장음표시 사용
81쪽
spetiarn quod etiam Patris factitatum esse legimus apud pati saniam in Achaicis,ubi quotannis virgo re puer qui forma es
sient praestantissima,Deae mactabantur,quo eius iram placaret, ideo conceptam, quod in ipsit usa de sepius adolescens cum sacerdote concubuisset atque illi quidem breui morbo consumpti,impietatis poenas Dianae dedere consequuta vero est ex lae si numinis ira summa terrae sterilitas, & miseranda hominum
lues, quibus impio hoc sacrificio est obuiam itum. Sed facile
crediderim, inhumanum hunc Deorum placandorum ino. rem populis quibusdam acceptum esse reserendum,ut qui na tura saeui, innatam crudelitatem explere studerent, humanis
hostiis alij atque alij Deo immolandis. Atqui non obscuris argumentis Diana se hominum sanguine haud delectari signi.
ficauit, cum Iphigeniae loco, stibi iam sacrificandae, ceruam sup. posuit. Quare hinc consuetudo apud veteres manavit, ceruae Dianae immolandae: quod olim a Romanis statis temporibus seruabatur: atque ideo ceruorum cornua in omnibus Dianae templis susipensa videbantur, nisi quod Romae in monte Auen, tino, ubi & Dianae fanum erat, bovis cornua, non cerui pende bant. Cuius rei eam caussam Plutarchus in quaestionibus Romanis affert; quod, cum in Sabinis Antroni Coratio bos insigni specie ac magnitudine nata fuisset, a vate deinde quodam monitus fuit, siquis eam bouem in Aventino immolasset, factum iri, ut eius qui rem diuinam fecisset, Ciuitas totius Italiae
imperio potiretur: homo, re credita,ut bovem immolaret, statim Roma venit seruus interim Seruio regi clam rem omnem
indicauit: ille e vestigio Cornelio sacerdoti imperauit, ut An troni,antequam rem diuinam faceret,in Tyberi se ablueret,rite praeciperet silc enim eos qui litare vellent,facere consuesse Antro cupide profectus,tauit: Seruius interim occupauit , ac Dianae bovem immolauit,& cornua templo affixit Quare urbi Romae, cum is qui sacrificasset, Romanus esset, imperium est partum , indeque mos ortus, bovis cornua in vestibulo huius
templi affigendi: quod eo fortasse reserri etiam potest, quo
hoc animal magnam cum Luna cognationem habet, ut infe rius dicemus Lunam autem eamdem esse atqueDianam,con
ita V.Sed modo ad ceruos reuertamur, qui Dianae sacri sunt ha biti,
82쪽
biti, nam veteres interdum eius simulacra ceruinis pellibus vestiebant, ut apud Pausaniam est legere, qui refert, in Arcadia quoddam Dianae exstare simulacrum, ceruina pelle indu tum, ex cuius humeris pharetra sagittarum plena pendebat;
altera manu facem ardentem,altera vero angues duos cotinebat, prope canis venaticus astabat. In quadam etiam Achaiae parte,ut idem refert PausaniaS,Dianae simUlacrum erat, eX au - ,ro ac ebore consectum; id venatricis speciem referebat: pridie Dianaesimuantequam anniuersarium sacrum facerent, pompam Deae ma- Dcrum.gnificen
83쪽
gnificentissimo apparatu transmittebant tin ea virgo, quae se. cerdotio fungebatur, postrema omnium ceruorum biiugo Dianae cum curru vehebatur. Poetae quoque Dianae currum a candidissi
mis ceruis tractu in attribuunt quemadmodum Claudianus in1 1 1.Stilic.Paneg.ita de ea canit;
Dixit,di extemplo frondosa fertur ab Alpe
Transpelagus cerui curru subiere iugales. Eam dicunt, curru vectam, a velocissimis animalibus tracto ideo, quod Luna citissimo motu suum cursum absoluat, cum omnium erronum minimum orbona sit sortita. Aliis quoque Diis currus sunt dati,ut celis, quibus ij praesidere dicuntur, in orbem torqueri significarentur: Deorum vero cuique sua pro. Equitan . pria sunt animalia dicata,a quibus trahantur Interdum legitur eius currus ab equis tractus, quorum unum nigrum, altaesum album Buccatius lib. iv.Genealog vult, nam ea Non sol Um Bo,cte, sed etiam die videtur. Porro & boum bigis vehi fertur,pro, ulmi Lu- pter Lunae scilicet cornua. Fesbus de hac re ita, Iulus, inquit,
is sibi, F*NCVlo Luna: adhibebatur, quod tam easterilis sit, quam
mulus vel quod, ut mulus non suo genere,sed equis creetur, cea Solis, non suo fulgore luceat Pausanias cum admirada querin Iouis Olympij templo apud Eleos visebantur,recenset,dicit, ibi esse Dianam, quae equum, ut sibi videbatur,adcursium inci taret, Ctu, inquit,tumentis ferunt, non equis Deam vehi, futili quadam de mulo fabula vulgata: neque quidquam aliud de ea re dicit. Prudentius libro contra Symmachum antiquos scribit sterilem vaccam Lunae immolavisse, bigaque sterilium
vaccarum eam vehi. Sunt qui & iuuencos Lunae currum tra-Luuinci Hrum laere dixerunt inter quos est Claudianus, qui lib. II i. de Rapt. Proserp Cererem fingit taedas de igne AEtnaeo ad amissam
filiam quaerendam accendi Ile, lic dicens; Tum ne descerent tantis erroribus ignes
Semper inocciduos Usipit que manere Iussit, O arcam perfudit robora succo, uo Phaethon irrorat equos, quo Luna ivuencos. Ausonius etiam Paullino scribens, in hanc sentetiam sic dicit Iam sccedentes quatiebat Luna iuuencas. Huiu, rei eadem potest ratio afferri, quae superius, cum dicx
84쪽
emus, cur mulorum bigis vectaretur; nempe quia haec animalia sterilitatem significant: nam,ut Xenophon scribit, & quotidie fieri nos videmus, tauris virilia abscindutur, ut magi S ci Cures' ad terrae cultu aptiores reddatur,cum tamen prolis procreationi non sint amplius idonei vel hoc animal Lunae est sacrum propter cornuum similitudinem am in eius simulacro, quod Nympha referebat, duo breuia cornua effingebatur.Et apud AEgyptios Lunae bos dicabatur, cui ut Plinius lib. timscribit, insigne in dextero latere candicans macula, cornibus Lunae, crescere incipientis .Eidem etiam semestaem bouem sacrificabant,cum filiis recens natis nomina imponerent, septimo scilicet ab ortu die, vel decimo,secundum aliorum sententiam .Hoc honore veteres Lunam assiciebant, forte, ut gratias Lura prae agerent,quod eius opera foetus mature prodiisset in luce a m estpartui. Luna cum sit humida, partum sepe celeriorem, facilioremque reddit. Quare cum mulieres parturirent, eius opem implorabant, eam Lucinam nuncupantes,quo cito , absque ullo discri, mine ea foetum in lucem extraheret. Sed quod mulieres in pariendo Dianam Lucinam invocet,huiusmodiexstat fabulas ea
statim atque ex Latonae utero emersisset, ad matrem conuersa,
ei ad alterum foetum educe dum,opem tulit quare olim Lucinam orabat, ut periclitati bus mulieribus praeiens adesset, quo manibus suis inclusum foetu excluderet, qua opem ipsa matri parturienti praestitisset Neque Diana solum,sed etiam Iuno, ut inferius videbimus,Lucina est cognominata. Alij existimabat neutram ita nominandam,sed aliam quandam mulierem,quq usq; ab Hyperboreis montibus Delu, suppetias Latonae partu
rieti latura aduenit indeq, ad alias gentes eius nome cultus manavit,ut ubiq; ei te pia, arae statuaeq; consecrarentur, ut quae omniti Deorumtu praecessisse putaretur, cu eius ope opus habuissent,ut in luce ederetur. In qua sentetiam Lycius quidam poeta,quemadmoduPausanias refert, in hymno, que scripsit in Diana,ea dicit,Saturno antiquiore; quibusdaU nominibus eam insignit quibus existimari possit,ea de Parcarum Humero fuille, hae enim loge maxima sibi parte vedicat in partubus,ut suo loco dicemus Sed,anxia nimis huius Deae Lucinae,cuicui modi ea fuerit,aut unde emerserit pervestigatione aliis relicta,
85쪽
ad eius simulacra exprimenda accedamus, quae apud Athe ruesea J nienses non nisi tecta videbantur,ut narrat Pausanias. Eius sta mulacra. tua apud eosdem, erat rude lignum,aut aliquid huiusmodi, ni si quod aliquam mulieris speciem informatam habebat, id semper erat tectum, nec ullius umquam aspectibus patuit. In quadam Achaiae parte templum valde vetustum huius Dest exstabat,ubi ligneum simulacrum os edebatur, sed tamen fa
cies, manus atque pedes erant marmorei, caetera membra li. neo velo obtegebant manuum altera in rectum porrigeba
tur, nihil tenens; sed clauis non absiurde potuisset addi. Festus enim scriptum reliquit, clauem olim solere mulieribus tradi ut eo instrumento quo portae patefiunt, facilis illis partus por
tenderetur sed forte rem eamdem Lucinae manus aperta, aces extensa ostendebat altera autem manus ardentem facem p ferebat ea ratione, vel quod partus dolores igni aequentur vel Fax in Dia quod haec Dea nascituris infantibus praeluceret Huius tempo-VC m in radictamno veteres vinciebant, ea enim herba parturientibus imposita, multum prodest. Arcu armatam eam olim essinge bant,eo modo acutos dolores significantes, quos mulieres in partu sentiunt. Quare M. Tullius Cicero in Orationibus con tra Verrem Dianae simulacrum describens, dicit; altum erat, magnum,ueste ad talos usque con tectium, facie iuuenili, virgi nati aspectu , dextera ardentem facem praeferebat, sinistra arcum tenebat, sagittaeque ex humeris pendebant. De face accensa idem scribit Pausanias, quoddam scilicet Dianae aeneum simulacrum in Arcadia sex circiter pedes altum face gestasse: quod eo etiam fortasse referri potest, quod ea nocte lucens, viatoribus iter commonstret, quare ibi Hegemone, hoc est, Ductrix erat cognominata, sicut& Romae in templo, quod in Palatio sibi dicatum esset, Noctiluca dicebatur. Sed & aliis multis nominibus appellabatur , de quibus postea. Pausanias, cum Cypselli Corinthiorum tyranni arcam Corinthi in Iuno, nis templo positam describit,dicit, in eo exsculptas atque inci
fas esse multas imagines,quarum quodam erat aureo,quodam eburnece . inter quas Dianae simulacru viderialatum, dextera pardum ostentans, sinistra autem Leonerar cuius rei nullam scrationem afferre posse affirmat. Quare neque ego fateri dubi tabo,
86쪽
tabo me nescire, quid sibi id vellet Quilibet ergo quod sibi vi.
deatur eXcogitet, per me licebit. Diana ob tres facies,quas illi poetae attribuertit, Triformis, Diaea tri
Tergemina,ac Triuia est nuncupata. Neque Diana solum his firmis. nominibus est insignita,sed etiam Hecate: de qua Ouidius sic
dicit; Ora vides Hecatessin tres vergentia partes. Sed tamen ideamborti numen erat, quavis nominibus inter se differrent,ut diuersiae efficacitates,ac qualitates, effectusque qui ab una, eademque Dea manare credebantur, ob oculos ponerentur. Quare est in fabulis, Hecatem a patre Ioue habe- Hecate. re, ut elementiS praeesset, nam e xr, centum significant, quo numero Graeci aliquando infinitam designant multitudinem: quia Hecate infinitas habere potestates crederetur Lu na enim legem quasi imponere elementis,cunctisque ex eis coagmentatis videtur,nam illa mutata, & haec quoque mutantur. Aut Luna est Hecate dicta, quod in centum ei altaribus, viridi excespite factis veteres sacrificarent, centumque ei victimaS.immolarent,quae ut plurimum sues erant, atque oueS verum si sacrificium esset pro Imperatore,centum Leones aut aquil ma elabantur Atque ideo hoc sacrificium Hecatombe dicebatur. Hecatombe Neque tamen: crediderim,semper tot haec animalia,quae in sacrificiis adhibebantur,suisse vera, sed interdum assimulata;solebant enim veteres nonnumquam ex odoratis rebus, aut alia
materia animal effingere immolandum, quod non risi magna ccum difficultate inueniretur. PaupereS etiam cum pecunia in mia veras victimas erogare non possent, has fictas in sacrificiis (vtest auctor Suidas supponebant denique legere est apud Herodotum, cum dicit AEgyptios nulli alij Deorum suem sacrificasse,nisi Lunae,aut Baccho,aut etiam festis illis, quae plenilu-Dij xempore celebrassent, magnopere cauentes vel a solo belux contactu aliis diebus a praedictis , quibus ex suis quoque cari Cabsque religionis ullo metu comedebant: pauperes au tem qui obinopiam verum suem sibi comparare non potuiseur,umulatu sacrificasse Appianus refert,CyZicenos,quorum ciuitatem Proserpinae a Ioue dotis nomine datam iactabant, Cum nigram bouem quotannis ei Deae immolare solerent, u Κ a.
87쪽
obsidione a Mithridate pressi,talem inuenire non possent,si uemen taceam effinxisse; sed, dum sacrificium appararent, nigra qualem eorum ritus retquirebat,eX mari per mediam hostium classem tandem in ciuitatem ingressam esse, M sponite ad Deae aram ubi accessisset, a populo publica laetitia esse mactatam, maxima spe concepta ex fausto illo omine, fore ut eX obsidio ne liberaretur: quod & breui accidit nam Mithridates, multa in ea obsidione incommoda perpessus, ab incepto desistere est coactus Dido apud Virgilium postremum ante mortem sacri. sciti Auerni simulatis aquis spargit,ubi Seruius adnotat, apud veteres fuisse in more positum, in sacrificiis ea simulare, quae nullo pacto, aut vix nancisci potuissent Ide alibi dicit, aquam qua Isidis templum aspergebatur, non semper ex Nilo fuisse hausta, licet vulgo inde aduecta diceretur. Neque vero solum
simulatae victimae verarum loco iis adscribebantur, qui veras Deoru ma, sacrificare nequirent, sed manus quoque Deorum supplicitern , exfu- exosculari,quibus aliqua essent sacrificia peragenda, solebant
qui ad aliquid immolandum obstricti, cum se id praestare popposse viderent, Deos ipsorum prompto animo inspecto, aliue
sacrificium non expetituros arbitrabatur. Consuetudo etiam apud veteres erat,Deorum simulacra osculandi, ut ex Cicero
ne in orationibus contra Verrem intelligi potest ; cum dicit; Agrigenti,quod oppidum est in Sicilia, aeneum fuisse Herculissimulacrum, quod os,atque mentum detrita haberet, proptet frequentiam scilicet eorum, qui eo venerationis gratia accederent.Prudentius cum cultu S rationem describeret, quo an liqui Solem prosequebantur,inter caetera dicit,eOS equis quo que, qui Solis currum traherent, pedes fuisse osculatos. Sed iam ad Hecaten reuertamur.Ea in triuiis colebatur,ubi canem ei sacrificabant inconditis verbis, ac ululatibus preces conci pientes , ut Cererem eius matrem ( nam eamdem Dianam, ac
Proserpinam existimabant imitarentur, cum filiam amissaae quaereret Mos fuit loCupletum, ut singulis mensibus Lunae si crificarent, panesque, re alia in triuiis proponerent, quae molab in opibus, & egenis raperentur: haec Hecates coena diceba tur , quemadmodum Suidas refert; qui dicit etiam, camdem
interdum se horribili forma ostendere, nempe ingentis homi
88쪽
tus,qui caput serpentis haberet Eadem dicta, atque essic a estitiformis,quod triuiis scilicet praest alii dixerunt, atque fortas. Necate
seni elius,eam ideo secudum Orpheum tria ora habere, quod Luna variis se alpectibus ostendat, quodque vires suas exserat in caelo,ubi Luna appelleturiin terris, ubi Diana dicatur; oc in penitissiliis etiam inferorum locis, ubi Hecate, atque Proscrpina nuncupetur ea enim ad inferos descedere creditur, cum se nobis condit. Quae ab Eusebio ita explicantur: Luna Hecate,atque Triformis appellatur, ob varias, quas induit figuras; prout magis ad Solem accedit,vel ab eo recedit. Quare triplici est virtute praedita , quarum una est, cum primum suum lumen huc influit, ita rebus accretionem praebens : hunc vero Lunae aspectum antiqui ostendebant, Lunae simulacrum candidis,atque auratis vestibus induentes,accensamque facem ei praebetes in manus. Altera vero eius vis est,cu mcdiu lunae habet: quod calatho adumbrabatur, quo eius sacra ferebantur: nam dii Lunae lunae in dies maiora suscipit incremeta,fructus quoque quotidie magis maturescunt; qui ubi tempestiui ef
eti fuerint,ex arboribus decerpti,in calathos recoduntur.Tertius eiusdem status est, cum ad plenilunium peruenerit, qui vestibus subobscuris designatur. Lunae quoque sicut re Apollini olim sacra erat Laurus, nam ab hoc illa lumen suscipit, ab
eodemque colorem quemdam igneum,quem interdum facie prae se fert, mutuatur. Eidem papauer quoque veteres consecrarunt, ob multitudinem scilicet animorum, quos LUnal Orbem incolere stulta persuasione credebant .papauer enim sua forma ciuitatem refert,cum eius caput ita incisum moenia repraesentet,quae intra sunt,granula multiplicia hominum multitudinem denotant. Sed non est mirum, promiscuum vulgus ita dei rasse: nam &Philosophi sunt inuenti qui opinarentur, Lunae orbem non minus atque terram ab hominibus habitari maculasque,q*ae interdum in Luna exsistunt,oppida, siluas, nontesque esse dicerent,qui ibi essent: sed eorum commenta inius redarguit, asserens illas ex humiditate, quam ex terra ad se Lunaattrahit, procreari. Pausanias in Corinthiacii scri-
'st,prq caeteris Diis in primis Hecaten coluisse AEginetas,cuius apud eos ligneum signum,a Myrone fabrefactum exstaret:
89쪽
huius unicum tantum os, reliquum veto corpus uti truncus,
nam primus Alcamenes Atheniensibus triplex fecit iuncti corporibus,Hecates signum, quam Epipyrgidiam illi appella
bant Trium capitum, quibus Hecate praedita erat, dexterum erat equinum,sinistrum canis,medium rusticani hominis, sed alij volunt, asse apri quod forte magis cum Lunae natura con gruit,quae,ut dicebamus,eadem est atque Diana, quatenus in terras vires suas exserit aper vero optime in Dianam quadrat, haec namque bellua semper in siluis degit equinum caput eius velocitati respondet, cum breui temporis spatio summa cum velocitate suum cursum absoluat: canis confirmat id quod de ea dicebamus,cum nobis sese condit, vocari scilicet Proserpi nam: inferorum enim Deo canis est sacer, cuius rei amplam nobis fidem facit Cerberus ille poetarum fabulis ita celebrautus Pi udentius,cum in veterum superstitiones inuehitur, pro quibus asserendis Symmachus tamquam pro aris,& focis ceditat,ita de Luna dicit,
Et regnare ut caeloque,Ereboque putatur Nunc biiugas uare boues,nun euasororum Agmina vipereo superis immittere flagro: Nunc etiam volucres caprearum in terga sagittas Spargere, terquesuas eadem variare guras. Denique cum Luna es,sublusPHPlendet amictu: Cum succincta iacit calamos,Latonia virgo ess msubnixa sede octo,Plutonia coniux, Imperitat Furiis, di dictat iura Megere Si verum quaeriae,Triuiae ub nomine Daemon Tartareus colitur. Porphyrius, quemadmodum Theodoretus Cyrensis Antistex refert, cum de cacodaemonibus scriberet, inter caetera dicit, Hecaten inferni veluti Reginam pro suo imperio, daemonum aliquos in aerem ablegasse,aliOS in aquam, multos quoque in terram. Dixerunt praeterea antiqui, Hecatem iis, qui maximo aliquo moerore opprimerentur, spectrum quoddam immittere saepti solitam,quod subinde in alias, atquealias formas mutaretur,ut Suidas exAristophane refert,id scilicet visum inter- du se bouem,alias mulum,nonumquam formosissimam quo que
90쪽
que muliere, neque raro canem ostendisse: quare Empusa appellabatur, quod uno pede incederet. Alis eius sunt opinionis, ut exiti nent,Hecaten ipsam eas formas induere, atque meridie sese videndam praebere , cum videlicet quibusdam ritibus inanes expiarentur. Quare in prouerbium abiit, ut cum vellet eos denotare, qui varij essent, numquamque eodem perseuerarent statu, quique quales tandem essent, non aperirent, eos dicerent,Empus a mutabiliores Lucianusque de saltationibus loques, videbis inquit, saltatores eodem in tempore subito in