Aureoli Thephrasti Paracelsi eremitæ, ... Operum Latine redditorum tomus 1. 2.

221쪽

illos, itaque manent tales,quales sunt: sed videte ut praeceptum Dei seruetis:

Neminem occidas, quare disce tantuut ne occidas, aut agrum potius cole: certe hoc praeceptum ad omnes artes

pertinet, quae hominem occidere possunt sinistris usurpatae:non enim de gladio tantu dictum est, imo etiam artes coprehendit,&c.Vos medici gloriamini plurimu de anatomiae scientia,& tamen nescitis ca,quae inspicitis:id quod in manu habetis non nouistis: ut doctores Noribergenses quando visitant apothecas, saepe in manu habent id,de quo interrogant, an id etiam apothecarius habeat, & quomodo isti homines omnes leprosos Germaniae examinabunt , o fallax ipsorum examen,&falsis delationes,quam commodum est eis, quod sibi similibus astant: quod si non esset, quomodo staret, non sol tanin leprq iudicio,sed etiam in alijs men daciis ad haec pertinentibus. Qigin &ex felle promanat tartarus, rillula

nascens ex fellis excremento, sicut in a- tu .lijs membris, sed tamen tartarum illum in se retinet,nec eum ulteriuS mit

222쪽

tit: in felle enim materia tartari iacet, quae si non exeat, sed ab excremetis separetur, tunc generatur talis forma tartari,qualis in felle esse solet. Ex hocs cst cou- quoque tartaro morbi sui nascuntur, g nempe paroxysmi,quos quilibet tartarus proprios habet,ex quo tempore paroxysimi compressiones, vomituS,tor siones, exundatio bilis oriuntur, quae postea in intestinis colica,& similia partui: medici vero de alijs anatibus coe-ruleis nugantur,causasq; alias asserui nisi aute in tartaro causam ponas,& origine in felle causato tartaro, qui in vesica fellis continetur, curamq; dicas

esse, ut tartarus iste ex felle auferatur, non poteris succurrere aegro: voS autein istis morbis tam egregie instructi e stis:quandoquidem vobis vestri coerulei fumi conceduntur & creduntur, Vt vobis optime placeatis & gaudeatis,Mquicquid in mentem vobiS Veniat, Verum esse oportear,&o Quare morbos

fellis bene perdiscite, quod scilicet ex tartaro pendeant,&scitote quod felmaiorem inimicum non habet, quam cXcrementu,concurrente tartaro separatos

223쪽

DE CA V SIS MORB. ros

rato , vel non separato: in paroxysmo autem suo tartarus bilem expellit,idq; multis modis & vijs, quas hic no opus

est describere:ex naccausa oritur mor-hut icteritius & ali j, qui modo adsunt,

modo recedunt: qisi libet enim icterus, qui non curatur tuo vulgari remedio, obnoxius est tartaro, nec curatur, nisi tartarus remoueatur,&c. quare diligentiam adhibete:quin & paroxysmos tartari bene cognoscite,nempe quod contracturam,spasmoS, putreiactiones pariat, totumq; corpus perquirat: ita etiaboc loco facit: affert enim icteru con traei uram, colica,&coni pressiones cita ca foueam cordis iuxta cardiam & xi-phoides, sis militer vomitus& stomachi cruditates.Haec aute omnia non pudet medicos attribuere cholere, apud me hic est mira cholera,sane est cholera apud vos fatuos,non aute apud peritos: latis facitis tamen huic rei pro persona vestra prout vos estis homines: quoties in felle reperta est generatio calculi, ultima materia calculi,&c sed vo, Ma-taeosophiste non soletis in culare ni

nus, sit sciatis positu fellis,videmini vobis satis scire.

Ictem ex tartaro, Signa tara

tam.

224쪽

ros THEOPH. PARA C. Simili modo de splene scie dum est.'quod & ipsum materiam calculi in excrementis suis habeat et dicunt autem vulgo medici,quod splen seipsum puraget per oculorum vias,quod falsum esse reperitur: ubi inim est exitus & mmunctorium membri, ibi & sanitas membri est quaerenda, ut de ventricu Io, qui emunctorium suum habet per monoculum: si igitur laboret ventri, cuius aliquo morbo,hac via is expellitur ,& hac via quoq; secedit: quod si id non fiat morbo, eum affigi oportet ita etiam de urina & via eius intelligendum: quod si igitur splenis emun Aorium essent oculi,oporteret quoq; nos habere certas medicinas, quae lachrimas cieret,& per illas spicniticos more bos quartanam nempe, oppilationes, die propellerent: cum vero splen minime per lachrimas suos morbos pcI-let,neque epar ridendo: haec non erunt

emunitoria eorum, sed aliud est ridere & lachri mari. Magnus igitur error est , quod medici obliti sunt, omnia e- muctoria habere suas medicinas, nempe intestina,colocynthidem&esulam: orisi.

225쪽

orificium ventriculi rupalen , praeci- singula lpitatum: epar Pt. ME. vesicam, rapha- membrorunum, linariam nares elleborum, per- purgatio- sica, betam,&c. sed ad lachrymas nulla nenunquam in uera est, quae splenis emunis

ctorium purgaret: quales autem isti doctores in omnibus suis rebus sunt, rates etiam in hoc sunt. Atque hoc quoque unum est ex punctis sapientiae

ipsorum:ita enim quartanam per oculos expellerent,sed alijs modis eos rem aggredi oportet, nempe persedes, sudores,&similia: haec omnia affert e ror ipsorum in anatomia philosophia.& luce naturae. Splen igitur obnoxium est tartaro, quem ex suis excreis mentis concipit:ventriculus vero splenis est in ipsius poris, ubi concoquit ecseparat nutrimentum suum ab exer

mento , quod ex poris in forma subtilis aquae bene clarificatae procedit: dc porro distillatur in vesicam, ut in suo loco dicitur. Aeparato hoc modo ac disposito excremento,& spiritu salis concurrente, generatur Artarus, qui Cirbunec& ipse erysipelata essicit, sed nullas

quartanas.

226쪽

Vt igitur dictum est superius,tartara membroru principalium congnoscite priusquam qgro dicatis causam morbi, tunc tartaru obseruate,& singulariter separate: praecipue vero quod hoc loco dicitis,splen seipsu purgare per oculos, aut fel per aures,utrunq, est falsum: sed vos propterea ea dicitis,quod nemo ea facile experiri possit, ideo vobis rum ediatur hoc quasi violentia mendaciu. Quis

enim contra tanta turbam academia

rum, ubi tot vivunt ludi magistri, pro curatotes , poetae, historici, Graeci,Arabici, Iudaici,&c. loquercturi si vos veri doctores essetis , vestri certe libri eius. modi doctrinas traderent,ne quis facile vos superare conaretur: sed hic est

vester defectus, quod libri vestri nu lius preth sunt. T ac TZ TVS INT SA Tartaro sanguinis arno nedullae,

De tami A Uud quoq; est tartari genus extra in tertia Z principalia membra positu, nena

227쪽

DE CAUSIS MORB. iosius sunt generis.Non tamen hic subin- . telligimus lachrima S: non enim certo scitur unde eae proueniunt,&qualis sitearii materia & substantia:aridendo e- . nim & flendo veniunt: utriusq; autem horum origo incerta est,quare hoc lo .co dens nihil scribitur.De sanguine vero, carne & medulla sciendu est, quod ipsa etiam tartarum suum generent, &ut superius de alijs dictum est, quod &ventriculu suum habeat in le,omnem- . que digestionem una cum spiritu satis. ex quo sequitur,quod in istis membris , tanquam in alijstartarus nascatur, de quibus dictum. Primo vero dicendum est quonam renciant sua excrementarsciendu igitur est excremeta sanguinis

nihil aliud esse quam sudorem per poros cutis penetrantem: carnis vero esse prireme, cruorem in carnis exteriores partes eX- lasangu . tillantem: qui aute in medulla est,eum nis carnis consumit siccitas ostium, quicquid au- Cr medulitem non consumitur, id secedit in con-Lecauitates articulorum,ligamentorum,&c.De istis tribus utpote communioribus peculiariter dicendu est. de alijsv ro tartari generib.suo loco loquemur.

228쪽

De sanguine igitur, carne & medulla bene notate: quod multi maximi mo, hi ex suis descendant: quoniam multae

aliae redduntur causae , sed falsaeta quare hoc tartari genus obseruate, quo errori prquentatur maximo, per quem multi homines in mortem deducuntur, tantum ex temeraria ignorantia modicorum vulgarium. Scitote igitur duo esse genera tartari,unum situm est in proprio verriculo dictorum trium: alterum in ipsius exitu . Exitus quidem sanguinis est ex venis per cutem,& po-roS: ventriculus vero eius est in ipso sanguine: carnis exitus est a carne ad vesicam usque, ventrieulus vero eius

est in ipsa carne: ita & de medulla, cuius ventriculus est in ipsa medulla: exiatur vero in venis, neruis,membris,ossibus &concauitatibus articulorum.

Ista discrimina notatu dignissima sunt,

deinde etiam paroxysmus tartareus: qui enim paroxysmos tartari non nouit, is immerito in medicina medicus appelladus est .tartareus enim paroxycmusa artariq; loca dant medico cognitione eorum aegroru, quoi curare nequit.

229쪽

quitiquos in curabiles notat,&qui tam ipsi, quam arti ipsius gloriosum nomeparnant. Quare in omnibus anatomiis summopere animaduertenda est istiriam siquorum morboru natura & positus, ut nota fiam ea, quq hactenus medico pudorem attulerunt. Primum itaque si itote, sanguinem, carnem &medullam attia here suum nutrimen. tum, & illud in stipsis digerere, separando ea quae nihil valent, nec ad se Paertinent: haec autem tria magna tulit, magniq; momenti, cum maxima pals . corporis ex his constet. Praecipue vero notandum est, digestionem ipsorum tam esse subiit m & exquisii tam , eorumque nutrimentum adeo praeparari &distillari , ut nullum chao, aut aertam clarus siti. nihilominus quando separatio fit, tunc ipsorum excrementum visibile fit , sed tamen subtilissi iii nutrι-

mum: nutrimentum vero eorum estinuisibile,& quasi spiritus egredien eX inis hi-

ore , detrahens secum inuisibilem vaporem non palpabilem. Hoc vero nutrimentum in sanguine, carne& me

230쪽

na THOPHR PARA C. ipso crassiusculum est, quanquam sit inuisibile & impalpabile: clarificatur

tamen in horum trium vetriculo melius, & quod corpori simile est,separatur, idq; est sudor, qui est palpabilis revisibilis,quanquam in corpore cum essset, tam subtilis erat,vt acri assimilar tur:in separatione enim sua debita,quq ipsi couenit inuenitur, quid tale chaos

vel aer sit:de hoc loquedum nobis est, non de nutrimento, quod nihil aliud quam spiritus est sine omni sensi bilitate: excrementum vero eius est visibile. Similiter & carnis ac medullae 'nutrimentum tantum spiritus est sine omni subtilitate: excrementa vero eoarum sunt visibilia, attamen omnium totius corporis humani excrementorum subtilissima sunt. De excremento sanguinis notate quod tartarus cum ipso tam subtiliter 'misceatur&traseat,atq; in vino ardenti, destillato & circulato subtilissime, qui tamen tartarum in se habet:vinum quantumuis subtile sit, & quantumuis purissime destilletur: attamen tartaruin se continet: ita hic quoq; filiquamuis