장음표시 사용
151쪽
ne societatis nostrae viros quanti faciat ostenderet, voluit interesse, multis grauissimisque negotiis in aliud tempus, non sine magno incommodo reiectis. Inter caeteros concionum fructus hi maxime insignes , quod maximae pecuniae eleemosynae nomine in tenuiores ciues liberalissim derogatae; quod praeter aliquot rusticanorum hominum millia, quibus quotidie Serenissimus Dux stipem de suo dari voluit, publico etiam ciuitatis sumptu Mutinesis agri pauperes, qui ob summam& annonae castatem & rei familiaris angustiam fame perituri fuerant, benigne alii; qudd tanta ex titit ciuiupti quorundam liberalitas, ut ex contributa ab iis pecunia maximis, id quod erat necesse, in tantam multitudinem factis impensis, non pauci tamen aurei superauerint. Accedit huc, quod, cum antea vulgati corpolis mulierculae, si a meretricio quaestu pudicitiam respicere,& ad honeste vivendi rationem transire vellent, non haberent in hac urbe, qud confugerent; eiusdem P tris hortatu, libentissimis animis, summoq; Mutinensium studio, inita ratio est, quemadmodum parata, quae misellas recipiat, domo, earundem pudicitiae ac saluti consulatur. Mirifica fuit huius Principis hac in re alacritas: ille nouae domus curam ultro, ac perpetuam suscepit; ille nobilium virorum & seminarum Sodalitium, a Quibus subernari conditis a se legibus posset, initituit; ille locum ad habitandum dedit; ille pecuniam attribuit. Optimi Principis liberalitatem pia ciuitas
libenter est imitata : parata iam in usus necess xios permulta. recipi coeptae mulieres, quae ut corruptriccs antea iuuentutis, ac ciuitatis pestes, ita nunc ad B. Magdalenae imitationem inflammato
egregiam de se spem praebent breui fore , climsuum beneficium auctores bene positum est e, M
152쪽
rno VINCIA VENETA. Isrclare perspiciant,& summopere laetentur. Vtilitera nostris persaepe posita opera in carceribus, utiliter etiam in morte multandis. Ex iis unus pendad ipsam supplich horam ita obfirmato in iracundia fuit animo, t diu multumque rogantibus ubris bonis, ut deposito tandem odio, atque omni inimicorum, si qua esset, iniuria Christo condonata, suae saluti consuleret; non modo id facere obstinate recusarit,sed illud etiam addiderit,in a ternae gehennae flammas detrudi se malle, quam iis, quorum culpa in eum locum adductus esset, veniam unquam dare.Venit ad eum noster, suriose quae dicuntur, audit patienter, cedit irae, cedit tempori, exulceratum animum benigno ac molli sermone permulcet. Paulum ubi sentit delinitum, inuitat ad paratam a Deo poenitenti veniam, ad salubrem animae expiationem blande allicit,confitenti praebet aurem. Exitus fuit eiusmodi, ut diuinitus repente homo collustratus, cognito iam& mentis errore, & animae periculo, scelus ipse suum detestaretur, & manantibus lacrymis non m0dis sibi a Deo peccatorum veniam suppliciter peteret, sed vicissim etiam aliis quidquid in se deliquissent,libenter& exanimo condonaret. Adolelcentulus e Sodalitio B. Virginis, quod est hiebs utinae sane frequens, rus una cum suis profectus est domi relicto, quod percurrere quotidie solitus, rosario .laudabilem colendar Virginis consuetudinem ne intermittat, matrem rogat v endum ipsi ut det suum; aufert, utitur, condit, ubi visum. Ludenti postea cum aequalibus, puerili, ut fit,incuria rosarium excidit; nec tum ille sentit. Vbi
primum sensit sibi illud abesse, primo, quoniam magni erat preth, diligenter quaerere, deinde,vbi
non reperit, dolore angi. Matris iram veritus, Mfortasse etiam verbera, ad B.Virginis opem con-
153쪽
rRovINCIA VENETA. sugit; eam implorat, veneratur, obtestatur. Piis adolescentuli precibus permota Virgo nocte se illi per quietem offert admirabili ornatu, ac facie ita splendida, ut ipse perterritus, & consilij inops
obtutum in eam defigere, neque posset, neque auderet. Compellat hominem ultro, de rosario consolatur, locum, ubi sit, ostendit. Experrectus ille eo contendit, quod amissum dolebat, reperit: ad matrem refert tanta cum gestientis animi laetitia, ut prae lacrymis, quas ubertim profundebat, id quod sibi acciderat, narrare vix posset. B. etiam P.Ignatij enituit hac in urbe sanctitas. Febri l borabat ex honesta familia puer annos natuS I 2. valde graui ac periculosa: eius Calutem desperare se medici clim aperte dicerent, ille se B. Patri diligenter commendat una cum matre vidua, vovet.
que si a morbo liberetur, imaginem se ex argen to missurum Romam. Non irritum suit votum. etenim non sollim habere coepit melliis, sed reli
ctus a febri paucis post diebus, pristinam sanita
tem ac vires recuperauit. Eiusdem B. Ignat hineundem puerum, alterum postea beneficium. Pauci abierant menses , clim transuersa in eius
gutture haerente spina, nihil propius est sactum,
quam ut suffocaretur. In hoc tanto ac tam ancipiti malo nihil clim afferrent opis humana ingenia, mater, Vt qu iam ante re atque usu didicinet,
quantum in Patre praesidi j esset pietati, remedium ab eodem petere instituit. Habuit illa tunc apud senescio quid reliquiarum, quas quis da P. N. Generali acceperat, & B. P. Igna iij esse minime dubitabat, magno eas studio & seruabat, & venerabatur. His igitur admotis crucis signum pueri in gutture clim formasset, extempld, quasi caelesti refixa atque educta manu , ita sine dolore cessit spina, nullus iam ut eius sensus, nullum usquam ve
154쪽
PRovINCIA VENETA. I systigium appareret. Dissimili in re non dissimilis
feminae cuiusdam felicitas. Haec clim a daemone diurnis nocturnisque spectris vehementer vexaretur, unius e nostris consilio B. P. Ignat' imagine cubiculi foribus aflixa, omni se molestia in perpetuum liberauit. Externis qui assuerat, deesse noluit suis. Iisdem enim terroribus clim agitaretur quidam e nostris, eiusdem Patris imagine ad lecti caput aflaxa,eadem ratione euasit. Duos habet apud se Dux noster Turcas optima indole adolescentes. Hos ubi Christiana religione a nostris ut optarat, satis esse instructos videt, baptiaetandos cum celebritate ac populi frequentia curat, e sacro fonte ipse leuat; nunc inter familiares pie benigneque alit ac fouet. Episcopus Societatis nostrae viros quanti faciat, illud argumeto est, quod nullum est hominum genus, quorum opera aut libentius utatur aut crebrius in animarum
salute procuranda ; quod moniales huiusce urbis omnes frequentibus adiuuari concionibus per nostros potissimum cupit; quod earum con s-sionibus extra ordinem audiendis eosdem pen Esolos idoneos cilc putat; qudd, cum decreto sumini Pontificis otianes confessarh a casibus, qui Episcopis reseruantur, absoluere prohiberetur, ipse ea in re quidquid habebat potestati.s atque auctoritatis, ultro ad nos dctulit, & ut acciperemus omnibus etiam precibus contendit. Praeclara haec
de nostro Ordine tanti viri iudicia,&tam cpregia erga nos voluntas auget scilicet nostrorum labores, sed simul etiam animos. Ad sacram supellectilem ducentorum aureorum facta accessio, ex quibus septuaginta in argenteam pyxidem asseruandae Eucharistiae affabre factam insumpti.
155쪽
PIETAs erga Deiparae Virginis imaginem, quae in templo nostro asseruatur, augetur in clies. Multa in hoc genere contigerut memoria digna; sed haec inhiltoria, quae propediem edetur, 1 cribentur separatim. Filij parentibus, a quibus capitali odio dissidebant, reconciliati: alij multi, maxime coniuges, opera nostiorum pacificati. Cum
annonae curatoribus actum, ut pauperibus extre
ma inopia laborantibus subueniretur. In summa siccitate ciuitas adpaonitu nostri concionatoris sacrum B. Mariae vovit,& supplicatione ad aedem mendicantium cum elecmosyna iis dispertienda re peracta venit imber. Eiusdem impulsu histilones de magistratus sententia urbe eiecti. Nobilex seminae nonnullae supcrflua capitis ornamenta &fucum deposuerunt. Quidam viginti iam annos
male confessi, anteactae virae scelera generali consessione purgarunt. Persuasum aliis, ut male part legitimis dominis restituerent. Iuvenes ad morum vitaeque emendationem traducti complures. Scholae auditorum frequentia crescunt,& morum probitatc; praesertim nouo Partheniorum Collegio excitato. Duo ingeniosi adolescentes in Societatem recepxi. Nobilis matrona luculentum praedium , cuius annui fructus ad centum odi ginta aureos, reseruato tantum sibi in vita usu-
NTERCIDIT commentarius de Collegio Pa
mensi, qui nec transscribi facile potest propter angustias temporis. Vniuerse de eo Collegio haeci dici
156쪽
PROVINCIA VFNETA. dici possunt. Cocptae augeri scholae, additis ad Grammaticam & Rhetoricam superioribus Philosophiae duabus, & unius Scholasticae Theologiae, id enixd postulante Sereni si Duce Parmensi;
atque ut sese dant initia, speramus proxima sequenti annua paulo maiora sumpturos. Aluntur
in eo scholastici nostri nonnulli a reliquis domi cilio, & disciplina magno cum fructu seiuncti.
Nauata opera ingeniis adolescentum, quorum ad nouam illam Academiam magnus concursus ; iis
praesertim, qui Sodalitiis B. Virginis sunt idscripti. I tum ad nos comi a & publicas custodias, ad
moribundos. nec de suit templo suus fructus ex assiduis confessionibus Sc c5cionibus nostrorum. Amor quo prosequitur Dux Parmensis nostros homines, testatissimus est, sed exemplum sit. Profecturus ctura classe regia aduersus Turcas in insulas Baleares, atque inde in aulam Catholici Resis cum excurreret, comite semper habuit unum e nostris cum socio, quo ad sacras consessiones subinde, Christianae pietatis exemplo toti classi Scaulicis edito uteretur. In hac profectione non defuit nostris magna charitatis & patientiae exercendae materia. Decessit in hoc Collegio, ut speramus, ad superos scholasticus e nostris unus. Is Christianas virtutes, simplicitatem praesertim Sc mansuetudinem , quibus excelluit, dum viveret, decumbens longa tabe confectus mira patientia gumulauit.
Tahas habuin haec prouincia Miniones firmas, 3c
inchoata domicilia: in insula Creta, Vicerrae &Imolae . sive Foro corneli j. pauci in singulis opera-rij, fructus tamen constat non poenitendus, & par
157쪽
pi ou INCIA VENETA. multoriam labori, in omnibus Societatis muneribus obeundis. In Cretensi praeterea antiqua schola seliciter succedit magna cum utilitate, etiam Graecorum adolescentum .: Ex multis Coli uiis excursiones factae ad circumiacentes dioece-les,in quibus solita missionum munera, solitique labores suscepti. In agro Vicetino opido Tienensis cerdos Quadragenina totam c5cio natus, ad sacras confessiones, cultumque Sanctissimae Eucharistiae cunctos omnis generis , sexusque omnis excitauit & accendit, & a peccatorum coeno foedissimisque voluptatibus , in quibus multos iam annos volutabantur, magnam iuuentutis partem extraxit. Idem praestitum in agro Bouoniensi extra Quadragesimam, Patavino, Mutinensi, Mantuano , Ferrariensi, quibus praeter Christianam doctrinam, qua imbuti sunt rustici, simul ad pietatem informati coloni & operarij nostri. Princeps etiam Mirandulanus cum coniuge ambo religiosissimi Societatisq; amantissimi, nullam praetermittunt occasionem accersendi ad se sacerdotes nostros Novellari enses, in primis P. Antonium Volentinum. Toto illo tractu, qui Lomba
diae umbilicus dici potest, magnam sibi hic apud
Omnςs comparauit auctoritatem plurimorum annorum laboribus, ac doctrina,& charitatis exemplo, ut apud eum d confessionibus peccata expient,& cum eo consilia Christianae persectionis, qua maximc flagrant, communicent; magno ciuitatis exemplo, fructu, aulicorum etiam &citatum, qui occasionem eam seipsos iuuandi libenter arripiunt.
158쪽
l. ENs A sunt hoc anno in prouincia Lusitania Sociorum capita nume-iro sexcenta. Olyssi pone in Proses. -domo ad sexagintalin Collegio D.Antoni j undeseptuaginta; domo Probationis duodetriginta. Conimbricae viginti supra ducentos. Eborae centum octoginta. Bracarae undequadraginta. Brigantiae vigihil. In Collegio Portuensi uno atque altero plus. Apud Algarbios in domo S.Iacobi non plures nouem. In Angrensi Collegioquini deni. Vno miniis in Funchaiensi. In insula D. Michaelis quatuor. Totidem Villa uicosae ita domo Professa hoc anno inchoata. Decem ad meliorem, vi spes est, vitam demigrarunt: quinquaginta aut plures societatem inierunt.
MIHi L praetermissum in hac domo concionuim confessionumque muneribus, quod ad reparandas tuendasque animas pertinere videretur, fiuctu laborem ruperante Innumerabilia occurrunt usitata & minlis illustria, sed quae eminent ea dumtaxat afferam. Funestus etiam Olyssiponi hic annus pestilentia fuit: nostris vero, dum aegris corporibus animisque subueniunt,seges quaedam& matoria virtutis. Nec caruit admiratione, tertium iam annum gliscente lue neminem ex haedomo affectum esse. Interim verδ in aliis quoque muneribus Societatis opera praeclare polita. Ex
nequissimis feminis frugi factae sunt octo ; &inemuobio, quo mulierculae turpem vitam detesta-
159쪽
tae se conserunt, collocatae. Quatuor item parentibus orbatae, corrogata a piis hominibus dote, matrimonio iunctae . Aliarum etiam honestati
prospectum est , quarum pudicitia ob inopiam
periclitabatur. Mater quae egestate suadente, fi- Iiam prostituere cogitabat, meliore induit mentem. Aliquot, quae, ne flagitium vulgaretur, pa tum sibi medicamentis abigere constituerant, ab ea cogitatione nostrorum admonitu deterritat. Quς precario vivere salua existimatione non poterant, identide adiutae. Pellicem ablegauit unus, quicum sex annos vixerat exemplo turpissimorrepertique sunt, qui longi itineris molestias occasionis euitandae caussa non subterfugerent Nec minorem bene merendi materiam flagitia, quam discordiar dederunt , odiorumque segetes inde gliscentes progredientesque cum fibris euulsae. Viginti circiter auersissimo animo dissidentes eum semel nostrum pro concione audiuissent magna & animi Sc vocis contentione dicentem, non sine lacrymis pacificati discessere. Inter parentes ac filios conciliata pax atque sancita; divortia impedita. Vir honestissimo loco natus, illatam sibi intuitam in luce atque in oculis ciuium magnam, Deo condonatam, neque priuata vi,neque publico iudicio persequi voluit. Huius exemplum secutus sacerdos, qui graue vulnus linteatus acceperat. Alter clim inimicum occidere conaretur , nostri oratione commotus, conatu
destitit. Maritus sine causa uxoris venerat in suspicionem , eique non semel venenum dederat; cumque illud nihil nocuisset, atque aliud multo vehementius pararet, nostro auctore rediit ad se,& cum uxore reductus in gratiam concordissime vivit. Reconciliatae familiae, quas cognationo
160쪽
nino praetermittendum.Vnius e nostris interuentu quidam a perdito consilio Reipub. cuius laim forentissimae deuastandae reuocatus. Nec sol iminciuibus, sed etiam peregrinis nostrorum claborauit industria. Iudaei tres,liquata eorum duritie, totidemque Mauri Malio mete deserto summam fidei edocti baptismoque lustrati in templo nostro, non vulgari celebritate & apparatu; viris e primaria nobilitate excipientibus. Ex his unus recens lustratus in eo totus erat, ut obuios quosque in Maurorum sinu educatos suo & aliorum exemplo ad sinceram fidem amplectendam excitaret: eatraque ob caussam ab uno quem maximὰ Christianum vellet interfectus, laurea martyiij coronandus discessit. Nostri apud se eius corpus humandum notabili apparatu susceperunt. Ab Iaeresi quatuor, eadem opera repudiatis impiis erroribus Catholico ritu , emerserunt. unus cum in morbum periculosum incidisset, nullius oratione adduci poterat, ut lucem sequeretur; ad extremum paulo ante quam spiritu emitteret, Sacramentis Ecclesiae rite susceptis, magna cum spe felicitatis excessithvita. Catholici mercatores & nautae,
qui Olyssiponem compendij quaestusque caussa
commeant, non sacris concionibus modo & exercitationibus catechismi, sed & Sacramentorum administratione roborati. Cumque hic tanta nationum varietas sedem habeat, nulla Deo iuuan- texens est, quae nostrorum operam ossiciumque desideret: cum sint apud nos qui Germanicam, Callicam, Belgicam, Hibernam, Italicam, caeterasque linguas callide norunt. Hispana classis hue appulit satis instructa militibus Hiberniam petitura: dum idoneae nauigationis tempus expectat, nostris occasionem charitatis exercedae praebuit.