장음표시 사용
291쪽
hausto homines hilares, ac iucundos effici solere. Macrobius lib. i. Saturnal omnes Bacchi facultates, sicut Sc caeterorii Deorum ad Solem refert,dices eius imaginem interdum puerum, interdum adolescentem, item & virum iam maturum, senem etiam aliquando exprimere, quod in Sole omnes has aetates cernamus liceat; nam is paruulus refert brumam, quod tunc breuissimus sit dies exinde autem procedentibus augmentis, aequinoctio vernali silmiliter atque adolescentis adipiscitur vires, figuraque iuuenis ornatur: postea eius aetas statuitur plenistima,
292쪽
nissima effigie barbae, solstitio aestiuo, quo tempore summum
so iconsequitur augmentum: exinde per diminutiones veluti senescenti quarta forma Deus figuratur. Cumque Baccho cornua sint addita, quidam iis Solis radios repraesentati dixerunt. Sed Diodorus ideo spectare arbitratur, quod Bacchus primus omniti homines docuerit, quo pacto boves essent ad aratrum trahendum iungendi. Itaque Martianus lib. I. et falcem in dextera tradis, quae agror Um Cultum innuit, ut supra in Saturno diximus; aut quod ea sint vites recidendae, ut ampliorem fructum proferant idem eius in sinistra Cantharum collocat; sed eum aspectu iucundum, hilaremque describit. Nonnulli pro cornibus audacia intelligunt, Uam largo potu homines con cipiunt, quemadmodum Festus, Philostratus, ac Porphyrion tradunt. Sed omnium optime Athenaeus ex antiquorum auctoritate varios vini effectus colligit,cum scilicet eius usus in Oderatus su erit,aut immodi Cus. EX Persio, Catullo aliisque poetis habemus, in huius Dei sacrificiis cornua veteres adhibuisse.Musonius in hanc sententiam ita scribit; Baccho non solum cornua sunt tributa, sed is a nonnullis poetis taurus est appellatus nam fabulantur Iouem,in taurum conuersum, elim Proserpina sua filia concubuisse, quae, ex eo grauida effecta, Bacchum , taurinam formam habentem peperit. Itaque apud Cyeticenos Bacchus tauri facie exprimitur fortasse, quod veteres pocula ex cornibus eisiciebant nam Theopompus scribit, in Epiro boues ita magna cornua habere , ut ex eis vascula fabre fiant, quibus veteres circa os circulum attreum, aut argenteum accommodabant. Idem multorum auctoritate comprobat, olim cornibus pro poculis homines usus fuisse. Quare
Athenienses argenteis vasculis potabant, cornuum formam referentibus. QSidam Bacchi cornua voluerunt esse capillos, qui ex utraque capitis parte prope aure S promittuntur, retii quo Capite raso, quales videmus nos ra tempestate Armenios Sacrificulos. Dicunt etiam Lysimachum regem cornutum essicini, ut in antiquis numismatibus cerni potest. Seleuci etiam Nicanoris statua cornuta exstitit, cuius rei ea est caussa e Sui das refert, quod taurum ab ara fugientem, cum Alexander eum esset immolaturus,is cornibus comprehederit. Bacchum
293쪽
autem longas comas habuisse,Seneca in Oedipo ostendit, ita chorum loquentem inducens, Ebfusam redimite comam NutaΗte chorambo, ostia Niseis armate brachia Thyrsis, dcc Eum interd um habitu foemineo induerunt,ut apud philostra tum in Ariadnae imagine cernitur, cum eum ad Ariadna proficiscentem veste purpurea, ac longa, rosiisque coronatum describit: eumque comitabantur mulieres quaedam,Bacchae dicita, Nymphae, Sileni, Satyri, Fauni, Sylvani, & caeteri eius ministri,quos in marmore a Daedalo in Creta incisos Strabo refert.
Hi omnes a Catullo in Epithalamio Nuptiarum Pelei,&Thetidis in Bacchi comitatu fuisse dicunturi, ita enim ibi scribitur;
orum pars tecta quatiebant cuside thyrsos;
Pars e diuolso iactabant membra iuuenco; Pars sese tortis serpentibus incingebant;
Pars o cura cauis celebrabant orgia cinis , Orgia,qO mi ira cupiunt audire profani: A Plangebant ali proceris Umpana palmis,
ut tereti tenues tinnitus aere ciebant,
fulti raucisonis efflabant cornua bombo, i Barbaraque horribili Iridebat tibia cantu.
Haec erant Bacchi mysteria, quae in eius festis diebus celebra, Ibantur:& erant huiusnodi; vini amphora, pampinis circumdata praeferebatur, post sequebatur is, qui caprum trahebat, huic is succedebat, qui phallum gestabat. Ita eam pompam Plutarchus describit, cum de diuitiarum cupiditate loquitur, quae, paupere &simplici hoc ritu etia in Bacchanalibus con- tempto, aurea vasa, vestem pretiosam, sumptuosos currus in- troduXit,ut Athenaeus refert,cum Bacchanalia splendidissima irraui, Bacia a Ptolemaeo Philadelpho celebrata recenset In Bacchi pompacho laceri vannum ferre solebant, qui quidem ei erat sacer; nam ut Ser uius inquit,olim Bacchi mysteria multum ad animi purgationem facere credebantur, perinde atque Vannus ad tritici ex purgationem est inuentus. Buccatius scribit, huiusmodi pur-Eb idias gationem ex aliquorum si tentia per ebrietatem perfici, quae Bucch, m)- Bacchi est mysterium;nam,ubi eius impetus per vomitum,auxhimum. alia ratione deferbuerit, & animo ad tranquillitatem reda*O, videtur
294쪽
idetur lio in I Omnium praeteri arum curarum Oblitus, maxi es, iucundita e fi ut, quod etiam Seneca in libro de Tranquil- istate animi testa ur. Ideoque iuxta nonnullos Bacchus est Liber pater cognomina cus, nam qui largioribus sese ingurgita- uerit poculis,a solicitudinibus liberatur, multo loquitur libertus, quam sit esset siccus. Alij voluerunt, nomen deductum esse a libertate, cuius Deus is credebat urinam Bacchus pro ea multum, diuque, quemadmodum Plutarchus in Problematibus narrat , tamquam pro aris, & focis pugnauit unde profectum
295쪽
est, ut apud vetores in liberis ciuitatibus simulacrum Mais qui ex Satyris, Bacchi ministris erat,veluti libertatis insigne' i- Seruius alicubi scribi x, statueretur Ap idque Plinium lib.xxie ' f legitur,P.Munatium, cum demptam Marsyae coronam e flori bus capiti suo imposuisset, ob id in vincula coniectium fuisse De Marsya in fabulis habetur,eu ab Apolline pelle nudatum
quod tibia inuen ta,quam Minerua proiecerat,ausus esset eum ad eius inflandae certamen prouocare,ob cuius mortem tot hi crymas Nymphae,ac Satyri profuderunt, ut flumen, Marsyam dictum, cffecerint. Sed ita se res habet, eum scilicet peritissi inum fuisse musicum, tibiaeque inuentorem, quemadmodum ex Metrodoro Athenaeu S refert, qui mente captus, ut Suidas testatur, se in fluuium proiecerit, qui postea ex eo Marsyas sit dictus Pausanias in Atticis scribit, in Athenarum arce Mineruae stimulacrum fuisse, Marsyam verberantis,quod tibiam, a se proiecta, sumpsisset Sed,ut ad Bacchi vestes reuertamur, non, nulli muliebres eas faciunt , nimius enim vini usus vires debialitat, hominemque effoeminatum reddit. Itaque Pausanias in Eliacis prioribus refert, in Cypseli arca Bacchum promissa barba talarique veste exsculptum fuisse, quique in quodam antro, vi ibu' ac fructiferis arboribus multis circundato iacens, pateram porrigeret. Fertur quin etiam Bacchus Bassareus fuisse cognominatus, quod nomen ex quapiam veste est factum qua ipse, eiusque sacerdotes,dum sacrificarent, utebatur.Haec Bas sara dicebatur,a quodam Lydiae oppido sic vocata, ubi ea con sciebat iis, et a vulpium pellibus, quae Thracum lingua Bassa i T appellabantur. In Thracia autem eum Bacchae assectaban xur, quae ideo etiam Bassarae sunt dictat,vel Maenades,quod Do men cst: a furore ductum; nam hae in Bacchi sestis sparsis capit ii , x nyrsos gestantes,ac furentes hac, illac discurrebat V, a Commemorarent, quae quondam gesserui, cum,Baccho se cormites adiungentes, orbem terrarum, plurima regna pessu pr qntes, peragrarunt. Neque solum huiusmodi mulieres Vul pium pelles sibi induebant, sed pantherarum quoque,axqVφPopilli, rg ira ',xhyrso armatae, comas interdum Hedcrae serti, ad ibi ani- gen es , interdum & populi frondibus: haec namquc scra. I tib Manibus erat sacra, eamque in Achaerontis ripi. ββ
296쪽
u in credebant , ideoque Bacchi ininistris tradiderunt; quod uin infernum Deum fuisse ducerent Itaque, ut superius dixi.mus, ex Proserpina eum natum dixerunt: quod recte se habit, is sub Bacchi nomine solem intelligamus; quem diximus, in . terdumDeum infernum appellari. Eodem modo, quo Bacchae exprimuntur, etiam Bacchus ipse aliquando videtur expressus ut apud Claudianum lib. I . de Rap Prosei p. Laeti que simulprocedit Iacchus Crina Aneus heaena,quem Parthica tigris Vela es auratos in nodum colligit ungues, Ebria Maeonir git vestigia thyrsis. Quod Claudianus de thyrso dixit, alij ferulae tribuerunt, qua
Bacchus innixus,se sustineat,eamdemque Cunctis Bacchi comitibus in manus tradiderunt.Cuius rei rationem Eusebius en Diodoro affert, quae talis est, cum homines initio, nimio vini usu inebriati,ad crebras contentiones venirent, in quibus baculis se feriebant, ac siepe alter alteri vulnera ac mortem inserebant Bacchus iis persuasit, ut in posterum pro baculis ferulas ferrent; nam ex earum plagis nullum fere periculum timendum fuerat. Ferula autem est admodum arti lini similis, cuius folia asinis sunt gratissima ideo asinus ei Deo, secundum Plinium, est datus, cui ferula erat sacra. Scribit praeterea Diodorus,Bacchum quandoque in bello se armasse, solitumque sibi pantherarum pelles induere nam non semper ebrius erat, sed saepe fortissime pugnasse legitur, ita ut multos reges superarit, ut Lycurgum, Pentheum, c*terosque,Indiamque stibi subegerit,unde victor ,elephanto insit dens, dum reuerteretur, primus omnium triumphavit. uare Baccho, tamquam triumphi in uentori pica dicata fuit, quae auis est sane quam gari illa, ac loquax in triumphis etenim cuilibet fas erat, triumphatori probra omnia obiicere, ut Suetonius in Iulio Caesare refert. Huic quoque Deo veteres sertorum inuentionem tulerunt acceptammam,ut Plinius testatur,is primus sibi coronam eX hedera factam capiti aptavit. Quamobrem Alexander Magnu S, eum imitatus, cum victor ex India reuerteretur, uniuersum exercitum hedera coronari iussit. Hedera autem Baccho mul
tis de caussis est data:Festus vult, id ideo esse factu, quod Bac-
Serra aBaccho mucra. edera urBaccho data
297쪽
chus semper iuuenis effugatur, sicut illa semper viret: aut, quod quemadmodum ea arte complectitur id,cui adhq ret,ita& vinum humanas mentes artissimis quibusdam vinculis alligat, quo minus suo possint munere fungi. Plutarchus scribit, hederam occulta quamdam vim possidere, quae monte de sede se a dimoueat,& furore quodam copleat, ita ut absque vini potu homines ebrios reddat. Hedera a Graecis uim re dicitur,a quo derivat, quod est libidinose aliquid appetere: ideo que Eustathius vult, hederam Baccho tributam , quod maXi
298쪽
homines ad libidinem a vino concitentur. Itaque pro uerubio fertur, sine Cerere re Baccho frigere Venere. Macrobiuslib i. Saturnal de Bacchi thyrso scribit, in eo latens telum fui s. The . se cuius mucro hedera lambente protegebatur, idque ostendere, vinculo quodam patietiae obligandos impetus belli;cum hedera habeat vinciendi,& obligandi naturam. Diodorus scribit, ab AEgyptiis hederam, Osiridis plantam appellari, eique fuisse consecratam,tam qua ab ipso fuisset inuenta; ab eisdemque in sacris rebus pluris hederam, quae semper viridis perseueret, quam vitem, cuius folia hieme arescant,es e factam. Id caveteribus in caeteris arboribus obseruatum legimus, quae assidue virent rideoque Veneri myrtum, laurumque Apollini dicarunt Bacchus no solum hedera, sed etiam interdum ficus soliis coronabatur; idque ob Nymphae cuiusdam memoriam, quae Syce vocabatur; enim ficum apud nos sonat; hanc ferunt a Baccho adamatam, in hancque arborem postea conuersam fuisse: quemadmodum & de Cisso puero, ab eodem etiam amato narratur, qui demum in hederam mutatus dicitur; idemque de Staphyle Nympha, poetae fabulantur, quae in vitem est versa, cum ab eodcm amaretur. Itaque nihil est mirum; si hae arbores tantum ei postea gratae fuerint, ex eisque coronari voluerit: eisdem etiam olim eius currus, clypeus, hasta, altariaque ornabantur Sed legimus eius serta quandoque ex narcysso, quandoque ex aliis etiam floribus fuisse confecta Diodorus scribit, Bacchum diebus festis sibi pretiosas vestes, inolles, ac delicatas, floribusque picturatas induisse. Arbor ei praecipue sacra erat vitis; neque id iniuria; nam si Bacchus vi, num ex uuis expressum significat; quid magis ei respondeat, quam vitis: Hunc praeterea curru, dc sociis veteres honorariat, de quibus sic refert Statius, - - Vsraenae dextra,Ouaque sequuntur noes; ct uda mero lambunt retinacula tigres: Pes exultantes stolia armentalia portant, Seminecesque lupos cisFrumque mimallones vrsas Nec comitatis inerssunt issic Ira, Furorque, Et Metus,o Virem,ct numquam sobrius Ardor,
Succiduique grado castraque simillima regni.
299쪽
Currum Bacchi Buccatius lib. v. Geneat. ad vini effectus re fert, quod hominis cerebrum ita interdum in urbem conuer tit, quemadmodu Currus rotas torqueri cernimus. Quod qui dum ita esse, quotidie experimur: sed tamen , cum Athenaeus lepidistimam de ea re referat eli Timaeo Tauro minitano nar rationem, no pessum non eam huc inserere, ea sic habet; qui dam Agrigentini adolescentes una coenarunt,tas tumque viniexliauserunt, ut emotae prorsus mentis effecti, sibi in triremie siet, vehementer a tempestate agitata, viderentur timentes vero, ne nauis onere depressa, submergeretur, ad eam exone
randam sunt aggresti, ex senestris extra domum mensas, lecto S, arcaS, reliquamque domesticaru supellectilem proiicientes. Quem strepitum cum praefecti vigilum audissent illuc accurrerunt, domumque ingredientes, homines in humum ab lectos, profundum somnum dormiente S oficia derm quos vehementCr agitatos cum viX tandem CXcitassent, interrogar ut,
quid id sibi vellet, quod fecissent; responderunt se tantum tempestate iactatos, ac labore illo, quem in naui exoneranda perpelli essent, defatigatos fuisse,ut vix sui essent compotes, qui
damque ex eis subiecit, Ego inquiens, vehementi timore perculsus, me in sentinam abdidi. Apparitores, cum illos ab erro, re, in quo erant abducere diu studuissent, nec quidquam tamen profecissent,recedere incipiebant: at ebrij adolescentes, Gratias vobis agimus, inquiunt; re, si umquam ex hac tempestate in portum euadere, ad patriamque remeare poterim US,
Dat vos maxima maris numina celebrabimus, vobis nostram
salutem accepta ferentes. Sed ij multos dies ebrietate illa sunt occupati itaque ea domus postea Triremis est nucupata. Bacchi currus a tigribus,atque pantheris trahebaturivinum enim homines harum belluarum instar feroces reddit. Philostratus Panthers ideo vult Baccho cum Panthera intercedere familiaritatem,
crum ' quod ea animalium sit calidissima leuiterque ut Baccha saltat. Idem eius nauim ita describit; Cymbali sunt naui applicati. Prora ad similitudinem Pantherae educta est Thyrsius autem e media exoritur naui mali vicem geres,cui purpurea appensam sit his sun ela,in sinu splendentia, aureae aute intextae sunt in Tmo-ho. lo sacchar Hedera autem, ae vite nauis est tecta, racemusque, super
300쪽
super ipsam P nuere videcur.Sed Ac vim fons inici ne ex ea scaturiebat, ex quo vectores omnes largiter bibebant ita Bacchi nauem Philostratus describit in ea tabula, ubi Tyrrhenos Pirata depingit, qui, cum hunc Deum , paerum adhuc compreehendi sent ab eo in delphines sunt couersi. Fabulam Ouidiu lib. M i. Metamorph. stic narrat, Stetit aequore puppii Haud aliter quamsitsiccum nauate teneret rei admirantes, morum ira verbere permut,