Orthodoxa consultatio de ratione verae fidei agnoscendae, et amplectendae in communem omnium vera religionis studiosorum gratiam & utilitatem aucta, uberius illustrata, & in duas partes distributa. ... Auctore R.P. Zacharia Bouerio Salutiensi ..

171쪽

Ididi i Orctoae Consistat. Par. I. re posse sibi certo persuadenty cum aperte Paulus in eos reclamet. Nolite ante tempus tuaicare, quoad hurique veniat Dominus, qui ct illuminabit a condita tenebrarum, O manias Iabit consilia cordiu, Nam,ut Gregorius ait loco supra-O ego irum' citato , Iuttiria iudicisit, cum ante iudicium a seruo prccc visententia. Pulsa itaque ab Apostolo iustitie certitudine etiam nullus inuisibili Pre destinatorum Ecclesiq locus relinquitur, quam Caluinis tq, ac reliqui sibi vendicent.

At quid plura Optas (Amice Lector ridiculum huius

P destinatorum Ecclesiq commentum luculentius conspicere, iam ubinam ea sit, & apud quos diuersetur, diligentius inquire: tum, non absque iitu, eam nulli bi existere deprehendcs. Primum quidem Lutheristae eam sibi aedifi . care gestiunt: At vetant Caluinistae, qui cum aduersus Luthericulas de fidei docti ina, sine qua vera Ecclesia esse nopotest, acriter depugnent; dum illos Haereticos pronunciant, ab inuisibilis Ecclesiq qdificatione arcent. Hanc vero Caluin iste, dum omni studio sibi arripere contendunt contra Lutheristas bello irreconciliabili pugnant: Arianis, Nestorianis , Turcis, ac Iudaeis deteriores prc dicant: luce hac , ne dum Christiano nomine , indignos clamant: de muni illos ab omni Praedestinatorum Ecclesia expellunt. Dum vero Lutherani, & Caluin istae apud Germanos intcr se ita de inuisibili Ecclesia dimicant, ut nullam sibi integram relinquante apud Anglos Puritani pro eadem sibi vendicanda laborant: At obstant Protestantes, qui, cum in Puritanos, velut Arianos, ac H reticos, insurgant, nihil ijs Prqdestinatorum Ecclesic reliquum esse sinunt: Puritani vero cum se a vera Ecclesia pulsos qgre ferant, Protestantes, qui eam sibi usurpare student , tanquam Christi hostes , scriptis exagitant: Seminis Antichristi reliquias pridicant, ac ver Ecclesiae illis nomen , ac possessionem

eripiunt. Denique cum uniuersi conserto agmine in Ana- baptistas, velut in omnium Haereticorum faecem , in Trini- tarios, ac caeteros huius tempestatis sectarios irruant: omnem Disiliroes by c

172쪽

Regula VII. Ia nem prorsus ex orbe inuisibilem Pr distinatora Ecclesiam expungunt. Vides igitur, quam labili, ac rui no sis funda- mento huius temporis Religioni stq inuisibilem hanc Prq-

destinatorum Ecclesiam construxerint, quq nec dum constructa ita corruit, ut nullibi unquam apparuerit. Ex his (Prudentissime Lector illud tandem, velut ce tum, ac Dei verbo consentaneum, apud te confice:Eos,qui veram Ecclesiam inuisibilem statuunt, totam Christianam Rempublicam euertere,que manifesta verbi pr dicatione, fidei doctrina, Sacramentorum usu, Pastorum functione, legum sanctionibus, ac visibili tandem administratione perficitur: Eos quoque omnem profligandarum hqresum rationem destruere: neque enim hqresis vlla expelli, aut expugnari poterit, si Ecclesia inuisibilis, ac ignota sit, cuius auctoritate hereses sunt confodiendae. Eos p rq terea veram Ecclesiam suis symbolis, quibus a sectis dignosci queat, expoliare; cum Ecelesia inuisibilis,quq soli Deo cognita est, nulla apud homines symbola sibi vendicare possit. Ex quo omnem infidelibus ad veram Ecclesiam aditu precludunt, dum veram Ecclesiam illis tanquam inuisibblem abscondunt. Eos etiam teporale Christi Regnum inuadere, dum visibilem illi Ecclesiae Monarchiam, de qua tam praeclara Prophete olim promuncia uere, eripi ut. Eos denique, cum veram Ecclesiam tantum Praedestinato tum inuisibilem statuunt, id prorsus esticere: ut nullam sibi Ecclesiam relin

REGULA SEPTIMA. Irmissime trae, O nullatenus dubitax quicuque verq Religionis custos esse cupis . In vera, ct Catholica Religione , Neminem vitium Christi membrum es eposse, qui ubchrista,qui inuis bile est capis Ecclesiae, aliud oque vi ibi caput, eidem subrogatum, atque ab eodem in tutum non agnom

uerit,

173쪽

Cypri. lib.

i. piit.

ir Orthod. Consast. Par. I. init , eiquesubiectus nun fuerit. Tanta est huius Fidei Regulae, apud scripturas, Patres orthodoxos, atque uniuersalis Ecclcsiae consensum, vis, de auctoritas, ut ad ipsius veritatem hominum mentibus insinuandam, nihil magis expetendum sit, quam vi cxcussa , si quae illis inest mentis caligine; puros fidei oculos ad ipsum comi ertant. Et quidem, si omnium haeresum causas proprius indagare volumus (Lector nihil est,quod homunes magis a fide transuersos agat, ct in omnes haeresum, acerrorum anfractus praecipites rapiatsquam, cum grauissima hac Fidei Regula prcscripta, se ipsos ab hoc uno, ac neces.sario Ecclesiae capite disiuunt; a quo, & verae fidei disciplinam addiscere, atque in Catholicae Religionis unitat: omnes contineri opus est.,Neque id mihi tantum credas, velim: haec Cypriani antiquissimi Patris,& Gloriosissimi

Martyris sententia est, ita scribentis . Neqtie enim Aiunde haereses obortae sunt,aut nata schi mala,qua icis, quod Sacerdoti Dei non obtemperatur; nec unus in Ecia Ia, ad tempus Sacerdos, ct ad tempus iudex vice Christi cogitatur ; cui sectindum magi retia diuina obtemperaret fraternitas uniuersa: nemo aduersus Sacerdotum collegium quidquam moueret

Illud enim legitimum, sempiternum , ac solemne omniabus est, qui se ipsos ab Ecclesia diuellunt; ut cum primum scparationem a Catholica Religione meditatur, eam schismate in x isibile Ecclesiae caput concitato auspicentur: est enim proprium huius capitis munus sit, uniuersa Ecclesiae mcmbra in unitate continere; nemo diuortium ab Ecclesia quaerere, aut nouas scctas instituere potem nisi a capitis prius obedientia, ac gubernatione seipsum diuullerit: cuius cum primum iugum excusserit, tum in omnem efframis dogmatum libertatem fertur. Caeterum, ut huius Regulae probatio, quae undique nombis ex sacris literis erumpit, tuae prudentiae (Lector luc lentius innotescat: Duo potissimum demonstranda sunt.

Primum, verae Ecclesiae, quae visibilis est, administiandae

174쪽

Regula VII. x i ESvnum inuisibile caput non sufficere. Aiterum : praeter in

uisibile caput, aliud quoque visibile sub Christo esse sta

tuendum.

Itaque, vet a primo exordiar'. Non ignoras ( Lector Constantissimam omnium, non tam Catholicorum, quam etiam sectariorum, qui Christi fidem profitentur, sententia esse; aliquod in Ecclesia caput agnoscendum esse, cui uniuersa Ecclesiae inebra, velut Rectori, subiecta esse debeat: id quippe commune omnibus semper fuit, ut. Christum Dominum Ecclesiae caput agnouerint, iuxta Apostoli testimonium, dicentis rQuoniam vir caput es mulieris,sicut Ephes. s. Chrissus caput es Ecclesiae. In eo tamen sectarii ab antiqua

Eeclesiae fide dissentiunt, quod ij inuisibile Christi Regimen ad persectam Ecclesiae administrationem sussicere autumant; ac proinde superuacaneum putant, aliud xl sibile caput in Ecclesia constituere. Tu contra Christo supremo, ac inuisibili Ecclesiae capite constituto, alterum

visibile caput, non quidem cu Christo i sed sub Christo in Ecclesia ex ipsius institutione, necessarium esse, ne dubita. Id enim ipsa in primis ratio ab Ecclesiae visibilitate ducta, non obscure persuadet. Qui enim in Ecclesiam, quae visibile est Christi corpus, (vt in superiori Regula luculentios imis testimonijs demonstratum fuit) oculos&animum intendunt; nulla sane ratione sibi in animum inducere valent, ut in visibili Ecclesiae corpore, cui non tantum inuisibilis, sed perspicua etiam gubernationis forma necessaria est, illud dumtaxat caput sufficere credant, quod inuisibilem tantummodo administrationem exercet; quod diuino plane exemplo tibi manifestum est. Neque enim ignoras, ipsum inuisibilem Deum: tametsi omni uiti supremus Gubernator sit; cum tamen visibilem praesentiam sua hominibus non exhibeat ; hominum ministerium , & quasi vicariam operam adhibere , ut hominum Rempublicam administret. Hinc per homines Reges creat, Impi ratores eligit, Magistratus instituit, atque eorum ministerio o .a bem iis b, Corale

. Disitia

175쪽

i r 6 Orthod. consuetas. Par f. bena uniuersum regit,& moderatui. Id quipm & Dei maiestatem, S hominum statum decebat ; ut nec Deus se non bis visibilem exhiberet, ut quid sequendum, quid fugie dum esset , ipse praescriberet: homines vero hoc visibilis

ministerij vinculo constricti, melius mutuam inter se uni. talem seuerent: dum unico capiti, cuius aspectu,& gube natione fluuntur, omnes cohaerent: & Deo penitus subij et discant, cum ijs se subiectos cernunt, quos Dei vice sibi praesidere agnoscunt. Quidni, & hoc modo, ac ratione, Christum gloriosum, ac invisibilem Ecclcsiam suam, ac totum Christianum o bem, cuius caput cst, administrare credas Etenim cum is inuisibilis sit, nec visibilem aspectum, ut olim, cu mo talis viveret, suis Fidelibus exhibeat: nonne aequinu fuit,

illum (ut diuini plane moris est) in Ecclesiae adminisuati ne hominum ministerio uti, S Pastorem sui loco suffcere, cuius Vicaria opera sibi ad meses iam regendam inseruiret, ut inuisibilis ipse in Pavore visibili, visibiliter quodammodo, Ecclesiam gubernaret Nam si in orbe administrando Deus hominum ministerium, velut necessariu in sibi copulat, ut visibiles naturas, visibili modo adnuntiastret: num Ecclesim quae visibilis est,inuisibilem guberna- tionem sat esse, arbitrabimur, aut alia ratione Christum . Ecclesiam suam regere credendum erit: quam qua Deus Opt. MM. totum orbem regit, & moderatur Hanc rationem confirmat Apostolus, cum Ecclesiam Christi,noto simulachro, humano corpori similem docet, in quo caput visibile principari, c tera vero membra capimii subiici videmus. Porro, & s1 Christus supremum, ac inuisibete Ecclesiae caput existat: Ex quo (vt inquit iocumrPM '' eorpus compactum,Wrannmum per omne iactura ubmino Irationis augumentum corporis facit, in aedi attine ui in

charitate. Ac velut quoddam spirituale caput spiritualia dona, ac virtutes, quibus internum, ac spirituale ipsius regimen absoluitur, in Ecclesiae corpus diffundat: alterum

176쪽

Reguli UIL Ia tamen Vicarium, ac visibile caput sub Christo in eo prae- Sidei e necesse est;a quo visibile regimen, quod visibili Ec- clesiae corpori neces artum est, perficiatur. .' Nescis (amantissime Lector in Catholica Ecclesia,pleraque tum ad fidem, tum spem , tum charitatem in hominum mentibus gignendam, & conseruandam; atque adeo ad inuisibile Christi regimen assequendum, media visibilia necessaria esse: quq si e medio tollas, ipsam quoque i uisibilem Christi gubernationem conuellis . In his sunt legitima Pastorum vocatio, Ministrorum Ecclesiasticorum propagatio, Munerum dispensatio, Scripturarum discretio, verbi pr dicatio, Sacrorum administratio, legum potestas, Ecclesiasticae sanctiones , ac pleraq. alia; sine quibus Ecclesia incolumis esse non potest: quae omnia a vitabilis Ecclesiae capitis prouidentia expectantur. Quot in fide controuersiae in dies in Ecclesia oriuntur quot hqreses exscupturis male intellectis passim erumpunt Quae cusine capitis alicuius auctoritate, cuius iudicium in rebus fidei definiendis sit infallibile, obtruncari non possint; id Plane euincunt, inuisibile caput ad Ecclesiae administrationem non sussicere Quamobrem, Christus Dei Filius, dum inter nos mo tali S versaretur, quanquam spiritu suo Ecclesiam inuisibialiter administraret; tamen, ut visibile quoque capitis regimmen necessarium esse demonstraret, visibilem Principatum in Ecclesia gessit; ac velut primus Ecelesic Christians Mo- natalia, eam ipse visibiliter administrauit. Nec non ab ea corpore disceisurus, eundem Principatum in Petrii in transtulit, ut ab eo in omnes illius successores perpetuus mam

Id, quaeso, serio tecum perpende(Lector quod si Christus nunquam seipsum visibile Ecclesiae caput exhibuisset,

neque inter homines, velut communis omnium Pastor vi

sus esset; sed suo tantum spiritu Ecclesiam inuisibiliter gubernasset; dubium esse poterat, num & idem modo in Ec-- . ' clesia

177쪽

ras Orthod. Consultat. Par. I. clesia fieri opus esse tri. Verum cum non tantum spii itu, sed& carne visit bili Christus Ecclesiam rexerit, atque in ea visibilis Palloris ossicium obieriti, nec non plurima, quae ad

externam capitis administratione in pertinent, periecerite

denique visibilem Pallorem elegerit ; cuinam iure dubitandum est, quin praeter inuisibilem Christi administratio nem, alterius quoque visibilis capitis modo in Ecclesia gubernatio exigatur Postremo, cum id de fide certum sit, Christum , duin mortalis adhuc viveret, Ecclesiae Monarcham suisset si sola inuisibilis Christi gubernatio Ecclesiae lat esset, neque ulla alterius visibilis capitis administratio exquireretur: an non frustra Christus vilibilem Pontificatum in Ecclesia gessisset; quod Ecc Iesiae necessarium non esset At quis Apostolos tunc ad Ecclesia instruendam, ac regendam vocasset Quis Sacerdotes, & Episcopos creasset Quis Euangelium promulgasset Quis fidei praedicatiouem demandasset Quis Sacramenta instituisset Quis Pontificia auctoritate Discipulos ad Orbis couersionem destinasset I qc quidem Pontificalia munera, quibus Christus tanquavisibilis Pontifex in Ecclesia functus est ; cum adeo necessaria essent; ut absque ib Ecclesia fundari non potuerit: quo pacto, aut visibilem Christo Pontificatum in Ecclesia superuacaneum fuisse; aut sine visibili alterius Pontificatu, qui Episcopos, ac Pastores, velut Apostolos, ad particularium Ecclesiarum administrationem vocet; qui Euange-

licam doctrinam ab hqretica discernat; qui verbi praedicationem per orbem disseminandam ex ossicio curet; qui sacrorum administrationi inuigilet; qui denique Christi oui usolicitam curam gerat; Ecclesiam incolumem, ac sartam tectam conseruari posse existimas Qua propter, ne vissibilem Christi Pontificatum, aut superuacaneum, aut cum eo extinctum fuisse credas: quq in

maximam Christi iniuria cederet: quasi is, qui cterna Dei sapientia est, aut superuacanea, aut peritura in Ecclesia insti-

178쪽

Regula VII. I sinstituisset: id tibi proculdubio credendum est, alterum in Ecelesia visibile caput ab eo instituendum esse; in quo via sibilis ipsius Pontificatus, tanquam in vicario Pontifice , effulgeat; ac pro is de inuisibile Cluisti regimen ad Eccle- sic administrationem non sufficere. Hoc igitur in Primis constituto ; ad alterum caput demonstrandum accedo: nimirum prq ter Cluislum, qui estinuisibile Ecclesic caput, alterum quoque visibile caput agnosci dc bere, quod Ecclesiq visibiliter prcsideat. Plura ad huius rei demonstrationem scripturarum, ac Patrum testimonia (Prudentissime Lecto i) huc congerere possem; sed quq tibi syrte animum obruerent: ac instituiq breuitatis metas excederent. Idcirco paucis potius contentum, quam multis defessum te volo Inter scripturarum testimonia, qua ' id praeclare demonstrant: duo ex veteri Testamento proferre lubet. Primum est celebre illud Micheae vaticinium, ab eo his verbis conceptum : tavregatione congregabo Iacob totum in Trium, reisucam reliquias I aelparitere ponam illum tanquam gregem in otitur quasi pecus in medio caularum: tum&ctuabuntura multitudine hominum. Haec de Ecclesiae Christi vocatione, ct amplitudine, S: maxima eorum multitudine, qui ad eam, tam ex Hebraeis, quam ex gentibus vocandi essent, a Michaea dicta esse, post veterum Hebraeorum sententiam, quos refert Petrus Galatinus,praeclare docet Hieronymus

in hunc locum. Quo fit, ut Iacob de quo loquitur VateS, obuio planc sensu, Christianus populus intelligendus sit, de quo Angelus ad Virginem Dei param: Et regnasit indoismo Iacob in aeternum; eorum scilicet,qui fidem Iacob sectaturi erant. Pergit vates credit enim panssi vi iter ante eos, aluident, O transibunt portam, edi egredientur per eam .

Quae partim de Christo partim de Ecelesia dicuntur: Ascendit enim Christus in Caelum, cum ad Patrem redijt pandens fidelibus iter, quo ad caelestia regna post ipsum euolarent: ita Christus ad Apostolos: Vado snquit parare

commenta

179쪽

is et Orthod. Consuli. Par. I. re vobis locum, oesi abieroi ct praeparauero vobis locum, iterum venio, ct accipiam vos ad me visum. Sequuntur autem

Fideles, per Christi fidem, Spem, &Charitatem aditum sibi ad Cclum patefacientes: mox Ecclesis gubernationem describens et Et transibit (inquit Pax eorum coram eis, O Dominus in capite eorum. Eodem nomine , ct Regem, de Caput, & Dominum censeri nemo ignorat, cum ijs in alios imperium inesse demonstretur.

Iam (Prudentissime Lector haec Vatis verba, si placet, diligenter examina: quandoquidem in his duos aperte Ecclesiae Rectores indicari perspicies. Vnum quidem, qui

coram Ecclesia, ac tota Fidelium multitudine conlpicut gradiatur : Et transibit(inquit Rex eorum coram eis. Alte

rum (quem Dominum absolute appellat qui in ipsom et

Ecclesi Rectore,& capite, velut supremus omnium Dominus, praesidere debeat: Et Dominus (inquit in capite eorum. Ille, tanquam visibile Ecclesiq caput, ita ante omnium aspectum versetur, ut Ecclesiam visibiliter administret: Hic vero idcirco in capite constituatur, ut in hoc visibili capite ipse Ecclesie, velut inuisibilis Monarcha, inuisibiliter pr sit. Porro hic Christus, ille Pontifex est; qui

tametsi sit visibile Ecclesiae caput, ad quem visibilis Eceles iq gubernatio pertinet; is tamen non absolute Ecclesie Dominus nuncupatur: sed Pastor, Caput, & Rex duntaxat visibilis sub Christo Rege inuisibili costitutus agno, scitur. Neque enim Pontifex sine Christo caput Ecclesiae creditur; aut Christus sine Pontifice visibilem Eccle-Siq gubernatione exercet: sed Dominus in Capite , Christus in Pontifice; Caput in capite necessario intelligi debet. Quem propterea Vates Dominum appellat . quandoquidem Christus solus Ecclesiae Dominus censendus est, qui cum Ecclesiam proprio cruore comparauerit, ip . so Redemptionis titulo in eam ius dominis sibi acquisiuit. Nec tamen Christi Regnum proscindi existimes, velim. Integrum enim Ecclesiae Imperium Christo manet; quan quam

180쪽

dem subrogetur. Nam nec duos propterea Reges in A glia, & Scotia esse arbitraris, quod in Scottae Regno Pro- rex imperat; sed unum tantummodo Carolum potentisi,mum utriusque Regni Monarcham esse iudicas ; cum ille ab huius maiestate, atque auctoritate pendeat. Quae enim sibi inuicem subordinantur, non numerum, sed unitatem, sessiciunt. sd igitur ex priori hoc Michqae testimonio tibi persuasum sit ; praeter Christum gloriosum, ac inuisibilem,

alterum quoque visibile Caput in Ecclesia esse statuendu. Alterum aeque celebre Vaticinium, huic fere per omnia consonum, est Oseae,ita de Christi Ecclesia praenuntiantis.

Congregabunturmi, Iuda, ct fit, I aes pariter, O ponent sibia ostae rismet caput unum, di asendent de terra. Si de Hebraeo Populo haec oseae verba interpretari velis (amantiis me Lector ea sane nunquam impleta fuisse reperias, praesertim cum post Regnum Iudaeorum discussum, illud nunquam dei ceps instauratum fuisse legatur. Quamobrem D. Augustia lnus de Christi Ecclesia ea intelligenda esse censer, quae ex duobus populis; nimirum ex Iudaeis,& Gentilibus congrem Dei, e. sganda erat;quos,per filios Iuda,& filios Israelis significari, & lib. x,. ipse quoque Apostolus docet, cum ait: Non omnes, qui ex rumo* F - - Urae uis, i sunt Uraett.e,ctc. Neque qui semen Ahavsunt, omnes sis Cum veri Iudaei, & Israelitae ij tantu n censendi essent, quos non Caro,sed Spiritus veros Abrahae filiosessicere, & illius semini, quod est Christus, fidei natiuitate

coniungere deberet.

Hos igitur Vates in unum fore congregandos prcidicit: in unum scilicet corpus Christi mysticum, atque in unam Ecclesiam: quod apud Matthaeum praeclare a Christo e

plicatum legitur, his verbis: Dico autem vobis, quod multi ab Matth. g. Oriente,-Occidente Oeniens, O recumbens cum Abraham

Uaac, ct Iacob in Rebo Caelorum. Et quod magis propositum nostrum urget, sibimet caput unum posituros esse ast seuerat. Esponent cinquit bimet caput omum. Qui locus,i

R etsi