Dissertatio theologicoanalytica de vero intellectu trium celeberrimorum capitum 10. 11. 12. divi Augustini De correptione & gratia, seu De vera & falsa adjutoriorum distinctione. Auctore Stephano Lorenzoni Vicentino ..

101쪽

st, De mero intellectu trium Capp. XII. TV epulantis emittere . At quid huic simile in valute plorationis de fletus, ubi nonnisi ploratus deviulatus multus , ubi nonnisi indigentia de paupertas , infirmitas, miseriari ubi antequam comedam , suspiror, si comedero, fuerunt mihi lachrymae meae panes die ac nocte: ubi taedet animam meam vitae meae, adhaesit lingua mea faucibus meis, oculi mei languerunt prae- inopia , de lumen oculorum meorum, ipsum non est mecum ubi putruerunt , corruptae sint cicatrices meae a facie insipientiae incar miser actus sum de curvatus sum usque in fi-vem , tota die contristatus ingrediebar , qu

viam lumbi me impleti sunt illusionibus, non est sanitas in carne mea a facie irae tuae G alia sexcenta, ubi non aliud superest tot miseriarum levamen, nisi in spiritu contribulat, in corde

contrito Se humiliato gemitu irrugiente repetere , ac sine intermissione iterares: Quare tristis es anima meari, quare conturbas me spera in Deo. En germanam libertatum diversitatem, &adjutoriorum genuinam dit ferentiam. Numquid

quia versa est in luctum cythara nostra, vel ipsum luctus sonum edere non valemus aut si ejus est inexcusabilis culpa , qui prae copia no-Iuit laudare cum posset, immunis erit a culpa, qui prae inopia cum possit vel clamare non clamat l

102쪽

De correptione, Gratia. a. Natura lapsa libero arbitrio dimissa pronior in lapsum. XLII. NEque tamen inficior , quod vere de gravia

ter de ipsis Praedestinatis de Sanctis in Christo Iesu subdit B Doctor nimirum quia si ipsis relinqueretur voluntas sua , ut in adjutorio, sene quo perseraerare non possent , manerent se me

lent, nec Deus in eis operaretur , ut evellent, inter tot tantas tentationes infirmitate sua voluntas ipsa succumberet , ' ideo persinrare non possent,

quia deficientes infirmitate nec vellent, aut non ita mellent infirmitate voluntatis ut possent. Constat enim per haec verba non eis veram perseverantiae

possibilitatem ullatenus subtrahia sed illud tantummodo manifeste significari, idipsit quod

contigit in primo homine eventurum proclivius in ceteris 3 in utroque statuum, id unum ostensum iri, idest quid possit arbitrium tunc conditione liberum , nunc gratia liberatum , eoque certius tot, tantarum tentationum mole ingruente casurum, quo libentius nullo impeblente procubuit Iure igitur merito Abυentum es , ait, infirmitati moluntatis humanae, ut dioina gratia indeclinabiliter P superabiliter ageretur,

ut quae forti d recta in seipsi a seipia decli L , navit,

103쪽

8 De mero intellectu trium Capp. X. n. c. navit, e turpiter superata est , gratiae beneficio erigente, roborante statuente, licet invalida, imbecilla nec in seipsa deficeret, nec adversitate aliqua vinceretur . Ac proinde pulcherrimum illud altillimumque consilium divitiarum sapientiae, scientiae Dei, inscrutabilia quoque judici invelligabiles viae ejus in hominibus pariter ac in Angelis complerentur , dc perinque de utrisque saluberrime confiteremur , quod

reci ime credimus , cum Dominumque rerum

omnium sic ordinasse c.

Beneficium gratiae in flatu innocentiae ex eodem beneficio in statu corruptionis Uinta.

XLIII. OUia vero loci hujus auctoritas sursum

deorsum sinistrorsum dextrorsum qu quaversum a versiitilis Gratiae patronis

ad crambe usque versatur, perinde ac si ea tantummodo esset gratiae seipsa efficacis exigendae ratio caussa de origo , nempe naturae infirmitas, ac totius stirpis in Adam hoc est in massa damnatae corruptio, tantisper immorandum censeo huic quantumvis saepius profligatae objectioni Itaque inquiunt En veram eflacacis gratiae originem a D. Augustino indicatam SusUentum est, ait, infirmitati motantatis humanas

104쪽

De Correptione Ur Gratia. 83 ut Dina Gratia indeclinabiliter inseperabiliter ageretur . Fortissimo dimisit , atque permisit facere quod mellet, ni mi serisDic, ut ipso donante intactissime quod lonum est , mellent, nec hoc deserere intacti me nollent. Moleste quidem me ferre confiteor quaestionem crebro ac manifeste eliquatam ex his quae hactenus peregimus, it rum iterumque recoqui Attamen eadem mihi scribere non pigrum, dummodo conticescat inverecunda regestio Quid enim indubie certius aptius exprestius ad hanc retundendam cavillationem , quam illud quod hujus disquisiitionis initiis B. Doctor assigitis Etenim ne a solius

mas perditionis exorturi gratia necessitatem descendere quis inepte contenderet , ad hujusmodi instantiam saluberrime rectissimeque constituit, Deum Dominumque rerurn omnium sic

ordina se Angelorum P hominum mitam , ut in ea praus ostenderet, qui posset eorum liberum arbitrium deinde quid posse suae gratiis beneficium ultitiaeque

juditium. Quae hic quaeso massae perditionis ac humanae post lapsum infirmitatis ratios Non. ne videt quicumque praejudicatae opinionis velamine non obtegitur, ac prorsus obtunditur, hanc ab ipsa Angelorum hominumque natura necessitatem palam ac manifeste deduci, nec hoc est a Redemtoris dispensatione proveniens , sed ipsius Conditoris altum inscrutabileque consilium

L a Ipse

105쪽

8 mero intellectu nium capp. X. XL ILIpse quidem qui Reparator, Conditor ipse Redemtor ipse Creator, ipse denique luti sui Restitutor, figulus . Verum Conditor Creator Figulus operis integri sani rectique Reparator autem Mediciis Restitutor ejusdem operis vitiati infirmi confracti Qui medelam praestat infirmo ut convalescat ipse validum praeservat a morbo , quod utrumque ostendit in Angelorum hominumque natura , illos gratiae suae beneficio continendo ne caderent, hos eodem gratiae suae beneficio redintegrando post casum . Qui ex massa corrupta ac vasis contumeliae vasa misericordia Reparator instaurat . Idem ex nihilo Conditor vasa misericordiae quae praeparavit in gloriam a vasis contumeliae , quae non ipse quidem effecit, sed ipsa se ab eo recedendo fecerunt, de quae juste ordinavit in poenam, gratiae suae beneficio ac largitate discrevit. Hoc illud est, quod ex ipsa trium horum capitum pulcherrima connexione resultat, sive dum S. Doctor illam prinoccupavit instantiam : Si ergo Adam non habuit gratiam Sive dum laetiore tunc indiguisse, etsi nunc indiget potentiore, monstravit. Hoc inde constat, ubi ait, Iliam gratiam non habuit homo primus , qua numquam melle e e malus: hoc inde iterum, ubi adjutoria ipsa discriminans , unum horum fuit, inquit, alterum non fuit c. Numquid quia magnum Pietatis Sacramentum

106쪽

De Correptione, Gratia. 83 commendatur in homine , de ubi abundavix delictum mirabili dispensatione gratia superabundasse docetur , ne delictum abundaret in Angelis gratia defuisse contenditur e Cur non

potius alterum metimur ex altero , de cum S. Doctore saluberrime confitemur , quod rectissime credimus sic Deum ordinasse Angelorum hominumque naturam , ut in his abundante delicto superabundaret, gratia , in illis ne abii, daret delictum, superabundaret de gratia Excutitur locus e cap. I. lib. de Don persindepromtus XLIV.

SUperest adhuc locus ex ipse D. Augustino

petitus, sed alio libro, nempe de dono perseverantiae cap. i. quem sene ne cui scrupulum moveat, moramve ullam faciat, aut objici a quoquam iure possit , qua fieri queat brevitate diluendum reor . Quamquam enim liceret nec immerito ei legitime praescribere, tum si dicerem meae pollicitationis ac muneris esse ad examen revocare D. Augustini mentem , quae tribus hisce capitulis continetur, nec quidquam praeterea mihi rite opponendum , quod inde non eruaturri idque tanto fortasse aequius exigerem, quanto modestius ipse a creberrimis aliorum li

107쪽

8 De mero intenta trium Capp. X. XLIVbrorum documentis abstinui, quae ad meam imterpretationem uberrime plenissimeque firmandam coacervare facile potuissem . Tum etiam sat mihi superque esset illud recantare , quod ipsi regerunt, quoties contra versatilem gratiam hujus nodi documenta exeruntur . Liceret adhuc objectores rejicere ad ea, quae identidem hucusque retractavi, ut fortiora ac ipsis in speciem favorabiliora testimonia dissolverem , ubi non se-inet, sed bis terque perspicue meo quidem a bitratu absoluteque respondita Demum illud

etiam cum S. Doctore refricare sussiceret, nec poste me nec debere compertissimam saluberrimamque veritatem deserere, propter aliquam occurrentem dit fictiliatem, quam fortastis enodare

non vale ; nec nisi ineptissime de praxiarissimam formulam ad textus ambiguitatem ex altero libro decerpti detorquendam praesumi. Verumtamen quia aut sola aut ferme sola inter omnia D. Augustini opuscula auctoritas est, qua maximopere sulcire conentur fatiscentem hanc opinionem, ad tollendam omnem dubitationem cam liquare ac nodare tentabo, quo seu tardioribus seu morosioribus morem geram cui non infertur in tentationem , ait D. Augustinus, noudiscedit a Deo. Non es hoc omnino in viribus lubera arbitrii, quales nunc Iunc fuerat in homine antequam caderet. Suae tamen iurias moluntatis

in is

108쪽

De Correptione O Gratia. I, in illius primae conditionis praeflantia quantum mis erit, apparuit in Angebis, qui Diabolo cum suis

cadente in Heritate fleterunt, y ad securitatem perpetuam non cadendi, in qua nunc eos esse certis mi sumus, emenire meruerunt. Post casum autem hominis nonnisi ad gratiam suam voluit Deus pertinere ut homo accedat ad eum, neque is ad gratiam suam molis Deus pertineres ut homo non recedat ab eo. Hunc locum doctrinae assinus explicata mirum in modum cohaerere .

XLV. i hoc ut ceteris loco in suae sententia patrocinium abutuntur, illud praesertim im de se elicere profitentur arbitrii libertatem fuisse aequalem in omnibus ac proinde gratiam , eodemque adjutorii genere sanctos, refugas Am gelos hominemque in statu innocentiae fuisse donatos . Quis hinc dubitet, qui hoc neget 'At non ideo sequitur stantes Angelos sine ampliori adjutorio stetisse . Aliud est libertas voluntatis, hoc est posse quod velis aliud est voluntas liberistatis, hoc est velle quod possis. Eadem fuit in omnibus libertas voluntati s ac per hoc quoad eamdem libertatem voluntatis, par ac eadem in omnibus gratia , indubium ac verissimum est te sed

109쪽

88 De mero intellectu trium Capp. R. n. XII. sed non in omnibus fuit eadem voluntas libertatis , quae fuit in Angelis sanctis , ergo nec

eadem in omnibus gratia; hoc pariter indubium a verissimum est. Ut autem hoc magis magisque clarescat, discutiamus B. Augustini textum. Ah, non infertur , inquit , in tentationem non di- pedit a Deo . En arbitrium arbitrio collatum , arbitrium integrum sanum fortissiimumque arbitrio saucio corrupto imbecillimoque . Unde hoc lique Ex eo quod subdit: Non est hoc omnino in misibus liberi arbitrii quales nunc sunt e prostratae depulta contritae r jacemus enim in damn tione dc poena peccati, ubi tentatio militia malitia est vita hominis super terram sed unde decidimus e docet Augustinus inquiens, Fuerat in homine antequam caderet. Qtiod si reponas, unde hoc scimus, de quis indicet ex tanta nos decidisse excellentia, ut nullis prorsus essemus tentationibus obnoxii l Homo qui cecidit Sed quis

novit utrum sponte , an tentatione impellente

corruerit Z Angeli refugae Sed illud ipsum quod

de homine licet interrogare de refugis. Unde ergo scimus tale olim fuisse, qualis nunc praedicatur liberi potestas arbitrii, ut nullis posset tentationibus concuti Ecce quomodo solertissimus aeque ac Sanctissimus Vir id evidenter ostendit, inquiens: Quae tamen bella moluntatiSi illius prime conditionis praestiami , quamum ma luerita

110쪽

II cortiptione, Gratii. oluer tu apparuit in Angelis , qui Diabolo eum suis

eadem in meritate fleterunt, ad securitatem perpetuam non cadendi , in qua nunc eos esse certiss msumus, perUenire meruerunt. Prosecto enim non

aliunde scimus hujusmodi suisse liberi arbitrii

praestantiam, ut nulla tentatione quassante fortissimo dimitteretur atque permitteretur facere quod vellet, valeretque nec mori, nec miserum fieri , nec deserere bonum si velleta quam ex illis , qui sine ullo tentationis desectus aut infelicitatis experimento, ad illam beatitudinis pleni tudinem pervenire meruerunt, ut nec possint amplius tentationibus concuti, miseri fieri, numve deserere . Aliud itaque est iterum dico libertas voluntatis bonis malisque communis et aliud est voluntas libertatis, quae bonos discrevit a malis Aliud est perseverantiae potestas in illius primae conditionis praestantia refugis sanctisque communis et aliud est perseverantia felicitas, quae sanctos discrevit a refugis . Ibi eadem in cunctis est gratia , ubi eadem est voluntatis libertas, perseverantiaeque potestas sed in quibus est voluntas libertatis ac perseverantiae felicutas, tanto procul dubio amplior est gratia, ub riusque beneficium, quanto longius distat ab evbtabili miseria immutabilis ipsa felicitas . Deo inde ait S. Doctor bo casum autem hominis nonnis ad gratiam suam mola Deus pertinere, ut