Reliquiae sacrae, sive, auctorum fere jam perditorum: secundi Tertiique saeculi post christum ...

91쪽

IN S. CORNELII FRAGMEXTA. M

Iamua, ad imitationem Cornelii titutiis, inbua omnex oua, pro divereia tempori is mutat m in Epistola o aBquonia n. s. revisim ad id tempus, quo vaea labri Novatiani Epistolae de La Ha aeripvit illum rem ad e ----, Pro tempore autem, quo ipse dAntoniantam seribebat, --,- - rem appellat Veriam neque indo quidquam erit advernus Valegii sententiam oonfieitur eum Cyprianua etiam eoa, qui eis non torti, in

ear re tamen vitam finiunt, martyr in minoa e B LQuamvis igitur in id propendeam animo, ut qui ob missis

ae admiscibus a rivim ommendatur, eum in divermatormentorum generibus eo tanter perserendia mirabilema exhibuisas erodam propter diutumitatem tamen duri nimi Moeris, quo a Christi onse ione ad mortem usquΘdeterreri non valuit, egregium et admirabile diei potuit ejus

martyrium Monos autem eum tantum esset presbyter, Novatianum onununionis exsortem feeit, non potestato

atque auctoritato judicia, sed ea inutione qua cuique fideli uti licet omnisos, quorum fides pervera vitaque pestilena manifesto sprehenditur. CocsTANT. Ualtatiori modo nomon aeribitur Mininis in I . Norfode. Ρ. 27. l. 4. ἀκοινώιπων ἐποίησε Musculus vertit ----- avis Christophoreonu vero dolium metriat αα--miona Merdixit, quod idem est. Ego vero hano intorpretationem probare non possum. equo enim Μη-- proabyter jus habuit excommunicandi presbyteros Oollega suos sed quod unum potuit, eo communionis illorum separavit; cum scilico illi ridendi jus causa venirent in carcorem. Solent porro antiqui scriptores ita loqui do Mordotibus qui ab aliorum communicationΘabstinent, quasi apsi eo a communione sua se rent. Hulinus prosistor in vita . Ambrosii. Ipsum ammae m. a mmmunionis consortio segregavit, admonens in

Mai sam inis Domini sui agore pinnitentiam. Qui aulini locus ita intolligandus sat ut dixi. equo nim Ambr

aius Maximum Imperatorem a communion totius ecclesiae sejunxit cum nullum jus in sum haboret sod tantum a Μaximi et episcoporum ejus communions abstinuit, ut

92쪽

ipso tostatur in relation sua ad Valentinianum. Vido quae supra notavi de privata communion o excommunieations. Ceterum quod hic scribit Comolius do Novatiano Μoysis praejudicio condomnato id joyse paulo ante obitum mihi factum videtur. Nam initio quidem Μoyses consessor cum Novatiano communicabat. Et cum clerus Romanus epistolam illam ad Cyprianum scripsit quae intor Cypriani epistolas prima a tricesima numeratur, adhuc Μoyses pacem cum ovatiano servabat. Ambo ni illi epistolae subscripserunt. Quinetiam Novatianus ipse opi-atolam eam composuerat, sicut testatur Cyprianus in Epistola ad Antonianum. Ex qua ingenium si loquentiam ovatiani obitor lico cognoscere. Est enim epistola illa, ut latendum est, elegantissima. Scripta est autem, cum jamjoyses annum in carcere exmisset quod ex

Cypriani Epistolis ad Moysem prius datis aperte colligitur.

VALESIUS.

P. 27. l. 4. σὴν τοῖς πέντε πρεσβυτέροις Quinam morint quinquo illi presbyteri qui cum ovatiano schismasscorant, mihi quidem incomportum est. Neque enim puto ossomaximum prosisterum et consessorem, qui cum Urbano Sidonio ac Nicostrato ac reliquis consessoribus a Novatiano doceptus ejus partes aliquandiu fovit Quippo Maximus et roliqui consessoros, mortuo demum Moyso Novatiani partibus sese adjunxorunt ut tostatur Vetus auctor de Pontificibus Rom. Eo tempore, inquit, pervenit nam eae Africa, et separavit ab ecclesia Noratianum et Mam con Morra, postquam Moyses in carcere defunctus est. ovatianus quidem ante Moysis obitum qui contigiι mense obruario, Dociora et Etrusco Com. Eo ab ecclosia sejunXerat: sed consessoros nonnisi os mortuo ad Novatiani partes transierunt. Tanta vis atque auctoritas in Moyse erat. Idque corio innuit Cyprianus in Epist. 5 I.

his verbis. Posteaquam vos de carere prodeuntes schismaticus et Imreturus error eaecepit, si res ero quasi,seria esit in carcer remansisset. Atqui constat consessores, nonniat mortuo Moyso ox carcor dimissos misso. Cur enim ipsi

potius dimissi sui ont quam Osos Post mortem igitur

93쪽

Moysi Novatianum secuti sunt. Quare non assontior Baronio, qui ad annum Christi a54. numor 66. ait consessores adhuc in carcer positos, ovatiano adversus o

nolium savisse. Sod nequo illud libons Baronio concessorim quod ibidoni scribit Μoysem scilicet prosbytorum Comolio savisas advorsus ovatianum. Mihi enim videtur Moyses paulo anto ordinationem Cometii o vivis abiisso. Quippo Comelius anno Christi 5 I. Decio Augusto . et scio inro Coas mense Aprili juxta Baroni sontentiam, actus

est episcopus Μoyses vero mens Februario ejusdem annio vita discesserat, cum anni spatio in carcere permansissct ut supra observavi. Porro ex quinque illis presbyteris qui cui Novatiano ab Ecclesia se segregaverant, unus suisse videtur Maximus presbyter,maximo illi consessori cognominis quem Novatianus legatum postsa misit in Africam. VAL ius. Qui sint illi quinquo presbyteri Romani, qui

cum ovatiano Aeso ab ecclesia segregarunt, sibi incomportum alosius latetur. Maximum tamen reabyterum laximo conseΗsori cognominem, quem Novatianus legatum

postea misit in Asrieum, qui lus Carthagino episcopus ordinatus,st, unum o illis suisso opinatur. illomontius Iliat. Eccl. tom. iii pag. 44a huic adjici posse putat Hippolytum, qui Prudentio teste, ovatiano primunt addictus, ac postmodum schisma rius detestatus, labem illam colobri

martyrio abstersit. Hic cavendum, ne quinque presbyteri, quos Moyses martyr a communione sua segregavit, cum ita

confundantur quinque presbyteris actionis Novati, do quibus Cyprianus tum infra Epist. Ia ad Cornelium, tum Epist. O. ad plebem suam plura disserit. Hi quippo

Afri, illi Romani hi Folicissimo, illi ovatiano addicti: pacem hi concedebant lapsis nulla exacta poenitontia, illi

pra monuerat, ovatiunt schisma Moysis morte prius misso Cornelium hoc loco oestari ValoΗiusque, quin et ea aonius in Anna Cyprian ad an. 25 i. q. . ovatiani achiam propior lapsorum recoptioncm ante Comolium episcopum factum contigisse statuunt; cui quidem opinioni opponit illsmontius not. III in Cometium, Mem.

94쪽

Vol. iii p. 347. M. Bruxel. Lis tamen nonnulla d iisdsm recipiendi prius orta cas videtur, quam factus esset clamnelius episcopus ut supra dixi pag. 4a. Ceterum abest vox πέντε a Cod. Norbis. P. 28. l. I. ἐπὶ Ρώμης Cum habeant hoc loco, quomodo infra, articulum anto Ρώμης codd. omnos praeterivium, Venia et Paris posteriorem, eundem recepit Burionus Additia ante κατάλογον m. Nomolo. ox καθεῖς pro καθεὶς Ioinichenum secutus scepi, qui do scriptura agit ad

Ibid. l. 7. μνημονευει Isin Eusobii verba nonnulli consomnio cum iis, quibus Hieronymus do Script Eool. c. 66. Comolium ad Fabium scripsisso tradit de synodo Romana, Italis a Africana, sanctum illum doctorem ibi ad hanc Comolli opistolam respicero arbitrantur. Sod alias potius Oommemorare videtur ejusdem papae ad eumdom Fabium littoras, in quibus tests Eusebio pag. 4a. α Romanin synodigesta, et omnium per Italiam si Africam aliasquc eorumisio m prostarias seMontio declarantur. Quorsum vero Comelius ad Fabium scribens, sive piscoporum qui R mano concilio adsuerant, sive eorum qui jusdem synodi decreta per litteras comprobaverant, nomina et colesias

tam uocurato annotarit, e subjecta Cypriani Epistola xii. n. 8 colligere licet, ubi cum idom praesul ad Coraelium proximo misiam sis dixisset nomina episcoporum, qui nia initur in Melesia atholica fratribis pro unt, statim adjungit Θω utiquo do omnium nostrorum oririsio placuit, ut erroris diisendi ae Urspiciandos oritatis componritim μεσα, at scires tu et mussos nostri, quibus ornere, et litteras

mutuo a quibus vos recipere omnieret monetque celoros,

quos in epistola sua tacuit, via sacrificio aut libello maculatos suae aut haerea porvorsos. Idem igitur praestitit otCornelius, ut communion qui episcopi omen digni, qui indigni, non lateret. Exinde eademque de causa, Romanos pontifices operam dodiga conjectat illemontius, ut si qui episcoporum collegio ocens sociati essent, color ubi tuo torrarum praesules ea de re cortiores fierent Corto locturi sumus Cyprianum a Stephano papa petiisae, ut quom auru

95쪽

stitus Diniarciani Arelatonata spiscopi locum, sibi quam primum significaret. CousTANT. Ad deprivationem quod apsotat,arciani hujus, monuit Stephanum Cyprianus, ut

adversus arcianum Novatianistam, quocum communicam jam anto recusavorant Afra, litoras ad Arolatonae mittoret, φειδει Miamito Marciano adi in Deum sua Mati ures ' o sat exponento Fello ibiquo hortaretur Arelatsnses, ut ad piscopi lectionem procederent.' p. 68 al. 67;

via, quod idem est, docent olim Richerio in Appendio ad

via I mat Corioli. Generali- exauctorato arciano alu im ab illo omium consensu in ejus locum substitueront, p. 8cia. Interea auctoritati littorarum Stephani favos, non tantum orborum forma apud Cyprianum posita, as otiamoxomplum illud substitutionis nonnullorum opiscoporum a melio modo Rrratum pag. 23. in. 9. Certa apparet,

curam aliquam Arelatensium ad Romani piscopi motum portinuisas. Synodum autem illam talicam, quam ex Eua ii vorbi supra p. 48. allatis sibi collegit Hieronymus, p. 3. in lib. De Viris Iu tuetur quidem contra Psamonium do adem dubitantem Baanagius ad ann. 52. ecf. i. P. 366. Annalium an vero elicitor, judicon alii. Et postquam hoc scripsi, nonnullos invoni viro docto cum

Psaraonio adhuc sentientos.

Deniquo cum veritatis tum S. Corasti causa verba Dpriani apponi debent ima cum ceteris episcopia Africanis

hoc olim statuentia, ovinia integra reservanda esse donoo

Mi sui, alii itidem piscopi, pace restituta aut Verutato comperta Roma redirent; is snim ad Comelium postsa hae scribit: Quod divinitus nonias ει omisis- nostrum providerare pressarias gaudamus. Si enim num Fiscopatuans a varia Faritaris dignitas apertissima Memat manifesti rima affirmissima oomprobation, ndata sat, ut εω rescriptis uvarum nostrorum, qui ad nos sitam indo με M, Misae relation a Matimoniis mori oporum Pompsit a Ste an αCaddoricae Fortunati ordinationis tuos at origo ne Maria ει rasio μα ει gloriosa quoquo in contia ab ominibus nosceretur. ivi. 45. - 48. p. 59. Vid et Epiat ad Antonianum pag. 68. Inauper, quid de ovaliano atque caua ejus senserit

96쪽

magnus Dionysius lex ostenditur Dagmento epistolae, quam scripsit ad cognominem Romanum episcopum, apud Euseb. lib. vii cap. 8. Nooυατιανι μὲν γαρ ευλογως ἀπεχθανόμεθα, inquit ille διακοήναντι την ἐκκλησίαν, καί τινας τῶν αδελήγων εις ἀσεβείας καὶ βλασφημα ἐλκυσαντι, καὶ περὶ του

-υντι. Ita quoque allocutus est ipsum ovatianum idomvir sanctus, Διονυσιος Νοουατ- Ναυατιαν. aliis legitur)τ ρἈδελ ινλχαίρειν Εἰ ακιον ἰὸς ph ηχθης, δείξεις ἐανἈνα-χἄγρήσης ἐκών ἔδει μὲν γαρ καὶ παν τιου παθεῖν, υπὲρ του mi διακοήναι την ἐκκλησίαν του Θεου.-καὶ νυν δὲ εἰ πείσαι η βιώσαι γ τους δελήγους εἰς ὁμόνοιαν ἐλθεῖν, μειον σπαι σοι του σφάλματος το κατορθωμα. Eusob. i. 45. Immo vero

plurimis scriptis ovatianum a Dionysio convictum fuisse, id nunc discimus ex Armenia Chronici Euaebiani Diterpreta tis , p. 99. dit. Aucher. De Novatiano autem Corn6lium criminant Ρearaonius in Opore supra commemorato,q. vii haec scribit Interim ovatianus contra ordina- 'ionom ornoli aperto disputavit, eamquo ut illogitimam iublico traduxit et abrogare conatus est. Quod ut per- ficorot, multa Cornelio ipsi nefanda objecit, librum ius incorbationibus criminosis plenum svulgavit, praecipuo illi minime a quopiam communicandum osse docens, quod cum lapsis communionem haberet.' Suscepta est autem, ut obitor id moneam, ornosii defensio contra criminationes Gotisod Arnaldi in Historia Noratianorem a cl. Μentgio in Disput Lipsis edita an. 718. Ρ. 9. l. 7. litteras quas attulerant A Fortunato missas, qui a schismaticis Cypriani loco episcopus Carthaginiensis constitutus fuerat. Cotorum Bulugius oditioni suae Priani, pag. 67 aliam quandam Cornelii ad Cyprianum epistolam una cum duabus Cyprianicis adjecit; ait oro, noli a praestar has tres epistola genuinas esse, Putasso autoni debere so illiin odoro, quia resorantur in codicibus quibusdam veteribus . Cypriani Epistola autem quae Cometio supposita est, sermon vix Latino Cyprianum sugillat propter sentontiam rius do haereticorum baptismo.

97쪽

manis tam fraudis ot mendacii notam prae se serena, ut ait rudontius aranus in Vir. S. Cypriani oditioni Bal lanae praemisa quippe cum hanc controversiam a 6 Comolio natam non sui o no summam SemPer conse M aioncm Comolium inter o Cyprianum intorcessisse com stet.' p. ia5. A Coustantio quoque in Appondico una Epistolas Rom. Pontis quae adulterina scripta compl-titur, eadsm reposita est. Nonnulla interea opuscula doillia, quae ad finom operum S. Cypriani collocari soloni, scribi Potuisse a Comolio sunt qui xistimoni Vido illemonti-- tom. iii ad fin S Comasii. p. ao8. odit Bruxil