Orthodoxa consultatio de ratione verae fidei agnoscendae, et amplectendae in communem omnium vera religionis studiosorum gratiam & utilitatem aucta, uberius illustrata, & in duas partes distributa. ... Auctore R.P. Zacharia Bouerio Salutiensi ..

91쪽

Regula I r. rpetur. Quod ne, de Ecclesiae Christi Regno haec intellis , quis dub: tet, id Angelus Deipars virgini confirmat, his

verbis: Regesabit in domo Iacob inaremum, O Regni eius non Luc.Xerit inis. Quod tandem Illustrissimum in orbe fui aiunta ii, vates uniuersi prqdicauerunt; adeo labile, & dirutum ; ita

obscurum, ac deforme in orbe statuere; quod vix ortum , ita errori bus, ac superstitionibus corruptum fuerit, ut ad illud rursus excitandum, ac instaurandum,post tot temporum curricula nouis resormatoribus opus fuerit

Quonam igitur abijt prs clarissimus ille Ecclesii Chri sti anc splendor, tam serio a Vatibus celebratus Illa veret

Religionis maiestas, per cunctas orbis tempestates diffuniadendae Copiosus ille populorum conciarsus, undisiue iuxta Isaiq vaticinium ad Ecclesiam vocandus e Hancillustrissimam Ecclesiq gloriam tam cito, tamquam exiti li casu extincta suisse, c re denuulli est; ut Ecclesia vix quingentos annos nata, cum a Tyrannorum persecutionibus

iam respirare inciperet, & certam promisis gloriq spem i,

post grauissimas tentationum tempestates, iam animo co-ciperet; protinus hqre sum gladijs confossa, supremum die, non nisi post multas annorum centurias recitanda, obierit

An non hqc audire animus horret ;quq tamen Lutheris , Caluinis q, Puritani, & Protestantes,velut sacra Fidei dogmata, tibi credenda proponunt At horribiliora urgeo. Na cum veram Religionem ita deformem in orbe statuunt, ut ea nouis Apostolis ad sitam reformationem indiguerit; plane indigna de Dei sapientia sentiunt. Id enim eos fateri necesse est; veram Ecclesia,quq haeresu impugnatione ex Dei verbo illustrior fieri debuit, tandem haeresum triumphis victam cessisse. Et quid

tandem ex eo nobis colligendum relinquunt, praeterquam daemonum artes, ac praesentiam contra inuictum Dei ro bur praeualuisse, quo Ecclesiam aduersus inserorum portas munierat Dei q. iubentis imperium, quo verae Religionis triticum usque ad messem crescere decreuerat, id obtine

F re

92쪽

et Orthod. Consu .it. Par. I. re non potuisse, ut haeresum Et ganiis undique obrutum nosuerit Quid quod Dei domum, quam totius veritatis in orbe columnam, ac firmamentum esse oportebat: utpote in immobili Fidei rupe sundatam, solo aequant, ac proster nunt: Christi sponsamperpetuo Fidei coniugio eidem c putatam, costuprant; stabile Regnum, quod nullo In quam tempore dissipandum fuerat, Christo eripiunt, atque hae resibus undique deuastatum exterminant. Quid plura Ecclesiam Christi, quam ubique Scripturae illustri m, gloriosam, pulchram, sine macula, aut ruga, sanctam, & Catholicam commendant; ipsi noua infidelitate ignobilem,

obscuram, deformem, errorum maculis undique ast ersam, rugosam, impuram, adulteram praedicant. Denique, cui non horrendum videri debet ; Ecclesiam, claniam adolem scere, ac pubescere inciperet, ut matura Christi amplexibus adhaereret, ab eo ita repudiatam suisse ; ut ipsam

omnibus donis spoliataui, sine Fide, sine Spe , sine Charitate, sine Religione, sine vero Sacramentorum usu, sine legitima veibi praedicatione, sine peccatorum remissione, dem una absque ulla Ecclesiae forma, quae illam ab Haeretiacorum sectis discerneret, poenitus deseruerit Ela ( Benignissime Lector iam candidis oculis intuere; num vera, nu Apostolica, num diuina illa Religio sit, quae diuinam scripturarum fidem proscribite quae omnem Religionem ab orbe expellite quae Christi Ecclesiam proste nil & cum in Dei Maiestatem sit blasphema, reformatae tamen Ecclesiae nomen,ac titulum sibi usurpat quem nullo iure, tametsi ab ipsius legibus petito, sibi vendicare

potest . .

Patere, obsecro (Lectoriaequissime ut extremo argumento, velut gladio a Protestantibus, ac alijs Religionistis mutuato, ipsos confodiam. Etenim,grauissimum apud ipsos praeceptum extare, ac peremptoria lege cautum este ne quid absque scripturarum , ac diuini Verbi auctoritate ad Fidem vocetur,lippis,ci tonsoribus notum est. At quod

93쪽

Regula II. nam inter eos triuius, ac principalius dogma excogitari potest, quam quod de Religionis reformatione circumse rut a quo totius ipsorum Fidei, ac Religionis summa celistissime pendet e Quod sane adeo necessarium existimare debent; ut si id e medio tollatur, aut certa fide non apprehendatur, omnem illorum fidem, ac reformationem perire necessed sit. Iam vero ab ipsis percunctor: quo diuini Verbi oraculo, qua scriptura, quo Apostolo, hoc de necessaria Ecclesiae resormatione dogma, verum esse statuat ubi nam de Catholico Ecclesiae casu, ac ipsius resormatione in scripturis agatur e Proserant, si quod habent, Dei Verbum, quo id nobis probent, vel credibile efficiant Quod si omnia illis scripturarum silent oracula: Patrum saltem orthodoxorum testimonia urgeant ; quibus suam

Ecclesiae reformationem veram esse confirment. Quod a Patrum auctoritate poenitus destituuntur, argumenta demum, rationes, congruentias, mel ex EchIesiae natura, ac conditione, quae vicissitudines patiatur; vel ex alio Ecclesiae lapsit, ac reformatione, quibus ea olim subiecta fuerit, ductas depromant . verum cum neque ex Dei Verbo, neque ex Apostolicis traditionibus, neque ex Patribus, neque ullis veris argumentis, aut rationibus probare valeat,

veram Christi Religionem cadere, & resormari posse, siue

ab eis prosectaha reformationem veram, ac Iegitimam credendam esse; iuste prosecto illos in ius voco, & ad tu uir ipsius iudicium (Cadidissime Lector uniuersos prouoco:

ut, cur potissimu fidei dogma aduersus instituiq Reforma tionis leges, sine Dei verbo scripto, aut non scripto, sine diuina aliqua auctoritate, sine Patribus, sine Teste temere tibi proposuerint, & credendum persuaserint, rationem

reddant.

Quod si suam Religionis resormatione ad Fidei dogmam minus pertinere dicant; quamquam id minime asserere debeant: nam si prima Ecclesiae fundatio, ac institutio ita sub Fidei dogmate comprehenditur, ut ea certissima fide - F et credi i

94쪽

Oraboae Consili. Par. I. eredi debeat ; cur eiusdem restitutionem, ac resormationem, quq noua Fidei, ac Religionis formationem insinuat, aequa ratione sub Fidei praecepto minime credendam proponent At esto: ad Fidem non pertineat. Iam tibi ( Prudens Lector credere liberum erit: num reformata ( ut vocant Caluinistarum, Lutheranorum, Protestantiuin, Puritanorum, & aliorum Religio vera sit, ansalsa: Cum vero nullo fidei praecepto apud eos lato, adeam Veram credemdam tenearis: plane ex his,quae hactenus, tum exscripturis, tum ex Patribus orthodoxis, tum etiam praeclaris rationibus tibi demonstrata sunt, facile addiscere potes: Lutheristarum, Caluinistarum, Protestanti uin, Puritanorum, atque aliorum Religionis arum Fidem, ac Religionem vera esse non posse: quae omnem veram Fidem, ac Religionem, Dei verbo reluctante, ad interitum rapit.

REGULA TERTIA.

F mi in/une, O nucatenus dubita quisquis ad veritatem adspiras veram Fidem, ac Resivisi meam Iantum

censendam esse, qua aut qua, quae incorrupta, qu e tandem una, O eadem, per omnia orbis tempora semper es diffa ., .

Adest tertia Fidei Regula,quam velut totius Christianae Religionis scindamentum tradunt Apostoli in symbolo,

dum ita credendum praescribunt: Credosanctam Ecclegiam Catholicii , idest, uniuersalem, quo nomine triplico quodammodo nobis uniuersalitatem commendant, qua vera tum Fides, tum Religio constare debet. Prima est temporum. Secunda locorum. Tertia pers narum. Ea enim vere, proprieq. uniuersalis, & Catholica Fides est quod ipsius Catholici nominis etymon, ratio declarat, quod omnia uniuersaliter comprehendit) qua unam omnium saeculorum, omnium gentium, omnium to eorum in rebus fidei consensionem sibi vendicat, ut pia clare monet Vincentius Lirinensis, antiquissimus Pater, ri Au-

95쪽

Regula III.

Augustino eontemporaneus, cum docet, in Ecclesia Chtholica id tantum esse tenendum,quod semper, quod ubis piosio. haque, quod ab omnibus creditum est. ret non, Porro cu de omnibus triplicis huius uniuersalitatis generibus nobis disserendum sit: hic primam latum temporum uniuersalitatem in hac Fidei Regula perstringimus, . quam plane adeo verae, & Catholicae Fidei necessariam post Apostolicum symbolum docet Apostolus; ut omnem fidei doctrinam, quaecum antiqua Ecclesiae fide pugnat, velut profanam,ict haereticam exhoriendam, ac procul abijciendam iubeat, his verbis: O Timothee, depositum cu- . adstodi, deuitans profanas vocum nouitates, ct oppostiones fui ' nomini cientiae, quam quidam promittentes circa fiam exra , .

derunt

Peto (Humanissime Lector ut non me, sed antiqui sebmum Patrem, nuper memoratum, vincentium Lirinensem, huius Apostolici testimonij expositorem audias: his.que, quae is in hunc locum scribit, serio animum intendas ; cuius idcirco verba hic resero , quod ea, & elegantissima sint,& Pauli sensum, mentemque egregie expo- . h

nantis

O Timothee (inquit depositum c odi, deuitans profanas lvocum nouitates. (o clamatio cita, ct praestaenetia esipariter, O charitatis Uraeuidebatenim futuros, quos etiam praedolebat errores. aeuis es hodie Timotheus, nsvetetmiuersa Ecclesia et , velfecialiter totum corpus Praepositorum, qui integram diuini cultu cientia,ves habere i debet, inet aura infundere aeuidem depositu cumdi, custodi, inquit, propter fures, propter inimicos, ne dormientibus hominibus superseminent etiZant i super illud tritici bonumsemen, quod seminauerat silius hominis in agro suo. Depositum, inquit, cu A. riuid est depositum I quod tibi creditum es, non quod si te inuentum . quod accepist , voraquo excogi inti; rem no i ingenii,sed doctrime, non usurpati aris rauatysed pilucae traditioni te rem ad te perductam, non d, te prolatam, tu qua non auctor debes esse, Ed custos, non insit D mkoh by Cooste

96쪽

s Orthod. Consultis. Par. I. tor eramator, non ducens, se equens Depositum, inquit, emsodi, Catholicae Fidei talentum inuiolatum, illibatu . con-

Arua, quod tibi creditum est, hoc penes te maneat; hoc a te re datur rum accepisi, aurum redde x o mihi alia pro albimbycias. nolo pro auro, aut impudenter plumbum, ac fraudulenter aeramentasupponas nolo auri speciem ed naturam &c. D uitans profanas vocum nouitam. Quid est profanas I k- --hu habenisacri, nihilreligiosi, ab Ecclitiae penetralibus, qu e est templum Dei, stynitus extraneas. Profanas, ait, vocum nouit tes: vocum ides, dogmatum, rerumflente aram novitates; quae sunt vera rati, quae antiquitati contrariae. Hactenus ille.

Quid elegantius, aut luculentius, tu ad mentem Apostoli in hoc testimonio explicandam, tum etiam ad neces sariam verae Fidei antiquitatem commendandam dici potuit Vtinam Sectoo Protestantium Episcopi, ac Puritanorum, Lutheranorum, Caluin istarum, atque aliorum Realigioni starum Praedicantes, huc animum intendissent, cum primum ab antiqua Ecclesiae Fide diis uti, profanas dogmatum nouitates, quas angue peius eo S deuitare oportebat, in Germaniae, Galliae, Anglic, Poloniae populos disseminarunt. Vtinam Catholicae Fidei depositum, quod ab Ecclesia acceperant, illud tantum inuiolatum custodis.sent, ac integrum populi' reddidissent: non plumbum, noaes, non ferrum pro auro supposuissent; non apparentia , non fraudulenta, non noua, non profana, non falsa, non

haeretica pro vera fidei doctrina obtrusissent. Inde enim eorum in fide occasus exordium sumpsit. Inde in Anglia ac pleri . Germaniq partibus, vera Fides extincta, aboli- Qta Religio, veritas iugulata, & Christi Ecclesia nouis hisce dogmatum nouitatibus lethaliter sauciata, velut trans fisso gutture,tandem interijt, ut Apostoli verba locum obtin . rent, ita prsmonentis: Quam quidam promittentes Fide emciderunt .

Sed quoniam eo res perducta est, ut quilin minimum

ab Anglis Episcopis, ac csterarum Regionum Ministris

97쪽

expectandum sit ;vt ad antiquam fidem redeuntes a profanis hi lce dogmatum nouitatibus abstineant. Tu saltem(Aequissime Lector rem apud te mature considera, ne eorum sceleris particeps fias ;& cum in antiqua Ecclesiqfide perstandum, nouaq. dogmata, velut profana, ac pestifera summo studio euitanda didiceris, disce quoque ubinam vera Fides, ac Resigio tibi quqrenda sit. Equidem si Hiere intain, qua tibi progrediendum, qua-ue optima verq Religionis via inuestiganda sit, consulueris: plane Apostolo consentanea te ipsum docentem a diis, his verbis: Stat ver vias ' videte, O interrogate a Rier. s. desemitis antiquis, quae sit via bona, ct ambulate in ea .

Cum enim sint, qui noua quadam doctrinq specie , tanquam e coelo delapsa, ac sibi diuinitus reuelata, rudes, ac

imperitos captent, ac in sui admirationem rapiant; dum per carnis delitias,ac nullum damnationis metum, facilem illis ad coeIum viam sternunt: hos minime audiendos esse prq monet vates, sed State tinquit sicubi forte eorum persuasione illecti, nouam Fidei doctrinam , novam q. Remligionem amplexati fuerint, de in ea aliquandiu progressi fuerint, in primis stare iubet, gressum sistere, pedem cohibere, ne ulterius pergante profana siquidem illa vocu nouitas est, quam vitandam mandat Apostolus. Deinde, videre mandat; rem scilicet apud se altius considerare, serio in eam animum intendere; demum fixa cogitatione apud se reuoluere, quar nam recta ad veram Fidem, ac Religi nem via sit. Denique interrogare, ac in uestigare praecipit; quid nani Semitas antiquas: Apostolos, Scripturas si cras, Ecclcsiae traditiones, Patres Orthodoxos, Concilia, perpetuum Ecclesiae consensum, antiquam Fidem, antia

quam Religionem, prisca Fidei dogmata per quae olim incessit Ecclesia. In his viam bonam, ieram scilicet Reli-8ionem, veram fidem, vera fidei dogmata,docet esse agnoscenda . In his fixos, ac immobiles eos esse oportet, ne

varijs, ac peregrinis fidei doctrinis abduci, di tanquam

98쪽

lud. Epist.

ilia. Consistat. Par. f. paruulos fiuctuantes omni vento doctringe os circumseril contingat. Quamobrem (Lector Prudentissime si Fidei, ac Beli. gionis veritatem ex animo quq ris; maneat id tibi alta mente repollum, illam tantummodo ad veram Fidem , ac Religionem viam bonam esse,per quam tot seculis sanctos illos Fide Patres, ac satores ambulasse intueris et veramq. illam fidei doctrinam, ac Religionem esse, quam illi semper unanimes docuerunt; quam mordicus defenderunt; quam sollicite, ac constanter nobis seruandam tradideruta qua tot Martyres nobis sanguine obsignatam reliquerunt. qua tot Consessorum,ac virginii millia miraculis demonstrarunt: Hac via, quq bona est, recta, ac nullius erroris obliquitati obnoxia, veram Religionem inquire, atque in ea tuto incede; Deo ipso docente: Haec via, ambulate

C qterum ne dubites, quin hoc antiquum fuerit Apostoloruin dogma ; ut nulla, pr terquam antiqua Fidei doctrina, vera agnoscatur. Testis est Ioannes ita scribes: Hoc est enim mandatum, ut quemadmodum audistis ab initio, in eo ambuletis, quoAiam mili Minores exierunt in Mundum Vide (Lector) non nostrum, sed Apostolicum esse decretum; ut pr ter antiquam Fidei doctrinam, nulla recipiatur. Vide, inde hqreses incipere, cum antiqua fides cum noua commutatur. Nam ut Tertullianus ait: Unde extranei, O inimici A solis haeretici, nisi ex diuersitate doctrime, quam mussumque desuo arbitrio aduersus Aposolos, aut protulit, austrecepit .

Hinc grauissime Iudas Apostolus non modo antiquam fidem commendat, sed pro ea quoque pugnadum, ac str nue decertandum hortatur, cum ait: Deprecans(inquit super certarismet tradit sanctis dei. Semel tradita Fides(Lector sola vera est: non enim aliam, atque aliam fidem Deus hominibus reuelat; qui cum unus sit, unius tantum fidei Auctor esse potest. Quinam igitur funis contra quos Pro

99쪽

. Regula III. o 'pro semel tradita fide decertandum monet Apostolus eIj plane, qui antiqua Ecclesiae fide reiecta, nouam fidem, ac doctrinam, quasi coelestem, ac nuper sibi reuelatam venditant

Audi, quam pulchre olim Lirinensis notas tempestatis laetarios descripserit: Audias enim (inquit) qumdam ipsoru

dicerer venite insipientes, O miseri, qui vulgo Catholici voci- tamini, ct distate Fidem rerum, quam praeter nos melas intelligit; que musis aute seculis latuit, nuper vero reuelata, O Uvsa est,sed discite furtim, atque secretim et delectalat enim vos. Item. cum didiceritis, latenter docete, ne mundus audiat, Ecclesia sciat apaucis nam . concessum est, tanti vi Irest capere secretum . Hqc ante mille, ducentos annos vir antiquissimus de illius tempestatis haereticis scripsit: quae an Protestantibus, Puritanis, ac caeteris Religionis is quadrent, facile tu ipse iudicare poteris, cum primum illos antiquae fidei Violatores, ac nouae doctrinae Satores, ex statutis eorum dogmatibus, quae mox proseremus, agnoueris. Pos temo animaduerte, Apostoluin in neminem magis excadescere, neque ullos durius increpare, quam eos, qui antiquam fidem deserentes , in aliam fidei doctrinam se , transferri siniit: Miror (inquit quod ic tam cito trasserim ab eo, qui vos vocavit ivgratiam Christi, in aliud Euangelitu; quod non aliud, nisi quis ni aliqui, qui vos conturbant volunt conuertere Euangelium Christit. Sed licet nos, aut gestis de coelo etiangeli dei vobia, praeter quam quo euangelietatum est,anathemasit. Plane, si liqc Pauli verba grauiter perpendas: perspicies profecto neminem unquam antiquam Fidei Regulam cum noua commutasse, quin statim a Deo diuini anathematis fulmine ictus fuerit. Tanta enim anti quitati fides, ac veneratio debetur: ut ex ea Tertullianus efficacissimum argumentum duxerit, ad haereses sui temporis profligandas: Ego meam (inquit Euangelium dico orarum, Marcion suum; Ego Marcionis i mo ad rerum, uti meum. Euis Inter nos determinabit, mis temporis ratio, ei 's-

Tertul. lib.

. adueis. Marcion.

100쪽

Iten. lib. I.

s o Orcod. Constat. Par L. scribens auctoritatem, quod antiquitis reperitur, o ei pr.e diacam sitiationem, quod se jus reuincitur I In quattum enim salsim corruptio est veri, in tantum necessie es, pr.ecedat verista alsum. Siste obsecro (Lector atque in hanc Tertulli

ni rationi in figum mentis oculum conuerte. Eadem enim,& in vera fide, ac Religione agnoscenda, ac c teris fidei controuersiis dijudicandis, ratio tibi ineunda est. Liceatq mihi Protestantes, Puritanos, Caluin istas, Lu-thei istas, ac cqteros Religionis nomen usurpantes hoc argumcnto prouocare. Ego Romanam Fidein, ac Religione dico verant; Lutherillae, Caluinist , Protestantes, Puritani, suam: Ego Lutheristarum, Caluinistarum, Protestatium, Pu: itanorum adulteram. a stirino. Illi, Romanam , t

Quis internos iudex erit Quis litem dirimete An nor viniquitas ipsa contulenda erit, ut et Fidei, ac Religioni veritas pi scribatur, quq pilor, qu antiquior, quq diutur- nior, quq propius a Christo abfuerit e Hoc enim argu muto ipsa quoque humanara legum costitutio inter eos iudicat qui de alicuius rei possessione contendunt: quibus cum nulla certa ratio suffragetur, qua quisquam illam peculiari iure possideat; ad antiquitatis ius, ac vetustissimam temporum prq scriptionem prouocatur; ut ei res adiudicetur, qui prior eam antiquitatis iure, velut iusto titulo possederit: ut

constat lib. 3. C. deseruit. & aqua, i. si quis diuturno usu.ff. de acquirend. possession. Quae sane ratio eo magis in Fidei controuersijs ineunda est, quo luculentius est , Apostolos, atq; antiquissimas Ecclesias, quq vel Apostolos, vel Apostolicos viros Doctores habuerunt,Fidem incolumem retinuisse: quo fit. ut cum vera fides in ea antiquitate prq- luxerit, posterioris veritas proculdubio ab ea petenda sit; ut docet Irencus, his verbis: fiuid enim, cui de aliqua modica quaediove disceptatio esset, nonne oporteret in antiquissimas recurrere Ecclesias, in quibus Apostoli conuersati sinit, ct

ab eis de praesenti qm Iione mere quod certum, O hq ic erast Quae ciun ita sint, iam percontari lubet ( Prudentissime

Lectoo