Reliquiae sacrae, sive, auctorum fere jam perditorum: secundi Tertiique saeculi post christum ...

411쪽

ει ν οἶν, αὐτά σοι τά τοτε μεμιατα, μαλλον δὲ καὶ πάσης νέπεμ ινα το αντίνα νον οπερ ιν εὐπορησω, ποιήσω. χα δὲ καὶ μέμνημαι, πλειον προσθεὶς των συγγενων ὁμοιώριατα καὶ γὰρ καὶ νωτον εἶπον ἀπο mrέρματος, et detr ρίζης νελθον, ἔτερον εἶναι του ὁθεν ἐβλάστησε, καὶ πάντως ἐκείνιν καθέστηκεν μάκνυες' ad ποταμον εἴπον additur ii catena quadam ἀπο πηγης ρέοντα ἔτερον σχῆμα καὶ ἄνομα μιετειληφέναι, μητε γὰρ τὴν πηγην ποταμον, μη τε τὸν ποταμον πηγην λέγεσθαι, καὶ ἀμωτερα --χειν, κῶ τὴν μὲν πηγην οἱονεὶ πατέρα εἰναι, τὸν δὲ ποταμιῶν εἶναι τὸ add. in eaden catena ἐκ της πηγης ἐνδωρ ἀλλὰ ταυτα μὲν καὶ τα τοιαυτα μηδὲ ρqν γεγραμμένα, ἀλλ' οἱονεὶ τυψγλωττειν υποκρινονται τοῖς δὲ δυσὶ ρηματίοις ἀσυνθέτοις, καθαπερ λίθοις, μακροθεν ἐπιχειρουσί με βάλλειν ἀγνοουντες - τῶν ἀγνοουμένων, καὶ προσαγωγῆς εἰ ἐπίγνωσιν δεομένοον ου μιονον αλλοι πολλακις, ἀλλα καὶ πεναντία τεκμήρια γίνεται των ἐπιζηντουμένων δηλώματα. Iaec adducuntura . Athanasio in p. de Sensentia Diovarii nun . viii pag. 255. tune scripsi verba immo Et epistolae totius exemplum mi-RiSaeni mittamque si ilando mihi ejus copia fuerit. emini porro plurimas ex rebus inter a cognatia intilitudines adjecisse Etenim Plantain, sive ex emine sive ex radice auccrescentem alliam esse dixi ab eo unde pullulavit, tametsi eiusdem omnino ait naturae: similiter et fluvivi a fonte mu-nantem aliam formari ne u men Recipere, neque enim sontein fluvium, aut fluvium sontem appellari, sed hae duci esse ac fontem quidem quasi patrem me fluvium vero esse aquam ex fonte Uerum haec quidem et similia, quae scripta fiunt se non Videre quasi caecutientes dissimulant duabus autem Oculi ilicompositis, quasi lapidibus, eminua me conantur Impetere non advertentes rebus ignoratis et quae ut intelligantur interpretatione indigent, plerumque non modo

aliena, sed et colitraria exempla lucem assi rae.

412쪽

III.

α eodam libro primo. Προείρηrαι μὲν οὐν οτι πηγὴ τῶν ἀγαθων ἁπάντων ἐσrὶν Seos. ποταμος δὲ π sor Me -- προχεόμενος, ὁ ὶos ἀναγέγρωπας ἀπορροια γαρ νου λογος, καὶ - ἐπ'Ἀνθρώπωνειπειν ἀπο καρδίας δια στοματος ἐξοχετευεται, ἔτερος γε - μενος του ἐν καρδψ λόγου, ὁ δια γλώσσης νους προπιδῶν ὁμὸν γαρ ἔμεινε προπέμψας, καὶ creis ros ῆν ὁ δὲ ἐξέ- προπε ι θεὶς, ast φέρεται παντα υ. καὶ os, ἐστὶν ἐκάτερος ἐν κατέρου, τερος ab θατέρου κοὶ ἔν εισιν δντες δυο osro γὰρ καὶ ὁ πατηρ καὶ ὁ Η εν, καὶ ἐν ἀλλήλοις ἐλέχθησαν εἶναι Allata hae a S. Athanasio in Epis de Sententia Dion

διι num xxiii. p. 25s. Superius dictum est Deum illam praemisit, remanet, est se sontem bonorum omnium que quale antea erat illa vero Filius vero dictus est fluvius praemima avolat et circumqu a, ipso emanana verbum que sertur et sic utrumque in quippe est mentia emanatio, utroque est, tametsi aliud abet, ut humano more loquar, Ex altero et unum sunt, diceteorde per os emittitur. mens duo sint. Sie namque Pater vero, quae per linguam prosilit et Filius unum esse et in se in- alia est a verbo quod in corde vicem eme dicti sunt.

exsistit. Hoc enim postquam IV. Em iam libro primo. 'Aναρχία - λον καὶ τάσις ἡ ἐξ umτι ιαι ἀντια εξαγομένη πολυαρχία. Extat in Leontii et Iohannis Rerum Sacrarum Lib. secundo ab Angelo Maio edito in Vol vii Collectionis

Vet. Scriptorum, p. 96. Anarchia magis est et se ex pari jure ex adverso Pr ditio, tultorum ille dominatus ductus.

413쪽

Ei libro Moundo. Των μ' ἐμου λεχθέντων ὀνομάτων καστον ἀχώριστόν ἐπικαὶ ἰδιαίρετον του πλησίον πατέρα εἶπον, καὶ πρὶν ἐπαγάγωτον υἱὸν ἐσήμανα καὶ τουτον ἐν τῆ πατρί υἱον ἐπήγαγον εἰ καὶ μη προειρήκειν τὸν πατέρα, πάντως a ἐν έ οἱ προείλη πο ἄγων πνευμα προσέθηκα tax a in και πόθεν καὶ διὰ τίνος ηκενἈcin, σα. οἱ δὲ Ουκ ἴσασιν δricia τε ἀπηλλοτρίωτωπατηρ υἱου πατήρ. προκαταρκτικὸν γάρ ἐστι τῆς συναψγείας το νο ια' o σε ὁ υἱὸς ἀπέρκισται του πατρος ἡ γαρ πατυ προπιπορία δηλοῖ την κοινωνίαν ἔν τε ταις χερσὶν αυτων ἐσHτὸ πνευμια, ρ'τε os πέμποντος, μήτε του φέροντος, δυνάμενον στέρεσθας πως οἶν ὁ --οις χρώμενος τοι ὀνομασι, μεμι ρίσθω ταυτα καὶ Λήγιορίσθαι παντελῶς ἀλληλοι οἷο acu; Καὶ μετ' ὀλιγα inquit Athan ius μανε λπων. in τυ μὲν ἡμεις ει τε την PIAΔ την μονάδα πλατυνομεν αδιαίρετον, καὶ την PIAΔ πάλιν ἀμείωτον εἰ, τὴν μωνά/α συγκε ναλαι, μεθα. Adducuntur haec ab Athanasio, ubi supra.

n. Vii. p. 254. Singula nomina a me prolR-ta a se invicem nec separari

queunt, nec dividi Patrem dixi, et prius quam Filii mentionem facerem, jam eum in Patre significavi. Filium adjunxi ac Pater, etiamsi eum non prius nominassem, jam omnino in Filio omprehensus fuErat Spiritum sanctum addidi i sed simul unde et per quem processerit subtexui. Illi autem ignorant, nequeῬR-trem, qua uter est a Filio alienari posse; nam illud nomen causa est evidens cohaerentiae et conjunctionia: n

quo Filium a Patre separari; hoc namque vocabulum pater communicationem indicat. Est et in manibus illorum Spiritus, qui neque a mittente, neque a ferente divelli potest. Quomodo igitur ego, qui talibus utor nominibus, illa a se invicem separata et omnino divisa existimem pIta quidem unitatem indivisibilem in Trinitatem dilatamus, et urgum Trinitatem quae minui nequit, in unitatem contrahimus.

414쪽

'Εὰν δέ τις τῶν cra κοψγαντῶν, ἐπειδὴ των ἁπάντων ποιοτὴν τον Θεὸν ad δημαγυργὸν εἶπον, οἴηταί με καὶ - ρι--λέγειν, ἀκουσάτω μου προτερον πατέρα νησαντος αἰπον, ἐν και ὁ Η προσγέγραπως μετα γαρ - εἰ πειν πατέρα ποιητὴν ἐπαγήοχα και η πατήρ ἐστιν ἄν ποιητὴς, εἰ κυρίως ὁ γεν-κήσας πατηρ ἀκουοιτο την γαρ πλα- νσα τῆς του πατρὸς προσηγορίας ἐν τοῖς ξης ἐπεξεργασόμεθα ουτε ποιητὴς ὁ πατηρ, εἰ μονος ὁ χειροτέχνης ποιητὴς λέγοuro. παρ' Ελλησι γὰρ ποιηταὶ καὶ τῶν ἰδίων καλ-νται λόγων οἱ σι ι καὶ d ποιητης ὁ 'Aπόστολος εἶπε, νόμιου. καὶ τῶν ἐγκαρδίων γὰρ, ετῆς θ κακίας ποιηταὶ καθαπαντω, ὼς εἶπεν ὁ Θεὸς η Εμεινατο ποιῆσαι κρίσιν, ἐποίησε δὲ ἀνομίαν. Adducta haec a S.

Athanasi ubi supra, . XX. p. 257. Si quis autem calumniator, hujus pater, in sequentibus eo quod Deum omnium facto expendemus neque saetorrem et creatorem dixi, putet pater, si solus opifex factor me istiam Christi creatorem dicatur Apud Graecos enim dixisse, advertat me prius a qui apiente sunt, suorum li-trem ipsum appellasses quo in brorum factore vocantur. Ἀ- vocabulo simul nuntiatus est postolus quoque aut, factoria et filius. Postquam enim a gis Rerum etiam intrinse-trem dixi factorem, subdidi: rum, cujusmodi sunt virtus et

neque pater eorum est, quorum Vitium, factores nuneupantur,

ea factor, si proprie is pater quemadmodum dixit Deus, Ea- esse intelligatur qui genuit spectaui ut facere Iudicium. latitudinem enim vocabuli fecit autem iniquitatem.

415쪽

μενος ες 'Hν γαρ ὁ λόγος πρὸς τὸν Θεόν- σοψγία γεγένηται ὁ κυρως' υκ ὴν Ουν σοφία ὁ την σοφίαν ἀνείς' 'Εγω γὰρ εμην, νησὶν, ' προσέχαιρεν ἀληθειά ἐστιν ὁ ριστος Ευλπητὸς δὲ, νησιν, ὁ Θεος τῆς δεηθείας. Profert haec . Athanasius, ubi

supra n. XXV. p. 260.

In principio erat Verbum: sed non erat Verbum quod Verbum produxerit Verbum enim era apud Deum. Dominus inprentia est: non erat

igitur sapientia qui sapientiam produxit se enim eram inquit, qua delectabatur. Veritas est Christus Benedictus autem, ait Deus Veritatia.

Καὶ παλιν inquit S. Basilius . :Θειοτάτη γὰρ δια τουτο, μετα την Μονάδα καὶ Η ΤΡΙΑΣ. Extant haec apud S. Basilium Magnum de Spiritu Sancto, eap. penult. p. 6 l. Si eo quod tres in hyp

si es, diutina dicant, tres sunt, etiam si nolint aut divinam Trinitatem pro ua tedio tollant. Propter hoe enim poni unitatem, eat et divinianima Trinitas. Joail. i. r. i Cor. i. 4. Ibid. 5. Ρων. viii. 3Ο.

416쪽

IX. Eae tertio libro. - ἐκ - ἐγεννήνη καὶ a 'ερ ποταμὸς ἀπὸ et νης ε ρευσε καὶ απὸ tu τὸ ἀσβέστο υ λαμπρὸν νῶς δνηλνθη. AMducuntur haec a S. Athanasio se de Sententia Dionysii n. xviii. p. 256.

Vita ex vita genita est mine splendidum lumen a -- quemadmodum e fonte flumen sum est. emanavit, et ex inexstincto lu-

Ea libro quaris.'Ως γὰρ ὁ ημέτερος Ους ἐρῶγεται μὲν ἀήν Φαντου τὸν λόγον, ὼς εἶπεν ὁ προψ νης, - 'Εξηρευξατο ἡ καρδία μου λόγον διγα- θουν καὶ ἔστι μὲν ἐκάτερος ἔτερος θατέρου, ἴδιον κῶ του λοιπου κεχωρισμιένον εἰληχὰς τόπον, ὁ μὲν ἐν τῆ καρδίφ ὁ δὲ ἐπὶ τῆς

γλώττης vi του στόματος οἰκῶν τε καὶ κινουμενος οὐ λην

διεστήκασιν, ουδὲ κ μή ἀλληλέων στέρονται, οὐδέ ἐ-ν Ουτε νους ἄλογος, ἀτε ἄνους ὁ λόγος ἀλλ' γε νους ποιει τον λόγον ἐν αυτ ρ νανείς καὶ ὁ λόγος δείκοσι τον νουν ἐν αυτῆγενόμενος καὶ ὁ μὲν - ἐσrὶ οῖον λόγος ἐγκείμενος ὁ δὲ

Sicut mens nostra eructat a neque tamen interis distant, se ipsa verbum, ut ait Prophe aut e invicem privantura ne-ta Eructavi cor meum verbum que mens sine verbo est, neque bonum, estque utrumque alte verbum sine mente sed mensrum ab altero, proprium et a Verbum facit et in ipso appa- altero distinctum obtinens Io ret, ac verbum exhibet meneum, tum illud Auidem in tem in qua factum est Et corde, istud vero in lingua et mens quidem eat quasi verbum

ore commoretur et moventur: immunens, verbum Vero mons Psal. xliv. .

417쪽

λογος νους προπιδῶν. ad μεθίσταται μὲν ὁ νου εἰ, τὸν λόγον, ὁ δὲ ἄγος τον νουν is του ἀκροατα ἐγκυκλει, καὶ ω- ὁ νους δια του λόγου ταις των ἀκουόντων - ας ἐνιδροεται, συνεατιων - λόγω καὶ ἔστιν ὁ μὲν di πατηρ ὁ νους του λόγου, a ἐψ ἐαυτου ὁ δὲ καθάπερ ιδ o λόγος - νου προ ἐκείνου μὲν ἀδυνατον, tax ουδὲ ἔξωθέν ποθεν, νυν ἐκείνου γενόμενος, βλαστήσας δὲ det αυτου. ἐπω ὁ πατηρ ὁ μέγιστος καὶ καθολου νους πρῶτον τὸν υἱὸν λόγον ἐρμηνέα κοινεγγελον ἐαυτου ἔχει. Adducuntur haec a S. Athanasio, ubi supra n. m. p. 259. prosiliens. mens in verbum filius mentia, nec ante ipsam

transit: verbum autem men neque extra ipsam iactum emetem in circumstantes auditores poteουt, sed cum ipsa exsistit, a transmittit sicque mens e qua germen et originem sumsit.

verbum in auditorum animis Eodem quoque modo laterinsidet, simul cingressa cum maximus et mens universalia verbo. Ac mens quidem est ante omnia Filium habet Ver- quasi pater verbi in se ipsa ex bum ac sermonem sui ipsi aistens verbum autem Velut interpretem et angelum.

Τούτοις πασιν κολουθως καὶ ἡμεῖς, καὶ et παρα τῶν προῆμῶν πρεσβυτέρων τυπον καὶ κανόνα παρειλη νότες, ὁμο-νως τε αυτοῖς προσευχαρι-τουντες, κώ δὐκαι νυν πιν ἐπιστέλλον

'Iησου ριωτψ, συν - ἁγίω πνευμιατι, δόξα καὶ κράτος εἰ τους αἰῶνα των αἰώνων. 'Aμήν. Adduxit haec ex opere Dionysiano S. Basilius, in Lib. de Spiris Sancio, cap. Penuit P. 60, ed. Benedictin.

His omnibus congruenter et scribimus vobis absolvemus :nos, etiam forma regulaque a Deo autem Patri et Filio Do- senioribus qui ante nos vixe mino nostro Iesu Christo cum runt accepta, concordi cum it sancto Spiritu gloria et impelis voce et gratiarum actionem rium rim saecula saeculorum. et nunc etiam epistolam quam Amen.

418쪽

D opere ipso Haec rotulit S. Athaminus.

Σαβελλιον μεν ἐν κείνοις scit in priua scriptis ἀναπρεπει, ἐν τουτοισδε δεικνυσιν ὁλόκληρον ἐαυτου τὸν ευσεβῆ πίσπιν De Sententia Dis ait, num LV. P. 53. Queritur deinde Dionysius), Certe singuli accusatorum verbia quod accusatore sententias suas occurrens, omnibus eorum arm- non integras reserant, sed trunca mentis solutionem adhibet; - tas, et ouod non bona conscientia, que Sabellium prioribus illis aeri sed mala pro libidine loquantur; tis planissime consularit, his p quos similes ait beati apostoli epi aterioribus fidem auam omninoatolarum calvinniatoribus. piam declarat.

QUAE supra posita uniri timonia rectae fide Dionysii Alexandrini, ea ex ipsius Epistola Quadripartita maximu doctor Athanasiua adduxit. Jam vero, cum viro eximio, hemio visum fuerit crimen serre in eundem Dionysium dividendi personam Christi, nemo de mihi succenseat, quod aliquid de hae accusatione subjungam. In Commentariis suis De Rebus Christianorum ante Constantinum M. Saec. III. l. xxxiii pag. 697. cum dixisset doctissimus auctor, qui Sabelliana dogmata explicaverat, Athanasium Iliquot Dionysii locis prolatis satis clare alendisse, hunc patrem Arianorum errori de Christo non addictum esse, pergit acribere V Ut vero Athan ius diligen-

tissime Dionysium, cujus sacrosancta erat Alexandriae me moria tueri, omnibusque maculis liberare studeat, manifestum tamen erit omnia, quae ad excusationem ejus disputat, accu-

419쪽

rate consideranti, aliquadrin eo erroris fuisse, atque opinionem V ejus de Christo alimen dogmate et nostro hodierno discre- 'pare. Ut Sabellium, qui Deum ipsum sive patrem in Christo' natum, poenas pansum et mortuum esse adseverabat, sortius' comprimeret, negabat humana Christi, quod claro natis scribit 'Athanasius . v. p. 246 ad Deum in Christo residentem per- tinere et unice ad filium referebat. Ad alteram igitur ex , ' tremitatem contendendi studio declinabat. Distinguebat 'nempe Dionysius in Christo uerbum neu personam divinam is patre distinctam et lium, aut, si mavis, duplicem filium, divinum et humanum. Verbum seu lium divinum ab omni- bus Christi ἄ--τίνοις seu humanis, ab omnibus, quae Christus is homo secit et perpessus est, excludebat hae vero omnia Ἀνθρώπινα nasci, pati, mori ad unum filium hominis extaria ' natum pertinere, disputabat. In vitio haec sunt et recta via' ducunt ad illam, quae Nestorio tribuitur, sententiam. Nam

si ad Alium Dei seu uerbum Christo homini junctum nihil' earum εrum pertinet, quae lius hominis fecit et sustinuit, perspicuum est, duplicem in Christo et naturam et pernonam' esse, livmque Dei seu verbum filium tantum hominis ro- rasae, illuminasae, juvime. Nec igitur temere Dionysius

V Romae accusabatur, quamquam parum distincte ac perite. Sic oshemius. Quae gravis prosecto, ae nova, ni allor, accusatio est. Atenim Dionysium distrahendae personae in Christo unquam postulatum fuisse, id credere nos vetat sua ip-aius defensio ex Athanasio producta quae tota in eo ematur, ut arceatur a se crimen negatae, vel certe imminutae, divinae Christi naturae, non duos pro uno Christo asserendi. Neque in nequentibus, quod clam, saeculia Dionysii auctoritate se unquam tuebantur estor ani dogmatis patroni. Ipsa porro verbii Athanasii indicata a viro et nihil valent ad obtinendam au-nani adversu Alexandrinum antistitem. Dionysius,' ait Μoshemius, 'est Athanasio, negabat humana Christi ad meum in Christo residentem pertinere, et unice ad Filium re- serebat.' At audi Athanasium 'Eν Πεισιαμει, inquit, τῆς

420쪽

ipso, rationeque ejus certandi valde approbatis, Athanasius ostendit, Sabellianos, quibus ille se opponuit, ad Patrem, non ait ad Deum, humana Christi retulisse. Dionysium autem per patrem intellexisse primam personam Beatissimae Triadis, quidquid revera statuebant Sabelliani cum ex omnibus 'σεπι ejus constat, tum verbis fine libelli sui ab Athanasio positis demonstratur. Postquam enim id laudi Dionysio esse statuit eum in disputatione cum Sabellianis, non ab argumentis Filii divinitatem probantibus disserendi initium duxisse, sed praemisi ενα ἀνθρωπίνως εἰρημενα de Servatore, cujusmodi sunt, esurire laborare. quod vitis sit, quod Oraverάι, et passus sit haec addit Athan

261. Cum vero inter haec verba Patris persona, non Christi divina natura, intelligatur, constat Athanasium quidem nullum deprehendisse vestigium Dionysii λυειν τὸν ριστὸν gestieritis. Et Dionysius referente eodem Athanasio, pagina 256. ει καὶ

ita comparata videtur, ut omnem moverit lapidem Dionysius, ne Pater cum Filio Dei atque hominis confunderetur, de duplici

라틴어 텍스트