장음표시 사용
81쪽
gi HIERON. ADVERSVs VIGILANTIUM.
& marturit m n et sepulcra uenerandi; damnandas dicat esse uigilias; numquam nisi in pascha Alleluia cantandum ; continentiam, haeresim; pudicitiam, libidinis seminarium. αquo modo Euphorbus in Pythagora renatus esse perhibetur, se in isto Ioviniani mens praua surrexit: ut in illo ,& in hoc diaboli respondere cosamur insidiis. Cui iure dicetur: Se Esa. men pessiimum, para filios tuos occisioni peccatis patri tui. Ille Romanae Ecclesae auctorit te damnatus, inter phasides aues, de carnes suillas non tam emisit spiritum, quam eructa uit: iste caupo Calagurritanus, & in peruersum propter nomen uiculi mutus Quintilianus, miscet aquam uino; & de artificio pristino suae uenena perfidiae catholicae fidei sociare con tur, impugnare uirginitatem , odisse pudicitiam, in conuiuio saecularium contra sanctorum ieiunia proclamare; dum inter phialas philosephatur, &, ad placentas liguriens, psalm rum modulatione mulcetur; ut tantum inter epulas, Dauid & Idithum, & Asaph ct filiora Chorae cantica audire dignetur. Haec dolentis magis effudi animo, quam ridentis; dum me cohibere non possum , & iniuriam apostolorum ac martyrum surda nequeo aure transire . Pro nefas , episcopos sui sceleris dicitur habere consortes: si tamen episcopi nominandi, sunt, qui non ordinant diaconos, nisi prius uxores duxerint; nulli caelibi credentes pudicitiam , immo ostendentes quam sancte uiuant, qui male de omnibus suspicantur: & nisi praegnantes uxores uiderint clericorum, insaniesq. de ulnis matrum uagientes, Christi sacra menta n6 tribuunt. Quid facient orientis ecclesiae quid Aegypti,& Sedis Apostolicae; quae aut uirgines clericos accipiunt, aut continentes; aut, si uxores habuerint, mariti esse desi- sunt Hoc docuit Dormitantius, libidini frena permittens, & naturalem carnis ardorem, qui in adolescentia plerumque seruescit, suis hortatibus duplicans, immo extinguens coitu feminarum t ut nihil sit, quo distemus a porcis, quo differamus a brutis animantibus, quo
Hier. ab equisi de quibus scriptum est i Equi insanientes in seminas tam sunt mihi: unusquisqueri διῖx in uxore proximi sui hinniebat. Hocest, quod loquitur per David spiritus sanctus: Nolite fieri sicut equus & mulus, quibus non est intellectus. Et rursum de Dormitantio, & s.ciis
cius: In chamo, & sieno maxillas eorum constringe, qui non approximant ad te. Sed iam tempus est, ut ipsius uerba ponentes, ad singula respondere nitamur. Fieri enim potest, ut rursum malignus interpres dicat fictam a me materiam, cui rhetorica declamatione respondeam, sicut illam, quam scripsi ad Gallias, matri & filiae inter se discordantibus. Auctores sunt huius dictatiunculae meae sancti presbyteri Riparius, & Desiderius, qui parochias suas
uicinia istrus scribunt esse maculatas, miseruntq. libros per fratrem Sisianium, quos intermapulam stertens euomuit . de asserunt repertos esse nonnullos, qui, fauentes uitiis suis, illius blasphemiis acquiescant. Est quidem imperitus; & uerbis, & scientia, & sermone imconditus, ne irera quidem potest defendere: sed, propter homines saeculi ,& mulierculasa.Tim. 3 oneratas peccatis, semper dascentes, & numquam ad scientiam ueritatis peruenientes, una lucubrat: ucula illius naeniis respondebo; ne Lanctorum uirorum, qui, ut hoc facerem, med Eprecati sunt , uidear litteras respuisse. Nimirum respondet generi suo, ut qui de latronum S Fn uenarum natus est semine: ouos Cn. Pompeius, edomita Hispania, &ad triumphuredire festinans, de Pyrenaei iugis cleposuit, & in unum opidum congregauit; unde & co uenarum urbs nomen accepit. Hucusque latrocinetur contra Ecclesiam Dei: & de Vectonibus, Arrebacis, Celtiberis q. descendens, incurset Galliarsi ecclesas, portet q. nequaquam
uexillum Christi, sed insigne diaboli. Fecit hoc idem Pompeius, etiam in orietis partibus; ut, Cilicibus & Isauris piratis,latronibusq. superatis, sui nominis inter Ciliciam de Isauriam
conderet ciuitatem. sed haec urbs hodie seruat scita maiorum; & nullus in ea ortus est Do mi tantius. Galliae ii emaculum hostem sustinent,& hominem moti capitis, atque Hippocratis uinculis alligandum, sedentem cernunt in ecclesia, &, inter cetera uerba blasphemia ista quoque dicentem: Quid neccesse est, te tanto honore non selum honorare, sed etiam adorare illud nescio quid, quod in modico vasculo transserendo colis λ Et rursum in eodem libro: s id puluerem,linteamine circumdatum adorando oscularis Et in conseque tibiis: Prope ritum gentilium videmus sub praetextu religionis: introductum in ecclesas, sole adhuc sulgente moles cereorum accendi, & ubicumque puluisculum nescio quod, in modico vasculo pretioso linteamine circumdatum, osculantes adorare. Magnum honorem praebent huiusmodi homines beatissimis martyribus, quos putant deustissimis cereolix illu- Apocii stra'dos: quos agnus, qui est in medio throni, cum omni fulgore maiestatis suae illustiat. Quis enim, o in anum caput, aliquando martyres adorauit Θ quis hominem putauit D Act. um Z nonne Paulus, ct Barnabas, cum a Lycaonibus Iupiter & Mercurius putarentur, de eis uellent hostias immolare, sciderunt uestimenta sua, &se homines esse dixerunt ρ non quod meliores
82쪽
essent im mortuis hominibus, Ioue, atque Mercurio: sed quod sub gen- sc et honor eis Deo debitus deferretur. Quod &de Petro legimus; qui Come- vico . cupientε, manu subleuauit, & dixit: Surge: nam & ego homo sum. Et audis Illud nescio quid, quod in modico vasculo transferendo colis Quid est illud, sc scire desidero. eximne manifestius, ut tota libertate blasphemo. Puluisculum vivit , precio quod, in modico vasculo pretioso linteamine circumdatum. Dolet martyruthliquis pretioso operiri uelamine, & non uel pannis, uel cilicio colligari, uel proiici in sterquilinium; ut solus Vigilantius ebrius & dormiens adoretur. Ergo sacrilegi sumus,quando apostolorum basilicas ingredimur Sacrilegus filii Constantinus imperator, qui sanctis reliquias Andreae, Lucae, de Timothei transtulit Constantinopolim, apud quas damones r giunt , ct inhabitatores Vigilantii illorum se sentire praesentiam confitentur λ Sacrilegus dicendus est & nunc Augustus Arcadius, qui ossa beati Samuelis longo post tempore de Iudaea transtulit in Thraciam ξ omnes episcopi non selum sacrilegi, sed di istui iudicandi, qui
rem uillissimam,&cineres dissolutos inserico,&uase aureo portauerunt Stulti omnium ecclesiarum populi, qui occurrerunt sanctis reliquiis, & tanta laetitia, quali praesentem, uiuentemq. prophetam cernerent, susceperunt, ut de Palaestina usque Chalcedonem iun Grentur populorum examina, &in Christi laudem una uoce resonarent Videlicet adorabat Samuelem, & non Christum; cuius Samuel & leuita, & prophetes fuit. Mortuum suspicaris, & iccirco blasphemas. Lege euangelium: Deus Abraam, Deus Isaac, Deus Iacob: non est Deus mortuorum, sed uiuorum. Si ergo uniunt, honesto iuxta te carcere non clauduntur. Ais enim, uel in sinu Abrahae, uel in loco refrigerii, uel subter aram Dei, animas apostolorum & martyrum consedisse, nec posse suis tumulis,&ubi uoluerint, adesse praesentes. Senatoriae uidelicet dignitatis sunt, ut non inter homicidas taeterrimo carcere, sed in libera honestaq. custodia infortunatorum insulis&in campis Elysiis recludantur. Tu Deo leges pones apostolis uincula iniicies, ut usque ad diem iudicii teneantur custodia, nee sint cum Domino suo de quibus scriptum est: Sequuntur agnum, quocumque vadit. Si agnus ubique; ergo & hi, qui cum agno sunt, ubique esse aedendi sunt. Et cum diabolus,& daemones toto uagentur orbe, & celeritate nimia ubique praesentes sint; martyres, post effusionem sanguinis sui, arca operientur inclusi, & inde exire non poterunt Θ Dicis in libello tuo, quod, dum uiuimus, mutuo pro nobis orare possumus; postquam autem mortui fuerimus, nullius sit pro alio exaudienda oratio; praesertim cum martyres, ultionem sui sanguinis obsecrantes, impetrare non quiverint. Si apostoli,& martyres, adhuc in corpore constituti, possunt orare pro ceteris, quando pro se adhuc debent esse solliciti: quanto magis post coronas, uictorias, & triumphos Vnus homo Moyses sexcentis millibus armat rum impetrata Deo uenia: & Stephanus, imitator Domini sui, & primus martyr in Christo, pro persecutoribus ueniam deprecatur , postquam cum Christo esse coeperint, minus ualebunt Paulus apostolus ducentas septuaginta x sibi dicit in naui animas condon tu ; & postquam resolutus esse coeperit cum Christo, tunc ora clausurus est, ct pro iis, qui in toto orbe ad suum euangelium crediderunt, mutire non poterit Meliorq. erit Vigilantius canis uiuens, quam ille leo mortuus Recte hoc de Ecclesiae proponerem, si Paulum in spiritu mortuum confiterer . Denique sancti non appellantur mortui, sed dormientes.
Vnde & Lazarus, qui resurrecturus erat, dormisse perhibetur. Et Apostolus uetat Thessalonicenses de dormientibus contristari. Tu uigilans dormis, & dormiens scribis: & proponis mihi librum apocryphum, qui sub nomine Esdrae a te, & similibus tui legitur: ubi scriptum est, quod post mortem nullus pro aliis audeat deprecari: quem ego librum numquam legi. quid enim necesse est in manus sumere, quod Ecclesia non recipit Nili forte Balsamum mihi, & Barbelum, & thesaurum Manichaei, & ridiculum nomen Leusi rae prostras: & quia ad radices Pyrenaei habitas, uicinum. es Hiberiae, Bastidis, antiquissimi haeretici ,&imp ritae scientiae, incredibilia portenta prosequeris,& proponis quod totius orbis auctoritate
damnatur. Nam in commentariolo tuo, quasi pro te faciens, de Salomone sumis testim nium, quod Salomon omnino non scripsit: ut, qui habes alterum Esdram, habeas & Salamonem alterum: &, si tibi placuerit, legito fictas reuelationes omnium patriarcharum ,&prophetarum: di, cum illas didiceris, inter mulierum textrinas cantato, immo legendas propone in tabernis tuis: ut sicilius per has naenias uulgus indoctum prouoces ad bibendli. reos autem non clara luce accendimus, sicut frustra calumniaris; sed ut noctis tenebras hoc solatio temperemus, &uigilemus ad lumen, ne caeci tecum dormiamus in tenebris.
Quod si aliqui, propter impetitiam, de simplicitatem, saecularium hominum, uel certe retiagiosarum
83쪽
8 HIERON. ADVERVS VIGIL ANTI UM
Rom. io glosarum seminarum, de quibus uere possumus dicere: Confiteor, zelum Dei habent, non secundum scientiam: hoc pro honore martyrum faciunt: quid inde perdis Caussa an Matth. tur quondam & apostoli, quod periret unguentum, sed Domini uoce correpti sunt. neque enim Christus indigebat unguento, nec martyres lumine cereorum: & tamen illa mulier inhonore Christi hoc fecit, deuotioq. mentis cius recipitur: & quicumque accendunt cereos, Rom. i. secundum fidem suam habe t mercedem, dicente Apostolo: Vnusquisque in suo sensu abundet. Idololatras appellas huiusmodi hominesὸ Non diffleor, omnes nos, qui in Christo aedimus, de idololatriae errore uenisse . non enim nascimur, sed renascimur Christiani. de quia quondam colebamus idola, nunc Deum colere non debemus, ne simili eum uidea mur cum idolis honore uenerati Z illud fiebat idolis, & iccirco detestandum est i hoc sit martyribus, & iccirco recipiendum est ..nam & absque martyrum reliquiis per totas orientis ecclesias, quando legendum est euangelium, accenduntur luminaria, iam sole rutilante, noMatth. xs utique ad fugandas tenebras, sed ad signum laetitiae demonstrandum. unde & uirgines illae Lue.1, cuangelicae semper habent accensas lampades suas:&ad apostolos dicitur . Sint lumbi u Ioarus stri praecincti, &lucernae ardentes in manibus uestris. Et de Ioanne Baptista: Ille erat luce na dens , & lucensi ut sub typo luminis corporalis illa lux ostendatur, de qua in psalterio Psal. Is legimus . Lucerna pedibus meis uerbum tuum Domine,&lumen semitis meis. Male facit ergo Romanus epili opus, qui super mortuorum hominum Petri, & Pauli secundum nox olla uenerada, secundum te uilem puluisculum, offert Domino sacrificia tumulos eorti Christi arbitratur altaria ξ de non solum unius urbis, sed totius orbis errant episcopi, qui, cauponem Vigilantium contemnentes, ingrediuntur basilicas mortuorum, in quibus punuis uilissimus,&fauilla, nescio q uae, iacet linteamine conuoluta, ut polluta Omnia polluat ;& quasi sepulcra pharisiaica soris dealbata sint, cum intus immundo cinere, iuxta te, immuda omnia oleant, atque sordeant. Et post haec de barathro pectoris tui coenosam spurcitiam euomens, audes dicere: Ergo cineres suos amant animae martyrum, & circumuolant
cos, semperq. praesentes sunt; ne forte, si aliquis precator adu nerit, absentes audire non possint O portentum in terras ultimas deportandum. Rides de reliquiis martyrum ri & cum auctore huius haereseos Eunomio, ecclesiis Christi calumniam struis i nec tali societate te reris, ut cadem contra nos loquaris, quae ille contra Ecclesiam loquitur ξ Omnes enim sectatores eius basilicas apostolorum & martyrum no ingrediuntur, ut scilicet mortuum adorent Eunomium, cuius libros maioris auctoritatis arbitrantur, quam euangelia :& in ipse credunt esse lumen ueritatis: sicut aliae haereses pararietum in Montanum uenisse contendunt , & Manichaeum ipsum dicunt esse pararietum. Scribit aduersum haeresim tuam, quae olim erupit contra Ecclesiam, ne& in hoc quas repertor noui stes eris glorieris) Tertullianus , uir eruditissimus, insigne uolumen, quod Scorpiacum uocat, rectissimo nomine; quia arcuato uulnere in Ecclesiae corpus uenena diffudit ; quae olim appellabatur Caina haeresis; ct multo tempore dormiens, uel sepulta, nunc a Dormitantio suscitata est. Miror, quod non dicas, nequaquam perpetranda martyria; Deum enim, qui sanguinem hircorum taurorum l. non quaerat, multo magis hominum non requirere . quod cum dixeris, immo & si non dixeris, ita habeberis quasi dixeris. qui enim res iquias martyrum asseris calcadas esse ,
prositas sanguine fundi, qui nullo honore dignus est. De uiuiliis & pernoctationibus in basilicis martyrum saepe celebrandis, in altera epistola, quam ferme ante biennium sancto Ripario presbytero scripseram, respondi breuiter. Quod s ideo eas existimas respuendas, ne saepe uideamur pascha celebrare, & non sollemnes post annum exercere uigilias: ergo & die Dominico non sunt Christo offerenda sacrificia ; ne resurrectionis Domini crebro pascha celebremus; & incipiamus non unum pascha habere, sed plurima. Error autem & culpa tuu num, uilissimaru inq. mulieru, qui per noctem saepe deprchenditur, non est religiosis hominibus imputandus: quia & in uigiliis paschae tale quid neri pleruque conuincitur; & tamen paucoru culpa non praeiudicat religioni; qui &absque uisiliis possunt errare uel in suis, uel in alienis domibus. Apostolorum fidem Iudae proditio no destruxit. & nostras ergo ui ilias malae aliorum uigiliae non destruent: quin potius pudicitiae uigilare cogantur, qui libidini dormiunt. quod enim semel secisse bonum est, non potest malum esse, sis equenter fiat: aut, si aliqua culpa uitanda est, non ex eo, quod saepe, sed ex eo, quod fit aliquando, culpabile est. Non uigilemus itaque diebus paschae: ne expectata diu adulterorum desideria compleantur ; ne occasionem peccandi uxor inueniat; ne maritali non possit recludi claue. Ardentius aplietitur, quidquid est rarius. Non possum uniuersa percurrere, quae sinctorum presbyterorum litterae comprehendunt: deli is illius aliqua proferam. Argumentatur
84쪽
HIERON .iAD VERUS VIGILANTIUM.
Ix , atque uirtutes, quae in basilicis martyrum fiunt; & dicit eas incredulis prode. 'duritibus: quasi nunc hoc quaeratur, quibus fiant, & non qua uirtute fiant. Esto, e . nfidelium: qui quoniam sermoni de doctrinae credere noluerunt, fgnis adducan. & Dominus in eredulis signa iaciebat :&tamen non iccirco Domini suggillan quia illi infideles erant ; sed maiori admirationi erunt, quia tantae secrepitentiae , ut etiam mentes durissimas edomarent, di ad fidem cogerent. Iraque nolo mihi dicas, signa infidelium sunt: sed responde, quo modo in uilissimo puluere, di seu illa nescio qua, tanta sit signorum uirtutum q. praesentia. Sentio, sentio, infelicissime mortali si, quid doleas, quid timeas . Spiritus isse immundus, qui haec te cogit scribere, cepe hoe uilissimo tortus est puluere, immo hodieq. torquetur ;& qui in te plagas dissimulat, in ceteris confitetur. Nisi serte in morem gentilium, impiorumque, Porphyrii, & Eunomii has praestigias
daemonum esse confingas, & non uere clamare ones, sed sua simulare tormenta. Doeonsilium: ingredere basilicas martyrum, de aliquando purgaberis: invenies ibi multos δε-cios tuos; de nequaquam cereis martyrum, qui tibi displicent, sed flammis inuisibilibus combureris: de tunc lateberis, quod nunc negas: de tuum nomen, qui in Vigilantio loquoris, libere proclamabis, te esse aut Mercurium propter nummorum cupiditatem, aut Nocturnum iuxta Plauti Amphitryonem; quo dormiente, in Alcmenae adulterio duas noctes Iupiter copulauit, ut magnae sertitudinis Hercules nasceretur; aut certe Liberum pati ε pro ebrietate & cantam ex humeris dependente, de semper rubente iacie, de spumantibus labiis, effrenatis q. conuiciis. Vnde de in hac prouincia cum subitus terraemotus, noctis medio omnes de semno excitasset; tu, prudentissimus de sapientissimus mortalium, nudus orabas, ct reserebas nobis Adam de Euam de paradi . et illi quidemapertis oculis erubuerunt, nudos se esse cernentes, dc uerenda texerunt arborum sellisi tu, & tunica, de fide nudus, stibi-wq. timore perterritus, de aliquid habens nocturnae crapulae, sanctorum oculis obscenam partem corporis ingerebas, ut tuam indicares prudentiam. Tales habet aduersarios Ecclesia: hi duces contra martyrum sanguinem dimicant: huiuscemodi oratores contra aposto Ios pertonant, immo tam rabidi canes contra Christi latrant discipulos. Ego confiteor timorem meum, ne Brsitan de superstitione descendat. Quando iratus fuero, de aliquid mali in meo animo cogitauero, de me noctumum phantasma deluserit; basilicas martyrum intrare non audeo: ita totus de corpore, de animo pertremisco. Rideas Drsitan, de muliercularum destramenta subsannes. Non erubesco earum fidem, quae primae uiderunt Dominum resu gentem, quae mittuntur ad apostolos, quae in matre Domini saluatoris sinctis apostolis commendantur. Tu ructato cum Deculi hominibus: ego ieiunabo cum seminis, immo cum religiosis uiris, qui pudicitiam uultu praeserunt, di, pallida iugi continentia ora portantes, Christi ostendunt uerecundiam. Videtis mihi dolere dc aliud, ne, si inoleverit apud Gallos continentia, de sobrietas, atque ieiunium, tabernae tuae lucra non habeant ;de uigilias diaboli , ac temulenta conuiuia tota nocte exercere non possis. Praeterea iisdem ad me relatum est epistolis, quod, contra auctoritatem apostoli Pauli, immo Petri, Ioannis, di Iacobi,qui dextras dederunt Paulo, de Barnabae c6municationis, dc praeceperunt eis, ut pauperum memores essent, tu prohibeas Hierosolymam in usus sanctorum aliqua sumptuu solatia dirigi. Videlicet, si ad haee respondero, statim latrabis, meam me causam agere; qui tanta cunctos largitate donasti, ut, nisi uenisses Hierosolyma, di tuas ues patronorum tuom pecunias effudi des, omnes periclitaremur fame. Ego hoc loquor, quod beatus apostolus Paulus in cunctis pene epistolis suis loquitur, de praecipit in ecclesiis gentium per unam sabbati, hocest, in die Dominico omnes conferre debere, quae Hierotalymam in sanctorum solatia dirigantur;
de ues per disti pulos suos, uel per quos ipsi probauerint; de si, dignum fuerit, ipse aut dirigat,
aut perserat quod collectum est. In Actibus quoque apostolorum loquens ad FHicem praesidem, Post annos, ait, plures Eleemosynam facturus in gentem meam, ueni Hierosolyma, de oblationes de uota, in quibus inuenerunt me purificatum in templo. Numquid in alia parte terrarum, de in iis ecclesiis, quas nascentes fide sua erudiebat, quae ab aliis acceperat, diuidere non poterat Sed sanctorum locorum pauperibus dare cupiebat, qui, suas pro Christo facultatulas resinquentes, ad Domini seruitutem tota mente conuersi sunt. Longum est nunc, si de cunctis epistolis eius omnia testimonia reuoluere uoluero, in quibus hoc ait: de tota mente istinat, ut Hierosolymam de ad sancta loca credentibus pecuniae dirigantur, non in auaritiam, sed in remgerium; non ad diuitias congregandas, sed ad imbecillitatem corpusculi sustentandam, destigus atque inediam declinandam. Hac in Iuda: usque hodie perseuerante consuetudine, non solum apud nos, sed de apud Hebraeos; ut, qui in lege
85쪽
sc HIERON. ADVERSUS VIGILANTIUM.
Psal. t Domini meditantur die ac nocte, & partem non habent in terra, nisi solum Deum, synago Deut. is garum de totius orbis foueantur ministeriis, ex aequalitate dumtaxat; non ut aliis restigeri si, ,Cor.s &aliis sit tribulatio; sed ut aliorum abundantia, illorum iustentet inopiam. Respondebis, hoc unumquemque posse in patria sua facere: nec pauperes defuturos, qui Ecclesiae opibus sustentandi sint. Nec nos negamus, cunctis pauperibus etiam Iudaeis, & Samaritanis, s tanGal. ε ta sit largitas, stipe orrigendas i sed Apostolus faciendam quidem docet ad omnes eleemosynam, sed maxime ad domesticos fidei. De quibus & saluator in euangelio loquebatur:
Luc.t 6 Facite uobis amicos de mamona iniquitatis,qui uos recipiant in aeterna tabernacula. Numquid isti pauperes, inter quorum pannos di illuuiem corporis, fiagrans libido dominatur, possunt habere aeterna tabernacula, qui nec praesentia possident, nec futura ξ Non enim siti Matth- pliciter pauperes, sed pauperes spiritu beati appellantur: de quibus scriptum est: Beatus ,rsei ες intelligit super egenum & pauperem: in die mala liberabit eum Dominus. In uulgi pauperibus sustentandis nequaquam intellectu, sed eleemosyna opus est. In sanctis pauperibus beatitudo est intelligentiae, ut ei tribuat, qui erubescit accipere; & cu acceperit, dolet; in i .Cor. ν carnalia, & seminas spiritalia. Quod autem asseris, eos melius facete, qui utuntur rebus suis, & paulatim fructus possessionum suarum pauperibus diuidunt, quam illos, qui, possessionibus uenundatis, semel omnia largiuntur: non a me eis, sed a Domino responde-M tth x s bitur i Si uis esse perfectus, vade, & uende omnia, quae habes, & da pauperibus, & ueni is M quere me. Ad eum loquitur, qui uult esse perfectus, qui cum apostolis patrem, nauiculam ,
di rete dimittit. Iste, quem tu laudas, secundus & tertius gradus est; quem & nos recipimus. dummodo sciamus, prima secundis& tertiis praeferenda. Neca suo studio monachi dete rendi sunt a te lingua viperea, di morsu saeui sumo, de quibus argumentatis, & dicis: Si mnes se clauserint, defuerint in solitudine, quis celebrabit ecclinias quis saeculares homines lucrifaciet quis peccantes ad uirtutes poterit cohortari ξ Hoc enim modo, si omnes t cum fatui sint, sapiens quis esse poterit & uirginitas non erit approbanda. Si enim omnes' uirgines fuerint; nuptiae non erunt; interibit humanu genus; in sentes in cunis non uagient obstetrices absque mercedibus mendicabunt; &, grauissimo frigore, solus, atque contractus Dormitantius uigilabit in lectulo. Rara est uirtus, nec a pluribus appetitur. atque uti- Matth. 1 o nam hoc omnes essent, quod pauci sunt, de quibus dicitur: Multi uocati, pauci autem electi. vacui essent carceres. Monachus autem non doctoris, sed plangentis habet ossicium: qui uel se, uel mundum lugeat, & Domini pauidus praestoletur aduentum: qui sciens imbecillitatem suam, & uas fragile, quod portat, timet offendere, ne impingat, corruat, atque sangatur. unde&mulierum, maxim . adulescentularum uitat aspectium,&imatum castigator sui est, ut, etiam quae tuta sunt, pertimescat. Cur, inquies, pergis ad eremum uidelicet ut te non audiam, non uideam; ut tuo furore non mouear; ut tua bella non patiar; ne me capiat oculus meretricis; ne forma pulcherrima ad illicitos ducat amplexus. Respondebis: hoc non est pugnare, sed fugeret sta in acie: aduersariis armatus obsiste; ut, postquam uiceris, coroneris. Fateor imbecillitatem meam. nolo spe pugnare uictoriae, ne perdam aliquando uictoriam. Si fugero, gladium deuitaui: s stetero, aut uincendum mihi est, aut cadendum . quid autem necesse est certa dimittere, & incerta sectari ἔρ aut scuto, aut pedibus mors uitanda est. Tu, qui pugnas, & superari potes, & uincere. ego cum fugero, non uineo in eo, quod sugio; sed ideo fugio, ne uincar. Nulla securitas est, uicino serpente dormire. potest heri, ut me non mordeat: tamen potest fieri, ut aliquando me morὸeat. Matres vocamus, sorores, & filias, de non erubescimus uitiis nostris nomina pietatis obtendere.
Quid facit monachus in cellulis seminarum ξ quid sibi uolunt la &priuata colloquia, demitros fugientes oculi Sanctus amor impatientiam no habet. Quod de libidine diximus, reseramus ad auaritia, & ad omnia uitia, quae uitantur solitudine. Et iccirco urbi si frequentias declinamus, ne sacere compellamur, quae nos non tam natura cogit ficere, quam umluntas. Haec, ut dixi, sanctorum presbyterorum rosatu, unius nobis lucubratione dictaui, festinante admodum statue Sisinnio,&propter sanctorum refrigeria ad Aegyptum ire properante. alioquin & ipsa materia apertam habuit blasphemiam, quae indignationem magis scribentis, quam testimoniorum multitudinem flagitaret. Quod si Dormitantius in mea rursus maledicta uigilauerit; & eodem ore blasphemo, quo apnolos & martyres lacerat, de me quoque putauerit detrahendum: nequaquam illi breui lucubratiuncula, sed i in nocte uigilabo,&sociis illius, immo discipulis, uel magistris; qui nisi tumentes uteros uiderint seminarum, maritos earum Christi ministerio arbitrantur indignos.
86쪽
aduersus Montanum. EPIs TOLA LIIII. a
ESTIMONIA de Ioannis euangesto congregata, quae tibi quidam Mon- Ioan.t
tant sectitor ingessi, in quibus saluator noster se ad patrem iturum, missurumq. paractetum pollicetur, in quod promissa sint tempus ,&quo completa sint tempore, apostolorum acta testantur. Decima die dixit post ascensum Do Act.i. x mini, hocest quinquagesima post resurrectionem spiritum sanctum descendisse, linguasq. credentium esse diuisas, ita ut unusquisque omnium gentium sermone loqueretur uando ouidam adhuc parum credentium, musto eos ebrios asserebant: & Petrus, stans in medio apostolorum, omni m. conuentus, ait: Viri Iudaei, &omnes, qui habitatis in Hierusalem, hoc uobis notum sit ,&auribus percipite uerba mea. Non enim, sicut uos existimatis, hi ebrii sunt: nam est hora aes tertia i sed hoc est, quod dictum est per Ioel prophe- Ioel stam: In nouissimis diebus, dicit Dominus, effundam de spiritu meo in omnem carnem:& prophetabunt filii, &filiae eorum : de iuuenes uisiones uidebunt,&seniores somnia somniabunt:& quidem inseritos meos& ancillas meas effundam de spiritu meo. Si igitur apostolus Petrus, super quem Dominus fundauit Ecclesiam ,&prophetiam,&promissim Mattiuis nem Domini, illo tempore completam memorauit; quo modo possumus nobis aliud tempus uindicare Quod si uoluerint respondere,&Philippi deinceps quatuor filias prophe- Α'.xi.titasse, & prophetam Agabili reperiri,&in diuitionibus spiritus inter apostolos&doctores, . ni prophetas quoque apostolo scribente formatos, ipsumq. Paulum apostolum, multa de se turis haeresibus,&de fine saeculi prophetasse: sciant, a nobis non tam prophetiam repelli, Tςis' quae Domini est signata passione, quam eos non recipi, qui cum scripturae ueteris & nouae auctoritate non congruant. Primum in fidei regula discrepamus. Nos patrem &filium &spiritum sanctum in sua unumquemque persona ponimus, licet substantia copulemus: illi, Sabellii dogma sectantes, trinitatem in unius personae angustias cogunt. Nos secundas nuctias non tam appetimus, quam concedimus, Paulo iubente, ut uiduae adolescentulae nu- i .ri sant: illi intantum putant scelerata coniugia iterata, ut, quicumque hoc fecerit, adulta ha 'beatur. Nos unam quadragesina secundum traditionem apostolorum, toto anno, tempore nobis congruo, ieiunamus: illi tres in anno faciunt quadragesimas, quasi tres passi sint saluatores . non quo &per totum annum, excepta Pentecoste, ieiunare non liceat: sed quod aliud sit necessitate, aliud uoluntate munus offerre. Apud nos apostolorum locum epinopi tenent: apud eos episcopus tertius est. habent enim primos de Pepus hiγgiae PD . triarchas: secundos, quos appellant Cenones: atque ita in tertium, idest pene ultimum Iocum episcopi deuoluuntur: quasi exinde ambitiosior reliso fiat, si, quod apud nos primum est, apud illos nouissimum sit. Illi ad omne pene delictum ecclesae obserant res nos quotidie legimus, Malo paenitentiam peccatoris, quam mortem. Et numquid qui Ereelias cadet, non resurget, dicit Dominus λ Et conuertimini ad me filii conuertentes,&ego cu- Psal. orabo contritiones uestras. Rigidi autem sunt, non quo & ipsi peiora non peccenti sed hoc inter nos, & illos interest, quod illi erubescunt confiteri peccata, quasi iusti; nos, dum paenitentiam agimus, ficilius ueniam promeremur, Praetermitto scelerata mysteria, quae dicuntur de lactente puero, & de uicturo martyre contarata . Malo, inquam, non crederer
87쪽
sa HIER. AD MARCELLAM ADVER. MONT.
sit falsum omne, quod sanguinis est. Aperta est conuincenda blasphemia dicentium,Deum primum uoluisse in ueteri testamento per Moysen , & prophetas saluare mundum; sed, qui* non potuerit explere, corpus sumpsisse de uirgine, & in Christo sub specie filii piaediurantem , mortem obisse pro nobis. &, quia per duos gradus mundum saluare nequiverit, ad extremum per spiritum sanctum in Montanum, Priscam, & Maximillam, insinas seminas,rxorit 3 descendisse, & plenitudinem, quam Paulus non habuerit, dicens: Ex parte cognoscimus,& ex parte prophetamus ; & nunc videmus per speculum in amigmate, abscisum &semiuirurum habuisse Montanum . Haec sunt, quae coargutione non indigent. perfidiam eorum e posuisse, superasse est. nec necesse est, ut singula deliramenta, quae proserunt, breuior epistolis sermo subuertat; cum & tu, ipsas scripturas apprime tenens, non tam ad eorum mora sis quaestiones, quam, quid sentirem, a me uolueris sciscitari.
H RIS TI te aduersum hostes catholicae fidei bella bellare,& tuis litteris,& multorum relatione cognoui ; uentosq. esse contrarios, & in perditionem mutuam fautores esse perditionis, qui defensores taculi esse deberent: tame scias in hane prouinciam nullis humanis auxiliis, sed proprie Christi sententia pulsum esse, non solum de urbe, sed de Palaestinae quoque finibus Catilinam ;nosq. dolere plurimum, quod cum Lentulo multi coniurationis socii remanserunt, qui in Ioppe remorantur. Nobis autem melius uisum est, locum mutare, quam fidei ueritatem; aedificiorumq. & mansionis amoenitatem amittere, quam eorum communione maculari, quibus inpraesentiarum aut cedendum erat, aut certe quotidie no lingua, sed gladiis dimicandum. Quanta autem passisimus, & quo modo excelsa manus Christi pro nobis in hostem situlerit, puto te celebri nuncio omnium cognouisse. Quaeso ergo te, ut arreptum opus impleas; nec patiaris, te praesente, non habere Cfristi Ecclesiam defensorem. Certe scit unusquisque, quod uel tibi sufficiat pro uirili parte: quia non uiribus corporis, sed caritate animi dimicandum, quae sup rari numquam potest. Sancti fratres, qui cum nostra sunt paruitate, plurimum te salutant. Puto autem & sanctum fratrem mentium diaconum tuae dignationi cuncta narrare fideliter. Incolum si te & memorem mei, Christus, Dominus noster tueatur omnipotens, Domitine uere sancte & suscipiende stater.
E S CI O, qua telitatione diaboli factum sit, ut & tuus labor, Si sancti Innoeentii presbyteri industria, ct nostrum desiderium ad praesens nequaquam uideaturta habere effectum. Deo gratia, quod te sespitem, & fidei calore seruentem, inter ipsa tentamenta diaboli cognoui. Hoc meum gaudium est, quando in Christo audio filios meos dimicare; & istum zelum in nos ipse confirmet, cui credimus; ut pro fide eius sanguinem uoluntarie fundamus. Euersam nobilem domum funditus doleo r& tamen, quid in causa sit,scire no potui. Neque enim portitor litterata nosse se dixit. unde dolere possumus pro amicis comunibus, & Christi, qui solus potens & dominus est, & eius clementia deprecati i
88쪽
rex mereamur offensam, qui inimicos Domini seuerimus. Opti titii , si , cunctis rebus omissis, orientem, & praecipue sancta Ioca petas . hie
uva sunt omnia. & licet uenena periris non amiserint, tamen os impietatis non, sed sunt, scut aspides, surdae, & obturantes aures suas. Sanctos fratres Δ. Psal. I lata. dis stra autem domus, secundum carnales opes, haereticorum persecutionibus petitios euersa, Christo propitio spiritalibus diuitiis plena est . melius est enim, panem manducare, quam fidem perdere.
A M A M Ar haeresis pro ligara iam esset, reliquiae tamen eius adhuc in alu Morsensu recultu
rebant: eam r. Antiochemu copus sinati m CampensibusDuos, apud Hieronymum, ut tres miseretur bποφρs, Miser instabat. 1imie in anctus pro ea re Amanam Ecclesiam, ueluti ceterarum matrem, O ad quam maiores Dei sisnes referi ur, eo utens, pia credere deseat , postulat. est' quo modovenem meo maneat uerbo ocet.
pU O NIA M uetusto oriens inter se populorum sutore collisus, i discissam Dol mini tunicam, & desuper textam, minutatim per frusta discerpit ι & Christi ui-J nram ext inant vulpes; ut inter lacus contritos, qui aquam non habent,dishncile, ubi sens signatus, di hortus ille conclusus si, possit intelligit ideo mihi cathedram Petri, & ndem apoitolico ore laudatam, censui consulendam, inde nunc meae animae postulans cibum, unde olim Christi uestimenta sescepi. Neque uero tanta uastitas et menti liquentis, & interiacens longitudo terrarum, me a pretiosae margaritae potuit inquisitione prohibere. Vbicumqueseerit corpus, illuc c6gregabuntur&aquilae. Profligato aB-bo' mala patrimonio, apud uos solos incorrupta patrum seruatur hereditas. Ibi cespite terrastendo, Dominici seminis puritatem centeno Hictu reserti hie obruta sulcis fiumentam lolium auenam . degenerant. Nunc in occidente sol iustitiae oritur: in oriente autem Lucifer ille, qui ceciderat, supra sidera posuit thronum suum. Vos estis lux mundi, uos su terrae, vos aurea uasa& argentea: hic testacea uasa, uel lignea, uirgam ferream,& aeternum operiuntur incendium. Qiram quam igitur tui me terreat magnitudo, inuitat tamen hum
nitas. Asacerdote uictimam salutis, a pastore praesidium ouis agito. Facessat inuidia: Romani culminis recedat ambitio: cum successore piscatoris, de discipulo crucis loquor. Ego nullum primum, nisi Christum sequens, beatitudini tuae, id est cathedrae Petri, communione consocior: super illam petram aedificatam Ecclesiam scio. Quicumque extra hanc domu agnum comederit, profanus est. Si quis in arca Noe non Merit, peribit regnante diluvio. Et quia pro meis iacinoribus ad eam solitudinem commigraui, quae Syriam iuncto Barbariae fine disterminat; nec possum sanctum Domini, tot interiacentibus f tiis, a sanctim nia tua sep per expetere: ideo hic collegas tuos Aegyptios confessores sequor, & sub onerariis nauibus parua nauicula delitesco. Non noui Vitalem, Meletium respuo, ignoro Paulinum. Quicumque tecum non colligit, Dargit: hocest, qui Christi non est, antichristi est. Nunc igitur, pro dolor, post Nicenam fidem, post Alexandrinum iuncto pariter occide re decretum, trium hypostaseon ab Arianorum praesule&Campensibus, nouellum a me, homine Romano, nomen exigitur. Qui, quaeso, ista apostoli prodidere quis nouus magister gentium Paulus haec docuit Interrogamus, quid tres hypostases posse arbitrentur intelligi . Tres personas subsistentes, aiunt. Respondemus nos ita credere. Non suffcit se
sus, ipsum nomen efflagitant: quia nescio quid ueneni in syllabis latet. Clamamus, si quis tres hy stases, aut tria mypostata, h'cest, tres subsistentes personas non confitetur, anathema sit. Et quia uocabula non ediscimus, haeretici iudicamur. Si quis auiam hyposta nusian intelligens, non in tribus personivisam hypostasin dicit, alienus a Christo est: & sub hac cfnfessione uobiscum pariter cauterio unionis inurimur. Discernite, si placet, obsecro rnon timebo tres hvmstases dicere: si iubetis, condatur noua post Nicenam fides: & smili- saecularium litterarum schola nihil
iud by post n, nisi usa, nouit. Et quis, rogo, ore lacrilego tres substantias praedicabit Vna est Dei & sola natura, quae uere est. id enim, quod subsistit, non habet aliunde, sed
89쪽
suum est. Cetera, quae creata sunt, etiam si uidentur esse, non sunt; quia aliquando non fuerunt; & potest rursum non esse, quod no sint. Deus selus, qui aeternus est, hocin, qui
exordium non habet, essentiae nomen uere tenet. Iccirco de ad Moysen de rubo loquitur: Exod. 3 Ego sum, qui sum. Et rursum: Qui est, me misit. Erant utique tunc angeli, caelum, terra, maria. & quo modo c6mune nomen essentiae proprie sibi uindicat Deus Sed quia illa sola natura est persecta, & in tribus personis deitas una subsistit, quae est uere, & una natura est i quisquis tria esse, hocin tres eme hypostases, idest , usas dicit ; sub nomine pietatis, tres naturas conatur afferere. & si ita est; cur ab Ario parietibus separamur, perfidia copulati Mungatur cum beatitudine tua Vrscinus, cu Ambrosio secietur Auxentius. Abst hoc a Romana fide: sacrilegium tantum religiosa populorum corda non hauriant. Suffciat nobis dic re , unam substantiam, tres personas subsistentes, perfectas, aequales, coaeternas . Taceantur tres hypostases: si placet, & una teneatur. Non bonae suspitionis est, cum in eodem sensu uerba dissentiunt. Suffciatnobis memorata credulitas.' Aut, si rectum putatis tres hypostases eum suis interpretationibus debere nos dicere, non negamus: sed, mihi credite, uen cora i num sub melle latet, transfigurauit se angelus satanae in angelum luci s. Bene interpretantur hypostasin ; de cum id, quod ipsi exponunt, habere me dica, haereticus iudicor. Quid tam anxie unum uerba tenent quid sub ambiguo sermone latitant λ Si sic credunt, ut interpretantur; non damno, quod retinent. Si sic credo, ut ips sentire se simulant; permittant de mihi, meis uerbis suum sensum loqui. Quamobrem obtestor beatitudinem tuam per crucifixu mundi salutem, per homousion trinitatem, ut mihi epistolis tuis siue tacendarum, sue dicendarum hypostdeon detur auctoritas. Et ne forte obscuritas loci, in quo dego te fallat ; per baiulos litteratum ad Euagrium presbyterum, quem optime nosti, dignare serti pta transmittere; simul etiam, cui apud Antiochiam deliam csimunicare, fgninoesi quia Campenses cum Tharsensibus haereticis copulati, nihil aliud ambiunt, quam ut auctorit te communionis uestrae sulti tres hypostiles cum antiquo sensu praedicent.
M PORTUNA in euangelio mulier, tandem meruit audiri r&, clausis cum i eruis ostio, media licet nocte ab amico panes amicus accepit. Deus ipse, qui nullis cotra se uiribus superari potest, publicani precibus uincitur. Niniue ciuitas, quae peccato periit, fietibus stetit. Quorsum ista tam longo repetita principioὸ uidelicet, ut paruum magnus aspicias: ut diues pastor morbida non contemnas ovem. Lue., a Christus in paradisum de cruce latronem intulit. & ne quis aliquando seram conuersionem Luc.i s putaret, secit homicidii poenam martyrium. Christus, inquam, prodigum filium reuertentem laetus amplectitur ;&, nonagintanouem pecudibus derelictis, una ovicula, quae reman-Act.9 serat, humeris boni pastoris aduehitur. Paulus ex persecutore fit praedicator, oculis carnalibus excaecatur, ut mente plus uideat: & qui uinctos Christi iam ulos ducebat ad concilium a. Conii Iudaeorum , ipse postea etiam de Christi uinculis gloriatur. Ego igitur, ut ante iam scripsi , Christi uestem in Romana urbe suscipiens, nunc Barbaro Syriae limite teneor. Et ne putes alterius hanc de me fuisse sententiam; quid mererer, ipse constitui. Verum, ut ait gentilis poeta, Caelum, non animum, mutat, qui trans mare currit. Ita me incessabilis inimicus post tergum secutus est, ut maiora in solitudine bella nune patiar. Hinc enim praesidiis fulta mundi Ariana rabies fremit. hinc in tres partes scissa Ecclesia ad se rapere me festinat. monachorum circa manetium antiqua in me surgit auctoritas. Ego interim clamito, si quis cathedia Petri iungitur, meus est . Meletius, Vitalis, atque Paulinus tibi haerere se dicunt . possem credere, si hoc unus assere icthunc aut duo mentiuntur, aut omnes. Iccirco obtestor beatitudinem tuam per ourem Domini, per necessarium fidei nostrae decus, per pansonem Christi, ut, qui apostolos honore sequeris,sequaris & merito. ita in solio cum dum decim iudicaturus sedeas; ita te alius senem cum Petro cingat ; ita municipatum caeli cum ' Paulo consequaris; ut mihi litteris tuis, apud quem in Syria debeam communicare, significes. noli despicere animam, pro qua Christus mortuus est.
90쪽
HIERONYMI ORTHODOXI ET LUCIFERIANI
R O XIM E accidit, ut quidam Luciferi festator, eum alio Ecclesiae alumno md diosa loquacitate contendens, caninam secundiam exercuerit. Afferebat quip-l pe, uniuersum mundum esse diaboli, &, ut iam familiare est eis dicere, factumi de Ecclesia lupanar. At ille econtrario rationabiliter quidem, sed importuno &loco, & tempore defendebat, non sine causa Christum mortuum fuisse, nec ob Sardorum tantum mastrucam Dei filium descendisse. Quid plura dum audientiam & circulum lumina iam in plateis accensa soluerent, & inconditam disputationem nox interrumperet, conspura pene inuicem facie recesserunt ; hoc tam ei vis, qui affuerant, statuentibus, ut in s cretam porticum primo mane conueniretur: quo cum iuxta placitum omnes conuenissent, uisum est utriusque sermonem a notariis excipi. atque ita cunctis residentibus, Helladius Luciferianus dixit: Hoc primum mihi responderi uolo, utrum Ariani Christiani snt, an non ORTHODOXVS. d. Ego plus, inquit, interrogo utrum ne omnes haeretici Christiani sint LUCIFERI AN VS. d. in haereticum dixeris, Christianum negasti. O R T H O D. dixit . Omnes ergo haeretici Christiani non sunt L V CI Ed. Iam superius audisti. O R T H O D.d. Si Christi non sunt, diaboli sunt. L V CI F.d. Nemo dubitat. Ο R T H. d. Si autem diaboli sunt, nihil refert heretici sint, an gentiles. L V CIF E R.d. Non refello. ORTHOD.d. Igitur praefixum internos habemus, de haeretico sic loquendum, licui de gentili. LUCIFER.d. Plane fixsi. Ο R THO D , Quaere nuncut libet rquoniam inter nos constat, haereticos gentiles esse. L V CIF E R.d. Huod interrogatio
mea cogere uolebat, expressum est, haereticos Christianos non esset nunc restat conclusio. Si Ariani haeretici sunt, & haeretici omnes gentiles sunt:& Ariani gentiles sunt. si autem Ariani gentiles sunt, & constat nullam societatem Ecclesiae esse cum Arianis, idest cum gentilibus: manifestum est, uestram Ecclesiam, quae ab Arianis, idest, a gentilibus, episcopos suscipit,non tam episcopos recipere, quam de Capitolio sacerdotes; ac per hoc antichristi magis synagoga,quam Christi Ecclesa, debeat nuncupari. O R T H O D.d. Ecce imple- pAIta est prophetia: Parauit mihi seueam,& ipse incidit in eam. LV CIF E R.d. ona modo ORTHOD. d. Si Ariani, ut dicis, gentiles sunt, &Arianorum conuenticula castra sunt diaboli: quo modo in castris diaboli baptizatum recipis LUCIFER. d. Recipio, sed paenitentem. Ο R TH O D.d. Prorsus, quid dicas, non intelligis. Quisquam ne gentutem recipit paenitentem LUCIFER. L Ego smpliciter in exordio sermonis omnes haereticos gentiles esse respondi. Verum quia captiosa interrogatio filii primae quaestionis,
secundam ueniam, in qua aio laicum ab Arianis uenilantem recipi debere paenitentem, clericum uero non debere. ORTHOD. d. Atqui in prima quaestione, quam obtinuisse medicis, etiam secundam obtinui. LUCIFER.d. Doce, quomodo