Philosophiae universae institutiones quas jussu ministri generalis totus ordinis minorum Sancti Francisci ad usum scholarum seraphicae familiae elucubratus est P. Dionysius a S. Joanne in Galdo Tomus secundus ideologiam speculativam seu psychologiam,

발행: 1847년

분량: 283페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

91쪽

sectatores, qui duos statuerunt intellectus , scilicet agentem, . qui vectes is ressas, hoc est, quae emittuntur a corporibus in se usibus, et dei a in cerebro recipit, atque spirituales, seu ex essar reddit; et patientem , qui hujusmodi e rersas vectes active pereipit, et intelligit; 4. Lockium, qui banc Aristotelicam doctrinam nova forma vestiens, docuit animam a manibus Conditoris omnibus ideis, vel uti tabulam rasam, destitutam prodire, atque eas ope Seu suum , ac re nexionis, adipisci; 5. Condit Iachum, Helvetium, Traeyum, Calia uisium,

et alios sensistas, et materialis las, qui aut sensationem trans formari in omnes animae facultates, aut in actione, et reactione cerebri partium consistere, aut auimam non esse spiritualem, dixerunt. Γ85. In al era classe autem statuim v, 3. Indos philoso-

Plios, qui philosophiam Vedant a coluere 6. 15.ὶ; 2. Platonem, qui opinatus est animas in sideribus creatas a Deo recepisse rerum ideas, quas discendo continuo et sensim resodimus, et remitiiseimur g. t 56.): 3. PItbagoram, eiusque sequaces, qui aliquo modo cum Platone sentiebant S. ibid. ὶ;L Cartesiuiti qui ideas in adventitias, iactitias, et innatas divisit; hasque dati autumavit, licet non desint, qui eum alio modo explicant, uti Storchen au PsFch. g. 2lά. sch.). et Laro migui ere Lec. 8. p. 2. ); 5. Malebrauculum , qui statuit,

mentem humanam cum Deo arci ius adstringi, quo tu cum corpore, atque proinde unico intuitu ideas omum tu Deo videre; 6. Leibnitium, qui animas dixit a primo existe ullae momento ornatas idea totius universi, quam mamam cosmo vhi cam vocavit; T. Purcholium, laques Otum, Guyonum, Hetrii- cum Morum, Bos sue iunx. Fenelourum , Aguessau, Bouvier, aliosque qui unam, aut alteram ideam innatam dixerunt; 8. Condit laenuin, qui licet nullam ideam innatam supponat in bomine, uti modo est, tamen s Orig. des conseias. hum. ch. s. i. 8, in in anima aule peccatum, et quidem antequam sensu fiadhiberet, ideas reposuit: Antonium PeZeti, qui l. 2. g. 36ά. veluti probabilem credidit de innatis ideis opinionem; Rantium, quem cum Lockio conciliare irrito conatu aggressus est Cousinus statos d hist. les. l8 ), quiqueformas et categorias a priori admittens, videtur quoque eas innatas adprobasse; Bosminium, qui in opere ooo suggio stili origine delia taee in re sellii in duobus voluminibus Lochia nos et Platonicos, atque in tertio totus est ad statuendam ideam entis in geuitam; Ficlit eum, qui ab ego puro deducit omnes cognitiones; Sebellio gium, qui asserit, uos evehi intellectuali qua-Disitiam by Cooste

92쪽

dam intuitione ad pereeptionem absoluti, atque ex eo omnia intelligere: II egelum, qui ab Idea consum eum realitate tu in

Ens absolutum, et insultum, tum ceteras res deducere est coinnatus; Cousinum, qui ponens in quodam actu Fontaneo antevertente liberam rellexionem tria veluti nostrarum idearum elementa, subjectum nempe cogitans, mundum, et multi ex quadam revelatione rationis impersonalis manifestante se nobis per spontaneitatem explicare studuit idearum Originem.

Videantur istorum s1 si emata in Bistoria Philosophiae.

K86. Verum quaenam est nostra seu lentia 3 Lockianam sententiam amplectimur S. n. ά . . absurda alia Systema ta, quaecumque ea sint, aestimantes. Quare anima humanaideas ot sibi ingenita emormat. aliquas quidem sensibilitatis ministerio, alias oero ve aliarum facultatum si). Nam omnes ideae aut sunt rerum sensibilium, et ope sensibili latis S. 365. in anima sibi eas cudit; aut rerum simplicium, abstractarum, universalium, et aliarum facultatum auxilio illas ensorinat.

Primum quidem; etenim l. nemo unus est, qui ideam alleuius rei sensibilis, et materialis habet, si sensorio organo destituatur, quo anima habere valeat sensationem illi ideae

respondentem. Sic nullus a nati vitale caecus colorum, surdus

innorum ideam habet. Igitur Ope sensibilitatis hujusmodi ideas humaua acquirit anima. 2. Experientia quotidiana docet, homines, cum primum lucem conspiciant, Consta uter exordiri ab aequirendis id eis Objectorum materialium; maiorem idearum numerum eos habere, qui pluribus sensibus uti pos-

il Sed quoniam non desunt, qui pulam , Mehium duos tantum sontes omnium id earum generalea posuisse, nempe ensationem et resexionem; eave eredas, nos hoc in sensu Lochium sequi. In hae enim Meviana sententia a. nos eas lantum ideas haberemus, quas ope tensationis acquirimus; alientio enim, et meditatis, in quibus videtur Lochius posuisse resexionem, non novas ideas eudunt, neque altiore 1 mentis conceptus evolvunt, sed tantum utariores. distinet resque reddunt idea per sensationem habitas; proindeque non haberemus ideas obiectorum, quae sensibus non subduntur, uti sunt ideae i alitiae. veritatis, rerum universalium. et abstratiarum. 2. Neque haberemus Teiaram ideam substantine, quam Lochius ponit in qualitatum congerie IS. Soa. notati in ili, quam dixit emergere ex additamento finitorum I I IS a. n. S.

CausMe, quam posuit in successione unius ab ullo, ablata sic interna eonseeuiatione. S. Via aperta relinqueretur Condit lachiano systemati de fransformam sensatione, quod Condit lachus videtur arripuisse ex Lockio, qui, reflexionem ponens in rediis unimi super sensationem is, o 79. x aliis verbis re- aionem transformatam sensationem constabilivit. Ea ratio, cur propositi nem generalibus statueriinu verbi . . .

93쪽

sunt; clariores eorum esse ideas, qui sensibus aut saltem instrumentis persectioribus utuntur. Hoc pha8nomenon vero explicari non posset. nisi anima sua sensibilitate eas adipisceretur lj. 3. Anima corpori copulatur, atque physice et reapse in corpus operatur, uti corpus agit in animam, aut vi uniente, aut alio modo S. 472.). Ergo mediante actione sua, impressiones ab externis ohiectis in organa sensoria saetas advertens, sentire potest eas, ideasque cudit 2). K. Nisi ope sensibilitatis antina aliquas acquireret ideas, eccur Deus eam eorpori copulavit assa bre facto, atque sensibus exquisitissimis ornato 3 Ecquid oeulis non audimus, non videmus auri hus ZAnima itaque in id eis rerum corporearum sibi estormandis,

sibi monstrat sensibilitate sua id, quod intuetur, pervadit, percipit, sicque ideas etarmat: veluti pictor. qui, adstante sibi Alexandri imagine ab alio pictore efformata , Alexandri imaginem pingit; ac veluti vas, quod formam donat liquidae e rae in ipsum immissae. Comparationes sunt istae, et non debent ultorius urgeri. Sed anima alias ideas, quas habet, oel habere potest, ope aliarum facultatum acquiris. Nam l. activa substantia est anima nostra S. 358. 3, vique donatur, qua valeat ex i- deis sensibilitati Α ope aequi, itis ad alias assurgere, attenden

et etiam imaginando S. 39ά.). 2. Experientia docemur, pue rum haud intelligere, quae sensus superant, atque tunc demum ea ali ingere, cum 'altentione, reflexione, aut alia sciat uti saeui late. Obseroa quid dicat puer, quid mente persat,

sensibilia Z Insensibilia, abstracta , unioersalia sesum G ce: ne Mesea quidem attendet, morte etiam irascetur. Sed insta, sensihiles imagines adhibe, titere domesticis, Obolis-ςue exe lis, ac demum, ut circa res sensibiles resiectat, ab iis abstrahae, alia ex aliis de cat; proficit iam Puer δjam ideas abstractas atque unioersales sibi cudit, tandem que a se*m omnia haec praestabis. 3. Deus procul dubio substantiam eo gilantem creavit animam, quam proinde dona-

si Neque porro est eredendum. alio modo insanies, alio modo nos rerum ideas aequirere: nisi quod illi auetessive, nos vero zaepesimultanee habeamus; idem enim speete spiritus est, eadem ostreta. sal Est tamen advertendum. nostrum de idearum origine systema defendi posse, quin admittatur physiens influxus; potest enim eoncipi, ideas, imo et sensationes produei a Deo in anima oecasione impres ionum ex obieetia externia iactarum, ut voluit Helebranchius. .

94쪽

vit potentia eudendi sibi ideas. Siquidem ad boe, ut anima

foret substantia cogitans, non erat necesse, ut ideas haheret; uti non est neeesse ad hoc, ut lux potentiam exprimendi objecta habeat, objecta reapse existere. Verum nonne frustra

Deus hujusmodi potentiam eudendi sibi ideas animae suis. set largitus, nisi anima valeret illam adhibere, ejusque adjutorio ideas aequirereῖ 4. Si ideas aliquas, quas tamen ope sensibilitatis anima nequit efformare, quia obiectum corporeum non habent, anima ipsa aliarum facultatum auxilio non ensor maret; quare aliam non discernit originem , aut causam Nonne eontinuo illum foret, istiusque illusionis Deus auctor existeret3 5. Sed quaenam sunt ideam quae per animae facultates explicari nequeunt 3 Non hie de ideis universalibus loquimur, quarum efformandarum rationem indicavimus S. 103. . Ideam Dei ex eontin sentis idea s S. 3i 8. n. 16. in anima sibi cudit, uti videbimus in tertia huius Ideologiae parte. Allentione, reflexione, intellectu, ratiocinio, efformat sibi animaideas spirituum, axiomalum, unitatis, virtutum, vitiorum, uti instituta analysi eonstaret. Idem die de existentia , essentia , possibili, ente, causa, effectu, genere. specie, ae eorporum qualitatibus f Vide Storeh. Prech. S. 226. seli., Mastro fini L2. c. 3. ar. 8. f., et Mancino ool. 1. ser. 2. c. 3. et 1. in. Quare generatim loquendo, ideae sunt veluti seu eius facultatum humanae animae. Fructus vero supponunt plantam, Polentiam

in planta, viresque, quibus illos producit. Ad quid hujusmodi vires nisi fructus planta produceret 3 Ad quid anima so-ret eogitandi potentia, nisi naec ideas progigneret Τίκ . II ine merito el. Salvator Mancino Elem. in Fa.

I. l. S. 125. 125. in advertit, criticam iusto severiorem saetam fuisse contra scholam sensalionis, quasi huius doctrinae materialismum , aut quid illusorium continerenti An ex eo quod

anima sensationes ope sensuum habeat, desinit esse spiritualis 3 Ipsa a elixa est in ipsa sensatione S. 369: in; neque senti re valet. nisi substantia spiritualis S. Λ30. . An odorem, saporem habere debent ideae o hieetorum materialium, quia per sensus habentur, uti iocose Loelcio et Condit lacho opponitur3 Ideae sunt cogitationum termini , quos anima sibi producit S. 681. ). Neque dicas, Loethium dubitasse, an maleriae possit Deus cogitationem largiri: et Condit lachum saeuitates ani

mae Seu sationem transformatam vocasse. Nam ecquis damna

bit Copernicum, et I e plerum qui ea non viderunt, quae Postea Nevlonus. et La Plate attigerunt 3 Qui aliquam scientiam Per reclum diriguut iter, non semper sunt adeo felices, ut Duiligod by Cooste

95쪽

omnes: illius sententiae veritates inlueantur. Neque demum te moveat, Tracyum, Catanis tum, aliosque Lochianae doctrinae sectatores in materialismum incidisse. Nam nullum est systema, nullaque veritas, qua hominum malitia abuti nequeat. Errores refutandi sunt, veritas amplectenda s V. Stor

intellectu, quod prius non Dit in sensihus. atque omnes i. deas a sensibus derivari. Namque anima primum ideas rerum corporearum ope sensuum sibi ereat; bisee dein imbuta a clivitate sua per facultates explosa, uti vidimus in prima se

et ione hujus ideologiae partis, alias ideas sibi efformat. Adde. Facultates animae nostrae conerete sumptae sunt in

Dima corpori copulata, alque se invicem adjuvant; et earum evolutio, et usus a recta corporis nostri dispositione plurimum dependet, saltem uti a conditione S. 372. νά89. Hoe tamen ita intelligendum est, tum ἡe sensibus externis, cum interno. Nam aliquas verilales per sensum iu limum nos acquirere, jam alias vidimus S. 194.). Undena iii revera de nostra certi sumus existentia Z Proseeto ex intimo cujusque sensu, qui hac in re non fallitur, quia negatione, vel dubitatione eadem veritas etiam adstrueretur. Hinc lepide et ingeniose Augustinus CD. Dei. l. 2. c. 26. in Academicos perstringit: , sine ulla phantasiarum, vel phantasmatum ima-M ginatione ludificatoria, mihi esse me, idque nosse et ama- ,, re certissimum est. Nulla in his verbis academi eorum ar-

,, gumenta formido, dicentium: quid si falleris Si enim sal -

, , lor, Sum. Nam qui non est, utique nec salli potest,,. Idem die de aliis nostrae animae statibus, quos intimo sensu expe ritur, capit, inluetur anima. 190. Verum hoc non impedit, quominus dicatur, omnes omnino ideas ab anima vi sua cudi; ipsa enim sentit, attendit, reflectit, intelligit, ratiocinatur, imaginatur, reminisciturὴ ipsa, impressionibus in organa sensoria faciis, atque ad cerebrum delatis, in uetur, percipit, capit; ipsa semper operatur, cum ideas sibi exprimit. Sic lites compositae videntur. ί9l. Quapropter ludunt in re seria. qui dicunt, animam non posse sibi essormare ideas, quia eas educeret ex nibilo, ideoque crearet, quod substantiae finitae contradicit S. 355. 12.), Si quidem creatio est actio, qua aliqua substantia educitur ex nihilo sui, et subjecti 6. 33ά.ὶ: anima vero tantum modum essendi no um assumit, ac tantum intelli-Diuitigeo by Gorale

96쪽

git torminum suae cogitationis, cum dieitur ideam sibi es oriamare S. 18 l.). Anima itaque non educit aliquid e nihilo.ί92. Hinc veluti absurda rei te imus omnia alia de id earum origine systemata. Primam Indorum sententiam. et quintam

Aristotelis opinamenta remanent eonsulanda, ut tota absolvatur et assis illorum, qui omnes ideas aequisitas dicunt. Sed quisnam absurda Democriti deglutiat 3 Si ideae sunt corporeae superficies , imo substantiales speei es; eccur in dies non minuuntur corpora Z I ccur res a nobis dissitas quoque nos concipimus3 Eccur ideas quoque essOrmamus eorum, quae nullam habent superficiem 3 Quomodo spiritualis foret anima liu manaZ Tota res ravatoria est, inquit Tullius, qui Democritum, Epicurum, Lucretium in velleji persona impugnat De nat. deor. l. s. c. 36.ὶ. Quid vero dicimus de intellectu Ggente, et Patiente Aristotelico, de quo alias loquuti sumus , 382.)3 Cognoscitne ille agens intellectus 3 Si cognoseit, ad quid patiensὶ Si non coenoseit, quomodo intri lectum voca

ά93. Sed nunc est tempus, ut aliquid de ideis innatis di eamus S. K85 . Non hie de vario idearum innatarum sensu solliciti sumus. Vide Siore benaum Psy ch. f. 3ll. sch. 3 liusch.)'; nos enim ideas innatas eas dicimus, quas Deus in anima, in hujus ortu, imprimit. Platonis et Pyli agorae opinio ex

iis refellitur, quae diximus supra S. 457.). Alii vero, qui

lii Quoniam materialismus praeeipue sensatione transformata nititur; ideo systema sensationis transformatae, saepe a nobis reiectum, directe refutemua necesse est. Itaque absurda est hae othesis Condillachiana de transformata sensatione. Nani i. in hac hypothesi homo a belluis vix aut ne vix quiadem discriminaretur, quia positis facultatibus animae in sensibilitate multimodis variata, homo foret animal persentiens, praetereaque nihil, uti tetera animantia. a. Nequit autem intelligi, sensationem in alias transformari saeuitates, quin anima aliqua vi donetur propria, qua hane sensationem in alias transso mel facultates S. Nequiret intelligi in hac sententia, quomodo attentio habet tur ad res immateriales, quin aliqua impressio facta esset in or ana sensori et quomodo intellectus haberet in aliquibus iudiciis, et ratiociniis ideam generalem, et ideam relationis, quae tamen in sensatione loeum non habent. 4. Inliae sententia tota nostra eognitio in ambitu eontineretur objectorum, quae sensibus objieiuntur, aut ab illis eluei possent, quod experientiae opponitur ducenti, nos ideas habere rerum immaterialium , universalium, atque necessi latem involventium. 5. Saepe voluntas, et ratio humana adverrantur sensati

97쪽

cumque sint, qui ideas innatas pro ugnant, reiecti, et resu- tali sunt ex iis, quae paulo ante evolvimus de via, per quam anima lucedit, ut ideas sibi e tarmet. Ad quid enim ideae

innatae, si anima vi sua omnes valeat couficere3 Sed alia sunt momenta, quibus innatae ideae impugnantur. Nam l. dicant, quaeso, istarum idearum fautores, qua demum de causa fit, ut nesciamus, cujusmodi naturae sint liae ideae3 Si ipsae innatae Sunt, animae praeseu tes esse semper deberent, no dicantur frustra datae. Quare itaque de earum praesentia uultum habemus sensum 3 2. Sed quaenam necessitas ideas innatas ad

mittendi Z Quinam earum usus 3 Quinam Dei finis 3 Si anima cogitans esse possit, quin innatarum id earum do vitie potiatur; si anima vi sua illas, quae sibi corpori copulatae necessariae, aut utiles esse possint, ideas valeat acquirere; nulla profecto videtur eas admittendi necessitas. 3. Non crodimus aliquem extitisse, qui omnes ideas dixerit innatas, si excipiantur, qui frustraneum , et absurdum praeexistentiae sta

tum admiserunt S. 456-j. verum quare aliquae innatae sunt,

nou omnes 3 omnium una est ratio; quia anima aut nullas, aut omnes potest sibi cudere; omnes, aut nullae sunt substantiae cogitanti necessariae; omnes, aut nullas imprimendi fine est Deus illectus. L Idea non est certe quiddam inutile pondus in anima existens; sed est notitia, quam de illius ideae obieeto aut ma habet. Porro quomodo objectum ideae anima sciret, ideam continens Si tu scribae vo bulum die tabis, cuius objectum ille noscit, sonum ille quidem audiet, notitiam objecti non habebit. Undenam anima objectum suae

innatae ideae noseet 3 5. Certe non recordamur, quaenam sint animabus nostris ideae impressae. Quanam iεitur ratione anima earum recordatur, ut praestituto usui inservire

Iossint 3 Attρnlione fortasse die eres. Sed a quonam attentio eterminatur 7 Non ab una idea lanata, quia omnibu& aequa foret potestas ἔ non a cerebri molione, quia haec motio animam etiam ad obiectum percipiendum posset deierminare; non ab animae activitate, et quia est ipsa altentio, et quia hac activitate illas ideas anima posset efformare. 6. Necessitas ad miliendi ideas icinatas est aut ex parte animae, aut ex parte Dei; nulla autem est ex parte animae, quae cogitaus esse potest, et vi sua ideas valet cudere, quin innatas habeat; nulla ex parte Dei, quia hujus necessitatis ratio in anima inveniri deberet, et tamen in anima non invenitur. 7. Hic quaerimus de ori Sine idearum. Sed qui innatas admittit, ditatieultatem non solvit; non enim proprie monstrat, quomodo Diuitiam by Corale

98쪽

anima objecta percipiat. Neque hie di eos, Adamum ideas

habuisse innatas. Nam Adamus adultus suit e nihilo eductus, ideasque illi statui convenientes proinds accepit; providentiae enim divinae ordo postulabat, ut omnia apta, et conmua e sent. Hoc vero liauci dicendum de homi ue. uti modo nascitur, qui sensim ideas acquirit, quae statui suo utiles, vel uecessariae Esse possent

ά9ά. Hi ne ruunt illae ualebranchianae visiones, mappaeque Leibnitianae se 185. n. 5. et 6.). Quomodo Male branchius in Deo videt, si Deus, qui infinitus est. videri ne . queat ab auima, quae est finita, vi sua naturali 7 Miracula re-llirerentur; sed lite de naturali idearum origine loquimur. einde ecquis sibi dicere posset, reapse essentiam Dei vel parum videre' Circumdati quidem sumus rebus, quae ad

Deum nos dueunt. Sed hoc non est Deum, aut esse taliam Dei videre. Insuper si animae nostrae listic Deum videant; eccur tanta absurda de Deo cogitata sunt 3 Eeeur aliqui Deum, uti est, ignora ut3 Eccur tantae in nobis ideae chimaericae, erroneae, monstruosae, noxiae, ridiculae, salsae' Eecur variae ipsae sunt, prout varia est cujusque educatio, sensuum strue tu a, tu soles, aetas, sexus, aliaque hujusmodi Sed vide

Storeli. Psych. g. 208. et seqq.), et dei Giudice P0ch. g. 427. et seqq.). De mama geograPhica Leibuitiana vide uel Giudice 6 ά03.), nam, abluto ejus systemate sq. ά57.), tota illa mama ruit. Adde, quod hoc mayae systema in purum

ducat ideati sinunt. Si enim ex Leibuitio evolutio internae vis animae reddat ideam totius uuiversi distinctam profecto, nulla necessitas adest ad millendi communicationem animam inter et mulidum adspectabilem. Hinc ruunt etiam systemata Κanlii, Bosin inii, Fielitei, Selisti lingit, Hegeli, Cousini. Et in primis falsa est Rantii Vinio g. 67ὶ. Nam l. ipse exorditur ab

experientia , quam suo methodo a priori migrare debuisset; et licet hoc hvpothesis loco saeiat, tamen sufficit, ut dicatur in contradictionem incidisse. 2. In progressu systematis hanc hypolliesim rejiciens , implicite rejecit suum systema hac hypothesi innixum 3. Nimis copiosa est, et redundans Parti tio suarum caleoriarum. 4. In Κ antii systemate conscientia cum sensibilitate confunditur 5. ad sensibilitatem iese refert intuitionem spatii, et temporis, quae videtur potius intellectui tribuenda. 6. nationi autem concedit, quae etiam ad intellectum reseruntur. 7. illae suae suhjectivae formae ex observatione objectorum elici possunt, uti vidimus de spatio

6, 333. , de tempore 9. 330.ὶ, de causa g. 341. , de substantia

99쪽

S. 305. . 8. In Ranlii systemato tota aufertur certitudo obie-eliva rerum omnium, imo ipsius principii comitantis. quae non amplius res reales sunt, sed phaenomena. 9. Cum I aut ii categoriae minime ab experientia colligantur, nulla subest ratio dicendi, tiaturain hi ce regi categoriis. 10. Ex Rantio calegoriae continent principia cujusvis experientiae in genere; calegoriae vero ex ipso sunt formae subjectivae; ergo cognitiones nostrae, quae omnes a categoriis derivantur juxta ipsum, sunt etiam subjectivae, ideoque nullius objecti eo mitionem habemus, quod est scepticisurum profiteri. ll. Cum juxta Icantium ex adplieatione categoriarum rebus habitis ex sensatione mundum sensibilem concludimus; mundus Procul dubio a nobis creatur, atque existit, uti concipitur, tantum respectu nostri, quod absurdum, et impium est. Vide Gal-

pura di Rant εsaminata e discussa). Falsa est Uinio Ro- sminia. Nam s. animus in Bos miniano systemate adplicat ingenitam entis ideam objeetis sensuum, et conscientiae, si equo

ipsorum sibi es orinat ideas; sed illa adplicatio ideae en is nou est necossaria, quia fieri nequit, quin prius animus illorum objectorum ideas habeat; imo est inutilis, quia potest animus sibi ideam entis cudere, uti cudit ideas objectorum , quibus adplicanda est illa idea. 2. Animus noster primum in

idea singulari, et concreta versatur, ex qua porro abstracti

nis ope ideam generalem enlis sibi eudit S. 103.); ideo quo

non indiget idea eniis ad ideam sita essormandam objecti si a-gularis. 3. Tota ratio admittendi ideam Entis ingenitam repetitur ex eo, quod nequeat ipsa haberi per sensus externos, aut per sensum intimum, aut per Deum eam nobis creantem, aut per emanationem ipsius ideae ab humana nat ali idea; sed nulla est ratio, quare haec idea eritis nequeat oriri exactivitate mentis nostrae, quae sic disposita est, ut occasiona sensationis sibi eam producat. ά. Doc sy Mema omne cognitionis nostrae tandamentum videtur labefactare, atque ideatistis, imo, ut vult Testa, ultra idealismo viam sternere; curia ideo mens nostra assereret res externas, quia inclinatur adpli- ea re ipsis ideam entis, et non quia ex lantes conspiceret; et cum ens nos minianum sit merum nihil, quia non est neque

quid extra mentem , neque quid in se existeus, sed quid

abstractum, generalissimum, communissimum, inde terminatum . incompletum, initiale, uti it tua descripsit Rosmi uius. 5. Enti suci nos minius tribuit infinitatem, necessitatem, i mutabili Latem, aeter uitalem, sed haec sunt Dei attributa; ergo Diuii tred by Cooste

100쪽

Deus esset Ens abstractum, quod Impium est, nec Bos minius prohat. 6. Quoniam ex Rosminio Ens initiale a mente absol-oitur, et cOt letur in existente; ideo ipse Deus esset a meu te etarmatus; quod est Ficlitet pantheismus. 7. Haec opinio videtur iustaurare judicia syrathetica a Priori probata a Kantio

mens nostra subjecto praedicatum adplicaret, sed ex subje-eli Ua idea entis; ideoque diceret, OHeeliam aliquod existere, quia ideam entis subiectivam adplicaret sensationi, non quia in objecto delegeret existentiam. 8. Demum iu certum est, quid sub nomine ideae Entis intellexerit nosminius, cum saepe notionem existentiae, Saepe possibilem quamdam realitatem illa idea videatur ostendere. Vide Malila. Liberatore

malis vacuum saepe praesentiens, bis et ter correxit. 2. quia actio, Seu abstractio, qua NO Rurum creat subiectum, et obieetum absque praesuppositis obieeto, et subjecto neqait ha heri. 3. Neque potest supponi actio volendi, quae tribuitur

ego puro, sine objecto, in quod tendat; qui enim vult, profecto aliquid vult. 4. Neque intelligi potest, quomodo ego

cujusque, quod certe desectibus eircumdatur, possit esse aeti vitas infinita. 5. Supponitur vero, sed non probatur in hocvstemate, e Purum largiri existentiam rebus, quae sunt extra ipsum; ab illo lias omnes mutuare omnem realitatem; imo lias omnes esse modos ipsius ego. 6. Idealismus absolutus in hae admittitur opinione, quia ego Aurum creat, quidquid existit. 7. Ad pantlieismum. subjectivam ducit haec senis lentia, quia Deus cum subjecto cogitante confunditur. 8. lmo hoe systema Fichlei; quod poema melius diceres, ad scepticismum, imo nihilismum ducit, cum ego Ararum coustituatur unica realitas omnium effectrix, ipse que spiritus negetur rego i se non sum. ajebat Fieliteus. Vide Tennematin, Libera

tore, Maret Teodicea Iez. l . 3. Falsa est opinio Schellivit. Nam s. nullo eonscientiae testimonio, quo uno, quae in nobis fiunt, possumus detegere, iiii itur illa selisellingiana intellectualis intuitio. 2. Notio infiniti, quam cum Deo confundit, est in hac opinione lantum abstractio mentis, quae proinde realis esse nequit. 3. Nobis a rebus ad Deum, et non a Deo ad res creatas philosophandi vis data est. Γ. Cum tu hoc sustemate uua habeatur Mentitas

T. I l. 7

SEARCH

MENU NAVIGATION