Aureoli Thephrasti Paracelsi eremitæ, ... Operum Latine redditorum tomus 1. 2.

151쪽

iusmodi absoluam , vom; admonebo.quomodo ex tali philosophia hae vo, bis medicinae si ni cognoscedae, ut illud tandem in Medicina perficiatur, quod Deus Opt. Maximusq; mandauit Dixi

CONCLUSIO AD DOC

Ioachimum Vadianum.

Non potui intermittere, doctisη-

me domine Vadiane, quin primum Para mirici operis libru tibi dedicare: In quo ea diligentia noctes,dies is laborando te exerceas eaq; declarandidi explicandi commoditate auditores tuos instruas,praeco Gut breui hinc longe sperato maiorem tructum referant. Alii quidem hic meae superbi q, ath umiro ignorantiae,alij etiam vel insaniae ac scripserint. Ego autem istis omnibus hoc unicum & vere respondeo , Pro quisti animo affectus aut edoctus est, ita Theophrastum iudicat. Quisquis i. taque in philosophia pergi , is nihilit hae monarchia valet: & quisquis in medicina agit humori stam, is non potest laudare Theophrastu quisquis deniq;

152쪽

PARIMI RVM. Idyniq; Astronomia erro incertus esse consueuit,mea ex firmissimo fundamento dicta non recipit. Nouam & inauditam inquiunt meam esse Physicani , meam Metheo ram , meam Tlaeoricam dc meam Practicam. Qui non efferri ipsi nouus & admirabilis ei, qui nunqua in Sole versatus est 3 Non me terret multitudo festatorum Aristotelis,nec Ptolemaei, nec Avicennae; sed dolet m hi malevolentia & inuida: quae nimium mihi passim obficitur, & me transe-tem impedit, nec non judicium, consuetudinem & ordinem(quq iurisprudentiam isti appellant nimis immatura. Cuicum m donum est datum, eiusdem est: qui vero no vocatur,eum non est meum vocare, Deus siri nobiscum noster defensor conseru

tor in aeternum

153쪽

THEOPHRASTIPARA CELSI LI

brorum Paramicorum, HOC EST,

De os origine morborum LIBER OL

Milato interprete.

TRACTATUS PRIMUS

De Origine morborum ex tartaro in genere .

VIS autem philosophi

rum naturalium non riis

deret, si cogitaret & videret, medicos omisisse dioblitos esse praecipua tamaxime necessaria capita, quae in philosophia reperiuntur indagando, & ad medicinam quoq; pertinent, obmu los morbos & dolores'& nihilominus ab istis medicist praetereuntur, qui somlummodo eo respiciunt, ut pecuniam corradant ,& cum laicis &rusticis db sputent,

154쪽

DE CAUSIS M o B R.,isi

sputent, cum tamen ante omnia cum

philosophis ipsis disceptandum erat

propter subiecta suae artis, quae si cum philosophia non cogruant, sane ignOrabunt quodnam sit ipsorum subieiectum: quod si vero cum philosophis non concordant, nec cum ipsis dispu- . tationem ineunt, frustraneum quoq; erit quicquid agunt. turpissimum est medicum esse,& philosophiae tamen expertum esse, eamq; nescire: quid vero erroris id pariat, ex sequentibus oeptime aestimare poteritis. Quamuis autem iam ante librum conscripteri. Duc igit,

mus de Causa P Origine morborum attamen adhuc alia superest c uidiquq r. id o& ipsa multiplices morbos gignit eam vero hoc modo intelligite, ei viqi piis Ioedo losophia bene percipite,nempe omnia erit liber costant ex tribus substantiis primis, & de Matri. . illae tres prim q res secu egestionem seu cer et po- reqremetum aliquod gerunt impuru: stea quinis nihil enim est nutrimetum, quod non secu habeat lutu seu excrementu,pro- 'rumis priae suq digestionis,hoc est,ut vulgari ' -- ier &clare dica:Omni us existunt &crescunt suu in se stercus seu merdam

155쪽

isi THE O P E PARA C. habent, sicut homo stercus in se gerit, ita & quaelibet res per se:cum igitur in initio dictum sit de primis substantiis

corporis, nunc porro dicetur de illorutrium stercore & egestione, quid stercus illud in nobis gignat morbi. illud igitur cognoscere dc discere debetis, non curantes hoCquod veteres de hac re ni bit scripserunt: in causa enim est, quod in omnibus rebus parum sciuerunt: quomodo igitur meliora fecis.sent quam potuerunt 3 Itaque porro philosophiae mandabo ea, quae hic intelligere debetis, nempe quod scien

dum vobis est, omnes res vivere & cr scere,qdare nutrimento opus habent: cum igitur nutriantur ventriculo, aut

simili vi indigent,ex eo sequitur, quod sicut homo, purum & impurum mixtim comedant:cum vero non habeant emunctoria sicut homo, quicquid dunt,in ipsis manet, nihilominus separatur purum ab impuro, de quaelibet

res puro nutritur: impurum autem expurianatomia reiicitur, & locu suum peculiarem hahet, manetque in qualibet re , ita ut in ea sint & nutrimentum

156쪽

di stercus. De isto itaque stercore,quod in nutrimento latet, loquar , sed tamen maiore partem ad philosophiam relegabo.Cum itaque ut ad rem veniam, ab homine quoque stercus & nutrimentum mixtim comedantur & bibantur, sequitur natura hominis haec duo separare, nec unita haec esse permittere: cum enim duplicia sint distingui & disparari ea oportet,nutrimentu nempe di stercus. Non tamen omnino de hoc ventriculus noster separati. suum enim

solumodo stercus a puro disgregat, reno rerum nutrimentaliu stercus, quod quidem nutrimento adeo inhaeret, ut

ventriculi ossicium non sit ista duo se parare , sed subtilioribus separationibus di ventriculis hoc demandat,nempe his qui sunt in meseraicis, in epat in vesica, in intestinis& similibus,in iastis ventriculis stercora talia segregan

tur. Scitote igitur,nostrum ventricu lum, hoc est, primum ventriculum,quiori per canalem stomachi connectitui, solummodo separare id , quod putre. scit, ct quod non putrescit, quod cor,

157쪽

1M THEOPII PARA C. rumpitur, & quod non corrumpitur:

non aute omnia corrumpuntur, imo soluens, quae non sunt caro, ossa, medulla, ita ut id, quod nm est de hominis substantia sit lutu vel stercus: quod

vero homo non est stercus : stercorabgitur ulteriora nutrimeti non sunt aeracus hominis, sed stercus rem ex nutriamento factarum: igitur etia non sunt corruptibiles, neq; tamen homo sunt:

in M. quare in homine manet,&ob id aegro. Hiis libri x-x homo. Cum igitur in homine post de nocti xum id, quod non in ipso esse debet. ex feeibis quod stercus hominis est, & no homo

Purrere, ipse,sed stercus rerum naturalium,hoc mentis ri- est, cibi & p otus, eo modo, ut dictumstm est: par est, ut de eo scribatur, quid ista nutrimenta in corpore agant, quana quam res ea sit peregrina & mira, sed in causa est imperitia eorum, qui haec mirantur. Sunt aute isti morbi longe alij, quam illi, de quibus dictum est in primo libro: verum tamen est, omnia stercora in tribus illis primis substan-lijs consistere, ut alia quoq;,sed distincta tamen sint ab altis eo modo,ut homo & stercus,sicut suis in locis dicitur: simi-

158쪽

, simili modo etia differunt morbi, qui ex natura ipsa hominis procedunt, requi ex stercore fiunt, ita ut prorsus alia sit ratio istoru morborum,quam superiorv. Veteres scriptores & eoru ass ciae multum in his rebus laborant, re causam sum ut ex cholera, phlegmate, melancholia, sed cum ea sint falsa &minime fundata, nihil eis tribuendum est: cum enim ista scribunt, non considerant fundamentu Philosophiae:quare cum suis humoribus minime locuhabent. Primum enim cogitate,quomodo consentaneum esse possit ex phlegmate,melancholia,cholera,elusemodi generationes nasci, cum tamen

eiusmodi naturq ipsis non in sint: quo, modo igitur aliquid, quod in alio non inest potetia,ex eode nasci potesti Morabi isti sunt calculus, arena,boluS, & vi-scus. dicite iam mihi de vestris humoribus,an & quomodo possint fieri calcu

pio no sint si in homine nasci debet calculus,arena,bolus,viscus,oportet ea esse in eo quo generatur,quod si in eo nolint,illud ipsu non fiet id, quod no est. Nihilominus in his rebus aliquid extra

159쪽

terra tartaris, em Crementi. nutrimeti.

quatuor humores introductum est,sed id tale,ut alia eorum fundamenta sunt,

in hoc deficiunt isti homines, si pro poetis fierent philosophi, pro canoni,

stis anatomistae, pro nugatoribus ver ces, tunc in his rebus veritatem pere grinando scrutarentur, & hos morbos extra corporis humani natura & conditionem discerent. Vos autem rem ita percipite: Co pus quod hos morbos generat ec producit, est quadruplex, nempe calculus, arena, bolus, viscus: haec quatuor sunt stercora rerum naturalium, di omnia nutrimenta, quae a rebus naturalibus comeduntur vel bibuntur, haec quatuor genera dant, vi sint,nempe calculus, arena, bolus aut viscus : vltimum

autem est coasulatio, hoc est ad extremum omnia genera fiunt coagulata aliquid seu lapideum. Primum autem probandum est, quod stercorum viti Ina materia sit, ut fiant calculi, idque hoc modo fiant: stercora humana habent suam ultimam materiam in pumtrefactione i rerum vero naturalium stercora habent ultimam materiam ia

160쪽

DE CAUSIS MO BR. in

coagulatione, haec sunt contraria:quo nia digestio hominis habet sua emunctoria, ideo quicquid egeritur, per pu'trefactionem egeritur, quae sibi ipsi facit virtutem expulsivam, quae quidem, non ex natura & proprietate hominis est, sed in stercore & merda: in rebus autem naturalibus haec virtus non est, ob id sunt coagulabilia,causa est,quod ex sibi similibus nutriantur: plantago

enim nutritur plantagine, acorus ac o-io, & sic de alijs. in principio autem istius nutritionis omnia sunt coagulata, quae resoluuntur in nutrimentum: quare id, quod non digeritur in substantiam eius a quo comeditur, hoc redit in suam coagulationem, in qua prius erat: resolutum enim fuit ex coagulato,quod duplex est,unum nufi qua

rurius coagulatur,alterum rursu S coagulatui: prius est nutrimentum,posterius est stercus. Sicut enim in homine stercus fit,quod non est de natura eius, ita hic quoq; finquare coagulatio multipliciter fit,nempe in forma calculi,arene,boli,visci ex istis quatuor fiunt lapilli & a reme, quae quidcm vitainae ma-