장음표시 사용
51쪽
bibere, & comedere non ad deliciarum ardorem,sed sitim famemq. restinguerer qui carnitibus uescantur, indigere etiam iis, quae non sunt carnium; qui autem simplici uictu abuta tur, eos carnes non requirere. Sapientiae quoque opera dare non possumus, si mensae abundantiam cogitemus, quae labore nimio & cura indiget. Cito expletur naturae necessitas: H-1.Tim. ε gus ,& fames, sinplici uesti tu, & cibo expelli potest. unde& Apostolus, Habentes, inquit, uictum,& uestitum, his contenti sumus. Deliciae, & epularum uarietates, sementa auaritiae sunt. Grandis exultatio animae est, cum paruo contentus fiteris, mundum habere sub podibus , ct Omnem eius potentiam; epulas, libidines, propter quae diuitiae comparantur, uilibus mutare cibis, & crassore tunica compensare. Tolle epularum, & libidinis luxuriam: nemo quaeret diuitias; quarum usus aut in uentre, aut subuentre est. Qui ae tat, non aliter recipit sanitatem, nisi tenui cibo & castigato uictu , quae ME. δ dicitur . quibus ergo cibis recipitur sanitas, his & seruari potesti ne quis putet morbos holeribus concitari. Si aute Milonis illius Crotoniatae uires holeria non ministrant, quae nascuntur, &sun tur carnibus: quid necesse est uiro sapienti,&philosopho Christi, tantam habere sortit dinem , quae athletis & militibus necessaria est ; quam cum habuerit, ad uitia prouoceturqIlli arbitrantur carnes sanitati congruas, qui nolunt abuti libidine ; & in coenum demersvoluptatum, ad coitum semper exaestuant. Christiano sanitas absque uiribus nimiis necessaria est. Nec turbare nos debet, si rari sint huius propositi sectatores: quia rari sunt & amici boni, & fideles, & pudici, & continentes: semperq. uirtus rara est. Lege Fabricii continentiam, Curii paupertatem: & in tanta urbe uix paucos inuenies, quos liquaris. Noli timere, ne, si carnes non comederis, aucupes & uenatores fi ustra artificia didicerint. L imus , quosdam, morbo articulari & podagrae humoribus laborantes, proscriptione bono rum ad simplicem mensam ct pauperes cibos redactos, conualuisse. camerant enim solicititudine dispensandae domus, & epularum largitate, quae Scorpus fiangunt, & animum. Irridet Horatius appetitum ciborum, qui consuinpti relinquunt paenitentiam: Sperne uoluptates r nocet empta dolore uoluptas. Et cum in amoenissimo agro in morsum uoluptuosorum hominum se crassum pinguemq. describeret, lusit his uersibus. Me pinguem, & nitidum, & bene curata cute, uises, Cum ridere uoles, Epicuri de grege porcum. Sed & ex uilissi in is cibis uitanda satietas est. nihil enim ita obruit animum, ut plenus uenter, & ex stuans, & huc illucq. se uenens, & in ructus, uel in crepitus uentorum esitatione rospirans. Quale illud ieiunium est, aut qualis illa refectio post ieiunium, cum pridianis epulis distendimur, di guttur nostrum meditatorium efficitur latrinarum )um l. volumus prolixioris inediae famam quaerere, tantum uoramus, quantum uix alterius diei nox digerat . itaque non tam ieiunium appellandum est, quam crapula, ac scelens de molesta digestio. Dicaearchus in libris antiquitatum, &descriptione Graeciae, refert, sub Saturno, id est, in aureo saeculo, cum omnia humus sunderet, nullum comedisse carnes, sed uniuersos uixisse fiugibus, ct pomis, quae sponte terra gignebat. Persarum regis Cyri uitam Xenophon octo u luminibus explicat, polenta, & cardamo, & sale, ac pane cibario eos asserens uictitare. Lacedaemoniorum mensae, seu galitatisq.& suprascriptus Xenophon,& Theophrastus,& mnes pene scriptores Graeciae testes sunt. Cheraemon Stoicus, uir eloquentissimus, narrat de uita antiquorum Aegypti sacerdotum, quod, omnibus mundi negotiis curisq. postpositis, semper in templo fuerint; & rerum naturas, causasq. ac rationes siderum contemplati sint ; numqua mulieribus se miscuerint ; numqua cognatos & propinquos, ne liberos quidem uiderint ; ex eo tempore, quo coepissent diuino cultui deseruire, carnibus & uino se semper abstinuerint, propter tenuitatem sensus, & uertiginem capitis, quam ex paruo cibo patiebantur , & maxime propter appetitus libidinis, qui ex his cibis, &ex hac potione
nascuntur. Pane raro uescebantur, ne onerarent stomachum:&, si quando comedebant,
lusum pariter hysopusumebant in cibo, ut esca grauiore illius caiore decoquerent: oleum tantum in holeribus nouerant, uerum & ipsum parum, propter nauseam,& asperitatem gustus leniendam. Quid loquar, inquit, de uolatilibus , .cum ouum quoque pro carnibus uitauerint, & lac quorum alterum carnes liquidas, alterum sanguine esse dicebant, colore mutato. Cubile eis de seliis palmarum, quas baias uocant, cotextum erat: scabellum accliue, & ex una parte obliquum, in terra pro puluillo capiti supponebant, bidui tridui q. inediam sustinentes. Humores corporis, qui nascuntur ex otio, & ex mansione unius loci,nimia uictus castigatione siccabant. Iosephus in secunda Iudaicae captiuitatis historia,&in octauodecimo antiquitatum libro, & contra Appione duobus uoluminibus, tria describit dogmata
52쪽
, Sataucaeos, Effaenos: quorum nouissimos miris effert laudibus, qu6dZeah , rie uino,&carnibus semper abstinuerint,"idianum ieiunium umetinti ivxx - Super quorum uita& Philo, uir doctissimus, proprium uolumen edidit. Eante erius, & Alclepiades Cyprius, aetate, qua Pygmalcon in oriente regnabat , scribunt esum carnium non fuisse. Eubulus quoque,qui historiam Mulitae multis uolum inhus explicuit, narrat apud Persas tria genera Magorum; quorum primos, quisnt doctissimi, & eloquentissimi, excepta farina, & holere, nihil amplius in cibo sumere. Apud Eleusinam etiam uolucribus, & piscibus, & quibusdam pomis abstinere , sollemne est. Bardesenes, uir Babylonius, in duo dogmata apud Indos gymnophistas diuidit:
quorum alterum appellat Bragmanas, alterum Samanaeos ; qui tantae continentiae snt, ut uel pomis arborum iuxta Gangen fluuium, uel publico orirae, uel farinae alantur cibo; &, cum rex ad eos uenerit, adorare illos solitus sit, pacemq. suae prouinciae in illorum precibus arbitrari stam. Euripides, in Creta Iouis prophetas non solum carnibus, sed & coetis cibis abstinuisse, refert. Xenocrates philosophus de Triptolemi legibus apud Athenientes tria tantum praecepta in templo Eleusinae residere scribit, honorandos parentes, uenerandos deos, carnibus non uescendum. Orpheus in carmine suo esum carnium detestatur. Pythagorae, Socratis, Antisthenis,&reliquorum frugalitatem referre in confusionem nostram,
nis & longum esset, & proprii operis indigeret. hic certe est Antisthenes; qui . cum gloriose docuisset rhetoricam, audissetq. Socratem de paupertate disputantem, dixisse sertur ad discipulos suos: Abite, & magistrum quaeriter ego enim iam reperi. Statim q. uenditis,quae habebat, & publice distributis, nihil sibi amplius, quam palliolum, reseruauit. paupertatim. eius ,& laboris de Xenophon testis est in Symposio, & innumerabiles libri eius; quorum alios philosophico, alios rhetorico genere scripsit. Huius Diogenes ille famosissimus sectator sitit, potentior rege Alexandro, & naturae uictor humanae . nam cum discipulorum Antisthenes nullum reciperet ,&perseuerantem Diogenem remouere non posset; nouissi ine claua minatus est, nisi abiret . eui ille subiecisse dicitur caput, atque dixisse: Nullus tam durus baculus erit, qui me a tuo possit obsequio separare. Refert Satyrus, qui illustriumuirorum scribit historias, quod Diogenes palliolo duplici usus sit propter frigus, peram pro cellario habuerit, secum q. portarit clauam ob corpusculi fiagilitatem, qua iam senex membra sustentare solitus erat; & uulgo appellatus sit, in prasentem horam poscens a quolibet, & accipiens cibum. Habitabat autem in portarum uestibulis, & porticitibus ciuitatum: cum q. se contorqueret in dolio, uolubilein se habere domum iocabatur,& se cum temporibus immutantem. stigore enim os dolii uertebat in meridiem, aestate ad septemtrionein utcumque sol se inclinauerat, Diogenis simul praetorium uertebatur. inodam uero tempore habens ad potandum cauum ligneum , uidit puerum manu conc ua bibere; & elisisse illud fertur ad terram, dicens: Nesciebam, quod natura haberet poculum. Virtutem eius &continentiam mors quoque indicat. nam . cum ad agonem Olympiacum, qui magna stequentia Graeciae celebrabatur, iam senex pergeret, febri in itinere dicitur apprehenius, accubuisse in crepidine viae: uolentibusq. eum amicis aut in iumentum, aut in uehiculum tollere, non acquieuit: sed, transiens ad arboris umbra, locutus est: Abite quaeso, & spectatum pergiter haec me nox aut uictorem probabit, aut uictum. si febrem uicero, ad agonem ueniam; si me, uicerit ad inferna descendam. ibi q. per noctem eliso gutture non tam mori se ait, quam febrem morte excludere. Vnius tantum philosophi exemplum posui, ut sermosuli nostri, & thorosuli, di uix summis pedibus adumbrantes uestigia, quorum uerba in pugnis sunt, & syllogismi in calcibus, qui paupertatem apostolorum, de
crucis duritiam aut nesciunt, aut contemnunt, imitentur saltem gentilium parcitatem.
Haec de argumentis philosophorum , exemplisq. disserui. nunc ad exordium generis humani, idest, ad nostra transiens, docebo primum Adam in paradiso accepisse praeceptum, ut, cetera poma comedens, ab una arbore ieiunaret. Beatitudo paradisi asque abstinentia cibi non potuit dedicari. Quamdiu ieiunavit, in paradiso fuit: comedit, & eiectus est: eiectus, statim duxit uxorem. Qui ieiunus in paradiso uirgo fuerat, satur in terra matrimonio copulatur r & tamen eiectus, non protinus accepit licentiam carnium uescendarum; sed tantum poma alborum, & Puges segetum, & herbarum holera ei traduntur in cibum: ut exul quoque paradisi, non carnibus, quae in paradiso non erant, sed similitudine frugum paradis uesceretur. Postea uero uidens Deus, quod diligenter appositum esset ad malitiam cor hominis ab adolescentia, & spiritus eius in his permanere non posset, quia erant caro, Opera carius diluuio condemnauit ; di avidissimam hominu gulam probans, dedit eis licentiam
53쪽
14 HIERON. ADVERSUs IOVINIANUM
comedendata carnium: ut, dum sibi intelligunt licere omnia, non desidererit magnopere quod licebat; ne mandatum in causam uerterent praeuaricationis. Quamquam & tunc ex parte imperatum ieiunium sit. nam , cum alia munda dicantur, alia immunda; & in arca Gςη ε diloe de immundis bina, de mundis introducuntur imparia ;& utique immundorum esus ablatus sit, ne sine causa dicerentur immunda: ex parte ieiunium dedicatum est, docens abGςR RF stinentiam omnium in quorundam recisione. Cur perdidit Elau primogenita sua nonne propter cibum impatientiamq. gulae lacrymis emendare no potuit .Eiectus de Aegypto populus Israel,& in terram repromissionis labe& melle manantem introducendus, Aegy- Exod.is plias carnes, & pepones, alliaq. desiderat. Vtinam, inquit, obissemus percussi a Deo in Num. ii terra Aegypti, quando super ollas carnium sedebamus. Et iterum: Quis nos pascet ca 'nibus λ Venerunt in mentem nobis pisces, quos in Aegypto comedebamus metis, & cucumeres, dc pepones, & porri, & cepe, & allia: at nunc anima nostra arida, nihil nisi manna psal oculi nostri conspiciunt. Angelorum cibum contemnentes, carnes Aegyptias susniza- Exod.x bant. Moyses quadraginta diebus &noctibus ieiunus in monte Sina, etiam tunc probans Deut 8 non in pane solo uiuere hominem, sed in omni uerbo Dei, cum Domino loquitur: popuz od 3 Ius autem satur idola fabricatur. Ille, uacuo uentre, legem acccipit, seriptam digito Dei; iste, manducans de bibens, consurgensq. ludere, aurum conflat in uitulum , & Aegyptium bouem praesert Domini maiestati. tot dierum labor unius horae sat Vritate perit. Frangit Udacter Moyses tabulas :sciebat enim Dei sermonem non posse audire temulentos. Dpψς 3 Incrassatus est,&pinguefactus,&dilatatus, &recalcitrauit dilectus,&dereliquit Domitinum, qui secerat eum, &abscessit a Deo salutari suo. Vnde& in eodem Deuteronomio praecipitur: Ne, cum manducaueris, & biberis, & domos optimas aedificaueris, ovibus,& bubus tuis multiplicatis, & argento, & auro, extollatur cor tuum,&obliviscaris Do- Matth. ia mini tui. Denique manducauit populus, de incrassatum est cor eius, ne uideret oculis, &Exod.3 audiret auribus, & corde coniiceret :& uultum ieiunantis Moysi, & iuxta Hebraicam ueritatem, Dei confabulatione cornutum, pastus& pinguior populus sustinere non potuit. Quamobrem & Dominus noster, atque saluator non ob differentiam uirginitatis, & nuptia Matth. I7 rum, ut quidam putant, sed obieiunorum concitata, Moysen ,&Eliam transfiguratus in monte secum ostendit in gloria. Quamquam Moyses, &Elias typum proprie legis pro phetarumq. monstrauerint: sicut manifeste euangelii scriptura testatur: Dicebant ei exitum, quem completurus erat in Hierusalem. passionem enim Domini non uirginitas, & nuptiae, sed lex nunciat, & prophetae. Quod si contentiose in Moyse nuptias, in Elia uirgini- Dent. 34 tatem dixerint demonstrari: breuiter audiant , Moysen mortuum ,& sepultu, Eliam igneo
. Reg curru raptum, ante immortalem esse coepisse, quam mortuum. Sed nec secunda conscri-Σ 4 3ε ptio tabularum absque ieiunio potuit impetrari. quod ebrietas perdiderat, inedia reperit. Ex quo ostenditur, posse nos per ieiunium redire in paradisum, unde per saturitatem suGF 04 7 ramus eiecti. In Exodo aduersus Amelech, oratione Moysi,& totius populi, usque ad u speram ieiunio dimicatum est. Iesus, filius Naue, stationem imperauit soli&lunae:& in diam plus quam unius diei, uictoris exercitus protelauit. Saul, sicut in Regnorum primo 1.Reg. t libro scribitur, Maledictus, inquit, qui ederit panem usque ad uespera, donec ulciscar me de inimicis meis. Et non gustauit omnis populus eius, & tota terra prandebat. Tantiq. fuit auctoritas stationis semel Domino destinatae, ut Ionathas, qui causa uictoriae extiterat, deprehenderetur sorte, & ignorantiae crimen declinare non posset, patrisq. in se concitaret 3.Reg. is manum, S uix populi precibus saluaretur. Elias, quadraginta dierum ieiunio praeparatus, Deum uidit in monte Oreb,&audit ab eoi Quid tu hic Elia Multo semiliarior ista uox, Gen. 3 quam illa in Genesi: Adam ubi Grilla enim pastum terrebat,& perditumi: haec ieiunan- .Rςg 7 ti famulo blandiebatur. Congregatum Samuel populum in Masphat, indicto ieiunio m- borauit,&secit hostibus sortiorem. Assyriorum impetum, & potentiam Sennacherib, k Ezechiae regis lacrymae, saccus,&humiliatio uictus, fregit, prostrauit,&uicit. Et econ Ion. 3 trario ciuitas Niniue imminentem iram Domini ieiuniorum miseratione detorsit: quam &Sodoma placasset, & Gomorra, si uoluissent agere paenitentiam, & lacrymas paenitentiae pa3 Reg. , t trocinante conciliare ieiunio. Achab, rex impiissimus, ut sententiam Dei subterfligeret: 1.Reg.i & euerso domus eius differretur in posteros, ieiunio impetrauit, & sacco . Anna, uxor Helchanae, inanem cibo uentre, filio meruit implere. Periclitantur in Babylone Magi, omnis Dan. coniector & hariolus & haruspex caeditur. I mel &tres pueri reuelationem merentur
ieiunio; & pasti leguminibus, pulchriores sunt rudentiores iis,qui de mensa regis carni Dan. io bus uesccbantur. Deinde scriptum est, quod D uel tribus hebdomadibus ieiunaverit; pa
54쪽
Maro&uinum non intrauerit os eius; oleo unctus non sit;&-- ingo e Teris: Daniel homo miserabilis es. Qui deo miserabilis apparuev c e ,-- INR S in lacu fuit horribilis. Qua pulchra res; quae placat Deum, leo- Dami , Daemon verret. Mittitur ad eum licet hoc in Hebraicis uoluminibus non in ' Eoo' evis HGacuc, metarum frandium portans. talem enim discophorum inediam
filio post adulterium , αξ λ m. in cinere dei a. Reg. Iarii, q o , dicens: Quia cinerem tamquam panem manducabam, & potum meum cum fle Psal.to Et infirmata sunt in ieiunio genua mea. Et certe iam audierat a Nathan: Do-inio bstulit a te hoc peccatum. Sampson & Samuel uinum & siceram non bibunt: erant IVd x 3eri,iri filii repromissionis, & per abstinentiam ieiunium q. concepti. Aaron, dcceteri sacerdotes, ingressuri templum, omne, quod potest inebriare, non potant, ne moriantur . ex quo intelligimus, mori eos, qui in ecclesia non sobrii ministrarint. Quamobrem exprobratur Israeli, potum dabatis Narauis meis uinum . Ionadab, filius Rechab, praecepit filiis Amos a suis, ut non biberent uinum usque in aeteritum. Quibus cum offerret Hieremias uinum, ut Hier. 31
biberent; & illi bibere noluissent; loquitur Dominus per prophetam. Quia obedistis praecepto Ionadab patris uestri, non deficiet uir de stirpe Ionadab, fili i Rechab, stans in conspectu meo cunctis diebus. In seribus Euangelii Anna, filia Phanuelis, univira inducitur, Luc. a semper t. ieiunans. Et Dominum uirginem longa castitas longaq. ieiunia suscepere. Praecurser eius ,& praeco Ioannes locustis alitur ,& siluestri melle, non carnibus: habitatioq. deis M tth Iserti,&incunabula monachorum, talibus inchoantur alimentis. Sed&ipse Dominus ba- Matth. ptisma suum quadraginta dierum ieiunio dedicauit, & acriora daemonia docuit non nisi ora Matth. i tione& ieiuniis posse stiperari. Cornelius centurio, ut spiritum sanctum acciperet ante,qua Acta baptisma, eleemosynis moenit, crebrisq. ieiuniis. Paulus apostolus post famem, &sitim, x.Cor. II& ceteros labores suos, de pericula latronum, naufragia, litudines, crebra ieiunia enumerat . Et discipulo Timotheo dolenti stomachum, & in; itates plurimas sustinenti, suadet uini modicam potionem: Iam noli, inquit, aquam bibere. Cui autem dicit, Iam noli , Tun saquam bibere, ostendit eum aquam ante potasse. quod non concederet, nisi crebrae infimmitates, & dolor stomachi postulassent. Reprobat quidem Apostolus eos, qui prohibebant Iaim nuptias, & iubebant cibis abstinere, quos Deus creauit ad utendum cum gratiarum acti ne i sed Marcionem desgnat, & Tatianum, & ceteros haereticos, qui abstinentiam indicunt perpetuam, ad destruenda, de contemnenda, & abominanda opera creatoris. Nos autem de creaturam omnem laudamus Dei ι & maciem saginae, abstinentiam luxuriae, ieiunia praeserimus saturitati. Vir quippe in laboribus laborat ilbi,&ui miscit in interitum suum. Et a diebus Ioannis Baptistae, ieiunatoris, & uirginis, regnum caelorum uim patitur, de uiolen- Matth. IIti diripiunt illud. Timemus enim, ne ab aduentu aeterni iudicis, sicut in diebus diluvii, de euersionis Sodomae, I Gomorrae, deprehendamur manducantes, & bibentes,&nuben- Luc. IItes,&nuptui tradentes . nam & diluuium,&ignis de caelo saturitatem pariter & nuptias, quas deleret, inuenit. Nec mirum, si omne, quod in macello uenditur, Apostolus emi iu- x Cora obeat, & comedii cum idololatris, adhuc in templis idolor u quasi idolothyta uescentibus, pro summa abstinentia suerit, cibis tantum abstinere gentilium. Quod si loquitur ad Romanos: Is, qui manducat, non manducantem non spernat; &, qui non manducat, manducan Rom i tem non iudicet: non inter ieiunia & saturitatem aequalia merita dispensat; sed contra eos loquitur, qui, in Christum credentes, adhuc Iudaizabant; & eos, qui ex gentibus crediderant, monet, ut ne scandalizent illos cibo suo, qui adhuc in fide infirmiores erant. Denique
di in consequentibus hoc ipsum sonat. Scio, Ze confido in Domino Iesu, quod nihil commune per se ipsum est , nisi ei, qui existimat quid commune esse, illi commune est. si enim
propter cibum stater tuus contristatur, iam non secundu caritatem ambulas . noli cibo tuo
illum perdere, pro quo Christus mortuus est. Non ergo blasphemetur bonum nostrum. Non est enim regnum Dei esca, & potus. Ac, ne quis putaret hoc de ieiuniis dici, & n5 desiperstitione Iudaica, statim edisserit: Alius credit manducare omnia: qui autem infirmus est, holera manducat. Et rursum: Alius iudicat diem plus, quam diem, alius iudicat omnε '
diem. Unusquisque in suo sensu abundet. Qui sapit diem, Domino sapit: &, qui manducat.
Domino manducat: gratias enim agit Deo .ct qui non manducat, Domino non manducat r de gratias agit Deo. Qui enim adhuc infirmi erant in fide; & alias carnes mundas, alias arbitrabantur immundas; de inter diem de diem esse aliquid existimabant, uerbi gratia, n-ctius esse sabbatu, de neomenias, descenopegiam, quam reliquos dies ; iubentur holera manducare, qtur in gererito comeduntur ab omnibus. qui uero firmioris erant fidei ; omnes
55쪽
16 HIERON. ADVERSUS IOVINIANVM
carnes, & dies omnes aequales esse credebant. Illud autem, quod proponere aduersarius stuMatth in sus est, Dominum uoratorem ,& potatorem uini a pharilais appellatum quia ad epulta Ioan. x ierit nuptiarum ,& conuiuia non despexerit peccatorum ; existimo suod nobiscum sectat. Matth. . y lite est Dominus, ut arbitraris, uorator: qui quadraginta diebus Christianorum ieiunium
Ioan. sanctificavit: qui beatos appellat esurientes & sitientes: qui escam habere se dicit, non qua Matth.6 discipuli suspicabantur, sed quae in perpetuum non periret: qui de die crastino cogitare prohibet: qui, cum esurisse & sitisse dicatur, di isse frequenter ad prandia, excepto mysterio, Matth. is quod in typum suae passionis expressit; & probandi corporis ueritate, nec gulae scribitur se
Lue. 16 uisse, nec uentri: qui diuitein purpuratum propter epulas narrat in tartaro,& Lazarum
Matth. 6 pauperem ob inediam dicit esse in sinu Abrahae: qui, quando ieiunamus, ungi caput & lauarisaciem praecipit; ut non gloriae hominum, sed Domino ieiunemus: qui comedit qui-Lue. a dem post resurrectionem partem piscis assi,& uum, non propter esuriem ,& gutturis sua-Mar. 1 uitatem, sed ut ueritatem sui corporis comprobaret . nam,quotiescumquemortuum suscita Ioan. I uit, iussit ei dari manducare, ne resurrectio phantasma putaretur. Et Lazarus, post resurrectionem, ob hanc causam scribitur cum Domino inisse conuiuiu . Nec hoe dicimus, quod negemus pisces ,& cetera, si uoluntas fuerit, in cibo esse sumenda: sed, quo modo nuptiis Act .io uirginitatem, ita saturitati & carnibus ieiunia spiritum q. praeferimus. Si autem Petriis fora sexta pransurus ascendit in cenaculam, sortuita esuries non facit praeiudicium ieiuniorum. Ioan. hoc enim modo& Dominus, quia ad puteum Samariae hora sexta sessus resedit, & bibere uoluit; omnibus incumbet necessitas, uelint nolint, hoc tempore bibendi. Potuit autem fieri, ut uel sabbatum esset, uel dies Dominicus; & post bidui, tridui q. ieiunium, hora sexta esurierit. numquam enim crediderim, apostolum, si ante unam diem coenaverat, epulis q. distentus fuerat, alterius diei esurisse meridie. quod si cenauit pridie, &sequenti die esuri uitante prandium: non existimo, quod usque ad satietatem comederit, qui tam cito Esi.18 potuit esurire. Porro, si per Esaiam loquitur Deus, quod non tale ieiuniu elegerit, dicens: In diebus ieiuniorum uestrorum inueniuntur uoluntates uestrae; & subiectos percutitis;&in iudicia,& in lites ieiunatis,ta caeditis pugnis: no tale ieiunium elegi dicit Dominus. quale elegerit, docet: Frange esurienti panem tuum, & pauperes sine tecto induc in domum tuam. Si uideris nudum, uesti: & domesticos seminis tui ne despicias. Non igitur ieiunium reprobauit, sed, quale uellet, ostendit. Neque enim uentris esuries accepta cst Deo, quam Lςuit. τε lites,&rapinae,&luxuria destruunt. Si non uult ieiunium Deus, quo modo in Leuitico praecipit, ut septimo mense, decima mensis, omnis populus ieiunet usque ad uesperam qui non afflixerit animam suam , moriatur ,& exterminetur de populo suo ρ Quare sepul Num .i i cra concupiscentiae, ubi carnibus deditus populus ruit, usque hodie in solitudine perseue-3.Reg. 3 rante Et crassiis populus ortygometram scribitur ad choleram usque ructasse Cur homo Dei, ad cuius prophetiam manus aruerat rmis Hieroboam ; quia mauducauit contra edictum Dei, illico percussus est λ&leo, qui asinam custodiuit intactam, prophetae leuanti sede prandio non pepercit Qui ieiunus miracula secerat, pransus illico saturitatis poenas luit. Ioel ., Sed&Ioel clamitat: Sanctificate ieiunium: praedicate curationem; ut monstraretur, iei nitam sam ii sicari ceteris operibus, & sanctificatum ieiunium curationi proficere peccatorii. quo modo autem uirginitati uerae non praeiudicat imitatio uirginum diaboli: ita nec ueris
ieiuniis cotarum Isidis, & Cybelis, & quorundam ciborum in aeternum abstinentia; maxime cum apud illos ieiunium panis, sagina carnium compensetur. Et, sicut signa, quae faci Ε, . 1 bat Moyses, imitabantur signa Aegyptiorum, sed non erant in ueritater nam uirga Moysi uirgas Magorum deuorabat: ita per omnia, quae in aemulationem Dei facit diabolus, non religionis nostrae superstitio , sed nostra arguitur negligentia, id nolentium sacere, quod bonum esse, etiam saeculi homines non ignorant. Quarta propositio, quae & extrema est: duos esse ordines, ovium, & hircorum; alterum iustorum, alterum peccatorum; alios si Matth. a1 re a dextris, alios a sinistris;&audire iustos: Venite, benedicti patris mei, possidete paratum uobis regnum a constitutione mundi r Peccatoribus uero dicit Discedite a me maledi- Matth. eii in ignem aeternum, qui praeparatus est diabolo, & angelis eius: Arborem bonam non Ioan. 8 posse malos fructus facere, nec malam bonos: Vnde& Saluator loquitur ad Iudaeos: Vos de Matth. xs patre diabolo estis, & concupiscentias patris uestri facere uultis. Decem uirgines proponit stultas, atque sapientes; & quinque, quae oleum n5 habuerunt, remansisse extrinsecus: alias uero quinque, quae sibi lumen bonorum operum praeparauerant, thalamum intrasse cum
Gen.ν. i, sponso. Ascendit ad diluuium, & ait: Qui erant cum Noe, iusti seruati sunt; qui uero peccatores, omnes in commune perierunt. Apud Sodomam, & Gomorram, exceptis duobus
56쪽
, nulla diuersitas inuenitur. qui est iustus, eripitur: qui pec-
. una suus liberatis, unus interitus remanentibus . Ne pauluin ruisistiti γῆ daridum, indicio est uxor Lot. Si autem, in a uit, mihi opponis, I oret in P in , aut persecutionibus; si nullus prosectus est, nec maiora prae, A vicie in tacere , non ut plus quid mereatur, sed ne perdat, quod accepit. In Aegy-
' decem plagas aequaliter omnes sentiunt peccatores: & smiles tenebrae dota, riobili de ignobili, repi imminent & uulgor sanctis uero Dei, & populo Israel
inc Io . Sed & in mari Rubro iusti pariter transeunt, peccatores pariter obruuntur. Sexceni, I, Omiri u millia, excepta imbelli aetate & sexu, in deserto aequaliter ruunt: & duo, qui iu-Mua pares erant, aequaliter liberantur. Per quadraginta annos cunctus Israel similiter labotat, , moritur. Gomor mannae uniuersis aetatibus una in cibo mensura est: vestitus pariter non deteruntur: capilli simul non augentur: barba in commune non crescit: calciamenta ex aequo omnibus durant: non incalluere pedes: cibus in ore cunctorum aequaliter sapit. ad mansionem unam pari labore &mercede pergebant. Omnis Hebraeus aequale habet pascha, aequales scenopegias, aequale sabbatum, aequales neomenias. Septimo requietionis anno absque personarum discretione dimittitur :& in iubilaeo uniuersa cunctis debita res xantur, atque ad antiquam possessionem uenditor rcdit. Parabolam autem in euangelio seminantis, in qua in terra bona centesimus de sexagesimus&tricesimus stucius exoritur; &econtrario in terra mala, triplex sterilitatis uarietas indicatur; in duos ordines diuidit, bonae terrae, & malae. Et quo modo apostolis pro derelictis filiis & uxoribus, in alio euangelio centies, in alio septies Dominus repromittit, & in se turo uitam aeternam; nullaq. distantia est inter centum, & septem: sic & in hoc numero non facere praeiudicium, ubi huius temrae sertilitas praedicatur, praesertim cum & euangelista Marcus retrorsum numeret triginta,sexaginta, & centum. Dicit Dominus: Qui manducat meam carnem, & bibit meum sanguinem, in me manet,&ego in illo. Sicut ergo sine aliqua differentia graduum Christus in
nobis est, ira& nos in Christo sine gradibus sumus. Omnis, qui dilisit me, sermonem meum seruabiti & pater meus diliget eum, &ad eum ueniemus, de mannonem apud eum ficiemus. Qui iustus est, diligit: qui diligit, ueniunt ad eum pater, & filius & in eius habitant hospido. Vbi autem huiuscemodi habitator est, puto quod nihil deesse possit hospiti. Sin
autem dicit: Multae mansiones sunt apud patrem meum: non in regno caelorum diuersas significat mansiones, sed ecclesiarum in toto orbe numerum, quae constat una per septem. Vado, inquit, &praeparabo uobis locum, non loca. Si haec repromissio proprie duodecim apostoloru est; ergo Paulus exclusus est de hoc loco si de electionis uas supersum putabitur,& indignus. Ioannes, & Iacobus, quia plus ceteris petierunt, non impetrauerunt: & tam εnon est dignitas eorum imminuta, quia reliquis apostolis aequales fuerunt. Nescitis, quia corpora uestra templum est spiritus sancti Templum, inquit, est, non templa: ut similiter in omnibus habitatorem ostenderet Deum. Non pro his rogo tantum, sed pro illis, qui credituri sunt per uerbum eorum in me ; ut, sicut tu pater in me, & No in te unum sumus, ita omnes unum sint in nobis. Gloriam, quam dedisti mihi, dedi eis: dilexi eos, sicut me dilexisti. et quo modo nos sumus pater&filius&spiritus sanctus unus Deus sic & unus populus in ipss sit, hoc est, quasi filii carissimi, diuinae consortes naturae. Sponsa, soror, mater,& quaecumque alia putaueris uocabula, unius Ecclesiae congrcsatio est, quae numquam est sine sponso, fratre, filio ; unam habet fidem; nec constupratur clogmatum uarietate; nec haeresibus scinditur: uirgo permanet. ocumque vadit agnus, sequitur illum di sola nouit canticum Christi. Si autem, inquit, mihi opposueris, stella a stella differt in claritate: audies differre stellam a stella, hocest, spirituales a carnalibus. Omnia membra aequaliter diligimus, nec oculum praeponimus digito, nec digitum auriculae; sed in singulorum amissione membrorum communis dolor est. Aequaliter introimus in hoc saeculum,&aequaliter de eo egredimur. Unus Ada terrenus, & alter caelestis. qui in terreno fiteri a sinistris est,& peribit: qui in caelesti, a dextris est, & saluabitur. Qui fratri dixerit, fatue, & rava, reus erit gehennae. Et qui homicida fuerit, & adulter, mittetur similiter in gehennam. In pMecutione qui incenditur, qui suffocatur, qui decollatur, qui fugerit, qui in carcere inclusus obierit; uaria quidem luctae genera, sed una corona uictorum est. Inter eum fratrem, qui semper cum patre suerat,&qui postea paenites est receptus, nulla diuersitas est. Operariis primae horae,& tertiae, & sextae, & nonae, & undecimae, unus denarius aequaliter redditur:&, quo magis admireris, ab iis incipit praemium, qui minus in uinea laborarunt. His,&huiuscemodi diuinarum salpturarum testimoniis, quae ad pervcisitatem sui dogmatis cy
57쪽
18 HIERON. ADVERSUs IOVINIANUM
1.Ioan. x lidus disputator inclinat, quis non tentetur etiam electorum Dei &quod Ioannes apost ius antichristos dicit uenisse inultos, haec uera est antichristi praedicatio, quae inter Ioannem& ultimum paenitentem nulla facit esse distantiam. Simul q. miror, quo modo serpens lubricus,& Proteus noster, in uariarum se mutet portenta sormarum . qui enim in coitu de insaturitate Epicureus est, subito in retributione meritorum Stoicus ericitur. Hierosolymam Cithio, Iudaeam Cypro, Christum Zenone commutat. Si non licet a uirtutibus paululum declinare; de omnia peccata sunt paria; eiusdemq. criminis reus est,qui panem esurienti surripuerit,& qui hominem occiderit: tu quoque maximota scelerum reus teneberis. Porro
aliud est, si te dicas ne minima quidem habere peccata', cum omnes apostoli, & prophetae, & sancti, iuxta id, quod in secunda propositione disserui, peccatores esse se plangant, solus de iustitia glorieris. Ante nudo eras piae, modo non selum calciato, sed & ornato. tuc pexa tunica, & nigra subucula uestiebaris, sordidatus, & pallidus, ct talosam opere gestitans manum: nunc lineis &sericis uestibus,& Atrebatum ac Laodiceae indumentis ornatus incedis. Rubent buccae: nitet cutis: comae in occipitium frontemq. tornantur: pr
tensus est aqualiculus: insurgunt humeri: turget gutturi &de obesis faucibus uix suffocata uerba promuntur. Certe in tanta diuersitate uictus & uestitus, necesse est, aut hic, aut ibi esse peccatum: non quod peccatum in cibo, aut in uestibus asseram: sed quod uarietas &commutatio in deterius, reprehensioni proxima sit. Quod autem reprehenditur, a uirtute Procul est: quod a uirtute procul est, uitio mancipatur: quod uitiosum arguitur, peccato iungituri quod peccatum est, iuxta tuam sententiam in unistra parte, & hircorum grege describitur . Aut reuerteris igitur ad antiquum propositum, ut ouis possis esse ad dexteram: aut, si priorem sententiam peruersia paenitentia commutaris; uelis nolis, quamquam barbaraseris, inter hircos numeraberis. Verum quid prodest luscum uocare luscum, & accusat ris docere inconstantiam, cum propositionum series diluenda sit ξ oues, & haedos a dextera , & sinistra, duos iustorum, & peccatorum esse ordines non negamus. Arborem bonam, fructus malos non facere, nec malam bonos, nulli dubium est. Decem quoque uirgines sapientes, & stultas, in bonas, malasq. diuidimus. In diluuio liberatos iustos, & peccatores aquis obrutos, non ignoramus. In Sodoma & Gomorra ereptum iustum,& impios igne consumptos, omnibus perspicuum est. Decem quoque plagis percussam Aegyptum, &Israel suisse sospitem nouimus. In mari rubro transisse iustos,& Pharaonem cum suo exercitu demersum, etiam in scholis cantant paruuli. Sexcenta millia in deserto cecidisse, quia increduli fuerint, & duos tantum terram repromissionis inuasse, scripturae docent, & reliqua, quae usque ad operarios uineae, in duos bonorum & malorum ordines descripsisti. Sed quale est, ut, quia inter bonos & malos diuisio est, tu asseras inter ipsos bonos,uel econtrario malos nullam esse distantiam, nihilq. reser re, utrum in pecore aliquis aries sit, an Ouicula ξ utrum primam lana habeat, an secundam e utrum scabidum pecus sit, di morbidum, an uegetum, atque sussultans maxime cum Ezechiel oues rationabiles, & diuersitatem Erech. is into pecus & pecus, suae prophetiae auctoritate demonstret, dicens: Ecce ego iudico inter pecus & pecus & inter arietes &hircos,&inter pecus pingue, & macilentum: Pro eo quod lateribus & humeris impingebatis, & cornibus uestris uentilabatis omnia infirma pecora, donec dispergerentur. Et ut sciremus quae ista sunt pecora, statim intulit: Vos autegreges mei, oues pascuae meae homines estis. Id ipsum ergo erit Paulus, & ille paenitens,quii .Cor. 3 cum patris uxore dormierat, quia in Ecclesiam post paenitentiam receptus est, ct quia simula. Cor. a a dex tris est, in eadem cum apostolo claritate fulgebit Et quo modo in uno agello usque Matth. 13 ad messem in consummationem mundi zizania pariter frumentaq. succrescunt ξ Qua consequentia pisces boni & mali, sagena Christi&reti euangelico continentur Cur in typo E lesiae, in arca Noe , diuersa animalia, & pro qualitate meritorum, diuersae sunt mansiones PGl Curastitit regina a dextris Domini in uestitu deaurato, circumdata uarietate Cur Ioseph Gς' 37 in forma Christi uariam habuit tunicam Cur Apostolus loquitur ad Romanos: Unicui- βψ diuisit mensuram fidei Sicut enim in uno corpore multa membra habemus; omnia autem membra non eundem actum habent: ita multi unum corpus sumus in Christo, singuli autem alter alterius membra. Habentes autem donationes secundum gratiam,
quae data est nobis, differentes, siue prophetiam secundum mensuram fidei, siue minist rium in ministrando, siue qui docet in doctrina, qui exhortatur in exhortando, qui tribuit no m. i. simplicitate, qui praeest in solicitudine,& reliqua. Et in alio loco: Alius iudicat diem plus quam diem, alius iudicat omnem diem. Vniisquisque in suo sensu abundet. Et ad Corini.Cor. 3 thios: Ego plantavi, Apollo rigauit, sed Deus incrementum dedit. Itaque neque, qui planta;
58쪽
in rigat ; qui incrementum dat Deus. Qui plantat, & quic autem propriam mercedem accipiet secundum suum labo
exsiinses uxores: Dei agricultura, Dei aedificatio estis. Et rursum rSecuns Dei kq ta est mihi, ut sapiens architectus iundamentum posuit alius au- Petraedificat. fundamentum enim stud nemo potest ponere, praeterquam id, quod QR , quod est Christus Iesus. Si quis autem superinlificat super fundamentum hoc, gentum, lapides pretioses, ligna, fenum, stipulam, uniuscuiusque opus appare. D QS enim Domini illud manifestabit: quoniam in igne reuelabitur; & singuloru opus Q i x , ignis probabit. Si cuius opus manserit, quod superaedificavit; mercedem accipiet. Si cuius opus arserit; detrimentum patietur ; ipse autem saluus erit, sic tamen quasi per ignem. Si is , cuius opus arsit,&periit,&damnum sustinuit laboris sui, perdet quidem laboris praemium, sed ipse saluabitur, non tamen absque probatione ignis: ergo is, cuius opus manserit, quod superaedificauit, sine ignis probatione saluabitur, & inter saluationem& saluationem utique erit diuersitas aliqua. Necnsi in alio loco, Sic nos, inquit, existimet 1. Cor. homo quasi ministros Christi, & dispensatores mysteriorum Dei. Hic iam quatitur inter distensatores, ut fidelis quis inueniatur. Vis scire, quoniam inter dispensatorem,&dispensatore sit multa distantiar non dico de malis&bonis, sed de ipsis bonis, qui ad dexteram stantὶ audi consequentia: Nescitis, quoniam qui in sacrificiis operantur, de sacrificiis come x Cox 'dunt: & qui altario deseruiunt , de altario participantur Sic & Dominus disposuit iis, qui
euangelium an nunciant, de euangelio uiuere. Ego autem non abutar horum aliquo. Non
scripti autem haec, ut sic fiant in me. melius est enim mihi mori, quam ut gloriam meam quis evacuet. si enim euangeliravero, non est mihi gloria : necessitas quippe mihi incumbit . uae enim mihi est, s non euangelitauero. nam ii uoluntate hoc ago,mercedem habeors autem nolens, dispensatio mihi credita est . quae est ergo merces mea λ Vt euangelizans mne sumptu, ponam euangelium Christi, ut non abutar potestate, quae data est mihi in euangelio. Cum enim essem liber, ex omnibus omnium me seruum seci, ut plures lucrifacerem. Numquid potes dicere, peccare eos, qui uiuunt de euangelio, & qui de sacrificiis participantur ξ Vtique non. Dominus enim disposuit, ut, qui praedicant euangelium, de euangelio uiuant. Apostolus aute, qui non abutitur hac licentia, sed laborat manibus suis, ne que t. Thes., gravet, & die ac nocte operatur, deministrat iis, qui secum sunt, utique ideo hoc secit, ut plus laborans, plus aliquid mercedis accipiat. Curramus ad reliqua. Diuisiones gratiarum I .Cor. I xsunt, idem autem spiritus. Et diuisiones ministeriorum sunt, idem autem Dominus. Et diuisiones operationum sunt, idem autem Deus, qui operatur omnia in omnibus. Unicuique autem data est operatio spiritus iuxta id, quod expedit. Et iterum: Sicut corpus unum est, ct membra plura habet; omnia autem membra corporis cum sint multa, unum corpus est. : sic de Christus. Verum ne dicas in uno corpore diuersa membra unu habere meritum,
statim gradus describit Ecclesiae, et ait: Qv osdam quidem posuit Deus in Ecclesa, primum
apostolos, secundo prophetas, tertio dociores. Deinde uirtutes & gratias curationum, opitulationes, gubernationes, genera linguam. Numquid omnes apostoli numquid omnes prophetae numquid omnes doctores numquid omnes uirtutes numquid omnes gratiam habent curationum numquid omnes linguis loquuntur numquid omnes interpretanturΘAemulamini autem dona maiora; & adhuc excellentiorem uiam uobis demonstro. Cumq. de caritatis uirtutibus latius disputasset, adiecit: Sive prophetiae euacuabuntur, sue linguae x. Cor. IIcessabunt, siue scientia destruetur: ex parte enim cognoscimus ,&ex parte prophetamus. cum autem uenerit, quod persectum est; euacuabitur, quod ex parte est. Et in continentibus. Nunc autem manent fides, spes, caritas, tria haec. maior autem horum est caritas: Sectimini caritatem , aemulamini spiritualia, magis autem ut prophetetis. Et iterum: Volo 1.Coni autem omnes uos loqui linguis, magis autem prophetare. Nam maior est qui prophetat,
quam qui loquitur linguis. Et rursum: Gratias ago Deo, quod omnium uestrum linguis loquor. Vbi diuersa sunt dona, & alius maior, alius minor est, & omnes spirituales appellantur : certe oves sunt, & stant a dextris, & inter ouem & ouem est aliqua diuersias. Loquitur quidem de humilitate Paulus apostolus: Ego sum nouissimus apostolorum: qui no sum I.Cor.rs dignus uocari apostolus, quia perlecutus sum Ecclesiam Dei: gratia autem Dei sum id, quod sum: & gratia eius in me uacua non suit, sed amplius omnibus illis laboraui; non ego autem, sed gratia Dei, quae in me est. Verumtamen in eo, quod se humiliat, ostendit pos. se apostolos alios minores, alios esse maiores: &oui utique uas electionis dicitur, & cunctis amplius laborauit; non est iniustus Deus, ut Ooliviscatur operis eius, & dispar meritum Heb.ε aequali
59쪽
aequali mercede compenset. Dehinc legimus: Sicut in Adam omnes moriuntur, ita&in Christo omnes iiivificabuntur, unusquisque autem in suo ordine. Quando unusquisque in
suo rcsuraet ordine, utique diuersa sunt merira resurgentium. Non omnis caro, eadem c ro ; sed alia hominum, alia pecorum, alia uolucrum, alia autem piscium. Et corpora cael
stia,&corporatcrrestria; sed alia qui dein caelestium gloria alia autem rerrestrium . alia claritas solis, alia claritas lunae, alia claritas stellarum. stella enim a stella differt in claritate. Silacrit Ac resurrectio mortuorum . quod tu scilicet doctus interpres sic exposuisti, ut diceres spirituales dii ferre a carnalibus. Ergo&spirituales&carnales in caelestibus erunt:&iam non tum ires, sed etiam hirci tui conscendent regna caelorum. Stella, inquit, a stella differt in claritate . non oves & hirci, sed oves & oues, id est, stella & stella. Denique alia, inquit, claritas solis &alia claritas lunae. Ne stellam& stella totum humanae multitudinis assereres genus, solem posuit& lunam, quos certe inter hircos non poteris numerare. Sic, inquit, erit & resurrectio mortuorum, ut iusti in claritate solis luceant, & qui in sequeti gradu sunt, lunae splendore rutilent, ut alius Lucifer sit, alius Arcturus, alius Orion, alius Mazuroth &16b , cetera stellarum uocabula, quae sacratae, in Iob uolumine continentur. Omnes enim , ait, manifestari nos oportet ante tribunal Christi, ut rccipiat unusqui 'ite quae gessit per corpus, i. Cor. s siue bonum siue malum. Ac ne sorsitan dicas, ante tribunal Christi nos manifestari, ut b ,.Cor.9 ni bona, mali recipiant mala; in eadem epistola docet: Qui parce seminat, parce& metetr&qui seminat in benedictionibus, de benedictionibus di metet. Certe de qui plus, ct qui
minus seminat, de parte sunt dextra. Et cum unius scinentis genus sit, tamen mensura de nurph. a mero differunt. Scribit ad Ephesios idem Paulus: Vt nota fieret nunc principatibus di potestatibus in caelis per Ecclesam, multiplex & uaria sapientia Dei. Cernis, quod in diuersis agminibus Ecclesiae uaria& multiplex sapientia Dei praediceturὸ Necnon in eadem epistola: Eph. Unicuique autem nostrum data est gratia, iuxta mensuram gratiae Christi: non quod mensura Christi diuersa sit: sed tantum gratiae eius infunditur, quantum ualemus haurire. Frustra igitur oves & hircos, quinque & quinque uirgines, Aegyptios, & Israelitas, & cetera huiuscemodi replicas, quia non est in praesenti retributio, sed in suturo. unde& dies iuditicii in consummatione promittitur, quia nunc non est iudicium. sine causa enim appellatur dies extrema iudicii, si modo iudicat Deus. In praesentiarum nauigamus , Iuctamur, atque pugnamus, ut in fine perueniamus ad portum, coronemur, triumphemus. Tu autem per- uecie de lub:ice praesentis saeculi conuersationem in futurorum exempla proponis ; cum utique hic intuli ilia sit, ibi iustitia, donec intremus in sanctuarium Dei, &intelligamus in nouissimis corum . Non aliter sanctus aliter peccator moritur in eodem mari nauigantibus eadem tranquillitas, & tempestas est non aliter latro, aliter martyr occiditur nec alio modo de adulterio S prostibulis, alio de castis matrimoniis nascuntur liberi Certe Dominus Mie. is & latrones aequali iudicio crucifixi sunt. Si idem est huius saeculi fiat uriq. iudicium ergo, Act. 17 quia hic pariter crucifixi sunt, & in futuro similiter habebuntur. Paulus, & qui eum uinxerant, simul nauigant, smul sustinent tempestatem, simili naui fluctibus dissipata in litus evadunt. Negare non potes, quin inter uinctum&uincientes diuersa sint merita. Et quomodo unum Apostoli militum q. naufragium est Refert postea Paulus reuelationem, & eos qui in naui suerant, dicit sibi a Domino esse donatos. Numquid is, cui donantur,&qui Gen.ia donantur, unius meriti sunt Decem sancti peccatricem possunt eruere ciuitatem. Lot cum filiabus ereptus est de incendio: liberati essent& generi, si exire uolui sic ni .&certe multa Gen. is disserentia est inter Lot, & generos eius. Liberatur Segor, una urbs de penta poli; & quae eiusdem meriti erat, atque uni sententiae subiacebat, cui Sodoma,&Gomorra, Adama,& Seboim , laneti precibus custoditur. Ecce diuersum meritum in Lot & Segor ;& tamenia eg. ab incendio patiter evadunt. Latrunculi, qui . absente David, uastauerant Sicelech,&uxores eorum , di liberos in praedam duxerant, die tertia caeduntur in campo, & quadringenti homines es classis camelis fugiunt. Dic aliquam inter eos, qui cas sunt, & qui fugere Lue .i3 potucrunt, esse dii iantiam . Legimus in euangclio, turrem Siloe cecidisse funer decem de . . odio uiros, & obrutos occidisse. Certe, iuxta lententiam saluatoris, non soli fuerant pecca Pro .is tores; sed in sormidinem reliquorum puniti sunt, ut, pestilente flagellato, nullus sapientior fieret. Si omnium peccatorum unum est supplicium ; iniuste alius occiditur, & per mortem
alterius alius commonetur. Opponis mihi, Gomor mannae, unam q. mensuram,&uestitum , & capillos, ct barbam & calciamenta, ex aequo filisse Israelitarum: quasi non & nos Christi corpus aequaliter accipiamus. una est in mysteriis sanctificatio, domini &serui, n bilis S ignobilis, resis & militis : quamquam pio accipientium meritis diuersum fiat quod
60쪽
in anducauerit, & biberit, reus erit uiolati co'oris & sangui- e Iudas de eodem calice bibit, de quo & ceteri apostoli, unius
' -Α eest incis DPod si non uis recipere sacramentum: certe omnes aequaliter uixta minu , eodem humore irrigamur, iisdem cibis pascimur. Porro, sicciquorum arxe mutantur in melius, ct fit aliquid suauius condituris: huiuscemo- ori naturae satisfaciunt, sed uoluptati. Aeque esurimus, aeque algemus: simul con-
Rigore, aestibus & calore dissoluimur. Sol quoque ipse, de luna, & omnis astro-ς larus, & pluuiae, & mundus aequaliter nobis currunt: & iisdem omnes iuxta euange- voci mbribus irrigamur, boni & mali, iusti& iniusti. Si praesentia, exempla lant satur idio: go&sol iustitiae aliqualiter iustis& peccatoribus impiis & sanctis, Christianis,&Ioaxis, atque gentilibus orietur, cum scriptura dicat : Timentibus autem Dominum oti ius sol iustitiae. Si timentibus orietur, ergo contemptoribus&pseudoprophetis occidet. Oue S, quae stant a dextris, uadunt ad regna caelorum, hirci in tartarum detruduntur. Parahola ista non ovium inter se merita & econtrario desaibit hircorum, sed inter oues &hircos tantum distantiam facit. neque enim in omnibus locis docentur omnia ; sed unaquaeque similitudo ad id refertur, cuius similitudo est . sicut& decem uirgines, non totius generis humani, sed solicitorum & pigrorum exempla sunt: quorum alteri semper Domini praestolantur aduentum; alteri, somno, & inertiae se dantes, futurum iudicium non putant. unde &in fine parabolae dicitur: Vigilate, quia nescitis diem neque horam. Si in diluuio liberatus
est Noe, & omnis orbis interiit: omnes caro erant,& propterea perierunt. aut non eiusdem
esse meriti dices filios Noe, & Noe, propter quem filii liberati hini: aut maledictum Cham in eodem pones loco, in quo di patrem, quia de diluuio similiter liberatus est. In passione Christi omnes declinauerunt; simul inutiles tari sunt; & non fuit qui ficeret bonum, nonsultusque ad unum. Audebis ne igitur dicere, sic negasse Petrum, & ceteros apostolos, qui sugerunt, quo modo Caiphan, & pliari os, & clamantem populum, Crucifige cruci-ge talem Et, ut de apostolis taceam ; eiusdem ne tibi sceleris uidebitur reus Annas, & Caiphas, & Iudas proditor, cuius & Pilatus, qui nolens compulsus est contra Dominum semre sententiam j Quanto maioris meriti sint Iudas, tanto maioris criminis est:&, quanto maioris criminis, tanto maioris & poenae t Potentes enim potenter tormenta patientur.
Arbor mala fructus bonos non facit, nec bona malos. Si hoc ita est; responde mihi, quomodo Paulus, cum esset arbor mala, persequens Ecclesam Christi, init postea fructus bonos & Iudas, cum esset arbor bona, signa seciens cum apostolis, postea uersus in proditorem secerit f uetus malos. Tamdiu ergo nec arbor bona malos fructus facit, nec mala bonos, quamdiu uel in bonitate sua, uel in malitia perseuerant. Porro, quod mmnis Hebraeus aequaliter iacit pascha,&septimo anno liber esticitur;&in Iobelaeo, idest, quinquagesimo, uniuersa possessio redit ad Dominos: hoc non de praesenti dicitur,sea de futuro : quia in sex diebus huius saeculi seruientes, in septimo die uero & aeternosa bato liberi erimus ; si tamen uoluerimus esse liberi, dum adhue seruimus in saeculo : si
autem noluerimus; perforabitur nobis auricula, in testimonium inobedientiae , &eum uxore, & liberis nostris, quos praetulimus libertati, idest, cum carne & operibus eius iugiter seruiemus. Parabola autem sementis, quae ex utraque parte ternos inactus sicit;&, iuxta Apostolum, super sundamentum Christi alius aedificat aurum, argentum, lapitides pretiosos, alius ligna, senum, stipulam; cum di in domo magna, diuersa uasa sint; perspicue patet;&huic uelle cotradicere, apertissimae impudentiae est. tamen, ne exultet in mendacio, & exemplum apostolorum in praeiudicium centenarii, & sexagenarii, & tricenarii afferat numeri, sciat in Mattium, & in Marco, apostolis, qui uniuersa sua dimiserant, centuplum repromissiam: in euangelio autem Lucae multo plura, idest, πο--λ-ονα& penitus in nullo euangelio pro centum scriptum esse septemrseq. aut falsarii, aut imperitiae reum teneri et nec nocere nobis, quia in alio euangelio a centum, in alio a triginta incipit numerari: cum omnis scriptura, maxime uetus, minorem praeponat num rum, & sic ad maiorem gradatim conscendat. Verbi gratia, ut dicat aliquem fuisse annorum quinque & septuaginta & centum, nec tamen quinque de septuaginta plura pol runt esse, quam centum, quae priora sunt nominata. Si non accipis in bonam partem diuersitatem numeri centum & sexaginta & triginta: nec in malam partem accipies, &idem uitium erit seminis, quod secus uiam cecidit, & super petras ,& super spinas. sin&illa tria, & haec uel in bonam, uel in malam partem singula sunt: stultum scit pro duabus rebus sex species numerare, praesertim cum in Matthaeo,&in Marco, & in Luca narrata