Aureoli Thephrasti Paracelsi eremitæ, ... Operum Latine redditorum tomus 1. 2.

381쪽

enim unquam in natura vidit choleram' quis unquam in philosophia inuenit melancholiam ' quis unquam phlegma pro elemento agnouit ubi

unquam sanguis aeri comparatus est quis eos docuit coelum materiale &globum terrae, una cum clementis in

ipsis comprehensis ita distribuere' non plus virium inest tali speculati uo fundamento, quam si quis aliquid

optet, aut bene opinetur: itaque fundamento opinionum innituntur & optationibus,quae longe a vobis & quolibet medico absint. oEx rebus exterioribus compone ho Materi minem integrum,& in ipso reperies o steries, esculariter omnium materiarum cor sientia v-pora, inuenies etiam omnes species rumpia

membrorum sanitatis & morbi, nec ni md non omnes ipsorum essentias, quo- ' modo unumquodque contra alterum missi'

sit potitum: quid frangat, quid restituat: in illo posita est sapientia medi- re bovinci, quam non haereditario accipit, sed nem , est in ipsom et gliscit, sicut ars apud die bem an ligentem artificem , estque sapienria tomicus.

382쪽

dicitur, iste morbus est acorinus,ista aegritudo est anthera: ita medicus intelligere potest anatomiam maioris &minoris mundi. Quando dicitis,iste morbus est morbus pulegii, iste intelis

sae, alius saphenae, tonc ex nomine ceditam curam iam habetis: ita quot sit ni matricariae,tot sunt etiam matricis passiones: ita compositio facienda est, re non miscenda sunt varia contra unicum morbum. Quare ne vos vincat phantasia,quq ex propria speculatione . proprietates & numeru accipere vult: oportet enim oculos exteriores haec omnia stabilire & confirmate. Ita etiam dicitur, hoc est vitiu sanguinis,hoc e patis.& quis vobis fecit istos lynceos oculos, ut sciatis tam exacte,quod e par vel sanguis sit in causa cum tamen nesciatis quid sit sanguis. Sanguis in maiori an atomia nihil aliud est quam lignum: ligni quidem nomen est nicum.quot centenas species autem hoc genus habeti non pauciores specie, quoq; sane q-guini; sunt:& quam multiplices fru/ rati olictus ex arboribus nascuntur,tam varia: det ligna sunt aegritudines sanguinia' sicut coe mundi.

383쪽

sir THEOPH. PARA C.

tum arbores excitat per aestatem, easdemq; sopit per hyemem, ita etia sanguinem in simile regimen deducit. Ex hoc sequitur iam quod verus medicus dicat, hic morbus est morbue terpentinae,iste est sileris montani,ill est helle. horinus, &c. Hoc est phlegma, hoc est branchus, hoc est rheuma, h et est coryga: ista nomina non fluunt x fonte medicinali: simile enim suo similli nomine comparari debet: ex hac enim ac similatione opera ipsa descedunt, hoc est,arcana cuiuslibet morbi patefiunt: non enim una solum colica est,sed multiplex, & quidem totuplex, quo tu plex est arcanum in colica: hinc est colica Eibetina, colica muscata, non ventosia, non fellis,&c. aut iuxta alias causas, quas vos describitis. Oportet me iterum loqui de ea pabie, quae mihi tandiu refragata est, cum impressiones , influentias, fructus &mineralia, res ad medicinam inutiles& non necessarias vocarunt, anteposita sua speculatione de humoribus,

existimantes, nullam rem exteriorem& philosophiam corpori in suis casi-

384쪽

PARAGRANNVM plhus prodesse. Ex tali stoliditate quao

tuor humores excogitari ni,ut ex illis ea,quae opus essent medico, perdiscerent, nec non causas & proprietates morborum. , id quod aeque conueniens est, ac si musca assino conferatur: nihil enim est in ipso corpore, quod non foris suam cognitionem habeat, , formae & aspectus corporaleS non moueant te. Hoc est fundamentum quod scire debes,ideo no opus est,ut ulterius fundamentu inquiras: in tua enim natiua sapientia & docta sophistica Deus Medicaruartem medicam non fundauit: tu au sectarum tem te ipsum ab omnibus doctis seiun causa mis, xisti,nempe cum medici fraudes medi tio perpletati sunt,peculiares vias quaesiuerui, ut hoc vel illo modo doctos & exercitatos homines essiccret, atq; ita facultasquc am atq; ars erigeretur,ut hoc modo. agna nequitiam sub specie doctrinae caelarent. Quis vobis Iurisconsulta censore daret' cum adeo rem vestram is abscondideritis, ut & Caesari& Papae actiones vestrae sint obscurae. Theolo, gus vero quomodo vos superaret,cu exscriptis vestris no intelligere possit, an

385쪽

p THEOPR, PARA C. Deo vel diabolo adhaereatis Mendaci renim vestra humoribus tegitis,ut neq;poenitentia, neq; remissio vobis dari possit: quis vulgo iudicem eliget super vos cum omni b. hominibus aenigmatici sitis, & vobis tam mirabiles dictionarios &vocabularios feceritis,ut quicunq; eos inspiciat,in deceptus no recedat, ideoque inuolutis verbis in apothecas scribitis,cum plebs sqpe in horto suo meliora habeat. Ita medicina aedoctis seiuncta est, sicut percussores ea num ab honestis hominibus, cum taemen medicina in qua uis patria lingua tam clare & perspicue tradi debeat,ut medicus Germanus Arabem intelligat,&Grqci Germanica, ita debet medicina in sua arte & sapientia esse,ut omnes docti in ea mirabilem aut horitatem habeant, altitudinemq; huius artis admirentur. Quem enim ornat coelum nisi suum doctorem, qui illud cognoscit que decorat terra nisi suum philosophum E arcana enim firmamenti terrae per medicum manifestantur ipsi: nota sunt naturae secreta: alijs autem doctis per medicinam communicantur.

386쪽

PARAGRANUM. 's

nicantur Ita philosophia omnia membra & partes hominis comprehendit:

secundam & aduersam valetudinem, per exteriora iudicium urinae docet: pulsus in firmamento comprehenditur physiognomia in sideribus, chi-

romantia in mineralibus, anhelitus in

Euro & Zephyro, febres in terraemo- Morboratu,&ita de alijs similibus. Quandoxaque, tu medice, ista omnia memori, exterior ter de verbo ad verbum nosti, scis perspicis extra hominem omnes mota bos,ita ut homo cum omnibus sui S a.

fectionibus a te imaginatione conceptus sit, tunc aggredere hominem in-- teriorem, & esto medicus tunc inspice urinas hominum, tange pulsuria, iudica personas,idque non sine magna cognitione hominis exterioris, qui nihil est nisi coelum & terra noli esse tam temerarius & arrogans , ut absque hoc fundamento hominem tangas: noli defendere tuum fundamentum speciae latiuum & phantasticum, quod mobilius est arundine , quae in aquis crescit. Sed vos potius estote cotenti eo,quod eo tem perduxistis, ut vobis credatur ra

387쪽

os Tu Eo PII. PARA C. absque operibus,& ut culpa vestra Deo

imputetur.

Megi u, ut autem philosophum melius vo quadru bis depinga,scitote, quod duplici mo

plex area. do intelligatur , ita ut unus sit coeli, ab num iuxta ter terrae, singulaeque sphaerae singula lib. elemen latera medici constituant, neutrum taraintain- mentotum medicum facit. Philoso-- s plius est ille, qui sphaeram inferiorem cognitam habet: astronomus vero iule,qui sphaeram superiorem cognouit, uterq; tamen eandem intelligentiam ct artem habet, & sub illis sunt myste.

ria quatuor elementorum: eadem enim est ratio illius,qui Mercurium nouit:&qui aquilam, idem intelligunt, qui marca sitam nouit & qui gala-Xiam: nec non qui angelicam intelligit & qui mannam. Vnica enim est anatomia diuisa quadrupliciter,ita differens sicut duo brachia, duove pedes differunt , sicut oculus alter ab altero, sicut dentes superiores ab inferiori bus, sicut caro buccarum a carne pedum: hoc modo Saturnus est in coelo, qui ignis est,alius est in terra,qui terr

stris est: ita Sol est in aquis, di similiter alius

388쪽

Elius est in coelo. Similiter etiam est in homine, omnia sunt quadruplicia, ita ut eius etiam rei,que in profundissimo angulo terrae sita est :vmbra in hominem cadat : quicquid in abysso maris iacet,imprimitur homini, di quod sub polo an tarctico est,reflexu in suum proiicit versus polum arcticu:& econtra quod sub polo arctico est, reflectitur versus potu ant arcticum in hominem. Quid est Venus orbis aliud, quMn matrix Veneris' Venus enim orbis medicum matricis gignit. quid est receptio Veneris, si Venus eam non operatur

quid prosunt vasa spermatica, si Ve--nus male velit Qtvid est ferrum E nihil aliud, quam Mars. quid Mars aliud

quim ferrum ' utrunque est Mars, v-.trunque est ferrum . quid discriminis est in tet Soles' inter Luna Si inter Mercurios' inter Saturnos' inter Ioues 3 nullum quantum ad hominem, nisi quod forma differat. Ideoq; non qua

tuor arcana sunt, scd unum, attamen quadruplex,sicut turris quatuor angulos iuxta quatuor ventos habet,&sicut

turris nullo angulo carere potest, ita

389쪽

THEOPR. PAR A C.

nec medicus uno ex his quatuor, una pars non. efficit integrum medicum, neque duq, neque tres, sed quatuorio. portet enim tam integrum esse, quam sunt quatuor illa arcana, quae in qua- morbo, tuor elementis latent. Et sicut per ouugeneratio in testa sua mundus figuratur,di pullus simitu g cum suis alis in ea absconditus est: ita rationi u omnia quo ne, quae mundus tahomo complectuntur, in medico esse oportet:& sicut gallina siguratu istum mundum in testa sua incubando in pullum transmutat, ita per Alchymiam arcana, quae philosophice insunt medico, maturantur, ae in terram prinferuntur , sicut ea ignis purificat: praeparat. In hoc error est,quod medicus non recte consideratus fuit: si eunim hoc ignorant, ctiam arcana igno-

rabunt: si nesciunt quid cupru gignat, di quid vitriolata pariat,etiam quid lipram efficiat nescierint: si ignorat quid

rubiginem inducat ferro, ignorabunt quoq; quid ulcerationes causet: si eos latet quid terraemotum efficiat, etiam causam febrium non habebut noram et exteriora docent hominis affectiones:

390쪽

PARAGRANUM: M'

homo autem minime indicat,quid si-hi obsit,ubi funda metum positum est, hoe isti dormiendo praetereunt. Non ex mercurio & sulphure metalla nascuntur, ut isti aiunt:non ita se res habet,ut isti docent, quod terra nullos

lapides gignat: non enim ex terra lapides generantur , sed ex aqua,ita ut finimineralia aquae: quin etiam in gene ratione metallorum obliuiscutur eius,

quod coagulat, non duo, sed tria essi, dciunt metalla et isti verae philosophiae ' 'inniti debet medicina, non iungis illis forinsecus adhaerentibus sicut agari- eum larici. Sed non absque contra Tria o dictione & magna allat ratione eo ripis metarum omnium, qui neque me, neque Ioram. aduersarios meos intelligunt sermonem meum finire possum: manifestum est, sene rationem metallorum, qUalem hactenus philosophi descripserui, ex nullo alio fundamento defluere, quam ex eo, quod medici in quatuor humoribus posuerunt & finxerunt, per quod totam medicinam corruperunt,ita per mercurium & sulphur philosophia corrupta est :& sicut aegroti