Orthodoxa consultatio de ratione verae fidei agnoscendae, et amplectendae in communem omnium vera religionis studiosorum gratiam & utilitatem aucta, uberius illustrata, & in duas partes distributa. ... Auctore R.P. Zacharia Bouerio Salutiensi ..

161쪽

r r a Oreboae Constar. Par. f. iram e Vocem meam audiunt & si quae alia eiusmodi sunt, nihil prorsus ad rem faciunt; cum iis testimoniis latum de claretur, in Ecclesia esse reprobos, S electos , quos Deus nouit, esse oves, & hcedos, qui G visibilc m Ecclesia pertinent. Certe cu diuina scripturaium veritas una semper, atque eadem sit; quandoquidem ea, ubique Ecclesiam bonis , & malis permixtam,veram et se docuit; praeter quam

nulla alia apud homines quaerenda sit et quo pacto ijs fauere

potest, qui eam apparentem duntaxat esse autumant Huius rei, si scripturarum a nobis testimonia postulas,

luculentissima proserirnus e neque enim ignoras (Lectoo , ,. apud Mattheum vera in Ecclesiam Areae comparari, in qua palea, & triticum congregantur; Agro, ubi simul bonum semen, & ZiZania usque ad messem asseruantur; Conuiuio, in quo sunt boni, & mali; Ouili, cui agni, & hqdi intersunt; Sagenae, quae bonos,& malos pisces complectitur; demum virginibus prudentibus, & fatuis; ex quibus aliae a.Liim. L ad nuptias admittuntur,aliae a nuptijs e xcludutur. Paulus Ecclesiam cum magna domo confert, in qua vasa diuersi generis reperiuntur; aurea, argentea, fictilia; quaedam ii honore, quaedam in contumeliam. Plura huc testimonia, si opus esset, congeri possent; quibus apertissime constat, nullam aliam in scripturis Ecclesiam praedicari, quam quae bonos iti malos permixtos habet. Verum id quoque ratio ipsa, ex EccIesiae natura depropia, non obscure persuadet. Neque enim alia huius temporis Ecclesia, quae adhuc mortalis in orbe versatur, conditio esse potest; quam ut malos bonis permixtos habeat., Cum enim ex ijs hominum membris constet, quae suopte arbitrio,ivel ad bonum, vel ad malum feruntur: quibus, quandiu cum Tartareo hoste pugnat, nec,indubitatas vi tutum coronas, nec certos viatoriae triumphos polliceri valet; eo fit, ut quisque sua libertate fretus, vel ad virtutes propendat, vel ad vitia prolabatur: ex quo tandem, aut boni, aut mali fiunt. At nec ipsa Electorum Ecclesia, quam .

162쪽

Regula VI. Tagilli animo sibi fingunt, bonis simul, ae malis carere potest. lQuis enim asserere audeat electos ad tempus peccatis ob noxios non esse; cum David, Petrus, & alij in peccatum lapsi fuerint e Neque id ipsi negare possunt, cum homines per fidem a peccatis iustificari tradunt. Nam si peccare no possent, frustra illa eorum fides esset, quae neminem iustificaret. Quod si ipsi quoque electi in peccatum labi possunt, ex quo legis diuinae transgressores , de mali consti ruuntur: Quis Electorum Ecclesiam bonis, & malis carere sentiat Quamobrem hoc primum argumento Jector agnosces

Ecclesiam, quae bonos malis permixtos habet, non Ecclesiae laruam, aut speciem; sed veram esse Ecclesiam a Christo fundatam, ac institutam . Quod ut tutiu , di absque vlla mentis dubitatione asserere audeas. En Fulgentium pule. Ore ipsum docentem, his verbis i Firmi me tene, O nutu fid. ad Petrum mi dubites, eam Lei esse Ecclesiam Catholicam ct intra ea Di V 'p'vssue ad ne eculi frumento mixtas paseas tantinere: hoc es' 'i'

bonis malos Sacramentorum communione miseri . ct in omni

professione, siue Clericorum, Rue Monachorum, se Laicorum bonos me mia, O malos. His itaque ita constitutis: an non toties (optime Lector scripturae Ecclesiam visibilem praedicant, quoties eam bonis, & malis permixtam docent E lesia enim, quae honos, malos complectitur, procul dubio etiam ex Caluini sententia visibilis asseritur; neque ullas aduersariorum est, qui hane assertionem conuellat.

Iam vero quid negare audeat, in primaeva illa Christi Ecclesia, eae Apostolis, Discipulis atque aliis congregat simul bonos, de malos fui l se Cum inter Apostolos Iudas esset proditori esset quoque Petrus,qui, cum Christum negauit, bonus esse nre potuit; ipsi quoque Apostoli esset, qui Crucis scanda tim passi, Christo relicto,sugerunt. Por ro si ea vera Christi Ecelesia fuit, quam Christus ipse collegit, dc baptismo sanctificavit: haq. per omnia orbis tempora eandem naturam, ac conditionem, quam semel sortia

163쪽

Orthod Catis M. Par. I. latae sibi vendictarei deberet profecto, de Ecclesia non be inellantiu ute qui, qua in Christus, Vabbilam innuit, inuisi

γ Dicant obsecro, qui veram Ecclesiam, tantum inuisibilem sibi fingunt vi an vera illa Ecesesia centienda sit, in Sua is semes contumaciter peccanteasDominus Ecclesiae denu-i Matth i' ciandos mandat, cum ait : Si eos nonuauiuerat, dic Ecclesii Iam noni vera E lesia sit, ad quam scribit Apostolus histi. Vse ta Asia Dei, ae est Corinthi , no satis in Christiat Coi s , Mocatis sanctis. De qua tamen in eadem Epistolata

affirmat: Omnino auditur inter vos micatio, o talisfornicatio, qualis nec inter gente I Denique Paulo respondeant, itae Act. io. Asiae,piscopos admonenti: AEtenvite vobis , ct timuersi gregi , in quo visi Spirami Moctus posuit Emcopos repere E l. , , indi clesiam Dei, UMm ammcuis avgumesio. id: num Ap stolumccalumniabuntur , eum non de vera, red de appa ' i renti tantum Ecclesia hoc doeo cum illis Episeopis agere Cum ad omnem calumniam, extergendam discite Ecclesiam Dei nominet, alique insuper addat, inam acquisiva fingui res o Vt non de apparenti, quod scripturis omni u

fundata, ac proprio sanguine mundata, se Iloquiuii vidis

i Cum igitur vera haec Dei Ecclesia esset, praetero a nulla prorsos agnoscenda j est, quid eam Apostolust tare - gem app*llat, qui visibilis esse Quot suus visibilium Epiuo potum ad milustrationi o Spiratu b ancto traditas' testaturi nisi quod eam visibilem: .a Chus, institutam , ac, perpertua visibili uin Pastormi, luccessions gubernadam altirmare Denique inficiari sicino potest, Lee prudentissime, Ecclesium,quam Chri ps ipse verbo sibi in ectro sundaturum

164쪽

' Regula UI IIS

visibilisne, an inuisibilis ut ex ipsius ortu,& institutioneia , addiscere queas, qualis ea futuris quibusque temporibus esse debeat. Si caput inspicias; Christus ipse caput erat,

tunc sane temporis, cum Ecclesiam institueret', cunctis visibile: si membra perpedas, Beatissimam Deiparam, Apostolos , atque alios complures Discipulos obuios habes, qui visibile Ecclesiae corpus esticiebant; Baptismus visibilis erat, Praedicatio visibilis, Euangelium visibile . Porro cum eadem hodie Ecclesia sit, quae Christi tempestate fuit, cum primum ab eo fuit instituta; O eadem prorsus naturam, ac conditionem retinere debeat: si illa tunc

visibilis fuit, suumq. caput, ac membra visibilia corporeis oculis aspexit; cur ea hodie post mille sex ingentos, & amplius annos omnibus visibilis, & conspicua esse no debet Hoc plane argumento Augustinus olim aduersus siue tempestatis haereticos Ecclesiam visibilem euicit , ita scribes. uomodo (ait considimus ex Humis litteris accipere nus Chi- Autui. ep. tum manifestum, non inde accipimus Ecclesiam Ammifestam. 8. At quid pluribus opus est Si Ecclesia visibilis, vera Ecclesia non est; ubinam tandem veram, ac inuisibilem Ecclesiam collocant e Cum enim inter homines , qui mortales sunt, nulla praeterquam x isibilis Ecclesia esse possit, ea plane inter homines locum habere non potest. Num igitur eam in C lo inter Angelos , ac Beatos reponent At ea non Certantium, sed Coronatorum Ecclesia est; ad quam nondum mortalium Ecclesia peruenit. Porro quisnam erit Electorum locus Hi enim cum ad inuisibile Ecclesiam pertineant, ibi prosecto eos esse aequum est, ubi

inuisibilis Ecclesia propriam sedem sibi vendicat. Cum

vero inuisibilis Electorum Ecclesia, neque apud Beatos in C lo,neque apud mortales in terris locum reperiat: id sane credendum est, inuisibilem Ecclesiam nulli bi existere. En Prudentissime(Lector in quales se angustias conclu dunt, qui semel a diuina veritate aberrant. Etenim cum diuinam seripturariun veritate huiusmodi distinctionibus

165쪽

i r 6 intho s. Consuli. Par. f. miadere se posse existimant, incauti seipsos iugulant: n que enim negare valent, quin re ipsorum sententia, ub cumque Electi, & Sancti reperiuntur, ibi non tantum species Ecclesiae, sed vera Ecclesia coram Deo agnoscendisit: cum vero Sancti, & Electi praeterquam in Erclesia visibili reperiri non possint, vana profecto, ac sibunet repugnans eorum distinctio euincitur; cum Ecclesiam in veram Ecclesiam, &.Ecclesiae speciem; vel in Ecclesiam coram Deo, & Ecclesiam coram hominibus diuidunt. Verum (mi Lector haud ignoro; quonam eorum consilium spectet, quum veram Ecclesiam inuisibilem statuunt.

Eo nimirum, ut veram Ecclesiam tantum Praede' natoruesse persuadeant; qui cum soli duntaxat Deo cogniti sint, ex his veram tantum Ecclesiam inuisibilem constare autumant. Cum vero ij,quotquot fide Christirstitiam apprehendunt,inter praedestinatos collocent; fidemq. huulordi suis perennem, atque indelebilem alligunt: tunc Lutherani, Caluin istae,alij q. huius tempestatis Religionissae, qui ectarios suos, solos Praedestinatos esse docent: eos duntaxat ad veram Ecclesiam, quae soli Deo cognita est, ct pN- inde ab ijs inuisibilis asseritur, pertinere assirmant. Verum quam hi longe a veritate aberrent, facile pei spJcies; si haec ipsa laneamenta, quibus sua inuisibile Ecclesia superaedificant, tecti prudenter discutias. I rimu qH- de ea ratione veram Ecclesia inuisibilem adstruul,quod ea solos Praedestinatos comprehendat. Id vero quam a Vel verbo, atque ab antiqua Ecclesitit fide alienum sit: hac

plurimis scriptutarum, ac Patrum testimoni js non obicut ibi demonstratum fuit; quod plane sufficere dedet, nis inuisibilis Ecclesia de medio tollatur. Cum Iero ict- circo inuisibilem Ecclesiam constituunt,quod ea I te deli natos duntaxat,qui hominibus ignoti sunt, contineat mo quidem halluc Inantur, quod ignotum cum inuissiconfundant: Esto nanque, quod Praedestinati a solo Deo

cogniti, caeteris omnibus ignoti sint; haud tamen inuet

166쪽

les dici possunt, cum ij sub hominum aspectum cadant: Quis enim MARIAM Dei param , Apostolos, Mart

res, qui inter Praedestinatos olim censebantur, inuisibilessu isi e credat Equidem non abnuo, quin Praedestinationis donum inuisibile sit, & cuinam hominum collatum sit , ignoretur: At vero, an non eodem modo, & gratia Dei, de Iustificatio, & virtutes, quae hominis sanistificationem perficiunt, inuisibiles sunt e Quis tamen, his Dei donis exornatum, inuisibilem existimet e Dona quidem Dei inuisibilia sunt; at visibilis homo, cui haec eadem conseruntur. Cum itaque Praedestinati homines visibiles sint, quo pacto Ecclesia, quam ex his compactam sibi fingunt, inuisibilis esse potest e Totum quippe,partium naturam sequitur. Quod si totum ex partibus visibilibus constat, plane, totum visibile sit, oportet. Qui igitur Ecclesiam, ob ignotum Praedestinationis donum electis collatu, inuisibilem adstruunt, non tam ratione, quam sensu ipso se indigere ostendunt. At neque id illis sat est: quandoquidem proprio praei rea se pugione iugulant. Etenim cum hi suam ipsorum Ecclesiam ex Praedestinatis tantummodo conflatam esse sibi persuadeant: quaeso, an non hi tuos Ecclesiit alumnos, ac Cultores norunt e Caluin istae, Caluin istas Lutherant, Lu- theranos Puritani, Puritanos Anab aptistae, Ana baptistas Quum vero illos Prq destinatos pr dicant; atque in ijs do. num Pr destinationis agnoscant: quomodo inuisibilem

Ecclesiam ex his compactam autumant e Nam si ea Praedestinatos tantum continet, sane neque ignota, neque inuisibilis cuiquam esse potest; quod si inuisibilis, ac ignota

est: ea profecto Praedestinatorum esse desinit. Iam tecum

perpende (Lector quid de eorum Ecelesia tibi sentiendusit, quae,quod negat, asserit;quod asserit inprobat: ac in seipsam pugnans, proprijs se ipsam iaculis transfodit.

Verum,quod pro fidei dogmate obtrudunt, veram Ecclesiam idcirco tantum Prq destinatorum esse, quod Fidelium quisque se ex fide iustificatum, & in numero Pr desti-

167쪽

natorum adscitum credere debeat: quod tam Lutherus de Capti d. Babit .cap. de Baptismo,&passim: quam Caluinus lib. g. Instit. cap. 2. S.I6. ac c teri Lutheristae, & Caluini stae suis venditant: tam aperte cum Dei verbo, & Apostolica Fide pugnat: ut mirum sit, quomodo locum, nedum fidem sibi apud homines rerum diuinaru non ignaros con ciliet : Haec enim Praedestinationis certitudo tot crassos errores continet, quot sibi fundamenta vendicat. Nam primo fundamento priuatas, ac singulares Dei reuelationes praeter Dei verbum; imo contra ipsum Dei verbum sibi arrogat. Secundo Fidem specialem, tanquam formalem Iustificationis causam, quae gratiae adscribendenda est, in homine collocat. Tertio Iustificationem extra Sacramenta constituit, quasi ea minus necessaria sint s ac sides sola absque Sacramentis ad iustificandu sussiciat, quod non tam communem Patrum, ac Conciliorum consensiim, quam ipsum Dei verbum oppugnat. Denique cum vniue sos fideles de sua iustitia certos ex fide esse volunt, nihil salubri Dei timori, quem tantopere scripturae comm u- . dant, prorsus relinquunt. Sed quoniam singula persequi instituta breuitas nono fert, praesertim cum nos haec ipsa in nostiis Demonstratio.

nibus tot n. r. Exam. I. Atheis: a I.&aa. fuse consutauerimus . nonnulla tantum scripturarum Ioca indicare luber,

quae huiusmodi Pr destinationis certitudinem longe a fidelium animis expellunt.

Primo est. Prou. 2 o. ubi Salomon, certam unum quem-

erom io. que sui ipsius Iustificationem latere; disertis verbis assirmat, ita scribens. Huis potes dicerei mundum es cor meum purassum d peccato quod si nemo de sua Iustitia ita certus esse potest: ut se a peccato purum dicere queat: neque gratiam Dei ita assequutuna, qua se mundum ab omni lcbeesse praesumat: quid est, quod Lutherani, O Caluinistae a Vmine coniuncto aduersus Dei verbu irrumpentes, statu ut: unumquemque fidelium certo credere debere ; per Chri-

168쪽

Aegula V I. II pilum sibi remissa esse peccata: ita ut dicere queat: miinduest cor meum; purus sum a peccato e Sic Lutherus de cap. Babit. c. de Baptismo Melanchion in communibus Edit. I. Nicol. Amsdorphrus coni. Maiorem. Caluin istae in consess. fidei art. 2 o. Secundus locus est apud Ecclesiasticum cap. s. ubi ira legitur: De propitiato peccato, noli esse sine metu neque adi Eee les s.cias peccatum supra peccatum et O ne dicas miseratio Domini

manna in multitudinispeccatorum meorum miserebitur.

Sapienter ( o Lector Sapientis haec dicta perpender nusalutis certitudinem fidelibus promittant: quos potius ad timorem excitant; ne nimis de parta Iustitia cofidant. Vide, an non verba illa: Ne diras miseratio Domini magna est &c. cum Lutheristarum, S Caluinistarum verbis pugnet: quorum ea communis vox est: vi ubi Christi iustitiam fide apprehenderint, perinde, ac si de sua iustitia certi essent: nullo peccatorum metu tangantur. sed Dei miserationem, S cum ea indubitatam salutis expectationem sibi polisceant ors tum vero apud te ipsum iudica Inu mea vera Re- Iigio sit, quae cum Dei verbo tam aperte dimicat teti Tertius locus legitur Ecclesiastes cap. s. ubi sapies haec verba habet. Sunt tresi, atque sapientes: eo opera eorum imo Eccles. s. manu Dei: ct tamen nescii hobioe virum odio et amore digno sit : omnia in futtirum seruantur incertia. Statue (Leetor ante te virum probtim, culus non latum fides, sed di opera Deo accepta sint. Agitetur de eo inter nos, & aducaedibrios controuersia: Vitum ii certo sibi persuadere debeat, ae sustem esse tae probum saepi dinde Deo gratum, arca potius de eo dubitare debeat Si Caluinii, aut Begae sententiam exquirimu ; ipsi aperte sententiam serunt. Fidem - . x id illi praeberri viae luestum, ac Deo gratum certo sibi latuere deblat: neque enim vere fidelis est ait Calum )

qui non solida penuasione Deum sibi propitium pollice

riir. 3Berre vero hod tantum Ili siti rere conteiidis; ut hoc priuatim apud se concludat , sum inns ES V Christo p rfidem

169쪽

rao Orthod. Consultat. Par. I. fidem: de cstero non tantum posse, sed etiam debere iustum coram Deo existimare, Deo carum, atque ins per perire non posse, ita ut de hoc dubitare apud illum nefas sit. At pro nobis aduersus Caluinum , & BeZam concludit Salomon apertissima sententia, neminem, tametsi iustus,& sapiens fuerit, O illius probitas Deo nota sit, & prsci ra illius opera diuinis oculis accepta, certum aliquid de Osua iustitia sibi polliceri posse. Nescit (inquit homo, utrum

amore,vel odio aeentissit,sed omnia institurum reservantur imcerta. Quae verba ita illustrat Hieronymus in Commentarijs huius loci. Inuem tinquit iustorum quidem opera in ,

manu Dei esse, O tamen, utrum amentar si mo, an non , nunc

eos sicire non pust, ct ambiguos fuc are, utrum ad probatio . ne ustineant, quae sinent, an adsupplicium. Neque aliunde huius rei ignorantia oritur, praeterquam ex iustitiae incertitudine, ob quam nemo,siue praesentis iustiti , siue suturae praedestinationis donum sibi polliceri debet: ut piae- chire ex hoc loco colligit Bernardus serm. i. de Septuagesima. aeuis potes(inquio dicere, Ego de electissum ego e praedestinatis ad vitam I ego de numero Aiorum quis haec et ivtiam dicere potest, reclamantescrip ura. nescit homo dignus

si amore, an odio: certitudinem utique non habemus . Hinc

collige: qu nam Lutheristis, Caluinistis, Puritanis, ac cq-teris huius tempestatis Religionistis Religio sit, quae fidem cum Dei verbo pugnantem docet: mPostremo, ne fusius rem prosequar, Apostolum audi, quid de hac Diuinc gratiae, R. salutis certitudine, quam illi suis p rq dicant, fidelibus suo exemplo credendum prael: Cot. q. i scribat, ad Corinthios scribens . Nibi mihi (inquio conscias sumesta non in hoc tu scatus time Qui exim iudicat me, mmum es. Quid his Apostoli vel bis artus, ac luculentius haberi possit, plane ignoro: cum omnem iustitiae ce titudinem hominibus, quantumuis iustis, ac sanctimonia praeclaris in hac vita sublatam esse doceat. Quis Paulo

170쪽

sanctior quis iustior qui nulla prorsus culpa seipsu contaminatum agnoscebat; S tamen iustitiam sibi arrogare non audet: Quis inficiam audeat fidelem Paulum fuisse, iustu, sanctum, nullius sibi sceleris conscium I& tamen verebatur te ipsum iustum asserere; neque iustitiae certitudinem a fide accepisse,sibi ullo modo persuadere poterat. Porro huius incertitudinis causam si expetas (Lector non ea est, quam Caluin istae, O alij sibi fingunt: quasi Paulus operum iustitiam damnare voluerit, ut Iustificationem in fide constitueret: sed quam ipse Apostolus tradit, cum ait, rivi enim iudicat me, Dominus est: neque enim ait Paulus . Nihil mihi consciussum ianon in hoc iusis catus Draco, quia iustificationem non ex operibus , sed ex fide habeor sed Iustificationis incertitudinem in occulta Dei iudicia refert. Ad Deum quippe Iudicem spectat, aliquem Iustui naut Reum decernere. nemo unquam suopte iudicio rite iustificatus suit: quare seipsum Paulus iudicare non audet, ac iustificatum asserere, tametsi nullius se culpq reii agnoscat; sed Dei iudicium expectat. Ita hunc locum p rq claret

explicat S. Gregorius in Iob ita scribens . Idcirco (inquit , e . iv eo,quod nihil mihi conscitissum ustinatum me abnego, quia es id

ab eo, qui me iudicat, examinari subtilius me sis. Dicimulanda sunt ergo, quae exterius satiem; reprimenda sunt, quae interius per epMnt; declinanda, quae quasi cessaria inuoluunt,cttamen in his cmnibus adhuc disrum examinis flagella metuenda quia, edi ipsis nostra perfectio culpa non caret: nisi hanc seuerus iudex in subtili tantis examine misericordiar penset. vides igitur Paulum iustitiae incertitudine, non ad operum iustitiam, sed ad diuini Iudicis seueritatem euocare .

Quod si Dei iudicium Apostolus in hominis Iustificatione

expectandum esse affirmat: cum illud hominem lateat, neque absque expressa, ac singulari Dei reuelatione sciri posse sit; qua ratione ij iustitit certitudinem ex sola fide, omni Dei iudicio posthabito, sibi promittere audent quo Paucto seipsos iustos iudicant, ac fide captata nunquam pesia