Marii Salomonii Albertischi, ... In L. Gallus, & in. Responsa prudentum, paradoxa

221쪽

IN V. GALLVS . . QVID II IS, PARADONA. 62 A tempore institutionis: ita non sufficit postea fingatur suisse sui iuris,qui tempore inastitutionis non erat agitur itaque cuiusmodi res fuit hoc medio tempore, no autem secuta morte uel reditu quales suturae sint uel habebuntur. Bar. in M. uidendum, diacit esse suit sub spe reintrandi primum locu postliminio patris ista inquit spes est

tantae potentiae, quod habetur pro ueritate,& proinde sit ac si is nepos suus non sua illet. ratio: quia haec spes importat eundem effectum que ueritas: quia nepos donec parens est,apud hostes non potest se immiscere,ut. I. pe. de suis se leg. N. l. nec nos. C.de postl.reu. quam sententiam omnes sequi uidentur. Aret.in d .uidendum. aps pellat ex mente Bar. suum reuocabiliter, M. xij.tab. loqui de suo irrevocabiliter. Unde inseri, quotiens lex meminit iuris quaesiti uel extincti, intelligi debere iure quaesito uel extincto irrevocabiliter: quoniam propter spem suturae reuocationis potius dicitur esse in pendeti quam acquisitum,ut dicit tex.cu glosin.I. sed si quis. g. interdum.J. de usuist. 5c est optimus tex. eum glosin. l.pater filiod.de haered. inst. Aretinus hic dicit hoc non procedere, quia filius non sit suus spe, sed quod non est suus spe irrevocabili. unde facit differentiam inter spem certam ec indubitatam, de qua in.l. pen. ff. q. ad lib. pr. non licet. 8c spem reuocabilem,ut hic. Mihi uero non liisquet quomodo suus spe dc reuocabiliter, ut quid tot adiectiva: Multi elingues iure consultoru ueteres fuerunt, qui nesciuerunt exprimere tales qualitates, multum sinconsiderate locuti sunt, aut imperite, dicentes ubio esse status pendentis uel iniscem, S non sui,postquam istorum opinione omnino sui iuris essent. Et verius arbitror nullo modo esse sui iuris propter ius postlimini j suspensiuit ad hoc ipsum conastitutum, ut impediret huiusmodi statum sui iuris, ut saepe dictum est. iter si propterius dico polit.quod reuersum iacit nunquam captum,& sic filios no suisse sui iuris. Praeterea natura re leges nihil stustra operantur: sacere aut fusi reuocabiliter nutilius esset momenti, cum nessi pro tali se gerere, nem haberi possit, ut supra demonsu stratum est abhorrent enim iura huiusmodi circuitus,et quasi ludibria sine utilitate, ut quis sit 8c non sit talis. 8c igitur potius consueuit impedire multa fieri eb facta reis scindere. t patre surioso. de his qui s s. uel ali. iv.hinc Φdiu metus rsipendi testamen

tu nemine admittit. l.uentre. de acqui. haer. bdiu imminet causa instituti, non admittitur substitutus. l. quandiu. nel legitimus ab intestato quandiu imminet causa leastati. l. quadiu. eo. ut. Nec ius acquiritur costitutionis seruitutis ab uno ex dominis, donec alii costituant. l. pen.d.eo. seruituti. similiter hic essicit ius suspensivu postl. leuitatis em est admittere, deinde elicere:cogruentius ergo fuit impedire ne sui fiant. Adde innaturale else,quod existente causa necessaria non sequantur effectus exilia .ec Topicalis est regula:Si sol est super terram, impollibile est non cessent tenea hrae . Ut quis fiat sui iuris, & ab eo seiungantur sui iuris eisectus, similiter est imis possibile. Aret. in. l. uentre. de acqui .haer. Si iste,inquit, filius est suus, non est causa propter quae deberent impediti effectus si iitatis. Ide Aret.in.s uidendu .lex,inquit, in his quae iuris sunt disiponit simpliciter,& no secundu quid. allegat a se dicta in.f. forsitan . oc Bar. in. l. nec utile. d. ex q.cau. ma. re hac ratione defendit non esse Qu. Idem Areti in d. l. uentre, putat ueriorem sententiam Bar. quod ex praesenti uera sitsuitas,licet propter spem fingatur non suus. veru ad quid talis fictio inutiles fictio, nes ius non recipit. l.i. g. si uir uxori. de acqui. poss nulla fingendi impellit necessi atas. I mb expeditius quod non admittantur ad suitatem, Φ post receptam eam fingatur non existere praeterea quo iure suus interim fingitur n6 suus,nobis fingere non licet. l. 8c si sorte.i. de cast. Pe. minimess est a. l. Cor. quae potius adiuuat quam imis pediat suitatem. Ne 3 iure posti. quod propter spem reditus fingit non captum,sese interim obincit ne liberi sui fiant,ut hic est casus apertus. Quare non induxerunt ut non rumperetur c Si alienos.l.xii. tab. secit incapa,

ees, di is non est alienus,ut supra dictum est,quare non poterat institui c Ratio est:

222쪽

NARII IAL orio MI Ie quia nee suus est, sed status incerti tempore institutionis. Ergo. l.xii. tab.non moado alienos, sed omnes qui sui non sunt,secit incapaces . unde deducitur non magis sub nomine alienorum posthumos institui prohibitos, quam quod non sui. Ex quibus obserua:quotiens aliquid ex regula generaliter eximitur ratione alia cuius qualitatis ,opus est illud sit simpliciter illius qualitatis, ec pure sine aliqua mixtura,ut hic partus suus poterat institui.xij. tab. Aliud sorte quando non per uiam exceptionis illa qualitas exigitur.Verbi gratia: lex permittit institui suos, eade uestat alienos,proculdubio qui mixtae naturae. s. partim suus,ct partim alienus est,counebitur sub illo simplici sui talisaeauore testameti. per ea quae tradit Bar.d .ec quid si tantum. idem 5c Doct. H. I. ii .de uerb.oblig. 5c Aret.in. uidendum. secus puto quando omnes posthumi aliqua ratione prohibentur institui,& sui eximuntur:inatelligo de uere Ec pure dc proprie suis,ut hic casus. Ex quibus concludo: quicquid fauore speciali a regulis iuris eximitur,in sua simplici Npropria natura accipienduest,omni reiecta mixtura quantumcunm sit fauorabilis. Illud non praeteribo,quod communi errore usurpatum uideo,dicentium captiatium praeambula.captiuitatis hora fingi mortuum. I.Cor. quae uerba sunt glosinstiq.no est per. f. test. in se. ec glosin. tan omnibus, ait per momentum prius,quod falsum ostendo lege ec ratione. I. in omnibus a.de capi. tunc decessisse uidetur cum captus est,ergo eodem mometo quo capitur. l. iiij a. de cond.& dem. Ratione: fictio implet quod ueritati deest,nec debet plus posse quam ueritas, Bar. in sua rep. di in . nec utilem. ex q.cau.ma.sed si in conflictu mortuus fuisset, certe Iiber mortuus suisset. Iiber erat dum cedebatur mortuus, ergo in statu libertatis non dubium.l. qui duos. f.si maritusJ.de reb.dub.facit etymologia, seruus, quia seruatus est, ergo n6 seruatus non moritur seruus. 8c sic captus non intelligitur qui in pugna occisus est, imo per gloriam uiuere creditur,dicit imperator inst. de excu. tui . sed si in bello. D Quae faciunt ad. q. Exequutor cui commissa est captura, non dicitur captiuasse, si in ipso capturae actu resistentem occidit. Item lege praemium praepositum capienatibus bannitos proculdubio occidentibus non debetur. Postremo duae excutiendae sunt pulchrae . qq. nem a Scevola, net a nostris doactoribus tractatae. V T R V n casus nascentis post mortem patris ec aut pari tremorientium ad Aqui. pertineat.

D ta u Galli Quod non pertineat sic contenditur.In casu Galli duae conditiones simul requiquot re vi runtur: una, quod institutus filius se uiuo moriatura altera,quod nepos se mortuoriatur. suus nascatur. ec sic post mortem utriusq; non simul morientis hic nullum istorum interuentat,ergo &c. Maior probatur. d. in principio,&s.idem credendum.ibi, si prius nepos, deinde filius decederet. 6c glos. interpretatur,si unus ec alter ante auum decedat,&s.sorstan .ibi,mortuo patre,deinde auo nascatur, & in s. si eius. ibi,post mortem patris atq; aut redeat. glosin uerbum, atqr aui,primum pater, poastea auus moritur,alias non rumpet nepos.l. si quis filium. C. de inossit est. Ratione probatur: pater qui cum filio petit, no est superstes filio. l. quod de pariter. &.l. sed uel in illo. de reb. dub. Minor patet ex themate. Secundo existente patre in mea dio,dum auus moritur,nepos no potest nasci suus auo. Sed hic filius cum patre moriens, est patri morienti suus, ergo nepos qui sic post mortem aut ec patris pariter morientium nascitur,non potest auo nasci suus. Maior probatur. d. in princ.&inst. de haer. qua.&diis . sui.&.l. si quis filio. ec. l. posthumorum loco a. de iniust.test. Minor sic probatur ieod.statu mori quis intelligitur in quo est mortis tempore. I. qui duos . si maritus.de reb.dub. in matrimonio moti dicitur quae cum marito moritur. Sed filius in statu scitatis morienti patri fuit,ergo suus patri morienti fuit. Solutio argumentorsi. Ad primu falsum est quod ordine successivo necesse est moriantur ptimo filius,deinde avus:cum satis sit patri non supciesse. Non obstant uerba

223쪽

Praemori potest contingere duobus modis,uel quod commoriatur, uel supersit do, natori. in casu uero nostro Aquil. id tantu desiderat,ne filius supersit patri, alioquin nepos pol thumus non posset nasici suus. quod non supersit duobus inodis contina geg potest,uel quod praedecedat patri,uel eum eo pariter moriatur. Ex quibus se argumentor: silius qui cum patre moritur,inuo patre motitur, sed caliis morientis uiuo patre ad Gall. pertinet, ergo Sc hic casus comorientis. Ailum, B otu proboreicut nullus mortuus moritur,sic quisi* uiuens moritur, et uiuit moriens. l. qui duos. i.is. de man. test.l.s.in de cond. inst.iuncta glos Ratio: nondu mortuus est qui moritur,ergo uiuit. ar .haec uerba, ille aut ille.de uerb.sig. sed filius qui ea Patre moritur, proculdubio uiuo patre moritur.

Quod non sit necesse pater superstes sit filio,probo rationeaege, εc autoritate. Ratione: ut quid causae est,quod uiuo patre Gallus desiderat tolli de medio filium ea scilicet,ne mortuo testatori superstes sit patri filius,5c impediat nepotem posthumum fieri suum. Non ergo exigitur pater stio sit superstes ,sed ne filius patri superastes sit suus. uod duobus modis contingit,uel quod praemoriatur,uel commorias vir. Lege probatur Galli uerbis,si filius meus me uiuo morietur. N on ait,mortuus fuerit in praeteritum,ita quod actum mortis persectum exigat. Autoritate, quod ita in simili dixit Bar. ind. l. sis qui pro emptore. in tract. fictionis translative interis Pretando uerba.l. in omnibus. i. de eam. illa ex quo captus est scilicet. faciunt scripta eiusdem Bar. in. l. s. de cond. inst. quando facit differentiam inter illa uerba, post mortem,S illa,cum morietur.facit quaestio glosin d. l. fi.in uersiculo,stio,in s. illa an nepotes quaerant patri morienti ece. Cum moriar,tempus uitae significat, ait ius reconsultus in d. l. qui duos. i. de manu.test. Alia quaestio: Virum eastis nas enus eodem momento quo pater 8c auus pariter moriuntur,pertineat ad Veis. Quod pertineat liquet ex interpretatione Iuliani, in illo dissicili casu,qui illis morientibus nascitur, illis uiuis nascitur. l. qui duos. i.i. de man. test. &. l. fi. de cond. inst.Ex diuerso non susscit nasci auo uiuo, nisi eidem agnascatur,ut. f. ille casus. 5c

sic necesse tollatur filius de medio superstite patre testatore re nepote,qui a nascis tur uiuo di non mortuo.

224쪽

NARi I sALO NON DC Videamus an possit defendi propter publicam utilitatem, quam prosequitur. 1.

Veli. ut natus eodem momento quo illi pariter moriuntur,oc sic in confinio mortis reuitae: ubi tanta est uicinitas 5 coniunctio inter illum qui moriendo desinit esse suus,et hunc incipientem fieri seum,quod necesse est participet de uita aut morienNeZiam parti tis: quia omne medium participat de extremis. iiij. i. d.eo. secundum Dy. 5c Bal. alia tr di quando talis concussus accedit, facit dispositionem ualere proinde ac si plene με impleretur. l. si post mortem. i.de leg. 1.ubi mors testatoris,et sui haeredis existen, tia, 5c dies legati cedens concurrunt, se illa participatio extra mortem inducit talem e Bam. facit.l. Arethusa. d. de statilio. Incipiente igitur, inquit, partu exiis stens conditio ciscit,ut ex libera edatur quod postea nascitur. facit glosin.l. filius a

Patre. d. eod. in . U. lla rede.

Nunc consideranda sunt tria tempora, exemplo pios in.l. sed N pareas. s. s. d. quod met. m. unum ante exhalationem animae,& nascitur illis uiuis: aliud post ex ahalationem,& nascitur illis mortuis. aliud est ipsum exhalationis instans, quod est quasi confinium inter mortem di uitam: quod st nullius priuatim ueluti co finium duorum praediorum,quod est commune utrim,& per hoc est particeps utriusq;: NPropterea qui nascitur eodem momento exhalationis potest dici natus illis partim Uiuis, Partim mortuis. qui concursus facit actum ualere proinde ac si suo ordine processiisset, ut d. l. spost mortem. per quam ultramontani dicunt, quae de puncto traduntur sussicere non solum impleri per punctum temporis, sed etiam per punicium intellectus, probat in Bal. in.l. idem erit. d. de stat.ho. accedit sauor testamenti,cuius gratia. I. Velleia lata fuit. Contra: aut est casus omissiis, aut nascitur illis omnino uiuis, aut omnino mors tuis:quoniam inter mortem 5c uitam non datur medium.l. haec uerba, ille aut ille. de uerb.sig. aut est casius mixtus. Si omissus,ad legem Velleia non pertinet. Si non D datur medium, siue illis uiuis siue illis mortuis accipiatur,similiter no pertinet. Si cst mixtus,& tunc quia magis participat de mortuo, 5c illa mixta quae non habent medium esse per se denominantur. a sortiori arg. l. cum quaeritur.de stat.ho. secvna dum Bal. Cum ita in casu nostro qui est agentis animam, proximior mortuo est, imo intermortuos connumerandus: quia non habet uelle, neque nolle. l. 9. iuncta glosi. q. d leg.e. 8c ideo non adit, non disponit. l. quoniam indignum. C. de testa. ergo&c. Rei pondeo non esse casum omissum,sed sententia cotineri, iuncia intera Pretatione Iuliani,& fauore pubi. testamentorum. Non obstat non dari medium, re duo contraria in eodem subiecto consistere non posse: quia illud uere perseiste secundum philosophos,secundum inceptiue uel desinenter: exemplum in aqua tepiada. in casu nostro est eiusmodi, ubi nepos incipit esse suus, illo desinente qui in medio est facit dicta. l. Arethusa. Ad tertium dico illis uiuis contingere, quia agere animam est uiuentis,quod hic susscit. Non obstant. ll. in contrarium allegatae, quae loquuntur quo ad operationes intellectus, quae mortuae sunt: nos autem loquimur quo ad spiritus uitales quibus uita continetur. In contrarium est,quod concursus uitiat ex quo requiritur supersti. aut filio quisn medio est ad finem nepos uiuo agnascatur. quia hic requiritur prius S posterius. Item si pariter moriuntur,non est momenti prioritas inter utriusque mortem: quos niam in omni momento intercidit medius filius,ita quod nullo instanti nepos postest agnasci uiuo auo. Pro altera parte est,quod persona instituti pro non existenti est. quod sic ostendo.Quotiens certii est institutum non superfuturum lcstatori toariens substitutus uiuo instituto admittituri casus est in.l.f. insti. de condi. insit se, cit a contrario sensu. l. quandiu de acqui.haer. Item 5c nepos si suus. casus est in Gl. s.&ibi Lar. B il. Imol. Paul. facit quod seustra expediatur ille euentus, qui nihil

operati l .aliquando.T. ad senatuscon. Vel l .f. s. ec de haec inst. l. si quis ita scripseric

225쪽

IN L. GALLVs . . a V ID SI IS, PARADOXA. A Sie dicendum in casu nostro, quia uiuo testatore certum esse incipit commorienatem filium desiisse posse superexistere patri suum,eoipso incipit nepos fieri suus haeres avo:& sicut ille coepit uiuo auo desinere, sic iste simul incipit suus fieri: oc sic persona silin,quae licet in medio est, pro non existenti habetur ad excludendum substitutuae .cum certum si non possse esse suum haeredem futurum.l. Vel l .de suo sutuaro loquitur. Satis sit haec sparsisse semina argutis ingeniis:quid statuendum, ali j de

fruant.

Illud tamen non praeteribo Bar. in. l. qui duos. i. de manu test.dicentis: N ox mori dicitur,& per hoc aurora est noctis,quia est noctis morientis. Ut quidem subtile, sc non uerum mihi persuadeo, cum ex his sequeretur mori mortuos, 5c moratem. Nam mortui n6 est mori,sed uiuentis. Neq; dies, necta nox moritur agente nos

cte, sed Solis agetis est per uices Iucis Ac tenebrarii, e nostro hemisphaerio in alium Polit,ac redeuntis,agitq; in lucem pellendo tenebras.noctis enim nulla est actio,sis cui neque mortis: quoniam nox aliud non est, lucis desectus:& mota 5c eae citas desectus uitae ec lucis. Quod autem aurora sit noctis magis quam diei, non credo, sed potius diei initium sole agente in lucem: sicut hesperus initium noctis obscurantibus tenebris. Nam calescente, seu albescente sole si aurora. Paulus in. . Titius.DLucius. d. eod. ec in Evangelio,prima Sabbati, sc quae lucescit in prima Sabbati. Nulli dubium initium lucis lucem esse,tenebrarum tenebras:sicut initiu diei diem, ec noctis noctem. noctis uti* non est lucere,neq; Iucescere,ut est aurorae. 8c est ca asus apertus in d. f Lucius. 5c ibi Bal. ec Paul.de Cast. quando uero ad uesperascit,suprascriptae rationes cogunt nocti applicare. uerum. c.si superfodiens. de homici.&Doct. dicta alias definire uidentur. E t melius est ergo,ut in huiusmodi utilitate,praesertim post legem Ueli. quae multos rumpendi casus abstulit, interpretatio admittatur,ut instituens nepotem 5cc. v Nota secundum Bal. melius hie probari quam alibi, publicae utilitatis esse conseruari testamenta. unde deducitur formulam Aquil. pub. utilem fuisse. Praesertim ait, id est maxime. Hae dictiones non solent augere dispositionis effectum sed roborat: nam si non apponantur, idem nihilominus dispositionis exitus soret: sed per illas indicatur iacilior sortiorq;.l.scire oportet. 5c si maxime. de exc. tui.&.l.i.s uel maxime. de coli. bo. 8c hic interpretatio huiusmodi admitteretur, & si nunquam.l. Veli. lata sunt ei. 8c sic non. l. Vel l. luit causa huius interpretationis ,sed pub. utilitas. Ex quibus collige tam legem Veli. quam Aquilianum consilium esse fauorabile,et per hoc ampliandum,& non restringendum. Item nota hunc casum per interpretatam mentem posse adaptari ad. l. Ueli. quod qui uiuo suus futurus non nascitur, sequuta morte captiui in medio existentis agnascitur auo defuncto: licet lex loquatur de his qui agnascuntur se uiuo: sed quia eadem decidendi ex mente ratio pub. utilis est, ideo per interpretationem potest induci. quod si legislator cogitasset, non praeateriisset,cum non sit ratio diuersitatis quare maluerit uno casu conseruati testamenta quam alio. Nota admitti interpretationem de uno casu expreta ad tacitum, quando uerisio mile est de illo, si legislator cogitasset, statuisset. d. l. tale pactum. facit. l. Lucius. DTitius.f. eo. Voluntas colligitur in.l. Vell.lata ad tollendos modos rumpendi proaPter pub. utilitatem. ec per hunc modum agnascedi induxit quae omnia hic uersanatur. Vnde obserua, ex ratione legis interpretationem admitti in casibus omissis, ut secit hic Scevola. Interpretatio admittatur,ait, Ut instituens&e. Quaesiturin. I. i. i. de reg. iur. 5c aliis multis locis,utrum indefinita aequipolleat uniuersali de proprietate sermonis. Hic autem est textus apertissime,quod ex in retatione: nec sorte melior in toato linis corpore.

226쪽

NARII SALOMONII

- T instituens nepotem,qui sibi post mortem suus B e. Sive habeas, in

institues,sicut in Pandectis nuper recognitis siue habeas, instituens, di ut in uulgaribus est codicibus. Et propterea siue sit uersiculus, ut Pla

leo ,ec glos placuisse uidetur,sive.M. ut uulgo creditur,epilogum conclutorium continet omnium suprascriptarum quaestionum, dando consilium Scevola ad euitandas praemissias difficultates, ut generaliter & indefiniate concipiatur institutio: quoniam quicunq; casus acciderit, ille comprehensus uia debitur. Simile consilium praestitit Pomponius. s. in. l. commodisssime. Ex quibus deducitur, paria esse indefinite instituere si suus nascat ur,ct institueare omnibus illis expressis casibus, quibus posthumus sinis auo nasci potest:&sie non resert quid exprimere, aut generali sermone complecti. Nam qui generaliter, ut hic,concipit,nullum casum, nullamet personam omittit, & per hoc nulli ruptus rae testamentum sit obnoxium:& ideo ait,recte instituisse uideatur. Et quare dixit, melius est,ergo &c. Respondeo ad tollendas rumpendi uias,quod mentis utriusq fuit, scilicet Galli Vellei: quasi sentiat uno casu expressio alium uideri praeteriatum, alioquin hoc consilium foret superuacuum, si uno expresso caeteri similes uescontineantur,uel ad eos porrigantur: consonantq; illa uerba.d. in.f. quidam recte. dum ait, ut eo casu ualeat, qui ex uerbis concipi possit. Ex uerbis,ait, non autem mente testatoris: & sic iste sensus licet in se uerus sit, laret tamen contra commuanem Doliorum si ni etiam .d.f. oc quid si tantum.qui licet in circulis sorte uinceret, tamen a communi opinione non est recedendum, tum quod publice utile est eum seruari,ut hic Scevola ait, tum quod aliqs.ll. probatur,licci non hoc textu, scilicet.l. si mulier. ad Treb. ec. l. ii l. C de condi. insti. tum etiam quod est de mente Galli, liai, cet uerbis formulae non contineantur. 8c idcirco Scevola quaerit, quare non in duoxit,scilicet Gallus in sermulam ut si filius antequam ex holtibus redierit S c. quasi dicat: postquam huius sententiae fuit Gallus, ut in Oinnem casum quo post moriem' testatoris suus nasceretur, posset institui sub ea conditione, si suus nasceretur, sub exemplo expressi casus mortis filii qui in medio est quae conceptio non potest adaptari ad casum huius nepotis posthumi ex captiuo filio ante testamentum, ut ostendimus E t haec est, ni fallor, illa conceptio sine expressione mortis sit i. de qua . d. in s. quidam recte. Ex quibus etiam uidetur pondefendi, illam conditionem in unum casum uel mortis,uel deportationis,uel alterius esse potius uoluntariam: ex eo quia est in eleactione,& per hoc in uoluntate testatoris in quem casum uelit cocipcre. Item 5e inades nite nullo casu expresso, ut hic. Vnde inscrtur salsam doctrinam Doeiorum. quod porrigatur ad alios similes. 8c concordat d. l. commodissime. 5c tex. hic stria Dua formula pius,ut instituens, multum facit,nisi soluat,ut.d. Duae hoc uersiculo traduntur rea; tuum ι. gulae seu instituendi sermulae. Una ad omnes casus suprascriptos complectendos, ec omnes alios quibus post mortem testatoris nepos suus nasci contingat. Secunada ad omnes personas cuiusuis gradus includendas si suae nascantur. Quicquid diacat hic Bar. qui ab omnibus improbatur. Sit institutus,si suus nascatur.Obserua non sine mysterio toties hie 5 ubiq; hate Detha repetita, scilicet sidalienus institui debet sub ea coditione, si suus nascat,quae ui sua omnes suprascriptos casus continet: ita quod quictim casus inciderit,ille comprehensus uideaturAE nullus omissius quo as nasci suus possiet.& cdcordat cv.f. quidam recte. Ex quibus collige differentiam inter casus Galli Uelles. Nam satis est Gallo si suus post morte testatoris nascatur: ec hoc quia.l.xij. tab.de uero loquitur

227쪽

IN L. G A L L U S . . V T INsTITUENS, PARADOXA. AF ε in. posthumorum. in se.inst. de exhaer. lib. Nec cura est an sinis agnascatur ex sescudo cap te. tit. L ille casus. Item in Velleia militat ius se uiuo agnascendi, ec se mortuo per interpretationem Scevolae. Nota quod de suo ualet institutio si suus nasca,tur, sue si suus erit, ec sic sub conditione fortuita. Contra in. l. suus quoq;.s.de haer, inst. 5 . l. si pater. C.de insti. di substi. Dy.5c Har.distingulit. Quaedam conditio est quae non est apta institutionem suspendere,& non uitiat, ut hic: quae uero suspensdit,uitiat. Plenius distinguit Bal. aut adincitur talis conditio institutionis de iam nasto, Ac non ualet institutio: aut nascituro, Zc tunc si existit ante natiuitatem conditio, ec non uitiat. l. cum posthumus.d. eo. ec aut post natiuitatem,& uitiat. l. posthuma. d. eod. quam distinctionem sentit etiam hic Har.ea ratione,quod non suspendit. de

qua latius Doct. ina.si pater. C. de insti. ec substi.

Filius si meus erit,haeres esto,utru ualeat haec institutio Quod uaIeat, probatur suprascripta distinctione quod per hanc conditionem neet existentia suitatis, neq; institutio suspenditur. Nam statim mortuo testatori suus haeres est, & non suus ut a lege, sic a testatore neglectus est. Secundo:qui sic instituit,sub ea qualitate 5c conditione instituit, propter qua lex iubet institui. d. l. inter caetera. ergo 5 c. Tertio tex. est hie,sit institutus si suus nascatur. Ex diuerso filius non potest institui sub condi,tione, quae in suo arbitrio non est. l. suus quoque.cum uulg. Arbitrariam autem des Arbitraria sinit Bal. eam quae mere pendet a potestate instituti, Ac non est mixta facto alterius conditio. personae neq; insidijs fortunae subiacet. Sed haec non est huiusmodi:quia multis modis potest quis esse non suus. ut. Zc quid si tantum. 6c hic,&.M. sequen. Secundo ad hoc ut testamentum praeteritione sit nullum, non requiritur quod filius omnino sit praeteritus sed sufficit conditionaliter sic esse institutum ,quod possit contingere casus praeteritionis. Vel sic: ad nullitatem testamenti patia sunt filium actu aut poten. tia tantum ei se praeteritum laoc est quod contingere possit casus praeteritionis absq; ' eo quod eueniat nullum esse testamentum. ita Doctores omnes in. l. si pater. C. de inst. ec subst. per illum tex. 5cI. si filius a patre. 5cI.s filius haeres. s.co.sed casus no a stet est huiusmodi oce.Tertio licet haec institutio contineat illudinet, propter quod si non institueretur institutio non ualeret: tamen quia in uim conditionis exprimistur, Ac conditionalem facit institutionem, uitiat. tex. cst apertus in. l. institutio tinalis .infra dὲ cond. inst. Adeo enim suspendit, quod interim non intelligitur institu ius: Sc ideo pendente conditione,si moritur,dicitur praeteritus.d. l. filius a patre. NdI.si flius haeres. Quarto qualitas personae instituendo tempore institutionis inspicitur. I. si alienum. i. de haer. inst.&.d. in prin. Sicut enim alienus non potest institui, ira nec suus potest praeteriri,quauis alienus tempore mortis possit ei se suus,5 suus possit desinere esse suus. ergo ex quo nuc est suus, nunc ut suus debet simpliciter institui liquia ante aduentum conditionis praeteritus intelligitur. ll. supra allegatis. Ad primum argumentum alterius partis respondeo. licet no suspendat suitatem, suspendit institutionem ut supra dictum est. Ad secundum respondeo:sic instituendo facit contra legem quae iubet simpliciter institui,& ideo peccat.l. contra legem. o. deIeg. Ad.M. nostru resp6deo, quod loquitur in posthumo ec nepote, qui possunt se institui,secus in iam nato. Quid in nepote nato, potest he sub qualibet conditione institui Bar. dicit si suus est, non diuo sum de eo quam de filio Doctores sentire: dc aequiorem putat sentenatiam.quae iuuatur communi ratione, quae sic ostenditur. Nam filius ideo sub facili potestativa conditione potest institui,quia non implendo uidetur sponte haereditast respuere. argi. iam dubitaria.de haer.inst. quae ratio non minus uiget in ulterioris gradus liberis at* in filijs. Ex contrario respondeo, quod haec ratio concludit, quare arbitraria sacili conaditione possunt institui, oc bene omnes respicit, Sed non est ratio quare filii non

228쪽

quoque. M. sed si sub coditione.f. nepotes. de haer. inst. oc. l. i. f. scienduma. de suis re legeum simil. ubi clara ec aperta sunt uerba, contra quae non est admittenda iris terpretatio.arg.Lille aut ille.s.cum in uobis.de leg.14.f. in his. S ibi Paul. de Casta de cond.&dem.I. ubi uerborum.& ibi Sozi. U.de reb.dub. glos. Lar.& Doct.inruueteribus.K depact. ficies. prospexitJ.qui&a qui b. m.l. in s. Et sorte non inepte attentari posset talem obseruationem esse formalem,quod lege re ratione probatur. Lege. s. suus quo ,saepe allegata, ubi ait,excipitur filius .aelati. si sub eaa.de coni. tab.clarior tex. in d. l. institutio talisi de cond. inst. ubi de illa coditione, si eodicillis seripsero, ec tunc codicilletur,sine aliqua suspensione uiatiatur institutio non alia ratione,iureconsultus ait,nisi quod conditio est.Hodie autem talis obseruatio sublata est, ec a legitima omnis condicio,ac minimum onus reqcitur. l. quoniam in prioribus. C. de inolii.test.unde elegaler Bal. in. l. omni modo, tradit, filium inst. si uoluerit grauari, quoniam interim antequam declaret se uelle, non est necessarius.l. uerba haeca. de cond. inst.l. iam dubitari. 5 .l.Cornelius d. de haer. inst. Nam interim morietis filius non transmitteret. l. si ita scriptum . illi si uoulet. de leg. i. ec. l. si ita seripsero.de cond. oc dem. quod Castren. commendat in d. l. suus quoque. Alex. adiicit,quod etiam in posthumo, ubi conditio suisset ante matiuitate impleta,reiicitur: luia saltem in hoc grauatur,quod opus est doceat condiationem impletam: de quo Bal. ec Castren. in d.I.cum post humus.o.eo. ec Doct. indI.quoniam in prioribus. . Bal. hic notat tantu ualere generalem dispositione quo ad genus,quantum specia Getieralis Er iis quo ad speciem. l. si duo. o.cli dimi. tui. M.fi.C.de reb.al .no al. Quae nam sit gestecraui dist ' neralis,& quae specialis non declarat. Ex glosc.ex parte.el. 3.de oss. deleg.colliguestiq. Inno. Host.& Panor. illam esse generale, quae in toto genere uerificatur si uero in D una specie uerificatur,est specialis. Idem Panorin.c.pastoralis . quonia. de res iaptis. Idem dixit Bar.in. l. si domino. de leg. i. per illum tex. Sc in. l. haer .de OPt.l Quod ad. q. induxit: Si papa mandat prouideri de primo benescio in tali dioeceia uacaturo: item uni alin de primo in tali ecclesia eiusde dioecesi uacaturo, oc accidat uacare in illa particulari ecclesia:primus impetrans r mouebitur: quia utraq; est specialis,licet prima incerta,secunda certa.ec ad hoc optimus te ind. c. eX parte. Ex quibus colligo hunc sermonem,quisquis liberorum, specialem magis esse, cum tantum uocatus uideatur qui primus suus nascetur. l. boues. Saaoc sermone. de uerb. fg.ita scribit Bar. in. Viberorum.de uerb. sig. Quicun* natus suerit. Nota quod institutio incola 5 generalis ualet. contra.I. in tempus s. s.&.l.quotiens. haeresa.de haer. inst.quia hic inquit Bar. facta est deis certa quid diu monstratio signo indubitabili,si suus nascetur. Unde nota,illud dicitur certu,quod eatur. licet incertum nunc est,tamen dubium non est posse certificari. facit. l. quidam rete Signum sed i gat a. de reb.dub. Item signum indubitale illud dici,quando sallere no potest. Sic iratari incertitudo personat quando qualitas est certa, non impedit, quin res certa habeastur. Ratio cuicun* certa qualitas acciderit,certam facit demostrationem, ut hic, usum nascatur. quicu l, siue nepos, siue pronepos, siue unus,sue plures sui nascuntur, is solus demonstratus est ligno indubitabili. Hinc Bal.ait paria esse quid esse nunc certu,uel postea certificandum. l.l.de.leg.ij. Et obserua per qualitates fieri in dubitabiles demonstrationes,et induci certam cognitione de eo quod praesens nori est,& est demostratio intellectualis,quae sufficit,ut.l. id.de condi. ec demon. Hinc

hellissime Bal .arguitcipurium posse institui, si legitimabitur, de quo late hic Alex.

tur omnes liberi, oc qui filiorum appellatione. s. Si eius

229쪽

.3 SI EIUS QUI

' Iesus qui filium habet, nepotem ex eo instituat: nurus praegnans ab hostibus capta sit,ijsq; uiuis patre et auo pariat,et mox post mortem

patris atq; aut redeat utrum hic casus ad . l. Ueli. respiciat, an ad ius alii liqud aptandus sit possitin ex iure antiquo,uel ex lege Uell. institua, tus non rumpere Idem quaerendu: Si iam mortuo filio pronepotem instituati redem redeatin eo mortuo sed cum testamentum ab eo non rumpatur, nihil reseri,utrum ex iure antiquo, an ex. l. Velleia excludatur. Hic.f. continet duos rasus,de quibus disputat Scevola, utrum ad ius antiquum, an ad. L Uel I. pertineat. Circa casus positiones inuestiganda sunt quaeda. Et primu, quomodo hic concepta fuerit institutio. Secundum,utrum capta nurus sit ante uel post testamentum.Tertium,quae uis in his casibus postlimin q, quae' ue. l.qui inute m.de sta. ho. Quartu,quo modo no rupitur testamentu, multis aliis intersertis. qqe Quomodo autem concepta hic fuerit institutio,non liquet. Attamen siue secun da alterum ius,siue indefinite re generaliter cocepta suerit, ut. s.f ut instituens.&l.comodissime. non illepide hic Scevola quaerit de casu huius redesicis ex hostibus, utrum ad ius antiquit,an ad Veli. respiciat, di per hoc quo iure iuuatur testameniri Conseques inuestigatio,nunquid praeponatur casus nurus captae ante testamenta. Bal. putat post conditum testamentum. Ex diuerso scripturae ordo indicat captam ante testamentum, suadet y ratio,quod maius dubium, si captiuitas praecedat testa mentum: quamuis Castrensis dicat nihil referre. Ego autem multum interesseau tumo. Nam qui postliminio reuertitur ex hora captiuitatis,semper in ciuitate suisse creditur,ec hinc efficitur ante testamentum esse natum, quod repugnat institutioni factae de nascituro, quae non admittit iam natum, ut s. l. Lucius. f. Titius. ergo non parum interesse.

i Vtrum hic casus ad legem Velleiam respiciat, an ad ius antiquum aptandus sit. Scevola ex praeposito facto mouet quaestionem, utrum horum iurium facta inst. testamenta non rumpitur: oc sic incidenter de sorma institutionis sit quaestio. Unde colligitur, quod si non rite id est eo modo quo debet instituatur, incassum fieret inastitutio. 8c propterea si easus est Aquilianus scilicet quod se mortuo suus nascatur, non prodest ex Velleia lege facta institutio, oc similiter econtra. Ex quibus clare liquet,aliam esse forma Aquit. institutionis, 5c aliam Veli. quassormas ponit glos insti. de exhaer. lib. posthumorum.in s. i. utrum simul. Quae ratio hic dubitationis suit, patet ex themate,scilicet quod is uere nascit paattere auo testatore uiuis,& sic ad. l. Velleiam respicere uidetur, nisi obstaret quod seruus hostium nascitur. 8c monitis comparatur. I.quod attinet. de reg. iur. Et quia idem redit suus post mortem patris θc aui uidetur ad Aquit. pertinere: ec quoniam Aquil. est si suus nascatur, is licet redeat suus, non tamen nascitur suus, iuris subtiliatate inspecta, ad Aquil. non pertinet:&ideo Scevola ait,an ad ius antiquum aptandus sit,scilicet per interpretationem uoluntatis. Nota hic optimum textum, quos intellectius per interpretationem uoluntatis non est proprius uerboru, quod intelligo de interpretatione, quae no est expositiua,sive Iiteratis .arg. l.no aliter. de legi ij. Bal. in. l.si de Interpretatione. d. ll. Urionen.in Rubrica de ureb. sig. Aptandus, id est extendendus. arg. l. non solum. qui primipilum. in si.d. de excus tuti ergo uiuerborum non pertinet.

Qua ratiione ergo aptadus ilIa scilicet, quod si suus redit, Ac si sium nascatur, essectu non sunt dissimiles,aeque uterque institutus non rumpit,& non institutus rumapit, ut hic, &.l.si quis filio exhaeredat M. siue autem. i. de iniust. test. succedit uulagata regula. d. θ. ec quid si tantum, Accedit coniectura uoluntatis, quod non est

230쪽

nARi I SALOMONII P . 1 c ratio quare testator maluerit rumpi a redeunte suo quam cui nascetur se suo. arg. I. mulier a.ad Trebel. cum simil. pluries alles alis de quo casu si cogitasset testator,uerismile est expressisset. arg. . eius.*.Titius.&.l.iiij.C. dei noti . test. Ut verus seruus excutiatur, imitemur pictores optimos, qui prius homines nuados liniunt, deinde uestimenta inducunt . finge sine captiuitate casum nudum filio instituto,s substituatur nepos nasciturus suus ex nuru praegnante: si nepos nascitur patre θc auo uiuis,ad Uell. pertinet:sin nascitur utrasty mortuis, ad Aquilianam. Si adieceris uelamen captiuitatis nurus praegnantis,oc apud hostes parturietis,utrisq; Diuis aut mortuis: esticit tum captiuitas quod non nascatur suus,ut Aqui.desiderat,nem inter suos, nem suus futurus,ut Velleia lex exigit.Quaestionem facit, quod n5 nascitur eo casu quo institutus est, an iure postlimini j iuuabitur, ana. qui in utero. Tde stat.ho .uideamus quid potest ius postliminii in hoc casu an ut in aliis atque hic fingit eum qui redit semper in ciuitate suisse, oc nunquam captum. l. retro. l. postlia mimia. de capi. ec nos latere non debet postliminium nihil superstatu fingere, sed super facto ipso solum ad captiuitatem occultandum. s. qui hostibus seruiuit, in ciuitate mansit se semper,& per hoc captum non captum: Zc id in quo facti ueritas desacit, fictione suppletur, ut illi idem iuris etfectus ex hoc fieto facito cosequantiar qui

ex uero esse solent,ut eleganter docet Bar.in rep. l.si is qui pro emptorea. de usuc.Lnec utilem.s. ex quib.cau. ma. 5 .l. si. C.desen pasT reducit ergo ius postlimini j ca aptiuitatem ad non captiuitatem, oc tollit illud uelamen quod captiuitas induxerat: id est quod qui apud hostes utroq; parente uiuo,uel mortuo natus est,in ciuitate rutus habeatur in casu Galli.uel. V eli. ut res accidit. Si autem nurus captiuitas praecedit testamentum, maius dubium est quod ea, plus tunc natus singitur,ut quidam uolunt,aut pro nato haberi,&institutio loquiis tur de nascituro: 5c ideo non bene dixit Castrensis nihil reserre quo tempore nurus D capta fuerit. Glo negat fingi tunc natum,quia impossibile erat hora captiuita istis nasci .Quod unde hauriat non uideo. Si nurus erat praegnans dum capitur,quid obstat ut non potuerit praegnans parere est ne partus prohibitiva captiuitas. Quinaimb mutati status tristitia magis est ut prouocet 5c partum ec abortum. Num credidit glocut multi eam intelligunt,ante septimum mensem captam, oc propterea ima pollibile uitalem eciustum partu parere l. septimo. d. de stat.ho. diuinatio haec esset,& nihilominus ista ratione partus non haberet postliminium, nisi mater capta eius temporis praegnans esset, quo iustus partus gignitur . similiter necesse esset semper mater ex hostibus redeat, alioquin partus eius quae ibi moritur, non haheret postlio minium quia hora captiuitatis mortua non potest scrutam parturiste: magna qui pspe esset restrictio ad leges indistincte partui dantes postliminium. Esto, unius mensis praegnans suissecnon tamen sic accipimus natura impost bile:licet enim innata,

rate sit Iecundo mense iustum partum nasci, similiter impossibile qui apud hostes natus sit uel mortuus, Romae sit natus uel mortuus: nam tame natura prohibet, ut qui ibi natus est,non potuisset Romae nasci. similiter qui natus est hodie, non potuisse prius nasci: quae iam sex mensibus concepit,non potuerit iam.x.mensi hus cocepissse:& ideo sicut fingit eum natum, ita di prius matrem grauidam fingit. Haec est uesra docuina Baran. l. s.allegata.Obserua tamen ex hac glos. quae quotidie allegatur quod fictio non fingit natura impossibile,ut. l. adoptio. J.de adopt. 8c. l. qui ad ceratum .d. locat. Item quod fietio translativa desiderat duo extrema: unum, quod sit naturaliter uerum: alterum,quod sit natura possibile. Pet. in.l.si. C. de sen. pass. Subiicit eadem glos. redeuntem ex hostibus fingi nunc natum,quod omnes sequuntur:

ego salsum re impossibile ostendo. Primo, quod nem Cornelia nem ius postlimini j

circa natiuitates quicquam statuist e legitur. Secundo contradicit postliminio. Teistio continet impossibile ec absurdum. Aut enim mater redit ab hostibus, ec tunc in ciuitate