장음표시 사용
321쪽
nant, sed se uero semper, quod iustum sit,sectentur iis etia opta est, ut se improbis formidabiles,innocentibus benignos osten dant Pictores examine lancis, vel statherar,nunc & securium,&: virgarum falae, nunc illis, vel illis Iustitiam insignitant Sunt. qui eamdem hoc modo effingant, Nuda virgo quadratum su. per lapidem sedet,aequaeam manu altera bilancem tenens, exsertum altera sub ala ensem quodam modo occulens. Diodo rus est auctor, alicubi in AEgypto, ubi Veri alis portae erant, Iustitiae statuam exstitisse, quae capite careret cuius rei nullam
322쪽
fert rationem .famdem AEgyptij effingebant per manum si histram porrecta palma discapedinatam, propterea quod sini
stra,genuina pigritia, nulla calliditate praedita videtur; & ideo aequitati aptior, quam dextera. Pausanias vero in Eliacis prio-libus ita depictam ait in arca Cypseli. At formosa, inquit, illa mulier, quae foeda facie alteram sinistra obstricto collo trahit, dextera fuste caedit, Iustitiam signi at, quae Iniuriam male multatenam iusti iudices iniuriam semper debent opprimere,
curareque,ne cui iniuriam passo, non sati)fiat.Hos etiam opor. tet dispicere, ne veritas eos lateat, utraqu e parte audita, tanumquam,accusatoris nudis verbis credentes,reum condemnare. In hanc sententiam Lucianus in libello de non temere credendo calumniae tale refert exemplum, cum Antiphilus, Apellis quidam aemulus, apud Ptolemaeum Apellem esset calumniatus,quod cum Theodoro cosensisset, qui a rege rebellionem fecerat; ta a quodam coniurationis conscio, qui capitis poena tenebatur, regi innotuisset, Apellem omnino facinoris ignarum ,& inique illum insimulari et tum Ptolemaens, posito furore, sententiam mutauit, Apellem talentis centum donauit, eique in seruitutem calumniatorem Antiphilum addixit. Tunc Apelles,periculi memor, tali pictura Calumniam ultus est. In dextera quidem sedet vir, permagnas habens aures,quales fuisse Midae feruntur: manum longe ille protendit
accedenti Calumniae circum ipsum vero sunt mulieres duae, Ignorantia scilicet, & Suspicio exaduerso Calumnia, mulier ornata,& pulcra,sed aspectu ardens, de in iram ac rabiem concita; laeua facem accentam praeserens, dextera adolescentem quemdam per capillos trahere videbatur, qui manus ambas ad coelum tendebat, superosque obtestabatur: praecedebat vir pallidus,impurus, acute intuens, iis propemodum silmilis, qui longiori morbo sunt confecti hic Livor, seu Inuidia erat.Pone duae aliae mulieres erant, Calumniam dirigentes, & adornantes, altera erat Insidia,altera Fraus. A tergo sequebatur Poenitentia, pullas,lacerasque vestes induta; quae retro caput inflectens,flens, ac lugens, pudore venientem Veritatem excipere videbatur.Ita Lucianus Calumnia descripsit, qua antea Apelles depinxerat: unde colligit, Calumniam nil aliud esse, quam falsam
323쪽
falsam alicuius insimulationem,cui iudex fidem habeat, de eo confictam, qui absit, nec suam caussam dicat atque ab inuidia ut plurimum prosectam re ea ratione Apelles hanc ei praemit tit Inuidia autem est omnium animi pestium longe teterrima; nam non solum iis,quibus inuidetur,nocet,sed &iis, qui inui dent Itaque Silius Italicus libro X I I I. eam inter mostra, quae apud inferos sunt,numerat, ita eam breuiter describens; inc angens rixaque manu Aa guttura Livor. Et Horatius lib. i . Epistol ad Lollium sic de ea dixit, Invidia Siculi non inuenere tyranni
Quod optime ponit ob oculos quoddam poemation, quod inter Virgilij opuscula numeratur. Id sic habet,
Livor tabificum malis venenum, Intactis vorat Cibus medullas, Et totum bibit artubud cruorem.
'uid qui quis furit,inuiditqueserti, Ut debet, i poena semper ipse es
Tectatur mitu graues dolores, Suserat emit,incutit que dentes, Sudat fluidus,intuens quod odit: undit mala lingua virus atrum Pador terribilo genas colorat: Infelix macies renudat ossa: Non lux,non citaue es suauiae illi, Ne otin iuuat,au apor Lyaei: Nec pocula luppiter propinet, Atque haec porrigat,diminiatret Hebe Aut tradat Ganymedes ipse nectar No omnum capit,aut quiscit umquam, Torquet visicera carnifex cruent . Vesanos tarite moue urores, Intentans animo facet Erinnyn Letalis Tityique vultur intus, ut semper lacerat, comesuque mentem: Vivit pector ub dolente vulam. Euod Chironia nec manuue leuamet, Nec
324쪽
me umbussobolesse cara Phoebi. . Ouidius tib O Metamorph. ei muliebrem formam tribuens, (quam Graeci homine essingunt, quandoquidem e diri I masculi sit generis) ita describit;
Pallor in ore sede macies in corpore toto Nusquam recta acien rigent rubigine dentes:
Pectora sede virentilingua esistus a veneno: e Risus abest,nisi quem vis mouere Alorci: ili ecfrui tu omno, vigilanti bm excita curas; Sed videt ingratos,inlabeficitque videndo: . . Sumessus hominum carpitque. carpitur una,
Suppliciumque suum est. Idem paullo ante eius domum suis quasi coloribus exprimos, eam dixerat, ibi residentem serpentum carnibus se pascere. Plutarchus longum sane opus conscripsit de Inuidia: & magnus ille Basilius in quadam de ea ad populum habita cocio-De,inter caetera dicit,Inuidos vulturibus esse persimiles; nam, sicut hi super arua laeta,aut florida prata volitantes, Dumquam descendunt, nisi cadauer despectent, cuius putrescente S tantum partes,relictis incorruptis,decerpunt; ita inuidi in quovis numquam inspiciunt, aut connivent ad ea, quae laudem me- rentur, illud solum animaduertentes, unde ansam ad vitta perandum qualemcumque captare possint: qualis etiam fuiste Momus scribitur, qui etiam inter Deos numerabatur, ac ab , Momui.
Hesiodo in Theogon. Noctis ac Somni filius fuisse dicitur: nam nihil hic per se praestabat, sed tantum aliorum Deorum opera inspiciebat, quae omnia libere reprehendebat. Quare AEsopus de eo scripsit, ut Aristoteles refert, illum bovis opificium vituperasse,cum cornua potius in humeris, quam in capite assigenda fuissent, ut validius ferire posset. Idem de homine dicebat, ut Lucianus in Hermotimo narrat, Vulcan Umvehementer errasse,quod non fenestratum hominis pectus se, Cissex,quo eius Cogitatus plane viderentur. In Venere, ut dicit Phil ratus, nihil reprehensione dignum deprehendit, nisi quod eius crepidae, dum illa incederet, nimis streperent. Eius imago libro I v. Epigram. Graecorum describitur, tamquam hominis macilenti, extenuati, pallidi, ore hiantis, ad terram Rr
325쪽
spectantis,quam is bacillo,quem manu tenet,percutit; idque ob eam fortasse rationem, quod Dii apud antiquos Terrae filii dicebantur Ab hoc Momo,qui eo sunt in genio,vt omnia,quae sibi non allubescant,vituperent, Momi sunt dicti: quod in eis
vitium fere ex inuidia oritur quae iuxta Euripidem, ut A lianus refert,est perquam tristis, ruersa, atque verecunda. Eam veteres sub anguillae symbolo innuebat alec enim,ut idem AElia nus scribit, seorsim a caeteris piscibus degit, nec umquam ost ' in eorum comitatu. Fraudem , quam Calumniae comitem Apelles adiunxit , ita Dantes Algerius in suo inferno de pingit, Tum Fraus Coc ii tantum caput extulit undia,
Caetera membra latent luuio demersa Ab imo.' Est illi vultus mollis, sucissique benigna
si titiam redole anos os venerabere mores.
Sed partes,quas illa negat prosemesub auras, orrendae visusetis quam que refertae:
Serpenti formam referebanGomnia tetra. Tot nodis corpus coaeiungitur,atque colores
Tot flami usos oculis monstrat,quot Arachnerasa suas telas minime variaverat umquam. D em Hoc eo rese tur,ut intelligamus,homines deceptores aspectui metiuis. quidem, & vcrbis benignitatem quamdam incredibilem, lenitatem,ac modestiam ostetare; sed re,ac operibus alia omnia potius esse quod factis demum prodant. Itaque interdum pi- p ' no Fraudem veteres innuertit; haec enim arbos,si altitudinem, rectitudinem , viroremque spectes, aspectu est iucundissima; sed si quis sub eius umbra dormiat,non paruum in valeti dine damnum suscipit; eique si appropinquet, cadentibus ex alto fructibus,si forte feriatur, tape interficitur, aut certe magno pere laeditur. Sed ad Fortunam ladem aliquando reuertamur, quam Apelles cum sedentem depinxisset,interrogatus,cur id fecisseti, quia numquam stetit, respondit: ubi ambiguo verbolus stare enim tam apud GrTcos,quam apud Latinos ivon solum rectum esse, sed & permanentem significat Acutum seneresiponsum Fortuna enim volubilis,ac instabilis dicitur: hanc ius mutabilitatem antio ui adumbrare volentes,eam, vi Fusic
326쪽
us in libris de praeparatione Euangelica testatur in pila sedentem eningebant,a as etiam addiderunt, quibus velociosnie huc, illuc fertur Itaque Horat lib. iii Od.X X I X . ita de ea
Fortunas o Leta negotio,S , ludum in stantem ludere pertinax, Tran ut at incertos honores, Nunc mihi,minc ali, benigra Laudo manentem celeres quati Pennas resigno quae dedit O mea n Virtute me inuolust,probamquera periem sine dote quaero- . . Cebes Thebanus in sua tabula Fortunam millierem caecam, amentem. lapidi rotundo pedibus insist cratem depingit. Artemidorus Daldianus in libro Ono criticon Fortunam sedcntem supra cylindrum aliquando , aliqua Ddo Compis m , Ornatamque,aliquando incomptam , sordidamquc cis cum gubernaculo describit In ni mi imatibus antiquis ita saepe cst expressa.Claudius Galenus in suasoria, ortunae,inquit, I DdIC IC DC-quitiam cum antiqui vellent, illam vel pingentes,vel fingetcs, taminae specie formabant, gubernaculum illi attribuebat tametsi tam in ea leuitas satis erat , orbem pedibus supposuertit: tum etiam Sc calcam , ut eitis inconstanciam indicarent. Hoc
eius ingenium optime Pactivius expressit illis versibus, quos
citat Gallio,siue Cornificius, vel quisquis illeladem fuerit qui Rhetoricam ad Herennium scripsit: carmina sunt huiusmodi; Fontunam insana este,ct caecam, O brutam,perhibent Philosophi, Saxoque inflare globoso praealcant volubili. Ideo quo saxum impulis sors,eo cadi re Fortunam autumant.
cam ob eam rem iterant,quia nihil cernat,quose applicensisnam autem aiunt quia atrox,incerta,insubit quesit Brutam iuia dignum,atque indignum nequeat internosiem. EXstat quoque ua antiquis lapidibus caduceus exsculptus, in cuius vertice alatus pileus est,& utrimque duo CorDua copiae, caduceum ipsum compic criantia idque significat,eloquentiae,& doctrinae comitem esse Bonam Fortunam. Non defuerunt, qui dicerent,cam tantis viribus esse praedita,vc virtus absque
327쪽
ea parum posset;quae licet nos ad egregia facinora excitet, sed
tame nos voti compotes essicere nequeat, nisi Fortuna comes adfuerit: nam eam inter numina collocabant,quae plurimum in humanas res virium haberet.Sed tamen,quemlibet suae sibi fortunae fabrum esse; bonae, si bene iis, quae si nobis offerunt, uti sciuerimus,malae, si male eisdem utemurisapientes assirmat. Itaque Seneca ad Lucilium ita alicubi scribiti, Nihil neque boni, neque mali dare potest Fortuna: valentior enim omni Fortuna est animus,qui in utram partem res suas ducit, beatae, miseraeque
328쪽
seratque vitae sibi caussa est. Quamobrem, cum deteriorem partem elegerimus , nihil Fortunae eorum, quae male ceciderint, sed omnia nequitiae nostrae, ac imprudentiae expensa ferre debemus. Idem veteres Occasionis imagine innuerunt: quam nonnulli eamdem Fortunae voluerunt: simillimae certe inter se sunt,ut ex imaginibu S intelligi potest. Occassionem ergo inter Deos fortasse retulerunt, ut ex eiu S imagine,diuinis honoribus affecta, ac saepe ob oculos possita, admo De remur omnes, ut in
cunctis temporum momenta cap aremu Si res enim temporibus mutantur,effluunt, eumque, qui accipere,cum Offerentur omiserit, maximo moerore assiciunt. Eius imago erat huiusmodi;Mulier nuda pedibus, rotae aut pilae insistebat, longos capillos e fronte dependentes habens, caeterUm occipitio re Cal Uastra, pedibus alata, perpetuam Comitem habens Poenitcntiam: nam ea nobis per imprudentiam e manibus elapsa, nihil nobis praeter poenitentiam relinquit. Huiusmodi legitur Occasionis effluxisse stimulacrum Phidias de quo Ausonij fertur sa-
nequam elegans epigramma, e Gryco conuersum Latini eam ut Deam coluerunt, Graeci ut Deu nata in eos' enim apud illos virilis est generis, quam Occassione nos dicimus. Huic, Pausanias scribit, apud Eleos altare positum, atque eum ait ab Ione poeta filiorum Saturni natu minimum vocatum fuisse. De hoc in Flori legio Graecorum Epigrammatum Posidippi exstat scitis stimum epigramma, ad cuius exemplar Ausonius suum conscripsit,ambo enim inter se mirifice consentiunt missi quod ille novaculam in Carri manibus collocat et, hic suae occasioni Poenitentiam comitem adiungit. Callistratus etiaria cum Posidippo de Cyro Deo,& loco csi uenit,puerumque ipsum De Una facit, florentis aetatis , formosum , crinibus sparsiis Zephyro, Mcaetera denique ferme, quae Posidippus. Vigilandum est igitur, ac manus paratae habendar,ut quaecumque occasio tulerit, statim arripiamus,nam ea dicia, citius avolat, ac posteriores Capitis partes glabras ostenditiis, qui in priores capillatas manus non iniecit nam eam postea comprehendere non datur, cum pedes ad fugiendum alatos habeat.Eodem fere modo Scythae s suam Fortunam essinxerunt; nam ut .Curtius refert, eam sine Fortuna.pedibus, sed manibus alatis effecerunt; ea enim bona his proe-
329쪽
bet, at tanta cum celeritate , ut, vix manibus ad recipiendum porrectis, ea auolari . Et quamuis interdum videatur Fortuna suas manus nostris iunxisse, amen numquam pennas,quae manibus sunt alliXse , Comprehendi a nobis sinit; nam sibi potestatem adimi non vule, quo minus,cum libueris, a nobis effugere possi V quod quidem cito facit ercnim numquam stare loeo potest,felicitatemque, quam tribuit, secum ret pente aufert. Dortunati- Itaque iacti nulli Cana vitream effecerunt quemadmodum At tress. xo ster Noapoli arari rhfm; nam sicut vitrum, vel si leuis si ne
330쪽
eoli datur, statim stangitur ita Fortunae dona, parua quapiam
aduersitate exsistente, dilabuntur ,ac evanesciit. Sed non pro .pterea veteres illi credere desierunt, immo tantam ei se fidem habere prae se ferebant,ut secum semper eius simulacrum retinere vellent, praecipue vero Romani imperatores, qui in suis cubiculis auream Fortunam habebant, eam quoque secum in publicum efferetesataque Spartianus scribit, Seuerum Im- Fortuis eseperatorem , cum morti appropinquasset, iussisse ut Fortunae imperath, simulacrum in filiorum , quos duos relinquebat, cubicu- bus.
lis collocaretur, diuisis inter se diebus, quod diuisi inter se ex
aequo imperij erat argumentum. Antoninus etiam Pius imperator,ut etiam Spartianus refert, morti vicinus Fortunae simulacrum in Marci Antonini cubiculum eras ferendum c Urauit,
quod translati quoque imperij signum erat. Pausanias narrat, apud Eleos fuisse Fortunae templum,ac ligneum simulacrum,
ingens sane, ac inauratum totum , manibus ac pedibu S exceptis , quae erant marmorea. Idem in Achaicis refert, AEgiraefuisse Fortunae simulacrum, una manu cornu copiae tenentis,
altera Cupidinem complectentis: quod significat, amorem parum prosperos sortiri exitus, nisi pecuniae ad rem amatam cX- pugnandam suppetant. Nonnulli Fortunam depinxerunt, in mari, fluctibus agitato vela facientem , alij eamdem in altissimae cautis, aut etiam praerupti montis Culmine constituerunt,
ita ut vel leuistimo flante vento,uertatur non defuere qui eam in equuin velocissimum imposuere, M currentem eam Fatum arcu intento insequens es ingerunt, Fortunae instabilitatem, pernicitatemque significantes,eamque Fati vi semper agi, ubi enim est Fatum, ibi nullus est Fortunae locus Sed haec sunt recentioru inventa. Fortunam Apuleius idem cum Iside numen
vult esse , cum scilicet fingit sibi iam ,ex Asini in humana figura reuerso,a Deae sacerdote dictu, se iam in Fortunae tutela cisse,non exoculatae illius, sed videtis,& illius quae suo lumino caeteros etia Deos collustret. Sed dicere possumus eum de bona Fortuna intellexisse, sub cuius nomine Macrobius Luna sit in Ab isti, psit, quae per Isiden ostratur, ut supra est dictum Luna enim proratia maximam vim habet in sublunaria haec corpora, quae variis capta. Fortunae casibus sunt obnoxia,quaeque subinde mutantur. Si ergo