Terentius, a M. Antonio Mureto locis prope innumerabilibus emendatus. Eiusdem Mureti argumenta in singulas comoedias, & annotationes, quibus tum correctionun, magna ex parte, ratio redditur, tum loci obscuriores explicantur 1

311쪽

- BVS. REL AT A EςT TERTIO FULVIO, L. MARC IO AE D I-- LIBVSCVRVLIy V b. C. SULPICII APOLLINARI SPE R IO CHA. Xorem duxit Pamphilus Philumenam,u Cui quondam moras uirgini uitiu obtulit: Eiusq; per uim quem detraxit annulum, Dederat amicae Bacchidi meretriculae: Dein profectus in Imbrum es nupi baud attigit. Hanc mater utero grauidam, ne id sciat socrus Vt aegram ad se transfert. reuertit Pamphilus:

Deprehendit partum: celat : uxorem tamen Recipere non uolt. pater incusat Bacchidis Amorem. dum se pugat Bacchis, ranulum Mater uitiatae sol te agnoscit Morrhina.

Uxorem rectit Pamphilus cum filio. PROLOGUS

312쪽

ε ra est huic nomen fabula. baee eum data ib Est noua, nouu interuenit uitium,et eulamitas, Vt neqμe 'ectari, neque eognosici potuerit:

Ita populus stud o stupidus in funambulo

Animum occuparat. nui ne haec plane est pro As: Et is, qui scripsit hune, ob edim rem noluit Iterum referre,st iterum possit uendere. Alias cognostis eius: quaest hanc noscite. Orator ad uos uenio 'ornatu prologi. Sinite exorator si , eodem ut iure uti penem Liceat, quo line pum Ums adolescentior, Nouas qui exactas feci ut inueterascerent, Ne eum poeta Diptura evanesceret.

In his, quas primum Caecilii disci novis, Partim sum earum exactus,partim vix steti. Quia scibam dubiam fortinani esse scenicam, Spe incerta, certum mihi Lbbrem sustuli. Easdem agere eo pi, ut ab eodem duds discerem Nouus studiose,ne illum abstudio abducerem. Perfeci, vis ectarentur. ubi siunt cognitae,

Placitae sunt. ita poetam restitui in locum, Prope iam remotum iniuria eduorsirium ' e Abstulo, atque ab labore, atque ab arte mustea.

Qusdsi scripturam streuissem in praesentia, σ

In deterrendo uoluisem operum sumere, lVt in otio e set,potius quam in negotio: iDeterruissem facili, ne alias scriberet. N c qηid petam, medea 2, aequo animo attendite. R 3 He ram

in O

313쪽

Erim eatimitate ni usti intellegenti riv Fb τμιbat,si erit udιWrιx nostrae ιni strDe. M. qcum primum e 'agere GVi,pugilum gloriabFun imbuti eodem accesssit expediatio i. . Mi h IComuum conuent , radram,rimor mulierum AFecere, ut ante tempus e uem foras. et Avetere in noua in pi uti consuetudine, l nil illIn experiundo ut essem. refero denuo; a: υ i APrimo actuplaceo: cum interea rumor uenit, Datum iresias tores. populus conlisurdi 2 sin rumultuantur, clamant,pugnant de loco, bi: IInterea ego me'm non potvi tuiari loram. 'Nunc turba nulla est. otium, o fidentihm est: ut Agendi tempus mihi datum est : uobis datur ruri . ix: Potestas cyndecorandi ludosscenicos. . Throlite sinere per vos artem musicam M , T am

Quammaxume semi e u stri commodis; . . Ib 'UI sinite impetrare me, ci' in tutelam meam. h. . I tu IStudium suum, se in nostram commast fidem, Ne eum circunuentum inique iniquι irrideant. - . Nec causa eausam hanc accipite, is silentium Date, ut lubeat Aribere aliis, mibis ut discere 4 Nou.is expediat,posthacfretio emptas meo.

314쪽

Samsin te, ut quiuis facile posset Gedere,

Nunquam issa niua ducturam. Exorem domum: l si EHem duxis. ..ergo proptereacte sedulρ' IEt moneo hortor, ne cuiusquam ereat, in in stoliis,mitiles, laceres, istemquem nacta sis. Ph. ytiis' eximiam neminem huleam D. neminem: . Nam nemo istorum qui*μam,si ito ad te uenit, in I

inun ita paret sepe, abs te ut h&hdit ijs suis α

--Quamminimo putis suam uoluptatem explear. rediri Hiscine tu amabo non contrairi diaberet Ph. Tamen eodem pol elbe omni lius,iniurium est. AD. Iniurit m est autem ulcsci edvorsertos e .uc. t A ut qua uia captent te illi, eadem ipsos capi Eheu me miseram, cur non aut istaec mihi ' bi Aetas forma est, aut tibi haec sententia' LV

ACTUS PRIMI SCgNA II. P ARME NO, PHILOTIS, STRA.

315쪽

Tum Aeas:si non quaeret,nullusdixeras , . . Alias ut uti eausa hae integra. Sed uidren ego philotium inde hae aduenit lia, , Philitis,salue multum. Ph. o salue Parmeno. iit - αγι Salve mecastor Parmeno. Pa. tu aedepol vra. .

' . . .' Dic mihi philoti, ubi te oblectasti tam diu Pbἡ Μinime me equidem oblectavi, quae cum milite corinthum hine sum profecta inhumanissimo: Biennium ibi perpettium misiera illum tuli. . Pa. Aedepol te desiderium Athenarum arbitror iphilotium cepispesve, er te tuum .' . consilium tontempsisse Ph. non dici potest , ' Sm eupida eram hae redeundi,uexndi 2 milite, Vosq; bie uidelial, antiqua ut eo uetudine Agitarem inter vos libere tonuiuium: lNam uti fidia licebat nisi praefinito loqui

Quae illι placerent. Pa. haud opinor commode Finem statui pe oratiora militem. Pb. sed quid negoti beς 'modo quae narravit mihi , . Hic intus Bacchi ξ quod ego nunquam eredidi Fore, ut ille hae viva posset anιmum inducere Uxorem habere. Pa. habere autem Ph. eho tu, an non

F pa. Habet,sed firmae hae uereor ut sint nuptiae. faxint,si in rem est Bacchidis.

- - Sed qui istue credam ita esse ple mihi Parmeno. -Ps. Non est opus prolato hocpercontarier , Desiste. Ph. nempe ea causa, ut ne id di palam. ' Ita me dii bene ament haud propterea te rogo, ut

316쪽

TgRENT II. Hoeproferam,sted tacita ut mecum gaudem. . Nunquam dices tam eommode, ut tergum meum QTuam in fidem committam. Ph. ab nesi Parmeno: Quas non tu multo mutis narrare hoc mihi, Quam ego, quae percoter,sicire. Pa. uerabaee praedicaret Et mi illud uitium maxumum est .s mihi fidem Dds te tacituram, dicam. Ph. ad ingenium redis. ridem do, loquere. Pa. ausculta. Ph. istic sum. Pa. hane Bacchidem Amabat, vicum muxume, tum Pamphilus, cum pater,inorem ut durat, orare decipit: Et baee, communia omnium quae simi patrμm, Senem se dicere esse, illum autem esse unicum

Praesidium uelle se senectuti suae. Ille primo se negare: Ad postquam aerius

Pater instat, fecit animi ut incertus foret, Pudor in , anne amori obsiequeretur magis. Tundemdo, atque odio denique effecit senex: Destondit gnatam ei huius uieiniproxumi. que illud usum est Pamphilo neutiquam graue, Donee iam in ipsis nuptijs. postquam uidet Paratus,nec moram ullam, quin ducat, duri: Ibi demum ita aegre tulit, ut ipsam Bacchidem, si adesset, eredo ibi eius eommiseresceret. Vbicunque datum erati alium stlitudinis, Ut conloqui mecκm una posset : Parmeno Peris, quid ego egi t in quod me conieci indum l . Nim potero hoc ferre Parmeno : per miser. Pb . At te d3 deaes perduint eum isto odio Laches. Pa. Ad pauca ut redeam, uxorem deducit domum:

317쪽

Necte ista prima virgimem nos diligit: consecuta est nox, eam nihilo magis . . . Ph. Qiud distilini uirgine una adolescens cublierit, Plus situ , illa se a inere ut potuerit

A. Non veri maledicis nec verum arbitror. . Pa. credo ita uideri tibi. nam nemo ad te uenit, . Nisi cupiens tui: ιlle inuitus illam duxerat.

P b, cas id deinde si par. diebus funes aucia is A post Pamphilus me solum seducit foras, .PIa atq; i xt Birgo a sie integra etiam tum fiet: Ses, ante, eam quam uxorem duxisset domum, sperasse eas tolerare posse nΠptias. Sed quum decrerim me non posse diutius Habere, eum ludibrio haberi Parmeno,. . . Quin integrum itidem reddam, ut accepi a suis, Neque honestum mihi, neque utile ipse uirgini est Ph . Pium,ac pudicum ingenium narras Pamphili. Pa. Hoc ego proberre, incommodum esse mihi arbitror: Reddι patri autem, cui tu nihil dicas uiti, Superbum est: sed illam gero, ubi hoe cognouerit, Non posse sie mecum esse, abituram denique. Ph. QMd interea Τιba ne ad Bacchidem ZPar. quotidie: Sed, utft, postquam h ne alienum ab si e videt,. Maligna multo, magis procax facta istico est. ULMmid Ph . Non .epol mirum . par. atqui ea res multo maxine

Disiunxit illum ab ista, postquam cr Ust R

Et alium hanc, quae domi erat, cognoAit satis, Ad exemplAm amburum mores earum Uιmans. .... Haec, ita uti liberali esse ingenio decet, Pudens, modesta, incommoda, atque iniurias

318쪽

Amorem,po ipsam par ingeruum victus est Interea in Imbro moritur cognatus sienex Horunc, ea ad hos sedibat lige hereditari IEo amantem inuitum Pa Lilum extrudit pater. Resiluit eum matre hic uxbrem. nam sin P us abdidit se : hue raro in urbem commeat. QPh. inrid adhuelabent infirmitatii nuptiaealva une dudies . primum dies complusecutos Sene conueniebat sane inter eas interim a Miris modis odisse coepit Sostratam, di eque lites agae inter eas,postulatio

linquam Pb, quid igitur es Par. si grando adesina, cesserat confabulatum, fugere e constet hia istico, Vid ere nolle denique, ubi non quit pati, imulat se a matre accerse ad rem diuinam, abit. Vbi ibi est dι es complureis, accersilibet. Dixere causam tunc nescio quam . iterum iubete Nemoremst, postquam accersunt sepius, Aegram esse simulant mulierem . nostra issic, It ut siere ad eum: admiset nemo. hoc ubi senex

Resciuit, heri ea causerure aduenit huc, lPatrem continuo remuenit Philumenae.

wid egerint inter se, nondum etiam scio Nisisane curae est, quosum euenturum hoc siet. Habes omnem rem pergam quo corri hoc iter . . Ieser, , I

319쪽

Me esse illum conuenturam. Par. dii uortarit bene QEsd agas. Phi. uale. Par. et tu bene uese Philotium. Ac Tvs SECUNDI SCENA PRIMA., a

LACHEs, SOSTRATA. Ro deum atque hominum fidem, quod brep genηs est, qηα baee coniuratio, Vt omnes mulieres eadem aeque studeant, notinis omnia t. Neque declinaram qηidquam ab aliarum ingenio H

ae lam reperias:

Itaque adeo uno animo des socrus odera nurus. suris

ube aduorsi , aeque studium est, similis est perti

In eode oes mihi uidentur ludo doctae ad malitiam: Ei ludos ullus est, magisbam hae esse satis eerto scio.

So. Me miseram, qκα nunc, qu smobrem accuser, nescio. La . hem Tu ne cis So.non, ita me dii bene ament mi Laches, Itas una inter nos agere aetatem lueat. La. Hi mala prohibearit. So. Mes abs te immerito esse accusatam,post modo rescisces. La. scio.

Te immerito' an quidquam pro istis factis dignum te dicipotest, J J I S' Quae me, er te, o familiam dedecoras, filio lum

320쪽

TERENT II. r3sTu aute, ex amicis inimici ut sint nobis agines, facis-Qui ita decrerunt dignu,suos eui tiberos c5mitteret' Tufoti exorere, quae perturbas haec tua impudentia. S. Ego ne L. iuinqua mutier, qua me omnino lapidem, haud hominem putas. An, quia ruri esse crebro soleo, nescire arbitramini, Quo quisque pacto hic uitam nostrorum exigat Multo metius,his quae fiunt, quam illi ubi sum asp-due,scio Ideo quia, litiuos mihi domi eritis, proinde ego ero foris . Iampride equide audiui cepisse odium tui Philumena: Minimes adeo mirum: σ, ni idfecisset, magi' mirum foret. Sed no eredidi adeo, ut etia totam hane odisset domg:

QMd si scissem, illa bie maneret potius, tu sine pessor ' At uide, quam immerito aegritudo haec oritur mi abs te Sostrata. Rus habitutum abi ,concedens uobis, rei seruiens, Sumptus uestros, otiumq; ut nostra res posset pati, Meo labori haud parcens, praeter aequom atqAe atatem meam.

Nm te pro his curasse rebus, ne quid aegre esset mihi e

S. Non mea opera, neque pol culpa euenit. L. imo ma- . . '

xume.

sola bie fuisti: in te omnis haeret culpa sola Sostrata.

hic erat, curares', cum ego uos solui curis ceteris. - μcum puella anum 'scepisse inimicitias non pudet; illiu' dices culpa fatium. s. haud equidem dico mi

Laches.