장음표시 사용
181쪽
ses itaque, in sex dies opera creationis distribuens, docet,
Deum Primo die caelum, et terram, ac lucem creaSSθῆ SUcuu
do die divisisse aquas ab aquis; le illo die terram detexisse, ac eam virentem reddidisse et frugi seiani; in quarto solem, et iuuam, et alias produxisse stellas ; in quiuio Oitum dedisse reptilibus, volatilibus, et piscibus; tu sexto animalia
terrestria, ae dum una hominem creasse. Ilaec Omnia vero mire eum iis cohaeient, quae hodie geologia, aliaeque naturales scientiae docent. deque te nio eat, quod lucem in Plinio die, solem veto tu quarto, Moyses creatum receii se uti nani et Physici hodie docent, lucem nou emanationem corporis lumitiosi esse, sed potius motus aetheris essectus. De his sex diebus
639. Nos non fallit, interpretes in varias abiisse opiniones in temporis ratione habetida, quod in rebus hujusmodi fieri assolet. Hinc usque ad septuaginta Chro uologiae 11stemata inventa Sunt, ut aetalem mundi juxta Moysis historiam constabilirent. Praecipua tuler ipsa sunt, quae con- seeerunt usque ad Christi nati vitalem Bieciolus, qui iurando an uos juxta septuaginta Interpretes 5674., Vulgala nostra
iuue 3951., Scaliger, qui 3250, Keplerus, qui 3963, Pelavius, qui 3986, Sali alius, qui ί056, Euse hius, qui 5200, Usserius, qui 500s, Tabulae Alphon sinae, quae 693ά tribuerunt.
6ά0. Quare ρro certo tenendum. est, mundiam condiatum itiisse ea aetase, quam rcfert Moy sis hisIoria. Nam 1. omnes laudatae paulo ante opiniones in eo con euiunt, muti dum adllinc circiter septuagi uia saeculis initium habuisse. 2. Hoc ident statuunt bis loriae ethnicorum, quae origines populorum perquirentes, ad oras mediterranei maris omnes recenter Ortas dem Oustrant. 3. Hoc idem respondet epoeliae astronomicae , cujus rationem subduxit La place , qui eam Mosaicae narrationi respondere docuit position dia σ-s eme du monde tio. 4. ch. 3. ). 4. Imo cum terrae stralis, in quibus diversa corpora vego labilium , et animalium reperta sunt, apprime haec eadem respondet aetas, uti Ostenis
clit prae ceteris cl. Cuvier Grai stir la theoria de later e )6άl. Contra hanc probationem plura cogerunt De istae, ut Mosaicae historiae verilalem convellerent, Si superis plaeet. Et dicunt 1. Chron ologiae Babilonensis, Aegyptiaca, lnda, Sinensis, quae antiquissimae sunt, non cohaerent cum historia uorsis. 2. Zodiacus in eulus in Pendarae templo
182쪽
in Aegypto longissimam aetatem eulturae Aegyptiis tribuit. 3. Multae geologicae inventiones pio in ulla aetate depouulit. 6. Adamus ab aliquo evasit cataclysmo, uti de Noe uarrat Moyses, et ita de aliis, quae Adam uin Praecesserant, te
612. Ad 1. Illae citro nologiae , quas buccis crepantibus De istae coquunt, et recoquia ut, corio fuerunt conditae ab illis populis, ut suam antiquitatem dilaudarent. ipsae enim multa mendacii, atque sabellae praescierunt argumenta. Hullum autem veritatis characterem , uti ostendit doctissimus Cuvier Discours sur Ies repoliatioris de la Ursace dia globe in , qui praeterea demonstraxit, uuli otium culturam commmode explicari posse inter relatas 639. ) epoeliaq. De bis vide Du-Clot Bibbia oend. to m. l.Rrσὶ, Spagnurn De mura cv. 7. secl. 3. 3, Bosellytum, aliosque recentiores, qui rem extra omnem dubitalionis aleam Posuerunt. 6ά3. Ad 2. Zodiacus, de quo rumorem movit Dupui sius sorigines des cultes t. 3.ὶ praesesert aetatem , in qua Aegyptii ei aut sub Romanorum dominatione, atque ad tempora Tiberii Caesaris refertur. Sed de hoc non amplius gloria utur in eroduli. Vide Du-Clut lo c. cit. 3, et Palmerium Analisi ragionata dei sistemi deII Ateismo. l. 2Par. l. . 65ά. Ad 3. Cuvier, terrae stratibus examinalis, ad quinque , aut sex mille annorum refert diluvium. Reeentissimi ero geologi demonstrarunt, cum corporibus belluarum etiam humana iuvμnta esse in terrae stratibus. Vide Mancino Elem.
et Ia mineralogia dans letirs ramor es a oec la theologia natureue). Quare recentissima geologia nostram seu leui iam magis confirmat. 655. Ad 4. A quanam historia acceperint in ereduli, alios bomines praecessisse Adamum, uti Prae-Λdaniitae commenti Funt, atque Adamum a communi infortunio evasisse, certo non demonstrant. Comminiscitur itaque Montesquieu s Let- tres Pers. Iete. 99. . qui alias, et alias generationes ante Adamum nullo nixus sundamento ponit. Verum si Moses Noemi incolumitatem retulit, cur illam Adami praetermiserit 3 Cur imo Adam uin a Deo conditum narraverit Z Quis enim, si homines unioersi aut igni, aut aqua consum tisiant, Praeteritoriam Ditam nuntiaois 3 Si oero a communi inte/ ista serpati sunt aliqui, cur ii, secus ac fecit Me a
183쪽
diluoio seroatus, nil prorsus de majoribus suis tradiderunt ait doctissimus Lau. Berti Brev. hist. t. s. c. 9. J. Nos ue Scimus, neque aliquis scit in absurda liac tirpothesi.
DE FINE , ET PERFECTIONE MUNDI
666. Iam alias docuimus sq. 3Iί. , quid sit siuis, et quo
tu plicis sit generis. Hic pro re tractanda liaec prae oculis sunt hahenda. i. Finis tittimus est ille, ad quem totum dirigitur, et ratione sui intenditur; immediatus vero est ille, ad quem quaeque partes totius diriguntur, sed tillimo inserviunt, tamquam media. in horologio uterque suis considerari potest; nam finis ultimus horologii est temporis meia sura, finis vero immediatus alicujus horologii partis est ex. gr. vim elaterii temperare. 2. Est finis agentis, nempe id , Propter quod agetis operatur; et Ueris, scilicet id, ad quod opus dirigitur. Persaepe finis age ut is est etiam finis operis; sed aliquando discriminantur. Sie pictor itonem efformat, ut Alexandrum repraesentet, et leon ad hoc reapse diri Silur; sed potest pictor lucri causa iconem efficere, quae Ale
657. Quod partibus, aut saeuitatibus, aut attributis constat , quae amice ad aliquem snem conspirant, dicitur Periectum. Sic recte perfectum dicimus horologium, cum partes ejus ita inter se copulatiae existunt, ut tempus exacte mensuret. Quare Persectum requirit finem, ad quem partes diriguntur; plures partes, seu sacultates, seu attributa partium , saltem cogitatione distinctarum , ad finem consensus
6ά8. Verum duplici modo potest mundus dici persectus, nempe s. in se inspectus; 2. acceptus relate aci alios Possibiles mundos. In primo sensu in speetus potest duplicipaeto intelligi, scilicet 1. quatenus fini creationis apprime respondet; 2. quatenus in ipso habentur entia simul lanea et successiva, quae Proinde nexum, ordinem, pulchritudinem praeSeserunt. In secundo sensu acceptus, idest relate ad alios possibiles mundos, etiam dupliei modo potest eo n- siderari, l. scilicet quatenus hic mundus prae ceteris pos
sibilibus ita Dei persectiones patefacit, ut istarum major manifestatio haberi nequeat; Z quatenus alios possibiles Diuiti eo by Corale
184쪽
entitate, et intensitato rerum, et Persectionum reali una, quae in ipso mundo reperiuntur, antecellat. In primo sensu mu dus inspectus, dicitur perfectus in genere suo; tu secundo sensu acceptus, dicitur Utimus Quare haec tria perquirenda sunt; l. quinam sit suis, quem sibi Deus praestituit in hujus mundi creatione; 2. utrum hic mundus, quem incolimus, sit in genere suo perfectus; 3. utrum ipse nauudus sit optimus. Haec omnia tribus discutiemus articulis.
G1 9. In hoc condendo mundo Deus aliquem sibi finem praestituit: nam quaevis causa intelligentia, et sapientia pollens, cum agit, semper aliquem respicit finem, atque insipiens est, et dicitur, qui sine aliquo sibi praestituto fine agit 35ά. l. J. An Deus, qui infinita intelligentia, et sapientia donatur, nullum finem in molitione hujus mundi respexerit3 Impium foret hoc asserere. Sed quinam suerit hic
650. Manimest alio suarum perfectionum fuit is,
quem sibi Deus praestituit in hiatus mundi creatione. Si quidem s. Deus creavit profecto mundum propter aliquod num sua maiestate dignum; sed nullum bonum adest, et mullo minus ante mundi molitionem adesse poterat Dei majestate dignum praeter ipsum Deum. Ergo propter semetipsum Deus mundum creavit, hoc est propter suae gloriae manifestationem. 2. Eligere finem ignobiliorem prae aliis nobilibus finibus est imperfectionis argumentum; sed Deus per seclissimus est. Finem igitur persectissimum eligere debebat, si mundum condere vellet. Sed nullus prae sua gloria finis adinveniri potest persectior. Haec igitur finis ejus suit. 3. Deus illud pro fine sibi pol erat, et debebat constituere, quod semper et perenniter esset assequuturus; alioquin nec sapientissimus suisset, nec omnipotens. Verum suam gloriam perenniter patefacit. et, velint nolint, omnes creaturae eam Sem- Per pandunt, planetae, astra, entia omnia, quaevis atomus. ά.
IIoc ipsum ex perenui, quod homines experiuntur, selicitatis desiderio, non perperam colligitur; haec enim selicitas, ut completa, adaequato, iudeficiens sit, in Deo reponi debet. I Di siligod by oste
185쪽
gitur ad Deum ultimo homines tendunt, et quidem etiam iniquissimi, et impiissimi, qui certe Dei justitiam non effugient, illi eius experientur misericordiam . qui aequi piique sunt. 5. Finis, ad quem adipiscendum media ad lithsentur, nobilior certe esse dehet ipsis mediis. Igitur sinis, quem sibi praefixitDpus in mundi creatione, debebat esse ipso mundo nobilior. Sed quisnam hic finis esse poterat, nisi ipse Deus' 65l. Contra hanc veritatem opponitur l. Si Deus ad
suam gloriam manifestandam mundum creasset, ambitionis
desiderio duetus fuisset, uti artifex humanus, qui, ut honoraretur, stali am conficeret. IIoc vero indignum Deo est.2. Deus si propter se mundum molitus esset, creaturis indignisset. IIoc autem de Ente si hi sufficio titissimo diei no-quit. 3. Deus sapientissimus adhuc fuisset. si cuique creaturae finem praefixisset specialem, quin toti mundo communem aliquem praestituisset. g. Deus a bonitate sua prae- Cipue ducitur cum agit ad extra , uti dicitur; pro bono igitur creaturarum mundum Deus condidit, et non Pro se, qui iti nullo do sietebat. s52. Verum ad s. respondemus, Deum, cum decrevisset libere mundum condere, non potuisse non praestituere sibi pro sino suast gloriae manifestationem. Nam cum ipse aliquod bonum in mundi creatione debuisset respicere, cum que ipse sit honum in sinitum , oportebat, ut sei 'sum prae omnibus honis finitis amaret, omniaque alia ad se reserret. Igitur non captandae gloriae desiderio, sed ordinem sapientiae legum servandi causa mundum pro suae gloriae manifestations Deus creavit. Deinde Deus nulla re indigebat, nulla d 0stituebatur Persectione, summa poliebatur beatitudine; nullo proinde captandae gloriae indebitae, aut am-hilionis studio poterat abripi, aut dii ei. Quare non bene Vol ta irius, et Baylius, qui Plotini obsoletam argutiam ad vitam
revocarunt, de Deo cogitarunt.
653. Ad 2. Poterat Deus mundum condere, quia hic possibilis erat . ille omnipotens. Antequam conderet, beatissimus erat, sibique sufficientissimus. Voluit creare mundum, quia poterat creare, Poterat velle. Quemnam debebat sibi sinem praestituere' Certe seipsum θ. 650. . Igitur non creavit mundum, quia creaturis indigebat; sed creavit, quia potuit et voluit, et creando debuit suae velle gloriae manifestationem. Sed quomodo creaturis, quae nondum existebant, Dissiliam by Cooste
186쪽
quae nil perseelionis habebant, quae demum, quidquid postea habuerunt, a Deo acceperunt, poterat Deus indigere ΤApage nugas l656. Ad 3. Poterat Deu et unicuiqu8 creaturae suum praefigere specialem finem; imo praefixit. Nonne enim omnia
in hoc mundo sunt inter se connexa per causas efficientes
et finales s 5. 588. )3 Vorum hi fines speciales sunt vel uli
media, quibus omnia enita simul lanea et suecessiva ad ulli in mum diriguntur finem, qui in divinae gloriae manifestatione consistat ovortset. Si enim Deus hunc tantum finem sibi debebat praestituere. uti saepius diximus; omnes Speciales siles huic unico ultimo ei. generali subdere juxta Suas sa pientiae leges pol erat, et debebat. 655. Ad g. Dens non una honi tale, sed sapientia bonitati conjuncta ad ear ra operatur. Sed divinae sapientiae
s quae nobiliorem finem semper eligit j ordo postulat, ut
Deus mundum propter semetipsum creasset. Igitur non pol erat sibi praestituero creaturarum bonum pro mundi creationis sine. Deinde finis Di i omnes debebat creaturas respicere; ast quaedam, et quidem numero majores sunt, quae
felicitatis. et proinde gaudii sunt incapaces, ideoque honiis talis Dei esseclus nequeunt experiri. Insuper finis Dei hujusmodi esse debebat, ut numquam suo frustraretur esse tu.
Ast quot homines non ibunt in ignem aeternum Dei justi liam manifestaturi 3 Quodnam bonum hi recepissent, si propter ipsos Deus eos creasset y Igitur gloria Dei poterat et debebat esse, ae demum fuit hujus mundi finis. Celerum
non immerito dicere possumus. beati talem rationalium creaturarum fuisse finem sectandarium, quem sibi Deus praestituit. Sed beatitas crPaturarum fini illi primario subditur, ad quem quoque refertur; quia et bonitas, et sapieritia, et misericordia, et omni pol illi a Dei creaturarum bonitate splendescunt. Quare acule ait Mostiem ius Adnot. cv. 5. Srst. Intel. G . : dum homines et miandum condidit Deus , ut haberet, quibus benefaceret, simul gloriam suam stabitioit; dumque eloriam suam tu miando declaraoit , hominiam simiai saluti consuluit. Gratias ergo perennes Deo a ganius, qui cuin sua gloria nostram copulavit felicitatem. Diuitigod by Corale
187쪽
L58. Multi sunt, qni liunc mundum in genere suo imperiae tum dicunt. Nam aliqui cum Manichaeis principium
in alum ad millentes, ab isto mundum creatum vendi larunt ;alii eum Stoi eis materiam aeternam profitentes, mundum ab
ista, cujus pertinae iam tandem vicit, Deum efformasse, di eunt; alii enm mnio mala metaphysica , physica, et moralia tu mundo respicientes, hunc imperfectissimum rentur
Ast Mantehaeos in Theologia Nainrali impugnabimus: materiae aeternitalem alibi θ. 608. in resutavimus; remanet igitur rejicienda de malorum origine Bartii doctrina. Quare 657. Mundus, quem incolimus, in suo Senere Perfectus est. Siquidem hie mundus Dei fini apprime respondet; si
enim non responderet, Deus aut nescivisset, aut non potuisset, aut noluisset medium aptum eligere ad finem sibi praestitutum Consequendum. Hoc autem repugnat sapientiae, et omnipotentiae Dei. Igitur hic mundus est in suo genere per
sectus S. 668.). Haec demonstratio est, uti dicitur, a priori.
Demonstratio autem adaequata a Posteriori a nobis nequit confici, quia deberemus omnia, ex quibus mundus coalescit, entia simultanea et suce essiva, eorum actiones, Ct leges omnes, quibus reguntur, eorum nexum inter se, ac ordinem, fines speciales, eorumque ad communem finem consensum internoscere. Hoc vero nobis negatum est, qui ne eorum quidem nexum semper scire possumus, quae iam jam cognovimus. Non ne- amus et unam atomum ad Deum conducere, atque munum per causas sufficientes, et finales regi S. 588. ); verum non inde licet evidenter eolligere, mundum hunc Dei persectiones eo in gradu patefacere, quem Deus constituit. Celerum si a posteriori mundi persectionem adaequa te colligere ne uimus, multominus imperseelionem ex aliquibus , qui creuntur, desectibus possumus eruere; quia eadem, imo major valet ratio. Attamen audiamus illos specie gemebundos homines, qui ubique imperseelum conspiciunt inundum.
dit in gradu in sinito; ergo imperfectus es L 2. Possibilis est mundus, uti fuit ante Adae peccatum; ergo iste imperfectus.3. In hoc mundo sunt mullae res noxiae, inutiles, viles, monDiqitigoo by Cooste
188쪽
struosae, seelera cujuscumque generis, moerores, tristilia, morbi: sed haee o muta sunt imperfectiones. 659. Ad s. Et nos concedimus, hunc mundum non pan dere gloriam Dei infinitam, nequo modo tu finito. Quod vero de hoc die imus de quocumque alio mundo intelligas oportet; quia quicumque supponatur mundus, finitus est, ideoque ne quit Dei periectiones patefacere infinitas. Verum ex hoc sequitur quidem, mundum non esse infinitum, non vero se se imperfectum. Ad hoc ut perfectus sit, sufficit, ut Creatoris fini respondeat; respondet vero S. 657.). Igitur perfectus est. Deus libere voluit aliquem mundum condere; suam gloriam debuit manifestare; nequit omnes interisDe, et extρnsi suas persectiones patefacere, quia mundus quierimque est sinitus; libere voluit gradum aliquem, qui sibi libuit. gloriae manifestare; de huit illum mundum eligere et condere. qui aptissimus ad libere electum gradum gloriae manifestandum rei. Ex quo eruitur, mundum esse persectum, quin in gradu infinito Dei gloriam paridat. 660. Ad 2. Ille mundus ante Adae peccatum erat mundus Adae peccatum, et mundus, quem incolimus; tum quia
finis Creatoris est; lum quia in sua non eSl mutatus essentia; tum quia mundus complectitur non solum simultanea, sed etiam successiva, et proinde entia praelerita, praesentia,
et sutura. Igitur non ille isto persectior; praesertim, quia perseetio uuius partis non innuit in totius persectionem, neque imperfectio in imperfectionem; et saepe, quod imperfectio nobis videtur, totius forsan concurrit persectioni, et proinde si ui praestituto. Vide Slorchenaum Cosm. 6. 79 sch. 2. Obj. 2. . 66l. Ad 3. Plura hic conglomerata sunt. Sed s. dicant,
quaeso, adversarii, Undenam noscunt ipsi, haec omnia cum integro mundi systemate non connecti Z Certe tu rideres mu-
Scam, quae aedificium aliquod imperfectum diceret, si posset, uia juxta suum intelligendi modum aliquos in ipso de seclusetegeret. 2. Dieant iterum, potuitve Deus haec omnia e mundo exterminare, servatis legibus ab ipso statutis, et filio sibi praefixo3 Minime gentium, quia multa ex his, quae objiciuntur, a legibus mechanicis, a libertatis ab usu, atque ab aliis causis, quas Deus nequit destruere, hoc rerum ordine servato, pendent. 3. Quot bona ab istis non proficiscuntur malis 3 Labore impenditur tempus, dolores ad acquirenda medicamina consulunt, fame cibus sapidus est, aqua dulcis siti, libertate meremur. Sed de his in Theologia Naturali, tu qua de malorum origi ue pro iusius disseremus. post
189쪽
662. Optimum mundum definiuimus supra sq. 6 8.). Sententiam hanc propugnarunt inter veteres Plato, et postea Pe trus Abai lardus; inter recentes vero Lethnitius, Wolfius, Matel, Be imberli, Malebranchius, Bau meis terus, paucique alii. Contra ipsos tosta pugnat philosophorum scitola. Quare 663. Hic mundus non est Omnitim Possibilitim utimus. Et re quidem ipsa l. mundus hic est ens creatum S. 6l7. , ergo contingens. Est quoque ens compositum, uti patet, en tibus successivis, et simultaneis; ergo augeri, minuique potest. Sed ens contingens potest deficere, et ens, quod potest augeri, numquam valet persectionis npicem Perlingere. Ergo hic mundus non est optimus. 2. Gloria Dei numquam in gradu infinito manifestari potest, quia infinitum numquam Pol est exhauriri, et quia nulla creatura, quantumvis perseela, valet infinitum aequare; ergo neque hic mundus, neque qui is alius, adeo optimus concipi potest . ut in gradu infinito Dei gloriam manifestet. 3. Certe concipi potest aliis et aliis Substantiarum generibus resertus alius mundus; aliis et alii SPeciebus quodcumque genus existens consalum; aliis et aliis individuis quaevis actualis species coalescens; quodvis individuum concipi potest majus, praestantius, pulchrius, potentius. Igitur dari potest alius mundus hoc adspectabili numero. enialitate , inteusitate persectior ideoqne omnium possibilium optimus non est iiic mundus. 4. Dum inter possibiles hie versaretur mundus, nulla ratio boni in ipso poterat concipi,
neque in alio quocumque possibili inundo; quia, licet ob persectiones possibiles unus possibilis persectior alio possit,ili mundo concipiatur, tamen hae possibiles Persectiones
sunt merum nihil. Ergo nulla major persectio, ideoque inter Possibiles non erat optimus. S. IIaec de mundi optimi sententia destruit Dei libertatem; quia, posito hoc mundo in se Optimo inter possibiles mundos, illum non pol erat Deus non eligere, cum natura Dei ad optimum continuo lendat. 6. Destruit etiam Dei omnipotentiam; et quia, posito hoc mundo Possibilium optimo, Deus nil amplius addere posset; et quia
Deus alium mundum creare nequii et . minore numero et in
tensi late perseetionum resertum. 7. Ducit ad Pantheismum
190쪽
finitis ipse deberet nitere perseetionibus , ideoque esse idem ae Deus. 8. Ducit proinde ad mundi aeternitatem: quia, quod
persectissimum est, semper existit. 9. Ducit ad Fatalismum; quia mundus, et quae in mundo Sunt, necessaria forent, sine eontingentia, sine libertate. 10. Opinio liaec tota nititur ratione sufficiente objectiva; eum nulla subjectiva detur in systemate Leibnitiano s*. 2ά2.3. Sed hoc perperam asseritur, cum plura possit Deus, plura et homo juxta rationes, et motiva in I eo, ac in hominum animabus reposita. Recte proinde de
doctissimus causam Dei, quam una ex Parte ex egie contra
Barlium tuitus est, altera ex Parte Prodidit. 66ά. Quae favere videntur Lei bullianis ad haec reduei possunt. 1. Deus est persectissimus: persectissimo modo Deus operatur; sitis Dei suit optimus : optima est Dei idea, eui mundus respondet. Igitur et mundus Optimus esse debet. 2. Intellectui Dei magis congrua est optimi electio; voluntati ejus magis optimum adridei; optimum medium majori possibili gloriae manifestationi respondet. Ergo Optimum munis dum elegit, voluit, creavit. 3. Si optimus hic inter possibiles non foret mundus, Deus sine ratione sufficienti egisset; quia minus prae majori elegisset honum; quia medium non aptum ad finem adhibuisset; quia minus bonum cum divinae gloriae
665. Ad s. Et nos eoncedimus, Deum esse ens intensioe, et extensioe, uti dicitur, perseelum; sed quid inde An omnia, quae sacere potest Deus, secil3 Minime certe. An omnia opera Dei instillam debent complocli persectionem 7 Nequaquam; alias et ipsa forent alii dii. Igitur ex eo, quod Deus sit pe
sectissimus. haud sequitur, mundum et optimum esse entilat sua. Deinde operatur quidem Detis modo Persectissimo, quia non potest Iacere ex maiori sulentia. et bonitate, uti inquit Angelicus 1. R. q. 25. a. 6- ad i. . Verularnon inde orni. tur. opera ejus esse perseetissima, et o Plima; nam. Praeter quam
quod hujusmodi opera sint impossibilia, Operatio Dei, pjusque
operandi modus quavis in re, etiarn mi uima, semper summa est: ipse enim ira magnus est in Ueribus munis, ut minor
non sit in minimis, uti philosopbice inquit Augustinus I. 2s.coni. Gus. c. 5. . insuper finis Dei fuit utimus , eequis lioenegare praesumet 3 imo quicumque Dei finis optimus, quia ah infinita statutus sapientia. In mundi molitione Deus suam voluit, et debuit gloriam pandere. En finem optimum. Verum medium ad hunc consequendum finem debebat eligero. Quod-Disistros oste