장음표시 사용
211쪽
ex loquela Fuerlingus, ex pluvia Meteriis, ex nive Leut ei uex tonitru Henrieus Seelen, aliique ex aliis partibus humani corporis, aut ex insectis, et vegetabili hus deduxerunt, ae promoverunt. Unde perspecie ait Tertullianus I. coni. Marc. e. s.): habet Deus testimonia totum hoc , quod sumus , et in quo stimus. Argumentum Physieum ex P seMO pertraetarunt De rhamus, Nieisentitius, rite 'us, Geuuensis, ac re-eeutissime Guillel nius Wheweli in egregio opere; astronomia et phrsica in suis relationibus ad Theologiam Na-
699. Tertia argumentorum classis pro statuenda Dei existentia deducitur ex omnium hominum consensu , haemi sargumenta moralia, aut Rhilologica voeantur. Deum consessi sunt Thales, Anaxagoras , Socrates , Plato , Aristoteles, Zeno, Chrysippus, 'thagoras, Parmenides, imo et Democritus, et Leucippus. et Epicurus. Deum admiserunt Chaldaeis Arabes, Persae, Phoenices, Aegyptii, Indi, Getas. Galli, Germani, Graeci, Bomani, licet tabellis e ullum, ae Dei naturam deturparenti Deum colunt, et adorant omnes gentes
recenter detectae, Tartari, Sainoi edae, Istandi, Groetiandi, Missipenses, Canaden des, Mexicani, Per uani, Brasilienses, Cui lenses, Hutlentolli. aliaeque, uti narrant plurimi histo-xiei V. Moreh. Theol. nat. S. l . sch. 3. Unde Tullius μ. l. qq. Tusc. c. 13. in merito ait: quod nialia gens tam fera ,
nemo Omnium tam sit immanis, cujus mentem non imbue ria Deorum opinio. Miatii de diis prasea sentiunt: id enim Mitioso more effici solet; omnes tamen esse Mim et naturam dioinam opinantur. Porro hie eonsensus quid aliud manifestat, nisi ex ipso comm uui sensu nos edoceri, Deum existereῖ Si enim de Deo opinionis originem non noverimus: si tempus nullum iudicetur ejus initii; si locus non pandatur, in quo sumpsit exordium; et a uetorem tantae inventionis nemo proseratὸ nonne aut a Deo ipso, aut a natura ipsa rationali, aut ex hujus rerum universitatis adspectu, aut ex desiderio felicitatis, aut ex parente quodnain primo et Proinpagatore generis humani edocti sunt homi ues Quomodo vero constans ubique haee viguisset opinio, si ab alia manasset sallaci causa 3 Quod nisi cognitum, ait Tullius Denat. Deor. L 2. c. 2. , co rehensumque animis haberemus, non tam stabilis Minio permaneret, nec confirmarinlur diuitimitata te Orir, nec una cum saeculia. aet stibusque hominiam inoeterare potuisset. Etenim Oidemue ceteras Viniones fictas, a Que Manas diti tirnitate extabuis
212쪽
se. Quis enim h*ρOcentaurum fuisse, aut ehimaeram Ptitat Z quae Me antis tam excors in oeniri potest, quae illa. quae quondam credebantur, apud inmeros Aortenta extimescat ZOPinionum enim commenta delet dies; natiarae jtidicia confirmas. Cirea hoc argumentum vide prae ceteris Frais-
700. Verum Dei existentiam alia argumenta etiam probant, ea nem Pe, quae ex absurdis eruuntur. Nam 1., ablata Dei existentia, omnis malitia ac bonitas actionum humanarum evanesceret; deesset enim ratio Dei aeterna, et ideo lex naturalis; hine imi lapis legum humanarum, nullumque Praemium, nulla poena sorel. 2. Societas ipsa susque deque poneretur, tum quia leges humanae non pu uiunt occulta scelera; tum quia tion in humanas ipsae pervadunt cogitationes; tum quia aliquae humanitatis, et beneficentiae actiones nequeunt ab legibus humanis praecipi. 3. lusjurandum est vinculum societatis, atque ubique gentium observatur. Sed quam nam vim
habere poterit jusjurandum, Deo ablato 3 5. Sine Deo hominis cor turbidum, atque anxietate, tristitiaque continuo cruciatum, consectumque videtur; cum e contra homi ut Deum timenti, fiduciamque in eo reponenti, est jucundissimum meu lis solatium, suavissima quies, ae praemii spes luturi. Lege-sisFrai Minous Hanc9 ε's religistises, mondament de Ia morale, et des la societ e), et Cliaia ubi land Genie dia Christianismelio. 6. ch. ά. . 70 l. Demonstratio Dei existentiae hucusqua allata diei tur a Posteriori S. 172. J. Sed non desunt, qui Dei existentiam demonstrari posse a seriori, imo reapse demonstrari confidunt.1 Celeberri ini hi sunt, ac de Republica litteraria beneme Titi, S. Anselmus, Cartesius, Gihnitius Cousinus, uastro fini, Mamianus a Bovere. Dicunt itaque ipsi, nos procul dubio posse concipere ens persectissimum; ideoque istud ens esse possibile. Quaenam enimire pugnantia potest inveniri in eo, tu quo omnes possibiles persectiones copulatas supponimus3 Certe si hoc eus repugnaret, Deus, qui existit, non foret possibilis. Verum ens persectissimum possibile sine existentia esse nequit, neque concipi Potest. A quonam enim ipsum reciperet existentiam, si sine ipsa supponeretur 3 Nonne existentia est et ipsa aliqua Persectio, quae omnino supponenda est inente, in quo omnes supponuntur persectiones: Plurimos ad- ersarios passa est haec demonstratio, ae inter recentissimos Disiti eo by Cooste
213쪽
adnumerantur Dinowski soleol. Vat. S. s. , Salvator Mauci uo Elem. t. 2. 758. 759 J, Bonelli Theol. natur. c. 2. . Dicutit itaque isti, nos concipere quidem ens persectissimum; sed hic
noster conceptus essentiam logicam, non realem continet; seu illud ens persectissimum est noster concipiendi modus, non quid reale. Deinde quando dicimus, esse Possibile eras Perfectissimum, dicimus esse possibile ens Perriectissimtim existens, quia vox persectissimum existentiam includit. Celerum Mastro uni plurimum promovit hoc argumentum tum in aliis suis operibus. tum in saepe laudato, L anima e suoi stati.
702. Rantius omni est studio coiiatus extenuare argu
mentum metvissicum S. 697 ), quod cosmologicum appellavit: ph sicum ,. 698 ), quod vocavit Abrico- theologicum'. et a priori S. 70l.), quod dixit Ontologicuiati mi morantes circa ontologicum , de quo quisque , quidquid sibi adridet, eredat; Κantium audire praestat circa alia duo invictissima a nobis et ab omnibus allata philosophis. Dieit itaque ipse 1.
ideas contingentis, et necessarii esse formets nostrae subjectioitatis f. 67. ὶ, ab ipsis proinde erui posse, quod est
tantum subjectioiam; ideoque ab istis ideis non posse inferri Dei existentiam, quae celte est quid Objectioum. 2. Idem dicendum est de causae, et effectus ideis, quae et subjecliuae etiam sunt, nihilque supponunt in obiectis. 3. Perperam ex finitis rebus creatis, et ordine deducitur existentia Dei, quiens infinitum est; ex finito enim finitum demonstratur, non infinitum.
703. Ad s. Contingentis idea haud est subjectioa, quia
eam habemus tum ex consideratione non repugnantiae ad non existendum, tum ex successivis mutationibus, ac nolis simis limilibus, quibus coarctantur ea, quae dicimuR Contingentia. Porro ex idea hac contingentis ad necessaria ideam ascendimus, dieentes: Si existat ens contingens, existit ens necessarium sed existit contingeris, NemPemundias; ergo existis ens necessaritim. Hoc ratiociuium
mixtum est g. 197.); nam prima propositio hypothetica est
pura et necessaria; seeunda est empirica. Quale vitium in ipso est7 Vera est prima propositio, quia necessaria; vera securida, quia experimentalis. Quare igitur non erit verum consequens, quod in illis continetur 3 Phν si ei etiam hac ratiocinii specie utuntur, cum e. g. ex motu terrae diurno, et annuo, Propositionem puram efformant, ac dein ex duabus positis pura et
empirica, longiorem, brevioremque diem, visibiles, vel iuvi-Di0jtigod by Gooste
214쪽
sibiles stellas in quovis anni tempore, aliasque veritates con eludunt. lia et metapbIsici. Ad 2. Cum dicimus eontingens, dicimus conditionatos S. 697. 2.); nempe essectum aliquem, qui certe sine causa in telligi nequit. Et revera aliquid existit, quod certe aut causam habet, aut non. Si primum, ex essectu causam deducimus; et quoniam causae subori in alae in infinitum protrahi nequeunt; causa prima admittenda est. Si vero illud, quod existit, est sine causa, illud ipsum semper exstitit, ideoque erit ipsum, quod quaerimus. En ad rem ratiocinium nostrum: Si sunt in mura entia, quae Producta Sunt, causa sumonenda est ἔ-d sunt hiajusmodi entia ; igitur catasa, qtiae ea donaseu existentia, est admittenda. Nescimus, in quonam haec peccet argumentatio.
Ad 3. Ex ordine et rebus finitis recte infiniti existentiam dedueimus. Nam si finita enita existant, quae Ordinem inter se, et relate ad finem seroant, est ρrofecto ens infinitiam quod illorum coarctapit essentiam, ac Φsa ordinarit. Sed in mundo finita existiant. atque in Ordinem dis sita. Ergo existit ens infinitum, quod illa limitibus cinxit, ac ordine divosuit. Certe prima propositio pura est et necessaria, quia
nullum ens potest seipsum in essentia coarctare, alioquin egisset ad suam essentiam coarctandam, antequam existeret, uti
apposite notat Mastrolini t n. 1l29.). Secunda propositio vera est, quia experientia eam docet. Igitur verum est consequens, nempe existere eus tufinitum, ens nempe quod coarctatam in sua non est essentia, alioquin aliud, et aliud usque in infinitum foret admittendum, quod profecto repugnat. Deinde ensnecessarium positum vi demonstrationis mela physicae s9.687.), nequit non esse infinitum, quia alioquin necessarium non so-ret, sed ab illo ente existentiam recepisset, quod ipsum finitum ae limitatum effecisset. Infinita proinde intelligentia mundum ordinavit. En quomodo ex finito ente, et fiuito ordine, Dei existentiam probamus. Κantius vero cum sua su/jectio tale, uti Fichteus eum suo ego puri Schel lingius cum sua an- tuitiaue, Hegelus cum sua Idea viam omnem ad objecta perveniendi obserarunti l deam Dei nee creamus in mente nostra nec innata est; sed ratiocinio de due imus. 705. Non hic Dei existentiam ex objectionibus, quae ex supposita mundi, aut materiae aeternitate, aut a progressu su- hordinatarum causarum infinito, aut a fortuito atomorum concursu,deducuntur,viudicabimus. Haec enim omnia satis prae Duili od by Cooste
215쪽
eu pala, et dissoluta in Cosmologia reperiuntur 602. ad Gl 3.). Audiamus itaque alias a theorum argutias. ω5. Dicunt ipsi Dei existentiam non posse demonstrari, . quia Deus est prima xeritas, et primuin priticipium :2. qui λDei existentia non distinguitur ab ejus essentia, quae sciri nequit. 3. quia nequit definiri, quid sit Deus. 706. Sed s. dicimus, Deum esse quidem primam verita tem et primum principium, quatenus ipse prius existit, quam ornuia creata, quorum est principium, seu causa non quatenus prius cognoscitur, uti vidimus g. 697. ad 699. 3. 2. Nequimus quidem scire, seu comprehendere Dei essentiam , quae ab ente uulto adaequale cognosci non potest; sed ideam essentiae eulis infiniti posgumus ex remotione limitum in realitatibus et persectionibus efformare, uti docuimus f g. 3l2.); ex quo et Dei existentiam cognoscimus. 3. Certe quid sit in Somus, nescimus; definire tamen possumus, uti definivimus, ens, quod ex se existit. Scimus Deum non contineri in genere, ideoque definiri per genus proximum, et disserentiam Propriam non posse; sea possumus describere, aut saltem nominalem de eo praebere definitionem. Sed haec nugae sunt, uti cuique patet.
707. Urgent denuo Athei: i. multi reperti sunt populi sine aliqua religione, et deo: ideoque nullum est argumentum morale S.699. ὶ;2. .mulli Athei fuerunt virlate praediti; igitur ex atheismo uon sequuntur relata absurda S. 700 ); 3. bomo potuit ortum suum a materiae sinu dueere; igitur ex ejus existentia nil insertur S. 697. n. 3. 3.708. Ad l. neque philosophi, neque populi umquam sine Deo aliquo reperti sunt. Non philosophi, quia illi ipsi, qui inter Atheos reeensentur S 696.), ah atheismi nota a pluribus vindicantur. Protagoras enim tantum mulcabatur denatiara deorum, uti ait Tullius I. l. de nae . deor. c. 12.); Euhemerus irrisit deos , non negavit Deum, uti narrat Clemens
sentit. Quare ait Cl.Genuensis Elem. Met ρ.2.c. l. Sch.ς l.):,, D nec vero putandum est, omnes eos philosophos, qui serunis tur, Atheos suisse. Plures enim in eum censum relati sunt, ,, quod Popularem superstitionem riderent. Clemens Alexan-
,, drimis negat, veteres illos Philosophos, Anaxagoram, Pr , tagoram, Diodorum, Eubem erum, qui a Graeeis Athei ha- se bili fuerant, Atheos suisse; pulatque ideirco inter Atheos,, suisse connumeratos, quod unum Deum omnium condito- is rem, et conservatorem intelligeutes , popularia numina spe Diuitigod bi Gorale
216쪽
is Herent. Et vero ob eamdem causam pri ini Christiani Ailiet se habili fuerunt, ut nos docent Justinus Martyr, Arnobius, se Minutius Felix; quod scilicet nee Templa ulla haberent,
,, nec populares Deos colerent. Iudaeos, quod unum numen, es et sola mente colerent, uti loquitur Tacitus, inter Pan ,, thei stas imperitissime retulit Strabo geographus, . Ceterum aliud est aliquos Deum scripto aut voce. aliud animo et ju dicio negasse. Illud concedimus, hoc inficiamur. Omnes enim
mentiuntur, qui dicunt. se non sentire esse Deum, nam etsi
sibi affirment interdiu. nocte tamen et sibi dubitant. Vide nostrum Dei Giudice Theol. Nal. S. ά5. 3. Plura sunt, quae
ostendunt, nationes illas, quae reperiae sine aliqua religione dicuntur, aliquem admississe Deum. Nam l. qui narrant, illas religionem non habuisse, dicunt, hoc accepisse ex rumore PO-lius, quam ex rei veritate, et proinde dubitanter loquuntur; 2. qui narrant, saepe ignorantia laborant, cum aperte salsum Don raro scribant, uti Iuvenalis Sat. 1ά. o. 97. de Judaeis, de quibus cecinit, Fit praeter nubes, et caeli numen ador Int. 3. Qui narrant, Atheos saetae vocant qui deos. quos ipsi Probant, non consilentur; quo sensu a Plinio l. 13. e. lά. in dicitust Iudaea gens contramelia numinum insignis; fi qui narrant, ve 'ut; Atheos illos habent, quorum templa et caerem Onias nota conspexerunt; qtia si in aperto campo, uti Parthi, non poterant diis libare: 5. qui narrant, saepe Atheos vocant, quiesseratos mores lia boni; uti uomerus Atheos voeat Phlegyes,
quia latro e in iis vivebant. Igitur ex his loriis nil colligi potest;
imo colligitur, omnes gentes aliquem coluisse Deum; nam re incentiores historici, et itinerantes tu timius perpendentes populorum mores, omnes una voce docent, nullam inveniri gentem, quae aliquas religiosas caeremonias non probet, et sequatur. Hi ne impiissimi cuiusdam operis auctor Resume dei histoire des eraditions morales, et religistisest chea dioerspeimses 3 et ipse saletur, admittendam esse existentiam, et unitalem Dei, quia harum veritatum vestigia reperiuntur in omnibus populorum traditionibus. Ad 2. Potest quidem aliquis Atheus specie honestus vide 4ri, praesertim si vitam cum colentibus aliquem Deum dueat. Nam tunc mores ad aliorum normam componit aut limore alicuius poenae. aut spe exaltationis, aut quia ad tempus est Atheus, aut quia non est talis ex eorde. Virtus enim moralem legem, legem aeternam, Deum ipsum supponit; ablato itaque Deo, omnis virtutis idea evanescit. Porro hic non loquimur
217쪽
de uno, aut alio Atheo, sed de Athea societate, quam laniosas tu possibilem posuit Baylius. Si enim nulla Dei idea in
hac Atheorum societate supponatur, societas imaginaria est; quia nullum foret vinculum, quo homines sub uno tenerentur capite, ac Poeuae et Praemia, leges et iuramenta, contem plus et opiniones ut i prodessent. Vide Storchenaum Theol. t. S. l2. sch. s. et 2. .
Λd 3. Nescio quid hic dicant Athei. A quonam didicerunt monumento, primum hominem a materia ortum habuisse3 In quanam vi, vel lege materiae ratio hominis exi tentiae reponiturZ Undena in est, quod haec materia uon amplius ho minem gignat3 Sed homo suit ne adultus, an puer a materia productus 3 Quomodo vero adultus, si nil adultum modo terra gignat, omniaque pedetenti in proficiantZ Quomodo puer, si puer non potuisset sibi alimenta parare3 Sed quale est animal, quod germen aliquod non supponas Vide Mancino 766. ad 769. , et Galluppi Leo. di Log. e Mel. lea. l20. , qui hanc obiectionem cribrarunt, ac viriliter exsufflarunt l).709. Dicunt denuo Alliei, Dei existentiam ortum habuisse l. aut ab ignorantia. et praejudiciis populorum; 2. aut a fraude principum , et legumlatorum; 3. aut a timore
concepto; K. aut ab ignorantia causarum naturalium, quarum
phaenomen a diis populi tribuerunt. 710. Ad i. Populi et nationes moribus, loeis, linguis,
temporibus diversae sunt, diverseque in omnibus rebus fientiunt. In uno tamen omnes conveniunt, nullo refragante, nempe in aliquo Deo ad mille udo. Nulla hostilitate, nulla a mulatione, nulla dissensione, nullo partium studio omnes gentes unum sciunt, unum intelligunt, unum adprobant , mnes una voce confitentur, esse aliquod numen. Dies eommenta
delet, aiebat Tullius; quare itaque Dei existentiam, si prae-jMdicium sit, non extinxit, ac ab animis non evellit7 Et cur iri doetissimi S. 699.) hoc non detexerunt, ae abstulerunt praejudicium, imo calculo suo probarunt Au soli Athei sa-Pientes, doctique sunt, alii vero omues stulti, indoetiqueZ
Fuerunt itaque, qui adeo desipuerunt, ut hominem dixerint ab te
rae Meeumlitale instar sungorum, vel ab ovo vel limo. uti ranae ex Nilo, et a piseibus prodiisse, vel etiam a partieulis, et essentiis organizal Heibus, ut v vi vegetativa. Anthropagoniae autem omnium gentium, traditiones nnium populorum, historiae traetantes de coloniarum transmigrationibus, I hilologia a Semiliea, et Iapetiea re eeten omnes linguas, physies. Oeologia, ui3 qu. monumenta hunc crassissimum errorem iam iam resutarunt. Vid. Perrone sDe Deo Creat. P. I. c. 1. .
218쪽
Ad 2. Quisnam fuit ille princeps. aut legumlator, qui
ideas, caeremonias, religionem adiuvenil Quonam tempore, quonam anno, quonam mense et die hoc praeclarum excogitavit inventum ' Quonam loco, quonam teste, quibus auxiliis deos, ritusque religiosos de lexit' Eccur historiae de primo, qui terram coluit, aut pelago se credidit, aut vites humo in inseruit, verbum faciunt; nil vero de primo memorant, qui aliquod numen adoravit Z Quomodo autem potuissent populis legumlatores, et Principes religionem imponere, nisi aliquam prius deorum ideam populi habuissent' Quomodo in omnium totius terrae legumlatorum inentem illa venit opinio 7 Eceur vero plures vetustissimi populi Chaldaei et Aegyptii religiosiores, vel potius superstitiosiores fuerint, quin legumlatores adhuc haberent 3 Quare numquam, et a nemine haec pia legumlatorum fraus deleeta est3 Quae tanta 'licitas mentiendi, ut non tantummodo indoctos, sed Platonem quoque, ac Socratem fallerent, et 'thagoram , mnonem . Iristote iam, maximarum sectarum princiRes, tam facile deluderent' Ait Iinctantius De ira Dei c. 10. . Ad 3. Neque timor tantae inventionis causa esse potuit, tum quia omnes gentes deos suos immites, horrendos, truculentos habuissent, quod eum historiis pugnat; tum quia audaces, intrepidique homines deos non admisissent; tum quia timor non aeque in omnibuq divinitatis ideam excitasset; tum quia tempore haec idea tandem evanuisset; tum quia uultus locus, nullumque recensetur tempus, in quibus primitus timor tantum produxit honum: tum quia eo facilius haec opinio de diis extineta fuisset, quo clarior phaenomenorum ualuralium causa iacia est.
Ad ά. Si ignorantia causarum naturalium phaenomeno rum deorum fuerit mater; eccur Baco, Cartes ius, Leibnitius, Newlonus, Galilaeus. Vieus, Fenelonius, Clarii ius, qui praeceteris naturam physicam, et humanam cribrarunt, noverunt, admirati sunt, Dei existentiam venerabundi admiser in ly λ- cur tempus et locum non demonstrant, non Pandunt monumenta, non indicant auctores 7 Si tantae iuventionis ignorantia causa est . clamemus oportet: selix ignorantia, quae tanta homini promeruisti l7ll. Ad Deum itaque confugiamus, Deum adoremus. Nos existimus. quia ille existit; nos fruimur. quia ille fruendi d navit facultates; nos gaudemus, quia ille bona largitus est.
Deum veneremur, Deum supplicemus. Aves suis carminibus
ad Deum laudandum nos alliciunt; amnes suo murmure desi-Disiti ou by Cooste
219쪽
lientes ad Deum inhiandum nos exeitant; montes suo eaeu mine ad erigenda Deo corda nostra insinuant; sol et luna, ex quibus tanta homini hus derivantur hona, ad gratias Deo reddendas nos invitant. Omnia Deum praedicant, ejusque enarrant gloriam. Felix qui Deum puro colit, et contemplatureordei Α, ipsa divinitate sublimes, nobilesque accipit cogitationes, et Sensus, uti aqua, quae a montibus strepens deseendens in planitie vim aequisitam retinet. Deum itaque laudemus, ejusque sanctissimum celebremus nomen.
DE DEI DISCRIMINE A MUNDO 7 2. Hucusque Dei existentiam probavimus, quin de eius diserimine a mutido verba fecerimus. Verum si Deus existat, sique ejus existentia a contingentibus, ab effectibus, ab ordine, quem in mundo conspicimus, clarissime dedueatur; pr secto ipse est aliquid a mundo ipso distinetum. Sed di reete hanc veritatem ostendere opus est hac praesertim aetate, in
qua aliqui Germani philosophi ipsam obnubilare, aut convellere, si superis placet, conantur l . 713. Itaque in qua vis Philosophiae aetate suerunt aliqui,
forsan de ae ipsis Superbe sapientes, qui mundum cum Deo eonfundentes, unam dumtaxat existere substantiam professi sunt. Ipsorum systema Pantheismus appellatur, quasi dicerox, omnia esse Deum. Hanc defendisse sententiam Xenophanem
Eleaticae sectae principem, Parmenidem, Melissum, Zenonem Eleatem, putant eruditi. Imo creditur, huic errori adhaesisse etiam aliquos ex schola Pythagorae g. 3l. , aut saltem ex Stoicorum feeta S. 28.); nam Seneea sqq. Nat. t. 2. c. K5.), qui Stoleus suit, doeuit: Est, eae quo nata sunt Omnia, cuyus spiritu oloimum Mis Glum Moc are mundum, non falleris; sese enim est lotiam, quod rides: totus suis eartibus in itis rastianens ot stia. Non desunt lamen, qui illos veteres sapientes a pantheismi nota viudieant, licet Buddaeus studuerit coalit In Ontologia vidimus. existentiam eontingentium nos dueere ad e gnitionem entis nee sarii lS. So8. . 6. . eque esse immutabile in. 6.); insi- nilum 6. 513. a. i simplex in. Eol; perseetissimum sn. ia l: unum in. lla. . Ibi supposuimus Enlia necessarii existentiam i sed modo demonstrata huius Entis, quod diximus Deum is. 691.l, existentiai patet, Deum his altributis potiri; quia nequit existere, quia simul ipsa habeat. Sed . ut de Deo clarior, atque ratio. bilior habeatur notitia, de Ipsis quoque singulis sermonem habebimus.
220쪽
trarium demonstrare Dissert. de ΘωOtismo ante Θμο- m). Dicunt siquidem, dicta illorum philosophorum, quae hinc inde sparsim leguntur, de Dei immeusitate esse intelligenda; atque errorem de mundi anima, quam Deum crediderunt. tantum ad summum praeseserre. Vide Salvatorem
Mancino θ. 820 in nota et Cousinum s oeaux Gagmen is, Xenophane et Zenon d Elia . et Bonelli Theol. Xat. c. 6.). Celerum Spinota s 53.) mordicus systema pantheis licum
tuitus est. Summa ejus doctrinae geometrico more expositae in sua Ethica haec est; tinam duri suos antiam, qtiae Est Deus. eamque insinuam esse, atque omnem rem extera Sam, et rem cogitantem Dei esse altribula, oel assectiones attri-hutorum Dei. Videatur Mancino. qui praecipuas spinoEae propositiones in unum collegit sq. 8M. 805. 3. Credit ipseMaue ino, Carlesium aliquo modo praelusisse Spin Ozae, uti et putat Gioberti s i. g5.). lose Mancino Panthe istis accensi tVincentium Mi eae li Siculum, cujus systema ille cribrat. Elem. di Filos. Teo I. Fat c. s . . Systema Spino Zisti cum Aquod alias laudavimus sit. 300. 360. 355. n. 8. , defenderunt etiam Τolandus, Rus elerus nlii quH, sed impugnarunt Hue t ius, Baylius, laque lolius. Clarii ius. Si illingselus, uos hemius, Albertus Fabritius. Fenelonius, Gerditius, Genuensis, aliique viri doetissimi. Verum hisee sere temporibus Ficla leus in exo puro, et absoluto, Seli et lingius in identitate absoluta, Hegelus in idea absoluta in vitam hoc systema revO- ea re conati sunt. gg. 68. et 69. cum not ). Hinc apud ipsos, eorumque sectatores Deus est universum absolutum. indisserentia pura, complexus naturae lotius, oceanum vitae universalis, animal universale, alque istius apparitiones, vibrationes, bullae sunt res omnes. Hanc ipsam absurdissimam doctrinam suo calculo promoverunt Progressistae, Sausim Oniani, Fotirieristae, Humanitarii, Lamenna istae, imo et Gu- sinistae S. 6L 65. , qui praecipue Germaniam, atque Galliam deturparunt, atque non desinunt suis obscurissimis scriptis
amiam generiee acceptum negare rerum erealionem, atque admittere ens inis
telligens aeternum, quod tamen sit aut substantia universi, aut principium universi eonstitutivum, aut principium quoddam formaliter in se eontinens res omnes existentes, quae proinde ab illo emanant. Distinguit deinde pamtheiamiam ratione numeri substantiarum: eumque dicii mono antheismum, si una substantia, vel Polipantheismum, si plures in ipso probentur aviata nouae a ratione naturae ρrincipii existentia mi illumque voeat idea listicum,