장음표시 사용
41쪽
pilea est mobilis in eo situ: quem habet cum caput arietis mobile contingit punctum
metidionalem li et medium inter occiduum de exortivum contactum eclipticae imo mobilis cum paruo circulo arietis.Reliqui autem ecliptitae mobilis situs: ex lus duobus tanti extremis colligi queunti nega figurari eo, hic necesse fuerat: ne illorum numerosistas rectum ordinem confunderet At vero cuin caput cancri mobile semper adhaeres at circunferentiae eclipticae immobiliS non tamen continuo in eodem puncto sed nunc uno nunc alio: secundum diuersum motum capitis arietis mobilis in circunferentia patui circuli describit assiduo suo motu arcum eclipticae immobilis x c y: qui prorsus squam e tur semidiametro parui circuli f LVt cum caput arietis mobile feratur in paruo circulo ab f in ia: casPut cancri mobile mouetur a pumeto y in c in ecliptica immobili. Et cum caput arietis mobile defertur in circunferetia parui circuli a pilacto ia in I: caput cancri mobile feratur in ecliptica immobili a Puctoc in x. Rursum cu arietiS caput ab I in li mouetur: caeri caput fertur ab x in c. Et dem v cum arietis caseput mouetur ab lim f: cacri caput a Punctoc fertur in y. neq; viriliblos terminos seu puncta eclipticae immobilis x Sc y: caput cancri mobile transilit aut praetergreditur.
Ex quo statim euadit dilucidum: mobile caputcancri nunq potest ab immobili eius capite (quod semper ac invariabiliter est in punctoc defixum plusa semidiametro patui circuli distare. Siquidem arcus
X cI aequatur ipsius Parui circuli semidiametro: similiter Sc arcus c ylut ex sequenti; hus constabit apertius. Vnde protinus sui nuntur dies modi habitudinis ipsius capitis cancri mobilis ad caput eiusdem immobile. Aut enim mobile caput antecedit immobis te. ut cum mobile cancri caput est in punctor eclipticae immobilis. quod a sinistra in dextram tendendo antecedit punctuin c. Aut simul utrunq; cancri caput iunctum est in puncto c: in quo simul ambo consistant. aut caput mobile cancri sequitur caput cansecri immobile: ut cum mobile caput constituitur in puncto x eclipticae immobili si quod si a sinistra in dextram vergas: posterius est puncto c. Haec autem omnia: exsequenti' bus erunt magis peruia. sed clarius & dilucidius ex compoto Campani (vt vulgari utar illius Speri, titulo ac nomine: ea uniuersa dinosci queunt. ex quo haec litteratis fise gura est desumpta: dc in quo eade diffuse atq; exacte declaratur. Inuenitur sane hoc eius QPu, scutus etiam Paulo ante meminimus) in celebri bibliotheca sancti Victori S iuxta muros Parisienses : quod Sc religiosi domus illius patres nulli ad locum hunc eluci' dandum cum summa humanitate communicarunt. Sed nunc ad litteram eXPlicar p
Rursum de eisdem punctis de capite mobili.
Arietis pucto in imobilis eclipticae occiduo cotactu: axes de poli viritima ieci pticae iuncti sunt . cancri mobile caput ab immobili maxime distat: ipsum in geminius partes quatuor & amplius antecedenSInam tota anatecedit parus circuli semidiametro . maxima vitium; eclipticae declina tio eadem est : attamen caput cancri mobile I g immobile I multo mia
In septentrionis puncto:axes & poli maxime declinant capita cancri tua icta sunt. attamen eclipticae mobilis maxima declinati g ecliptics in
42쪽
ico In contactu exortivo: axes 8c poli ijdem. caput solstitiale a capite maxio me distat: sed mobile ammobile sequens. eadem utriusq; eclipticae mast xima declinatio: caput mobile minus declinans. ioi In austrinae parus medio puncto: ut in septetrionas pucto axes maxime inflexi: poli maxime distantes . solstitialia puncta iuncta: mobilis edisplicae declinatio maior .icet In contactibus arquatoris Be parui circuli capite constituto: eclipticae mos bilis c immobilis maximae declinationis inflexio comperitur minor.io; Declinationes/situs & sectiones solstitiorum brumae: ex opposito cogno
io Bis eclipticael bis axes bis solstitiorum capita: in una octaui circuli reuo
Iulione coniuncta dinoscuntur . capita tamen arietum vng coniunctum
ios Et hac item ratione: maximarum eclipticae ab aequatore declinationum
Jub qua sol demeao diuersis in temporibus cognoscitur varietas.los Deniq; interdum estiuum solstitium introitum solis in cancrum sequi: interdum praecedere interdum vero simul esse. Sed haec de octauo globo abunde dicta sint.
Rursum de iisdem punctis Sc capite arietis mobili.ss EIterum de eisdem quatuor punctis assignatis ratione eclipticae immobilis patuum
arietiS circulum in duo aequa dissecantist& capite arietis mobili: sequetes edisserui pro Positiones .Et primu quide id proponituri cu caput arteris mobile collocatur in puncto occidui contactus eclipticae imobilis cu paruo circulos scilicet fi axes& poli utrius aseclipticae iuncti suntl quoniam una eclipticatum (ut numero sq. dictum esti sub alterarimc directe subsistit. Tunc item cancri mobile caput: ab immobili maxime distat. nam Per totam parui circuli semidiametrum: qua non potest maior distantia illorum capita inueniri. Quod supposita litterae figura modo declarata: hoc pacto ostenditur.facta quis dem hypothesilae in hoc capitis arietis mcbilis situ qui hic assignatur: puctum a est casPut arietis immobile fuero caput arietis mobile I S c caput cancri immobile. Constat utiq; ex supradictis: arcum a c esse quartam circuli. nam coplectitur tria signa: inter principium arietis se caneti iacentia. Arcus igitur sc eius pars: est minor il sit quarta circuli. non enim potest pars aequari suo toti. Sit ergo per hypothesin f yIquarta circuli: initio arietis mobilis se cancti mobilis intercepta. Quo dato: conseques est punctum y esse casPut cancri mobile I in assignato superius situ. nam inter caput arietis mobile Sc caput cancri mobiles iacet solum quarta circuluneq; plus neq; minus.Rursum cum arcus a csit quarta pars circuli Sc arcus f y etiam eiusdem circuli sit quadrans I ut iam ostensum est: duo illi arcus a c & fy inter se e quantur. dempto igitur ab utrossi arcu communi s ct residui arcus a f& c y erunt aequales. Si enim ab aequalibus demantur aequalia aut idem commune: residua crunt aequalia. Sed arcus a se est parui circuli semidiameter : 8c arcus cy est distantia capitis cancri immobilis a capite cancri mobili. Igitur illorum duorum cancri capitum distantia aequatur semidiametro parui circuli: quod erat probandum .Et quis haec ratiocinatio solum videatur facta in ecliptica immobili sc eius partibus: hasbet tamen locum etiam de efficaciam in ecliptica mobililinqua signantur caput ariestis itidem & cancri mobile.Nam in hoc situ capitis arietis mobilist qui in huius propossinonis honte proponitur: ecliptica mobilis sub immobili directe iacet. Quare quicquid de una ostendituri. de altera etiam ostendi intelligitur. quo Sc illud constat quod mox hic subiungitur: mobile scilicet cancri caput antecedere caput cancri immobile tanto etia(quatu dictu est spatio totaq; parui circuli semidiametro. quinimo&s, anteceditissum ita geminis: partes siue gradus quatuor & amplius. Na ex numero oti paruora circuloru semidiametrus cotinet quatuor gradustii minuta ae tria secunda.Tanto igit
43쪽
litteritallo caput cancri mobile antecedit caput cancri immobile: in suo signo gemino
tum. siquidem c caput caneti immobile respondet tunc ex aequo vicesiano sexto grasdui geminorum ecliptite mobis lis illiusq; gradus certo puncto: necdu peruetu sit ad y caput cascri mobile ati eclipticae mobilis. Rursum in eoae arietis mobilis sis tu I 2 in huius Spositionis mitio est costitum:maxima utriusq; eclipticae declinatio est eadem. Q uoma in puncto c capite cacri imoabitis: ecliptica immobilis maxime declinat ab aequatores longatur ab eo triti signoru interstitio.& meode puncto aut altero illi directe subiecto atq; respondente: ecllyrica mobilis propter eande ratione maxime etiam declinat ab aequastore. quandoquide squalor utraq;d eclipticam (q, una iub altera directe iaceat in eode secat puncto: capite scilicet arietis imobili se centro parui circuli ut ex Propositione numeri s . costat. Caput tame cancri mobile minus declinat ab squatore 2 immobile. quoniam im de caput cancti utrimq; distat ad aequatoreIdc versus arietem & versus librant . trium signorum interuallo. caput autem cancri mobile non tanto distat spato ab aequatore secante ecliptica mobilem versus libram. desunt enim quatuor gradus octodecim minuta re tria secudat siue semidiameter parui circulina triusignoriam interuallo inter y caput cancti mobile & squalorem contingentem echytis ea versus signu librae. quare toto arcu c yr caput cancri mobile tuc minuS declinat E casput caneti immobile.Ide quoq; breuius sic potest ostendi. Declinatio capitis cancri im
mobilissest in puncto crvi iam dictu est. capitis autem cancri mobilis declinatio est in puncto y: cum ibidem per hypothesin collocetur. minor autem est declinatio Puncti vab aequatore: 2 puncti cIcii in puncto csit maxima utriusq; eclipticae declinatio: in hoc situ.& ergo in puncto y non potest secundu eundem situm esse maxima declinatio eclis Pticae mobilis ab aequatore.Minus igitur declinat caput cacri mobile I immobile: quod est propositum. Capite arietis mobilis in puncto septentrionis ia posito squod mesdium est arctoae partis inter occiduum & exortivum contactum eclipticae immobili S caparuo circulo axes & poli ecliptice mobilis: maxime declinant ab axe dc polis ecliptics immobilis . quandoquidem in eo situ ipse eclipticae in paruo circulo vinaxime a seiam uicem seiugantur: tota scilicet parui circuli semidiametro ii atquae interiacet capiti arietis mobili sc capiti arietis immobili: ut numero sy iam dictu est. Quae autem circuloruest distantia: eadem atq; proportionalis est sucrum axium at* polorum. Vtriusq; ioxur eclipticae axes & poli: maxime tunc abinuicem cistantat* declinat. Insuper in eoeem capitis mobilis arietis situ: caput cancri mobile Sc unobile coluncta suntiscin eode ptacto c coincidunt. Nam in illis duobus cancri capitibus: tunc ecliptica imobilis secat mobilem in puncto c. Maxima tamen declinatio eclipticae mobilis in eodem situ: est maior 2 maxima declinatio eclipticq immobilis. Quod hoc pacto ex Campano ostenditur. Nacum arcuS eclipticae mobilis ne it quarta circuli sintercipitur enim capiti arietis mobili in dato situ:& capiti cancri mobili erit arcus p n c eclipticae mobilis: maior quarta, est enim totum matu, sua parte.sit ergo ex hypothesip ni quarta eclipticae mobiliS: a contactu aequatoris in eo situ sumpta. Igitur in puncto i eclipticae mobilis: est maxima declis
natio illi' ecliptice ab aequatorei ad illu situ in quo caput arietis mobile est in pucto n. Cu mi equator in quocu* situ semp diuidat ecliptica tu mobile tuimobile in duaS messiietates: ut una eius medietas sit sup aequatore eleuatas 3c altera sub eodem deprimat: temp puctus ille ecliptice distas p quarta circuli a cotactu ecliptics ad squalore est Fu; -' DiaXin e deest nationis.* is ab equatore sit eleuatistanct& secundu altitudine cistas mu nub, via ergo puctus i in ecliptica mobili data distat per quarta circuli a coractu
44쪽
aequatoris Se ecliptics mobilis in pucto p : manifestu est ipsum esse puctu maxime decli,
uationis eclipticae mobilis in eo situ qui in principio huius propositionis est assignatus. At declinatio puncti i in ecliptica mobili: est maior il decimatio pucti c quae semper scinuariabiliter est maxima declinatio eclipticae immobilis. Quod vel ad oculti patera. ostedentem plane punctum i esse magis eleuatum& distantem ab aequatore v sit punctus c.Vt si intelligantur duci duae lineae directae & Perpediculares: una ab aequatore ad puerum il& altera ab aequatore ad punctu c: prior illam longior erit u secunda. Est igitur maxima declinatio eclipticae mobilis tunc maiorId maxima declinatio eclipticae mimo ioci bilis: quod est ppositu. uado mobilis arietis caput collocatur in contactu exortivo eclipticae imobilis cum paruo circulos scilicet in pacto I figurae litteratis: (cui semper scdocentia dc discentiu oculi debent esse intentii in lusce propositionibus enucleandis sceciscendis) axes & poli vitium; eclipticae tum mobilis tum imobilis: isdem suntlae tuc una earum sub altera directe sita estivi ex numero sc iam liquet. Tuc etiam caput mobile cancri: ab imobili capite cancri maxime declinat & elongaturi quom virugi solstitiale dicitur . P sole ipsum ingrediente fieri pleruq; soleat solstitium. Declinationis auteillius amboru cancri capitu abinuice: in promptu est ratio. unum illarii cancri capitii ab altero distet tota parui circuli semidiantetro:& no possunt illa capita maiore interostitio abinuicem seiungi. queadmoduin descriptione situs capitis mobilis arietis incotactu occiduo eclipticae immobilis ad paruit circulu: iam dictu est. Attame id in propossito est discriminis a superiore illa d inatione: mobile cancri caput luc sequatur immobile & magis ad sinistrasn vergat. Quod ex eo constat quonia caput cancri mobile distare debet a capite arietis inobilita per quarta circuli parte . similiter & caput cancri i mobile a capite arietis imobili tanto spacio ob tria signoru arietis tauri & gentinoruutrinq; interstitiu. Ponatur igitur a centru Parui circuli esse caput arietis imobile: ut se Per est. & puctu c: punctum cancri immobile. quod in quacunq; dispositione eclipticae mobilis .etiam semper unu est & idemiatq; invariabile.sit insuper Puctus II caput ariestis mobile: in eo situ eclipticae mobilis qui in hac propositione constituitur. Manifesta utiq; est tunc arcu a c: esse quartam circuli. quare arcus I clest maior il quarta circuli: cusit prioris arcus totum. Sumatur igitur per hypothesin in arcu l c l quarta pars circuli incipiens ab l: quae sit I x. Erit itaq; punctus x: caput cancri mobile. cum distet ab I casPite arietis mobilin quadrante circuli. Et per hypothesin: punctus cest caput cancri timmobile. Igitur in hoc eclipticae mobilis situ : caput cancri mobile sequitur caput cancri immobile. At si quis percontetur: quanto ipsum sequatur interuallo. in promptu est responsio: toto arcu X ci qui aequatur nudiametro parui circuli l a. quod sic osteditur. Per ea quae modo dicta suti arcus a c est quarta circuli eclipticae imobilis:similiter Sc arcus I x. Ergo illi duo arcus : adinvice aequantur. Sut ent omnes eiusdem circuli quadranstes: inter se aequales.Dempto igitur ab illis duobus arcubus eodem comum scilicet ars cu a x . reliqui arcus i a & x cI adinvice sequanturi per dignitate mathematica satis protrita. Si ab aequalibus aequalial aut idem coniune dematur: residua erunt aequalia. Sed arcus I a: est semidiameter parui circuli.igitur arcus x c: aequatur illi semidiametro. quare x caput cancri mobile sequitur punctum c caput cancri immobile i tota parui circuli semidiametro . quod erat ostendendum. Et ergo illa duo capita solstitialia tuc maxime inuice declinat: non possunt ampliore interuallo abinuice seiungi. Rursum in hoc capitis mobilis arietis situ qui hic propositus est: maxima utriusq; eclipticae ab aequatore declinatio est eadem latq; in eodem puncto c. adinvicem sunt coniuncte: Sc una atteri omnino subiecta.& idcirco in eode puncto scilicet a cetro circuli: secantur ab aequatore. a quot punctus c quadrante distans: qui maxims declinationis est punctussetia est unus Sc idem. Caput tame cacti mobile : minus est declinans in dato situ 2 immobile. quoniam caput cancri immobile distat ab qquatore tribus integris signis: ariete tauro re genums.Mobile vero caneti caputtancquail tanto macio eleuatur super aequatorenta
Decit eni arcus x c: quo nunus inter aequatore & caput cancri mobile iaceant tria signa. Rursum punctus declinationis capitis immobili S cancri: est c. mobilis autem capitis cam declinationis punctus: est x. ut ex prsdictis liquet. At punctus x longe minus decli nat q punctus c: qui puctus est maximp declinationis utriusq; eclipticae in hoc situs no autem punctus x. Est igitur planum lin assi gnato situ caput cancri mobile minus decliioi nare il caput cantat mitiobiter. quod est propositum. Quando caput arietis mobiles
45쪽
constituitur in puncto meridians
Partis: medio inter exortivum ecocciduum contactum eclipticq i' mobilis cu paruo circulo viputa in puncto li: axes utrius* eclipti car Sc mobilis se immobilis maxis me abinuicem inflectatur atq; seiunguntur. tunc ipsae eclipticas in primordialibus punctis suorsi iarietum etiam maxime abinuice declinet: tota scilicet parui circuse Ii semidiametro a h. queadmoda in medio partis bores puncto iadictum est: numcro 's. de quoq; ratione: poli ambaru eclipticas rum maxime abinuicem sunt dis states in praedicto situ . nam axiuia suorum sequuturinflexionem: rationemq; distantiae suarum ecliptiearu . quae quoniam maxime abinuicem declinant: cosequens est& earum polos maximo etiam interuallo a scinuice disiungi. In eode itidesitui puncta solstitialial mobile inqua cancri caput ae linobile: tunc simul sunt lucta at unita. conueniuntq; in puncto c: in quo ecliptica immobilis secat mobilem. Sicut enim arcus a c est quadras eclipticie imobilis: ita arcus h c in dato situ est quadrans atq; pars quarta eclipticae mobilis. quare ut punctum a est caput arietis imobiles Sc punctu li casPut arietis mobile: ita c punctu est utriusq; eclipticae caput cancri:& imobile scilicet Ninobile.quare illa duo capita: in eo pucto tunc coicidunt, Demu mobilis eclipticae maxima declinatio in dato situ est maior: q maxia declinatio eclipticae imobilis. Quod ita ex Capano colligitur: hoc uno supposito P in eo situ capitis mobilis arietis qui in hac Spositione assignatur: arquator secat ecliptica mobilem in puncto qt signato paulo sua yra puctum ii in data figura.Cuni itaq; arcus h c eclipticae mobili SIsit quarta circuli ut iam dictum ella erit arcus q cmmortv quarta circuli. est enim praecedetis arcus Pars. sit igitur ex hypothesi arcus q c etiquarta circulina contactu sequatoris in eo situ eclypticae mobilis sumpta. Cum ergo punctus et sit finis quarte eclipticq mobilis a contactu squatoris: consequens est ipsum esse punctu maxime declinationis eclipticae mobilis ad illa situ in quo caput arietis mobile est in puncto h. vi statim ex iis colligitur: quae numerosv dicta sunt. Atqui declinatio pucti et in ecliptica mobili est maior: v declinatio punctic quae semper 8c indemutabiliter est maxima declinatio eclipticarimobilis. Quod ex ipsa protinus inspectione figurae innotescit in qua punctus et eleuatior est ec sublimior uPunctus cssignatus in coincidentia ecliptice imobilis cu mobili si a puncto c intellis gatur protrahi linea recta: ad punctum aequatoris ei directe subiecturni similiter &apui j ra x em inea recta ad punctum aequatoris illi perpendiculariter subiacentem erit
haud dubie secunda linea longior q ptima. quod euidens est indicium atq; argumentu: punctum et secundum altitudine magis distare ab aequatore 2 punctu c.Illa aute securas dum altitudine distantia: est declinatio eclipticae ab aequatore.& quanto maius intersi num secundu altitudine: tanto maior declinatio. 8c quo minor secundum altitudinem lcissantia eclipticae ab aequatore: eo minor declinatio. Pst igitur maxima eclipticae mobiIis declinatio in eo qui spositus est hic situs maior: q maxima declinatio eclipticae imo bilis/quod est ypositum. Demu capite arietis mobili collocato in cotactibus aequatos Iohris& parui circulusiue sit occiduus contactus ut in puncto r siue exortivus ut in puctotidescript* in littera figurq: maxima declinatio eclipticae mobilis est minor I si maxioma declinatio eclipticae imobilis. Nam sui ait Campanus maxima declinatio eclipticar-mobilis: tunc erit in puncto comunis sectionis eclipticae mobilis & imobilis quandosside oportet eam esse in fine quaris ipsius eclipticae mobilis a cotactu aequatoris . finis ausa principio arietis: est caput cancri mobile/de quo iam dictu est superius:
m et mi Mobili Constat aure i in situ illo nuc Sposito: ecliptica mobilis non secabit 1mobilem in puncto maxime decliuationis eclipticae imobilis I scilicet
46쪽
in puncto c. eo q, in illo puncto una ecliptica non secat alteram: nisi quado caput arie tis mobile constiruitur in puncto septentrionis aut meridici: medio iter contactum ocracideiale& orientale eclipticae imobilis captio circulo ut ex numero sy Sc tot ia liquet. Ergo in situ nunc assignato ecliptica mobili S secabit imobilem in aliquo puncto echo price immobilis : qui erit citra c. ut inter X fc ci aut ultra c ut inter c dc y. Sed quicum det ille puctus eclipticae imobilis alius a Pucto c: ille minus declinabit ab aequatore v punctus cicu punctus c sit punctus maxinas declinationis eclipticae imobilis ab aequatore. ut nullus possit dari alius punctus in ecliptica imobili: qui tantu declinet ab aequatore sicut punctus c. Ergo maxima declinario ecliprics mobilis in dato situ quae erit in certo puncto eclipticae imobilis aut citra aut ultra punctum c: est minor il maxima declinatio
eclipticq imobilist quae semper est in puncto c. Deinde idem a positu haud multo pondeclarat Campanus exemplo: ex figura literati sumptos hoc modo. At vero cum caput arietis mobile fuerit in puncto r aut in puncto t: necesse est ut ecliptica mobilis secet viij mobilem Iad stum quide r: inter puncta yc. 8c ad situm t: inter Pucta c X. Quia ergo loractis sectionis comunis eclipticae mobilis cri imobili: distabit tunc per quartam eclipticae mobilis ab aequatore. 8c quia cuiuslibet puncti inter y c et c xl minor est declinatio ab soquatore: q puncti c. manifestum est in his duobus sitibus minor erit maxima, declinastio eclipticae mobilis : l maxima declinatio eclipticae immobilis . Haec Capam est senstentia: suiS ipsius verbis Spemodum expressa. Ad quam clarius elucidadam: supponat ex descriptione figurae in littera positae puctum r esse Punctum contactus occidui squatoris cum paruo circulo: Sc punctum t esse eX opposita parte Punctum lin quo aequator contingit paruum circulum versus orientem. Costituaturq; caput arietis mobile: primuin puncto r. Quoma in eo puncto ecliptica mobiliS contingit aequatorei in capite qui dem arietis mobili : necesse est maximam eclipticae mobilis declinatione else in puncto capitis mobilis cacri. quandoquide maxima declinatio semper quadrante circuli distata contactu ecliptitae cum aequatore. A capite autem arieti, mobili sumpta quarta: iuuetur in capite cancri mobili. Atqui caput cancri mobile semper adlisret eclipticae imobili:& in illo semper imobilis ecliptica secat mobilem. Erit igitur illa cois sectio eclipticqmobilis cu immobiluin aliquo puncto eclipticae imobilis. At non fiet illa in puncto c. quoniam illo ecliptica imobilis solii secat mobile: quando caput arietis mobile constituitur in puncto ia aut ii parui circuli. Ergo in aliquo alio puncto 2 c: ecliptica immobiIis secabit mobilem qui erit inter c& y. Sed ille punctus (quisquis detur) minus decli nat ut modo ostensum est) ab aequatore: 2 punctus c.quare constat spositum. Et eodemodo deducendum est iu si caput arietis mobile costituatur in contactu exortivo aequas toris cu Partio circulo: punctus maxinas declinationis eius sumi debeat in ecliptica imo mobili inter punctux dcc. cuius declinatio idcirco erit minor: v maxima declinatio eclito, Pricae immobilis in puncto c. Ex iis quae dicta sunt de solstitiis aestiuisi eoru declinas' tiomby situ se sectionibus: facile ex opposito dinoscutur declinationesi situs f dissectiones solstitiorum brumaeique fiunt sole subeunte capricornu. Nam lex analogis opposistorum facile ea omnia edocet: quae de his sunt dinoscenda I quidve discunedum de campite tu mobili tum imobili ipsius egocerotis.& quando illa coiugi oporteat aut quanis . do seiungu quamve adinvicem habeat ratione atq; habitudinem. In una completa
octaui circuIi reuolutione (quae tum fitricum;mobile caput arietis Quin totu petcurrit circulum bis eclipticae coniugutur: mobilis scilicet 8c immobili S. 8c bis eorum axes atq;poli itidem coniungi dinoscuntur: utpote cum caput arietis mobilis est iii contactu occiduo & iterum in exortivo eclipticae immobilis cu Parvo circulo. Insuper solstitiorum capita 8c punctat mobile scilicet cancri caput sc imobile: etiam in una tota huiu smodi reuolutione bis coniuncta depraehenduntur. laniel quide cum caput arietis mobilis est in puncto partis arctoae medio inter occiduum 8c exortivum cotactum eclipticae immo
bilis cum paruo circulo. 8c secundo: cum ipsum est in puncto similiter medio partis meridians. queadmoduin pt cedentes .ppositiones dilucide id explicuerunt. Atqui in una tota octauae sphoc reuolutione caput arietis mobilis ut suum compleat circulum : ea quatuor puncta debet permeare: ut notum est. Caeterum iu capita anctum mobile scili: cet & iminobile inunil possint coniugi in aliqua reuolutionis illius parte: assignatur ra tio vi caput immobile arietis semper est ceria dc media'. nota illius parui circuli. caput vero arietis mobilis rin eiusdem circuli circunferentia assidue collocatur. quare sempet
47쪽
abinuicem distant semidiametro parui circuli. Qui igitur viril coniungi queat: aut una
sinuenire CPropter eandem causam ena perspecta habetur & coperta varietas maxi istemarum declinationu ab aequatoreIipsius eclipticae mobilis: sub qua sol nusu deflectens iter semper suum agit cursum.Neq; hic de immobili ecliptica fit sermo: quoniam illius
maxima declinatio semper una est & eadem. Nempe ex prscederibus compertum esticapite arietis mobili constituto in puncto septentrionis atq; meridieii medio inter occidentalem & orientalem contactum eclipticae immobilis cu paruo circulo: maxima declinatione eclipticae mobilis esse maiorem q imobilis. Eodem vero capite constituto in cotactu occiduo & exortivo eclipticae immobilis cu Partio circulo : maxima declinatione ecliptite mobilis esse eande re aequam maxinas declinationi eclipticae imobilis. Demueodem capite mobili arieti S constituto in contactibuS aequatoriS & parui circui nostensii est maxima declinatione eclipticae mobilis esse minore si maxima imobilis. I itur mas
xima declinatio editi e mobilis hic primo loco assignata: est maior u sua ipsius maxis ilia declinatio secundo assignata loco. Rursum haec maxima eclipticae mobilis declinastio quae secado a stignatur loco: maior est v maxima sua declinatio tertio loco assignata Quare magna dinoscitur esse maximam decimationu ecliptitae mobilis in diuersis temporibus varietas. CD prsdietis etiam constat Psstrua solstitia interdum sequitur troitum solis iu cancru: cum scilicet maxima declinatio eclipticae mobilis ab aequatorei contingit postqsoLmgressus est cancrum. Nempe in ipsius maxime declinationis oti cto: locus est& sedes ipsius solstitii. Accidit autem illud: cu mobile caput cancri sequiet mobile. ut fieri dictu est quando in cotactu exortivo eclipticae imobilis cum paruo cir
culo: constituitur caput arietis mobile. Neq; id ab re fit. nam in eo de situ sol prius sinariere: il sit equinoctia vernulut prius dictum eli. Ergo cu motus solis sit regularis: de cursis tribus eclipticae signisi tunc sol prius ingredietur cancrum fiat solstitium aestiti
Ediuerso solstitia aestiuum: interdum prscedit introitum solis in cacrum. quod uno fit cum maxima declinatio eclipticae mobilis ab aequatore contingulanteil sol metrectatur cancru. Emuero maxima declinatio eclipticae mobilis ab aequatore: punctus est medius eclipticq inter duo, contactus aequatoris cum ecliptica Iab ipso aequatore distantissmus
at iis motissunus. Ad uem punctu septe trionem versus sumptulcum peruenem soli incuctanter est solstitiu. Euenit aute interdu solem prius plictu illud mediastimii & sub linie attingere: q ingrediatur i, se cancru . & potissmu quado mobile cancri caput pr cedit imobile: queadmodu fieri dictu elli quado caput arietis mobile collocatur in cotactu occiduo eclipticae 1mobilis cu paruo circulo. Et recte quidemam i eodem situ prius cst squinoctia vernu illos intret arietem l ut superius declaratum est.Consequens est isti tunc etia prius fieri solstitium pstiuu:q sol cancru subeat. Dema nonunil simul sunt so stitium estinum S introitus solis in cancrum . quando scilicet maxima eclipticae declinatio est in ipso cancri initio : ut simul sol maxim pdeclinationis attingat plictu& cancri principium . queadmodum fit: capite arietis mobili constituto in contactu aequatoris cuparuo circulo. tunc liquidem simul fit squinoctium re ingressiis solis in ariere: ad ouod consequitur simul fieri deinde solstitiu R introitu solis in cancrum. Sed de his satis.
ti mii defert fastigium/apogiis puuctum: ex cocatio eccentrus. Secundus insimus I deserem petigium: eccentrUS ex conUeXO.
mo circulo.secundo: niseri motusa nono. & tertim accestus recessus
singulo quo; naturali die scrupula uouem ae quae astuta se ma
48쪽
ad solaris sideris cetrum emissae aut eadem est aut sequidictat. in Orbis solis. deferens apogiu .perigium. deseres sidus solare .circulus ecacentruS solis. solis apogium. solis peritium. apogium in secunda signi ficatione .longitudo remoti .longitudo propior .IOgitudo media .mesi Linea medium solis motu
definiens: a centro m Undi ad signiferu extenta linee ab eccentri centro octo de ferme trientem
consequentiam coiicit. Axis huius motus per eccentri cetru transmissistis: axi octaui circuli secundum eccentricitatis
quatitatem aequidistat. Eccetricitas appellat: centri mundi ab eccetri
centro distantia. diuS solas motus. verus motus. axes. poli.ar mentum solis. aequatio argumenti.
ni Cum sol supra eccentri centru regulariter feratur: ut supra mundi aeuodae si seri centrum est)irregulariter feratur necesse est. iis Eccentri solis centrum circa mundi centrumI & poli eius circa polos apogiorum: secundum eccentricitatis quantitate I ad orbium motu apotia deferentium circulos describunt. ras Apogio solis in secunda signasication a medio solis motu subducto: aragumentum solis reliquum fit. iis Verum si medius motus forte inuentus sit cbtractior:illi circulationis numerus adiiciendus. deinde ab aggregato:apogiu ipsum subducendum. tig Tantumodo sole in alterutro suoru fastigioru consistetoemedius eius motus atq; verus:vnus idemq; sunt.Illic quod sole costitutomulIa arguo menti equatio est.at medias prope longitudines: qmaxima. ii Eam/fastigiorum lineae apogii videlicet ac peritis a mundi centro ad ecocentri circunferentiam traiecta perpendicularis:determinat . iis Quanto sol alterutri suorum fastigiorum magis propinquat: tanto monor equatio.quanto vero ab illis ad medias longitudines/ illi perpessiculari evadit vicinioCtanto squalio maior . ii , Cum solis argumentu contractius hemicyclio fuerit: linea medii motus linea veri antecedit.& a medio motu squalio subduceda: vi verus oriatur. Cum aute amplius hemicyclio creuerit:tunc aequatio adiicienda. De globo solis Cap.Vr
i Rimus trium orbiu solis particulariuidicitur extremus siue extimus: q, Caesi teris duobus exterior est eos suo sinu includens aio ambiens.illis item est sus perior . suo couexo contingenS martis globi concauum. estq; homocentius ex
49쪽
conuexo: ae ex concavo eccentrus. Secundus autem eius orbi si non quidem situ Sc prospinquitate ad Primi . sed numeraci ordine est infimus horum trium atq; intimus: suo concavo contingenS globi venerei convexum .estq; eccentru S ex conuexo : S ex concasuo homocentru S. Tertius vero particularis orbis solis secundum numerandi scitem est Litu Sc collocatione medius de duobus iam datis orbibus interceptus t supremum contingens suo conuexo Sc infimum suo concavo. eamq; ob causam omnifariam eccen metram trus est: solareq; sidus in se defixu per cit cultum deferens. Vt in hac figurali descriptione: integer orbis e lil est totus orbis solis Inaudo homocentrus: cum de eius consuexum e dc concauum h describatur super centra mundi a. Cotinet autem is totus in I se tres particulares orbes. Primu e f extre: I mu & ex concavo eccentrum: eius erit cosa cauu describitur super b centrum eccentri. a Et is defert laniinu fastigius apogisi pii ' ctum c. nam ad huius orbis delatione ipssum apogiu demutatur de loco in locum: semper tenuissimae illius parti respodens.
Secundus autem particularium orbi a est gli: omnin infimus Sc ex conuexo eccenstrus. describitur eni eius couexu g: super cestigium per giiq; punctum
R semper in sua tenet circunferentia. Orbis autem ille mediu siue deferens corDus fola
re peeuliatitet sqq/hrum' etiam rapitur quartum habet sibi viptiuinsignor in consequentiam ab oeci dei iti th AD s' at Vm b regulariter mouetur secudumio missu' 2 gradum vitu: ut puta quiridii, M' ' 'R fmgyio die pertransit paunouem tertia quae fere laesuri i re n*RV minuta octo secudam deceni aevnum secundum: sexaginta lettia ciuis uia T Pβ tem uni u secudi.Continet enim ginti tertia: pars tertia uti et u idi et 'am intextia. sunt-ii' hausit per centrum eecentii b. axi, h. 5 Aetn ctrum' u motu lorbis eccentri so
50쪽
lio ne est linea ab. Linea medii motus solis distinitur hic esse linea recta a cetro in udi ad
signiferum .ptracta: linee a cetro eccentri ad soliS centrum emis I aut eadem aut squio distans. Eadem quidem: quando sol est in apogio sui eccetri vel Perigio. quoniam tunc verus solis moly ct medius coincidui: ut Paulo post suo loco siet manifestu.Aequidissas vero: quando sol est in alio quouis loco sui circuli eccentri. Vt sit a centrum mundi iti dem &signiferi: exteriore circulo intellecti. b vero cetrum eccentri: interiorisq; circuli. a centro mundi ad signiferum extendatur linea a e. ab eccentri vero centro b protrahat Iinea b d: emissa per cereii corporis solaris ci& aequidistas lineae prius date. litica a clest linea medii motus solis: per distinitionem hic assignatam. dequente numero atq; loco certo digeruntur ordine & nominantur ea: quae ad coognoscendum solis globum eiusq; motum sunt necessaria. Et eo quide ordine: quo ea omnia circa huius libri pricis
pium sunt generali ratione dimital secundu quam omnibus conueniunt globis motibusq; coelestibus. Ex quibus sane diffinitionibust facile secundum materiam subiectani elici possunt distinitiones spe Cales: huic loco peculiariter accomodsi earumi assignari particultaria exepla hoc mos do.Totus orbis solis est qui ad ipsius sideris solarisi& appendicum eius (quae sunt abosiduum eius fastigia sitiminum acimu) motum requiritur ac satis est. vi totus orbis e h. Orbis deferens apogiu solis est particularis orbis solis: ad cuius motum i solis apogia defertur. ut orbis e f. Orbis dclarens Perigia solist particularis est orbis solis: ad cuius motum I solis petigium defcrri dicitur. ut orbis g h. Orbis deferens sidus solare: est ot, bis particularis solis/ad cuius motum ipse sol sub signifero defertur. ut orbis eccen trus fg. Et id quidem sine epicyclio. nam circulus eccentrus solis: defert assidue eius
cereum ut dictu est.Circulus autem eccetrus solis est superficies plana: cuius cetru I est orbis eccentri solaris centrum.& in cuius circunferentia: solsS centrum desertur. vi circus Ius h. Et ita reliquorum hic nominatorum diffinitiones exquirantur ex praecedentib'.
Hr Solare sidus supra eccentri centrum b regulariter fertur: quoniam in aequis temporisbus aequales describit super illud centruangulos. Quod cognoscitur plane ex lineis motus illos determinantibus: fc in illo ipso centro concurrentibus aris angulum constituestibus.Ex quo consequens est solem ipsum deferri irregulariter supra mundi centrum atquod superius dictum est etiam esse centrum signiferi.quoniam impossibile est ide cor PuS moueri regulariter circa duo centra diuersoru circulorum: g, non possit circa illa ambo simul describere angulos squales. Verti hanc irregularitatem motus solaris circa centru mundi: reducit ad regularitate ipsa linea medii motus quae mouetur regulariter cir ca centrum nitidi in signifero eodem quidem tempore S aequaliter quo altera linea illi aequidistans mouetur regulariter circa centrum eccentrit sc in circulo eccentro solis. Et ii 3 ideo linea medii motus appellatur. CEccentri solis centrum blab motum orbium apogia deferentium describit circulum paruum circa centrum mundi: secundum eccentricitatis quantitatemIdistantiam; centri eccetri a centro mundi. In quo quidem paruo circulo: centrum eccentri collocatu est in ipsius circunferentia.& centru mundi: illius parui circuli est cetru.& semidiameter eius: est eccetricitatis qualitas. Similiter poli orbi S ecce tri solis circa polos apogiorum describunt paruos circulos: ad motum orbiu apogia deferentiu lenam secundu eccentricitatis quantitatem. quorum item circulorus poli orbis eccentri : circunferentiam tenent.& poli apogiorum: sunt centra medita; notae eoru. Necesse est aute circulos istos paruos: inter se este aequales. g, axis 8c poli orbis ecc(trii axis bus & polis orbium apogia deferentiu aequi distent. ut dictu est. Nomine vero apogios ruin hoc loco: duo ablida solis fastigia sumu atq; imu intelligantur. nam sub apogio: per: gici eius oppositum punctum compraehenditur.&illo nominato: hocprotinus cointelligitur. Quocirca tres describi itelligent secti du hac Spositione tales parui circuli. Primus circacentra mundit secunduS circa unum polum apogioruml tertius circa reliquu.
x Porro si apogium solis in secuda significatione (quod est arcus signiferi ab arietis initio secundu signora consequentiam usq; ad apogis solis puctum supputatus a medio solis motu subtrahatur: argumenta solis residuum sit. quod ex prius diffinitus dinos scitur esse arcus signiferninter apogii solis & medij motus solis lineas secudu signorum