Aureoli Thephrasti Paracelsi eremitæ, ... Operum Latine redditorum tomus 1. 2.

501쪽

PARAGRA N V M. Cudecet, tunc haec duo concordant &consonant per se: homo enim illa duo non coaptabit & coniunget: nihil enim in his situm est: Ab ineunte igitur aetate fundamentum hoc stabiliri debet ' quod non iusto tempore seritur,cx eo non fit boni aliquid . hi sunt medici illi, qui ex pomis sylvestribus salicibus inseruntur, qui neque rorem neque pluviam habent, quando seruntur, & eam naturam induunt ad quam

inclinati sunt. Ni

Sed nec hoc fieri potest, ut ubi veri et

medici fundamentum est, non etiam ubi caseau fidelitas, & quidem persecta dc in ora, non dimidia, non diuisa, imo intel perfecta fidelitas:sicut enim in Deo non potest diuidi veritas, ita e tiam fidelitas nequit: hec enim non diuiduntur,ssicut neque dilectio: dielctio enim & fidelitas unum sunt. In quo autem posita est fidelitas medicit certe non solum in eo, ut aegrotum diligeri ter inspiciat,sed ut ante etiam quam q-grotum cognoscat, audiat & videat, iam fidelitatem conceperit, nempe ut

diligenter & fideliter didicerit ea, quae

502쪽

cia Tu EO PER PAR A C. aegrotum molestant. optima autem . pars doctrinae negligitur ab illis, qui solummodo in speciem, ad pompam, ad nominis claritatem, ad loquacita tem, & ut per haec saturentur, discunt, illi omnes sunt infideles & dilectione carent : talis enim dilectio seipsum spectat non alium: discit enim & studet ideo ut sibi ipsi prosit, non alij. In eo autem fidelitas sita est, ut sciatur de ognoscatur ars: qui enim eam nori nouit , is nulli eam communicare potest,ideo b in seientia positum est,ut aliquis sit rerum gnarus: quod si in diascendo situ est & experisntia, 'porrerartem incipi prius, quam morbi vetuant:quando enim praesentes sunt mor

hi , fidelitas illa praestari debet: illud est opus fidelitatis. De principio ita

que operum & de discendo scitote, nullum posse fieri medicum absq; doctrina & experientia , sed nec in breui tempore, imo in longo tempore: longa enim est series morborum, num rosa & multiplex et nullus igitur medicus fiet absque doctrina dc experienetia, eaque exquisita & longa, sicut min

503쪽

te Maium non flores oriuntur,nec anete messem frumenta maturescunt, nec ante autumnum vinum fit: ita nec in medicina tempora cuiustibet expe in Experien-rientiae praeteriri possunt: experientia ualpri autem incipit a iuuentute& durat usque in senectutem, dc fere usque ad

mortem, non decem horae ociose ab- 'm

cunt. Quomodo igitur patres illi antiqui in medio aetatis su ae incipientes ad messem vel vindemiam peruenire pol sunt ' non iuuat eos quod dicunt, eg ante bene doctus fui in his & illis arisbus. haec omnia non conducunt ad fidelitatem qgroto praestandamsed tantum commodum ipsorum proprium Promouent,sibique ipsis hoc modo fideles sunt: non alia scire debes,sed medicinam, ita fidelis eris aegroto, alia tis bi tantum & uxori tuae inseruiunt, ut iuxta alia poma&sicut sterquilinium natare possitis : illud tandamentum est arenosum , in quo nihil aedificare potes vel debes. Cum igitur nullum peregrinum fundamentum in medicina aliquid valeat, sed solun modo pura puta doctrina medica,

504쪽

cM THEOPH. PARA C. ab ineunte aetate implantata, cons ra quam graue sit & quam periculosum,eiusmodi ignaro scholastico, praeceptori, & sit milibus,qui nihil aliud nisi

desperare faciunt, aegrotum commitistere. Oportet sane omnes opifices,su tores,pelliones,&c. a teneris in suo

rificio esse educatos, & maiori diligentia a prima aetate discere oportet pictores,statuarios, aurifabroS,&c. quod si igitur in opificijs id fit, multo magis in medicina necessarium erit, utpote quae plus stud a in discendo requirit, quam dictae artes omnes. Sicut autem non potes ex doctissimo aliquo &-ritissimo magistro Lipsiensis acas mi eaut alio insigniter erudito artificiosio

rem sutorem facere quam tu ipse es,ita multo minus ex co peritiorem medicum essicies,imo potius rudiorem qua meliorem . ideoque sicut asinus ad lyram,ita se gerunt in tangendo pulsu iv fronte, an ardeat vel non. Scitote igitur vos medici, quod tam sero si delitatem medicam addiscere & perficere

vix possitis,&quod sophistica vestra&philosophia vobis nihil prosit: adhuc

enim

505쪽

PARA GRANUM. στenim vobis ad haeret doctoratus, sicut rustico nobilitas: dicit enim, ego sum

nobilis, ego sum doctor. Quomodo igitur vos discipuli adulti fideles fieri possetis cum in senectute vestra nihil fideliter discere possitis,nimium in vobis dominatur SaturnuS. Sicut veracem ita etiam multiscium esse decet medicum:qui aurem multis crus este vult, eum In omnibus arti Rides o bus experientia suam habere Oportet mmuartiuex multarum enim scientiarii notitia: giuirus. dependet tuaru artium inuentio, hoc est, non fundamentu doctrinae totius.

sed fundamentu tuarum artium me. .l citius itum. Quomodo enim de aliqua re iudicare poteris, nisi ex alijs aratibus iudices iudicantem autem oportet iudicium suum, quod in sua arte profert,foris desumere. qui multiscius est,artem intelligit,qui autem no multiscius, nihil de artibus iudicat: ex aliis enim iudicanda res intelligitur. Quomodo igitur medicus absque artibus multiscius erit' cum in ipso magna ardi cana notorie debeant habitate, quae

quidem a sapientibus inuenta sunt:

506쪽

gis THEOPH. PARA C. multiscius igitur erit medicus, si sciat Q e quid commodum sit insensibilibus, re et .. quid incommodum. qiud beluis ma-lse M iotris, quid piscibus, quid brutis acceptusit, quid in acceptum , quid ipsis saluishre sit, haec sunt artificiosae res ad nais naturam pertinentes. Oportet etiam medicum scire, quid sint miracula,vnde sit vis eorum, unde haec faciant quae faciunt: quid sit Melusina, quid Syrmnes, quid permutatio, quid transpla

latio, quid transmutatio,& quomodo perfecto intellectu concipi debeat. Quid sit supra naturam, quid supra vitam, quid sit natura visibilis, quid natura inuisibilis , quid dulcedo, qui amaritudo, quid olfactus , quid mors. Quid piscatoribus conueniat, quideoriario, quid fabro metallorum, quid fabro lignorum, quid culinae,quid celatae vinariae, quid horto, quid tempori. Quid sciant varij homines, quid fossor metallicus,quid sit peregrinantis, quid domi sedentis, quid ad curasus bellicos requiratur, quid ad pacifieationem , quid ad spiritualia, quid adsecularia, quid sit officium cuius ibet

natus

507쪽

PARAGRANUM. cirstatus & vocationis, quid sit quaelibet

vocatio,quae origo cuiussibet vocati

nis,quid sit Deus, quid sit Sathan,quids t venenum,quid veneno contrarium,

quid insit viris, quid meminis,quae differentia inter coniugatas & virgines. Quid intersit inter pallidum & nauum colorem, inter album & nigrum,inter rubrum & gilvum, in omnibus rebus: Quare isti colores his insint, alii alijs, t breue, quare long eerum, quare aliquid iure , non: & quicquid dense

mni inrs Non quod haec m vicinati l medicinae adhaerentes pro ister aies,ncut electo &vero Apo stolo accidit ii iod qgrotos sanat,quod caecos videre acit, claudos ambula-

suscitat: ita etiam ista medico adnaerent. Quomodo igitur grandaevus aliquis, superciliosus homo ista comprehendet, qui dies suos consumpsit in casualibus & temporalibus, cui longo tempore opus estet tantum ad ediscenda nomina, quae

una cu virgis ipsi inculcari debuissenti

508쪽

6iS THEOPH. PARA C. His rebus fundamentum medicio ae insis stit, medicumque ista scire decet: plus enim in medico situm est, quam in omnibus alijs facultatibus vel alijs rebus. cum itaque tanti siit faciendus

medicus, plus etiam erit, plura etiam

scire debet: debet enim pater philosophiae& medicinae esse. Quomodo igitur illi adulti l discipuli apothecarij, &alii. qui longo temporis progressu ad

medicinam animum applicant,& graedum consequuntur , consistere possunt quomodo bene fundati essent quidem ipsis non desunt, sed scientia:

at vero non est scientia doctorem aut magistrum esse, pecunia haec cItis autem est vere posse esse docti, reni

aut magistrum. Quid vos prolatior es aut promotores gluriam tui de vestris discipulis. quando in doctores promouentur , cum dicitis: iste doctorandus fuit meus discipulus Lipsiae, audiuit a me Avicennam , Galenum,dcaphoris mos Hippocratis,& alia multa bona,

cum tamen & tu & tua nihil boni stitis. Quid igitur boni didicit 1 te quin v- terque potius docendus erat. Hoc esse set

509쪽

PAR A GRANUM. Cis' sit dignum laude & iactantia,si doctor aliquis & promotus praeceptor suosau ditores doceret secreta veritatis,hic esset nodus absconditus, tunc auditor gaudere posset & dicere,en hoc habeo: sed proh Deum, parua sunt apud vos Iaaec,ita ut eorum vos pudeatotaq; rem cum mortuis cocluditis, ex quibus nullus inter vos verus medicus unquam Mesecus

visus fuit, qui cum laude de discipulossim .chre suo gloriari velit, eum discipulis plusAfNe communicare oportet, quam medici ' nam Avicennae, nugas Galeni, & mare ri Hillud magnum rusticorum, buere sec iunia autem quq medicus scit, per pe ignori. om vana essici possunt: videtis e. tiam, nim omnia ea,in quibus operatio fieri excusare debet,oportere apta ad eam suscipien hoc modo: dam esse, sin, nihil esticitur in illo sub quiuis ta-iecto Cum igitur tantum in aegroto si med Vu tum sit, nempe omnia ea, que medicus potest, Oportet eum aptum & idoneu v* Ut s

esse ad effectum suscipienda, sine qua et I

aptitudine nihil perficietur. Scitote Taebis i

igitur in aegroto debere esse morbum efficiun naturalem, naruralem Voluntat cm ,&turalem a. vim naturalem, in his tribus opus me dimat.

510쪽

mo TI OPER PAR Aedici confici debet: si quis igitur aliter se haberet in his tribus, quam dictum

est,is a medico nullam curam expectet: quos enim ipse Christus sanabat, eos capaces esse oportebat sanitatis : eorum autem qui non erant apti,nullus sanabatur. multo magis de medico id

intelligendum est, quod scilicet aegroti ipsius apti ad curam esse debeant: minor enim est potentia medici,quam Dei ipsius. Est apud Deum certa qua dam distributio super homines & super naturam, quam nemo perscrutaridi comprehendere potest aut resciscere, quaenam sit cuiussi bet praedestia natio: magnu aliquid est apud Deum, si homo non repudietur & reijciatur: sed haec ad medicum non pertinent, qui nihil per Deum excusare debeti nemini enim possibile est scire , ubi Deus adiuuet, ubi im pediat: medicum

vero decet, coelum, aquam, aerem &terram cognoscere, ex his microcos mum, & hac cognitione suam conscientiam tueri, non Deo aliquid detrahere vel attribuere, imo semper gratiam & misericordiam expectare. Si enim