장음표시 사용
111쪽
Cap. 62, 63 DE NATURA DEORUM. 109d vitibus, olivetisquo dieam' quarum uberrimi laetissimique fructus nihil omnino ad bestias pertinent. Neque enim serendi neque colendi, nec tempestius demetendi pereipiendique fructus, nequo condendi ac
reponendi ulla pecudum scientia est earumque Omnium rerum hominum est et usus, et curia.
LXIII. Ut fidos igitur et tibias eorum causa sectas dicendum est, qui illis uti possunt; sic ea, quae diximus, iis solis confitendum est esse parata, qui utuntur nec si quae bestias urantur aliquid ex his, aut rapiunt, illarum quoque causa ea nata esse dicemus. Neque enim homines murium aut formicarum causa frumentum condunt, sed conjugum et liberorum et
familiarum suarum itaquo bestia furtim, ut dixi, untur domini palam et libere. Hominum igitur
causa eas rerum copias comparatas fatendum est; nisi orto tanta ubertas et Varietas pomorum, eorumque jucundus non gustatus solum, sed odoratus etiam
et adspeetus dubitationem affert, quin hominibus
solis ea natura donaverit tantumque abest, ut haec bestiariam etiam causa parata sint, ut ipsas bestias hominum gratia generatas esse videamus. Quid enim oves aliud asserunt, nisi ut earum villis conseetis atque eontextis homines Vestiantur Quae quidem nequo ali neque sustentari, neque ullum huctum edere ex se, sine cultu hominum et curation potuissent. Canum Vero tam fida custodia, tamque amans dominorum adulatio, tantumque odium in extemos, et
tam incredibilis ad investigandum sagacitas narium, tanta alacritas in venando, quid signifieat aliud, nisia ad hominum commoditates esse generato p Quid de bobus loquar quorum ipsa terga declarant non
esse se ad onus accipiendum fi mxo.' --uem, in E ia
112쪽
LIE. Ildur fission glabarum, ab illo aureo genere, u loquii Iitur, via nunquam ulla uiserebaturi
putabatur utilitas percipi ex bobus, ut eorupibus vesci s elus haberetur. 4IU Longum est mulorum persequi utilitates orum ' qua 1 eerte ad horninum usum parata Sus vero quid habet, praeter eseam p cui quipe putreseeret, ni irrum ipsam pro sale datar sse Chrygippus. Qua pecude, quod erat a dum hominibus apta, nihil genuit natura ste u id multitudinein suavitatem quo pisci ual λ quid avium p x quibus tanta percipitur cut iupidum ronoea nostra Epicurua suissar. Atque hae ne caperentur quidem, Du
113쪽
Cap. 65,66 DE ATURA DEORUM. I iirorum latet utilitas, quae ad usum hominum orta ubhominibus solis invenitur. LXV. Illud vero, quod uterque Vestrum fortasse arripiet ad reprehendendum : Cotta, quia Carneades libenter in Stoicos invinebatur Velleius, quia nihil tam irridet Epicuras, quam praedilationem rerum laturarum mihi videtur vel maximo confirmare deorum providentia consuli rebus humanis. Est enim profecto divinatio, quae multis locis rebus, temporibus apparet, tum in privatis, tum maxime in publicis. Multa cernunt haruspices et multa augures P vident multa oraculis declarantur, multa Vaticin tionibus, multa somniis, multa portentis quibus cognitis, multae saepe res hominum sententia atquo utilitate partae, multa etiam pericula depulsa sunt. Haec igitur sive vis, sive ars, siVe natum, ad scientiam rerum suturarum homini profecto est, nec ab
alio alicui, quam a diis immortalibus data. Quas si
singula vos sorte non movent, universu certe tamen inter se connem atque conjuncta movere debebunt. Nec vero universo generi homimi solum, sed
stiam singulis, a diis immortalibus consuli et provideri solet. Licet enim contrahere universitatem generis humani, eamque gradatim ad pauciores, postremo deducere ad singulos.
LXVI. Nam si omnibus hominibus, qui ubique,
sunt, quacumque in ora ac parte terrarum, ab hujuseo terrae, quam nos incolimus, continuatione distantium,
deo consulere censemus Ob eas causas, quas misdiximus his quoque hominibus consulunt, qui has
nobiscum terras ab oriente ad occidentem colunt. Sin autem his consulunt, qui quasi magnam quRndam insulam incolunt, quam nos orbem MXX m MF:
114쪽
praeterea et nostra civitas, et Graecia tu Viros, quorum neminem nisi juvante deo eredendum est. Quae ratio poetas, mamerum, impulit, ut principibus heroum, medi, Agamemnoni Achilli, certos deos, et periculorum comites, adjungeret. Parum deorum saepe praesentiae, quales moravi, declarunt, ab his et civitatibus hominibus eonsuli. Quod quidem nisi signifieationibus rerum suturarum, quaeontibus, tum vigilantibus portenduntur. terea ostentis, multa extis admonemurebus aliis quas diutumus usus ita nota divinationis Meerat. Nemo igitur vir aliquo amat divino unquam suit. Nec vero ita refellendum est, ut, si vinetis cujuspiam tempestas nocuerit, ε
115쪽
CAP. 67. DE ATURA DEORUM. Ita quoniam in utramque partem vobis licet disputare, hanc potius sumas eamque facultatem disserendi, quam tibi a rhetoricis exercitationibus' acceptam amplificavit Academia, huc potius conseras. Mala enim et impia consuetudo est eontra deos disputandi, sivuex animo id fit, sive simulate.
116쪽
LIBER TERTIUS. I. Qua cum Balbus dixisset, tum a Sero, inquit, mihi Balbe, praecipis, iEgo enim te disputante, quid contra
cum ipse meditabar, neque tam refelleIquam ea, quae minus intelligebam, requautem suo cuique judicio sit utendum, est, me id sentire, quod tu velis. Hie Volteius, Noscis, inquit, quanta ctione, Cotta, sim te auditurus jucundbo nostro serino tuus ontra Epicurumbebo igitur ego me tibi vicissim ait
117쪽
CAP. I, 2. DE NATURA DEORUΜ. . IIo
et aeternam. Balbo aut- animadvertisti, redo, quam multa dicta sint, quamque, etiam si minus Vera, tamen apta inter se et cohaerentia. Itaque cogito, ut dixi, non tam refellere ejus orationem, quantea, quae minus intellexi, requirere. Quare Balbe, tibi permitto, responderene mihi malis, de singulis rebus quaerenti ext ea, quae parum accepi, muniversam audire orationem meam. um Bubus: Ego vero, si quid explanari tibi voles, respondere malo: si me interrogare, non tam intelligendi causa, quam refellendi utrum voles faciam vel ad singula, quae requires, statim re indebo: Vel, cum peroraris, ad
II. Tum Cotta Optime, inquit quamobrem sic
agamus, ut nos ipsa ducit oratio. Sed antequam de re, pauca de me. Non enim mediocriter moveor auctoritate tua, Balbe orationeque est, quae me in perorando cohortabatur, ut meminissem, me et Cottam ess et pontificem: quod eo credo, Valebat, ut opiniones, quas a majoribus accepimus de diis immortalibus, sacra, caeremonias, religiones que defenderem. Ego vero eas defendam semper, semperque defendi nec mo ex ea opinione, quam
majoribus accepi de cultu deorum immortalium, ullius unquam ratio aut docti aut indocti movebit. Sed eum do religione agitur, T. Coruncanium, P. Scipionem, P. Scaevolam, pontifices maximos, non Zenonem, aut Cleanthem, aut Chrysippum sequor; habeoque C. Laelium augurem, eundemque sapientem, quem potius audiam do religione dicentem in illa oratione nobili, quam quemquam prineipem Stoicorum. Cumque omnis populi Romani religio in
118쪽
philosopho rationem accipere debeo relii joribus autem nostria, etiam nulla rati
IIJ Tum Balbus, Quam igitur a me riquit, Cotta, desidem. Et ille.Quadripvi
sui divisi tua primum, ut velles docerdeinde, quales resint tum, ab his minpostremo, consulere eos rebus humanis. reet memini, partitio suit. Rectissime, bus sed exspecto, quid requiras. Tum Cotta, Primum quidque videan Et si id est primum, quod inter omnes, nil impios, conVenit, mihi quidem ex animc potest, esse deos id tamen ipsum, quod nsum est auctoritate majorum, cur ita sit,
dores. Quid est, inquit Balbus, si tibi pecur a me velis diseres Tum Cotta Qui
119쪽
ων. 3, 4. DE NATURA DEORUM. r et hoc idem si philosophi faciunt, et ego, ut potui, egi. Tu autem, qui id quaeris,. similiter faeis, ac si moroges, curris duobus contuear oculis, et non altero tantum, cum idem uno assequi possim.
IV. Tum Cotta, Quam simile istud sit, inquit, tu
Videris. Nam ego nem in causis, si quid est evidens, d quo inter omnes conveniat, argumentari soleo perspicuitas enim argumentatione elevatur nec, si id facerem in causis forensibus, idem sacerem in hac subtilitate sermonis. Cur contuerere autem altero eulo, causa non esset cum idem obtutus esset amborum, et eum rerum natura, quam tu sapientem esse vis, duo imina ab animo u oculos pinistratano habere voluisset. Sed quia non confidebas, tam esse id perspicuum, quam tu vellis, propterea multis argumentis deos esse docem voluisti. Mihi enim unum satis erat, ita nobis majoiis nostros trudidisse. Sed tu auctoritate eontemnis, ratione pugnas. ει- ter igitur, rationem meam eum tu otione contendere. Affers haec omnia argumenta, tu dii sint: remque mea sententia minime dubiam argumentando dubiam facis. andavi enim memoriae non num rum solum, sed etiam ordinem argumentorum tuorum. Primum fuit, cum coelum suspexissemus, statim Osintelligere esse aliquod numen, quo hum reguntur.
induteo hoc sublime candens, quem iuVocant omnea
Quasi vero quisquam nostrum istum potius, quani Capitolinum Jovem appellet: aut oe perspicuum
sit, constetque inter omnes, eos esse deos, quos tibi Velleius, multique praeteredi, in Murinnis radi m -- concedant.
120쪽
tur tu Tyndaridas appellabas, id est, honnatos, et quos Homerus, qui reeena ab ilsuit, sepultos esse dicit Lacedaemone, ecriis albis, nullis ealonibus, obviam Vasxistimas, et victoriam populi Romani Rhomini rustico, quam, Catoni, qui tu ceps, nuntiarisse Ergo et illud in hodie apparet apud Regillum, tanquam gulae, Castoris equi credis esses Nonneredere, quod probari potest, animos hominum, quales isti Tyndaridas uerem et aetemos, quam eos, qui semel coequitam, et in acie pugnare potuisse pisu potuisse dicis, doceas oportet, quomodo,
aniles proferas. Tum Luellius, An tibi bellas videntur λ Nonne ab A. Postumi tori et Pollue in soro dedicatam nonne