장음표시 사용
41쪽
g INSTITUT. JUR. CAN. PARS III.
dietatem scribebat, reos tormenti1 sifficere, Vel suppliciis extorqueroco Uessionem, censura curtae est, NON EOc csiae Uisciplina. Quod si Augustinus probet virgarum Verbera, quae Marcellinus comes ad erueniadam in gravibus criminibus a Donatis lis Contra Catholicos admissis veritatem, adhibuerat, addatque, virgas a magistris artium liberalium & ab ipsis parentibus, & saepe in judiciis ab Epiro is ut uria pari sa) , verbera ista ab extendente aculeo, Suleantibus ungialis S urentibus flammis omnino distabant. Quin verbera, quae Augustinus dicit in judiciis ecclesiasticis u Sur P ta , non adhibebantur
in criminum probationem, sed potius in Poenitentiam, ubi de crimine Constaret. Eodem quoque sensu Gregorius M. hypodiaconum Calumniatorem verberibus castigari jussit (b , in Poenitentiam nempe, Crimine probato. Et certe .supposititia ESt decrotalis Sub nomine Eusebii Papae apud Gratianum bi, qua tormentorum usus contra testes suspectos Probatur.
siuaestiones qui in foro em esiastico receptae. S. XX. Quis vero Crederet i labentibus annis etiam in ecclesiastico forori quaestiones ad eruendam a reis veritatem , adhibitae suiu, idque canonica iuri, prudentia omnino invita, quae ubi Ag hatur de dubiis Criminibus media aetate canonicam purgationem indicebat, non ulla tormenta ad eruendam veritatem usurpabat. Tantae innovationis causam praesertim dedit Alexandri III. auctoritas, qui Clericum furti pecuniae depositae reum duris qu*ytionibus subjiciendum respondit fili. Et quamvis summus Pontifex non proprie de quaestionibus ad eruendam veritatem loquatur; (siquidem liquido constabat, Clericum pecuniam depositam surripuisse j tamen interpretes potius ex jure Romano, quam ex Sa Cris Canoni blas Sapientes, inde coneluseruat, quaestiones et iram in foro ECClesiastico locum habere. Cui inti rpretetitioni robur addidit ficta Eusebii Papae decretalis . qua edicitur, a testibus suspectis contra Episcopos promductis veritatem di Dersis cruciatibus erui oportere (e . Sic receptis in foro ecclesiastico quae Silonibias Plerique inter Pretes tenuerunt, etiam Clericos posse torqueri: quae juris prudentia in foro Eccle ised eapolitanae recepta erat (f ; licet exemplo militum Clericos non posse torqueri Gonga leZ contendat ae). Verum hoc tempore quisque inteli get, e re ecclesiastica es e, quaestiones in foro episcopali non adhibet i, ne Episcopi sanguinis judicium exercere videamur,
Confessio in tormentis facta eget confirmatione. g XXI Confessio tormentis eluita, ut Satis sit ad reum con- hot ex ira tormenta confirmari, vis enim a SPera torm
Cpuabiles ad minuendam scenam Pr ferre e eumriones. Quod
i extra tormenta interrogatus, quae in tormentis confessus Sat, nE- veris iterum, atque tertio torquebitur, ut in coni ESSIO ne PerSereret ibi. Sed bone Deus i qui furor, quae immanitas QSt, torquere iterum reum, ut confessioni in tormentis ellCitae persistat et Cur non Potius praesumendum , vi tormentorum contamim fuisse Et qtu poterit esse vis confirmationis ,esquae nova quaestione OPtandum, ut qui rei publicae prae um, humanioris philosophiae principiis imbuantur, & monstra haec ad hominum Perniciem Inventa Prorsus evertAnt.
Tortus si non confessus ferme liberandus. 6 XXII. Quo a si reus in tormentis obdurato animo Crimeri Se admisisse negaverit, aut confessionem in tormentiS EXcusSam revocaverit, & inde tortus, ut in consessione Persistat, e tram negare Pergat, liberari debet, quae est Commuriis sententia, quod urgentia indicia per torturam vatis diluta credantur, & infanua abstersa. Id autem ita inteli igendum multi rerum forensium magi Si ta monent , nisi Post qu pestiones Superatas urgentiora Prioribu S and letae merserint, aut nisi ab initio satis gravia essent indicia, & tortus corporis sirmitate valeat; nam in his caSabus reum non statam liberandum docent, sed potius quaestiones repetendas (o . Uuo Sententia Pauli iurisconsulti spectare videtur, qui ari, reum evid EI-tioribus argumentis oppressam repeti in qu sestionem Posse, maXime Si in tormentis animum corpusque duraverit (d). Verum usu regni no Stri receptum est, ut rei, qui superati S tormenta 3 crimen negaverint, damnentur ad poenam extraordin striam legatimae miriorem, si semiplenam probationem indicia exceSSerint, & fisco pos tu lante quaestiones citra praejudicium probatorum decretae Sint hel. Unde veto tanta vis tormentis insit, ut conge Sta Indicia diluant, ta
Cons Iulius Clarus in Prael. crimin. tib S. s. fu . q 6 . u. Colat. Reg. de Rosa Pnix crimin. lib. I. e. v. n. 88. Eous. Reg. de Rosa Prax. crimin. lib. I. e. S. v. y I. L. I S. s. I. de qua Stioi lib. coiit. Grammat. dec. b.
42쪽
8o INSTITUT. JUR. CAN. PARS III.
Enfamiarn abstergant, juxta Scio eum ignari simis, nec ii , quissu eationes tuentur, satis intelligunt. 3An ex indiciis indubitat is reus damnari possit 8S. XXIlI. Quod si indicia & argumenta ad Sint . quae simu
Congesta reum negantem Plane Con Vincant, quaestionibus quidem Iotus non est, at disputatur inter doctos , an inde re P damnati possint. Communis interpretum Scholae ferme negat . reos ex indiciis indubitatis damnari: Sunt, qui tenent, hiS CaSibus eXtraordinarias poenas, quae sint legitima leviores, irrogandas se . Contra Ant. Matthaeus , Glicitenius aliique ex meliori sententia do-Cent , reos indiciis & argirinentis Convictos ordinaria Poena suae Plecti posse (b . Profecto rescribunt Imperatores Crimina vel idoneis testibus, vel apertis documentis, vel indiciis indubitatis &luce ipsae meridiana clarioribus Probari (c): Crimina vero probata ordinariis poenis vindicari in compertis est. Praeterea Constat, leges nonnullos reos unico indicio & argumento damnari velle (di: non itaque videtur dubitandum idem velle, si omnia indicia & argu menta in unum concurrant. Nec huic Sententita obstat jurisconsul tuS, qui ait: Ex suspicion/bus nemo damnandus est (e); nam aliud suspicio est, aliud congestis argumentis reum conrinci . Caeterum invita suris prudentia communis interpretum consensus in plerisque Provinciis Praevaluit, receptumque, non licere ex indiciis indubitatis reos damnare. Apud nos vero jure cautum, ut regiae Audien
tiae provinciales, collegi a judicum Ela Magna Curiae Vicariae ex indiciis indubitatis ordjnariam poenarii possint irrogare: non item alii inferiores judices, etiam regii (t J. Et quod spectat forum eCCldSi a StiCum non deSunt, qui tenent, ex congestis Probationibus recte centuras infligi ae .
De sententia S re ju cata. Sententiae desinitio ejusque species. S. I. Jam partibus auditis & causa perorata, Per competentem
judicem sententia pronuncianda est . . ure decretalium Sententiae NO-mine generatim venit judicis prominciatio, qua de Cau Sa, Sive Prita
incidente decernit. Hinc 'emeritia Uli I . . v di de fingi isa. alia intersecutoria. Debuit ae J l .
natio tae perimit: contra interlocutio perimit articulosi q si e principali incidunt, ordinatque ud Icti Sert Em . . rec J trieri est tenti e nomine Venit pronunciatio justi ei quae Principem c ' rimit: caetera vero tu sa & mandata judicis, quae Z ticu inex; tes finiebant, & iudicii seriem ordinabant, interlocuta Ories fel me cu-cebantur. Hinc titulus Codicis de Sentcntiir G interlocutronibus. Quin jure Romano sententia proprie erat judicis data, ce litate et merebat ci decreto, quod extra ordinem praetore in causis extraordi nari' persecutionis terebatur Quidquid vero huius rei Sit , iii crlocutio vel est simplex, vel vim habet definitivae, quarum Hla Oidl-nantur, quae ad seriem judicii spectant, hac vero deciditur at liciuius incidens, Sed talis . unde princeps causae decisio pendet , votati
Interlocutionem, non sententiam judex potest redo are. S. IL Prolatam semel sententiam judex revocare vetatur, beta 2 Vero Potest revocare interlocutiones, quod ex juris Romani scitis descendit. Judex , inquit Ulpianus (o , postqiurni semcj sent antictus dixit, judex postea esse desinis. Non de ordinario magistratia , Sed de judice pedaneo loquitur juris consultus: judex vero pedaneVS notionis Causa datu 3 erat, ejusque officium una Cum notione Per Sententiam expirabat. Hinc judex latam sententiam Corrigere veta ba tua, quod ea prolata judex esse desinebat: at per interlocutiones judicis dati potestas non finiebatur . easque propterea corrigere & retractare judicanti licebar. id quod arbitris quoque conc e su m est (d . Jurisprudentia de judicibus pedaneis nec jure decreta tum, nec Praesentibus moribus integra obtinet: Si tamen in decretalibus leges
confirmantur, valetque regula, qua Vetatur judex sententiam retractare, non Vero interlocutiones, qUa S interpellatus recte revocat, idque etiam facta appellatione , , nisi forta se interp*Si tam appellationem admiserit, vel superior judex litteras inhibitoriales
ad judicem inferiorem dederit ).
Sententia ex legibus proferenda.S. III. Sententiam dicturus judex, rem in utranque partem prium debet expendere, rationes utrinque adductas inspicere, O tum non ex amore & odio, sed ex legibus judicare: etenim judices lunt
43쪽
8, INSTITUT. JUR. CAN. PARS III.
meti legum custodes & e Xeetriores, non arbitri. Bonus iudex. ait
perspecte Ambrosius (a , nihil ex arbit io suo facit, sed iuxta Deoaeta jura pronunciat: statuti juris obtemperiit, nihil ira viger propriae: Co
luntati. Hinc olim judices nullam Causam Sui ei Pere Poteram, nisi prius sacramentum praestarent, omnimodo sese cum veritate V loquin obseroatione judicium esse disposituros (bj, Hodie Vero non ad singuialas causas, sed semel quum ad judicis munus PromoVentur, generaliter jusjurandum illud praestant. Itaque judex ubi lex per picuae est,
etsi aliquanto asperior videatur, Secundum eam debet pronunciare;& si illa aliquid dubitationis habeat, cli locus est interpretationi. Selegum interpretem praestabit, Pr eseretque Semper Suinino juri aequitatem. Quod si Causa ipsa utrinque admodum dubia sit, sententiae pronuncianda est, prout in ea Specie leges judicare Praecipiunt, velis ti si utrinque in causa civili aequa les probationes ad Sint, reus absolvendus est, quod ita legibus cavetur (c . Et civili sapientio O Canonum doctrinae omnino adversatur casus pro umico, in quo poSset judex sententia sua potius uni quam alteri ex litigantibus
Sententia proferenda secutissum uota G probata. S. IV. Nec tantum ex legibus aut sacris Canonibus judiceq sententiam ferre debent, verum etiam secundum Octa si probata, alioquin Sententia contra jur litigatoris latae dicitur, actis enim ad liquidum deducuntur facta controversa, ex quibus partium jura pro- manant. Quod si acta privatae judicis conscientiae adversentur, multi tenent, judicem magis eX privata Scientia, quam ex actis debere judicare, maxime in causis ecclesiastici S , idque quod Pontifex Judici praecipiat, ut in jujicando prae octilis habeat solum Deum , nec contra conscientiam quidquam faciat Q. Sed cusus e fleetus erat ejus modi sententia* Nullius sane, quippe quae mox per appellationem secundum acta reformabitur. Judici quoque extra a Cta non Creditur,& si eius conscientior in judicando standum esset, nulla prolecto foret judiciorum Sanctitas, nam obtentu privatae scientiae liceret judicibus, prout vellent, judicare. Nec omittendam, judicem Contra fidem actorum judicantem civitati iniquum videri, maloque exemplo in publicum nocere. Quid ergo judicabit Contra Conscientiam 8 ne hoc quidem admiserim, satiusque videtur, ut jude X ex bono & aequo litigantes componere Studeat, vel rem ad Superio
rem deferat, & sententiam ferre supersedeat (F ; vel falsitatis scrip
suae Ambros. in pSal m. II S. L. I . C. de Iudiciis. ic) L. 128. D. de RERul jur. C. s. ext . de Probationib
in Cap. r de Sent. & re iudi c. in o. sin Cotis Franck. lib. a. resolui. 22.
tum, tantiniquitatis te timonii victum certiorem faciat, Ut sitatem in judicio appellationis detegere valem. Ex scripto sententia Proferenda.S. V. Ferri autem debet sententia 'prolata ne nomen quidem sera terati m '' odeba ore uia est sa), fortasse ob eam rationem recepta , quod verba ore Pronunciata menti illudant, secus vero qu litterat Periculosum vero est, judicem in definienda causa labi, sententiam Semel latam corrigere vel mutare vetatur (li . Udeliberatione prius habita super negotio sententiam Concipit, coacepta inque in libellum seu brevem chartam referre debet c, ita in titulo Codicis de Sententiis ex periculo recitandis potius ex breυIculo videtur legendum, nisi periculum eum Cujae Io interpretemur i- bellum, quot Saepe contingat, ut ex sententia aliquis peraclitetur
vel reus, vel judex male iudicando d . Sed si causae sint breves& maxime vilium personarum, aut EpiscopuS CognoScat Inter Suos subditos scripturae necesSita S remi SSa est, quod Justa manu S Statuit (e): licet jam mutata disciplina etiam Episcopi inter Suos subditos judicantis sententia ex breviculo recitanda fri ). de Cnecessaria est scriptum in interlocutionibus. quas sudici ore proferre licet, inde vero homo ab aetis in Scripturam rediget ae . uJex proferre sententium debet. S. VI. Redacta in breviculum Sententia ab ipso judice pro nim-cianda est, & quidem Parii bus praesentibus, aut Saltem in eam rem advocatis, quae est sententia juris civilis (h in decretalibus confirmata si . Pudore enim impeditur judex minus legitimam proferre sententiam, Si ipse eam pallam debet recitare. Tantum praefectis praetorio aliisque illustribus magistratibus jure civili datur, In per officium suum & eos, qui ministerium suum eis Accommodant, lenientias definitivas ex tabella recitent (h . Et ad exemplum illustrium magistratuum Bonifaeius Villi Episcopis concedit, per alios sententiam proferre (t). Sed jam passim obtinet, ut Sententiae ni n ab ipso judice, sed ab ejus officiis, praesente tamen judice recitentur on l.
bs L. et . C. de Sent. EX serie. recit.
44쪽
s INSTITUT. JUR. CAN. PARS III.
Quin in aliquibus sun remis auditoriis mori S e. t, ut Sententia non recitetur, sed per officia in Scripturam redde a P rtibus tradatur, quod viris sapientibus merito displicet: nam Per Publicam recitationem confidentia ab iustitiae regulis declinandi minor evadit. Judex sedens pro tribunali sententiam ferre debet. S. VII. Porro ex regulis juris e Vi i i S judex sedens sententiam ferre debiti, idque ad denorandam juii eis majestatem videtur inductum Hiric sessiones judicum in libris juris os currunt (a : S sedere pro judicare apud Tullium. Et iam decretales a judice sedente proferri sentencis in jubent. & P arterea addunt , Sententiam a non sedente judice dictam nullius momenti esse (b , quod nunquam
leges civiles statuerunt. Tantum in Judicii S, quae dicuntur stirem
ria, sedendi necessitas judici remissa est (c . Sedere vero dehet
judex senteni iam dicturus publice non in Secreto, nulliusqtie e fectus sententia est, si in Secreto dicatur iij. Et magi, tratus quidem pro tribunali sedet, & hinc pro tribunali cognoscere paSsim de magistratu in libris juris civilis dictur (G; at judex datus, seu peda-Heu S, CUjus nuda erat nota O, iribunal non li heb. t (s . Tribunal erat locus editu S, in hemicycii speciem introrsum curvatuS, 'Uo per gradus ascendebatur. Ecclesia in Suis judiciis tribunali caruir, ferebantque olim Episcopi Sententiam in presbyterio Sedent ES, nee jure decretalium unquam Episcopis tribunal adseritur. De livgua, qua sententia proferendu.VIlI. Lingua autem, qua Sententiam Concipere Oportet, ea jure Romano non nisi Latina erat (gl, quippe qua leges serebantur, I acta publica concipi solebant. Nec tantum in urbe, ver Umetiam in provinciis hoc jus obtinuisse videtur, ei Si P pulari S Sermo diversuq e Sset. Imperiosa ciet itas Noma, inquit Augustinus (hl, non solum jugum, derum etiam linquam suam domitis populis impostilis utique in actis publicis & reliquis omnibus, quae jutas rumorem nixatem desidera bant. Quia ubi impei talis aula Bigintium translata eSr,& uibs illa totius ( raeciae emporium praeSentia Imperatiorum E UZ- sit, acta publici non nisi latine Concinnabantur, donec re cripto Arcadii At Honorii magistratibus provincirum facti ili' f Cta est, ut tam latinia quam et eca tingua sententias proferre possent (t : quod Nicolaus Ignarra vir in rebuS philologici S quavis praedic tit ne ma-
ior & ni hi amicissimus, recte observat (s . Ecclesia tamen etiammo Alcidium in judiciis suis, sive latino , Sive graeco Sermone I est, prout popli ras loquendi usus P mtulabat, Per redi lique eriam
Ecclesia occidentalis sententias latine dicere, etiam ubi popularis latinae lingie usus defecit. Et, quod mirum videri debet, seorum saeculare in multig pto vinciis linguam latinam, etSi prorsus vico Sententia etiam super accessoriis dicenda . S. IX. Sententia definitiva, utpote duae absolutione. aut Condem natione controversiam definit, generalis esse debet, & per omnia pirtium disceptatio item perimere. Hinc non tantum super negotio principali, sed etiam Super accessoriis, qualia sunt expenqae in litem L etae, , fruetus interi in percepit pronuncianda est POSt abSolutum enim dimissumque judicium nefas est, litem alteram exoriri ex litis primae materia (b . Et quia pars causa ea dens praesumitur alteram
iii iuste in judicium vocasse, eique injuria litem feci sese, communis regula Esr, Victum Victori in expensas condemnandum (c . Uuod
tum praesertim locum habet, Si Constet, victum p r Calumniam litem movisse, aut pervenisse ad relucrandusti, nam si vir inque Causa probabilis videatur, quisque a se facias eae pensas ferte debet Cori lemnatio vero ad restitutionem Luctuum eos Praecipue SPectat, qui piust litem contestat a m pereepti Sunt, aut percipi poterant, nam ex quo res in judiciu a deductae est, omnes tricipiunt malae fidei. possessores esse l . item judex victum etiam damnare debet ad damna,
qu se ob inierit, tam litem victor passus est (e . Caeterum non eSi ne eesse, ut judex in Sententia certam e X penu Brutia qUantitatem EXPrimat, sed sufficit, si generatim dicat, expensas victori a Victo prae standas, Carum de terminatio ne in futurum reiecta.
S. X. Sententiae latae de publicatae ei ree us est res judicata , quaedem uin facit, ut illa executioni mandari positi. iudicata desinitur Modestino jtirisconsul o, quae siue in con rode fictrum pronunciat ione ju iicis accipit l: res enim judietata pio prie est, qi e con-th versiae finem imponit, non item Sententia, quae tantum Cim-
demirat, vel absolvit, ut proinde erret Do vi xtius (gi, qui tenetret judi iratae definitionem a Mode tino dutam omni Sententiae convenire. Transit sententia in rem judicatam, Si legitimo decem die
45쪽
s6 INSTITUT. JUR. CAN. PARS III.
ruin spatio non appelletur: qui enim intra legi limum tempus non appcllavit, j i in latae Sententiae Videtur acquieVisse. Quod vero res judicata controversiae finem imponat, inter ipSos litigantes iurum facit lia , etiamsi contra jus litigatoris sententia lata sit laoc est si vel maxime in applicatione juris ad factum judex erraverit ne alioquin lites in rei publicete & Ecclesiae pernietem oriantur: item
que pro veritate h betur ), & Sententia censetur bene prolata: quae est praesumptio iuris & de jure, O ideirco in contrarium probationem non admittit (c .
Sentenria defra itida transit in rem judicatam. S. XI. Transit autem iri rem iudicatam Sententia, qua princeps causa deciditur, non item simplices interlocutiones , quibus
acta judicialia ordinantur: hae enim potius mandata & jugsa judicum, quam Verae sententi Se Sunt, Inter locutiones Vero, quibus praeiudicium principi Causae Creatur, aut alias non leve gravamen infertur, ex principiis Veteris juris prudentiae in rem iudicatam videntur transiisse. Constat enim, Praejudicia Seorsum a causa principali tractata fuisse, & ab iis receptas appellationes, quod probat, elapsis decem diebus praejudicia ejusmodi in rem judicatam abli 3 se; appellationes enim Poti8simum introductae sunt ad rem judicatam
impediendam. Aperta quoque eSt Grati Ini leX, qua eadem vir peremptoriae exceptioni & definitivae sententia: iribuitur (d): atque inde utraque in rem iudicatam transire debuit. Verum legibus Justiniani mutata videtur juri prudentia , EXCeptiones enim peremptoriar eodem iudicio cum Principe causa tractantur, & desuper latae sententiae non transeunt in rem iudicatam, & ha C ratione ubi a sententia definitiva appellatum est, ad eXamen revocantur (e . Similiter iure decretalium auctoritas rei judicatae interlocutienibus etiam
peremptoriis denegatur f), & tamen eodem jure ab omnibus interlocutionibus etiam simplicibuS licet appellarer quae duo inter se non
satis cohaerent. Nes judicat ar non retractanda .
XII. Quoniam vero res judicata pro veritate habetur, non patitur reipublicae & Ecclesiae statu S, Ut Sententia. quae in rem judicatam transiit, facile retractetur, & novo eXamini subjiciatur: quae enim foret judiciorum utilitas, si res judicatae mallo starent fundamento, novis judiciis essent obnoxiae Z Status rei publieae, in quit
quit perspecte Tullius seu publica reipublicae salus maxime rebustualeatis continetur: & hinc imprudentiae ad scrinat, Si quis rem Judicatam labefactare conetur ': S inter exitiales eSitus Perditarum civitatum refert, si res judicatae rescindantur (c). Proinde nec ea
ratione, quod victus nova repererat in Strumenta, quibus Sententiae iniquitas aperte demon Stratur, caUSa semel Sopita SUSCltareSiudicata rescindi poterit d . nisi agatur de publico negotio, in quo publicae militatis ratio versatur (e . Tantum ex Principis induagentia liret res judicatas iterum tractarer quam Veniam Principes non facile concedere debent , Sed tantum ex magna causa: nec enim Cau SM, quae legum veniam justam faciunt, ad rei judicator auctoritatem Solvendam sufficiunt. l rigerim ubi remedio restitutionis in integrum locus est, ordinario jure res judicata eXamini subjicitura
sua: sententiae in rem judicatam Non transeunt. S. XIII. Sunt hero multae causae; in quibus sententiae in rem iudieatam non transeunt, etsi non appellitur, & idcirco recte retractamur. Ita carent rei judicatae a Uctoritate Sententiae nullae, quae
scilicet ab incompetente judice dictae sunt f , aut a competente quidem non tamen rite & contra solitum judiciorum ordinem sel; quaeque contra expressam juris constituti seia entiam proferuntur h ,
veluti si judex dixerit , potuisse defunctum e iam minorem quatuordecim annis testamentum condere, illudque Servandum esse, aut numerum filiorUm ad tutelae excusationem non prodesse. Non
valet quoque ipso jure, atque in rem judi Catam non transit sententia, quae prolata eSt Contra priorem, quae transivit in rem judicitam (i . Rei quoque judicatae auctoritate non donantur Sententiae ex falsis instrumentis, vel testimoniis latae . si judex circumventurum eorum fidem in judicando secutus fuerit ste , item quae abiudice pecunia corrupto dictae sunt (l , & sententia: criminales. in
quibus rei condemnati sunt, Si Vel maXime poenae, quae restitutionem admittit, subjecti fuerint; jure enim Civili rei semper audiendi sunt, st. innocentiam Suam Vesint demona trare, qua demonstrata ex capite innocentiae plene restituuntur tui . Communis quo-
Tit. D. de Sentem iii an passis ela restitutis.
46쪽
quo est interpretum decretalium doctrina, Sententias de vi matri monii, quibus pronunciatur, illud Valere, Vel non valere . in rem judicatam noti transire. Sed hoc dogma non levibuq argumentis Boeli merus oppugnat, qui tenet, sententias matrimoniales et judi
catae auctoritatem a Cei Pere, UNO ferine eXce P O Casu, quo sententia profertur Pro matrimonio, cui inceStum jure divino i nesse pro bari potest (. i. Et profecto decretales omneS, quibuS Communis sententia innititur, species Continent, ubi sententiae ipSae intrinseco vitio nullae Sunt.
Sententiae executio quo tempore facienda.
q. I. Quemadmodum Ieges in re publica nullius sunt utilitatis,
si in usum non deducamur; ita Sententia inutilis erit, nisi executioni demandetur, Itaque ubi sententia in rem judicatam transiit, intra tempus ab iure Statutum ejus executio lacienda est. Et quidem in actione in rem statim fit executio. ubi res ipsa, quae eXtat, tradi potest, at in actione in personam jure civili Imperatoris justiniani qua tuor metra Ses Conceduntur, qui a die condemnationis, vel si provocatum fuerit, a die Confirmationis Sententiae numerantur (ἰ ); quae quadrimestres induciae etiam fide jussoribus & mandatoribus prosunt (o . Humanum visum eit, Non statim in a Ctione in Personam manu armata rem judicat in exequi, ut rei Conventi pecunias, quas Solverent, Colligere Valearit. Easdem quadrimestres inducias
decretales probarunt id),nnisi tamen judex duxerit, praescriptum tempus producere vel Coa retare (e . Et hinc fortasse in multis provinciis invaluit, ut Statim a re iudicata vel post aliquot dies sententiae executio fieri queat, ni Si judex ad quadrimestre vel aliud tempus illam ex causa differat.
S. II. Jam rem judicatam eriequitur judex, qui sententiam dixit, si habeat jurisdictionem, executio enim sententiae aliquam Coactionem involvit, atque ideo Pars mixti imperii est, qu cd jurisdic
tioni cola arret (f). Hinc judex ordinarius, Sc a Principe vel sum
mo Pontifice dati rem judicatam exequuntur (a , plena enam augentur iurisdictione, eamque a Pontifice dati judices post sententiam
integro anno retinent, ut facilius rem judicatam exequantur (l j. Item iudex cui a magistratu mandata est jurisdictio, Suam ipse exequi ursentenciam, mandata enitti jurisdictione etiam imperium mistum transit se . Sed datus judex & arbiter, quod nudam notionem, non Jurisdictionem habent, rem iudicatam non eaeeqUuntur, Sed ab eis latas sententias, seu arbitria magistratus exequitur (d . Qua ratione arbitria, quae olim in causis Civilibus Episcopi proferebant, non ipsi Episcopi exequebantur, sed potius judicum officia, quibus id oneris leges impotuerant . Utitur vero judex rei judicatae exequendae gratia officiis Seu apparitoribus, quOS inde execut orestium appellant. S. III. Ordo executionis jure communi statutus hic egi , ut siquis rem certam restituere damnatus Sit, ea ipsa, si extet, auferatur etiam manu militari, ubi necessarium videtur (fJ. Quod si res ipsa perierit, aut propter debitam pecuniam executio facienda sit, mobilia primum capiuntur, inde immobilia, postremo jura CC nominae debitorum, se in per vero pro debiti mensura se). Ideo initium executionis est a rebus mobilibus, quod earum facilior & minus damnoSa, quam rerum Soli Solet esse distractio: & idcirco postremus Iocus nominibus tribuitur, quod in eis persequendis non tantum Cum ipSo reo, Sed etiam cum extraneis debitoribus saepe negotium habere oportet. Interim jure speciali cavetur, ne executio, nisi in
subsidium, seu deficientibus aliis bonis, fiat in stipendia, arma &equos militum (hi . Speciali quoque jure executio fieri vetatur in instrumenta ad agri culturam necessaria (r : quod jus hodie in multis loci S non Servatur, Saltem Si aliae bona suppetam. Extremum remedium contrs judicatos est carcer. S. IV. Quod si neqiae bona, neque nomina de sitorum repeta antur. quibus judicato satisfiat, extremum remedium contra judicatos erit . ut in carcerem detrudantur. Humanior namque via tentiaeSt. ut eo no I deveniatur, quandiu hon , quae capi distra inque possunt, reperiantur. Judicati autem in carcerem detrusi, tantum
47쪽
so INSTITUT. JUR. CAN. PARS III.
in cum todia, donec judicato satisfecerint, detinentur, nec credi toribus servire Coguntur. Emendata enim e St aspera illa decem vi ratis sententia, qua post dies justos Seu triginta, qui dabantur judicato faciendo, debitores in servitutem ad die bantur (u ). Q uo spectare videtur con titutio Diocletiani & Maximiani, ob aes alienum seroire liberos creditoribus jura compelli non patiuntur (b . Nec enim Vera videtur illorum sententia, qui teneat, ex regulis Romani iuris pro civili debito neminem manu injecto capi posse. nisi aliud ex presse Conventum sit. Ut enim ob Servat Gudeli nuS (ri, usus carceris ad custodiam debitorum ab Imperatoribus Sublatus non est, sed tantum prohibetur, ne debi t ores credit tribus in Servitium addi ntur. Sole mulieres jure novissimo Justiniani C in Ceri nequeunt mancipari. ut in re civili judicato satisfaciant (.i : quod jus hodie non aeque in omnibus Pro Vinetis Ser Vallar. De cessione bonorum. V. Shd non deest debitoribus carceris declinandi facultas, si nempe bona sua omnia cre: itoribus cedant : quod est exiret ordinarium beneficium, ex commiseratione per legem Juliam introductum (e . Cessio haec secundum Theodosii legem, priorum legum explosa Scrupulositate, sola professione O nuda voce et is msine iudicis venia peragi potest is . At in Gallia & Belgis debitores lataei praesentes in judicio discincti & nudo capite bonis tuis
cedunt, idque ne facilis cedendi libertas debitores in fr udem creditorum ad cessionem impelleret se). Cessis bonis, si culta s datur creditoribus ea judicis auctoritate Vendendi , ut EX LOrUm Pretio, Ser ala tamen tempori S & creditorum praerogativa, singulis satiSfiat. Tantum cessio pro de Si debitoribus, ne judicati detrudantur in carcerem : nam Si creditores ex bonis venditis solidum non a Coeperint, illi non liberantur; & idcirco si deinceps alia bona adquisierint, ea rursus creditoribus addici debent, modo modicum non sit, nec enim quotidianis alimentis privari debent (h . Boni Vim cessio ex Commi Seratione inducta est , & inde tantum eo bene fit io Juvari videntur, qui infortunio honis suis ceciderunt, ion ilern decoctores, & qui bona sua in fraudem creditorum di Ssipim. uerr que qui dolo curri Suis Creditoribus versati Sunt, utpote qui sciebant se solvendo non esse (i)ὴ indigni enim sunt commileiatione, qui
qui malis moribus se ad inopiam redegerunt, aut dolo damnum suis creditoribus ingerunt. suibus competit competentior beneficium. S. VI. Sunt nonnulli, qui ad evitandum Carcerem cessione non
indigent, quod singulari aucti sunt privilegio, S ultra id quod
facere possint. non excutiamur: quod beneficium competentrie dicunt. Tales jure civili sunt parentes, patronus, socius, maritu' ad dotis restit mi Onem ab uxore, & donator a donatario conventus (.t :inhumanum enim visum est, hos omnes Solidum aes alienum in causa judicati expungere debere, tibi eorum substantia solido non su sciebat & ad inopiam redigi , S eo nomine in Carcerem detrudi. Idem privilegium etiam Clericis Gregorius IX, concessit quadam decretali, ubi mandat, ut Odoardus Clericus, qui suis credit Oribus solvere damnatus . & ob rerum inopiam ad solutionem
tur, recepta prius ab eo idonea cautione, ut si ad pinguiorem fors tinam detenerit, debita perso Dat (b . Ex hac decretali docent interpretes, Clericii comperere beneficium, ut tantum in id, quod facere Possint, damnentur, nec requiri ad hoc beneficium obtinendum, ut illi prius bonis cedant , quod Fagnanus probat (c . etsi ex antiquis interpretibus aliqui tenuerint, Cessionem esse necessariam, Ecclesia contra reos indocat ci Ditem potestatem. S. VII. Antiqua est Ecclesiae disciplina, qua ecclesiaStica poteStas ad e Xequendas canonicas sententias in reos damnatos a civili potestate auxilium petere eon Suevit, Si quando opus esse iri elligeret, contumacibus vim adhiberi: Ecclesiae enim gladio tantum spirituali armata vim per se facere non potest. Extat hujus implorationis exemplum vel sub ipsis ethnicis Principibus: etenim adversus Paulum Samosatenum Patres Antiocheni, qui eum damnaverant, auxilium ab Aureliano Imperatore implor runt . ut e domo Ecclesiae, unde ille discedere nolebat, exturb3retur: reapse Imperator cum summo dedecore Paulum ejecit, quod Eusebius
narrat (d . Sed postquam Ecclesiae pax reddita est, in perpetuam regulam abiit, ut Episcopi ad suas exequenda s sententius, Si opus es Set, auxilium civilis potestatis implorareret. Et quidem de Clerico, qui legitime a suo Episcopo damnatus perseverat Ecclesiam perturbare & evertere, Synodus Antiochena statuit, ut per externam potenti sim, ut seditiosus, castigetur se): quod ipsum a Patribus Afri
48쪽
ba INSTITUT. JUR. CAN. PARS III.
canis etiarni Cautum ESt (a . Lapsu temporis ubi etiam civilis j ut id dictio misto imperio in structa Eecle ira Spirituali potestati acces sit, non adeo necessarium Ecclesiae fuit ad Suas exequendas sententias civilis potestatis auXilium, ipsa enim Ecclesia per se vim fa cere potuit, Saltem contra Cleri COS. Se in P r tameia ubi vi destituitur, potest a civili pote State Vim implorare ad Suarum seni enatiarum contra contumaces eXecutionem. Civili S vero Potestatis officium est imploratam opem n Oct d negare; Sie nimirum civilis potestas Deo servit (b , cli Eccle3iae matris spiritualem gladium munit & sustentat.
De appellationibus. Definitio H necessitas oppellationis. L Rei jud catae auctoritas suspenditur per appellationem, quae
Victi , contra Sententiam ordin3rium remedium Suppeditat. Appellare apud latinos saepe simpliciter Significat in jus vocare, verum injure civili & canonico appellationis nomine venit ab inser ore judice ad superiorem facta provocatio, ut is de cauSa amplius cognoscat, de prius la am Seniens iam corrigat, & in meliuS reformet. Ergo appellatio est species quaedam defensitanis, quae in civi me etiam a judicis sententia conceditur: & profecto satis dura di iniqua esset civium conditio, si primo judicio victi, nullo alio remedio Juvarentur, idque praesertim quando omni aetate cti in omni republica fuerunt judices, qui ob impetitiam aut iniquitatem sententias iniquas dixerunt. Ita in re et est constitutis civitalidius placuit , gradus jurisdictionis constitui ad causas primo judicio finitas iterum tractandas. Et quamvis appellatio non in Uaequam bene latas sententias in pejus reformet; neqUe enim utique melius Pronunciat, qui novi SSimus Sententiam dicturus est scia tamen id evenit non uitio rei, sed abutentium de pragatione. itaque veluti natura su:i judiciis inest appellatio, et vi judex omni vpellctrione remota italus fuerit. Formula enim illa frivolas tantum & frustrato rias provocationes reiicit, non vero eli cludit appellEtionem, quae in jure expresse conceditur, aut Si sententia manifestium contineat
Appellationis species.c II. Appellatio in judicialem & extra iudicialam iure decretalium dividitur. Judicialis adversus actum judicialem interponitur, postquam judicium citata parte initium coepit, Veluti adversus sententiam aut interlocutionem. Eaetra judicialis est Provocatio a gra-Vamine per Privatos, vel per sudicem extra judicium illato vel inserendo, veluti si privatus alimenta neget, aut Si in alterius injuriam alienationem taciat, aut si judex de facto non causa cognita judicet, aut alias voluntariam jurisdictionem exercens, aliquem ab electione aut beneficii collacione excludat (a . Si appellatur a gravamine per partem illa to, Potius pro Ocatio ad Caia Sam, quam vera a poetiitio est ab . Accedit vero ad naturam appellationis eg- trajudicialis appellatio, quae adversus actum judicis eae tra judicium gravantis interponitur: etenim apud iudicem Superiorem Propon tur, de quidem intri deeem dies a scientiae tempore (c), intra Ennum a die inter poetitionis finiri debet ( Q. Caeterum gravatus non vetatur aliis iuriq remedii gravaminis reparationem P Stulare, quo casu judicium nihil commune habet cum appellatione. A sententia Episcopi appellabatur nodus provincialia. S. III. Secundum veteris disciplinae regulas a sententia Episcopi in causis eccle asticis provincialis Synodus jure ordia aerio appellabitur. Et profecto statuit Synodus Nicaena, ut si qui ex Clericorum vel Iaicorum ordine ab Episcopo communione pii Ventur, ad Synodum provincia em querela deferatur, & coacta Synodus ex- Pendat, num quid pusillanimitate, Vel contentione , et es aliqvi ejusmodi Episcopi uperbi tute conran unione pulsi sinu (e . Hinc Concilium provinciale bis in anno celebrabatur, tri ita damnatis querelas suas intendere liceret. interim damnatis usque ad futuram Synodum tanquam excommunicati ab omnibus haberi debebant, nec propterea ab aliquo E piscopo admitti poterant in communionem (l j. Ergo ejusmodi provocatio Epi copi sententiam non tu Spendebat, tantumque operibatur ut Causa in Synodo iterum tractaretur, Et ps Olaeto quae utilit aes erat ex communicationis, Si Propo, ita Pro Vocatione Sententia Su pensa remae aeret, donec celebrato Concilio de ejus justitia Constaret
A nodo pro Dinoiuli major nodus non qppellabatur. S. IV. Per appellationem ad Synodum provincialem delatae cau-
49쪽
sae, & ibi definitae, inde ad majorem Synodum, nova inter poti ta appellatione, non deferebantur, idque verum erat etiamsi Epi;-copi primo judicio accusati , & dam ait e Sient: sic enim ferebat primorum saeculorum disciplina, ut in provincii S ego rite causae ibi finirentur. Sane Synodus Antiochena edicit, ut si in damnando Epigiacopo Concilium pro vinetale non eo a Tentat, Vie in se Pro vi net a: Eoiscopi advocentur, qui cum Episcopi S comprovincialibus qua: stionem
finiant (u); at si concordibus Synodi SusFrigiis Episcopus damnetur, iis ne amplius ab alii r judicetur, rej pro victri r Eoi coporum sirma maneat sententi et ib). Hoc Canone Antio rheni Patres aperte habent, Episcopum concordibiis Synodi suffragiis damnatum, ab aliis iterum non judicari, & ideirCo ad Superiorem Synodum omnino excludunt provocationem. Praeterea tanquim a Synnio Nicaena cautum docent Africani Patres in litteris ad Caelestinum Pontificem. ut causae omnes etiam Episcopor Um in Synodo provinciae definitae non retractentur, nec ab ipso Ponrifice in irritum mittamur. Prudentityime iustissimeque prodiderunt, Canones Nicaeni, quaecunque negotia, ubi orta sunt, finient i, nec unicuique pro Uincim ratiam sancti Spiritus d. futuruw, qua oequitas d Christi Sacerdotibus es prudenter Dideatur, H constaratissime teneatur te . Explicatur Canon XII. Antiochenus. S. V. Verum e m navero disciplinae per Caenones Antiochenos expres se adversari videtur alter Antiochenus Canon, qui permittit, ut sente retiae in provincia lata in majori Synodo per appellationem retractetur. Uerba po Sterioris Canonis sunt ) : Si quis d proprio Epiros'o Presbter, aut Diaconus, aut d Synodo fuerit Episcopus forte damnatus, si Imperatoris auribus in testus extiterit, oportet ad ma-jur E ire oporum converti Concilium, G quae putaverint habere justa, pluribus Episcopis suggerunt, G eorum discussiones si judicia praestolentur. Sehelestratus opinatur (e , per Canones Antiochenos non vetari a Synodo provinciae ad majorem Synodum appellationes; &ita Canon em XV . quo edicitur, judicium Contra Episcopum concordibus Synodi provincialis suffragiis latum non retractari, ita accipit quasi statuat, non retractari adhibitis vicinae provinciae Episcopis, quale retractationis judicium adhibendum erat, Si Episcopus non concordibus Synodi su Tragiis damnaretur. Alii alias, sed praeferendae Petri de Marca interpretatio (F , quae habet, Patres Antiochenos tum concedere in synodis provincialibus finitas causas ite
CAP. XXXII. DE APPSI LATION. y;
rum tractari , si id Imperator divalibus suis permitteret, & Concilium daret: & si net gent restitutionem Clericis damnatis, qui a Pera toti moles iam in f,rant, id eo casu locum haebebat, quo restitutio ab Im eratore pete biriar, non vero si ille rogabatur, ut ad causae retractationem majorem Synodum cogeret. In nodis finitae cavsae jussu Principis retractabaritur. g Vl. Et sane causas Episeoporum in Synodo provinciae fim-; in majori Sunodo potuisse retractari, Si id divalibus seu imperatoriis rescriptis Concederetur, pluribus exempli S Constat (.i . Ita Ail, an s iu & Marcelli Ancyra ni Episcopi causa in Synodo Sardicensi jussu Imperatorum Constantii in Constantis iterum lili licatae egi, quod constat e X epistola Synodicae ad Julium Papam. Nam, ait Synodus, religi opissimi imperatores permiserti rat, ut de integro universu discursu tracta entur (b , quasi Sine illorum venia retr ictatio non Ecuerit Item Photinus in Synodo Sardicensi vel LN n ae haereseos a uetor damnatus a Constantio Imperatore impetravit, ut iterum causa in Synodo Sirmiensi agitaretur, quod Epiphanius iraedit (c . Sic etiam Chrysostomus judicatus a Synodo ad Quercum, egit apud Arcadium, ut aliud Concilium Conoederet, in quo iterum caeus a ista tractaretur (d): quod Concilium reapse Convocatum est, licet in se liciter Chrysostomo nihil tale merenti cesserit. Et qui alias poterat maius Concilium e elebrari, nisi id Imperator Concederet qaarto enim speculo taenium in aes inuam ti ordinariam Jurisdictionem Synodi pro unciales abierant, magores vero Sine Pi incipis
conceSSione non poter .im celebrari.
peltationer ad Synodum dioeces inam quando receptae. S. VII. Disciplina, qt e h. bebat, a Synodo provinciae jure ordinario non esse ad majorim Syrio dum pro VOCallonem, i ri Hielestis Orientis stetit usque ad Synodum generalem Co tam inopolita-naem anno CeCLX Ti. Celebratam, ubi novus eccle a Micae pom statis gradus in timius est. Etenim ea Synodus Fessi etiam Orierim lem, que quinque dioecesibus Civili t u 3 Cominebatur, in quin it e fiet Ce- Se S ecele , in Sti eas p raitae est, & uritu Sexajusque d Aeces i a Cpi , hauctoritatem tribuat alministrandi omnia, quail ita SutS dri uso et tirrebant, ita tamen ut primuin causarum de Epis copi S juclidimn
in Synodo provinciae agitaretur (c . Diorceu i, Pstri , US COAstantino Politinis est tractus plurium provinciarum, quae sub una metros tali sibi adhaerent. Ita per Orientem Synodi dice eeslinae in assiduam ju-
Cons Petriis de Murea loe. cit . . Epi l. svnod. Co P . sardi c. inter fragmenta Hilarii.
50쪽
s6 IN ST TU T. JUR, CAN. PARS UI.
risdictionem abierunt, easque sine speciali Imperatoris venia ex dioecesis provinciis exarchus indicebat; Simulque receptum Synodo provinciali Synodus dice eeSana appellaretur. Nova luee dii ciplina per Synodum Chalcedonentem eoniirmata eSt, Sed non sina aliqua mutatione; arbitrio enim con querentium Permissum vi metropolitae ves apud suae dioecesis exarchum, vel apud thronum Conctantinopolitanum deferantur & accusentur (a . Et Justinianus aperio Cavit, ut causae Episcoporum in Synodo provinciali iudicemur &in cani appellationis ad Patriarcham uniuscujusque dioecesis defe
Variae rententiet de appellationibur ad Ponti Leem. S. VIII. Magna interim Contros er Sia e Si inter dOCtos. an ex veteri disciplina in causis ecclesiasticis, Sive Episcoporum, sive Clericorum, quae in Synodis judicabantur, reC. stae erant ad summum Pontificem appellationes. Petrus de Marea . Launius, Ger basius , Quesnellus, Du pinus, Febronius aliique negant. veteri iure appellationes ad Pontificem fuisse usurpata S. Contra Cardinalis Ballar minus I Perronius, item Da Uidius, Christianus Lupus. N. Alexander aliique magno numero eas Veluti Consectaneum primatus Romani Pontificis tuentur, & inde tenent, semper licuius e in judiciis ecclesiasticis Pontificem appellare. Sed non omnes, qui utrinque sentiunt, per omnia inter Se conveniunt. Etenim Petrus de Marca in solis disciplinae causis pontificias appellationes admissas fuisse negat , quas tamen in causis fidei credit in usu fuisse (c : contra Dupinus nec in fidei causis Pontificem appellatum fuisse contendit ( Q. Alii in solis causis Episcoporum Pontificem in veteri disciplina appellatum fuisse contendunt, non vero in CaUSis Presbyterorum & aliorum Clericorum, quorum causas in provinciis finiri consuevi SSe tenent, quum Contra Alii docent, etiam in causis inferiorum Clericorum Pontificem appellare licuisse. Quaestio ista salva fide, qua chri Stiarii Sumus, agitatur: & modum quidem excessit Christianus Lupus, vir alioquia pius, & multae, sed indigestae eruditionis, qui veluti Profanos & NOVatore S trad Utit, quot quot appellationes ad Pontificem ex veteris disciplinae regulis non admittunt. Quod ad me attinet, libens agnosco jus appellandi Romanam Sedem a Synodorum inferiorum judiciis tanquam consectaneum primatus Romani Pontificis in universam Ecclesiam haberi posse; est enim Romanus Pontifex caeteris Episcopis superior; na iuralis vero ratio dictat ab inferioribus judicibus superiorem appel
S. IX. Verum enimvero non semper hoc jure appellata onum Sedes Apostolica usae est et ecclesiastica scilicet disciplina Constatu Iccessit eo tempore, quo per persecutiones iura omnia primatus explicari non poterant, disciplina vero semel recepta deinceps longo tempore stetita Et ProseCto quarto saeculo recepta videtur fuisse sententia. quae habebat, causas in Synodis occidentalibus judicatas non posse in Synodis Occidentis retractari, & vicissim; quam disciplinam Patres Concilii Antiocheni diserte proponunt ia): &Episcopi orientales, qui Sardicam convenerant, iterum inculcant, Caurumque secessionis suae rejiciunt in occidentales, qui ai versus veterem Ecclesiae consuetudinem de causis orientalium cognoscere vellent (b . Eo etiam spectat Ambrosius, qui in Concilio Aquile-jensi profitetur . esse consuetudinem hujusmodi, ut in Oriente Orientalium esset Concilium, intra Occidentem Occidentalium. It i que hac posita disciplina nullae erant, saltem ab Orientis Ecclesiis. proprie sigdictae ad Pontificem appellationes: qui enim orientales, qui tenebam, res in Otiente judicatas in plenario occidenti; Concilio retractari non pos e, facile Sinerent, apud Sedem Apostolicam iterum judica ri y Occidentis Episcopi propositam ab orientalibus disciplinam non neg bant: tantum contendebant, ut causae Ecelesiarum Apostolica rum, praesertim Alexandrinae, Si de deponendis earum Episcopis tractaretur, cuin summo Pontifice & Synodo Romana communica
X. Aliis quoque monumentis demonstratur, ab Ccclesiis orientalibuS, praesertim in causis di Sciplinae, olim Summum Pontificem appellari non consuevisse. Synodus certe Chalcedonensis gradus ecclesiasticae jurisdictionis recensens, adversus decretum Sunodi dioece sanae aut Sed is Constantinopolitanae nullum damnatis Proponit remedium (d), propositura profecto Si alium superiorem judicem damnatis liceret appellare . quemadmodum fecit in causis Clericorum & Episcoporum, qui a suo Episcopo, aut metropidit molaesi erant. Et Justinianus conceptis verbi et edicit, a judicio Synodidioecesanae omnino non dari appellationem (e); Voluit enim, ut causas Episcoporum, siv de ecclesiastico jure, sive de aliis qui busdam rebus metropolitanus & Synodus provinciae judicent, Pa triarcha vero, si appellatio interponatUri item Ut cauSas metro