoque ibi fructuuri primitias olim ponebat,ut viatores ex iis quod sibi esset opui, Mercurius caperent. Mercurius quoque triceps effingebatur, vel ad vim sermonis exprimendam, vel ad vias ostendendas; in iis es msuberant subscriptiones,quo scilicet illa via ferret, & quo ali , realia. Sedenim &Pastores a Mercurio curari, ex Homero
habetur, cum in Iliade testatur , Phorbam ditissimum Trui'
236쪽
horum fuisse armentorum, atque gregum, nam Mercurius,cui is praecipue cur e erat, illum ita locupletarat. Itaque Pausanias in Corinthiacis, illius statua, ait, teneam fuisse apud Lecheum sedentem,& iuxta eum arte em. cuius rei tamquam arcano rationem reticet. De alia apud TaUagreos, qui erat Boeotiae populus,idem meminit, quae a collo suspesium habebat arietem; nam dictitabant, Mercurium, ea figura per oppidi moenia discurrentem, magnam pestem,quae tunc ibi grassabatur, lepulisse. Itaque cum anniuersarium sacrum in eius rei memoriam
237쪽
celebraretur,venustus adolescens urbem obibat, agnum col.
lo sustinens. Idem Pausanias de quadam alia Mercurij statua meminit, ex Arcadia, in Iouis Olympij templum allata. Haec erat galeata,amicta chlamyde, & tunica, arietemque sub ala
portans. Macrobius libro I. Saturn . qui sub aliorum Deorum nominibus Solis multiplices virtutes intelligi vult, Mercurij imaginem ad Solem applicat, alas,inquiens, Solis velocitatem referre; nam ex fabulis habetur eum Argum Ius Inachi filia, custodis, quae erat in vaccam versa, interfecisse Itaque eius sta. tua interdum gladium habens effingitur Argus autem est tae. lum, stellarum luce distinctum, quibus ines e quaedam species caelestium videtur oculorum :& videtur terram desuper ob
seruare; quam AEgyptii hieroglyphicis litteris cum significa.
re volunt, ponunt hominis figuram. Is ergo ambitus caeli stellarum luminibus ornatus, tunc existimatur enectus a Mercurio cum Sol diurno tempore obseruando sidera veluti enecat Pleraque etiam simulacra Mercurii, idem inquit, quadrato statu figurari, solo capite insignita, re virili membro; ut Solem innuant, qui est mundi caput,& rerum satori quattuor item la' itera ea ratione fingi,ut totidem mundi plagas vel quattuor vi Ces temporum, quibus annus includitur, significent; vel quoi duobus aequinoctiis, duobusque solstitiis rodiaci ratio distin cha est. Argumentum Caducei ad genituram quoque homi num, secundum eiusdem sententiam , ZEgyptij protendunt, Deos praestites homini nascenti quattuor adesse memorantes, Daemonem scilicet, Fortunam, Amorem, ac Necessitatem: ae id uos priores, Solem ac Lunam intelligi volunt; quod Sol auctor spiritus, caloris, ac luminis, humanae vitae genitor ac cu stos estiae ideo nascetis Daemon,id est, Deus creditur Luna est
Fortuna, quia corporum praesul es liquae fortuitorum varietate iactatur: Amor ex amborum serpentum, qui caduceum ain biunt, osculo significatur .Necessitas nodo, quo inter se illi copnectuntur,innui videtur Martianus Capella lib.r I scribit,Phi lologiae , cum secundum cassum intrasset, obuiam venise Vir ginem, quae cassatam eta hebeno tabulam , argumentis Sise curium designantibus afferebat. Erat autem in medio aut
A gyptia, quae Ibis memoratur ab incolis sed cum petaso ver
238쪽
lex, atque os pulcerrimum videbatur quod quidem serpentis
oeulini lambebat impleXior subter quaedam praenitens virga, cuius Capus auratum, media glauca, piceus finis exstabat: sub dextra testudo, minitansque ne paca laeua caprea sed dilophon alitem, quae sit oscinum mitior, in certamini S tentamenta pul- bat. Haec omnia ex AEgyptiorum arcanis sunt desumpta, apud quos Mercurius sub Anubis nomine colebat usina hunc Emmbis. cum caduceo essingebant, ut eum Apuleius describit.qui de eo ita dicit Erat ibi Anubis, quem Mercurium dixerunt, nunc
atra, nunc aurea facie sublimis, attolles cani S ceruices arduas, laeua caduceum geren S, de Stera palmam virentem quatiens
Capite canino estingebatur, ut ex eo Mercurij fiagacitatem in nos derivantem intelligeremus , nullum enim cane sagacius
animal. Aut iuxta Diodori Siculi sententiam, quod Anubis Osiridis filius esset, qui cum patrem semper in bello assectaretur,magna suae Virtutis argumenta praebuit. Itaque post mortem est in diuos relatus: quia vero is vivens canem pro insigni
gestabat,ideo canina facie illum AEgyptij coluere, id innuentcs,eum scilicet fidelem patris custodem semper fuisse.
Hercules etiam idem erat cum Mercurij numine, vel certe H rcules. non ab eo abhorrens cuius rei fidem facit eius imago, a Gallis excogitata, qui eum tamquam prudentiae atque eloquentiae Deum colebant: ea autem, quemadmodum Lucianus rCfert, erat huiusmodi Senex videbatur pene decrepitus,caluus, paucis capillis, coloratus, fuscusve, dc rugosus, leonina pelle indu tus, cum rho palo, id est, claua dextera, sinistra arcum tenens, pharetra ex humeris dependente, Catenulis vero ex auro, &electro admodum tenuibus, linguae suae extremitate perforata, insertis, maximam hominum multitudinem non inuitam,
sed sponte sequentem,auribus alligatis trahens Hic eloquetiar Eloquerulae vires adumbrari,est perspicuum, quam Galli Herculi tribue- Tices.bant qua magis, quam corporis viribus eum pollere credebar. Eum igitur senem essinxerunt; nam eloquentia magis viget in senibus,quam in adolescentibus: quemadmodum Homerus in Nestore nobis ostendit; ex cuius ore dulcior melle fluebat oratio. Itaque in Arcadia templum commune cum Mercurio,
eloquentiae Deo habuisse fertur Athenienses etiam in Acade-
239쪽
mia aras non solum Musis, Mineruae,& Mercurio, veru etiam Herculi posuerunt , quod putarest huius quoque numen ad . esse iis,qui ibi exerceretur: Pausanias quoque scribit, Graecos, Gymnasio atque barbaros credidisse,Mercurium,atque Herculem gym.rim Dis, nasiis praeesse; qui in gymnasiis praecipue colerentur. Itaque apud Lacedaemones in dromo ( erat autem is locus, ubi cursu se adolescetes exercebat vetustum erat Herculis simulacrum, cui qui maiores erant natu, sacrificabant: & alicubi in agro
Corinthio,Herculem aiebant,clauam suam Mercurio dicasse, quae
240쪽
ouae erat ex oleastro, re radicibus actis, in magnam arborem excreuisse credita fuit. Hic non dixerim, num vn Um, an mul- . to, fuisse Hercules existimem,(quamuis me no lateat, Varronem xov. Dumerasse,asserentem, fortissimos quosque,Hereules fuisse dictos neque quis ex tot in Diuos fuerit relatus hoc enim extra meum propositum esse arbitror. Id hic dixisse sat sit,ueteres unum tantum Herculem coluisse, AEgyptiosque eum in duodecim principalium Deorum numerum retulisse, quemadmodum Herodotus refert.Licet autem facinora Herculis insignia a diuersis, hoc nomine appellatis facta legantur, tamen uni illi omnia adscribebatur, qui Deus habebatur. Huius simulacrum erat viplurimum ingens, ut eo Herculis vires significarentur ob quas Melampygos est cognominaxu , hoc mesubjest, clunia ter, quod est magni roboris argumentum: de quo M.tihm huiusmodi fabula refertur. Passalus, & Alcmon fratres fuere, gis. Memnonis filis, omni scelere inquinati,quibus mater praediXerat, ut a nigriclune cauerent: illi nil magis ab instituto destiterunt. Accidit,cum forte Hercules sub arbore fessus recubaret, ut ij fratres Herculi i nsidias tenderenti quod praesentiens Hercules tuos ambos cepit,per pedesque ligatos,a tergo suspensos claua gestabat qui demissis capitibus,cum Herculis nigras
nates viderent, maternae monitionis memores, inter se tacite
submurmurabant quos audiens Hercules,re intellecta,eo fiertur cognomine adeo delectatus,vi statim vinculis solutos, impune abire permiserit: qui, postea Iouem fallere tentantes, in cercopithecos versi fuerunt,ut Suidas refert. Itaque sub Cercopum nomine dolosi, atque assentatores intelliguturiquemadmodum est legere apud Plutarchum in libello de disternendis amicis ab adulatoribus ubi scribit,Principes ita adula. toribus delectari,ut Hercules Cercopibus De iis etiam meminit Herodotus,cum Xerxis iter in Graeciam describeret,dices,
eum Asopum fluuium transisse,apud dictas Cercopum sedes, ubi erat & lapis,qui Melampygiis appellabatur, quod nomen nigrum etiam fontem significat. Sed pergamus de Hercule dicere, cuius simulacrum hominem fortem,ac robustum referebat;erat etiam nudum,nisi quod leonis pelle tegebaturi, cuius caput ei erat loco galeariclauam una manu, altera arcum tene-