장음표시 사용
251쪽
splendet in operibus, quae assidue sua industria molitur. Auxum etiam in Mineruae galea diuinum splendorem innuit,qui' humanam mentem sitio fulgore collustrat,ab eo enim prudcn , uiuerita tia,ac sapientia in homines derivat. Dicebatur etiam olim Mi uomodo nerua ex Iouis capite exstitisse; cuius rei simulacru quoddamnata. in arce Athenarum visebatur, quemadmodum Pausanias tu Atticis refert; nam Vulcanus adamantina securi Iouis capu*scindebat, ex quo Minerua absque matris opera emergebat' nam intelligentis animi virtus in cerebro restidet, ac a diui'd
252쪽
iente, quam Iupiter adumbrat, tota promanat, omnis enim subientia a Deo est, & ab ore altissimi procedit, non autem ortum ab inserioribus trahit, quae per Iunonem repraesentantur. Sed Martianus Capella , Mineruam inquit, absque matre Datam ideo fingis quia mulieres omni conssilio, ac prudelia destituuntur in quo Aristotele sequitur, qui in Ethicis scribit, mulieres non pollere conssilio. Caput quin etiam Mineruae galea texerunt,ut innuerent, pria dentem hominem non semper sua conssilia passim cuiuis patefacere solere, nec assidue loqui,ita ut ab omnibus facile intelligaturistissicit enim ei, ut a sui sit milibus sua verba percipiantur, quae caeteriS aenigmatum Sphingis instar sitiatataque AEgypt ij in Isidis templi vestibulo quae
eadem erat, ac Minerua Sphingem collocarunt: licet id possit ad religionis arcana accommodari, quae sub sacris integumentis tegi debet, ut a promiscuo vulgo non secus atqUe senigmata a Sphinge proposi ta ignorentur. Pausianias in Atticis testatur, Athenis Mineruae stimulacrum fuisse, in cuius galeae cono Sphin X eminebat, utramque autem galeae partem gryphes tetenuisse; qui caput,atque alas similes aquilae habent, caetera leones repraesentant: hae belluae dicuntur esse ( sit tamen reperiuntur; nam Plinius lib. X. fabulosas esse arbitratur in Scythia , tacum Arimasipis, qui unicum habent oculum,auri caussa, quod Aram custodiunt,assidue bellum gerere Ex quo intelligimus, quam custodiam nostro ingenio adhibere debeamus, ne Arimaspi irruenteS, eo nos priuent. Interdum & gallum eiusdem galeae imposuerunt, ut apud Elaeos in quadam statua , a Phidia exauro ebore confecta cernebatur: quod Pausanias ad audaciam,quae in bello est adhibenda, referri gallus enim magnam prae se fert audaciam sed possumus ad vigilantiam quoque accommodare,quae in forti, ac sapienti imperatore inesse debet; Dam eam antiqui tam bellicae rei quam pacis artibus praefecC
runx ac propterea armatam effinxerunt fabulis quoque ea ser
tur Pallantem gigantem occidisse,a qua Palladis nomen iuxta,
quorumdam opinione sumpsit; alij autem xn, Tou-vo Aoeu, id est, a concutienda hasta sic dictam volunt; nam eius Palladium hastam vibrare, ac oculos motare videbatur.Erat autem Pa adium.
Palladium Palladis stimulacrum, quod caelitus delapsum cre- Illi
253쪽
debaturiRomaeque in Vestae templo erat rcpositum, tantaque diligentia custoditum,ut nemini vel ad intuendum pateret ac- CesIUS, nedum tangendum, nisi ex virginibus cuidam, cui eiu custodia erat demandata. Eadem Tritonia cognominata fuit,
aut a quadam Libyae palude sic dicta, cuius filiam nonum eam fecere ; fortasse quod ibi primum ea sit visa; aut quod tres iis x sapientiae partes, praesentia nempe nosse , futura praeuidere ocpraeterita meminisse aut quia tria sunt sapientis praecipua in J Dcra, bona scilicet consilia dare, recte iudicare,&iusce ope di i
254쪽
Ara Draetermitto, quar ad hoc nomen explicandum faciunt,
natum enim nostro proposito congruunt,sicut & illud,Minoria Minerua. uim ictam aut a monendo, sapientia enim semper nos nostri ossicij admone Gaut a minuendis eoru viribus, qui sese sapien, tiae studiis dediderunt; anta minado; nam ut belli Dea semperterribilis intuentibus videbatur quod postremum cum eo mirum in modum consentit,quod re Bellona vocareturmam ali- mons, qui idem utriusque numen esse voluerunt: Bellonam autem veteres bellis praefecerunt. Caesar scriptis testatum reliquit, Cappadoces eam tantum veneratos sui ste, ut eius sacerdos secundum a rege locum teneret, id Deae maiestatem decere exitii- mantes. Sed tamen earum inter se diuersae imagines differentiam inter eas esse aperte indicant , quod scilicet Minerva Imperatorum bellicis in rebus prouidentiam , diligentem a tam-nistrationem,conssiliumque sapiens reprauciata retae ellona autem caedes, furorem, strages,& alia huiusmodi, que exercentur
in pretiis, significaret nam eam poete Martis aurigam fingunt, ut Statius lib.v I I.Thebaid ubi sic inquit; se regit atra iugales Sanguinea Bellona manu longaquestigat
Eamdem etiam sanguine aspersam faciunt, qualem Silius Italicus eam describit,dicens, Ipsascem quatiens, es suam sanguine multo
Sparsa remam,medias acies Bellona pererrat. Sed tamen Statius lib. I I. Thebaid. eamdem vim Min Cruae tribuit, cum Tydei ad eam preces exponit in hunc modum, Divasero magni decu ingeniumque rectre, Bellipotens,cui torva genis horrore decoro
Casiis, erso crudescit sanguine Gorgora.
Nec magis ardentes Mavors,has fataque peto Impulerit Bellona tubas huic annuesacro. Bellona ruitur ab antiquis Dea irae, ac furoris Plena Credeba- tu , cui CaedeS,humanus sanguis, bellaque cordi essen L. Icaque
eius sacerdotes,qui Bellonai ij appellabantur, se ipsi cultris feriebant, M proprio sanguine numen placabant. Hanc essio gebant interdum flagello pugnas concientem , nunc tuba belliri H h a.
255쪽
cum canentem; nunc facem gestantem nam apud Lycophto. nem legitur, veteres ante tubasum usum inuentum, cum praelium essent commissuri, praemittere solitos qui ardentes faces contra se mutuo iacularentur, a quibus tamquam auspicato funestum proelium inchoabant. Quo respexit SVatiu S, cum pugnae initio Bellonam ardentem facem os edisse scribit.eodem Claudianus spectauit,cum lib. I.de Rapt Proserp. lixit, Tisiphone,quatiens infenso lumine Fraum, Armatos ad castra vocat pal Atia maUes. Glumnis Ante Bellonae fanum columna quaedam exstabat, non admouis ica. dum magna, quam Romani bellicam columnam vocabant: nam, cum patribus certa sententia inferendi in aliquym populum belli sedisset,ad eam post Iani portas patefactas,alter consulum accedebat; indeque hasta iaculabatur ex ea parte, quae ad populum, cui erat bellum offerendum, vergebat, ae ex eo tempore bellum denunciatum intelligebant Sed Romani,an. tequam imperij fines multum protulissent, ita bellum edicebant;Fecialem ad hostem allegabant, qui, bclli caussis narratis, hastam in eorum castra coniiciebat Sed dc alij merui apud veteres, belli denuntiandi ritus, quos in Iano attigi, & inferius in Marte,si locus dabitur,attingam. Et, ut de Bellona conclu dam, eam imagine saltem a Minerua differre constat: Mineruae Apuleius lib. X. galeam oleagina corona circumdat, nam haec arbor olim ei erat sacra; eius enim repertrix putabatur,
quemadmodum & Virgilius eam lib. I. Georg. nominat, & sicut in fabula habetur litis inter eam,atque Neptunum,utri scilicet Athenarum possessio esset adiudicanda . Herodotus scribit, eamdem oleam quam Minerva e terra eduxerat, quando Cum Neptuno contendebat, arsisse una cum ciuitate, a Persis combus i a,sed eodem die repullulasse, & ad duos cubitos cre uisse.Nonnulli dicunt, ideo hoc fictum; quod Minerua prima modum olei ab olearum baccis exprimedi docuerit vel etiam, quod scientiae absque diuturnis vigiliis, & multo oleo in sum pto,comparari nequeant. Quamobrem,ut Pausanias in Atticii refert, aurea lucerna huic Deae Athenis dicata fuit, in qV3M oleum infusum non consumebatur, nisi exacto demum a 'se cum tamen lucerna dies, noctesque arderet . id adeo euenio
256쪽
bat quod lucemae inerat e lino carpasio funiculus , quod stine linum unum eX omnibus igni non conficitur. Idem in Corin thiis narra , Epopcum pro quadam victoria Diis gratulatum, Mineruae templum erevisse, ac,opere iam absoluto,Deam e fleprecatum, sibi signum aliquod ut daret; num ei accepta fuisset fani dedicatio , statimque oleum ante templum diuinitus fluxisse Ex quibus pateat, non iniuria Mineruae oleam dedicatam; idque non solum ob sapientiae studium, sed ob artium, ab ea repertarum exercitationem,ei namque arS nendi, suendi, te endique accepta refertur, aliaeque quae mulierum sunt propria: Itaque apud Graecos ea lignea erat e tacta, ambabus manibus colum tractans. Apud Romanos quibusdam Mineruae festis, Mariij mense celebratis, dominae ancillis prandentibus inseruiebat,hoc prae se fierentes, a Minerua se emolumentum capere, quod ab ancillis per supradictas artes traherent, ancillae etiam hoc veluti praemium a Dea se recipere fatebantur, ob labores in artibus,ab ea repertis toleratos inoctua interdum Mineruae galeae imponebatur; ut quae esset ipsi avis sacra, quam tantum amasse fertur,ut aut supra caput,aut ad pedes, aut alias aliter semper fere cum ea esse cernatur.Cuius rei caussam nonnulli eam esse volunt, quod Athenis, quae urbs erat omnium Deae charissima cuius rei vel illud sit argumento, quod & ipsa adix uno nomine cum ipsa ciuitate vocaretur, neque iniuria, cum ibi,si usquam alibi, quondam omnium artium studia maxime floruerint maxima noctuarum erat copia. Sed tamen si fabulas audire volumus , cornicem olim Minerua amabat, inquam adolescentulam quamdam, sibi charissimam conuerte. ar,ut eam a Neptuni vi defenderet, qui, ut virginem comprimeret, post eam in littore maris maxima qua poterat celeritate currebat: eam igitur cornicem factam Dea in deliciis habuit, quoad Cecropis filias accusasset. Ex qua re indignata Dea,
eam ex alba in nigram cuius nunc est coloris,commutatam, a se repulit, atque in eius locum noctuam suffecit. Itaque CX e tepore maxima est inter has aues inimicitia. Noctua autem sapiens viri prudelis consilium significat; quemadmodum apud Iustinum legitur,qui refert, Hieroni, cum adhuc adolescentU-lus in militiam tunc primum prosectus esset, noctuam supra
257쪽
hastam aduolasse quod coiectores interpretati sunt, eum con silio plurimum valiturunx neque a vero aberrarunt, nam licet obscuro eis et loco natus, Syracusarum est reX effectus Quia vero oculos habuisse fertur eiusdem ac noctua coloris, quae no ictu optime cur nitud innuit, sapientem hominem res vel occultissimas, ac dissicillimas facile dispicere , eumdemque, amoto ab animo mendaciorum velo, ad veri racem in uendam pene trare; haec enim delitiscit, nec facile omnibus passim se viden dam exhibet Quamobrem Democritus eam in putei profuit. do obrutam dicebat, neque inde umquam emergere, ni tem. pus, aut Saturnus (vt Plutarchus in problematibus dicit eius pater ex eo loco eam quandoque in lucem extrahat. Hippo crates autem in quadam ad Philopoemenem epistola hoc ino. do eam describit, Mulierem pulcram, magnam, simpliciter ornatam, illustrem , ac splendidam , cuius oculorum orbes puro
Opinio. lumine nitebant, ut astrorum fulgorem imitari videretur dem
ibidem & Opinionem describit hoc pacto , Muliere, quae non
mala videatur,sed audacior aspecta, re cocitatior. Exstat apud Epiphaniti ex Marco haeretico Veritatis effigies, litteris Graeci S cuius caput eX ,M - constabat, collum eXβ,M q, ac caetera
deinceps membra ex litteris prioribus se deinceps sequenti, bus,& posterioribus praecedentibus per seriem quamdam.Eadem fingebatur , ut Philostratus in Amphiarao scribit, virgoniueis induta vestibus, eamque alibi Virtutis matrem appellat Haec etiam apud antiquos Dea habebatur; cui Romani se num ante Honori S templum, dedicarunt; nam, cum Marcellus , ut Valerius Maximus refert, ambobus templum vovisset,
Romani, obiecta sibi a Pontificibus religione, duo exaedificauere, licebant enim, si forte aliquod ibi prodigium accidisset,
dubitassent,viri numini lita tum esset.Virtutis vero delubrum ante positum fuit, post inde Honoris;ut ostenderetur, aditum non patcre ad verum honorem consequendum,nisi per virtu tem ipsam cuius ille tantum & es ,&habetur precium, & prT mi uri quare virtutem alatam essinxerunt; propter gloriam scilicet,& honorem qui eam ex humo in sublime euehunt quod fortasse Luciani aetate raro usu ueniebat, silc ut & aliorum cui
PQTum , Praecipue nostrorum ratio fert, ut homines videlico;
258쪽
rimiti virtute illustres saepissime humi serpere videamus: nami, in quodam Dialogo dc Virtute,&Fortuna,Virtutem a For
iuna male habitam describi , laceram, & moerentem , ut quarti de ad Iouis aspectum admitteretur. Quare non inepte carri quidam peregrino habitu induerunt,ue quae, apud nos diuersorio non inuento, in alias regiones migret. Eamdem antiqui interdum matronae specie expresserunt, quadrato saxo insi. dentis In M Val. Acilij triumuiri numismate mulier est inscul
pta,columnae laetio niXa cubito,deStera serpentem tenens. Exstat etiam mascula Virtus in uno quidem Gordiani Imperato ris, in cuius altera parte imago est senis barbati, stantis, nudi, em clauae innitentis,cum leonis pelle, brachio aduoluta, cum hac
inscriptione, VIRTVTI AUGUST I in altero Vero Numeriani numismate eadem prorsus cernitur imago senis clim in .
scriptione, IR Tvs A vGG. In Vitellij numismato Virtus est, adolescentis formam praeserens, succincte vestiti, galeam in capite habentis, cuius conus est ex pennis quibusdam; is si nistra eleuata rectar hastae inhaeret, dextera , qua & sceptrum tenet, dextrum genu cotingit, quod sit nistro est eleuatius, nam pede testudinem premit, ocreas pedibus induit, & oculos in Virginem quandam, quae est e regione, intendit; haec Honorem repraesentat; qUse dextera manu hastam erectam tenci; ex
ea parte usque ad ventrem est nuda : sinistra cornu copiae habet: galeam pede proculcat; caput flaua coma est ornatum, quae concinnum in modum est aptata. Prodicus Sophista, ut, apud Xenophontcm in vita Socratis, SI apud Cicerone lib. I I. Ossic. legitur, refert, Herculi, cum primum pubesceret, tuissetque in solitudinem quamdam, ubi duas vias inuenit, diuersas in partes ducentes, nescientique viri se committeret, dum in ancipiti versaretur, duas visas esse mulieres, qUartim una erae Voluptas, primo aspectu pulcra, lasciua, venustaque ob fucos, pta . quibus se obliti erat; quae Herculem secum conabatur per deliciarum viam abducere, latam illam quidem initio, planam, facilem,variis herbis, fioribus, ac arboribus consitam, qVae mirum in modum oculos oblectabant; sed in fine artam, salebro.sem, sentibusque obsita altera aspectu seuerior, simplicemque habitum gerens, Virtus erat, quae viam suam initio artam, acclivem,
259쪽
acclivem, atque dissicile ostentabat, sed quae de inurn in aminissima prata, ac in campos , omnibus deliciis circumfluentes ducebat. Huic se Hercules adiunxit,illa reiecta: atque idcirco tam celebre est nomen consequutus. Dantes, in suo Purgato rio Voluptatem se vidisse fingens, illam describit muliercint, albam strabam, pedibus distortam, mutilis manibus, pallido colore, quae postea expedite loqui inciperet, in pedes se crig* ret,vultuique exalbescenti eos colores induceret, quos amor clic , ab eaque se dulcissimis verbis illiciendum fuisse,nisi st/ tim
260쪽
tim Pea quaedam sancta, atque honesta exstitisset, quae alteri eo imprehensae vestes abscidisset ventre sibi patefacto, qui tantum faetorem ex se emittebat, ut somnum sibi ademerit. iam te maxime cum supradicta Prodici fabula consentitit. Sed si quis viam Virtutis, atque Voluptatis aliter vellet adumbrare,Pythagorae litteram estingat, cuius descriptio, atque significatio ininter Virgilij opuscula inuenitur ea autem sic habet
Littera Othagorae, discrimine eta biremi,
I uim via Virtutis dextrum petu ardua cassem,
Difficilemque aditum primum si fantibus osseri,
Sedrequiem praebet sis in vertice summo. osse ostendit iter via lata ultima meta . Praecipitini captos,voluitquepcr arduasaxa. I / lassiquo enim duros , in Virtutiae amore Vicetit,igesibi laudemque, decusique parabit At qui desidia luxum* estquetur iuertem, Dum fugit oppositos incauta mente labores, Turpo im quesimu miserabile transiget atrum, Idque non iniuria dicitur , nam voluptates nihil tandern ad
extremum afferunt,nisi moerorem,poenitentiam, atque ruborem , contra virtutes non solum nobis animum pacatum reddunt , eumque ingenti laetitia complerit, sed etiam apud alios nobis gloriam,atque honorem pariun talciatus in Fidei sym- bolo Honorem purpurea veste depingit, laurea coronatum. mT' 'Alij Virtutem Deam fingsti praecedere, deinde ad eam Honorem a Cupidine duci. Veteres Voluptam voluptatum Deam Volvi incoluere, ut ex Varrone discimus: cuius esegies mulieris pallidae speciem referebat,quae Reginae instar in sublimi loco edebat irtutemque pedibus proterere videbaturan eius ara Are Aeteranusi geroniae simulacrum visebatur,ab angoribus leuandis dictae aqua parum differenti voce Agenoriam Deam vocaverunt an- - moria,
liqui, b agendo appellatam; quod ad agendum homines excitaret, sicut Sc Stimulam a stimulando dictam,& Hortam,ab hortando, buerut Plutar lius in Problematibus huius Deae' Hortae aedem numquam claudi solitam tradit, ea scilicet causquod semper praeclari aliquid fieri hortaretur, numquam-