장음표시 사용
71쪽
ras INSTITUT. JIJ R. CAN. PARS III.
dit (a . Restitutione inde impetrata, omnia in Pristinum statum
reducuntur, lae io aboletur, & qui que, qu e Sua Sunt, recuperat ibI, etenim restitutio impetrata non tantum impetranii Prodest, iterum
et , contra quem conceditur, sua jura rei tituit : quod aetoriae aequi tat i conveniebat. Uno autem decreto eX Principiis Romani iuris conceditur in integrum re titutio, negotium re Scinditur, & quisque juq suum recuperat, ut Opus non Sit vulgata illa judicii diuisi ne in rescindens & rescissorium, quorum illo Petitur rescissio ejunquod gestum est, altero juS nobis restitutum Persequimur, quod Strauchius, Bach ovius at iique observant. Sed de restitutione in integrum amplius quam inStituti ratio postulabat.
De criminibus ecclesiasticis , E primum de apostasia. Eoelesia in foro interno in omnia crimina anima uertit.
S. I. Quandiu forum poenitentiale unum suit, internum nempe.
Ecclesia in omnia crimina, Sive a Clericis, Sive a la icis admissa potestatem eXercuit , eaque vindicavit non pinnis ad vindictam publicam spectantibus, sed ea nonicis Poenitentiis, quae in medicinam& conversionem reorum infligebantur. Et quamvis si christiani accusati crimina negarent, in De CCata Episcopi inquirerent, testium
depositiones audirent, O canonicis poenis contra peCCatores procederent; tamen haec omnia uni Ce ad iPSius Peccatoris reconciliationem spectabant: imo & cum Sacramen o Poeni lentiae connectebantur, quod post Molinum Espenius observat sc). Itaque hac stante disciplina distinctio criminum inter ecclesiastica & civilia ignota
erat, eo nimirum SenSu, ut illa Solius ecclesiastici sudicis cognitioni, haec solius magi qtratus imperio addicta essent. Quin potius qui Propter Crimen a magi iratu Punitus fuerat, quia C vili examine &convictione Crimen publicaium erat, Poenitentiae Publicae post toleratam poenam i ivilem subjiciebatur; & vi cissi in post actam publicam paenitem iam saepe rei Poena civili affecti sunt. Irrogata enim civili poena, reus punitus, non sanatus censebatur : & contra irrogata poenitentia, Supererat adhuc poena civilis, quae vindictam publicam spectabat. Episcopi forum externum ad omnia crimina exteridiant. lI. Haec disciplina ferme ad sarculum decimum secundum stemtit: quo tempore forum poenitentiale in duo separatum est, tu
ternum nempe, & externum, seu judiciale, quorum illud a crament ili ratione crimi Na omnia ex Poenitenti se reguli; punit & mercet: hoc vero Per judiciorum ambages O formulas procedit (a . &pceii is quaeri loque irrogat a civilibus non multum di Tormes. Et repitus forenSis, qui restituto legum Romanorum studio in Ecclesiam intravit, hanc duplicis fori distinctionem videtur invexisse: ubi
enim aliqua causae cognitione opus esse videbatur, forenses titu se receptae Mint, a quibus Poenitentiae Sacramentum abhorrere videbatur. Hac inducta duplicis fori distinctione Episcopi eorumque officiales omnium criminum Cognitionem, etiam adversus laicos, in foro externo sibi vindicabant, quasi esset omnino idem crimina in foro poenitentiae Canonicis poenitentiis eluere, & eadem per soriambages in exteriore foro vindicare. Certe hae philosophia Innocentius III. imbuius erat, & inde concludit, judicare de peccato in foro externo ecclesiasticae esse cognitionis (b . Non intendimus, sunt
Pontificis verba , judicare de Diisso, cujus ara ipsum t Regem xpectat
judicium; sed decernere de peccato , c tis ad nos pertinet sine dubitatione centura, quam in quemlibet exercere possumus, debemus. Quin ex eodem principio, quod cognoscere de peccato ad Ecclesiam pertineat, ecclesiastica iurisdictio producta est ad omnes laicorum civiles lites, quibus saltem ex una parte peccatum aliquod ine
Distinctio eriminum qua ratione inducta. S. III. Itaque perspicientes christiani Principes, eorumque magistratus forum externum & Contentiosum esse plane a loro inter no & sacramentali jam separatum, neque amplius procedi ab Episcopis, seu eorum officialibus ratione Sacramenti, neque pcEnas Canonicas infligi in poenitentiam S emendationem: sed potius inodo prorsus forensi, O poenas in meram vindictam pecuniariam, aut Corporalem irrogari, sensim coeperunt laicorum causas criminales in foro eX terno, non Secus ac civiles, Sibi reservare. Hini: distinctio criminum inducta est, qua quaedam Soli ecclesia Sticae cognitioni, quaedam magistratuum imperio ces erunt, multa vero qua Si in confinio utriusque fori relicta sunt. Spectat vero distinctio is a forum externum. nam in foro interno & sacramentali etiam hodie E. cle iade omnibus etiam laicorum Criminibus cognoscit O judicat , eaque salutaribus poenitentiis eluit,
suid crimina ecclesiastica, civilia, communia. S. IV. Sunt ergo ex regulis novae disciplinae erimina, vel ecclesiastica, vel ei Ditia, vel communia, sive mistu. Eccle ianica fid m
72쪽
ido INSTITUT. JUR. CAN. PARS III.
N his soridiri dilecte laedunt, eorumque Na hic t ex regulis canonicis determinatur, qualia api Sta Sia, b ere i3, Schisma, simonia. Sa clamentorum profanatio, sigilli Sacra mentalis fractio, neglecta in honustiis assiduitas, & hujus generis alia. Civilia sunt, quae directe laedunt rempublicam, nec AliqUid habent Spirituale, nisi cti minis in f ro interno absolutionem & Poenitentiam , qualia homi cidium, peculii tus, plagium, furtum. Et demum Commutata, seu mi ta . quae eodem tempore rempublicam & religionem laedum, qualia esse dicuntur adulterium, Concubictatus, Sodomia, Sacrilegium, sortilegium, Crimen usurarum. In veteribus Canonibus & decretalibus Gregorii IX. ferme de omnibus criminibus tractatur, sed quatenus SPectat Carioni Cas poenaS, aut eas, quae in judiciis ecclesiasticis irrogabantur. Nos hic tantum de praecipuis ecclesiasticis oriminibus agemus, non Vero de Civilibus aut mistis: ecclesiastica enim crimina propria juris Canonici Sunt, eorumque natura tantum ex regulis canonici S aeStimatur & definitur.
Desinatio sportasiae. R V. Maximum inter ecclesiastica crimina a P tasia est. Generatim apostasia est desertio, apostata vero deSertor: hinc angeloriam vos talarum Cyprianus meminit sui, di Augustinus vostariam primi homi nis di x:t ibi: quo Sensu et taem vostatae veritatis apud Terrullianum o currunt e . At speciali notione Praesertim apud Graecos Patres apostasia denotat a fide Christiana, quam quis in Baptismo professus est, defectionem. Ita veri apostaei se Sunt Chri Stiani, qui PoSt Baptismum Christo deficiunt, qualis dulianus apos data, qui idelictione sua magno christianis incommodo fuit. At latiore sensu apostasiam etiam admittere C Seb Amur CaleChumeni, qui a Catechesi desciscentes, ad aras di templa ira n Sibant. Nimirum iri veteri disciplina catechumeni edito Christianae religionis Suscipiendae deSiderio, generale christiani nomen consequebantur, eorumque multi etiam finito catecheSis tempore Baptismum uSque det Terebant, & inter in ran quam christiani ha beba n ur (d . Hinc si clechumeni a propo: ito deficer 'ni, rei apostasiae erant, & reapse Theodosius M. catechumenos Christum derelinquente' apostatis accenset (e , licet longe maius crim in e set illum in clorum seu fidelium apostasia. Ut vero apoStasia admittatur, Suffcit christianam religionem deseruisse, nec requiritur ad aliam tran itus; & profecto apo tatarum pejores videreri possunt, qui Christo reljcto nullam deinceps religionem profiten-
CAP. XXXV. DE CRIMINIBUS &c. i l
tur, Deum non e SSe impie delirantes, qualis fuit Lucianus quidam Salnosa tenus M. Aurelio imperatori aequalis (u).sostatae ultrone , qui ad ethnicos transibant. S. VI. In veteri disciplina apostatae duplieis genetis videntur suisse, alii enim Sponte sua & t edio Christianae religionis affecti, alii metu coacti a Christo deficiebant: inter quos magna erat di
ferentia, nam spontanei apostatae per omnem vitam Ecclesiae communionem fugiebant, coacti vero ad Christum revertebantur, simul ac opportuna eis oblata ESset occasio. Et quod spectat ultroneos apostatas, ii vel ad ethnicos, vel ad Judaeos, unde ad Christum ConverSi erant, ut plurimum transibant. Qui ad ethnicam superstitionem revertebantur, a magistratibus vocati, ut plurimum deorum imagines venerabantur, & Christo maledicebant: quie erat solem nis muratio Chri tianae religionis ab ethnicis exigi solita ut ex Plinio constat (b , qui de multis christianis, qui jam sponte sua ad idola transierant, ita ad Traianum refert: Omnes ta imae inem tuam deorumque simulaora Denerati sunt, ii G Christo maledixerunt. . Tempore Trajani in Bythiniae & Circumpositis provinciis hujus neras apostatae multi fuerunt, Censet quesidem Plinius, venia & indulgentia multos ex Christianis ad ejuratos gentium ritus facile redire. Certe satis constat, Sunt Plinii verba, prope iam desoluta iam rpla coepisse celebrari : H Sacra solem'ia diu intermissa repetia turrim- qtis venire victimas, qua iam adhuc ruris imi emtor. in Ueniebat tin
ex quo facile est vinari, quae turba homi m emendari possit. si sit
Apostat et ultronei, qui ad Judaeos transglarant.
II. Qui d serta christiana religione ad Judaeos transibant. non omnes Uusdem conditionis erant. Alii christiana religione pror sus Mutata judaicium a in lectebantur, qualis Aquila ille fuit . qui primum C misti inu i, & interpres bibi torum, inde propter sttidi inmastrologiae 1 celesia eiectus, transiit ad Jud vos, & noeam biblio i tam versionem Christianis insensam elaboravit, quod Epiphinius testatur (r . Alli chrastiana in religionem non penitus abiiciebant, sed eam cum judaica commiscebant, I inde velint hybridam religioni S speciem comminiscebantur, quod Cetant hianos, NEZar eos, Ebion neos aliosque luereticos fecisse nugustinus testatur (d . Istius modi miscellis mavis tris Iae. Gotho laedus adnumerat Coelicolas (e , qui circumcisionem & Baptismum conjungebant, rejiciebant veto doc-
Gothoiri in a. 1 f. C. Theod. de J aeis, caeli colis tk Samarit.
73쪽
i a INSTITUT JUR. CAN. PARS III.
trinam de Trinitate, unumque Deum coeli Conditorem adorabantunde Coelicolae audierunt. Alii demum nullum iudaicae religionis dogma amplectebantur, sed in remotioribus quibusdam litibus &consuetudinibus Judaeis adhaerebant, a C i a in Sabbato ratiabanturanore judaico, convivia cum JDdaeis agitabant, eos adibant ad recipienda phylacteria & amuleta ad morbos Curandras, in quibus Judaei peculiarem & potentiorem a Vem pos Sidere Credebantur. Sic ritibus judaicis utentes christiani, veri religionis de Sertore S non erant; at dubio procul graviter peccabant, quod judaicis variit itibus Communicabant , eXtantque reapse in veteribus Conciliis multi Canones, qui in ejusmodi christianos Censuris ecclesiasticis animadver
De thurificatis G sacrificatis. S. VIII. Venio nunc ad eos, qui mei u & vi tormentorum oppressi a religione christiana de ciscebant, & proprio nomine lapsi dicebantur, ut videre est in Cypriani libro de lapsis, ubi variae eorum species recensentur. Erant vero lapsi alii thurifari , seu sacrificati, alii libellatici, quae vocabula in operibus Cypriani saepe occurrunt. Et thurificati quidem dicebantur, qui diis thure si lino
avsticaverant , ut Plinius II. habet si j. Thuris sumtus & vini liba
tio duae partes erant sacrificiorum, quae diis offerebantur, & inde evidens desertae christianae religionis signum thurificatio habebatur,
ut pote quae peculiarem deorum Cultum continebat. Sacrificati erant, qui sacrilegis contactibur manux suas atque ora macia lassem, ut idem
Cyprianus loquitur (e , hoc est, carnes diis immolatas Comederant; signum enim idolatriae erat idolothyta , Seu res idolis immolatas,
praesertim in templo, comedere. Non tamen omnes sive thuris cari, sive sacrificati eandem apostasiam admittebant. & eadem omnes poenitentia plectebantur, sed cri meri majus, aut minus ex adjunctis censebatur: quae adjuncta Cyprianus exequitur, & varia lap orumces mina distinguit. Nonnulli enim statim ac persecutio suborta esset, antequam appellarentur, spnnte sua adibant templa, uitroque offerebant sacrificia, quasi qui occasionem Spectabant ad christiana in religionem eiurandam, quorum crimen immanissimum erat d); quum alii tormenti & metu victi thure & vino supplicabant. Praeterea interer l, utrum tantum ipsi pro suis omnibus, & universa familia
Sacrificassem, an etiam uxorem, liberos, familia res, amiCOS UB Suos
ad idem facinus compulissent. Et inter eos ipsos, qui cos Cti Samcrificaverant, discrimen erat, uirum id fecissent laeti & vestibus pretiosioribus induti, an toti ad moestitiam compositi & flentes se . De
id) cypria in de Lapsis. et Cyprian. epist. v n. ad Autoniam
CAP. XXXV. DE CRIMINIBUS &e. a s
De libellaticis. S. IX. Libellatici nec thure nec sacrificio religionem deserebam, at rei erant idolatriae, quod libelli religionem abnegarent,
etsi non salis perspicuum sit, in quo potiSSimum eormn Crimen Constiterit. Baronius unum libellaticorum genus fuisse opinatur (iij, duo Albaspinaeus (b , rectius Bing bamus eos in tres gradus partitur se .
Nonnulli magistratibus se non esse Christianos aperte profitebantur, religionem suam vel voce, vel libellis negantes, seque idolis sacrificare Paratos es e affirmabant, Si a magistratu juberentur. Alii nee adurabant, nee libellum adurationis ipsi exhibebant, sed vel amicum ethnicum, vel servam mittebant, ut ipsorum nomine sacrificaret, vel fidem abnegaret, & hoc ip o libellum securitatis
a magistratu ipsis impetraret, quasi mei SSent, quod eorum nomine alii fecerant, de qua libellaticorum specie loqui videtur cle rus Romanus litteris ad Cyprianum datis ( l . Alii demum perspicientes, quod praesidis ira pecunia & muneribus restingui posset,
apud magistratum veniebant, & se esse Christianos, nec Sacrificare Porumse aperte fatebantur, ideoque ipsum rogabant, ut libellum daret immunitatis , pro eo munus aCcommodatum osse rentes. Sic libellati coram species Bingliamus di tinguit, & describit; at quod
spectat ultim im speciem, ejus descriptio maneae videtur; etenim qui munere dato injustam Tereationem redimebant, donabantur quidem securitatis libello, Et simul linelio scriptum erit, quod jam Sa-Crificaverant, etsi id nunquam fecissent (' : quae abnegat ion is simulatio revera abnegatio erat, ut recte I ori holdus censet (f). Primi & secundi generis libellatici veri apostatae erant, eosque Cyprianus merito thurificatis & sacrificat s accenset: at qui professa Christiana religione iram tu ducis pecunia extinguebant, ne ad sacrificandum e gerentur, rei erant tantum, quod in libello dice-xetur, illos jussu praesiduiri sacrificasse,
Isololatriae adjutores es fiutores.
S. X. Veris idolola tris accedebant, qui superStitiosos gentium ritus adjuvabant, vel imitabantur; hi enim idololatriae rei quodammodo hubebantur, & veluti susceptae religionis proditores. Tales in primis erant christiani, qui flaminis, Seu sacerdotis ethnici munus in se recipiebant, cujus officii pars erat munera, hoc est ludos, spectacula & oblectamenta populo exhibere, quod si fecissent,
74쪽
id INSTITUT. JUR. CAN. PARS III.
sent, etsi non Sa Crisi Carent. tanquam Suferstitionis ethnicae adiutores iractabantur. Nimirum ludi & spectacula eXhibebantur diebus festi ethnicorum, & in deorum cultum, I ritibus idololatricis scatebant.& hinc flamines, etsi non immolassem, veluti adsutores idololatria, rei erant, & severa poenitentia punieb3ntur. Fl. miraes, inquit Sunodus Illiberitana se , qui non immolaυerint, sed muNUS ZGrataim dederint eo quod se d funestis abstinuerint sacrificiir. placuit in De eis petr-
retri communion em, octa tamen leti timet paenitent ict. Item omnes Scenici, histriones, aurigae, qui ei irru' in Dublicis Spe Ut ACU lis agitabant,
tanquam fautores & adjutores idololatriae habiti (bj; theatrum enim N publici ludi partes erant pompae & cultus Satanae, Cui Christiani
in Baptismo renuntiaebant. Eodem crimine se adstringebant idolorum artifices, quique aedificabant, vel ornabant gentium aras & templa (o : item qui victimas & thus ad idololatriae usum vendebant (ct , ta si qui alii erant idololatriae adjutores, quorum crimina Binghamus recenset (e .
Idololatris olim etiam in fine absolutio denegata.
S. XI. Jam vero quod Spectat poenas in apostatas ab EccIesia, decretas, ii, praesertim si etiam idololatriae rei essent, ante Cypriani aetatem non Solum Ecclesia ejecti; verum etiam in fine vitae absolutione donari non solebant, etsi poenitentiam egissent et quae Severi Simma disciplina praecipue in Ecclesiis Romana, Hispaniensi & Africana servabatur. Et profecto Tertullianus in libro de pudicitia, quem Montanista Scripsit, plurii us in locis affirmat, catholicos idololathiista homicidis pacem negare, & inde concludit, negare etiam debere moechis. InStar omnium sint verba ista. Idolatram es homicidam semeld mnas: moechum dero de medio excipis: idololatriae successorem homicidae antecessorem (f). Ouibus verbis vir Montanistae invehitur in Zephirini Papae Decretum, quo primum in Ecclesia Romana PaX SEU AbSO- Iulio moechis data est, &ex negata etiam in fine idololatris & homicidis absoluti ne concludi ur eam nec moechis dari debuisse. Patres quoque Concilii L liberit ni tum aliis criminibus, tum maxime idololatris in fine denegant absolutionem (e . Placuit, ut quicunqVepori fidem Baptismi salutaris adulta aetate ad templum idololatri iturusclccesserit, fecerit, quod est crimen capitale, nec in De eum commu nionem, hoc eSt absolutionem, occipere. Coepit fortasse Severa diSciplina post Saeculi secundi medietatem, eaque severitate fideles Ecclesia admonitos voluit, ut a lapsu summopere sibi caverent: tem po
CAP. XXXV. DE CRIMINIBUS &e. r ;
pore enim Persecutionis necess3rium Visum est inta ridere rigor. m, ne communionis concesset facilitas homines de reo cuiatione securos non
retio caret d lusu, ut Innocentius I. Papa loquitur (a . Negabat xero Ecclesia veniam idololatris & aliis magnis criminibus, non desectu potestatis, sed severitate disciplinae, quo a Novatianis distibat, ut recte Albaspi meus, Beve regius , Cardinalis Bona, aliique obser
Contraretae sententiae exceptiones rejiciuntur.
S. XII. Non desunt interi in viri docti, inter quos est Natali; Alexander G, qui ianta severitate offensi contendunt, nunquam magnas Ecclesias in suae pacem S absolutionem peccatoribus, qui poenitentiam ederent, denegare con Suevisse. Itaque ajunt, Tertulla anum in libro de Pudicitia, quem Montanis a ScripSit, falsam Eeclesiae Romanae tribuisse disciplinam , ut haberet . quo Montanum tueretur, qita negabat, Ecclesiae jus esse ad gravia crimina dimittenda : communionem vero in Illiberitanis Canonibus non absolutionem, Sed Eucharistiam interpretantur. Sed vix veri speciem habet Tertullianum hominem severum falsam dirumciplinam Ecclesiae Romanae tribuisse: ex denegata enim idololatris & homicidis absolutione
argumentatur Contra catholicos, qui Ecclesiae in dimittendis cri im- Di Dus poteStatem vindicabant f ut Proinde neceSSe sit, ea de re inter paries convenisse, aliter e X re non ab omnibus agnita non nisi stulte Conclusisset d . Praeterea communio in Illiberi tanis Canonibus a solutio est, nori Eucharistia, quod Petavius, Sirmondus, Alba spinams, Motanus observarunt; origine etaiin Sm ea vox commercium cc Societatem, quae inter fideles erat, denotat: & fideles lapsi in eam Communionem per absolutionem redibant. Et reapse in veteribus monumentis voces pax, commuirio, Seu communicatio, reconciliatio
sibio lilio, Saepe Promiscue accipiuntur pH. 'Poenitenti et apostatis imponi solitae. S. XIII. Sed tandem ab hac severitate Ecclesia descivit, iamque aetate Cypriani & in Romana & Carthaginensi Ecclesia apostata: qui poenitentia ductus ad religionem revertebatur, absolutio dabatur; in Ecclesia vero Hiispaniensi non nisi post finitas persecutiones idolol iris absolutio dari coepit. Hi ne in Canor ibus Varia poenitendi lcmpora longiora, aut breviora apostatis praescribi coeperunt ubi poeni entia ducti ad Christum revertebantur. Varietas iij a poeta era tuae a vatietate criminis pendebat, nec enim omnes apostatae eodem
in Can. v IN. Cone. ni, id, Lia in I. epilat. III ad Exuperium.
75쪽
, 6 INSTITUT. JUR. CAN. PARS IV.
tormentorum , alii occasione Veluti in Vitiante, alii metu tormento rum quidem , sed laeti, a di flentes sacrifica exant, atri thuq adole verant: quas alia Sque apo Sta Sige SPecies Cypria nu . Canones Dicae ni . Ancyra ni & Arelatenses distinguunt (u, Quin in stomona Ee Clesia apostatae non coacti Fec is idna Vi iam agere debebant poeni tontiam, & tandem in fine communi Unem ueccipiebam. Apostatis in
quit Si rici us Papa (b , quan ira vivunt men a poetatem ia est, es in
ultimo fine suo reconciliationis gratia iribtienda . Qua cum regula consentit Concilium Valentinum in Gallia, si non severitatem intendat, nam ait, voluntarios apostatas poenitentiam Agere usque in diem mor-rit, non sine ve tamen remissioniae, quam ii Deo plene sp rare debebunt (c , - Apostasia cramen publicum eSt.
R XIV. Apostasia a Christi religione in Ceclesia quovis tempore magnum Crimen reputatum est: at in ciVit Zie quousque imperium penes ethnicos fuit, inter civilia & publica crimina Christum
deserere non accen SebatUr: quin Poti US ium Crimen erat, recepta
sacra deserere, & Christum amplecti (d . Sed sub christianis impersitoribus aposta Si a teque cum haeresi inter crimina publica relata est facultasque conceSSA non tantum VIVentem , Sed etiam defunctum accusandi, & illum quidem in perpetuum (e , hunc vero intra quinquennium (s , quod etiam effectus poenae in apostatas decretae
Dorumi mortem locum haberet. Tardiu S tamen Criminibus Civilibus ad Du me rata adeo ut Constantinus, qui haereses anter publica crunma recensuit civilibus poenis apostataS Persecuti S non SIT : idque fac tum, ne ethnici, qui magno numero erant, osse aderentur, & mauis chri utianorum imperium odio haeberent. DeincepS Theodosio 1m. verante ethnicorum res deteriore loco esse coeperunt, & ad crimina publica rela uini est ethnicum fieri (g . Inde testamenta factio apostatis adepta, & jus Capiendi ex quovis testam Tto sh et aliquando etiam apostatae in exit jum Pulsi Sunt, Sala quidem, ut tale flagitium . nulla posSit oblite mi pinnarenta a (i . Preterea
apostatae don: ndi pote Statem amiserunt , ut Vendit Io ui frau
dem legis facta minime valeret , & perpetua infamia nota
ii sa). Et qi quis servum vel ingenuum in xitum, vel improba suasio ne Ex christiana religione ad cultum idolorum traduxerit, capitali
De apostasia ab ordine clericali. S. XV. Species quoque apostasiae, sed lati Ore serarii dictae, censetur, si quis ab ordine Sacro , Vel a religione regulari, quam professus est, deficiat. Et quod Spectat ordiniam de SerioreS, Olim L ieri-Ci omnes per ordinationem perpetuo Ecclesiae minis. erio addice , antur, nec Poterant ejurare clericatum , iterurnque vitam saecularem amplecti. Sane Synodus Chalcedonensis vitae clericalis desertores, qui ad Sanctum propositum non redirent, excommunicari jussit (e Et Arcadius & Honorius Imperatores curiae vel Collegio Civitatis Suae, prout facultates & natales es ent, eosdem sociari voluerunt i . dus' tinianus quoque edixit, ut bona desertorum Clericorum ad Ecclesiam, Cui erant addicti, transcriberentur (e . Generalis lasee disciplina per decem & amplius saecula integra stetit (f : at deinceps Paulatim invaluit, ut tantum majores Clerici perpetua stabilitate tenerentur, non item Clerici minores, quibus impune licet clericatum ejurare, & vitam saecularem amplecti. Auctus Clericorum minorum numerus, desueta fert ne minorum ordinum officia, & reditus ecclesiastici solis fere majoribus Clericis deputati non ferebant, tu Clerici minores in Clericali vita perpetuo starent, & hine eorumo clericatu deSertio impunis rema insit. Signum abjecti clericatus est abjectio vestis & tonsura: clericalis (e), qua peracta Clericus iacivitate tanquam laicus deinceps agit & ConverSatur. De vos astu a vita monastica seu regulari. X V I. Apostasia religionis regularis est abjectio vitae monaSticae semel professae animo illam in posterum non repetendi. Etenim qui adhuc in probatione sunt, pro sua libertate poSSunt in Sae cularem vitam redire; ubi enim emissa profeSSio non est, nec de sertio drci potest (hJ. Quin si religiosi periculi evitandi causa Vestem monastiCam ad tempus deponunt, eam inde recepturi, apos talae non Sunt (i . Apostasia ista ab ordine religioso grande crimen est, ill pote qua propositum vittae sanctioris abrumpitur, & solemnia vota violantur. veteres Canones Monachos desertores, qui acta
76쪽
ias INSTITUT. JUR. CAN. PARS III.
pcenitentia ad monasterium non revexiebantur, eXCommunicatione coercent sta . Et regula Benedicti Na tum demum in Congregationem iterum admittit fratres , qui proprio Vitio deierunt monasterium , si vitii emendationem spondeant, qua facta SP osio e in ultimo gla du recipiebantur, id utre Usque ad te it Um ieem Ob Et Iustinianua Monachos propositi deSertores mona texi O restitui sui Sit (U. diovis disciplina Monachos apostata S ad reditum anathemate compellit.
& ad agendam poenitentiam in monasterium includit H. Quod si
in a post: i Sia sacrum ordinem transfuga recipiat , CISi Suo reconcilietur Abbati, & receperit poenitentiam, in ordine SUSCEPto vetatur ministrare, nisi summus PontifeX Veniam Concedat (ε . Nimirum Monachi apostatae a Canone sunt alieni (s , ac ita si in apostasia ordines susceperint , eorum functionibus interdicunt ui
Ouid sit Hereris difficile ex veterum sententia definire.c I l laetesis Grecum nomen est, quod Sectam denotat, eaque voce Graeci & Latini scriptores etiam ecclesiastici & in bonam &in malam tartem Lactuntur. At frequentiore usu in eccleSiasticis mo-
iE sonai; quid vero proprie , dissicile visum suit veteribit, Patribus definire. Quid sit ruereris, inqim Axigustanus se ,
repulari aliqua definitione comprehendi, Sicut ego exr Stimo, ut 1 omnἰ-no non Potest, aut di cillime potest. CUJUS difficultatis ratione even e p at eur Philastrius Brixiensis Episcopus & Epaphanius de haeresibus scribenterum, de illarUm numero non concenerint. Lle enim haereses populi Jiidales ante natum ChriStum viginti octo numeravit, Post Christum inter chri Stianos e XortaS centum Viginta octo, hic vero utriusque temporis haereses octoginta recenisit (- . Ex qua varietate Augustinus concludit , in ea di Sceptatione , quid Sit haere SIS , inter Philaestrium & Epiphanium non convenisSe. I 'qtie enim et tanaiam est addit idem , ligustinus, aliquas ignorasse QThan/um, quas noverat Philas trius, quum Epiphaniim longe Philustrao coctiorem in- deuerimus, D
S. II. EX pen Sis Vero omnibus, quae haereti eum constituunt, si e haeresis describenda videntur, e St error in rebus fidei, quo homo christianus sciens prudens doctrinam aliquam, quam Ecclesia catholica tan qua in fide divina credendam proponit, deserit, novamque doctrinam sibi essiigit. Haec videtur luisse receptior hareteias notio exeunte saeculo quarto. Arcadius enim Imperator, ubi multae in hae rei icos leges latae e ra n t , haere t i cos ita d esc ri bi t, qui Vel te dii argu niento a judicio eat holio e religionis , si tramite detecti fuerim de-etiare (a . Itaque non omnis error in fide haeretis est: & certe non eX propriis sententiis haveses aestimandae, Sed potius ex judicio catholicae religionis & tramite: recteque observatum Gregorio M., multos esse fideles, qui imperito etelo succenduntur, G saepe, dum quosdam quasi haereticos insequuntur, hiereses faciunt (b . Tria ergo adhaeresis constitutionem necessaria videntur. Unum, christia nus homo errare debet in fide: alterum, doctrina, quae negatur, debet i SSe ab Ecclesia catholica ad credendum propoSita: tertium, nece Syaria est scientia & pertinacia, qua christiana doctrina ab Ecclesia promposita rejiciatur. Ut sit haeresis adesse debet error in fide. S. li I. Quod spectat ad primum, ut haeresis dici possit, requiritur error in iis, quae doctrinae I fidei Christianae sunt: nam alias si quis erret in physicis, medicis, astro reo inicis, error sinas lex e s, non haeresis. Ergo ante omnia videndum , quae sit christiana doctrina, vi quidquid ei adversetur, tanquam haeresis materia haberi Possit. Continetrat doctrina christiana in verbo Dei scripto, vel tradito, Apostoli enim non omniae scripto consignarunt . sed multa etiam ore docuerunt, quἷe quasi per manus Ecclesia ac pit, cti omni tempore inculcavit. Ad rem Gratianus Imperator: nihil aliud praecipi dolumus , quam quod Evangeliorum G Apostolorum fides, es traditio iu- corrupta serυ ivit (η. Sed non omnia, quae continentur in verbo Dei, pertinent ad doctrina m religionis, sed tantum ea. qua dogmata fidei cti morum regulas Spectant: in rebus enim naturalibus verbo Dei comprehensis Deus locutus est linguam filiorum hominum: nec inde res Physicae, geographi eae, astronomicae, Inedicae Cerro deciduntur: tantum demonstratur, qu e fuerint Judaeorum in rebies naturalibus haereses seu Cpiniones: quod viris doctis observatum est si P.
77쪽
rso INSTITUT. JUR- CAN. PARS III.
Lum ab Vc testet catholica servosita sit. S. IV. Praeterea error in rebiis fidei, tum haeresis est. si pars illa verbi Dei, quam errans impugnat, ab Hecle ia Catholica tanquam fide divina credenda, proposita Sit. Illas omne si solum e et de si e catholica , inquit Veronius la) , quod est remis tum in Derbo Dei, si propositum omnibus ab Ecclesia catholica me dii ina cressendum. Saene quum Dei verbum interpretatione indigeat, nequaquam haeresis dicenda est, si dissentiat quis ab aliqua doctrina fidei ver-ho Dei comprehensa, nisi illam Contineri Ecclesia catholica , cui doctrinae depositum Concreditum eSt, & non errando privilegium
promissum, declaraverit, & Credendam proposuerit. Ex qua regula veteres tanquam veros haereticos habebanc, quotquot Conciliorum generalium definitionibus non adquiesce oant, quod Catholicae Ecclegi se judicium ex Comitiis illis habebatur. Et quoniam depositum fidei integrius servabatur in Ecclesiis principibus & Apostolicis, maxime in Ecclesia Romana, quae Caeterarum caput est, hinc mos fuit veteribus, eos Catholicos dicere, qui cum Ecclesiis Romana , Alexandrina, Antiochena in fide Consentirent, quod Pluribus produc tis monumentis Jac. Gotholaedus illustrat (b . Quae quum ita sint, patet profecto, qui ab haeresis nota excusari possint nonnulli ex veteribus Patribus, qui ante exortam haeresim Arianam de Christo &sacrosancta Trinitate minus Caute nonnulla scripserunt; itemque veterum illi, qui doctrinam de milleno Christi in terris regno tenuerunt. Nimirum Ecclesia catholica nondum omnia ad Christum, ejusque regnum Pertinentia ventilaverat, & apertis Conceptisque formulis christianam doctrinam proposuerat. Et profecto Hieronymus Patres primorum saeculorum , qui de Christo minus Caute loculi sunt, haereticis non aeCenset, vel quia Simpliciter errarunt, vel alio sensu scripserunt, Vel certe antiquam in Alexandria quasi daemonium meridianum Arius nasceretur: quaedam innocenter V minus caute locuti sunt (e . Non est haeresis sine pertinacis.
S. V. Item ad haeresis constitutionem pertinacia requiritur, ut nempe quis sciens pruden' doctrinam , quam Ecclesia catholica veluti in verbo Dei comprehensam & credendam proponit , adjiciat, O in oppositam Sententiam pertinaci animo feratur. Nam si absit pertinacia, di quis contra fidem per simplicitatem, aut ignorantiam erret, putans ita esse de fide, O Ecclesiam ita tenere, nec dici, nee
judicari , nec puniri potest tanquam haereticus. Egregie Augustinui d): qui sententiam Suam, quamdis falsam atque perversam , Dul β
sa vero . Reg. fidei Cat hol. e P. r. s. r. sui lacob. Gotho L ad i. a. Cod Th. de Fide cathol. Hiero Tym. a Pol. t. Contra Rusinum. August. Epist. CLXII. AP. Grat. CaelL XYIX. c. et . q. X
por in rei gnim' i ate Heset M t .... i aeriarat ..utem Caiata solicitudine Uert tui eiu , corrissi pa uti, qutam in vera Citit, ii qui quom stinet ter hae rei icos deputansi. Quo etiam spectat alter Augustini locii : errare possum, sed haeret ictra non ero (a , quia scilicet non ero in errore pertina X. Sed eo cognito e vestigio in Sinum matris me conjicio. l linc
recte Synodus Lateranensis sub in ocentio III. dam rimis Abbatis loachimi opinionibus, ipsum ni nilominus ab haeresi absolvit: Joa-c hi mus enim omnia scripta sua judicio Sedis Apostolicae approbati. da, avi corrigenda supposuit (b . Et hinc illud commune theologo cumta canoni Staxum dictum, non error, sed erroris Pertinacia haereticum facit, Soli Christiani rei haeresis esse POSIunt. S. VI. Jam nec omnes, qui obstinato animo in rebus fidei errant , haeretaci censentur, Sed tantum, qui per Baptismum in Eccle- Siam ingres' i Sunt, utpote qui stare tenentur Eccle8 ita judicio. sitii
in Ecclesia Christi , inquit Augustinus (c , morbidum uliquid pravumque sviunt, si correcti, tit sanum remiam que svi iit, resinunt
contumaciser, suaque pestifera G mortifera do muta emendare nolunt, sed defensare persistunt, haeretici sunt. Sufficit vero Baptismum recepi, Se, nec refert, utrum Sponte & volentes, an Coacti abluti sint; semper enim christiani censentur, & Ecclesiae subjecti (d , etiam qui extra catholicam Ecclesiam Baptismum receperunt. Et in huc differunt christiani ab ins delibus, qui nunquam in Ecclesiam intrarunt; nam etsi isti in pluribus contra fidem errent, non tamen haraetici dici queunt: quin nec eorum perversa dogmata contra Deum & religionem haereses sunt, nisi lata significatione, qua omnis error fidei
adversus haeresis dicatur (e . Crimen haeresis plene probandum. S. VII. Christiani vero in foro eX terno tanquam haeretici habendi & puniendi sunt, Si plene probatum fuerit, eos contraria f- dei catholicae pertinaciter sentire. Quo Spectat Imperator Arcadius,
dum eos haereticos voluit haberi, qui Dei levi argumento d judieio eathoIicae religionis si tramite detecti fuerint deviare (f), hoc est, qui convicti, Ac legitimis modis plene probati fuerint deviare. Nec enim verba illa dei sevi argumento denotant, aliquem haberi posse
tanquam haereticum ex levi praesumptione, aut Su Spicione; Sed Vox aret mensum accipitur ab Arcadio pro articulo dogmatico, Sensusque ESt, eum Pro liceretico habendum, qui in quocunque fidei ar
sa August. lib. I. de Trinit. bl Cs p. et ext . de Summa Trinit. & fide cathoi
78쪽
isu INSTITUT. JUR. CAN. PARS III.
liculo, etsi levis ipsi videatur, a judicio Catholicae Ecclesiae de vi aure convictus fuerit, quod J C. Gottio redu3 Pluribus probat Diti Et
prosecto quum haeresis sit enorme crimen , Certe e X acta & manifes ta probatio requiritur, antequam Chiistianus homo tanquam liter e
catholicam fidem publice Profiteatur, ejusque Communioni adhaereat. Hinc nequaquam Probandus eorum Zelus, qui Vel ex praeconceptis opinionibus, vel levibus argumentis doctos & pios catholicos
tanquam haeretico S ECCUSant. Aut Cortam Comm Unionem devitant:
qua in re olim peccavit Epiphanius, qui Joannis Chrysostomi comtubernium & Communionem detrectavit, eo quod Chryto si ornus illos, ut haereticos damnare nollet, contra quos Epiphanius jam praeventus erat, quum Ioannes ctnte causae cognitionem haec facere, haud niloquetin justum duceret. SoZomeno teSte (H. Interim apud Deum vere haeretici sunt, qui Sola Cogitatione ex animi Pervicacia a judicio catholicae religionis recedunt. Crimen suspecti de haeresi. S. VIII. Quamvis vero tantum veri haeretici sint, qui ab integritate catholicae fidei deviare legitimis probationibus detecti fuerint;
tamen tanquam Suspecti de haeresi merito reputantur, qui ex conjectutis & indiciis in fide obstinato animo errare praesumuntur. Atque hoc est crimen suspecti de haeresi, cujus gravitas major, vel minor habetur, prout argumenta robu Stiora, aut debiliora sum. Hinc suspicio de haeresi triplex est, levis, vehemcns, & violenta. Levis deducitur ex Signis externis operum, vel Verborum, ex quibus raro haeres is praesumi potest, veluti si qUiS Semel haereticorum conventiculis interfuerit. Vehemens ex Ergumentis desivinitur saepe Concludentibus , quae proinde juris praesumptionem inducunt, & nisi contraerium probetur. fere plenam efficiunt probationem, veluti esus carnium die prohibito, & errorum prolatio in rebus fidei. Violenta demum suspicio operatur juris & de jure praesumptionem , Contriuquam nulla admittitur probatio, & sufficit, ut quis tanquam haereticus damnetur, veluti si quis haereticorum conventicula frequentarit,& si qui suspecti de haeresi nolint jurejurando se purgate, vel haeresim adurare, & inde eXcommunicati per annum in excommunicatione
Persiitant (c . Dii ius in fide haereticus est. S. IX. Verum a Suspectis de haeresi longe dixtant, qui in fide dubitant, hi enim veri sunt haereti t. Dubius in fido insidetis est, in quit Steph actus Papa , seu quisquis sub eo nomine latet (d . Sa
ne qui selenq dubitat de fide Ecclesiae catholicae, hoc ipso Ex pertinacia peccat in fidem, quae docet, eX ira dubitationem esse . que catholica Ecclesia veluti fide divina credenda proponit. Dubius vero in fide non tantum dicitur, qui de universa christiana doctrina dubitat; verum etiam, qui aliquem ejus articulum in dubitationem adducit, non Secus a C errans in fide dieitur, qui vel in uno fidei articulo ab iudicio Ecclesiae catholicae dissentit. Quod si in sum dogma dubium sit, & ab Ecclesia nondum definitum, q ii
de eo dubitant, parati futuro Ecclesiae dudicio Obtemperare, nullius criminis rei Sunt. Haeresis maximum crimen est. S. X. Crimen haeresis semper magnum habitum fuit inter ea, quae homo christianus admittere potest: contradicit enim Spiritui Sancto, qui per tu Clesiam loquitur, qui Seiens Prudens a catholicae fidei integritate desciscit. Et merito Cyprianus inrijuS ESSE Crimen haereticorum & schismaticorum docet prae idololatria, in quam vi tormentorum Christiani lapsi Sint: in idololatria enim vi tormentorum admi sa crimen agnoscitur, & lapsi poenitentii, accept ae Deum plenis satisfactionibus deprecantur: e Contrario haeretici re helles ab Ecclesia in ipsis criminibus sibi placent & delectantur. Item qui lapsus eSt, Sibi tantum nocuit; qui limesim, aut schisma tacere Conatus eSt, multos secum trahendo decebit. Postremo lapSuS martyrium poStmodum consecutus, poteSt regni promiSSa Per Cipere; luereticus vero si extra Ecclesiam fuerit occisus, ad Ecclesiae praemia non poterit pervenire sa). Quod postremum argumen uin etiam alii Patres, in primis Augustinus & ChrySo omus, saepe urgent (b , ut christianos a studio haeresis, aut Schismatis deter
Haeret ici ab Ecelesia ejecti. l . XI. Mi illae autem in haereticos poenite tam ab Ecclesia, quam a civili potestate statutae sunt. Et Ucclesia quidem solamne anathema in haereticos digit, eosque christiana communione privavit, quod Synodi Nicaenete symbolum, & Gangrenses di Tridentini Canones, quibus sentientes contra Proposita S, doctrin. S EXCImmunicantur, Satis demonstrant. Id autem fLCit Ecclesia, ut christiani melius sibi ab haereticis caverent; nam alioquin haeretici errorum monstris I pervicacia sua ab Ecclesiae communione Separationem fecerant. Sic vero haeretici a Catholica communione se-Juncti, in Ecclesiam ad audiendos sermones ingredi perinii te hantur, non secus ae Judaei Ac ethnici, Ut doctrinarum pondere cae Sa-- nis
79쪽
is. INSTITUT. JUR. CAN. PARS III.
nis admonitionibus ad bonam frugem redueexemur, quod in Conia ei liis Starchaginenti IV. .M Valami cauxum est Constat elaam, vetet ei: Paetres, in primis ChrySOS Omum, in ii : rexi PS tanquam praesentes in hominis sui; diSputasse, e 'que a a c. hi, si ieium unitatem invitare con Suevis Se . Quae quum lia birit, mirum profecto est, quod Synodus Laodicena haereti OS ab mgieSSu ita Eccle iam tam nino ui cleatur prohibere: non deerra. Deretici, ira hae/ cai Pei Ni nent sae, Ar Eo
etesiam ingredi b . Sed haec regula laeta Viae ur e X peculiaribus rationibus fortasse quia in ipsa Ecclesia Studium dilatandae sectar non deponebant; nisi placeat strictius Sententiam illam interpretari: quarum i tantum tempore oblationis 1 communium precum haereticos Ecclesiam intrare prola Ibeat. Haeretici perpetuo deporiurati r est si C. Nosse siu=ἰt σἰZenet.c XII. Praetera eg Ecclesiae regulis haeretici, Si Clerici sint, omni Durum ossiciis ecclesiasticis pri Vanitar, Per Petuo deponuntur;& generatim haeretici. Sunt a Carione alieni, Si Te in haeresi bap rigati sint. rive post Baptismum in catholica fide acceptum in hae resim inciderint; reversi enim in Catholicam tanquam lilici recipiuntur , fateri mini Sterii in perpetuum eXPerteS. Ex omni rest, inquit Synodus illiberi tanae (c , qui ad nos fidetis VenerIt, raram me est ad elerum promovendus, vel qui sunt in praeter Zium ordinuir, sine dubio deponentur. Quam regulam etiam II BOCemu S I. Proponit si . Imo Patres Africani edixerunt, neminem ordinari Epi Scopum, ii ies-huterum & Diaconum, qui non prius omnes. qui ita ejus domo erant christianos Catholicos fecisi et (e . Vid batur indignum, ut qui magistri errorum fuerant, inde in doctrinae cathedra sederent, aut alias ministrarent altari. Verum ab hac regula aliquando Ecclesia des c uit, & haereticos, aut schismaticos ta nouam clericos recepit. eosque vel in suis ordinibus , vel in inferioribus gradibus mini. trare permitit, ubi ita eos ad rectam fidem, S Ecclesiae uia1 ratem facile reversuroy animadvertit; SaluS enim Ecclesiae Suprema est lex ecclesiastica (s . Jure decretalium etiam haeretica S eorum fautores Sunt a Canone alieni et quin eorum laberi paternae lineaeu q in ad Secundum gradum, maternae usque ad Primum Ab omnibus beneficiis ecclesiasticis excluduntur, si Paxerites tales Sint Rutin haeresi decesserint, non item Si ad fidem catholicum rei lema A i,
Poenee per leges ciet iles in haeret icos decretae. b. XIII. Poenis ecclesiasticis per Ecclesiam irrogatis addenda: Sunt Poenae Civile S, quas summi imperantes, tanquam fidei di religionis defensores, in haereticos statuerunt. Nusmodi poenae in legibus Romanis plures & varii generis recensentur, nec omnes in cujusvis Sectae homines irrogaentur, sed alii mitius, alii Severius Puniuntur pro qualitate hiereseon, & haereticorum pervicacia: quin
nec Semper iidem eodem poenae genere affecti. In commune vero haeretici infamia notati, seu infames habiti, & inde eorum testimonia contra catholicos rejecta: plerique ae Romana Conversatione Submoti, desinunt esse Romani civerum: O ideo ab omnibus honoribu*, militia palati ia cti administratione provinciae dejecti; non tamen a Castrensi, Seu armata militia EX Clusi, neque a curia, aut cohortali militia. Praeterea intestabiles facti, id est te tamenti Condendi in quamcunque personam criminis Societate conjunct2m, veleg te 3tamento capiendi tacultate spoliati: & hinc bona haereticorum, iisque delata velut caduca fisci commodis, vel populo Romae vindicata. Item donandi, donatiori que eapiendi jure haereti- eorum multi privati: nec defuerunt, quibus coatrahendi, emendi, vendendi jus etiam ademptum. Multi quoque poenae pecuniariae Subiecti, nisi ad catholicam Ecclesiam redirent; multi ex Sedibus, urbibus & provinciis quandoque expulsi: & in aliquibus casibus corporali etiam poenae, flagellationi & id genus aliis subjecti, antequam in exilium deportarentur. PIae aliteque in personas haereticorum iure Romano propositae poenae Salvam relinquunt vitam, easque omnes Jac. Gotho fredus compendio refert (ii), uberius vero ac fusius quisque in C. Theodosiano & Justiniano legere potest. Nonnulli haeretici per leges Romanas poena mortis assecti. S. XIV. Porro leges civiles ulterius procedunt, & in nonnullos haereticos, quorum superstitio & scelera increvisse visa sunt, ultimo supplicio animadvertunt. Et quidem Constantinus M. poena mortis affici voluit, quotquot Arii libros occultas e deprehensi sunt (b , quasi qui impium dogma foverent. Inde Theodosius M. Encratitas, Saecophoros & Hydroparastatas, qui omne Maenichaeorum erroribus con spurcat i erant, Summotisupplicio S inexpiabili poena plecti jussit (c . Et Arcadius procuratoribus Po seSS Unum, in quibus profana Eunomianorum & Montanistarum my t ia celebrata fuerint, ultimam animadversionem irrogavi 2: qua eadem Poe
80쪽
i 6 INSTITUT. JUR. CAN. PARS III.
na affecti sunt Clerici Eunomiam & Montanistae, si post prohibitionem urbibus ejecti, inde in aliqua urbe deprehensi e SSent, vel donum a Fiquam ingrederentur, ad Suam superstitionem celebrandam (.;). Mortis quoque poena in eo' P OPOSita e St , qui quem- qut m de ministris, seu potius mysteriis Ecclesi se catholicae rebap tigarent, tum & in rebaptigatos ipsos, si criminis per aetatem ca-Paces essent th : cujuq poenae auctor ustinianus Videtur sui Sye, quini. vis lex in C. Justiniani Honorio Ac Theodosio A A. tribuatur. Sanec pitale supplicium abest a C. Th. , ubi integra ea lex prostat sc): O praeterea Augu tinus post eam legem Constariter a Sierit, ex legibus in Donatistas, qui baptigatos a catholicis rebapti Zabant, gladii poena m decretam non fuisse (d : ut hinc mi i ito cotri lucti pos- Sit, poetiam mortis contra rebaptigantes Per Justinianum s Usse propositam, de Tribonianum Honorii & Theodo, ii legem interpolas re (e . Capitis quoque poena iis irrogata, qui NOXiOS Eunomi norum & Montanistarum libros Occultarent, aut describerent (s . tia tantum peculiare fi haeretici poena mortis eaeterrentur, nec in jure Romano extat serierasis lex, q ia ultimum supplicium genexaliter haereticis imponatur, quod Jac. Gothos redus obscrvat (e . Omnes haeretici ultimo supplicio sub ecte. q. XU. Quae vero leg generalis in haereticos ultore gladio anima V vertens, inter Romanas non extat, ea demiam mediis christia-Vae religionis saeculis lata est. Post siculum decimum innumeri in Occidente hae reiici emerserunt, veluti AlbigenSEq, Valdenseq , omnes generali nomine P itarem , Seu Paturini dicti, qui tum multis in fide erroribus peccabant, tum etiam Sedi Rom nae vel uti bollum is dixerant, eamque tanquam Onagogum Sutame si basilicum diamboli per summum nefas traducebant. Ergo Fridericus II., postquam cum Honorio III. Summo Pontifice in Concordiam rediit. Patavii
de geri ann. CinceXXIV. Severissimas contrae haeret leoS Con titutiones
edidit, quibus hae retic pervicaces in terris imperii degemes morte & i iigei lar magistratus affici jussit, postquam illi Eccle a se judicio tales judicati sint; itemque haeresim inter crimina publi- CR recensuit, & licereti cortim bona publicari jussit (b . Pertinent
eoasili Ut lanes istae ad imperium, seu erant ex iis, quae Gugusta es dicuntur at praeterea peculiarem constitutionem in regno Siciliae valituram edidit, qua poenas contra haereticos, Seu Pallire nos rem
novavit: edixit nimirum, crimen haeres is damnatae sectae cuiuslibet inter piab i a crimina maximum esse, & ipso crimine laesae majestatic horri lius, haereticorum bona publicari, & ipsos haereticos p rvicaces vivos ignibus Consumi M : mitius vero egit Cum eorum fautoribus I receptatoribus, quibus Perpetuum exiliuin, publieationem bonorum, & infamiam, qua filii etiam assciantur, irrogavit (b . Cur vero haeretici posterioris artatis generali nomine Priarent dicti sint, non una est omnium sententia, vi videre est apussc angi u m (cj; sed ea forta se inclior eius nominis ratio rEddi po- texi, quod li Eretici paratissimi erant ad omnia tormenta subeunda ad suorum dogmatum conii mationem , & hine a patiendo nonae et sumsit Se videntur, quam originationem ipse Fridericus proponit. Religio excludere Uidetur coctotis nem. XTI. Enarratis in haereticos sive per veteres canones 5ave per Pi incipum leges Staetulis, illud merito quaeritur, an civiles P Iae, i Limia e ilium, multae dictio, ultimum supplicium uittaces flamin e stare decretae Stat, & jud Cio Ecclesiae probatiae. Et P Die Vide inc auctu en tuum S i ius resigionis causa a d hiberi P mas riviles . quae a d Crcden luna vim inferant; pendet enim reli gio a menti S per iasione, & intimo di Vini numinis lumine . atque Ion admum coactionem. lpSe Augustinus cum nonnullis aliis VP.SCom ' liriam num putabist, auxilium civilis potest iis implorari ' poenis civilibus D inati ix ad Ecclesiam intrare cog rentur
Qvq u P - videntur: ipso enim Abosti
t. Ste, . rim mi Itacti l IOS non carnalia sunt, sed potentia Dei aed. mictation uni destrueti ueni, quibus consilia destruuntur, At cogitait ne S in obsequium Curasti adducant ut (e . Quin nunquam est i minasor haeresis fortitudo , quam ubi ei tra Dei verbum tantum ar
Itie in cau&a religionis tantum sal os & simulatos credentes pa-
non Pietatem ce recta in fidem instillat. 'Eri silet ima rata frumet nes in hiereticos probaυv. s. XVII. Verum etsi admittendum videatur, violentiarum directo e Sibus ad ver Sari, ubi tantum solius religionis causa agi &naereti ei a tu bas & iminibus abstinent; tamen in com p tis det