장음표시 사용
231쪽
IN I- GALLvs s I EI Vs Q VI, PARADOXA. 67. A ciuitate semper mansisse fingitur,& per hoc in ciuitate hunc peperisse eodem tema
Pore, quo uere apud hostes peperit. Aut captiua decessit, & quia.l. Cornelia hora captiuitatis mortua singitur,non potuit apud hostes parere, nem nuc post mortem sua parere.arg. l.i.C. de postl .reuers. arto, natura impossibile est, qui adolescens, uel uir factus redit,eius aetatis nascatur,& sne matre quae apud hostes cecidit,nunc nascatur. Sc propterea ridiculosa res cst dicere, dum redit fingi natu, in quo omnes errat e uehementer miror. Nein illis accedo,qui dicunt fingi tunc natum, cum ca-Ptus suit uenter: quia nullo iure probatur, neq; aequitate aliqua suadetur, aut necessitate exigitur. Adde errare etiam illos,qui dicunt super morte aut natali singi. Non enim Cornelia fingit quencit mortua, sed super tempore mortis tantu, scilicet quod
qui pridie apud hostes mortuus fuit, fingit hora captiuitatis mortuum: & est fictio
translativa secundum Bar.5 non ante hanc fictione inducit quam ille uerest moris
tuus, qua ueram morte retrotrahit ad tempus captiuitatis . De natalibus uero nihil
in illa lege. Similiter& postliminium non singit aliquem natum ne redijsse: sed ubi uere rediit, fingit nunquam captum,& per hoc semper in ciuitate mansisse,& in consequentiam partum cui datur postliminium in ciuitate natum: Bc sc non fingit aliquem natum, d super tempore ae Ioco natalitio fingit, & no antequam uere sit natus & reuersus. Et scienduin est, non omni partui dari postliminium, sed illi tan tum qui conceptus fuit in ciuitate,& illi qui cum matre redit, si coceptus fuit apud hostes. l. i. C.de postl. reuers Et igitur nota,no sine mysterio Scevola quaerit de n
to ex captiua matre praegnante.
Addo ultra Doctores, etiam illi copetere postliminium, ius mater praegnans, Vel medio tempore suit libera. per d. l. qui in utero. & inst. de ingenuis. s. antepen. Hinc insero,etiam conceptus apud hostes si mater praegnans in libertatem redeat, re iterum antequam pariat mancipium fiat hostium,ibiq; seruus nascatur,nihilomin nus habebit postlimin. u. Ulp. in. l. pen. de stat. lio. ait: Si praegnans mulier ab hostia hus capta sit c. & dubiu non est hanc mulierem praegnantem captam fuisse. Iura enim nolunt calamitate matris ei qui semiit in utero libero fuit,nocere.d. antepen. inst. de inge.& ni fallor limitatio est noua & uera ad d. l.i. C. de postl. revers.
Et in summa,mihi persuadeo partui dari post limiu sine aliqua temporis praesumptione, & hunc significatum habet, quod qui apud hostes nascitur ex captiua praeagri ante matre,si redit, nunquam captus fingitur,& in consequentiam liber natus,&in libertate suisse .l. apud hostes. i. de capi.& postl. reu. l. ab hostibus. non minus. s. exquib.cau ma. l. i.C. de postl. reuer. l. si quis filio.f. siue autem. i.de iniust. test. 5cl. qui in uter . d. de stat. lio. et omnibus. II.de materia tractatibus. Iura enim no aliud obseruant,nisi in aliquo tempore uenter liber fuerit,ut.d. dixi. non autem utru iusti Partus sit capta mater. d. l. i.C.de postl. reuer.
Item eosiderant, ut autumo, nisi capta suisset in ciuitate peperisset libera. arg.I.i. ff. de capi. et postl. revers. Quidam obiiciunt,quod uterus est hostisi, & cu seruis hostium non est testamenti factio.arg. l. non minus. i. de haer. inst. Nem postliminio iuuari Castrensts,oc quidam putant eum qui ciuitatem non amisit: cum sit ius recuperatorium iuris amissi. l. postliminii.i.de capi. amittere enim nequiuisse dicunt eum cuius mater capta fuit antequam ipse esset arg. l. i.C.de postl .reuers Neque ad iura suorum redit qui in potestate nunquam fuit. l. lege Corn.f. de testa.in n. quod Aret. ibi di hic, 5 in. c. in praesentia. de prob.sortissime defendit. Quae quidem obiectiosnes meo iudicio tolluntur. I. qui in utero. s.de stat. hom.iuncto iure postliminii, de quo satis multa diximus. Excutiamus ergo. I. qui in utero,ucrum intellectum. Batain. l. s is qui pro emptore, putat fingi natum in his quae uentri commoda sunt quod
Aretinus hic sequi uidetur. Ιmol. non ineleganter hic, di da.si is qui,contendit non
esse fictionem,sed legis dispositionem.
232쪽
ΜARII fALOMONIIc Ego autem ostendo aperta ratione.Nam tritissima omnium sententia est,ut non plus ualeat fictio quam ueritas. Sed si uere est i natus, non magis ad fauores quam incommoda natus esset. Quis in enim ad utranq; sortunam aeque nascitur, ec suam ipsius 5 aliorum. No diuersum ergo statuendum in ficte nato. At qui in utero est, commodorum duntaxat est particeps, nullis at is profuturorum, ad suam ipsius utilitatem non ergo fictione,sed iure speciali gaudet fauoribus natorum.
Adde,si natus fingeretur, commoda tum obuenientia non reseruarentur in tema pus natiuitatis .in.I.antiqui. J.si pars haered. pet.ait Paulus: Antiqui libero uentri ita Prosp erunt, ut omnia iura integra in tempus nascendi reseruarentur. Prospexearunt ait,quod emolumenti est significatiuum,non fictionis. Haec prospicientia efacit quocun* tempore mater libera sit,uel conceptionis, uel partus,uel medio, ut ingenuus nascatur. insti .de inge. f.antepen. quod non est fauore libertatis, ut uulgus putat,sed ex prospicientia. l.qui in utero. Haec eadem prospicientia conceptos uiuo eo,de cuius bonorum possessione,aut haereditate agitur, θc conceptos post mortem,a.xij. Iab.redci non impedit. I.i .f.siquis proxima.Und. cogn.ψTitius. cum
sequend. de suis ec leg. Haec eadem esticit in casu nostro, ut is qui conceptus erat ante captiuitatem matris, habeat ius postliminij non aliter quam si ipsemet captus fisisset. 5 igitur in.l. pen.s.de stat.hom. Vip. ait: Si praegnans mulier ab hostibus capta sit,id quod natum erit postliminium habet:concepto autem apud hostes,nisi camatre redeat,non dari postliminium .ld.C.de postl. reuer. .diuusa. de cap.CUmmysterio ergo Scevola ponit casum nurus praegnantis capi.& imperite. propterea negant quidam,aut dubitant,utrum partui nostro competeret postliminium. Ad argumentum Aretini ex praedictis patet responsio. Adde Soetini filii autoriatatem, inua.de uulg. in. id. q.sic loquentis: Ad. l.qui in utero, dicimus posthumum non fingi fuisse in potestate,sed releritantur sibi iura suorum in tempus nascendi, D in.l.antiqui. iure ergo fauorabili, qui in utero est, gaudet priuilegiis natorum, quae
in tempus natalis reseruantur.sensit hoc idem Bal. in. d.l. qui in utero. Et si argutus adhuc speculator diceret: in casu nostro non potuerunt iura suoru reseruari, quae nunquam competierunt ei qui patre dc auo uiuis natus est. Responanorum iuria deo: suoru i u tres species inuenio. s. quod qui in utero est, quado pater aliqua rastresfar . tione desihi esse suus, aut nascitur auo mortuo ius, aut auo uiuo suus futurus, aut
utrisq;. s. patre ec auo uiuis nascitur,& habet ius agnascendi quamprimum pater de medio tollat. ille casus. In casu ergo nostro quia natus utrisin uiuis,di postea decedente patre per ius agnascendi factus suis setauo uiuo suus,nisi impediuulit captiuitas,quod ius agnascendi ex beneficio. l. qui in utero, bueniens, eidem nunc redeunti iure postliminii conseruatum confert ius suitatis. Nel nouum, impeditum in uiata fieri suum, mortuo parenti suum fieri, licet in potestate nunquam fuerit. casus est in id.f. quaeri potest. in fia. de suis di leg. Ergo hic casus pertinet ad Uest. Pertinere ingeniose defendit Comensis disputando publice in gymnasio Papien. quae disputatio quo iure non rumpat, ut inutilis a Scevola reiecta, a nobis negligenda est: quam similiter ridendo Castrensis inquit
Papien. disputare de lana caprina. Vt iterum ad obiectionem redeam, respondet etiam Bal. in.l. apud hostes. in λC.de suis & leg. . deo nobis. C. de epicre cler. non ualere consequentiam,n5 est in potestate,ergo non est suus.exemplum J.eod. qui nascitur post mortem testatos ris,nunquam fuit in potestate,& tamen suus nascitur. Item monachus, episcopus,
non sunt in potestate,& tamen sui sunt. & alii multi casus, quibus qui nunquam inpoteitate parentum fuerunt, ec tamen sui fiunt. uti l. i. g. quaeri potest. ec. g. sciens dumJ.de suis & lest. Adde: si ualeret haec praepositio,non est in potestate ergo non suus: ex contrario dici posset,est in potestate, ergo suus. ueruntamen nulli dubium
233쪽
IIIlOS c nepotes, α ex eis deinceps Iiberos omnes .inst
de p. p. solos autem uiuos filios suorum iure contineri. inst. de haer. qua. & diffssui Aretinus replicat post humos in fauorabilibus pro natis haberi. d. l. qui in utero
spositione de suis loquente, prehendi etiam ficte suos.l. lege Cor. d. de testa Ada iureconlit a non dicit suste fusi qui in potestate morientis non suit, sed ait dici non elle suum, quod intelligo proprie 5 regulariter. Nam posthumus monachus, episcopus,& caeteri iure speciali gaudent iuribus suorum. Ergo firma remanet regula. l. lege Concontra Bal. Ad illud quod Aret. inquit posthumum per qui in utero, fingi esse in potestate re suum: aduerte quod ea lex non loquitur de posthumo,nec quicquam fingit,ut supra satis demonstratu suit: & si fingeret suum lint se institutionis tempore, Aquil. formula ac lex Velleia superfluae Misent. Sed neque fingere pollet alio praecedente in gradu,scilicet uiuo patre suo. patia ei sena tura, uel lege impossbile, docet glos di Doct. in. l. talis scriptura. deIee. n. Alexhic faciunt uerba Scevolae: cum ab eo non rumpatur. Et nota illa uerba Impera tot tamen suus haeres parenti essicitur: non ait,fingitur. Postremo Aretino respondere plenim uidetur Imperator insti. de haer. q. ab intest. his uerbis: Interdum a potestate parentis mortis tempore suus haeres non fuit, tamen suus haea res parenti esticitur, ueluti si ab hostibus quis reuersus filii post mortem patris sui,
i autem postlimin i hoc facit. quasi dicat nunc redeundo estici suum, Inon re.
o lingi talle suum, sicilicet quod solus reditus sufficiat. Idem omnes. ll. dicere ui centur de partu apud hostes nato loquentes. Et ratio potest esse, cum lex non possienabere rationem natiuitatis, tum reditum considerat, per quem statim incipit esse suus iure postlimin 1. Neque natiuitas, ne* mors,neque alii in captiuitate adentis actus in consideratione sunt, quia inepti sunt ad producendos ciuiles effectus hosti hus servientes, 5c quasi pro mortuis habentur. de reg.tur. v Sed cum ab eo testamentum non rumpatur. propter quid est quod ab eo non ri Pitur. glos inquit,quia potest praeteriri. in contra. est texinu. si quis filio. .sed i pater. i.de iniust test. ubi non institutus rediens rumpit,& hic tex.& in.M. in omni laus a conseni. An qui apud hostes est mortis testatoris tempore, di quem neamo in suitate praecedit,satis suus est aptitudine, ec spe postlimin 3, licet actu non siel S. magnae uti*ins est ista spes reditus, quod ulteriores liberi non sunt interim sui. l. i. s. si quis decet 'rici.und. leg. 5c.s. F. quid si is qui s. uentreide acqui haer.diacitur ly quodammodo esse in potestate suus,sicut 5 eius filii plene a sua non censentur potestate liberati .l. peni de sup. leg. An quod rediens suus in quecunq; casum limatis institutus iure postlimin a non rupit oc igitur Scevola ait,cu ab eo non rumpatur quasi dicat, talis suus rediens si est institutus,non habet ius rupendi. An quod alia institutio,si suus nascatur, extendatur ad eu qui suus redit, siue agnascae arquit nictex. noster,id est adaptad .sper interpretatione metis testatoris, emctu enim limi Iessunt casus,ut. d. ostendimus. 6c de similibus casibus ide iudiciv. J.s et quid si tantu. Neq; est ratione diuersum testator maluerit. arg. l. mulier quae. ad Trebel duli cogitassi creditur expressisset. arg. saepe allegatae. l. Lucius.ς Titius. 5 . l. iiii. C. Gemoni tena. re illa uerba,si suus nascatur, non solent dici ad excludenda similes calus, ted ad declinanda uitium incapacitatis, ut. d. in principio,&.L ut instituens. vltimo uerisimile est mentem sic instituentis suit se, a ruptura suum testamentu prae eruare. Sed nisi suus ex hostibus rediens intelligatur institutus, non impleretur dea siderium testanus. facita.iij ide mil. test. N ihil reseri, utrum ex iure antiquoian ex lege Velleia excludatur, scilicet a rum Pedo. Sensus est meo iudicio nihil refert, id est superuacanea re impertines est talis
inquilicio.Cum ab eo no rupatur, id est cu talis persona sit, quae ius rupendi in casu
234쪽
MARII 3ALOMONII e nostro non habet.Patet hie sensus: quia disputando utro istorum latium a rumpenodo excludatur, eam indecisam deserens inuestigationem transit ad illud: sed cun ab eo non rumpatur. Nihil resert 8 c. aliunde, id est a persona instituti dirimit quae,stionem: si non intelligeretur institutus, n5 impleretur desiderium testantis . facit. l. H. i.demili. test. Obserua Igitur ex illis uerbis,cum ab eo non rumpatur, argus natum apud hostes in quemcun casum suitatis institutum,si suus redeat, no riImpere.Probatur,quod si rumperet,multum interesset scire quo iure sit institutus:similiter si altero non miripitur, sciri non potest non rumpi,nisi cori tum sit illud quo non rumpitur,quia Gasus sunt diuersi ,ut hac lege. E t potest esse ratio quod natiuitas sicut mors non est in consideratione, ut Imol. 5 Castren.hic dicunt, nequeuntΦ producere ciuiles ineactus.arg.l.quod attinet.de reg.tur. 5c ideo illius qui apud hostes nascitur, sicut nauuitatis ratio non habetur, ita nec temporis quo nascitur: εc utrum uiuo uel mortuo testatore, cum illa natiuitas, sicut captiuitas omni iure occultetur atq; supprimitur, nimirum si solus reditus est in consideratione, id est si suus uel alienus redeat,uel uiuo uel mortuo testatore. Confirmo,quod partui datur sine distinctione postlimiis nium. d.l. qui in utero.l.ab hostibus, non minus.s.α qui b.cau. a.l. si quis silio. f. sed s pater. 6c. siue autem.ῖ de iniust.test. praeter distinctionem.l.i.C.de posti re. ec hoc sentire glosvidetur,dum ait: nem obstat quod uiuo testatore fuit natus,qui inspicio quando uere suit suus. Bal ideo non rumpit,inquit,quia inuenit se instit tum eo tempore,quo incipit obtinere iura sui haeredis.
Amplius ex praedictis collige,quod institutus si suus nascatur,non refert si apud hostes nascatur,ec suus redeat. Et per hoc in casu Galli patia esse suu nasci.&agmasti,&suum ex hostibus redire. Item contra Aretinum: Qui suus morienti testatori non est, si agnascatur habet D Ius rumpendi,si praeteritus est,ec no rumpendi si est institutus: similem 5 pleniore casum habuimus supra proximo. f. Quid si is. Non obstat. l. si quis posthumos. f. aflium.g. eod. 8c. I si quis silio.f. sed si pater4. de iniust. test. quia loquuntur quando impedimentum est ex persona in medio existen . quae locum occupat suitatis: nos
Rursus nota, superuacuam Scinutissem inuestigat onem esse reiiciendam. Et quod superuacua ξc inepta est illa quae non conseit ad casum, de quo agitur. facit glosmagna in.l. i.J.de eden.
Item ubi certa liquet legis dispositio non est inuestiganda illius ratio. Quod eleganter Imol. inquit intelligendum respectu eius quod in lege est sancitum. secus uagatur de proserenda lege ad casus no expressos, adde etiam inuestigandam rati
nem, quando agitur de tollenda. ll. contrarietate. Optimus t . in .l. l.f. C. de uete. ivr.enu. Itere absurdi aut iniquitatis uitandae l. scire oportet. aliud. inde ex . tui.
Quae quidem Scevolae conclusio est notabilis ad multa etiam alio modo illam intelligedo. Debet neutro istorum iurium rumpi testamentum, quia casus hic est adaaptabilis ad uir in ius,ut ex praemissis at ex se patet. Et propterea inuestiganda non est,utro iure non rumpatur. Unde deducitur,quando quaestio diuersis diuisina rationibus uel iuribus solui potest,non interest si hoc uel illo tauatur: ueluti quanado quid seri diuessis instrumentis atque bene potest, non interest quo instrumento, factum est. Nec quaerendum ex quo procedat solutio, postquam i quocunq; procedat non uariatur essectus: dc quando habetur effectus,non est curandum de modo, etiamsi media sunt cotraria, uel diuersa: hic quidem contrariae sulit institutiones, Si me uiuo,si me mortuo: tamen omnium unus 8c idem sinis, & esseetiis diuerso li, cet calle procedant. Quod ad pulchras. qq. Doctores inducunt ut illam peto decia.
rari Emphitheotam cecidisse i iure suo,quia triennio a Canonis solutione cessauit, i
235쪽
, IN L. GALLV s. s. FORIITAN. PARADONA. 4yuel quia uendidit domino irrequisito, re illam peto condemnari, fieri secudum sus
uel statuta ciuitatis,5c illa peto rem uel extimatione. Et quid si copulative petature Doctores hie plene tractant,maxime Bald. Aret. Alex.& recentiores sere omnes. Ex facto memini agitatum: uicini landi dominus agebatius sibi esse eundi persandum uicinum, quia per eum locum iter publicu, uel uicinale esset. obicitebatur nimis obscure agi, k alterum ius eligendum. Replicatum: non eo minus deliberari Posse,uirum cedat, uel contendat,quia non interest utrum publico, an uicinali iure impediri iter non possit. Citabatur hic locus,e l. siue contra. g. quia Plautianum. HPra de lib. agno. . quod si dubiteta.de acqui. haer.facit. c.dudum ecclesia Romoamagen. ibi, furtum quodammodo uel rapinam.de elin. Mettertio loco de probat. ibi, sertivum,uel adulterinu .ec. c. ex parte. de foro compet.ibi,spoliatorem, uel destentorem. ubi Antonius dicit esse casum in terminis libelli alternatiui, ad idem ex diuersis factis ec iuribus.
: Ex diuerso multum interesse dicebatur, quia aliud est populo,& aliud est uicianiae iter deberi. Iniquumcn uariis reum praegrauari defensionibus. arg. l.idemss. dedol.&. l. praetor edixit. i. de iniuriis ec alternatione incertum non admittendum.d. . praetor. L quod autem. ubi Har.& idem Bar. in. d. quia Plautianum. Ex altera rursus parte contendebatur,defensiones non esse pernitiose uarias & incertas, quae Uno liberi scindi clypeo tegutur. facit. l. duobus. colonus. d. de iur. iur.&.l. si is qui M. utrum ibi non secia. de reb.dub. Et nihilominus exonerari litigatores, si uno iudicio potius quam pluribus controuersia dirimatur. arg. l. quidam extimauerunt. g.
si cer.pet.eum similibus. Nitebaturq; Butr4 8c sequacium autoritatibus ad. quod aut .quo nititur Bar. respon. quod uariata facti qualitate nonide effectus sequi poatest. Respondi nihil praeponi quo minus reus intelligat se ius prohibendi itineris habere, uel no habere. quod si liqueat longissimo itum tempore,nec quo iure liqueat: uicinali iure itum censendum est,quia leuius. Bal.hic mouet. q. alias Bononiae disputatam.Testator substituit,si moritur sine ut is legitimis,quid de silijs legitimatisci tem statutum,quod filiae non succedant stantibus siliis masculis legitimis, quia selegitimatis Quas plenius omnibus Aretinus hic tractat.
O R SI T A N adhue dubitat quis: an istis casibus, si nepos post testa amentum nascatur uiuo patre suo, deinde ex eo concipiatur: si mora tuo patre, deinde auo nascatur: An non potuerit haeres institui: quia pater eius non recte institutus esset Quod minime expauescendum esset. Nam hic suus nascitur,& post mortem nascitur. Ergo 5c si proanepos admittetur, qui natus erit ex nepote postea uiuo filio, atque si ex eo natus esset,adoptatur. . De communi intellectu semper dubitaui, propter multas subauditiones: uoIunt enim omnino hie dici, quod nem dicitur, ne* Scevola cogitauit. Causa huius est. quod omnes pertinaciter contendunt cotta uim uerborum omnino usq; ad. . nune de Iege, de solis casibus Aquilianis tractari: quod falsissimum satis demonstratum arbitror,& hoc. . patet aperte. . Duo casus praeponuntur,primus de pronepote instituto,secundu consitu Gallia nepote praeterito,ut in prima glos institutus enim fuit is,cuius pater nondum natus at. Unde obseruandum est,institutionem Aquil. posse fieri etiam de filio nepotis posthumi 5c alieni. Ex quibus eoiligitur nihil reserre institutionis tempore posta humus alienus si conceptus aut postea concipiatur.sacit.l. placet.f. eod. quod inat lige dummodo mortis testatoris tempore sit conceptus.l.Titi a.de suis & leg.
236쪽
stitutum si se mortuo nasceretur,& is se uiuo natus est,ergo male inititutus.l. comodissime δ. eod. arguunt illa uerba quod n5 reeie institutus esset. Quibus repugnaare sortissime uidetur, quod nepos hic natus est uiuo patre suo, de quo necessaria noerat institutio. in. in omnibus. 5 propterea non potuit esse male inlliturus. Nepos autem qui nascitur mortuo patre suo, aut agnascitur uiuo testatori non institutus, aut non recte institutus testamentum rumpi . l. q. C. eod-s fidem credendum.&.l si filius. o. eo. Desenderet sorte aliquis,hic tradi non sine causa nepotem natum post testamentum,deinde mortuum uiuo adhuc testatore,quo casu testamentu rea conualescit,ut plures uolunt,aut perseuerat ualidum,ut Soz.filio placuit.f. in rep.
l.si filius. per.l. post humus. i.tit. i.ec de iure Ci. hic casus uidetur magis clarus, i inda posthumus. Haud minima discrepantia est inter natum 5c non natum praeteriatum Si natus est qui praeteritur,statim ipso iure nullum est perpetuo testamentum.
d.l si filius. 5 d.l. q.C.eo. l. filio praeterito. Diit. i.l. inter caetera. i. eo. Si uero inuentre est non institutu nihilominus ualet testamentd,licet eius natiuitate rumpatur. qui si uiuo testatore moritur, ut in casu nostro,testamenta adhue subsistit. d.l. posta humus.& hic secundum hune intellectum est casus. Verum differre non uideo post testamentum nasci,uel agnasci suum,quamuis ante testamentsi natus fuerit: utromenim casu testamentum penitus rumpitur. Casus est in ius idem credendum. uersi.
sane.e l.posthumorum loco.Lut. i. 5 hic est huiusmodi, imb sere idem,quod indicto. idem credendum. Nam utrobil agnascedo fit suus,'nullus nepos nanis est suus. id dicemus inextricabilis quidem est dissicultas. An quod ibi nullo modo
fuit institutus,hic autem aliquo modo,licet non recte institutus esset N am qui nutato modo instituit praeterire uoluisse creditur: qui uero uno modo instituit, apparet preterire noluisse,& fauore testamenti de alio modo potius non cogitassi solet dis D ci. arg.l. Titius.f Lucius.d. eo.cli similibus. Ne ratio diuersitatis uidetur maluerit uno casu esse instinato,alio praeteritum.Contrarium tamen docet. l. comodissime.d. eo. An quod ibi ex iuris scrupulositate, hic aequitate dicat nihil expauescedum Sed non suisset iuriscosultoriae grauitatis,de eadem re& eode prope uerboru contextu. tam uarie consuisse: exprimit ideo non expauescendum, quia suus ec post morte nascitur. An quod alia ratione fuit n5 recte institutus Ingeniosi speculentur. An contextus est ita mendosus quod eius uerus sensus percipi no possit Inclinat proculdubio animus. In archetypo Pisano no similiter scriptu legi. Atqui longe in hoc. s. est medosior. Fallit qui putat eu esse matrices Pandectas illas Iustinianas. Non aliud quippe sunt, ψ exemplum quoddam uetustillimsi, 8c idcirco caeteris uenerabilius. Glossatores & Doctores sentiunt nepotes uiuo patre suo decessisse, oc per hoe agnasci non contigisse. Colligunt ex illis uerbis, isq; mortuo patre, deinde auo mascatur:& hoc modo bene tollitur contrarietas. fidem credendum. 5c ad Veli. peratineret,quod ipsi scire non possunt. Unde fit,no fuisse necessariam de eo institutio. ,ut in D in omnibus.& idcirco quaero: quare Meuola dubitauit de substitutione
pronepotis,& eius pater quomodo potuit esse non recte institutus Si institui non oportebat, de indubio, me Deus,casu dubitasset. Praetereaq; natus est mortuo paatre N auo tantum: proculdubio uiuete proauo testatore natus est. 8c aperto in casa Veli. N ulli enim apparet proauum testatorem praemortuum. Si ad Aquilianam solum pertinet hic tractatus, exigitur mors testatoris immediate praecedat natiuitaatem posthumi: Ac ideo sorte non male aeeiperemus,mortuo patre, deinde auo sciliacet maiore,ec eius filium ante omnes o sse. Innusiit c illa uerba, quia pater eius non recte institutus esset: nisi enim filius testatoris praemortuus suisset, non poAEmisset esse male institutus nepos. Item ec illa uerba: nam suus nascitur, & post
mortem nascitur: nisii estistu de morte testatoris,non potest hic casus ad Aquit.
237쪽
IN L. GALLUI. . FoRsITAN, PARADOXA. so. pertinere etiamsi ex hostibus redijsset omnibus desunctis necesse est testator sit essumus morientium, alioquin suus redire non potuisset. Si uero accipis uerbum Aui proprie, non potest euitari quin uiuo proauo testatore nascatur, di quod casus erit sine scrupulo Velleianus. 8c illa uerba,pater non recte institutus, remanent inepte, ec impertinenter dicta. Si uolumus non frustra dicta, necesse est testatoris filius de medio ante omnes sit sublatus,ut nepos fiat suus,& non recte institutus:& tunc iriscidimus in scyllam,scilicet. g. idem credendum.
Secundus casus est ibi,ergo θc si pronepos 5 e.ubi quaeritur: Quid si facta instia
tutione de nepote posthumo, ec nepos natus filium genuit, moxin moriatur uiuo Patre & auo testatore testatorcp adoptet pronepotem in nepotem quasi ex filio natum N inquid admittetur is ex institutione de nepote secta proinde atq; si naturaolis nepos suis Iet Concludit Scevola admittendum. Nota institutionem factam de nepote qui suus nasceretur,in adoptiuo etiam uerificari, illa similitudine, quod inastitutio si nascatur,porrigitur ad illum qui agnascitur. Sane agnascendi iure di adoPciuus 8c naturalis continetur hic casus.
Nullo modo aissentiri polliam illis diuinationibus gloset Doct.de captiuis apud
hostes,ec emancipatis,ffc ut addant subauditionibus subauditiones,et diuinationishus diuinationes. N on satis suit fingere pronepotem hostibus seruire, uerumetiam adoptatum.& quoniam absens adoptari nequit.l. post morte.ffi.d. de adopi aliam superaddui diuinatione.s rescripto principis adoptatu.arg.l. iubemus. C. de eman. lib. Quibus sortiissime repugnat, nullo iure seruos hostium adoptari posse: impastiens proculdubio est patriae potestatis captiuitas: nam ad eu casum res uenit, a quo incipere non potest. inst. q. m. ius pa. p. sol. Dicet fortassis alius:rediens postliminio fingitur semper in ciuitate fuisse,& sic praesens adoptatus:tue quaerendu,quid opus fuit principis rescripto Esto fingi iure postliminin adoptatu in ciuitate, non ne consequens fit uiuo auo agnitum,& propterea n5 ad Uelleiam pertinere, di sic omnessii bauditiones et diuinationes subuerti quas etiam Aretinus ectestatur. : Non recte institutus,pro nullo modo institutus glos accipit. Ex qua collige diaci non recte factum c quod faciundum erat si non fiat: θc sic non facere est. s. non
fecisse quod fieri oportuisset. α hinc est, quod qui non facere promittit, factum
Pro mittit. l. ij. item si in facto.t de uerb.oblig. . Hinc Bal.eleganter notat eum qui negat non recte factum,non propterea fateri quid esse factum, siue nudum factum.Considera hoc sermone,non recte institutus, negatam uideri solam qualitate rectitudinis. Utrum propterea uideatur reliquum fateri,quaestionis est. iacit in arg.l .cu praetor. d. de iud. Item qui negat qualitatem,no negat subiectu potest enim qualitas abesse integra substantia remanente.I. in delictis L si detracta. s. de noxa . Nam si institutus non fuisset,inepte Scevola dixisset non recte institutum, dc ideo melior Aretini intellectus. Videamus an distingui possit, aliud in excipiente,aliud in asseuerante. Excipientis enim proprium est reset .lere,ic dicta ad depulsionem non debent accipi in contrarium sensum. c. exceptiOanem obiiciens.de regi ur.in. vi. Bar. in.l. non utique i. de excep. cano. in . c. cum uesnerabilis. eo.tit. Si uerum amamus, qui negat recte institutum, neque negat, neques teturinstitutum. Quaestio aut negantis factum qualificatum uarie tractanda est, ex personis, ex causa, ex loco, Zc tempore. Item utrum totum,an sola qualitas negata uideatur. Si qualitas, quid de reliquo nudi factic Num negatum,num confessum, an neutrum stursus an omnium qualitatum eadem sit tractatio cum aliae sint se ales,aliaeacacidentales,de quibus plene in disputatione mea Perusina. Item nota aeque suorum iura in adoptiuis filiis atq; naturalibus legitimis ualere.
Nessi intru, cum ex eode iure ciuili descendatur.Tractat hic Bar. et post eum rece
238쪽
ria Ri I se Loriosoc tiores, utrum legitimatio peti possit per procuratorem: similiter specialis astasia, num contrahi possit. Quaerit idem Bar.in. f. nunc de lege. utrum legitimatus post mortem possit fieri suus.
ω N o M N I B v s his speciebus illud obseruandu est, ut 8c sili durisis Mali taxat qui in potestate est ex aliqua parte sit haeres institutus. N anxia frustra exhaeredabitur post mortem suam: quod non est necesse in eo - m qui apud hostes est, si ibi decedat. ec certe in nepote, oc pronepote,
is quorum si liberi haeredes non instituuntur, institutionem nunquam ω exigimus quod praeteriri possimi. Tres traduntur generales regulae, quas optime eolligunt glos N Bal. Prima, quod omnino filius suus insolidum uel ex parte.s quotativa instituatur, alias testas
mentum est ipso iure nullum. Hodie autem,inquit Bal. etiam institutus in re certano nulliter instituitur per. fillud quocp. cap.in authen. ut cum. de appel.cogn. nemde inofficioso agitur,sed solum ad supplementulegitimae.l. omnimodo. C.de inoae test. Adverte quod olim etiam institutus in re particulari, non dato cohaerede, non iniustum reddebat testamentum. l .F.s ex fundoa. de haer. inst.
Et observa, licet uox pariis simpliciter dictae intelligitur de dimidia. l. nomen fialiarum. g. portionis d. de uerb. sig. .de aetate. si interrogatus .f. de inter. act. c. ij. de decimis .in. vi. tamen adiectio aliqua parte potest intelligi etiam de minima, ocsc incerta est enunciatio. glos not.in clem. i. de soro compet. ec propterea interroagatus si respondeat se haeredem,aut possestarem aliqua ex parte, non potest intelliagi de dimidia,& magis est obscure respondisse. Quid si dicat aliquis partem suam,m an intelligatur de dimidia glos. ind. f poitionis, sentit esse adiectionem eiusdem
essectus quod aliqua: quia uerbum adiecta ibi exemplificat. in .l. i. C.de iur. emph. tibi scriptum est, partibus suis, quae uox non uerificatur in dimidia. Sentit ergo glos per adiectionem suam non intelligi magis de dimidia, quam alia. facit tex.ind.9. portionis. m. recte. T. de uerb. sig. Nam frustra exhaeredabitur post mortem suam: quoniam regulare est eundem posse exhaeredari qui potest institui, oc nulli imposita magis necessitas instituendi quam exhaeredandi et altero iacto testamenis tum est ualiturum. I. inter caeterad. eod. 8c inst. de exhaer. lib. in prin. hic autem Omnino exigitur institutio, di nullo modo exhaeredatio. Unde nota in casu Gallie peredationem seri non posse, re omnino filium instituendum, & sic fallentiam ad.l. inter caetera. Ratio: quia posthumus institutus est post mortem sit j 8c testato,
ris,exhaeredatio aut non ualet non alio instituto. i. eo. gradu a quo exhaeredatur. l. vita scriptis.f. s. d. eo. nisi aliquis sit institutus,nemo non scriptus adire potest,& haea reditate no adita nullius momenti est cxhaeredatio.l. filiv.fsed cum exhaeredatio i. de cotra tab. S . l. si nemoa.de reg. iur.5c ideo Scevola ait: Nam frustra exhaeredabitur post morte sua. Quia nepos posthumus instituitur,si se uiuo filius decedat, et sic filii exhaeredatio, cum non possit sortiri effectum ante aditam haereditatem, adiri*non potest nisi post mortem suam 5c testatoris,ergo post mortem suam intelligitur Exbaeresitio exhaeredatus,quod fieri non potest. Nota ergo exhaeredationem non rite factam, temia, pro praeteritione haberi. simile est.f. in. l. si ita scriptu. L s. Ac non rite seri quotiens
p tm .R. i. .gradu alius non instituitur quonia nugatoria censetur.Castrensis inquit, quo cens certu est non suturam aditionem haereditatis uiuo exhaeredato per qua OPor tet haeredatione confirmari. l. filiv.f.sed cum exhaeredatio i. de coni. tab. et hic. ecratio est secundit Alex. d.in 13. s. l.si ita. quod ante adita haereditate non potest de inofficioso querelari: quae non quadrat.Cogita an possit dici,quod exhaeredatio sit
ad excludendu a successione silid, sed uel non alio is stituto, uel destituto testa meto
239쪽
IN L. GALLUI IN OMNIBUS, PARADOXA. s a mus ab intestatos cedet. Iura non patiuntur quem sine haerede decedere, &eaua iam intellati sola testati causa facit cellare. l.quandiu. de acqui. haer. cu uulg. oc ideo opus est alius sit haeres qui adeat ex testameto, ad hoc ut exhaeredatus a successione ut C lusus. 6c propterea Scevola ait, frustra exhaeredabitur, id est privabitur, cum nihilominus ab intestato successurus sit tanquam praeteritus. Quid si filio exhaeredato,&altero filio instituto, nepos posthumus instituatis in calu Galli,an iniustum sit testamentum 5c uti no minus hoc casu post mortem tuam exhaeredatus uidetur. Ex quibus palam fit, in casu Galli etiam alio instituto non ualere exhaeredationem:& ideo Scevola monet omnino filium instituendum,
Videamus nunquid per exhaeredatione filius desinat esse suine Non mouerem, niti Darii n.l. i. s. sciendum. i. de suis re leg.dixisset desinere esse suum,per illum te quod inducit ad quaestionem statuti excludentis filias, quem Alex. ibidem sequi
Lur.glol. in. l. si aliena.M. interdum. i.deacqui.haer.dicit exhaeredatu haberi pro mora tuo. allegat authen. de haer.&fal.f. exhaeredatos. quorum quamuis maxima sit aut ritas,atramen plus in contrarium me mouet textus apertus ina. si quis posthum .
. si filium. s. eod.m d. l. si quis filio.& in.I.si quis filium.C. de inossi .test. ubi exhaerecato filio re extraneo instituto nepos praeteritus non rumpit. Ratione assignant ibidem VIpianus ec Imperatoriquod pater exhaeredatus eum praecedit, ergo Per exahaeredationem non uacat locus suitatis. facit quod per exhaeredationem nem desis nil este in patris potestate.casus est.d. in.l.filio.ubi emancipatus per adoptionem rediis in potestate nihilominus Θc exhaeredatus, di in potestate remanet. probatur. n. i. p. p. l. v extraeredatio non numeratur inter modos soluendae p. p. dion obstat d.L sciendii. quo nititur Bari quinimo contra. potius probat,cu non sit dissimilis casus a casu d. l.si quis filio. De materia tractant Angei. oc Imol.d. in.l. fia2 misi patre. Bar.in d. interdu. l. qui in aliena. distinguit, in quod plures cosentiunt. Aretinus inu. sub conditione. N. l. filius a patre.s.eod.& in d. f.interdum, uarie Ioaquitur. Ex quibus.ll. ultra Doct. nota duo esse suorum genera. Unum eorum quos Dor ohaeredes aut exhaeredes seri oportet: θc hi sunt quos mortis te itoris tempore nesmo praecedit, de quibus hae lege. Aliud eorum qui alios non praecedunt, sed post mortem agnascendo primi sunt,quibus ab intestato desertur haereditas, testamento autem facto nullum ius habet, nisi uiuo testatori agnasceretur, quas post humi non instituti rumpunt.Hanc distinctionem didici exa.scriptoJ.und. lib. d. l. si quis filio. d. sciendum. ct d. l. si quis filium. C. de inoff. testa. iuncto. nune de lege. N.l.
posthumorum locod. de iniust. test. Item aliam diuisionem Doctores colligunt em v adictis Bar. in d. interdu. s quod alii sui sunt directb,alii utiliter,ut clarius distinguit
Aretinus in d. l.sub conditione. Ultimo nota, licet praeteritus filius in potestate uiuo testatore decedat, ec nepos ex eo sit institutus cui legitima desertur ab intestato aut haereditas, nihilominus leastamentum est ipso iure nullum, re ad hoc allegatur. In contrarium esse uidetur.l. posthumus. f.idem dc circad. de iniust.test. Bal .resert de hoc a Doctoribus diligenter quaeri. ImoI. dupliciter soluit. Aretinus eius solutiones deridet. Comesis in rep. i si silius qui. probat illam distinctionem, ibi de iure praetorio, hic iure Ci. ex cuius tamen uerbis concludi potest, Gallum ec Scevolam frustra tantum laborasse. Ego autem Galli sormulam necessariam arbitror, si finem spectes. nem facile mihi perssuaderi potest testamentum recoualescere,quamuis honorum possessio secundum tab.detur. Finis Aquilianae est, alienos posse fieri legitimos haeredes, ut.d. in prin. multis.ll. 5c rationibus ostendimus, dc in consequentiam uenit conseruatio testas menti. Non enim hoc principaliter egit,ut non rsiperentur testameta, sed ut omnes intelligerent iure.xij. t . ex testamento Posse successi, absi eo quod recurreretur.
240쪽
N A R I r fA Lo Μ o v ii . ad praetorem. Praetor no potest haeredes facere. inst.de bo. possis. quos autem. ergo ut legitimi haeredes fierent,necetiaria fuit obseruatio Aquil. ut casus est in. l. pen .deleg. .ec hic,iuncta d. l. post humus. inter quae no minima differentia, et per hoc uti litas. Si fuerint legitimi ipso iure sui sunt haeredes,estq; eorum ius perpetuis. Bono orum aut possessor non nisi praetoris autoritate 5c causa cognita olim efficiebatur, si intra annu impetrabatur.inlii. de bon. poss= penul. Hinc attentari posse puto testa. mentu non reconualescere iure praetorio: quia ex interitu ad uita non est regressus. l.si. X. . si arcam. i de solui. Quomodo ergo datur ho. possessio secundum tab. si nul Iae sunt ex iure enim factis tabulis honorum possesssionem praetor pollicetur. sorte non male respondetur, non semper bonorum postellionem dari ex tabulis ualidis. nam ius ciuile uoluntatem 5c solenta simul respicere uidetur: praetorium aut solam interdum uoluntatem tuetur, ec dat hon. post.secundu tab. id est secundum uolun. tate in tabulis scriptam,& no ex tabulis,id est ex testamento. testamentsi enim non est quod nullu est. l. ij. g. testamentu. i. quemad te.ap.C. Plinius minor, scriptus harares, legata se praestare no ex testamento in quo inutiliter relicita erant, sed ex uoluntate,quam piu re religiosum custodiri sore scribit in epistolis. Non nego frequenstius dari secundu tab. id est ex tabulis ualidis,& regulare esse. Excipiunt tame casus in d. l. post humus.& cogita ut tu haec distinctio probanda sit,ec an ad.I. filio praetes rito possit adaptari: utrobiqet enim aequitas Θc uolutas nulli noxia dominatur.
UMc DE LEGE Uelleia uideamus, quae uoluit uiuis nobis natos non rumpere testamentum. E t uidetur primum caput ad eos specta re, qui cum nascerentur sui haeredes suturi essent. Ergo si filium lia. beas ec nepotem nondu natum exeo haeredem instituas .si filius decedat, mox uiuo te nepos nascatur, re uerius dicendum est non rumpi testamentum ut non solum illud primo capite notauerit. si nepos ex eo tempore in. ' stituatur,quo filius non sit, uerumetiam si uiuo patre nascatur. Quid enim necelle
est tempus testamenti faciendi respici, cum satis sit obseruam id tempus quo nasci. tur Tametsi ita uerba sunt: qui testamentum faciet,is omnis uitilis sexus,qui ei suus haeres suturus erit ecc. Aquilius docuit,quemadmoda qui testamenti tempore nepotes posthumi alioni quirent institui, si tinatore mortuo sui nascerentur. L. Velleia etiam si uiuo testatore nascerentur, aut agnascerentur, permisit institui, quae lata fuit interrogante L. L. verem. Iunio Uelleio cons. Claudio imperante,& ideo Velleia appellata,quod eo roganis te lata fuit: ut Pompeia, Iulia, Cornelia,& caeterae similes. Eodem limiliter autore pro mulieribus Sen. Cons. Velleianum factum fuit. Errat quisquis iurisconsulto
Scevola nuc aggreditur legis Uel I. interpretatione licet superius quaest iones lacerit de quibusda casibus utru ad hane legem pertinerent. Duo itam legis Scevola
tantum capita aggreditur. De primo tractat hic,de secundo.j. f. ctiam si parente. Primum caput communiori opinione duos casus continet. Primus est lientris instituti iam mortuo filio,ae nascentis uiuo auo. Secundus casus est instituti fili j oc substituti ex eo nepotis,s suus futurus nasceretur. Mihi autem unum tantum caluincontineri persuadeo, quod θc Bar. 8c Castrens placuisse uidetur. in quo duo con iunctiin requiruntur,quod nepos instituatur si filius decedat,& nascat uiuo auo teis statore. rhatur ex themate proposito,ibi, si filiu habeas ecc. Si Scevola quaereret de instituto nepote post morte filii,inepte tale thema pioposuisset. Item probatur illis uerbis ,si nepos ex eo tempore quo silius non sit,instituatur. quae non accipienda arbitror ut caeteri intelligim quod institutionis tepore filius non esset,sed ut institutio in